PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WESTEN ZOEKT CONTACT MET MOSKOU
Zeelands molenbezit zal worden geboekstaafd
Overleg in herfst op
ministerieel niveau
Vierde divisie niet
naar La Courtine
PLANNEN VOOR
OEFENINGEN
IN DUITSLAND
Lichte brigade infanterie
„GEESTSTROOM" OP
WATERWEG GEZONKEN
Russen willen praten over
algehele ontwapening
Vandaag...
M. van Hoogslralen:
't Is en blijft hobby
Prinses
WEER JUWELEN GESTOLEN
AAN DE RIVIÈRA
GEEN VOPO-METHODEN
OP DEENS GRONDGEBIED
liiiipiniiiH
204e jaargang - no. 203
Dagblad, uitgave vpa de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 29 aug. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie f 4,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g.red. 3508/3546,-adv. 3647/3843; Middelburg,Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red, 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 6213), Oostburg, tel 2395; Terneuzen, tel. 2116; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
„Informeel", om aan De Gaulle's wensen tegemoet te komen
Het westen zoekt contact met Moskou. De wijze waarop is ech
ter nog een probleem, omdat De Gaulle niet wil dat het westen
de eerste stappen doet. Volgens diplomatieke kringen in
Washington hebben Engeland en de Verenigde Staten hun plan
nen nu wat afgezwakt, teneinde Frankrijk mee te krijgen op de
weg naar onderhandelingen met Moskou. Een ontwerp ant
woordnota aan Rusland, opgesteld door Amerika en Engeland
zou gewijzigd zijn. Hierin wordt thans voorgesteld dat de mi
nisters van buitenlandse zaken der grote vier zich gedurende de
eerste dagen van de V.N.-vergaderingen in New York, „voor
informele besprekingen over de Duitse kwestie" zullen ontmoe
ten.
Voor deze wijziging bekend werd bad de Westduitse minister
van buitenlandse zaken Von Brentano gisteren verklaard, dat in
de nota aan Moskou zou worden aangedrongen op overleg op
ministerieel niveau.
Rusk: „Niet
zonder Parijs"
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Dean Rusk ontkende
gistermorgen bij zijn vertrek naar het
hoofdkwartier der Verenigde Naties
(Van onze Haagse redactie)
Het is niet uitgesloten dat een
verkenningsbrigade van de vier
de divisie binnenkort naar West-
Duitsland zal vertrekken om
daar, in het traditionele oefen-
gebied van Nederland, manoeu
vres te houden. Naar in militaire
kringen verluidt zouden de plan
nen hiervoor bij de legerleiding
in vergevorderd stadium zijn.
Ook meent men in deze kringen dat
de oefeningen van de .verkenningsbri
gade, die als de zogenaamde „lichte
brigade" wordt aangeduid, onderdeel
zouden kunnen zijn van de reeks van
maatregelen ter verhoging van de
paraatheid, die door de defensielei
ding zijn opgesteld.
De „lichte brigade" van de vierde di
visie is een van de eenheden die over
enkele weken naar La Courtine zou
gaan. Het is een infanteriebrigade,
uitgerust met licht gemechaniseerd
en gemotoriseerd verkenningsmateri
eel, o.m. lichte 'tanks van het type
chaffee. De mankracht van deze bri
gade bedraagt omstreeks 4500 man.
De officiële woordvoerder van de mi
nister van defensie wenste het bericht
over komende manoeuvres van de
lichte brigade noch te bevestigen
noch te ontkennen.
Bij cle documentatie in het Zeeuwse
Molenboek, dat momenteel in con
cept gereed is ook een foto van deze
gevelsteen in de korenmolen op het
Seisbolwerk in Middelburg.
te New York voor besprekingen, dat
Amerika en Engeland Frankrijk zou
den hebben gedreigd zonder dit land
voort te gaan met de voorbereidingen
voor overleg met de communisten.
In diplomatieke kringen achtte men
de verklaring van Rusk voor een deel
bedoeld om tegenover de buitenwereld
de schijn van de eenheid van het wes
ten op te houden en voor een ander
deel gebaseerd op de hoop, dat
Frankrijk de compromis-formule wil
aanvaarden.
Rusk verklaarde tegenover ver
slaggevers dat de kwestie voor de
Verenigde Naties zou kunnen wor
den gebracht, maar dat de onder
handelingen tussen oost en west
hieraan vooraf zouden kunnen
gaan.
De diplomatieke correspondent van
het Britse Exchange Telegraph News
Agency berichtte, dat president Ken
nedy een dringende persoonlijke
boodschap *aan de Franse president
had gestuurd, om diens tegenstand
tegen onmiddellijke onderhandelingen
weg te nemen. Het lot van de infor
mele contacten met Moskou zou van
de Gaulle afhangen, aldus deze cor
respondent.
Fanfani
Naar verluidde zou voorts de Itali
aanse minister-president aan zijn
Britse collega Macmillan gedurende
het jongste weekeinde een persoonlij
ke brief hebben gestuurd met een af
schrift van de brief van Kroesjtsjew
aan Fanfani. De Russische premier
zou hierin nog eens hebben beklem
toond, dat hij gereed is voor onder
handelingen met het westen.
Besluit na N.A.V.O.-overleg
In verband met
Berlijnse crisis
(Van onze Haagse redactie)
Teneinde in Nederland de be-
schikking te houden over alle pa
rate legereenheden, heeft de mi
nister van defensie gistermid
dag geheel onverwacht besloten
de uitzending van de vierde divi
sie naar La Courtine op te
schorten. De beslissing had de
steun van de volledige minister
raad.
Dit is de eerste Nederlandse maatre-
el in het kader van verhoging van
e militaire paraatheid, nodig in ver
band met de politieke spanning rond
Berlijn. Een woordvoerder van het
ministerie van defensie noemde de
jongste beslissing: „de allermildste
maatregel die wij konden nemen, ge
zien, tegen de paraatheidsverhogingen
van o.a. Amerika, Engeland en
Frankrijk".
Het was in welingelichte kringen
ln Den Haag bekend dat de opper
bevelhebber van de NAVO-strijd-
krachten, generaal Norstad, maat
regelen van Nederland aanvanke
lijk niet nodig achtte. Vorige week
is in Parijs evenwel nieuw overleg
geweest tussen de NAVO-part-
ners. In deze bijeenkomst zou er
op zijn aangedrongen dat ook de
kleinere NAVO-landen militaire
maatregelen zouden nemen.
Hiertegen zou van de zijde van de be
trokken landen het nodige verzet zijn
gerezen, maar uit de maatregel van
minister Visser van gistermiddag
blijkt dat Nederland als eerste klein
land aan de aandrang van de vorige
week heeft toegegeven. De vierde di
visie omvat ruim 15.000 militairen,
die in twee groepen elk van drie
weken naar La Courtine zouden
gaan.
Voorlopig
De koningin en prins Bernhard zon
den op 22 september een bezoek bren
gen aan de in Frankrijk oefenende
troepen. Dit bezoek is officieel nog
niet afgelast, aangezien men er reke
ning mee houdt dat een wijziging In
de gespannen internationale toestand,
uitzending van de vierde divisie als
nog mogelijk kan maken, aldus deel
de de rijksvoorlichtingsdienst mee. In
politieke kringen in Den Haag acht
men de kans hierop evenwel uiter
mate gering.
H.K.H. Prinses Beatrix, gefotogra
feerd in de „Via Venetio" in Rome,
samen met enkele vrienden. Sommi
ge Italiaanse kranten hebben de aan
wezigheid van de prinses in Italië
gretig aangegrepen om een romance
tussen haar en' de Romeinse prins
AUesandro Borghese te „ontdekken".
Op de Nieuwe Waterweg, tussen
Hoek van Holland en Maassluis, is
gisteravond de Nederlandse kustvaar
der „Geeststroom" na een aanvaring
gezonken.
De aanvaring gebeurde even na tien
uur. De „Geeststroom", een schip van
ongeveer 300 ton behorend aan de
rederij Waling en Van der Geest te
's-Gravenzande, was uitvarend en
werd aangevaren door de binnenko
mende Noorse tanker „Jaranda", die
ruim 12.500 ton meet. Twee van de
opvarenden van de „Geeststroom"
hebben zich zwemmend naar de wal
begeven. Ook de anderen zijn gered.
Een aantal van hen is aan boord van
de „Jaranda".
In de Indiase staat Patna Bihar zijn
blijkens officiële cijfers sinds het begin
van dit jaar drieduizend mensen aan
cholera gestorven. De epidemie begint
echter thans af te nemen.
De Sowjet-Unie heeft gisteren in fei
te twee nieuwe Amerikaanse voor
stellen om een overeenkomst inzake
het toezicht op de naleving van een
verbod tot kernproeven te versnellen,
afgewezen.
De voornaamste onderhandelaar van
de Sowjet-Unie Semion K. Tsarap-
kin zei, na de onderhandelingen, dat
de enige weg om uit het slop te, ge
raken, zou zijn de besprekingen uit
te breiden tot een conferentie over
algehele ontwapening.
...is het 150 jaar geleden, dat
dat Tsjechische componist
Franz Glaser te Kopenhagen
overleed.
V\*WWVWA<WAA*W\*VVW
INVENTARISATIE NU COMPLEET
,Door de Zeeuwse wet
Bén ik hier gezet'.
Dit tweeregelige
rijmpje stond vroe
ger op het hek voor
de witte korenmolen
in Nieuwerkerk. Het
was bedoeld als een
soort verontschuldi
ging. Deze grondzei-
ler uit 1844 was na
melijk niet meer op
VIJFENZEVENTIG korenmolens
in Zeeland heeft de heer Van
Hoogstraten bekeken, opgemeten,
gefotografeerd en geïnventari
seerd. Daarvoor heeft hij een
sterrit gemaakt door de provincie
van noordwest naar zuidoost. Van
Westerschouwen naar Hulst. „En
bij elke molen heb ik mezelf hon
derd vragen gesteld". De heer
Van Hoogstraten (40) heeft het
antwoord nu voor zich liggen.
Een uitgebreide documentatie in
stencilvorm, waarin van alles en
nog wat ov.er de Zeeuwse molens
is te vinden. Maandagmiddag
heeft de heer Van Hoogstraten
aan gedeputeerden de kleurendia's
vertoond, die. hij en passant van
de molens in'deze provincie heeft
gemaakt. „Er zal wel niet zo
vaak meer over'geschreven wor
den. Daarom moet iedereen in het
Zeeuwse Molenboek aan zijn
trekken kunnen komen: de tech
nicus, de historicus, de etstheti-
cus
Molens. Al twintig jaar zijn zij de
hobby van deze Dordtenaar. Thuis
precies dezelfde
plaats herbouwd als
waar zijn voorganger
stond. Dat had zo
zijn reden. De wieken
van die molen cirkel
den gevaarlijk dicht
over de weg. Daarom
werd het na de brand
in de molen verboden
het slanke gebouw op
de oude resten te
doen herrijzen.
Deze kleine, maar
aardige bijzonderheid
van een Zeeuwse mo
len staat opgetekend
in het concept voor
een molenboek over
Zeeland, waaraan de
heer M. van Hoog
straten uit Dor
drecht,, secretaris
van de monumenten
commissie van het
Instituut „Stad en
Landschap van Zuid-
Holland" zo'n slordi
ge elfhonderd uur
heeft gewerkt. Hope
lijk loopt zijn boek
volgend jaar van de
pers.
yvvvvwvvvvvvvwvvvvw
heeft hij een enorme documenta
tie en zijn naam staat al onder
heel wat publikaties over deze zo
typisch Nederlandse bouwwerken.
Het begon allemaal op de traditio
nele manier. In het begin van de
laatste oorlog: een fotootje, een
albumpje, wat neuzen in de histo
rie. Maar om zich werkelijk in de
materie te kunnen verdiepen was
specialisatie nodig. Dat had hij al
gauw begrepen. Jarenlang is de
heer Van Hoogstraten nu al be
stuurslid van de vereniging „De
Hollandse Molen", op Goeree-
Overflakkee beheert hij het
streekmuseum, in Vlaardingen
werkt hij mee aan opgravingen
en een dag.in de week loopt hij in
Amsterdam colleges archeologie.
Het eerste contact van de heer-
Van Hoogstraten met Zeeland
dateert van een dikke tien jaar te
rug. In Zoutelande ging hij eens
een kijkje nemen bij de molen.
Een bouwval trof hij er. „Restau
reren is zo duur", klaagde de ei
genaar. Maar intussen had de
heer Van Hoogstraten de maten
van de wieken en de roeden in
de askop al in zijn notitieboekje
staan. Toen hem enige tijd later
werd verzocht in de buurt van
Rotterdam een molen te slopen,
wilde hij dat alleen doen op voor
waarde, dat. hij gratis de beschik
king zou krijgen over enkele on
derdelen. Zo gebeurde en in plaats
van f 15.000 kostte de restaura
tie in Zoutelande nu f 4500.
Onderwijl had de heer Van Hoog
straten ontdekt, dat er op het ge
bied van molens in Zeeland veel
interessants te vinden is. En ook,
dat liet provinciaal bestuur de
verschillende gemeenten liad ver-
(Zie slot pag2 kol. 4)
Er komt een nieuw blad, dat
„Prinses" zal heten, de „prinses
der damesweekbladen", zoals
het is aangekondigd. Het is een aar
dige, zij het geen originele naam:
men zal zich herinneren, dat in Ne
derland voor de eerste en de tweede
wereldoorlog een bekend tijdschrift
bestond, dat de „Prins" werd ge
noemd, de „prins der geïllustreerde
bladen". Het gaat ons thans evenwel
niet om de naam, die slechts aan
geeft dat de uitgevers het blad be
schouwen als de „eerste" onder
soortgelijke tijdschriften. Waar het
ons «chter wel om gaat, is een laak
baar element, dat voorkomt in de
wervingspropaganda voor het nieu
we blad. In deze propaganda wordt
namelijk het omslag van het tijd
schrift getoond vermoedelijk het
eerste nummer en als „cover-
girl", zoals het in vaktermen heet,
is prinses Beatrix
gekozen. Deze
roto nu werkt in
combinatie met de
titel van het blad
(„Prinses" com
pleet met een kroontje erboven) heel
erg verwarrend. Zonder dat het met
zoveel woorden wordt gezegd, wordt
aldus gesuggereerd dat prinses Bea
trix iets met deze uitgave heeft te
maken. Het raffinement zit in deze
suggestie: er wordt géén enkele maal
de naam van de prinses gebruikt,
slechts is de foto afgedrukt in com
binatie met de naam van het nieuwe
tijdschrift. Daarmee echter wordt ge
speculeerd op de gevoelens van ge
negenheid, die de prinses in brede
kringen wordt toegedragen. Een spe
culatie voor een puur-commercieel
doel! Wij kunnen deze handelwijze
niet bewonderen.
ftatitlijK
Enige weken geleden werd in de
verkiezingsstrijd in West-Duits-
land gebruik gemaakt van een
afbeelding van de Engelse koningin.
De tekenaar had haar afgebeeld met
Adenauer, waarbij het onderschrift
sprak van „partners in de vrije we
reld". Nadat er van Engelse-zijde op
was geattendeerd, dat men het En
gelse staatshoofd toch beter niet in
een verkiezingsstrijd kon betrekken,
werd de bewuste prent onmiddellijk
uit de circulatie genomen. Terecht.
Het hier aan de orde zijnde geval
van „Prinses" heeft naar het ons
voorkomt verwante trekken met dit
Duitse voorbeeld. Leden van het ko
ninklijk huis met name de konin
gin, maar óók de vermoedelijke erf
gename van de kroon staan im
mers boven de partijen en behoren
niet te worden betrokken in partij
strijd of commerciële wervingscam
pagnes. En dat laatste is hiér wel
degelijk gebeurd.
Wij signaleren deze weinig ge
slaagde propaganda met enige
nadruk omdat wij menen, dat
er in ons land een gevaarlijke weg
wordt betreden, wanneer private on
dernemingen voor hun reclame per
soonlijkheden gaan annexeren, die in
ons staatsbestel een door alle levens
beschouwelijke groeperingen erkende
hoge functie bekleden, een functie
die een volstrekte onpartijdigheid
eist. Helaas hebben de uitgevers van
het nieuwe tijdschrift zich daarvan
geen rekenschap gegeven. Of soms
wel? Des te erger!
Voor de tweede maal in minder dan
een week tijds is aan de Riviera een
juwelendiefstal gepleegd. Deze keer
wordt voor 350.000 nieuwe franken
aan juwelen vermist door de Ameri
kaanse mevrouw Mary Lasker, een
kunstexpert.
De sieraden werden zondag gestolen
uit de villa die zij te Saint-Jean-de-
Cap aan de Riviera had gehuurd,
terwijl zij er haar gasten ontving.
Volgens- de politie is het *le dief al
heel gemakkelijk gemaakt, aange
zien vanwege het warme weer alle
deuren openstonden.
H Duizenden Denen hebben gis-
s teren deelgenomen aan een de-
monstratie tegen de vopo's. De
demonstratie werd gehouden in
de haven van het Deense
plaatsje Gedser, dat wordt aan- |e
gedaan door schepen van de n
Oostdultse veerdienst. Vele
M Oostduitsers zagen in deze e|
veerdienst een vrij gemakkelij- ee
ke, hoewel niet gevaarloze,
ee kans om te ontsnappen. Zij
H kochten een kaartje voor een
reis heen en terug en sprongen
dan in Gedser over boord. |f
e| Vopo's gingen toen mee om dit
te voorkomen. Deense toe-
schouwers zagen vaak hoe de
ee vopo's met geweld vluchtelin-
H gen-in-spe tegen hielden en
ee eenmaal zelfs een man bewus-
M teloos sloegen.
ee De kapitein van de veerboot
„Seebad Warnemuende" ging
ee gisteren aan land om tegen de Zee
H demonstraties te protesteren.
Maar de Denen bleven staan
H (en rondvaren) met hun span- s
H doeken „geen vopo-methoden
op Deens grondgebied".
