PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AMERIKA HEEFT KERNPROEVEN HERVAT
Nieuwe toekomst voor Tholens „PLUIMP0T"
Eerste ontploffing
bij Christmas Island
Algerijnen koelen
hun woede op Fransen
Vandaag..,
Olie
Soldaat zou naar
Oost-Duitsland
zijn gevlucht
205e jaargang - no. 98
Dagbad, uitgave van de tirma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: I'. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 63 cent per
week, 8.00 p. kw.; fr. p. p. 8.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 26 april '62
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4,—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels) 25 cent per regel met een
minimum van 1,25. .Brieven bu
reau var dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51. tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213) Oostburg tel. 2395, Ter neuzen, tel. 2116; Zierikzee red, tel. 2425. adm. tel. 2
De commissie deelde Sn haar bekend
making mee dat de bom 's middags
om kwart voor vijf Nederlandse tijd
is ontploft. In een afzonderlijke be
kendmaking beeft de commissie nog
meegedeeld dat de hoeveelheid ra
dio-actief stof die bij de proeven
in de huidige reeks ontstaat, tot een
minimum zal worden beperkt. De
hoeveelheid zal veel geringer zijn dan
die welke b|j de Russische proeven
in de herfst van vorig jaar is ont
staan.
De woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse zaken,
White, heeft gisteren op een pers
conferentie meegedeeld dat de Ame
rikaanse regering niet tegenzin heeft
besloten tot hervatting van de proe
ven over te gaan. Zij betreurt de
hervatting evenals vele andere rege
ringen en volken dat doen. Deze re
geringen en volken mogen echter
nooit uit het oog verliezen dat de
Amerikaanse regering herhaaldelijk
heeft aangeboden geen proeven te
doen als de Sowjet-Unie maar wilde
instemmen met het sluiten van een
doelmatig verdrag waarbij dergelijke
proeven worden verboden. De Ver
enigde Staten zullen echter te Genève
met alle kracht blijven streven naar
overeenstemming over een doelmatig
verdrag waarbij proeven met kernwa
pens worden verboden, aldus White.
De Zweedse premier Tage Erlan-
der heeft spijt betuigd over het
nieuws dat Amerika haar kern
proeven heeft hervat. Hij voegde
hieraan toe dat zijn regering
het nog altijd gewenst achtte dat
de Geneefse conferentie zou blij
ven pogen een bevredigende basis
te vinden voor een verbod van
het nemen van kernproeven als
een van de eerste stappen op weg
naar ontwapening.
Japan, de enige natie die met atoom
bommen is bestookt, heeft met leed
wezen kennis genomen van het
nieuws dat Amerika weer proeven
met kernwapens neemt.
De socialistische partij, de grote op
positiepartij in Japan, gaf uitdruk
king aan haar „diepste verontwaar
diging". De democratisch-socialisti-
sche partij zeide diep teleurgesteld
te zijn.
Ook andere Japanse organisaties
lieten zich in deze geest uit. De
Japanse regering heeft niet on
middellijk gereageerd op het
nieuws. Zij had echter al twee pro
testen laten horen nadat presi
dent Kennedy had kond gedaan
dat de proeven zouden worden
hervat.
De Indische vertegenwoordiger op de
zeventien-landenconferentie over ont
wapening te Genève, Lall, zei gis
teravond het nieuws over de eerste
Amerikaanse kernontploffing van de
nieuwe reeks zeer te betreuren. Hij
wees erop, dat de Indische premier
Nehroe, dinsdag nog had aangedron
gen op afgelasting van de proeven.
De Noorse minister van buitenlandse
zaken, Lange, heeft gezegd dat men
in brede kring in Noorwegen de Ame
rikaanse proeven zal betreuren. Tot
het laatst toe bestond de hoop dat de
onderhandelingen over een permanent
verbod van atooniproevcn zouden sla
gen.
Het Russische „neen" op alle voor
stellen vóór internationaal toezicht
heeft geleid tot deze nieuwe Ameri
kaanse proeven, aldus de Noorse mi
nister.
In Westduïtse regeringskringen zei
men gisteravond dat de hervatting
van de Amerikaanse kernproeven in
de dampkring noodzakelijk is gewor
den doordat de Sowjet-Unie een tyd
geleden de afspraak geen proeven
meer te houden, heeft geschonden.
„Heitje voor een karweitje"
in Amsterdam gestart
In Amsterdam is gisteren het startschot gegeven voor de actie
„Een heitje voor een karweitje", die vandaag en morgen alle Ne
derlandse gidsen, verkenners, padvindsters en padvinders in bewe
ging zal brengen om hun fondsen te versterken.
De eerste opdracht voor deze jaarlijkse actie werd dit jaar verstrekt
door de Stoomvaart Maatschappij „Nederland". In de vertrekloods,
vanwaar koningin Juliana en prins Bernliard volgende week met
hun hoge gasten aan boord van de „Oranje" zullen gaan voor een
tocht ter gelegenheid van hun zilveren huwelijksfeest, kregen enige
tientallen Amsterdamse padvinders de taak de muren van de ver
trekloods te witten, de ramen te lappen, de bolders te schilderen en
de valreep te soppen. De meisjes zetten zich met veel elan aan het
wassen van het tafelzilver, poetsen'van uniformknopen, het strijken
van tafellakens en matrozenkragen, het hijsen van de menu-vlag
getjes en het polcren van het glaswerk.
Van de opbrengst van de actie „Een heitje voor een karweitje" zal
tien procent worden afgestaan voor de actie tien maal tien. Op
deze wijze willen de padvinders hun steentje bijdragen tot de ver
betering van de voedselsituatie in West-Afrika, met name het
bijzondere doel van de actie de aanleg van moestuinen in de
jonge staat Dahomey.
Vliegtuig wierp middelzware bom boven Stille Oceaan
De Verenigde Staten hebben gisteren de eerste kernontploffing
in de aangekondigde reeks proeven in het gebied van de Stille
Oceaan teweeggebracht. Volgens een bekendmaking van de
Amerikaanse commissie voor atoomenergie werd de bom in de
omgeving van het Britse eiland Christmas door een vliegtuig
losgelaten. De kracht werd als middelbaar omschreven, wat wil
7,eggen dat de explosieve kracht tussen die van twintigduizend
tot een miljoen t.n.t. lag. Amerikaanse ambtenaren hebben mee
gedeeld, dat de proef een succes is geweest.
Radioactieve
neerslag tot
minimum beperkt
Dertig leden van de rijks
politie hebben woensdag
middag op Schiphol ge
oefend voor de aankomst
van de koninklijke buiten
landse gasten op 1 mei a.s.
S T)e foto toont twee padvindsters bezig met het strijken van matro-
S senkielen, die op de grote dag op de Oranje" zullen vjorden ge-
iragen.
V/imimmi/mmtm/ma/uimiuuuimimimaiiuutumiuii
RUSLAND EIST
ONAFHANKELIJKHEID
VOOR N.-RHODESIË
De Sowjet-Unie heeft bij de kolonia
le commissie van de V.N. een ont
werpresolutie ingediend, waarin de
onafhankelijkheid van het Britse
protectoraat Noord-Rliodesië nog
dit jaar wordt geëist.
In de motie leverde Rusland kritiek
op Engeland dat het de rassenschei
ding in Noord-Rhodesië bevorderde.
Voorts werd Engeland verzocht de
eisen van de nationalistische leider
Kenneth Kaunda volledig in te willi
gen, en werd aanbevolen dat de al
gemene vergadering van de V.N.
een datum zou vaststellen voor de
onafhankelijkheid van dat land, wel
ke echter niet later dan 31 decem
ber 1962 een feit zou moeten zijn.
Fabriek door
brand vernield
Een felle brand heeft gisteravond
een fabriekshal van 75 bij 46 meter
van een bouwplatenfabriek op het In
dustrieterrein in Etten-Leur in korte
tijd geheel in de as gelegd.
De brand ontstond even na vijf uur
in vlasscheven, waarvan naar schat
ting 1200 ton ter verwerking in de
hal lag opgeslagen. Voorts gingen
verloren een heftruck, een vracht
auto, een mengmachine en twee
mengmolens.
Omtrent de oorzaak van de brand is
nog niets bekend. Bij het uitbreken
was niemand van het personeel aan
wezig. De produktie in het bedrijf,
waar ruim 60 mensen werkzaam zijn,
wordt ernstig gestagneerd. De scha
de is zeer aanzienlijk.
Gevecht in Algiers
O.A.S. blaast
olieleiding in
Sahara op
Op wraak beluste groepen Al
gerijnen hebben gisteren aan de
rand van de Kasbah te Algiers
aanvallen gepleegd op Europea
nen. De O.A.S. had tevoren op
een druk plein een bomaanslag
gepleegd.
De ongeregeldheden te Algiers duur
den vier uur. Algerijnse hulptroepen
en infanteristen werden ijlings naar
de kasbah gedirigeerd. Men wist te
voorkomen dat de in het nauw ge
dreven Europeanen werden vermoord.
Ondanks de militaire maatregelen
werd een Europese vrouw door de
Algerijnen met ijzeren staven gesla
gen en over de grond gesleurd. Vier
andere Europeanen kregen een pak
slaag. De Algerijnen vielen een bus
aan en trapten en sloegen een Euro
pese jongeling, die ervan werd ver
dacht moorden te plegen voor de
O.A.S.
Voorts hebben saboteurs gisteren
een van de grote pijpleidingen op
geblazen waardoor Franse aard
olie van de Saharawoestijn naar
de Middellandse Zeekust wordt
vervoerd. Drie oliebronnen werden
beschadigd.
De Franse maatschappij voor de ex
ploratie naar en exploitatie van olie
voorkomens in de Sahara (CREPS)
verklaarde dat de sabotage tegen het
begin van de morgen werd gepleegd.
In de verklaring van het Parijse
hoofdkantoor van de aardoliemaat
schappij werd gezegd dat de repara
ties snel zouden kunnen worden ver
richt.
In welingelichte kringen werd gezegd
dat er aanwijzingen waren dat de
sabotage door de O.A.S. was ge
pleegd. Da O.A.S. wil niet dat het
toekomstige onafhankelijke Algerije
zal delen in de rijkdommen van de
Sahara.
Op de Parijse beurs werden de aan
delen in aardoliemaatschappijen in
de Sahara gisteren lager genoteerd.
...is het 150 jaar geleden, dat
de Duitse romantische opera
componist Friedrich Freiherr
von Flotow te Teutendorf in
Mecklenburg werd geboren.
Van de achttien opera's van
Von Flotow heeft tot nu toe
alleen „Martha" repertoire
gehouden.
lantlijH
Jarenlang hebben een aantal
Europese regeringen onderhan
deld over het probleem van de
stookolieplaag op zee. Het ging daar
bij voornamelijk om het feit, dat er
véle tankers schoongemaakt worden
op zee, kort nadat deze schepen hun
lading hebben gelost in Europese ha
vens. De olie-overschotten worden op
de golven gestort en er vormen zich
hele velden van olieafval, velden,
waarin duizenden zeevogels omkwa
men, maar ook velden, die aan
spoelden op stran
den waar honder
den badgasten be
smeurd raakten.
Om aan deze
plaag een eind te
maken kwamen de regeringen over
een de gehele Noordzee, het Kanaal
en een groot zeeoppervlak tussen
Engeland en de Azoren tot verbo
den gebied te verklaren voor het lo
zen van olieafval. Daarop zou ook
toezicht worden gehouden. Kort ge
leden was het zover, dat de betrok
ken regeringen allen de overeen
komst hadden geratificeerd. Dat
klinkt nogal opwekkend voor de
slachtoffers van de stookolieplaag.
De werkelijkheid in Zeeland is helaas
minder bemoedigend.
Er zijn op dit ogenblik strandge-
deelten in Zeeland en in het
bijzonder op Walcheren, waar
de stookolieplaag sedert enkele we
ken bepaald ernstig is. Bij Westka-
pelle is een kustgedeelte „versierd"
met een een-meter-brede band van
olieafval.
Het kan zijn, dat een tankerbeman
ning het verbod overtreden heeft en
toch een ongeoorloofde schoonmaak
hield. Daarnaast is het mogelijk, dat
de olie op zee terechtkwam tijdens
een aanvaring of een ander ongeval.
Tenslotte bestaat ook de mogelijk
heid, dat bij het bergen of opruimen
van wrakken deze olie is vrijgeko
men. Het zal niet gemakkelijk zijn
de herkomst van de olie op de
Zeeuwse stranden te ontdekken,
maar een onderzoek komt ons toch
gewenst voor. Ligt het niet op de
weg van de belanghebbende gemeen
tebesturen op zo'n onderzoek aan te
dringen? Dan zou bij het ontdekken
van een schuldige, die schuldige be
halve bestraft ook financieel aan
sprakelijk gesteld kunnen worden
voor het schoonmaken van de bevuil
de stranden. En vooral dat schoon
maken is dringend nodig.
Gisteravond is melding gemaakt
van het feit, dat een Nederland
se militair in Oost-Duitsland om
politiek asiel zou hebben ver
zocht. Het zou een soldaat be
treffen van het 42ste infanterie-
bataljon uit Ermelo.
De militair, Jan Stoops, zou tegen
over Oostduitse autoriteiten hebben
verklaard, dat zijn onderdeel in geval
van oorlog in West-Duitsland wordt
ingezet en dat hrj geen zin had om
voor „de belangen van Westduitse
nazi's" te vechten. Bovendien, zo zou
hij voorts gezegd hebben, bestaat de
mogelijkheid, dat het bataljon naar
Nieuw-Guinea wordt gezonden. Aan
deze „huurlingendienst" had hij zich
door zijn vlucht naar Oost-Duitsland
onttrokken.
Het is niet bekend wanneer de militair
naar Oost-Duitsland zou zijn gede
serteerd. Desgevraagd verklaarde het
ministerie van defensie in Den Haag,
dat men daar nog geen melding over
een desertie had ontvangen.
Sportveldencomplex, natuurgebied en
fabrieken op drooggevallen vaarweg
DE „PLUIMPOT", de voormalige inkeping in het Thoolse land, die
de binnenschippers tot 1957 in de haventjes van Sint-Maartensdijk en
Scherpenisse bracht, groeit naar ccn nieuwe bestemming. Sinds in
dat jaar een dam alle scheepvaart een halt toeriep is de kaart van de
afgesloten, kromme vaarweg op de tekentafels terechtgekomen. Er
werden plannen gemaakt. Daarbij vielen woorden als industrialisatie,
recreatie, natuurbescherming. Twee gemeenten de territoirgrens tus
sen Scherpenisse en St.-Maartensd|jk volgt de oude vaargeul en
staatsbosbeheer kwamen in actie om het gewonnen land zo aantrek
kelijk mogelijk te besteden. In hoeverre zijiv nu na ongeveer vijf jaar
de tekeningen in realiteit omgezet?
Vijf jaar na afsluiting
van Oosterschelde
l)c industriekern Sint-Maartens
dijk heeft even buiten de kom van
de gemeente een kleine serie nieu
we fabrieken een plaatsje aange
wezen op terreinen, die binnen de
vroegere dijken van de „Pluim-
pot" vallen. Kort geleden kreeg
de raad van de Smalstad te horen,
(lat de 2'/> hectare industrieter
rein was volgeboekt. „Er zijn
nieuwe aanvragen", zo kon bur
gemeester D. C. Bouwense de he
ren meedelen.
Dat betekende, dat er opnieuw
moest worden geëgaliseerd. Daar
om werden gelden uitgetrokken
om nog 4Vs hectare grond bouw
rijp te maken voor nieuwe fabrie
ken. Op liet ogenblik laten drag
lines hun bakken in de zachte
grond vallen, er worden sloten ge
graven en rioleringen aangelegd.
Het nieuwe industrieterrein wordt
gekoppeld aan de openbare nuts
bedrijven. En dat is nog niet al
les: in het noodgemeentehuis van
Sint-Maartensdijk wacht men mo
menteel ongeduldig op het mo
ment, dat do toestemming afkomt
om te beginnen met dc aanleg
van een verbindingsweg tussen de
Haven en de vestigingsplaats
voor de nieuwe fabrieken. Een
weg, die tegelijk het langzamer
hand in een mestvaalt veranderde
haventje van dc Smalstad zal be
delven. Dat is hard nodig, want
de bordjes „Verboden vuil te stor
ten" sorteren rondom het oude
haventje van Sint-Maartensdijk
geen enkel effect...
Frisse grasmatten
Over diezelfde nieuwe verbin
dingsweg zal binnen enkele jaren
ook het sportminnend deel van de
bevolking trekken. In dc richting
van drie nieuwe sportterreinen en
twee tennisbanen. Mannen met
kruiwagens bewegen zich thans
even ten zuiden van de bebouwing
van de Smalstad over de droog
gevallen gronden van de „Pluim-
pot".
7. ij zijn in het zogenaamde
D.A.C.VV.-ver band bezig met de
egalisatie van de grond, waarop
straks een drietal frisse grasmat
ten zal worden aangelegd. Zijn
deze velden eenmaal ingezaaid,
dan moet Sint-Maartensdijk nog
enkele seizoenen wachten en het.
krijgt een prachtig sportvelden-
complex gepresenteerd. Een ter
rein, dat wordt omringd door bo
menrijen en een strook water.
waarin vijf jaar geleden nog klei
ne vrachtschepen passeerden.
Luttele kilometers oostelijker,
daar waar het silhouet, van het
dorp Scherpenisse oprijst, wordt
ook gewoekerd met de nieuwe
„Pluimpot"-grond. Deze kleinste
gemeente van het eiland Tholen
zoekt het eveneens in de richting
van de recreatie. Het ligt in de
bedoeling, dat het lage muurtje
rondom de vroegere haven zal
worden gesloopt. De bewoners
van Scherpennisse krijgen dan
een ruime blik over de landaan-
winst, die voornamelijk zal wor
den gebruikt voor de aanleg van
een speelweide voor de jeugd.
Daarnaast wil Scherpenisse dan
nog een ijsbaan aanleggen: een
prettige combinatie, die in stren
ge winters niet enthousiasme zal
worden begroet.
Vogeloord
Dan rest er nog een gebied van
25 hectare tussen de dam, die de
„Pluimpot" van de Oosterschelde
afsneed en de kom van Sint-
Maartensdijk Een gebied waar op
het ogenblik alleen rust ademt,
waar wollige schapen over groe
ne dijken grazen, waar vogels
CZie slot pag. 2 kol. 2)
