PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT SOEKARNO GEEN OVERHAASTE ACTIE Restaureren, vaak een dure tegemoetkoming aan sentimenteel verlangen Thant overweegt vredesmissie voor Nieuw-Guinea Opnieuw wreedheden in Kongo verwacht Vandaag.. Lintjes COMMUNIQUÉ BERAAD OVER NIEUW-GUINEA 205e jaargang - no. 17 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Fagter. Hoofdredacteuren: W. Leertouwer en G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Zaterdag 20 jan. 1962 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per m.m. Minim, p. advertentie Jng. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (maximum 8 regels) 25 cent per regel met een minimum van f 125. .Brieven bu reau van dit blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2358 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt51, tel. 3841(b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr.Markt2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel. 2395, Terneuzen, tel. 2116; Zierikzee. red. tel. 2425. tel. 2094. COMMANDEUR SOEDARSO KRIJGSGEVANGEN? Drie kinderen bij brand in woon schuit omgekomen Door een brand in een bouten woonschip in de woonschepen- haven in 't Eemskanaal in Gro ningen zijn vrijdagavond drie kinderen vun het echtpaar A, Loos bij brand om liet leven gekomen. De ouders vertoefden in een nabij gelegen woonschuit. Het vierde kind van dit gezin was niet in de boot. Het was op genomen in een ziekenhuis. De woonschuit is bijna geheel uitge brand en daarna voor een deel ge- zonken. De slachtoffertjes zijn de vijf maanden oude Johanna, de 3-jarige Pïeter en de 4-jarige Jannie. Men neemt aan dat de brand is ont staan door de hevige warmte van het potkacheltje dat met cokes werd gestookt. is het 350 jaar geleden, dat Rudolf I van Habsburg te Praag overleed. Rudolf van Habsburg bekommerde zich weinig om staatszaken, maar had alleen belangstelling voor zijn stoeterij, kunst- en curio siteitenverzameling en later voor astrologie en occultisme. Daarom werd hij gedwongen afstand te doen van de troon. Hij schreef toen de zogenaam de „Majesteitsbrief". die een van de aanleidingen was tot de dertigjarige oorlog. MORGEN is het 50 jaar geleden, dat de in 1955 overleden Ameri kaanse luchtvaartpionier en vliegtuigbouwer Glenn L. Mar tin als eerste luchtpost ver voerde. Prinses Caroline van Monaco heeft van de Ierse president een ponypaardje gekregen. Toen het paardje Babbling Brook" namens de president in de paleistuin werd aangeboden, kwam ook prinses Gracia de pony bewonderen. President Soekarno heeft de waarnemend secretaris-generaal van de Verenigde Naties verzekerd dat Indonesië geen enkele „overhaaste actie" zal ondernemen in liet geschil over westelijk Nieuw-Guinea na de botsing van maandag. Dit heeft liet Indo nesisch persbureau Pia meegedeeld. Het antwoord van president Soekarno op de jongste boodschap van de heer Thant is vrijdag naar de V. N. gezonden. De tekst werd niet bekendgemaakt. Volgens Amerikaanse functionarissen overweegt de waarne mend secretaris-generaal van de V. N., Thant, 0111 een „vredes missie" te zenden „in de algemene richting van Nieuw-Guinea". Zij verklaarden echter, dat Thant nog geen beslissingen had genomen, omdat liet wat Indonesië betrof een zeer delicate kwestie was". De missie zou bestaan uit diplomaten, die zouden worden aangesteld als „vertegenwoordigers van de secretaris generaal". Waarnemers zeiden, dat met „in de algemene richting van Nieuw-Guinea" werd bedoeld, dat de diplomatieke missie ook een bezoek zou moeten kunnen brengen aan het aangrenzende Indonesische gebied, maar hiervoor zou dan eerst toestemming van Indonesië moeten worden gevraagd. De Amerikaanse functionarissen ver klaarden, dat de nieuwe Nederlandse suggestie om waarnemers naar het gebied te zenden ,.van bijzondere hulp" was voor de V.N. Ook lieten de Amerikanen weten, dat Nehroe dikwijls als „verbindings knooppunt" had gefungeerd in de be sprekingen met Indonesië, en zij voegden hieraan toe, dat Nehroe wel weer graag zijn rol van vredesstich- ter zou spelen. Onderhoud met Kennedy President Kennedy beeft vrijdag in New Vork een .ontmoeting gehad met de secretaris-generaal van de Ver enigde Naties. Het onderhoud duurde twee uur. Volgens de woordvoerder van Het Witte Huis, Pierre Salinger, KONGOLO-BEUL IN ARREST Anti-kerkelijke fanatici vallen missieposten aan Een woordvoerder van de Verenigde Naties heeft bekend gemaakt, dat in het noordwesten van Katanga een roonis-katlioJieke missie en een semi narium, .waar vijftien priesters en nonen intern zijn, zijn aangevallen door Kongolese soldalen. Voorts zei de woordvoerder dat ko lonel Joseph Pakassa, aanvoerder Aan de soldaten die misschien ver antwoordelijk zijn A'oor- het bloedbad dat op nieuwjaarsdag is aangericht te Kongolo, donderdagaA'ond is gear resteerd in Stanleystad. Geloofd wordt dat de soldaten die aanvallen, in gezelschap zijn van een fanatieke beweging van anti-rooms- katholieke, anti-blanke jongeren, die bekend staat als het „kartel". De woordvoerder der Verenigde Na ties zei, dat deze jongelieden, die oorspronkelijk lid waren van een po litieke beweging, zijn omgeschakeld op „toverij". P.Z.C.-zaterdagnummer Op de grote, stille slikken dwalen zagerspitters bij nacht en ontij rond. Het is een lucra tief, maar ook riskant bedrijf, het spitten van de bij de sport vissers heel erg in trek zijnde zagers. Een onzer redacteuren dwaalde mee in de nachtelijke uren en tekenaar Jac. Prince zorgde in zwart-wit weer voor een boeiende illustratie bij deze veertiendaagse reportage. S Op pagina zeven, o Dit twintig pagina's tellende P.Z.C.-zatc'rdagnummer bevat 8 0.111.: Stemmen uit de kerken S tpag. 3): „Op de grote, stille slikken" (pag. 7); Kroniek van Zwin tol Zijpc en Boek van de maand (pag. 9): Radio S en t.v. met Films in Zeeland (pag. 10); letterkundige kro- ;ek en kunst (pag. 13); „Zig- k ig"-jeugdpagina (pag. 15); S» Kerk en Maatschappij plus feuilleton en Klanken uit de S 8 ether (pag. 17) en de Kinder- s krant niet puzzel op pagina 19. W/////////////////////////////m Arrestatie Loendoela, die loyaal is aan de cen trale regering en een tegenstander van het in de hoofdstad Stanleystad door de thansi gevangen gezette Gi- zenga gevestigde onafhankelijke re gime voor de Oostprovincie, heeft vrijdag aan de Ver. Naties verteld, dat Pakassa donderdagavond door hem was gearresteerd. Pakassa, een neef van Gizenga, werd gezocht in verband met het bloedbad in Kongolo en de moord op dertien Italianen in november, gepleegd te Kindoe. Pakassa vloog in gezelschap van een adjudant, majoor Moelongï, van Kin- doe naar Stanleystad. Beiden werden binnen een half uur na aankomst daar gearresteerd. hebben beide mannen gesproken over internationale problemen. Hij wilde geen nadere bijzonderheden over het besprokene bekendmaken. De Ame rikaanse afgevaardigde bij de volke renorganisatie, Adlai Stevenson, was bij het onderhoud aanwezig. Generaal-majoor Jani, de chef van de „staf bevrijdingsoperaties voor West- Irïan", heeft vrijdag verklaard te ge loven dat een vreedzame oplossing in het geschil met Nederland over westelijk Nieuw-Guinea mogelijk is. Hij zei dit tot verslaggevers na een bijeenkomst met president Soekarno en de chefs van staven. Nieuw-Guinearaad Het lid van de Nieuw-Guineaeraad H. Worsiwor, heeft aangekondigd, dat hij op de bijeenkomst van de Nieuw- Guinearaad van maandag zal voor stellen, aan de Nederlandse regering gelden te vragen voor de bewapening van Papoea-jongeren opdat die kun nen deelnemen aan de verdediging van het gebied. De raad zal niet alleen bijeenko men voor beraadslagingen over het advies aan de Nederlandse regering betreffende de zelfstan- digheid van West-Papoea, maar tevens voor besprekingen over het gevecht tussen Nederlandse en Indonesische oorlogsschepen j aan de zuidkust van Nieuw-Gui- j nea, aldus de heer Worsiwor. De chef Aan de Nederlandse marine staf in Nieuw-Guinea, kapitein-ter zee R. M. Eibers, heeft in antwoord op de vraag, of de Indonesische com mandeur Soedarso 11a liet gevecht van maandag krijgsgevangen ïs ge maakt, A'erklaard„Ik heb geen com mentaar". Engelse mevrouw mocht niet als pakket worden verstuurd De Engelse mevrouw Gertrude Wood heeft tevergeefs geprobeerd zich als postpakket naar de minister van. posterijen, Oevins, te laten verzenden als protest tegen de vertragingen, die zich thans bij de Britse posterijen voordoen. Zij ging met een bord om haar hals met de naam van.de minister en met als adres het Lagerhuis een Londens postkantoor binnen, maar de postbeambten accepteerden het pakket niet. Voor de oorlog kon men zich in Engeland per post laten vervoeren N en onder geleide naar de opgegeven bestemming laten brengen. In S 1939 werd deze dienst gestaakt, eerst met het oog op de oorlog en later omdat er geen behoefte meer aan bestond. TMMMmWMMMMgWWMMMMMMrWMMWrMMWrWWWMMMWWWMMMwfr ZO NODIG PARLEMENT BIJEEN (Van onze Haagse redactie) Na de vergadering van de com missies voor buitenlandse zaken en defensie uit de Tweede Ka- ni£r is door de voorzitter van de Tweede Kamer een formele ver klaring uitgegeven. Deze \rerklaring luidde: in de geza menlijke A*ergaderïng van de Aaste commissies voor buitenlandse zaken en defensie uit de Tweede Kamer, die vrijdagmorgen Averd gehouden, heeft de minister-president meegedeeld, dat de regering zo spoedig mogelyk een nota aan de kamer zal zenden, waar in zij een uiteenzetting aan de ka mer zal geven van de jongste ontwik kelingen ten aanzien van liet vraag stuk Nieuw-Guinea. Voorts heeft zij meegedeeld, dat zij, indien er zich omstandigheden Aoordoen, die het wenselijk maken dat de kamer op korte termijn bijeen zal komen, de voorzitter onmiddellijk zal Aerzoeken j de kamer bijeen te roepen. EIGENTIJDSE OPLOSSING OF OUDE VORM? Niet elke restauratie rechtvaardigt hoge kosten De hoge kosten die restauratie van gebouwen en monumenten noodzakelijk met zich mee brengt, is een van de meest vóór de hand liggende redenen om de vraag te stellen: was restaura tie van dit gebouw of monument verantwoord? Als voorbeeld kunnen twee recente gevallen uit de Zeeuwse restauratieprak tijk naast elkaar worden ge steld: de Middelburgse Oost- kerk en de Vlissingse Gevangen toren. Bedoelde monumentale koepel kerk werd in 1644 gebouwd en onlangs voor 450.000 gulden grondig gerestaureerd. De Vlis singse Gevangentoren op de boulevard, daterend van om streeks eind vijftiende eeuw.en door Napoleon met een laag aar de „bomvrij" gemaakt, is nog steeds in restauratie. Kosten volgens de laatste .begroting: 402.100 gulden. Over de vraag: moet de Middel burgse Oostkerk worden geres taureerd? zal niemand twisten. Over de Gevangentoren is op dit punt echter menig woord geval len, voordat de gemeenteraad het restauratiebesluit nam. De uitzonderlijk hoge kosten van de restauratie van de kleine bouwvallige toren die uit ver- keersoogpunt in de weg staat, gaven en geven daartoe aanlei ding. De kostenfactor raakt van bet res tauratieprobleem voornamelyk de praktische leant. Daar tegenover staan de argumenten die een restau ratie verantwoord maken, voorwaar den dus die per geval verschillend worden beoordeeld en samen moeten opweglen tegen de kosten. De belang- i rijkste zijn i Is het gebouw Aan dusdanige cul- j tuur-historische waarde dat het behouden moet blijven? Heeft of krijgt het gebouw een eigen passende functie? Is de staat van het gebouw zo danig dat nog gerestaureerd kan worden Is restauratie voor aanpassing aan of vanwege een niet weg te den- leen plaats In de omgeving ge- Apensl? Sentiment Bij deze nuchtere argumenten moet nog een belangrijke factor worden gevoegd, die de vraag: restaureren of niet in vele gevallen zodanig be- invloedt dat tot restauratie wordt overgegaan, ondanks de hoge kosten. Het is de factor sentiment. Niet zel den weigert men zich neer te leggen bij het verlies van een vertrouwd ob ject in het stadsbeeld. En ook al ont breken in zulk een geval nuchtere termen die restauratie verantwoord maken, een sentimentele zucht tot behoud leidt dan toch tot restauratie. In Zeeland wordt in de laatste tijd op omvangrijke schaal gerestau reerd. Naast de vele dorpskerken en kleinei'e gemeentehuizen enkele markante voorbeelden met de daaraan A-erbonden kosten: N.H.- kerk Brouwershaven: ƒ907.700. Slot Moermond 400.000, Gemeen- J tehuis Thoien: ƒ585.863,87. Stad huistoren Zierikzee: 200.000. St.- Jacobstoren Vlissingen: 173.658. Belfort Sluis (gedeeltelijk nieuw bouw) 1.400.000 en stadhuis Middelburg (eveneens gedeeltelijk nieuwbouw) 2.488.463. (Zie slot pag4 kol1 Er is de laatste tijd weer discus sie ontstaan over koninklijke on derscheidingen. Onlangs bij de behandeling in de Tweede Kamer van de begroting van onderwijs, kun sten en wetenschappen betoogden en kele Kamerleden, dat judo-kampioen Anton Geesink een koninklijke onder scheiding had moeten krijgen, terwijl voorts in de stukken van de begro ting van binnenlandse zaken nog weer eens de affaire van de gewei gerde gouden eremedaille van St.- Annaland wordt opgehaald. Minister Toxopeus heeft nu meegedeeld, dat bij de regering wordt overwogen of tot een ander systeem van onder scheidingen moet worden overge gaan. Deze discussie over de lintjes komt in Nederland op gezette tijden terug, zonder dat er echter tot dus ver veel aan de zaak is gedaan. Maar men mag toch wel stellen, dat ge zien de frequentie waarmee over de onderhavige kwestie wordt gespro ken deze aangelegenheid niet is geregeld op een manier, diè de alge mene instemming van het Nederland se volk heeft. Velen spreken er over en vaak is de kritiek niet mals. Zelden echter hoort men betogen, dat de onder scheidingen maar moeten worden af geschaft. Dat er zo weinig „afschaf fers" zijn, is begrijpelijk, want vrij wel iedereen ondervindt het uitreiken van een onderscheiding terecht als een eervolle zaak: de staat, de over heid. de gemeenschap, zij geven de staatsburger door het Arerlencn van een onderscheiding de status van verdienstelijke man of vrouw. En daarvoor is vrijwel iedereen gevoelig. Dat neemt echter niet weg, dat het stelsel zoals het thans in Ne derland in gebruik is volkomen uit de tijd is. Het is ontsproten aan een vroeg-negentiende eeuwse gedach ten- wereld en is in menig opzicht anar- chronistïseh. Wanneer de regering nu naar verbetering wil streven, dan zal zij er goed aan doen juist dit anar- chronisme aan te pakken. Want als men zou besluiten tot het alleen maar veranderen van de normen bij liet verlenen \ran de onderscheidin gen bijvoorbeeld door eerder een ridderkruis te verlenen dan een gou den medaille dan zullen er grote narigheden blijven. Niet in de eerste plaats is dus nodig, dat de toewij zingsnormen worden gewijzigd, maar dat het gehele stelseL wordt aange past aan onze tijd. Er zijn op dit ogenblik nogal wat variaties mogelijk in ons goede land op het stuk van onderschei dingen. De Orde van de Nederlandse Leeuw heeft drie klassen, alsmede een broederschap. De Oranje-Nassau kent vijf klassen plus nog drie soor ten medailles. Dat wil zeggen dat er twaalf mogelijkheden zijn om ver dienstelijke mensen te eren, wanneer we althans de Huisorde van Oranje met vijf klassen niet meerekenen en ook de militaire onderscheidingen buiten beschouwing laten. Twaalf mogelijkheden dus: wel een beetje veel van het goede en zeker een aan tal, dat sterk gereduceerd kan wor den. Bovendien lijkt ons het verschil tussen de Nederlandse Leeuw en de Oranje-Nassau vrij kunstmatig. De eerste wordt verleend op grond van „beproefde vaderlandsliefde, bijzon dere ijver en trouw in het volbren gen van de burgerplichten of van buitengewone bekwaamheid in we tenschappen en kunsten". Maar hef aantal kunstenaars hoewel zij toch over een buitengewone be kwaamheid in hun vak beschikken dat in het bezit is van een „Leeuw" kan men met de vingers van één hand tellen. Buiten het knusse we reldje van de overheid is het in het algemeen heel moeilijk een „Leeuw" in het knoopsgat te krijgen. Toch zijn ook buiten de enge lering van over heidsdienaren voortreffelijke voor beelden van beproefde A'aderlandsüef- de en bijzondere ijver en trouw bij het volbrengen van burgerplichten té vinden. Maar de meerderheid van ons gedecoreerde volksdeel moet het doen met de Oranje-Nassau: men heeft zich dan jegens koningin of staat of jegens de maatschappij op bijzondere wijze A'erdienstelrjk ge maakt, zoals de omschrijving luidt. Men moet toegeven: deze formule ring is minder negentiende eeuws dan die van de Nederlandse Leeuw, zij is enigermate soepel en maakt een niet al te star onderscheïdingen- beleid mogelijk. Maar tengevolge van de vijf verouderde klassen plus de drie medailles geschiedt de uitreiking volgens een star schema, dat moeilijk kan worden doorbroken. Nogmaals: het hele stelsel zal op de helling moe ten. De regering denkt nu over dit al les na. Wij hopen dat zij niet tol lapmiddelen zal besluiten, maai de moed zal hebben een ondevschei- dingssysteem te ontwerpen, dat past in onze tijd. Petroleum en olie maandag duurder Van de zijde van de Shell wordt ver nomen, dat als ge\'olg van de prijs stijgingen op de Avereldniarkt de ver koopprijzen voor enkele aurdolie- produkten hier le lande op 'VI ja nuari zullen worden verhoogd. Met ingang A'an maandag worden petroleum voor verlichting en ver warming een halve cent per liter en tractorpetroleum 30 cent per 100 li ter duurder. De prijzen voor auto- gasolie uit pompen, gasolie voor an dere doeleinden, huisbrandolie voor centrale verwarming en dunne stookolie gaan met 40 cent per 100 liter omhoog.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 1