PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERDER ONDERHANDELEN OP BASIS
PLAN-BUNKER
Ex-generaal Jouhaud
ter dood veroordeeld
Plannen voor kustgebied W.-Z.-Vlaanderen
Streven naar regeling
voor zelfbeschikking
Va ndaag
P. H. Ritter jr.
Opnieuw: Van
der Pulten
205e jaargang - no. 89
Oagb hu uitgave van cle firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie F. van cle Velde en F. B.
deu Boer Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 62 cent per
week, 8,00 p. kw.; fr. p. p. 8,25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 14 april '62
ADVER'l ENTIEPRIJS 27 cent per
m.m, tvuium. p. advertentie 4,—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels) 25 cent per regel met een
minimum van 1,25. „Brieven bu
reau van dit blad" 25 cent meer.
Giro no 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg tel-2395, Ter neuzen, tel. 2116; Zierikzee ed. tel. 2425. adm. tel. 2094.
DR. VAN ROIJEN NAAR WASHINGTON
MET NIEUWE OPDRACHT VAN REGERING:
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse ambassadeur in de Verenigde Staten dr. J. H.
Van Roijen, vertrekt zondag naar Washington om met de Ameri
kaanse onderhandelaar Ellsworth Bunker overleg te plegen
over de wijze waarop voor behoorlijke uitoefening van het zelf
beschikkingsrecht door de Papoea's in het kader van de zoge
naamde Bunker-voorstellen, d.w.z. na eventuele overdracht van
bestuur over Nieuw-Guiiiea, zekerheden kunnen worden ge
schapen.
Vrijdag is de ministerraad in
de Trèveszaal in Den Haag bij
een geweest ter bespreking van
de kwestie Nieuw-Guinea.
Op de foto ziet men minister
Marijnen bij zijn aankomst aan
de zaal, waar hij een korte ont
moeting had met ambassadeur
Van Roijen, die de Trèveszaal
juist verliet.
EENHEID IN KABINET
BLEEF BEWAARD
Dat is volgens ingewijden het resul
taat van langdurig overleg in de mi
nisterraad, waarvan een der vooi-
naamste kenmerken was, dat de
spanningen die gedurende enkele da
gen zichtbaar zijn geweest, niet tot
een breuk in het kabinet hebben
geleid.
Na afloop van de vergadering van
de ministerraad, die met twee onder
brekingen van vrijdagmorgen tien
uur, tot half twaalf 's avonds heeft
geduurd, legde de woordvoerder van
minister-president De Quay, di\ G. J.
Lammers een verklaring af van de
volgende inhoud:
„De ministerraad heeft heden be
raadslaagd over de voorstellen van
de heer Ellsworth Eunker, het derde
lid dat aan liet geheim overleg met
Indonesië heeft deelgenomen. De raad
hééft zijn standpunt ten aanzien van
deze vooi'stellen bepaald, en zal liarer
majesteits ambassadeur te Washing
ton van bepaalde instructies "voor
zien".
Vage mededeling
Dr. Lammers ging verder alle
vragen over de aan dit cryptische
communiqué te geven betekenis
uit de weg, maar hij noemde liet
in hoge mate onwaarschijnlijk, dat
een of meer ministers naar aan
leiding van het door de minister
raad ingenomen standpunt zijn
ontslagaanvrage zou indienen.
Dr. Lammers weigerde te antwoor
den op de vraag of de ministerraad
had besloten tot aanvaarding van
het plan-Bunker. Hij onthield zich
ook van antwoord op vragen die de
mogelijkheid van verwerping van het
plan tot uitgangspunt hadden. Hij
verklaarde generlei nadere medede
ling te kunnen doen over de beteke
nis van het communiqué over het
standpunt van de ministerraad. Mi
nister-president De Quay had even
tevoren op het Binnenhof, 'bij het ver
laten van de Trèveszaal, waar de
ministerraad had vergaderd, ver
klaard, dat intelligente mensen de be
tekenis van de beslissing uit de tekst
van het communiqué moesten kunnen
afleiden. Toen later het communiqué
bekend werd gemaakt, bleek, dat de
minister-president de normen welke
hij aan de intelligentie van de staats
burger stelt, wel zeer hoog heeft ge
steld.
Geen afwijzing
Maar, als de mededeling van dr.
Lammers, dat geen uittreding van
ministers uit het kabinet to ver
wachten is, .juist is, mag toch
worden aangenomen, dat het be
sluit van cle ministerraad niet een
afwijzing van het plan-Bunker be
tekent, althans niet op het punt
van de mogelijkheid van aanvaar
ding van een Indonesisch beheer
over Nieuw-Guinea, alvorens de
zelfbeschikking is uitgeoefend.
P.Z.C.-zaterdagnummer
RIJK AAN SPEER is het stil
le St.-Anna ter Muiden, clat cle
laatste tijd een beetje „in het
nieuws" kwam door opgravin
gen, die oudheidkundige bo
demschatten opleverden. Een
onzer redacteuren bracht een
bezoek aan St.-Anna en zijn
indrukken geïllustreerd met
5 tekeningen van Jac. Prince
J vindt men op pagina negen.
S Voorts omvat dit 2S pagina's
tellende P.Z.C.-zaterdagnum-
nier onclcr meer: Stemmen uit
de kerken (pag. 3); „St.-Anna
ter Muiclen" (pag. 9): Kroniek g
5 van Zwin tot Zijpe (pag. TL); S
S letterkundige kroniek en kunst
5 (pag. 17); Zig-zag"-jeugdpa-
gina over de Oostérschelde-
5 brug (pag. 19); Kerken en
Maatschappij met puzzel en
feuilleton (pag. 21); „Uw pa-
B gina, mevrouw!" (pag. 23);
B Radio en T.V. (pag. 24) en do
J kinderkrant met klanken uit de
ether op pagina 26,.
Dat zou immers in feite een afbre
ken van de onderhandelingen
of althans van het geheime over
leg betekenen, en in het licht
van het kamerdebat van vorige
week kaai niet worden aangeno
men, dat dat voor de protestants-
christelijke ministers aanvaard
baar zou zyn.
Aangenomen moet dan ook worden,
dat dr. Van Roijen gemachtigd zal
worden blijk te geven van bereidheid
van Nederland om met cle door Bun
ker voorgestelde overdracht van be
heer in te stemmen, indien van Bun
ker grotere zekerheden kunnen wor
den verkregen dat een regeling voor
een behoorlijke zelfbeschikking door
Indonesische administratie te ver
krijgen is, die door Indonesië zal
worden aanvaard.
V.N.-bemoeienis
Een regeling die dan een blijvende
bemoeienis van de Verenigde Naties
zou moeten inhouden met de voorbe
reiding en de uitvoering van de
volksstemming.. Hoewel als deze in
terpretatie van" de'kabïhet'sbèslissing
juist is. dit dus niet een aanvaarding
van het plan-Bunker als basis voor
een onmiddellijk begin van onderhan
delingen inhoudt, zou het kabinets
besluit moeten betekenen, dat de
Bunker-voorstellen, die aan de voor
naamste eis van Indonesië tegemoet
komen, als uitgangspunt voor onder
handelingen aanvaard kunnen wor
den, mits tegenover de aanvaarding
van de Indonesische prealabele voor
waarde ook een prealabele voorwaar
de van Nederland wordt aanvaard.
Men nam intussen vanochtend vroeg
aan, dat dr. Van Royen voldoende
ruimte is gegeven in zijn instructies,
om in ieder geval zo te manoeuvre
ren, dat een definitieve breuk voor
komen kan worden.
Koedzi weer
Syrisch president
Radio Damascus hooit gisteren of
ficieel meegedeeld dat de legerlei
ding president Nazei» El-Koedsl
heeft verzocht zijn ambt van staats
hoofd weer op zich te nemen.
Genei'aal Abdel Kerum Zahreddin,
de opperbevelhebber der Syrische
strijdkrachten deelde mee, dat pre
sident Koedsi zich bereid heeft ver
klaard zijn taak weer op zich te
nemen.
President Koedsi zal vandaag via de
radio een verklaring afleggen.
Geen beroep
mogelijk
Ex-generaal Edmond Jouliaud
is gisteravond door het speciale
hoge militair tribunaal in Pa
rijs ter dood veroordeeld we
gens zijn aandeel in de leiding
van de gèheime legerorganïsatie
O.A.S. tegen de Franse politiek
in Algerije.
Jouliaud kan van dit vonnis niet in
beroep gaan. Wel staat voor hem de
mogelijkheid open president De Gaul
le om clementie te verzoeken.
Toen het vonnis was voorgelezen,
barstte de zaal in juichkreten uit
•sn riepen de aanwezigen „lang le
ve Jouhaud, de O.A.S. zal zege
vieren."
Het uit negen man bestaande hoog
militair gerechtshof had twee uur en
tien minuten raadkamer nodig om
tot zijn vonnis te geraken.
De leden van het hof antwoordden
op de vijf tenlasteleggingen in de
aanklacht met „oui::, en zeiden „non"
Voor het proces tegen ex-generaal
Edmond Jouhaud, bestond grote pu
blieke belangstelling.
toen hen werd gevraagd of er ver
zachtende omstandigheden waren.
Uit het publiek in de rechtszaal klon-
lcer kreten als- „vive Jouhaud
TO.A.S. vaincra". Jouhaud glimlachte
zwak. Daarna omarmde hij zijn drie
advocaten.
Toen in de gangen van het gebouw
liet vonnis bekend werd, riepen daar
verzamelde jongemensen: „De Gaulle
aan de galg".
...is het 25 jaar geleden, dat
prinses Juliana en prins Bern-
hard zich in het paleis Soest-
dijk vestigden.;
MORGEN....
...is het 50 jaar geleden, dat de
Engelse journalist William
Stead bij het vergaan van de
Titanic om het leven kwam.
William Stead intruduceerde 't
interview in de pers. Hij ver
wierf voorts naam als pacifist.
In verband hiermee werd in '14
in het Vredespaleis te Den
Haag een borstbeeld van hem
geplaatst. De catastrofe met
de „Titanic" vertoonde grote
overeenkomst niet de onder
gang van een machtige oceaan
stomer, zoals Stead die enkele
jaren tevoren in een novelle
had beschreven.
«A*\VVV\**VWWW*VVV\*VV
SAMENWERKENDE GEMEENTEN BESPREKEN
Toerweg en nieuwe
verbinding met Knokke
De commissie van Samenwer
kende Kustgemeenten in
West Zëeuwsch-Vlaanderen
zal op woensdag 9 mei aan
staande tijdens een informele
bijeenkomst te Cadzand, met
de raadsleden van de vijf be
trokken gemeenten van ge
dachten wisselen over de tot
nu toe ontworpen plannen.
De technische werkgroep van
de commissie, bestaande uit
de stedebouwkundigen van de
vijf gemeenten, de directie
van de provinciale planologi
sche dienst, vertegenwoordi
gers van rijks- en provinciale
waterstaat en enkele andere
instanties, zullen op deze bij
eenkomst een uiteenzetting
geven over twee belangrijke
onderwerpen, namelijk:
het ontwerp structuurplan
voor de West-Zeeuws-Vlaam-
se kust en het ontwerp ge
meenschappelijke regeling
tussen de vijf kustgemeen
ten.
De bijeenkomst draagt
uiteraard een zuiver oriën
terend karakter. Besluiten
over de beide belangrijke ont-
werp-voorstellen zullen eerst
worden genomen in de verga
ringen van de gemeenteraden
afzonderlijk.
Zoals bekend, werd de Commissie
samenwerkende kustgemeenten
twee jaar geleden in het leven
geroepen. De naam zegt duidelijk
wat de bedoeling' was. In de com
missie namen zitting twee verte
genwoordigers .van elk van de
deelnemende gemeenten, Bres-
kens, Nieuwvliet, Groede, Cad
zand en Retrancbement. Het lid
van Gedeputeerde Staten, ir. G.
P. M. Dikötter, werd met het
voorzitterschap belast.
Al geruime tijd gingen de gedach
ten uit naar een gezamenlijke
planologie van het betrokken re
creatiegebied. Vandaar dat de vijf
kustgemeenten elkaar vonden om
samen een harmonische ontwikke
ling van het gehele gebiedsdeel
te doen bevorderen. De commissie
besloot niet te tornen aan de zelf
werkzaamheid van de betrokken
gemeentebesturen
Daarna toog de ingestelde tech
nische werkgroep van dc commis
sie aan het werk. Eerst werd een
zgn. „bebouwingslijn" geprojec
teerd vanaf Breskens tot aan Re-
tranchement. Om diverse redenen
zal in de toekomst ten noorden
van deze lijn niet meer gebouwd
mogen worden. Eén van die rede
nen is de verbetering van de duin-
zeewering-.
Dc werkgroep begon daarna aan
een ontwerp-structuurschets, die
voor het gehele gebied aangeeft
waar de verschillende recreatieve
sectoren aangepast aan de hui
dige situatie zullen komen. De
opzet van deze structuurschets is
gebaseerd op de strandeapaciteit
van de verschillende gemeenten.
Uit het voorgaande blijkt dus, dat
de ontwerp-structuurschets in
grote lijnen een harmoniërende lei
draad wil zijn. De schets geeft aan
waar gebouwd zal worden, waar
kampeerterreinen zijn geprojec
teerd en waar is gedacht aan be
bossing, e.d. Hoe daar gebouwd en
aangelegd wordt, is een zaak voor
de besturen van de vijf betrokken
gemeenten, die in feite dus weinig
van hun autonomie behoeven prijs
te geven. Met andere woorden, de
structuurschets zal geen rechts
kracht bezitten, daar alleen de
door de gemeentebesturen op te
stellen uitbreidingsplannen bin
dend zullen zijn. Anderzijds zullen
de deelnemende gemeenten niet
afwijken van de structuurschets
dan met instemming van het alge
meen bestuur van de voorgestelde
gemeenschappelijke regeling.
T oerweg
De commissie treedt coördinerend
op ten aanzien van de gemeente
lijke belangen. Eén van die belan
gen is de aanleg van een toerweg
langs het gehele gebied. Deze
weg, gedeeltelijk lopend langs het
bestaande tracé, zal een zuiver
toeristische betekenis hebben en
de verbinding vormen tussen de
verschillende badplaatsen, cam
pings, kampeerterreinen, e.d. Als
snelverkeersweg blyft ook in
het kader van deze structuur
schets de weg Breskens-Sluis,
met aftakkingen naar de toerist!
sche centra langs de kust.
(Zie slot pag2 kol. 2)
ftahtliiï
Doctor P. H. Ritter junior is over
leden. Deze begaafde man had
vrijwel het onmogelijke in Ne
derland gepresteerd, namelijk via de
radio als literatuurcriticus een soort
nationale figuur te worden. In de ja
ren twintig reeds begon hij boekbe
sprekingen voor. de microfoon te hou
den en hij is daarmee doorgegaan tot
op hoge leeftijd. Zijn bloemrijke
woordkeus, maar vooral zijn eigen
aardige stem en wat overdreven ge
distingeerde uitspraak maakten hem
tot een opvallende radiospreker, naar
wie graag werd geluisterd. Zijn naam
kon men niet zonder glimlach lezen:
de toevoeging junior handhaafde hij
consequent, ook toen hij reeds een
zeer bejaard man was geworden.
Deze eigenaardigheden nam men ech
ter gaarne voor lief, want Pierre
Henri Ritter de jongere was een zeer
begaafd man. Hij heeft een indruk
wekkende reeks werken nagelaten,
waarin hij zich zowel een scherp es
sayist als een bewogen lyricus toonde.
Wij herdenken hem op deze plaats,
mede omdat de provincie Zee
land zijn grote liefde had. In zijn
jonge jaren was hij enige tijd amb
tenaar ter provinciale griffie en in
die dagen ontstonden zijn Zeeuwse
mijmeringen, aan de journalistiek
verwante beschrijvingen, die in
woordkeus en stijl aan de tachtigers
doen denken, maar niettemin behoren
tot het beste wat over het vroegere
Zeeland in dit literaire genre is ge
schreven. Ook een novelle situeerde
hij in dit gewest („Het welkom
schandaal"), waarin hij de land
schapsbeschrijving een haast even be
langrijke rol gaf als de intrige. De
ontwikkelingen in Zeeland van de
laatste jai'en echter volgde hij met
een bloedend hart en meer dan eens
gewaagde hij van zijn verdriet over
„de tragische on
dergang, waaraan
Zeeland onver
getelijk gebïéd on
der de Europese
landschappen
ten prooi valt". Voor hem was dit
gewest het land van de dichter, waai
de ingenieur met zijn techniek niet
mocht worden toegelaten, een oord
uitsluitend gereserveerd voor mijme
ringen en „sentimentele aardrijks
kunde". Deltadammen zo meende
hij misinaken Zeeland en ontluis
teren het levende verleden, het oude
Zeeuwse schoon: waar de ingenieur
komt, eindigt het rijk van de poëet.
Van deze overtuiging heeft hij in
woord en geschrift getuigd. Zijn dood
betekent het heengaan van een mar
kant en begaafd Nederlander, een
groot minnaar van het oude Zeeuwse
land.
Hit ambtenarengerecht heeft het
ontslag vernietigd, dat minister
Visser vorig jaar november aan
de technisch hoofdambtenaar F. H.
van der Putten heeft verleend. Daar
mee is deze kwestie weer een heel
klein stapje verder gekomen, maar
het einde is nog steeds niet in zicht.
De uitspraak van het ambtenaren
gerecht gaat namelijk voorbij aan
wat inmiddels „de zaak-Van der Put
ten" is gaan heten. De ambtenaren
rechter heeft zich immers alleen be
ziggehouden met de formele grond
voor het ontslag en daarbij bevonden,
dat die niet deugdelijk was. En daar
om is het ontslag vernietigd. De be
ruchte zaak met zijn mysterieuze be
schuldigingen aan het adres van le
gerleiding en defensie staat in feite
naast deze vernietiging. Het wachten
is dus nu op de volgende fase: wel
licht het beroep dat de minister mo
gelijk zal aantekenen tegen de beslis
sing van het gerecht. Die volgende
fase behoort echter vóóral te zijn een
actie van de commissie van zeven, die
de Tweede Kamer begin maart heeft
ingesteld om te adviseren over de
vraag wat de Kamer aan de zaak-
Van der Putten moet doen. Dat ad
vies zou worden uitgebracht zo be
sloot men toen „op het tijdstip dat
de commissie mede met het oog op de
aanhangige procedure bij de ambte
narenrechter opportuun zal voorko
men". Dit tijdstip lijkt nu aangebro
ken! Deze geruchtmakende zaak be
hoort thans eindelijk in de parlemen
taire sfeer te worden aangepakt ter-
wille van de befaamde „onderste
steen", die minister Visser zo graag
boven wil laten komen. En dat dient
snel te gebeuren: er zal dan eindelijk
eens blijken of allerlei geagiteer en
geschrijf op goede gronden berusten
dan wel of hier sprake is van een on
verantwoorde, anti-gouvernementele
hetze.
MOGELIJK INKRIMPING
V.S.-TROEPENMACHT
IN EUROPA
Amerikaanse functionarissen in
Washington hebben gisteren dc mo
gelijkheid geopperd dat de Ameri
kaanse troepenmacht in Europa zal
worden verminderd, zelfs tot beneden
het peil van voor de Berlynse crisis.
Deze troepenvermindering zou het
gevolg zijn van de in augustus plaats
hebbende demobilisatie van leden
van de nationale garde en reservis
ten.
Een andere factor die een rol speelt,
is het feit dat ingeval van een nood
toestand Amerikaanse troepen met
straalvliegtuigen naar Europa kun
nen worden vervoerd en het dus niet
van zo grote betekenis zou zijn een
grote troepenmacht in Europa te
houden.
