PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TWEE NEDERLANDERS GEARRESTEERD
IN SOWJET-UNIE
Ter dood veroordeelde
generaal voor tv.
Spionage-foto's van
militaire objecten
GEZAGSCRISIS in Goes thans afgelopen
VREDE IN ELISABETHSTAD
LIJKT WEERGEKEERD
Vand
aag..
Kritiek
204e jaargang - no. 224
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciate Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. E.
den Boer. Adjunct: de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
v/eek, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 22 sept. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 1 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C- Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr 58-60. tel. 2355 (b.g.g.red. 3508/3346, adv. 3647/3843; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169. adv. 2375)Goes Gr. Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel 2395; Terneuzen, tel. 2116; Zierlkzee. red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
OP 20 AUGUSTUS REEDS AANGEHOUDEN
Het Russische persbureau Tass lieèft donderdag bekendge
maakt dat twee Nederlandse toeristen op verdenking van
spionage zijn gearresteerd. Volgens Tass hadden beide mannen
notitieboekjes met door spionage verkregen notities erin en
films bij zich, toen zij op 20 augustus werden gepakt. Zij werden
geïdentificeerd als Evert Reydon, 30 jaar en Louw de Jager, 25
jaar. Het Russische ministerie heeft in een protestnota aan de
Nederlandse ambassade in Moskou verklaard dat het tweetal
langs de route Oezjgorod-Lvov-Kiev-Karkov en Yalta-Odessa-
Kiev-Gezjgorod had gereden en daar inlichtingen verzameld. Zij
zouden foto's van militaire objecten hebben gemaakt. Beide Ne
derlanders werden in de Karpaten gearresteerd. Volgens Tass
hebben Reydon en De Jager gezegd dat zij op last van de Neder
landse inlichtingendienst naar Rusland waren gegaan om in
lichtingen voor de NAVO te verzamelen.
Begin van deze maand is een Amerikaanse student, William
Makinen, door een militaire rechtbank in de Oekraïne veroor
deeld tot acht jaar gevangenisstraf. Tegen hein waren dezelfde
beschuldigingen ingebracht als nu tegen de beide Nederlanders.
Het ministerie van buitenlandse za
ken deelt het volgende mede: „De
Nederlandse regering was absoluut
onkundig van het verblijf van de he
ren De Jager en Reydon in Rusland
totdat op 11 september de stiefvader
van de heer De Jager, die reeds ge
ruime tijd niets van hen had ge
hoord, verzocht of inlichtingen kon
den worden ingewonnen. Dit heeft de
ambassade te Moskou gedaan.
Daarop was geen antwoord ontvan
gen, totdat op 20 september aan de
Nederlandse ambassade werd mede-
gedeeld, dat de heren De Jager en
eydon op '20 augustus in Trans-
Ivarpatië waren ■aangehouden. De
Nederlandse ambassade heeft aan
stonds aangedrongen op het mogelijk
maken van het verlenen van de ge
bruikelijke consulaire bijstand."
Burgemeesters-pleegzoon
Een van de in Rusland gearresteer
den is de 25-jarige Louw de Jager,
pleegzoon van de burgemeester van
Oost-Dongeradeel in Friesland, de
heer F. Sytsma. De heer Sytsma
deelde mede, dat zijn pleegzoon on
geveer zes weken geleden met een
vriend naar Rusland is vertrokken.
Dit zeer tegen de zin van de pleeg
vader in. Sinds het vertrek van de
heer De Jager heeft men niets meer
van hem vernomen.
De lieer Sytsma deelde verder
mee, op II september ernstige
vermoedens te hebben gekregen
dat zijn pleegzoon ïn moeilijkhe
den was komen te verkeren. Don
derdag werden die vermoedens
bevestigd.
Voorts zei de heer Sytsma dat via
diplomatieke kanalen wordt getracht
zijn pleegzoon weer naar Nederland
te doen terugkeren. De heer De Ja
ger is leerling van een zeevaart
school. De cursus aan die school is
eergisteren weer begonnen, zodat de
heer De Jager in ieder geval vóór
woensdag werd terugverwacht.
Geen contact
De andere in Rusland gearresteerde
Nederlander is de heer E. B. Reydon,
van, beroep scheepsmachinist. De
heer Reydon is gehuwd en hij woont
in Amsterdam. De vader van de ge
arresteerde, ir. J. Reydon in Bussum,
verklaarde van het bericht van de
arrestatie van zijn zoon erg te zijn
geschrokken. Hij vertelde voorts
sinds ongeveer een jaar geen contact
meer met zijn zoon te hebben gehad.
In de kerk van Ndola in Noord-Rho-
desia legt Moïse Tsjombe, -president
van Katanga, een krans bij de kist
van Dag Hamrnarskjöld, de bij Ndola
door een vliegtuigongeluk om het le
ven gekomen algemeen secretaris
van de Verenigde Naties. Hamrnar
skjöld was op weg naar Tsjombe
voor een onderhoud over de toestand
in Katanga, toen hij Verongelukte.
Kennedy maandag
voor assemblee
President Kennedy zal maandag de
algemene vergadering der "Verenigde
Naties toespreken, mogelijk op de
morgenzitting, zo heeft Het Witte
Huis" donderdag bekendgemaakt. -
De president is voornemens zondag
en maandagnacht in New York door
te brengen in verband met zijn be
zoek aan de Verenigde Naties. Hij
hoopt de volkerenorganisatie te in-
spireren tot nieuwe vastberadenheid
en vitaliteit. Hij zal in krachtige be
woordingen Amerika's steun voor de
volkerenorganisatie bevestigen.
BLANKEN WEER OP STRAAT
...is het honderd jaar geleden,
dat de Duitse architect Ernst
F. Zwirner, die de leiding had
van de weer opgenomen bouw
van de Keulse dom, aldaar
overleed.
...gedenkt de bekende Neder
landse hoboïst Jaap Stotijn te
Den Haag zijn 70ste verjaar
dag.
v^vvvwvvwvvvvwvvvvvvv
Overleg Gromyko-
Rusk begonnen
De Amerikaanse en Russische
ministers van buitenlandse za
ken, Dean Rusk en Andrei Gro-
myko, hebben donderdag in
New York van gedachten ge
wisseld over de geschillen tus
sen oost eii west in de koude
oorlog.
De conferentie, eerste van een reeks,
had plaats aan de lunch die minister
Rusk zijn Russische collega aanbood
op de 28ste verdieping van het Wal
dorf Towers Hotel. De voornaamste
taak van Rusk zal zijn uit te vinden
of Rusland inderdaad geïnteresseerd
is in serieuze onderhandelingen onder
meer over Berlijn.
Aanvaring Harwichboot
De veerboot „Arnhem" van de Britse
spoor wegen van 5008 ton, is donder
dag in een dichte mist by hot binnen
komen van de liaven van Harwich
in aanvaring geweest met een ander
schip van de Britse spoorwegen, de
Colchester van 866 ton.
Niemand heeft verwondingen opge
lopen maar dc Arnhem was licht be
schadigd.
De Arnhem vervoerde 434: passa
giers, die in Hoek van Holland aan
boord waren gegaan,
„Aan beide zijden houdt
men vinger aan de trekker
In Elisabethstad is de vrede weerge
keerd, maar liet- is een zeer nerveuze
vrede. De blanke bevolking van de
stad, die zich tydens de verbitterde
gevechten tussen de Katangaause
troepen en de V.N. schuil hield, heeft
zich weer op straat begeven. Nog
pas eergisteren waren de straten in
de Katangaanse hoofdstad levensge
vaarlijk dtfor rondvliegende kogels
en exploderende mortiergranaten.
Sommige winkels zijn weer geopend
en de burgers haasten zich hun
voorraad voedsel weer aan te vullen
voor het geval de gevechten opnieuw
beginnen. Dat kan te allen tijde ge
beuren. Aan beide zijden houdt men
de vinger aan de trekker.
Geen vertrouwen
De Katangaanse militaire comman
dant, generaal Moke, zei donderdag
morgen op een persconferentie dat
hij geen vertrouwen meer stelde in
beloften van de Verenigde Naties. De
moeilijkheden waren, volgens hem,
begonnen omdat de V.N. hun belof
ten over de repatriëring van Belgi
sche officieren hadden verbroken.
Hij beschuldigde de V.N.-functi-
onarissen ervan tijdens de be-
standsonderliandelingen hun troe
penstellingen te hebben geconsoli
deerd.
Toen de gevechten begonnen, scho-
STUNT VAN GEHEIME LEGER
Verontwaardiging over
leiderschap De Gaulle
Het geheime leger van Franse extre
misten in Algerije heeft donderdag
piraterij gepleegd op een televisie
net in Algiers en gedreigd met bur
geroorlog in Algerije.
Het vaste programma werd om acht
uur 's avonds plaatselijke tijd on
derbroken. Een stem zei: „generaal
Salan gaat spreken". Eventjes kwam
daarna bet gewone programma te
rug. Voor een tweede maal werd het
onderbroken en er kwam een stem
die zichzelf identificeerde als beho
rende aan generaal Paul Gardy, een
van de samenzweerders in de mis
lukte generaalsputsch van april.
Gardy, die door de regering in Pa
rijs van zijn rang is beroofd, zei.
„het geheime leger zal spoedig to
nen dat het de natie vertegenwoor
digt. Wij slagen er niet in onze ver
ten U.N.O.-soldaten in koelen bloede
op Katangaanse gendarmes, zei hij.
D*e V.N. hebben het vliegveld van
Elisabethstad nog steeds in hun
macht en laten geen vliegtuigen zon
der hun toestemming landen.
ontwaardigiug voor ons te houden
over het leiderschap van De Gaulle".
Gardy zei dat de orders van generaal
Charles Ailleret, opperbevelhebber
van de Franse strijdkrachten in Al
gerije, om de oorlog te verklaren
aan de O.A.S., „een oproep tot bur
geroorlog" inhield.
Een kwartier na de eerste onder
breking introduceerde Gardjr ex-ge
neraal Salan, die in Frankrijk ter
dood is veroordeeld, als „comman
dant in Algerije en Frankrijk van
de OA..S.". Salan sprak gedurende
vijf minuten.
Waakzaam
v.Onze strijd is niet voor niets ge
streden", zei hij. „Maar wij moeten
waakzaam blijven om het belang
van de O.A.S. in Algerije te begrij-
§en".
alan zei dat het geheime leger
niet alleen wenste dat het Algerijn
se opstandelingenbewind aan de
macht zou komen, maar dat alle Al
gerijnen de verbroedering moesten
terugvinden van de dertiende mei
met „onze moslimbroeders". Deze
broederschap zal het vertrouwen
aan Algerije teruggeven, aldus Sa
lan. Hij refereerde aan 13 mei 1958,
toen de opstand ïn Algerije culmi
neerde in de terugkeer van generaal
De Gaulle als president van Frank
rijk.
BURGEMEESTER NOTEBOOM IN PERSCONFERENTIE
Weerlegging
van kritiek
WAARNEMEND burgemeester
dr. J. W. Noteboom van Goes is
van oordeel, dat de affaire rond
de Goese gezagscrisis thans is
afgelopen. Hij verklaarde dit
tijdens een donderdagmorgen in
liet stadhuis gehouden perscon
ferentie voor vertegenwoordi
gers van de Zeeuwse dagbladen.
Óm deze reden sneed de burge
meester geen bestuursaangele
genheden in engere zin aan.
„Het is niet nodig daarover te
spreken, daar er geen bestuurs
crisis meer bestaat", gaf hij te
kennen.
De interne verhoudingen tussen de
leden van het college van b. en w.
noemde hij zonder meer goed. Ook
de verhouding b. en w.-gemeenteraad
s uitstekend, verklaarde hij. Hetzelf
de kan volgens de burgemeester
gezegd worden van de verhouding
gemeentebestuur-gemeentepersoneel,
hoewel er wat de personeelszaken be
treft nog enkele aangelegenheden
binnenskamers moeten worden opge
lost.
„ïn deze gemeente bestaan mo
menteel normale bestuursverhou-
dingen", betoogde dr. Noteboom
op deze eerste persconferentie
van het voltallige (nieuwe) col
lege van b. en w., welke ten doel
had de Zeeuwse pers een over-
zicht te geven van de huidige
stand van zaken en van de toe
komstplannen van het college.
„Weliswaar zal de gezagscrisis
van 1960 nog wel enkele jaren
lang reacties oproepen, maar dat
is een kwestie, die buiten het ge-
meentebestuuur omgaat", zei de
burgemeester. Langzamerhand
komt deze gemeente wat be
stuursaangelegenheden betreft in
een normale toestand."
Kritiek
De kritiek, welke in verschillen
de klingen in Goes wordt ge
hoord over het beleid van het
htiidige college was voor wet
houder J. S. Visscher (sociale
zaken) aanleiding enkele op
merkingen te maken. „Deze kri
tiek heeft een verkeerd uit
gangspunt. Gesteld wordt, dat
wij ervan uitgaan, dat we het
beter doen dan het vorige col
lege. Wij zeggen dit zelf be
paald niet. Het wordt over ons
gezegd en dat is mijns inziens
het verkeerde uitgangspunt",
aldus de wethouder.
„Deze persconferentie is dan ook niet
bedoeld om aan te tonen, dat wij het
beter doen", vervolgde bij. „Integen
deel. Als uitgangspunt moet men ne
men, dat dit college uit de nood is
geboren en er van tracht te maken,
wat er van te maken is. Dit met in
achtneming van de normale regels
en met handhaving van de voor
schriften."
Stroefheid
Op een vraag van een der journalis
ten, dat bepaalde kringen het college
verwijten een zekere stroefheid te
betrachten in de onderhandelingen
met de industriëlen, gaf zowel burge
meester Noteboom als wethouder
drs. J. J. Dijkgraaf (financiën en
economische zaken) antwoord. „On
gewild is dit misschien wel eens het
geval geweest", betoogden zij. „Als
het college wel eens wat stroef lijkt,
is dit een geval van „binnen de rege
len blijven."
„Wy staan op het standpunt, dat
we ons aan de regelingen en voor
schriften hebben te houden. Als
we iets zeggen of doen moet het
verantwoord zijn. Wij doen geen
toezeggingen, die niet gehono
reerd kunnen worden. We willen
binnen de voorschriften blijven",
zei wethouder Dijkgraaf ervan.
Burgemeester Noteboom verklaarde,
dat hij, zoals trouwens het gehele
college, zijn houding bepaalt met in
achtneming van het algemeen be
lang. Hij illustreerde dit met een
voorbeeld. Het college wordt name
lijk verweten, dat door zijn stroefheid
het betonbedrijf Niemans uit Son op
het laatste moment van vestiging in
Goes heeft afgezien. Uitvoerig schet
ste de burgemeester de gang van za
ken: De werkelijkheid is, dat het be-
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
Ben vv. van Goes hebben gisteren
voor journalisten een uiteenzet-
ting gegeven over de stand van
zaken rond de industrialisatie. Er
was daarbij niet zo heel veel nieuws
te melden, maar wij hebben de in
druk dat ditmaal het nieuws niet het
belangrijkste was. Door alles heen
liep namelijk zo bleek gisteren
nog altijd de rode draad van de ge
zagscrisis. Weliswaar verklaarde
burgemeester Noteboom dat deze
crisis in feite achter de rug is. toch
z(jn de naweeën nog altijd merkbaar.
Zij manifesteren zich onder meer ïn
de vorm van kritiek, die hier en daar
opduikt op de handelswijze van het
huidige college, met name waar het
gaat om het industrialisatiebeleid. En
vermoedelijk mede daarom heeft het
huidige college van b. en w. een uit
eenzetting gegeven over de huidige
stand van zaken. Elders in ons blad
vindt men daarover meer.
Op twee punten vooral is kritiek
uitgeoefend op de huidige ploeg
in Goes in de eerste plaats zou
het college te ambtelijk zijn ingesteld,
zodat het in contacten met energieke
en daadkrachtige industriëlen een
zo stroeve indruk maakte, dat deze
liever maar elders een praats voor
vestiging zochten. In de tweede plaats
is er ernstig het hoofd geschud over
de ommezwaai met bepaalde infra
structuurplannen. Om met het laat
ste te beginnen: inderdaad hebben
deze plannen de laatste maanden een
grondige wijziging ondergaan, waar
bij men vergeleken bij de aanvanke
lijke opzet minder ver is gegaan.
Maar nu geloven wij, dat het toch
niet aangaat alléén op grond daar
van te betogen, dat nu visie en vaart
uit de ontwikkeling van Goes zijn
gehaald. In het al
gemeen betekent
plannen maken
geenszins, dat zij
onverkort reali
seerbaar zijn,
want bij een nader doorpraten bij
voorbeeld met andere belanghebben
den komen er zoveel aspecten naar
voren dat tot wijziging of tot inkrim
ping moet worden besloten. Er is een
grapje wij menen van Wim Kan
waarin wordt gezegd „Vele men
sen hebben ideeën, maar jammer, als
.men ze wil uitwerken zijn het geen
ideeën meer". Zo is het vaak ook met
grootse projectende „haalbare
kaart" zoals het tegenwoordig heet,
dwingt tot concessies en tot kleinere
proporties, waarmee dan tevens de
visionaire geest van de oorspronke
lijke opzet lijkt te verdwijnen. Daar
mee zijn overigens noch de aanvan
kelijke opzet' noch de nieuwe versie
veroordeeld, maar is slechts de reali
teit van alle dag onderstreept.
In Goes heeft zich een dergelijke
ontwikkeling voorgedaan. B. en
w. hebben deze gang van zaken
nog eens uiteengezet en hun verkla
ring leek ons zeer plausibel. Maar
omdat deze kwestie de tongen nogal
in beroering heeft gebracht, hebben
wij ons ook elders over deze zaak
doen informeren. En wij willen niet
nalaten te verklaren, dat deze niet
uit Goes afkomstige informaties het
zelfde beeld gaven te zien als dat
gene wat uit de verklaring van het
college van b. en w. viel af te lei
den. Namelijk, het beeld van een na
dere ontwikkeling, waarbij verdere
studie alsook inzichten in prioritei
ten in groter verband tot herziening
van het bewuste plan dwongen. En
men gaf ons te verstaan, dat dit pro
ces zeker geen gevolg is van het op
treden in Goes van een ander beleids-
college: deze gang van zaken zou
ook onder andere omstandigheden
onvermijdelijk zijn geweest.
Het eerste punt van kritiek, dat
wy hierboven releveerden, be
trof de stroeve omgang van b.
en w. met het bedrijfsleven, waarbij
onvoldoende voortvarendheid zou zijn
betracht. Wij nemen gaarne aan, dat
op dit stuk van zaken bij het be
drijfsleven of althans een deel er
van kritische opmerkingen zijn
gemaakt. Maar de eerlijkheid gebied
te zeggen, dat het nieuwe college ge
heel onvoorbereid aan zijn werkelijk
niet geringe taak begon terwijl voorts
de mentaliteit van de individuele le
den een geheel andere was dan die
van het vorige college. Vanuit de
sfeer van de ondernemende zaken
mensen kwam men meer in die
van de ambtelijke wereld, terwijl
voorts de nieuw-optredende voorzitter
in de eerste plaats een beleidsinste!-'
ling heeft. Typerend is in dit vel
band zijn opmerking het niet erg te
vinden dat hem een gebrek aan in-
dustrialïsatiezin zou worden verwe
ten, maar wel als hem zou worden
gezegd dat hij het algemeen belang
niet op de juiste wijze zou hebben
behartigd. Deze opmerking is me
nen wij karakteristiek voor de
wind, die thans in Goes waait. En die
is het moet worden erkend een
geheel andere dan onder het vroegere
beleid. Het gaat ons echter te ver op
grond daarvan een barse veroorde
ling uit te spreken. Uitgaande van
de situatie, zoals die na het heen
gaan van het vorige college was ont
staan en ïn aanmerking nemende de
toestand van nu, moet men in alle
redelijkheid vaststellen dat het hui
dige college van b. en w. zeker niet
in de eerste plaats kritiek verdient.
Wij menen er goed aan te doen hier
op eens met nadruk te wijzen.
De Canadese minister van volksge
zondheid Waldo Monteith heeft te Otta
wa verklaard dat de radio-actieve straling
die over 17 en 18 september te Toronto is
gemeten, de grootste is sedert Canada
twee jaar geleden is begonnen met het
nemen van luchtmonsters.