SCHOOLTELEVISIE PAS TEGEN EIND 1963 GOED VAN START KLANKBORD j Radioactief afval in speciale vrachtwagen Uitzendingen in begintijd van meer vormende en oriënterende aard Britten zouden door radarscherm V.S. zijn geglipt BRAND IN HOTEL SCHÖNBRUNN TE WENEN Vliegers van K.L.M. gaan zich beraden MR. BEERMAN BEZOCHT ASIEL IN GRONINGEN „VERONTRUSTE" A.R.P.-LEDEN BEVELEN 14 KANDIDATEN AAN UITROEIING VAN HONGER EN ANALFABETISME IN 40 JAAR" DE WERKNEMERS OP MARKEN WEIGEREN OVER 'T IJS TE GAAN ,We zip geen eilanders meer" Nieuwe aanpak van economie in Tsjecho-Slowakije PASSAGIERS VAN DE CANBERRA UIT PROTEST IN ZIT-STAKING DINSDAG 8 JANUARI 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Daadwerkelijk experimenteren 1 januari begonnen Het eerste schooltelevisiejaar van de Stichting Nederlandse Onder wijs Televisie (N.O.T.) en de Nederlandse Televisie Stichting (N.T.S.) start niet eerder dan eind 1963. De beperktheid van zowel de zendtijd als de financiën dwingt daartoe. De schooltelevisie zal trachten een verrijking te bieden, die de onderwijzer en de leraar met de hun nu ten dienste staande middelen niet kunnen bereiken. Wat de pro grammering betreft beweegt de schooltelevisie zich op vier hoofdge bieden: maatschappelijke vorming, de beroeps- en schoolkeuze, de natuurwetenschappelijke en technologische ontwikkelingen en de praktische kennis van een der moderne vreemde talen. Voorts gaan de gedachten uit naar culturele, ethische en esthetische vorming. Onderwerp van studie is nog of het gewone toestel voor huiselijk gebruik zonder meer geschikt is als schooltelevisietoestel. De pro gramma's worden via het gewone kanaal uitgezonden en zijn voor iedereen te ontvangen. Voorlopig zijn de uitzendingen experimenteel. De N.O.T. wil komen tot uitzen dingen, die de schooltelevisie op een zo gunstig mogelijke wijze in het onderwijs introduceert en te gelijkertijd nagaan of de opzet aan het gestelde doel beantwoordt, gegeven de Nederlandse onderwijs situatie. meer vormende en oriënterende aard. De noodzakelijk beperkte opzet van de eerste experimentele fase van de school televisie verplicht tot een keuze van die onderwerpen, waarmee zowel de re search als de eerste kennismaking van de Nederlandse school met de televisie het best gediend lijkt. N.T.S. De N.O.T. is het uitvoerend li chaam van het gehele georganiseerde onderwijs, de N.T.S. de technische uit- zendinstantie van het georganiseerde omroepbestel. De N.O.T. ontwerpt de programma's en zal deze in scenario- 'orm samenstellen. De uitvoering en iroduktie worden behartigd door de De N.O.T. is op 1 januari een periode ingegaan van daadwerkelijk experiment, waarvoor als basis werd gevonden de overeenkomst tussen de N.O.T. en de Daadwerkelijk experimenteren met daaraan gekoppelde wetenschappelijke evaluatie van de programma's zal nog geruime tijd vergen. Voor het eerste schooltelevisiejaar staan niet veel meer dan twintig uitzendingen op het pro gramma. De programma's richten zich deels tot kijkers van royaal genomen leeftijdsgroepen en deels tot leerlingen van bepaalde schooltypen. Instructie per televisie zal de eerste jaren vrijwel uit gesloten zijn. De gedachten gaan in eer ste instantie uit naar uitzendingen van Zyn Britse straalbommenwerpers er on langs in geslaagd onopgemerkt door het Amerikaanse radargordijn te glippen? Dit wordt beweerd door de Britse „Dai ly Express". Het blad schreef gisteren, dat enige tyd geleden Britse Vulcanbommenwerpers de Verenigde Staten waren binnengevlo gen om het Amerikaanse verdedigings systeem aan een proef te onderwerpen. Zij wisten New York, Washington en andere belangrijke doelwitten te berei ken door gebruik te maken van zwakke plekken in het radargordijn. De toestel len, die kernbommen kunnen vervoeren, waren van Britse bases opgestegen en via de Noordpool en Canada Noord- Amerika binnengevlogen, zo schreef het Britse blad. Een woordvoerder van het ministerie van luchtvaart in Londen bevestigde la ter, dat Britse bommenwerpers onge veer twee maanden geleden hadden deel»- genomen aan een oefening die ten doel had de Amerikaanse verdediging aan een proef te onderwerpen. Ik weet ech ter niet of zij daarbij door het radargor- ciyn zyn geglipt, zo 'zei hij. Een woordvoerder van het radardefen- siecommando in Colorado Spring zei: „nonsens. In een dergelijk geval worden wij gewaarschuwd om te voorkomen, dat dergelijke vliegtuigen voor vijandelijk zouden worden aangezien". ER STOND ERGENS een plaaf- je van spierblote mannen die ik geloof dat het leden van een Haarlemse zwemclub waren even een ferme duik in zee gingen nemen. Juist nu U en ik lopen te vertinnen van de kou met ons warmste buisjc-am. Dat is altijd zo. Als het. vriest dat het kraakt en ieder normaal mens zo snel moge- Hik van kachel naar kachel vlucht, zijn er stoere jongens fer me knapen die in hun 'nakende bast en alleen met een zwembroek aan te water gaan. Jc ziet ze dan in de branding van de zee sprin gen met uitbundige pretgezichten of wakken hakken in het tot ijs gestolde water van een kanaal, ongeduldig om er zo gauw moge lijk ia te springen. De bedoeling is aan te tonen en te bewijzen dat zij de ware mannelijke mannen zijn en U en ik kleumerige, waar deloze, vodderige, verwekelijkte, lamlendige mannetjes. Van dat laatste ben ik, niet wat U maar wél ivat mij zelf betreft, reeds lang overtuigd, een overtui ging die gebaseerd is op tal van 'overwegingen buiten die van het te water gaan als het ijs dik is, de sneeuw lioog ligt en de wind dooi de kleertjes heen snerpt, om. Daar heb ik die opschepperige plaatjes niet voor nodig; dat weet ik tóch wel. Maar ik wil toch even zeggen dat ik die naakte praatjesmakers hoogst irriterend vind en dat ik hen' eigenlijk nóg erger dan dat vind: puur slecht. Jongens die met een grijns van zogenaamde meer derwaardigheid longontstekingen riskeren alléén maar oin anderen van dcrzclver minderwaardigheid te overtuigen. Misschien dat zij. lichamelijk beschouwd, inderdaad meer mans zijn dan U... maar laat U daardoor niet overdonderen. Men vindt dit soort overal en on der allerlei omstandigheden. Het zijn de zogenaamde non-confor misten, de tegen-de-stroom-in- zwemmers, de opzettelijk-uit-de- pas-lopers, de uitdrukkelijk an- ders-dan-iedercen-zijnders. Aan de pool verschijnen ze in hun nakie, m de tropen dragen ze bontjas sen, als iedereen' plezier heeft, hebben zij verdriet. Als andere mensen feestvieren, zitten zij op de mesthoop as te strooien over hun domme hoofden... en daar moet dan altijd een fotograaf aan te pas komen die op plaatjes moet vastleggen hoe excentriek die knapen wel zijn, op plaatjes die de rest van de mensheid van haar ongelijk, slapheid, misselijkheid moeten overtuigen. Die Haarlemse stoerdere dienen te meten dat zij mij niet epateren. Ik laat hen zwemmen. En zit hen, dicht op mijn kachel, uit 't diepst van mijn gemoed, diep te verach ten. ELIAS produ N.T.S Twintig stuks Commissies Voor de samenwerking tussen N.T.S. en de N.O.T. is er een contactcom missie, waarin zitting hebben mr. J. J. Hangelbroek. G. J. van de Brink en mr. N. W. A. Brink namens de N.O.T., en mr. A. H. van de Veen, J. W. Rengelink en drs. A. J. J. van de Ivlade van de N.T.S. Een programma raad wordt gevormd door commissies van respectievelijk het protestants- christelijk, het rooms-katholiek en het openbaar en bijzonder-neutraal onderwijs, waarin ook zitting hebben representanten van de betrokken om roepverenigingen. Het recht om voorstellen te doen voor levensbeschouwelijk gerichte program ma's is de raad voorbehouden. Deze pro gramma's dienen te passen in de gehele programma-opzet en tevens gelegenheid te bieden tot een gedachtenwisseling ook voor de andere levensbeschouwelijke richtingen. Eerste fase Een beperkt aantal scholen neemt deel aan het schooltelevisieexperiment in zijn eerste fase. Met verschillende instanties zullen de financiële consequenties voor deze scholen worden geregeld. De proef scholen worden door de N.O.T. geselec teerd en uitgenodigd voor deelneming. Richtlijn hierbij is, dat een verantwoor de research mogelijk wordt gemaakt. Een toestel wordt voor de duur van het experiment in bruikleen gegeven. NAAR CENTRALE OPSLAGPLAATS Eens per maand bij producenten opgehaald Binnenkort zal een begin worden gemaakt met het gecentraliseerd vervoer van lichte radioactieve af valstoffen uit diverse plaatsen in ons land naar de centrale opslag plaats op het R.C.N.-terrein in Petten. Uit overwegingen van openbare veilig heid en volksgezondheid zal deze ophaal dienst worden uitgevoerd door het korps controleurs gevaarlijke stoffen van het ministerie van verkeer en waterstaat. Voor het vervoer zal gebruik worden ge maakt van een speciaal voor dit doel vervaardigd motorrijtuig (een trekker met oplegger), die gebouwd is onder supervisie van 4 trale. Bij het vervoer van radioactieve stoffen door grote gemeenten zal de plaatselij ke politie worden ingeschakeld. Over het gebruik van tunnels door de ruim tien meter lange combinatie is thans nog overleg gaande, zo werd meege- "ld. oplegger is voorzien van een geheel gesloten laadruimte, die verdeeld is in 2 compartimenten. Het achterste compar timent is bestemd voor de met afval stoffen gevulde vaten. Dit compartiment is vloeistofdicht af te sluiten. Wanneer radioactieve stoffen in de oertiiigen aanwezig zyn, worden aan de vier zijden van de oplegger eventueel te verlichten borden gevoerd, die de tekst vermelden: „Radioactieve, stoffen. Af stand houden". De straling zowel aan de vaten als de laadruimte van het voertuig is zeer minimaal. ryksautomobielcen- werd noodzakelijk omdat de producenten van dergelijk afval zich thans grote voorraden beginnen te vormen. In dit verband werd, tijdens een gistermorgen gehouden persbijeenkomst op het mini sterie van verkeer en waterstaat, ge sproken van bedenkelijke toestanden. Politie Het radioactieve afval zal voorlopig eens per maand bij de diverse produ centen in het land worden afgehaald. Het afval zal in ook speciaal hiervoor geconstrueerde vaten worden verza meld en deze vaten worden vervoerd in de fel in gele kleur gespoten auto. Prinses Marijke terug in Nederland Gehuld in een warme bruine bontjas, heeft koningin Juliana gistermiddag in alle stilte haar jongste dochter van Schiphol afgehaald. Prinses Marijke, die op 27 december naar München vloog, keerde met haar twee vriendinnen en met mej. L. J. Ingen Housz, voormalig ver zorgster van de jongste twee prin sessen, op Schiphol terug in een lyn- vliegtuig uit Zürich. Op verzoek van de koningin werd aan de terugkomst van de prinses van tevoren geen enkele ruchtbaarheid gegeven. In het parkhotel Schönbrunn, een van de grootste hotels van Wenen, heeft maandagavond een felle brand gewoed, die de bovenverdieping in de as heeft gelegd. De brandweer van Wenen was op volle sterkte uitgerukt om het hotel, dat in ternationale bekendheid geniet, voor al gehele vernietiging te behoeden. Alle gasten bleven ongedeerd. Een brand weerman moest met rookvergiftiging in het ziekenhuis worden opgenomen. De oorzaak van de brand is nog niet be kend. Directeur Haagse gemeentewerken krijgt ontslag De gemeenteraad van Den Haag heeft gistermiddag besloten aan de directeur van de dienst der gemeentewerken, de heer J. G. W. Bolomcy, met ingang van vandaag eervol ontslag te verlenen met behoud van zyn salaris. De aanleiding tot dit ontslag is geweest het feit, dat gedurende de laatste maan den een diepgaand verschil van inzicht tan de dag is getreden tussen het colle ge van b. en w. en de heer Bolomey over Ie bedrijfsvoering bij gemeentewerken wel in het bijzonder over de invoe ring van een meerhoofdige directie. Hiertoe had de raad in zijn vergadering van 17 december 1962, besloten. De heer B. Boer, administrateur van het meentelijk gasbedrijf, werd toen noemd tot bedrijfseconomisch directeur van de dienst der gemeentewerken. Aan de heer Bolomey zal tot het berei ken van de 65-jarige leeftijd hij is thans 61 jaar een uitkering worden toegekend ter grootte van 100 procent van zijn bezoldiging. De ingrijpende wijzigingen in de samen stelling van de directie hebben tot nu de vereniging van KLM-vliegers geen aanleiding gegeven tot commentaar. Gis teren echter heeft het bestuur besloten tegen het eind van de maand een buiten gewone algemene ledenvergadering te houden, waarop men de leden vertrouwe lijk over de situatie zal inlichten voor zover die aan het bestuur bekend zijn. Op deze vergadering zullen echter geen besluiten worden genomen. Wel zullen de leden kunnen discusseren over het beleid dat het bestuur onder de veran derde omstandighedden naar hun mening dient te voeren. De vergadering zal op een niet definitief vastgestelde datum gehouden worden in het Hilton hotel te Amsterdam. Met op zet wordt met deze vergadering nog 2 tot 3 weken gewacht, omdat net be stuur in die tijd gelegenheid hoopt te hebben met de nieuwe directie van ge dachten te wisselen. Het zou weinig zin hebben reeds thans een vergadering bij een te roepen, aldus meent het bestuur, omdat thans nog niets bekend is over het standpunt, dat de nieuwe directie zal gaan huldigen, noch over de maatre gelen, die zij zal nemen. In het rijksasiel voor psychopaten in Groningen is zondag, zoals be kend, een kortstondige oproer uit gebroken onder een aantal van de gedetineerden. Op de foto ziet men enkele militairen het gevangenis terrein verlaten, nadat de orde in het asiel hersteld toas. De minister van justitie, mr. A. C. W. Beerman, heeft gistermiddag tossen vijf en acht uur een bezoek gebracht aan het rijksasiel te Groningen in verband met het oproer van zondagavond. De minister was vergezeld van de in specteur van het gevangeniswezen, mr. M. A. Petersen, alsmede van dr. G. H. Veringa, hoofd van het stafbureau we tenschappelijke adviezen van het mini sterie van justitie. De minister heeft be sprekingen gevoerd met de directie van het rijksasiel en een bezoek gebracht verscheidene cellen. Omstreeks acht verliet het gezelschap het rijksasiel. Een zegsman van het rïjksasiel deelde mede, dat de minister in overleg met de ;eneesheer-directeur, de heer J. A. van lelkum, het niet juist achtte op dit mo ment commentaar te geven op de ge beurtenissen van zondagavond. Mr. Van den Bergh in Tweede Kamer e voorzitter van het centraal stembu reau voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer heeft mr. Van den Bergh (p.v.dA.) te Amsterdam be noemd verklaard tot lid van de Tweede Ivamer. De heer Van den Bergli zal zijn benoeming aanvaarden. Hij werd benoemd verklaard nadat de voorzitter van het centraal stembureau van de heer H. J. Hofstra te Wassenaar had vernomen dat deze zijn benoeming tot Kamerlid niet aanneemt. Het gaat hier om "de zeteldie vakant is geworden door het overlijden van mr. A. J. Schouwenaar. Circulaire aan kiesverenigingen Mr. Roolvink vooraan op lijst De groepering van verontruste antirevo lutionairen stelt met het oog op de kan didaatstelling voor de aanstaande Twee de-Kamerverkiezingen de antirevolutio naire kiesverenigingen voor een door haar opgestelde lijst van veertien perso nen te gebruiken als de eerste veertien van de 24 namen die op het stembiljet moeten worden geplaatst. Op de eerste acht plaatsen van deze lijst staan de heren B. Roolvink (de huidige staatssecretaris van sociale zaken en volksgezondheid), mr. dr. J. Meulink. M. W. Schakel, P. van de Mark, H. van Eysden, mr. C. J. Verplancke, mr. H. J. C. Vlug en J. Smallenbroek. Dr. ir. J. de Hoogh, die de dertiende plaats op deze lijst van de groepering inneemt, heeft verklaard dat hem bij toeval is gebleken dat ook zijn naam op de lijst voorkomt. Hij zei dat dit ge beurd is zonder zijn voorkennis en voeg de eraan toe de zienswijze van de ver ontrusten niet te delen en geen enkele sympathie te hebben voor hun actie bin nen de A.R.P. Hij laakte de wijze waar op deze groepering zich van andermans naam bedient. gen. waarin de groepering voorstelt de door haar benoemde personen op de eer ste veertien plaatsen van het stembiljet te plaatsen, wordt het centrale comité van de partij verweten zijn eigen koers te volgen, zelfs tegen het advies van de kiesverenigingen in. Als voorbeeld wordt onder andere genoemd dat staats secretaris Roolvink door de leiding naar de vijfde plaats op de lijst werd verwe zen hoewel de kiesverenigingen hem als nummer één hadden geplaatst. Deze en andere zijn „wijzigingen die duidelijk aantonen dat het bij de leiding minder democratisch toegaat dan men zou moe ten verwachten". Criterium In deze circulaire wordt gezegd dat de voorzitter van het centrale comité, dr. W. P. Berghuis, onlangs op een vergade ring te Utrecht heeft gezegd dat de ver ontrusten ernstig worden genomen, maar volgens de circulaire worden zy niet ernstig genomen. Verder zei dr. Berghuis dat de kieskringen dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot terugwensen in de Ka mer, maar dit is volgens de circulaire maar de halve waarheid. De tellingen de groslijsten wyzen uit dat dr. Bruins Slot als nummer elf op de gros lijst is gekomen, wat betekent dat de kiesverenigingen hem afwijzen als lijst aanvoerder. De voorzitter van de groepering, dr. D. Vreugdenhil, heeft in antwoord op een desbetreffende vraag meegedeeld dat de veertien namen zijn gekozen uit de zestig namen van de groslijst op grond van het vertrouwen dat de groepering in deze personen stelt. Dit is het enige criterium geweest. Men heeft daarbij getracht de verschillen de stromingen in de party zo objec tief mógelijk tot hun recht te laten komen. In de circulaire aan de kiesverenigin- DIRECTEUR VAN V.N.-FONDS: Hulp geen aalmoes maar investering Volgens de dagelijks directeur van liet speciale fonds van de Ver enigde Naties, de Amerikaan Paul G. Hoffman, is het mogelijk bin nen veertig jaar een eind te^maken aan alle honger en analphabetisme op de wereld. Hoffman, die vroeger aan het hoofd heeft gestaan van de auto-industrie Stu- debaker en die ook de leiding had van de Marshallhulp, zei dit in een vraag gesprek voor de Amerikaanse televisie. „Ik beschouw mijzelf als een man van dé praktijk", aldus Hoffman. „En vol gens mij is het zeer wel mogelijk om, in het algemeen gesproken, voor het eind van deze eeuw een eind te maken aan armoede, analphabetisme en chro nische ziektes. Dat zal de twintigste eeuw waardevol maken". Van honderd ontwikkelingslanden die steun ontvangen uit het speciale V.N. fonds kunnen volgens Hoffman onge veer twintig reeds tijdens het eerste tienjarenplan voor de ontwikkeling, waarmee de V.N. het vorig jaar startte, „tot een redelijke levensstandaard ge raken". Libië Hij noemde geen namen van landen, maar zei slechts dat zij in Afrika, Azië en Latijns Amerika liggen. Als een voorbeeld van een land dat snel tot ontwikkeling kan komen noemde hij slechts Libië, dat vroeger alge meen als arm beschouwd werd, maar sinds de oorlog snel vooruit kwam door de ontdekking van olie. Tydens het tweede tienjarenplan van de V.N. zouden nóg eens dertig ontwikke- ZO LANG DE DIJK VERSPERD IS (Van een onzer verslaggevers) Op Marken wonen enkele honderden mannen en ook vrouwen, die dit jaar nog niet naar hun werk zyn geweest. En er is geen kjjk op dat ze vandaag of morgen hun geïsoleerde gemeente kunnen verlaten. De normale verbin ding met de buitenwereld via de dyk naar het vasteland werd door metershoge sneeuwduinen onbegaan baar gemaakt, op oudejaarsdag. Sindsdien werken drie bulldozers on afgebroken aan liet opruimen van deze gigantische kilometers lange versperring. Inmiddels vroor de Gouwzee weliswaar dicht, maar de meeste werknemers weigeren daarover heen en weer te wandelen, zoals vroeger. „We zyn geen eilanders meer en hebben dus recht op vervoer via openbare trans portmiddelen. Volgens de politie is net iis gevaarlijk wie garandeert ons dat wè uitkering krijgen in geval van doorzakken en alle gevolgen daarvan Deze redenering gaat niet op voor de „zelfstandigen". En dus trekt er da gelijks een bizarre stoet heen en weer over liet pad tussen Monniken dam en Marken, 's Morgens brengen de boeren hun melk naar- de wal met paard en wagen of met tractor. Wat de aanvoer van levensmiddelen betreft: die gaat voornamelijk per slede. lingslanden tot welstand kunnen komen en de rest zou daarna voor het eind van de eeuw kunnen volgen. Het speciale V.N.-fonds heeft sinds zijn stichting in 1958 246 projecten goedge keurd, die de komende vier jaar nog bijna een half miljard dollar zullen vergen. Daarvan komt 210 miljoen uit het V.N.-fonds en de rest moeten de ont vangende landen zelf fourneren. Investering Hoffman hield de rijke landen voor, dat zij de hulp die zij armere naties verstrekken niet moeten zien als een aalmoes, maar als een investering. Verhoging van de levensstandaard is middel om onrust tegen te gaan en dient tevens als vergroting van het afzetge bied voor landbouw en industrie. Als het jaarinkomen van de mensen in de ontwikkelingslanden met slechts rijf dollar zou stijgen van 35 tot 40 dollar, zou een nieuwe marlet ontstaan voor goederen ter waarde van zeven tot acht "liljard dollar. „Halve waarheid" Het Wereldgebeuren President Novotny van Tsjeclio-Slowa- kije heeft zyn regering georganiseerd, waarbij vier ministers zijn ontslagen en •ijf nieuwe benoemd. De belangrijkste wijziging is dat de mi nister van handel, Frantisek Krajcir, vice-premier wordt. Het ministerie van handel krijgt nu als hoofd Frantisek Hamouz. Het ministerie voor brandstof en energie wordt gesplitst. Oldrich Cer- nik die het gecombineerde ministerie leidde, blijft hoofd van het ministerie voor brandstof, terwijl de energievoor ziening zal worden geleid door Josef Korcak, die tot dusver minister van de bouwnijverheid was. Als zodanig wordt deze opgevolgd door Samuel Takac. De minister voor de zware machine industrie, Josef Reitmajer, verlaat het kabinet en wordt opgevolgd door Josef Pesl. Het ministerie voor vervoer en verbindingen wordt ook gesplitst. Fran tisek Vlasak, die de dubbele portefeuille beheerde, verdwijnt uit de regering, ter wijl Frantisek Vokac minister van ver voer wordt en Miroslav Laipert tot dusver onderminister van het gecombi neerde ministerie minister voor de verbindingen wordt. Tenslotte is het voormalige hoofd van het staatsbureau voor sociale zekerheid, Evzen Erban, be last met de leiding van het beheer over het reservematerieel van de staat. Fran tisek Vlasak wordt zijn opvolger als hoofd van het bureau voor de sociale voorzieningen. Het Tsjechoslowaakse parlement heeft inmiddels een voorstel goedgekeurd, vol gens hetwelk er een centraal orgaan in het leven wordt geroepen voor de plaat selijke economie. IN HAVEN VALETTA OP MALTA „Per schip naar Australië, niet per vliegtuig" Een honderdendertigtal passagiers van het Britse schip „Canberra", dat met brandschade in de machine kamer in de Maltese haven Valletta ligt, heeft een stuk getekend waarop staat dat zij weigeren het schip te ver laten tenzij zij per schip ver der naar hun bestemming worden gebracht. Zy willen geen gebruik maken van de vliegtuigen welke de maat schappij naar Malta zendt, zulks in tegenstelling tot de ruim twee- duizen andere opvarenden. Het 45.000 ton metende luxe schip, dat op weg was naar Australië, kwam zaterdag jl. op een schoen en een slof de Maltese haven bin nen, nadat het vrijdag ter hoogte van het eiland brand in de ma chinekamer had gekregen. De meeste van de ondertekenaars van het zit-stakings-document zijn mensen met medische moeilijk heden en mensen die door het drie weken eerder op hun bestemming aankomen in moeilijkheden zou den geraken, zoals emigrerende ambachtslieden die bij verder ver voer per vliegtuig hun uitrusting niet tegelijk mee kunnen nemen en daardoor gedupeerd zouden zyn. De woordvoerder van het „comi té van actie" zei te verwachten dat nog wel een honderdtal ande ren ook slechts pet schip verder gebracht zou willen worden. Per vliegtuig Gisteren vertrok een eerste groep gestrande passagiers voor Port Said met een Viscount-vliegtuig dat naar Cairo en Aden ging, ter wijl een Boeing met een 160-tal mensen naar Fremantle vertrok. Een directeur van de betrokken scheepvaartmaatschappij, de „P. and O. Shipping Line", meende dat men met het van boord halen der passagiers niet voor het ein de van deze week klaar zou ko men. Er werd nog moeite gedaan om scheepsvervoer te krygen voor de genen die daar beslist op ston den, maar dat was heel moeilijk. De schade aan de boot zou niet op Malta hersteld kunnen worden. Kemphanen Premier Kroesjtsjew heeft eind vorige week bekendgemaakt, dat hij op 15 januari aanstaande aanwezig zal zijn op het communistische partij congres in Oost-Duitsland. De mede deling kwam als een verrassing en het eerste waar iedereen aan dacht was de Berlijnsé kwestie, die sedert de voor Kroesjtsjew zo ongelukkige afloop van het Cubaanse avontuur, een beetje op de achtergrond is geraakt. Maar sinds eind vorige week is veel ge beurd. En het heeft er veel van, dat Berlijn pas op de tweede plaats zal ko men, wanneer de topfiguren uit de di verse communistische landen volgende week hun eerste onderonsje van dit jaar houden. Want het voornaamste punt van gesprek zal waarschijnlijk het Rus- sisch-Chinese geschil over de commu nistische ideologie zijn. Voor de com munisten is dat het grote probleem, waarmee zij 1963 zijn ingegaan. Dat dit gcschilonderwerp nummer één. zal zijn op de vergadering in Oost- Duitsland. maken waarnemers op uit het feit, dat in het afgelopen weekeinde aan beide zijden grote opwinding heeft geheerst over deze zaak. De Chinese communisten openden het offensief zaterdag met een nogal boos aardig artikel in de „Rode Vlag", het leerstellige tijdschrift van de Chinese communistische partij. In dit artikel, dat door alle in communistisch China verschijnende bladen slaafs werd over genomen, beschuldigde Peking de re geerders in het Kremlin weer eens naar hartelust van al wat verkeerd is in Chi nese ogen. De Russen werden ditmaal niet recht streeks bij de naam genoemd, maar aangeduid als de „moderne revisionis ten", die „streven naar een geleidelijke uitschakeling van de dictatuur van het proletariaat, ten einde een geleidelijk herstel van het kapitalisme in een of andere vorm te vergemakkelijken". Deze beschuldiging, dat Rusland bezig is terug te keren tot het oude kapitalis tische stelsel, is niet nieuw. De Chinese communisten lieten hun angst daarvoor al eerder blijken. Enige tijd geleden noemde Mao Tse Toeng, de partijehef in Peking, zijn Russische collega Kroesj tsjew een „zuivere kapitalist", omdat de laatste in een slee van een auto pleegt te rijden, een enorme zonde in communistisch-Chinese ogen. Ook dit maal moest Kroesjtsjew het weer ont gelden. Hoewel de Russen in het arti kel in de Rode Vlag niet werden ge noemd, werd toch even openlijk gerefe reerd aan de meningsverschillen tussen Peking en Moskou. Aan het slot van de tirade kwam de aap uit de mouw. Pe king inviteerde Moskou feitelijk aan de conferentietafel al werd dat ook niet in zo veel woorden te kennen gegeven. Er was aan de bedekte uitnodiging echter wel een „maar" verbonden. Vriendschap en eenheid zou tussen Peking en Mos kou nimmer mogelijk zijn, aldus de „Rode Vlag", wanneer premier Kroesj tsjew aan zijn huidige koers zou vast houden. In het westen heeft men met belang stelling de communistisch-Chinese uiteenzetting gelezen en heeft men voor al waarde gehecht aan de achter alle oude beschuldigingen schuil gaande uit nodiging om nu eens de kaarten op ta fel te leggen en het conflict uit te pra ten, zoals onder vrienden gebruikelijk is. En met nóg meer interesse werd giste ren het Russische antwoord doorgeno men, dat verscheen in de Prawda. De Prawda noemde voor het eerst de Chinese volksrepubliek rechtstreeks als de promotor van afwijkende theorieën in het communistische blok. Alle be schuldigingen van de „Rode Vlag" wer den categorisch afgewezen, waarbij na tuurlijk ook Cuba weer ter sprake kwam. Niet minder dan twee pagina's hadden de Russen nodig om hun „vrien den" in Peking van repliek te dienen. Het belangrijkst waren ook hier de kop en het slot van het artikel. De kop luid de: „Laat ons de eenheid van de com munistische beweging versterken om wille van de overwinning van vrede en socialisme", een hele mond vol, waar aan een goed verstaander meer dan ge noeg had. Hetzelfde gold voor het slot, wanl daarin werd fel gepleit voor een conferentie, die een eind zou moeten maken aan de onenigheid. De communistische partyen hebben een beproefde methode om om- streden kwesties in collectieve discus sies te regelen. Onze partij heeft die methode altijd aanbevolen", aldus de Prawda. Deze verzoenende taal ging evenwel ge paard aan een duidelijke waarschuwing aan het communistisch-Chinese adres. Onder meer vestigde de Prawda de aandacht van Peking op het feit, dat de partijcongressen van eind vorig jaar in Boelgarije, Hongarije, Tsjecho-Slowa kije en Italië de Chinese communisten in het ongelijk hadden gesteld en dat de politiek van Rusland in de kwestie- Cuba bij die gelegenheden door de par tijen der satellietstaten en de commu nistische partij van Italië was geprezen als de enig juiste. „Deze partijcongressen hadden aange toond, hoe zegenrijk de toepassing van. de strategische en praktische koers van de internationale communistische bewe ging was geweest", aldus de Prawda. Westelijke politici maken uit deze laat ste zinsnede op, dat de Russen Peking goed wilden doen beseffen, dat Moskou zich niet over zal geven. Kroesjtsjew wil alleen met de Chinese „kameraden" praten, wanneer zij zich neerleggen by het Russische denkbeeld van vreedzame coëxistentie. Dat dit zal gebeuren is niet waarschijnlijk, want Mao Tse Toeng is lang zo soepel niet als Kroesj tsjew. integendeel: het is juist Mao's grootste bezwaar dat de Russische lei ders steeds weer bereid zijn een com promis te sluiten, wanneer ze onder zware druk van het westen verkeren. Het is zelfs zeer de vraag of de Chi nese communisten de „uitnodiging" van Moskou zullen aanvaarden en een hoge partijfunctionaris naar Oost-Duits land zullen sturen volgende week. Wan neer Kroesjtsjew Rusland vertegen woordigt zal Peking niet minder kun nen doen en Mao Tse Toeng of Tsjoe En Lai moeten sturen. Peking is echter niet zo gebrand op een ontmoeting in Europa. Mao Tse Toeng en Tsjoe En Lai geven de voorkeur aan een wereldconferentie van communisti sche partijen. Zij vrezen bij een gesprek in Oost-Duitsland te worden geïsoleerd. In Oost-Duitsland zal Kroesjtsjew voor namelijk door medestanders zijn om ringd en dat zal de kansen voor Peking niet verhogen. Intussen is dus niet zeker of de voor naamste Chinese leiders in Oost-Duits land van de partij zullen zijn. maar het is wel zeker, dat over de "ideologische geschillen gesproken zal worden en dat zij de meeste tijd in beslag zullen nemen. PREMIER KROESJTSJEW ...naar Oostduits strijdperk...

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 3