PROVINCIALE ZEEUWSE COURAHT
GEHEIM VOORSTEL: FRANS LEGER
KRIJGT ATOOMWAPEN-OPLEIDING
Ongerustheid onder bewoners
„Zeven huisjes" te Terneuzen
Geen opslagplaatsen
in Frankrijk
Spoorwegongeluk bij
begin kanaalbrug
Kroesjtsjew bereid
tot topgesprek
Vandaag..
STAKENDE
SPANJAARDEN
NAAR HUIS
Turi-uit^de-
mode
204e jaargang - no. 212
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kolt.
ABONNEMENTSPRIJS 36 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 13 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 8 sept. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,
Ing, mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 3 regels)
25 cent per regel met een minimum
van f 1,25. ,3rieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2353 (b.g.g. red. S508/3346, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169 adv. 2375): Goes Gr. Markt2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv. 5213). Oostburg, tel 2395; Terneuzen. tel. 2116; Zlerlkzee. red tel 2425. adm tel 2094.
OEFENPLAATSEN IN WEST-DUITSLAND
De Verenigde Staten en Frankrijk hebben een overeenkomst
gesloten die voorziet in de opleiding van Franse N.A.V.O.-
troepen in het gebruik van Amerikaanse atoomwapens, zo is
donderdag door Het Witte Huis in Washington bekendgemaakt.
In het verleden zijn Amerikaanse
kernwapens in Frankrijk opgeslagen
geweest, maar zij werden weggevoerd
wegens Frans-Amerikaanse menings
verschillen inzake het delen van
kerngeheimen.
Functionarissen van Het Witte Huis
verklaarden dat de overeenkomst
reeds in juli was aangegaan, maar
tot op gisteren geheim gehouden,
daar de Amerikaanse regering nog
naar middelen zocht om de overeen
komst op de beste wijze ten uitvoer
te leggen.
Omdat er In Frankrijk geen Ameri
kaanse atoomwapens zijn opgeslagen,
zal de opleiding in West-Duitsland
worden gegeven, aldus de zegslieden.
De overeenkomst is gelijk aan die
welke reeds eerder zijn gesloten tus
sen de V.S. en andere N.A.V.O.-lan-
den.
De overeenkomst voorziet niet in
het opslaan van Amerikaanse
kernwapens in Frankrijk, noch in
liet onthullen van geheimen over
de vervaardiging dezer wapens.
Eenheid steunen
De overeenkomst zou 60 dagen na
sluiting in werking treden, voorop
gesteld dat het congres er geen be
zwaar tegen maakt.
Amerikaanse gevechtsgroep
naar Europees vasteland
Het Amerikaanse ministerie van de
fensie heeft donderdag te Washing
ton meegedeeld dat dit weekeinde een
1884-man sterke gevechtsgroep val
schermjagers naar Europa zal wor
den gevlogen teneinde deel te nemen
aan de in de laatste helft van sep
tember te houden N.A.V.O. oefening.
In een boodschap aan het congres
zegt Kennedy dat de ernst van de
internationale toestand ën in het bij
zonder de Russische bedreiging van
West-Berlijn, het tot een zaak van
het grootste gewicht hebben gemaakt
dat de eenheid van de N.A.V.O.-lan-
den wordt gesteund.
Volgende week opnieuw
Amerikaanse ruimteproef
Scott Carpentier, die een astronau
tenopleiding heeft gehad, heeft In
Sydney verklaard dat de Verenigde
Staten van plan zijn volgende week
een proef te nemen met een ruimte
capsule waarin een pop en ballast
met het gewicht van een mens.
Het plan is dat de capsule eenmaal
om de aarde zal draaien. Door mid
del van een speciaal systeem zal de
ademhaling van een mens worden
geïmiteerd. Zuurstof zal worden ge
absorbeerd en kooldioxide, en water
damp zullen worden afgegeven. Car
pentier is naar Australië gekomen
om de ploeg te leiden die de vlucht
zal registreren.
VRACHTWAGENCHAUFFEUR OMGEKOMEN
Passagierstrein reed
na botsing over de brug
Bij de brug over het Oranjekanaal
tussen Zuid-Bargc en Nieuw-Amster-
dam is donderdagmorgen omstreeks
half twaalf een trein ontspoord, na
dat deze op een niet beveiligde over
weg in botsing was gekomen met
een vrachtauto. Hierbij kwam de l>e-
stuurder van de auto, de 26-jarige
pas gehuwde chauffeur W. Langen
uit Barger-Oosterveld om het leven.
Van de treinpassagiers werd nie
mand gewond.
De onbewaakte overweg bevindt
zich vóór de brug. De trein is over
de brug doorgeschoten en pas daarna
naast de spoorbaan terechtgekomen.
De vrachtauto was niet geladen.
Men neemt aan dat het ongeluk veel
ernstiger zou zijn verlopen, als de
vrachtauto (bestemd voor het ver
voer van zand) was geladen geweest.
De mogelijkheid bestaat dat de trein
dan van de rails op de brug in het
Oranjekanaal was terecht gekomen.
Het eerste 'treinstel staat op eeu wei-
Drie miljoen stemmen
tegen Duitse troepen op
Engelse bodem
Met grote meerderheid is op het
congres van de T.U.C. (Trade Union
Congress) éen gezamenlijke verkla
ring van T.U.C. en van de Britse
labonrparty over de defensie goedge
keurd.
Verworpen werden twee resoluties
van Frank Cousins, de leider van de
transportarbeiders, waarbij werd
aangedrongen op unilaterale afschaf
fing van kernwapens en op verwijde
ring van de polarisbases in Enge
land.
De resolutie waarbij goedkeuring
werd gegeven aan de T.lkC.-laboui
defensieverklaring, werd aangeno
men met 5.733.000 stemmen vóór en
2.003.000 stemmen tegen.
Een resolutie tegen de- aanwezigheid
van Duitse troepen op Britse bodem
werd aangenomen met 4.167.000 te
gen 3.519.000 stemmen.
land, dwars op de andere delen van
de trein. De trein, een zogenaamde
„blauwe engel", was om 11.20 uur
uit Emmen vertrokken.
In verband met het spoorweg-onge
val werd het spoorwegverkeer tussen
beide plaatsen met bussen onderhou-
treinverkeer, zo hebben de
Nederlandse Spoorwegen meegedeeld,
weer geheel normaal zijn.
Een grote oliemaatschappij heeft in
Den Haag vijf mobiele verkeersscho
len in bruikleen overgedragen aan
het verbond voor veilig verkeer. El
ke school omvat een trekker-woon
wagen voor twee instructeurs en een
aanhangwagen met lesmateriaalbe
staande uit hekken, trapauto's, fiet
sen, verkeersborden en echte ver
keerslichten. Met dit materiaal kan
een verkeersplein van minstens S0
x SO meter met alle gewenste ver
keerssituaties worden gevormd. Het
is de bedoeling de leerlingen van de
derde en hogere klassen van de lage
re scholen zoveel mogelijk praktische
lessen te geven.
Grieks stoomschip
in moeilijkheden
bij Den Helder
Donderdagavond om ongeveer zeven
uur is het Griekse stoomschip Anglia
in een positie drie mijl ten zuiden
van het lichtschip Texel, dwars van
Den Helder in moeiiykheden komen
te verkeren. Het schip meldde dat
het zich in een westerstorm bevindt
en dai-fes^weeltpifrëden niet de
stuurinrichting heeft. Aangezien de
wind uit het westen komt, is het ge
vaar niet denkbeeldig, dat de Anglia
vastloopt op de daar gelegen gevaar
lijke Haaksgronden.
BRAZILIË HEEFT WEER
EEN PRESIDENT
Joao Goulart is donderdag beëdigd
als president van Brazilië, maar dan
in hoedanigheid van representatief
staatshoofd zonder werkelijke be
voegdheden, waarmee een einde is
gemaakt een politieke crisis van 13
dagen die het land in een burgeröor-
Iog dreigde te storten.
De militaire leiders die tegen Gou
lart waren gekant wegens diens link
se sympathieën, verklaarden zich
akkoord met zijn installatie, toen het
congres de grondwet in die zin wij
zigde dat de president niet langer
de uitvoerende macht zou zijn, maar
dat deze aan een premier zou worden
overgedragen.
Het zoeken naar een kandidaat voor
het premierschap kan tot een nieuwe
crisis aanleiding geven.
„IETS MEER ONTSPANNEN"
Nehroe's argumenten
maakten indruk
Diplomatieke waarnemers in
Moskou nemen aan dat premier
Nildta Kroesjtsjew zich bereid
heeft verklaard op zijn minst
...is het 25 jaar geleden, dat
de verloving werd bekendge
maakt van prinses Juliana en
prins Bernhai'd Leopold Frie-
drich Eberhard Julius Kurt
Karl Gottfried Peter von Lip-
pe Biesterfeld.
....is het 150 jaar geleden, dat
de Nederlandse landschap
schilder en lithograaf Jacobus
Pelgrom te Amsterdam werd
geboren. Pelgrom was onder
meer werkzaam te Ooster
beek, Zaandam, Zutphen, Arn
hem en Middelburg.
VVVVV^*^W\^^'WVV^^^'VW^
MOEILIJKHEDEN ROND „CIJNSGRONDEN"
Vergoedingen voor te ontruimen
woningen te laag geacht
iu principe om met president
aan de conferentieta-
fel te zitten om zo het dreigende
oorlogsgevaar te pogen af te
wenden.
Dit werd gezegd nadat Kroesjtsjew
gedurende twee-en-een-half uur met
zijn Indiase ambtgenoot, Jawaharlal
Nehroe, Had gesproken over de hui
dige internationale crisis.
Nehroe was woensdag in Moskou
aangekomen waar hij Kroesjtsjew de
boodschap van de niet-verbonden lan
den die in Belgrado hebben verga
derd, overhandigde.
Volgens Indiase zegslieden was de
sfeer tijdens de besprekingen van
donderdag „iets meer ontspannen"
dan eergisteren.
Het gesprek tussen beide premiers,
aldus de zegslieden, ging uitsluitend
over internationale problemen als
ontwapening, Duitsland, Berlijn en de
kernproeven.
Indruk
De Russische econoom Alexei Kosy-
gin en de minister van buitenlandse
zaken, Andrei Gromiko, waren bij
het onderhoud aanwezig,, terwijl al
leen Kroesjtsjew en Nehroe spraken.
Diplomatieke zegslieden menen dat
Nehroe's voorstel inzake een top
conferentie tussen de grote twee en
zijn uitspraak dat iets moet worden
gedaan om een einde te maken aan
de verslechtering in de betrekkingen
tussen oost en west, indruk op
Kroesjtsjew hebben gemaakt.
Onder de bewoners van de zes
tien woningen in de buurtschap
„Zeven huisjes" langs het
kanaal van Terneuzen naar
Sluiskil heerst sedert enkele
dagen een onrustige stemming
en een gevoel van machteloos
heid. Een ambtenaar van rijks
waterstaat heeft de bewoners
van de buurtschap namelijk
mondeling aangezegd, dat in
april van het volgend jaar
dus over 7 maanden de elek
triciteit en de waterleiding zal
worden afgesloten, met andere
woorden, dat de bewoners tegen
die tijd hun woningen moeten
hebben ontruimd. Verder heeft
deze waterstaatsambtenaar de
bewoners medegedeeld, welk
bedrag hen hoogstwaarschijn
lijk zal worden uitgekeerd als
vergoeding voor de woniug, die
zij moeten ontruimen wegens de
kanaalverbreding. De bewoners
van de „Zeven huisjes" zijn
vooral teleurgesteld over het
feit, dat hun woningen aan de
kanaalzijde veel lager onge
veer 50 procent zijn gewaar
deerd, dan de woningen achter
de rijkswaterleiding. Zij zijn
ook verbolgen over het feit, dat
de ambtenaar van rijkswater
staat de mededelingen overdag
kwam doen, terwijl de gezins
hoofden elders aan het werk
waren.
Verder is er een gevoel van machte
loosheid ontstaan, omdat hen de
rechtsgronden ontbreken om te pro
cederen, daar hun woningen op de
zo langzamerhand berucht geworden
„Cijnsgronden" staan. Zodoende we
ten de „Zeven huisjes'-bewoners
eigenlijk niet wat hen te doen staat.
Toch zullen zij iets moeten doen,
daar in hun geval de komende zeven
maanden angstig vlug- voorbij zullen
zijn.
Naar wij van enkele bewoners van
het buurtschap vernamen, zijn de
vergoedingen aan de z.g. „eigen-
gronders" achter de rijkswater
leiding vrij redelijk te noemen en
in ieder geval zodanig, dat aan
nieuwbouw elders kan worden ge
dacht. Er werden bedragen ge
noemd, variërend van negen tot
dertienduizend gulden. De bedra
gen, die de bewoners van de „Ze
ven huisjes" voorlopig zijn toege
zegd, liggen gemiddeld rond vier
a vijfduizend gulden. Er zijn en
kele uitschieters, zoals voor een
geheel vervallen woning negen
honderd gulden en voor de beste
woning in het rijtje: achtduizend
gulden.
Van deze basiswaarden zal volgens
de zegsman van rijkswaterstaat een
bedrag van 25 worden afgetrok
ken, omdat de grond waarop de wo
ningen staan, eigendom is van de
Domeinen. Dat is logisch, zeggen de
gedupeerde bewoners. Het discrimi-
(Zie slot pag. 5 kol. 2)
David Ben Goerion geen
premier van nieuw kabinet
David Ben Goerion heeft donderdag
president Itsjak Ben Zwi medege
deeld dat hij onder de huidige om
standigheden geen nieuw kabinet kan
vormen.
In zijn brief aan het staatshoofd
schreef hij zijn besluit te hebben ge
nomen „voor het welzijn van het
land".
Ben Goerion was woensdag door Ben
Zwi aangezocht een nieuwe regering
te formeren, maar vroeg bedenktijd
tot het secretariaat van zijn partij,
de Mapai, zou hebben vergaderd.
(Van onze correspondent)
De staking van buitenlandse arbei
ders in Almelo is thans geheel ten
einde. Donderdagavond hebben 24
Spanjaarden besloten dat zij vrijdag
naar hun vaderland zullen terugke
ren. De reiskosten zullen door het
bedryf waarin zy werken, de Kon.
Textielfabriek Nijverdal ten Cate
N.V. worden vergoed. De overige 61
Spaanse werknemers in deze fabriek
gaan onmiddellijk weer aan het werk
Zoals gemeld, hebben de Italianen In
genoemd bedrijf reeds woensdag
avond. resp. donderdag'mö'rgëh
werk hervat.
ftdHtli
IjK
Vergeleken met tegenwoordig was
het vroeger bij de militaire mu
ziekkorpsen een rustige bedoe
ning. Met ieders instemming werd
„Turf in je ransel, want stro dat is
geen mode meer" geblazen. Thans
echter is turf uit de tijd en er is in
het jaar 1961 een jong korps, dat
zelfs zijn toevlucht heeft genomen
tot gesyncopeerde heiligen: in plaats
van de oude parademars der negen
tiende eeuwse grenadiers spelen de
luchtmachtmuzikanten het uit Ame
rika overgewaaide „When the saints
go marchin' in". Dat is wel heel wat
anders dan de plechtige vaderlandse
turf. en daarom heeft het comité van
Verenigde Chefs van Staven een or
der uitgevaardigd,
waarin stelling
werd genomen te
gen de „saints" en
gekozen werd vóór
de turf. De order
deelde namelijk mede, dat op taptoes
geen swingmarsen mogen worden ge
speeld, een besluit dat werd gemoti
veerd met de mededeling, dat een
taptoe een militaire aangelegenheid
is, waarbij militaire muziek hoort.
Mït deze order werd zo mag
men wel zeggen een gene-
raalsltnuppel in het hoenderhok
der moderne militaire muziek ge
gooid. Met als gevolg zelfs insubor
dinatie: de luchtmachtkapel speelde
tijdens de laatste dag van de Taptoe
Delft klandestien (maar wel hoor
baar) tóch „When the saints go
marchin' in", omdat het een lieve
lingsstuk van hun dirigent was. En
deze kapitein nu was juist op deze
dag jarig. Het publiek juichte en
riep „bis", daarmee te kennen ge
vend dat de „Saint" hoger in zijn
gunst stond dan de turf. Met dit alles
werd de zaak nog erger, want zo
meldde deze week onze Haagse re
dacteur: „De legerleiding neemt deze
zaak hoog op!"
In deze kwestie komen globaal
gezien twee standpunten naar
voren, dat van de Chefs van Sta
ven en dat van de luchtmachtmuzi
kanten. Wat de Iaatsten betreft moet
worden erkend, dat zij opzettelijk een
order hebben overtreden. Weliswaar
in de wat opgewekte, plezierige sfeer
van de laatste taptoe-avond in Delft
en met de kennelijke opzet hun ka
pelmeester in de bloemetjes te zetten,
maar niettemin: er werd een order
overtreden. En dat gebeurde boven
dien min of meer uitdagend, omdat
binnenskamers al het nodige over de
order was te doen geweest. Men zag
er zelfs een rivaliteitsstrijd in tus
sen twee dirigenten. Hoe dan ook:
een dergelijke overtreding is niet
goed te praten en het is begrijpelijk,
dat men in bepaalde militaire krin
gen daarover niet ïs te spreken. Hoe
veel sympathie de luchtmachtkapel
ook uit het gehele land ontvangen
moge, men kan er niet onderuit vast
te stellen dat de muzikanten ver
keerd hebben gehandeld.
Maar nu het standpunt van de
Chefs van Staven, zoals dat in
de omstreden order tot uitdruk
king kwam. Wij moeten erkennen
hoewel geenszins een bewonderaar
van gesyncopeerde muziek het on
begrijpelijk te vinden, dat in deze tijd
zulk een maatregel kan worden ge
nomen. De militaire muziek evolu
eert, zoals alles op deze wereld, en
het is zinloos te veronderstellen, dat
een ongewenst-geachte ontwikkeling
kan worden tegengehouden. En het
is toch wel duidelijk, dat de tijd van
„Alte Kameraden" voorbij is.
Jarenlang heeft in Nederland dc
militaire muziek onder invloed
gestaan van het strakke Duitse
voorbeeld en pas na 1945 begon er
plaats te komen voor éen andere stijl,
voornamelijk geïnspireerd door de
Engelse blaasmuziek. De luchtmacht
kapel nu gaat weer verder: onder in
vloed van Amerikaanse korpsen
kwam zij met gesyncopeerde muziek
voor de dag. die bovendien bij de
luisteraars bijzonder goed aansloeg.
Toegegeven: liet is een heel andere
stijl dan „Turf in je ransel", niet
alleen door de verschillende ont
staansperioden, maar ook omdat er
sprake is van een groot verschil in
mentaliteit. Wanneer men bijvoor
beeld de omstreden „Saints" verge
lijkt met de „Tui-f" of de „Alte Ka
meraden", dan moet men onwille
keurig aan het verhaal denken, dat
na de oorlog de ronde deed over de
Amerikaanse soldaat, die bij zijn ge-
geraal een jeep leent. Hij komt bin
nen en vraagt: „Hé generaal, ik kan
de jeep toch wel meenemen?" Een
Engelse officier, bezoeker van de ge
neraal, hoort dat en informeert ont
steld of het altijd zo toegaat in het
leger van de V. S. De generaal op
zijn beurt vraagt verwonderd: „De
man is toch beleefd? Meestal neemt
hij de jeep mee zonder het te vra
gen
De Engelse officier uit dit verhaal
zou waarschijnlijk in zijn nopjes zijn
met de order van de Chefs van Sta
ven. Maar aldus zou hij evenals do
Nederlandse legerleiding een eenzij
dige opvatting nog altijd geïnspi
reerd op 't negentiende-eeuwse Prui
sische model verheffen tot een al
leenzaligmakende leer en afwijkingen
als ketterij brandmerken. De omstre
den order heeft, geloven wij, helaas
veel weg van een „rechtsomkeert".
Zoals de Gelderlander schreef: „De
militaire muziek stevent recht op
Bronbeek af. Daar kunnen de muzi
kanten dan naar hartelust Turf-in-
je-ransel en de hele rataplan en
hoempa van de schutterij blazen on
der het devies: de oudjes doen het
nog- best". n
