BARON
BLUFF
Middelbaar onderwijs behouden,
maar op andere manier
VANDAAG
0ok
DIAKONESSENHUÏS
NAARDEN
ut de ETHER
P R O V IN Cl ALE ZEEUWSE COURANT
STEM UIT DE PRAKTIJK
Geen vernieuwingen zonder
een nieuw eindexamen
(Van een onzer verslaggevers)
We zitten er weer midden in. Nederlands toekomstige intellec
tuelen worden aan de tand gevoeld. Op 8 mei zijn de eindexa
mens begonnen. In de loop van juli zal alles pas achter de rug
zijn. En het resultaat? Een nieuwe lichting van jonge mensen,
die bewezen hebben, parate kennis te bezitten van wat hen ge
leerd werd. Maar van wie geen mens precies weet of zij ook de
eigenschappen hebben, die de maatschappij het hoger onder
wijs incluis nodig heeft. Dan maar géén eindexamens
Ook dat is niet nodig. Maar wel andere examens, na een andere
opleiding. Niet allen in het onderwijs denken daar zo over.
Wel enkelen, de vooruitstrevenden. Zo bijvoorbeeld dr. J.
Koning nog de rector van het Montessori Lyceum in Den
Haag. Nóg, omdat hij volgend jaar aftreedt als rector, ge
woon leraar wordt aan diezelfde school, maar tevens leider
van een voor Nederland uniek instituut: een aan dit Montessori
Lyceum verbonden research-instituut, een soort „laboratorium"
waar men, uit de praktijk van de school zelf, wil nagaan, welke
mogelijkheden voor veranderingen en vernieuwingen er bij het
voortgezet onderwijs liggen.
Aan dit experiment met moeite
,,er door" gekregen bij o. k. en w.
liggen o.m. de gedachten van dr. Ko
ning over het middelbaar onderwijs
ten grondslag. Progressieve gedach
ten, bestreden door de kalmeren in
het onderwijs, door de behoudenden
ook, maar zeker gedachten, die ge
zond en redelijk klinken.
Zijn uitgangspunt is dit: „In het al
gemeen is men er in Nederland van
overtuigd, ook bij de docenten, dat
ons onderwijs op een bijzonder hoog
peil staat. Men zegt: als we iets ver
anderen, zal dit peil zakken. We
moeten koste wat het kost, ons ni
veau handhaven. En daaromals
jeblieft geen veranderingen. Ik ben
het met dit standpunt volslagen on
eens. Wel wil ook ik het niveau
handhaven. Maar of onze eisen voor
het eindexamen juist zijn, geloof ik
niet. Ik geloof, dat de wijze van exa
mineren moet veranderen". In oen
artikel in „Vernieuwing van opvoe
ding en onderwijs" van februari 1961
schreef dr. Koning: „De leerstof
moet niét worden verminderd en de
beroepsopleiding niét verwaarloosd,
maar de methodiek moet grondig
veranderen".
„Ik gelóóf niet, dat het een kwestie
van gemakzucht is. Men is niet be
reid om een ander programma te
overwegen. Ik geloof, dat het pro
gramma van de school aan deze tijd
moet. zijn aangepast. De maatschap-"
pij vraagt mensen, die iets weten van
staatswetenschappen, die een rap
port kunnen schrijven, die hun mo
derne talen vlotter spreken dan nu.
Jonge mensen, die niet vertalen, wat
ze zien maar het ook in zich opne
men en kunnen weergeven.
Het bedrijfsleven klaagt terecht, dat
do jonge mensen niet kunnen samen-
beetje aan „BiIdung" toe td komen",
zegt dr. Koning. En dan komt hij
naar voren met een van de zijns in
ziens belangrijkste punten.
Leraar wordt je zo
„Ik meen, dat. in andere landen dit
alles meer op de voorgrond staat. Ik
vind het heel belangrijk, dat de lan
den van de E.E.G. gaan profiteren
van eikaars vondsten op onderwijs
gebied. Ik geloof, dat met name de
opleiding tot leraar in vele landon
beter is geregeld. Na een weten
schappelijke opleiding moet in de
Duitse Bondsrepubliek een aspirant
leraar nog een seminar van twee
jaar volgen, voor hij volledige lesbe
voegdheid heeft. De leraarsopleiding
in Nederland is achter en onvrucht
baar. De colleges didactiek hebben
weinig betekenis. Vele hoogleraren
zeggen: Leraar wordt je zoEn
dan vergeten zij. dat verschillende
hoogleraren soms zij zelf dat
zijn, omdat ze slechte leraren waren,
omdat ze voor een klas. ondanks al
hun kennis, faalden. De psycholo-
gisch-didactische opleiding van lera
ren in Nederland is nihil".
I)aar spreekt dan de vakman: dr.
Koning is zelf docent in de didactiek
te Leiden. „Een vak kennen is niet
hetzelfde als het kunnen onderwij
zen! Ik geloof dat we in dit opzicht
veel van Duitsland en Engeland kun
nen leren. Ook wat de inhoud van
het onderwijs betreft, zou er binnen
de E.E.G. samenwerking moeten
zijn. Zo bijvoorbeeld in het onderwijs
in de geschiedenis. Dal wordt nog
veel te eeuzijdig op het eigen land
gericht gegeven".
Didactisch instituut
In het komende schooljaar zal dr.
Koning aftreden als rector van het
Montessori Lyceum in Den Haag.
Aan deze school zal dan een „Didac
tisch Instituut" worden verbonden,
dat in de praktijk van de school gaat
onderzoeken, wat mogelijk is. „Er
zijn in Nederland wel enkele peda
gogische centra", zegt dr. Koning,
„maar zij staan buiten de scholen.
Als er geëxperimenteerd moet wor
den, dan moet dat in de school zélf
gebeuren. Daar kun je nagaan, wat
wel en wat niet mogelijk is. Wij
kunnen in hot onderwijs nog veel
van het bedrijfsleven leren. In het
bedrijfsleven kent men de directie
met zijn adviserende staf. Er worden
staffuncties gecreëerd, die de taak
hebben, nieuwe wogen aan te geven.
Zo zouden de verhoudingen op de
school ook moeten zijn. Overal wordt
geëxperimenteerd, en met vrucht.
Het nut ervan wordt ingezien. Maar
op het ministerie is nog niet voldoen
de inzicht, dat cr gelden moeten
worden uitgetrokken voor experi
menten, die het onderwijs leiden en
begeleiden. Wat is 300.000 gulden op
de miljoenenbegroting van onder
wijs? Op één of weinige scholen
moeten we in de diepte dóórdringen.
Wij gaan dit nu doen".
Wat het zal opleveren Ongetwij
feld nieuwe inzichten, Maar wat
kan men or nu mee ilocn? Dr.
Koning zegt: „Wij hebben bij liet
Montessori-onderwijs al bepaalde
lllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllillllllllllillllllllilljjll
Vijfdaagse schoolweek j
M Dr. Koning acht de vijfdaagse
schoolweek niet te realiseren,
„Ik weet, dat men het elders
wél doet, in Hengelo bijvoor-
beeld, maar met grote na-
druk als het programma
niet verandert, acht ik de in-
§7 voering van de vijfdaagse H
1| schoolweek uitgesloten. Ik ge-
loof, dat het funest zou zijn en
ik zal er alleen toe overgaan, M
wanneer ik er toe word ge-
dwongen. Ik geloof, dat als de
77 schoolweek bij het middelbaar 1
H onderwijs wordt ingekort, de M
leerlingen te weinig rust krij-
gen. Dat zij te weinig tijd zul- p
len hebben voor huiswerk. En H
vooral ook, dat de facultatieve
s vakken in het gedrang zouden
71; komen. Ik meen, dat de school
moet worden gerangschikt on-
der de dienstverlenende bedrij-
ven. In een vijfdaagse week H
kunnen wij die diensten piet
meer goed verlenen. Ik be-
H schouw een verkorte school- 1
week pedagogisch en didac-
tisch als verwerpelijk. En nu
H kunt U natuurlijk zeggen: In 1
de Verenigde Staten kan het
weln
77 Mijn antwoord is dan: Daar m
77 hebben ze ook geen eindexa-
men. En dan kom ik weer op 77
ons gesprek terug: Primair
zullen er heel andere dingen
moeten veranderen om een H
77 vijfdaagse schoolweek moge-
77 lijk te maken".
lflllllllllllllllllllllllllllllllll!lilli!lllllllllllilll!l!l!lllillllllll|||||||||||||||ll
vrijheden. Wc kunnen wat veran
deren aan het lesrooster. Maar
het eindexamen blijft onveran
derd. Zolang dit niet anders
wordt, kun je weinig doen. Ik wil
beslist niet, dat tengevolge vau
experimenten het niveau van on
ze leerlingen zakt. Wat wij nodig
hebben is een examen raad, die on
derzoekt of liet niet anders kan.
Van ministeriële zijde wordt een
dergelijk onderzoek niet gestimu
leerd. Het ministerie houdt zich
niet bezig met research. Daarom
doen wij het nu zelf. Misschien
komt er niets uit. Maar dan heb
ben we tenminste iets gedaan".
Lyceum bestaat niet
Ei- moet, zo meent dr. Koning, een
methode gevonden worden om de
leerlingen, behalve parate kennis op
hoog niveau, de eigenschappen bij te
brengen, waar de maatschappij om
vraagt en een methode, om de
aanwezigheid van die eigenschappen-
te toetsen. En nogmaals: zolang er
aan het eindexamen niets verandert,
kan geen enkele hervorming tijdens
de vijf of zes jaar van het middel
baar onderwijs werkelijk vruchtbaar
zijn.
Hij wijst op het lyceum. Dat bestaat
nu al sinds 1909. Een wettelijke sta
tus heeft liet nog steeds niet! Het
blijft: twee of drie schooltypen onder
een dak. Want liet lyceum heeft nog
steeds geen eigen eindexamen, dat
de mogelijkheid biedt de vruchten te
plukken van juist dit systeem. Ook
op het lyceum mag men enigszins af
wijken van de programma's, maar
wat heeft het voor zin, als op de
eindexamens precies hetzelfde geëist
wordt als voor gymnasium en h.b.s.
Is alleen het eindexamen een bar
rière, die k priori elke vorm van ver
nieuwing afremt? Dr. Koning meent
dat het al begint vóór de kinderen
de middelbare seliool binnengaan,
met het toelatingsexamen. Ook dat
zou hij willen veranderen.
De kern van de zaak is volgens dr.
Koning, dat er voldoende afstem
ming is tussen lager onderwijs en
middelbaar onderwijs. Een van de
oorzaken doet denken aan do ver
houding M.O.-Hoger Onderwijs,
waar hoogleraren zeggen: Leraar
word je zoDr. Koning zegt:
„Het M.O. ziet neer op het L.O. Hot
is niet voldoende geïnteresseerd in
pedagogisch en didactisch opzicht.
Zelfs vroegere onderwijzers, die le
raar werden, zijn niet anders".
Het is dus een kwaal, die zich her
baalt, of waar bet mee begint. Hor
ger onderwijs te weinig geïnteres
seerd in liet middelbaar onderwijs,
liet middelbaar onderwijs te weinig
in het lager onderwijs. Kennis staat I
voorop, de hele schoolperiode door,
tot vér in de universiteit of hoge
school, didactiek, pedagogie, vor
ming, komen achteraan. Dsïtir willen
dr. Koning en zijn medestanders ver
andering in brengen. En wat dan
speciaal het middelbaar Montessori-
onderwijs betreft: jaren geleden
heeft mevrouw Montessori alle ei
genschappen, waaraan de jonge men
sen bij liun intrede in de maatschap
pij moeten voldoen, geformuleerd
op een zodanige wijze, dat het be
drijfsleven, de maatschappij van nu,
ze onveranderd als eisen kon over
nemen
Wc zitten er weer midden in
„De leerstof niet verminderen de
methodiek veranderen". Zal de eind-
examen-klas er altijd zó blijven uit
zien
E.E.G. werkt aan sociale
zekerheid grensarbeiders
De commissie der E.E.G. heeft een
begin gemaakt met het opstellen van
verordeningen inzake sociale zeker
heid van grens- en seizoenarbeiders.
Op deze wijze wenst de commissie
voor deze categorieën van arbeiders
eenzelfde zekerheid tot stand te bren
gen als die. welke reeds bestaat voor
andere werknemers, die een werk
kring buiten hun eigen land hebben
gevonden. De ontwerpverordeningen
zullen in juli aan de deskundigen der
legeringen worden voorgelegd. De
commissie heeft dit medegedeeld in
antwoord op een vraag vap het Ne
derlandse lid van het Europese parle
ment, de heer G. Nederhorst.
j|!llllllllllllllllllllllllllllllillllllillllllllllllllll!lllll!llllllilllllllll!lllll!lllll|l
Droog met auto j
over rivier
f| Een wel heel merkwaardig
avontuur beleefde onlangs een
j= 13-jarige verzekeringsagent uit
p Rotterdam. p
s Toen hij om 9 uur het gas-
pedaal van zijn auto intrapte 77
om de wagen op de Soeten-
77 daalse Kade te keren, kon hij
=7 niet bevroeden dat hij er droog 7=
en wel mee de overkant van
p de rivier de Rotte zou belan- P
p denp
7= De auto raakte namelijk te
p water doordat de bestuurder p
7= net even te lang omkeek bij
7= het keren. Het voertuig kwam
f§ keurig in de Rotte terecht, cr
p raakte zelfs geen water in, n
77 hoewel het dak open was. En
p zo dobberde de verzekerings- p
Ij agent op deze zonnige ochtend
p stuurloos rond
p Een andere automobilist die
p het tafreel zag, maakte een p
roeiboot los en voer naar de
=7 auto toe. Door het open dak
p kon de verzekeringsagent in p
p de boot stappen. Hij bleek
7= slechts een paar natte voeten
p te hebben
P De heren besloten de auto, die
maar niet wilde zinken, naar p
p dc kant te trekken. Ook dit =7
p lukte cn toen later een takel- p
=7 wagen kwam, was het voertuig
p nog lang niet vol water.
llllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Gunstige resultaten voor
Bensdorp Internationaal
De resultaten over 1960 van Bens
dorp Internationaal N.V. zijn, blij
kens het verslag, wederom gunstig
geweest. De lage en vrij stabiele prij
zen voor de cacaobonen waren gun
stig voor de chocolade, maar resul
teerde voor de cacaopoeder en cacao
boter in belangrijk lagere opbrengst-
nr ijzen.
In verband inet dc oprichting van de
nieuwe N.V., waarin het bedrijf in
Bussum is ondergebracht, is de
winst- en verliesrekening niet meer
met die van 1959 en vorige jaren te
vergelijken. Voorgesteld wordt een
dividend van 14 pet. (11 pet.) over
het in 1960 door emissie verhoogde
aandelenkapitaal.
9 De Armeense patriarch. Haehadoerian,
Is overleden, nadat hij een hartaanval
had gekregen tijdens de dienst in de Tri-
niteitskerk van Istanboel. Hij was 31 Jaar.
HOOG
EN LAAG
WATER
nap
-f- nap
nap
nap
27 juni
uur nieter
uur nieter
uur nieter
uur meter
Vlissingen
0.41 1.89
13.09 1.91
7.06 1.S9
19.30 1.90
Terneuzen
1.09 2.0-1
13.38 2.06
7.34 2.05
20.00 2.06
Hansweert
1.43 2.IS
14.17 2.18
8.06 2.19
20.33 2.20
Zierikzoe
2.07 1.34
14.45 1.34
7.49 1.52
20.LI 1.48
Wemeldinge
2.28 1.62
15.01 1.64
8.08 1.74
20.31 1.71
RADIO- EN T.V.-RUBRIEK
Televisie
De X.C'.K.V. brengt vanavond om ne
gen uur, na Memo van Peter van
(Jampen, een nieuwe aflevering van
de serie „Vader weet het beter".
Hierna volgt een programma van
lichte muziek. Na een film leidt prof.
rnr. dr. I. A. van Diepenhorst een ge
sprek over „waarheid aan het zïekr
bed".
De hoofdschotel van de Vlaamse te
levisie is vanavond om vijf over half
negen de speelfilm „Cyrano, de Ber
gerac". Om zeven uur gebint het pro
gramma met een rubriek voor henge
laars, gevolgd door filmreportages
en om kwart voor aeiit: „Zoeklicht
op de kulturele aktualïteit". Om vijf
voor half negen brengt de Vlaamse
t.v. actualiteiten over de Ronde van
Frankrijk en om twintig over tien
zijn enkele auteurs in de studio te
gast.
De Zuidkoreaanse regering is van plan
het aantal ambtenaren met 40.000 te ver
minderen, zodat er 200,000 zullen over
blijven. 20.000 ambtenaren zijn al ontsla
gen en met eenzelfde aantal zal dit spoe
dig gebeuren. Redenen voor ontslag zijn
onbekwaamheid oneerlijkheid en het le
ven in concubinaat.
<\A/VVVVVV^A\AAA*VAVV\VVV*
oren, 31 en en
scArijven
Radio
Over Hilversum I wordt vanavond,
na Art Blakey en z\jn Jazzmesseu-
gers, het hoorspel „Wij wouderkinde
ren" uitgezonden, naar de film „Wir
Wunderkinder". Hierna speelt de
pianist Eduardo del Pueyo de Sonate
op. 31 nr. S „De jacht" van Beetho
ven.
Hilversum II brengt om vijf over
acht Jan Corduwener's Grand Gala
Orkest en om vijf over negen frag
menten uit de musical „Take me
along" van R. Merrill. Na een nabe
schouwing van de tweede etappe van
de Tour de France, volgt om tien
over half tien een uitzending van liet
Holand Festival: „Petite Messe So-
lennelle" van Rossini, uitgevoerd
door het Nederlands Kamerkoor o.l.v.
Felix de Nobel en met medewerking-
van enkele-solisten.
in het
Y mooie Gooi
/\\£T kun J'e
LEERLING VERPLEEGSTER
worden. Het Diakonessenhuïs in
Naarden is geen grote inrichting,
maar een kleiner ziekenhuis, waar je
goed wordt opgeleid in een prettige
kring.
De nieuwe kursus begint 1 Septem
ber.
Een MULO-, INAS- of gelijkstaand
diploma is vereist.
Salaris, voorzieningen en werktijden
volgens officiële regeling.
Vraag eens inlichtingen bij de
Direktie.
Vergoeding van reiskosten na op
roep.
de nieuwe
222. Niet alleen Baron Bluff was
zeer bedrijvig die nacht. Elders
in de stad klom Johan tegen een
pannendak omhoog, een gevulde
gieter meezeulend. Met wankele
stap ging hij op een schoorsteen
af en bleef daar een ogenblik aar
zelend staan. „Het is verre van
mij te twijfelen aan do juistheid
van meneer de baron's opdrach
ten". mompelde de knecht, „Maar
wel vraag ik mij af. wat het nut
is van een waterstraal in een
schoorsteen
Hij boog zicli over de schoorsteen
en goot de inhoud van de gieter
in de pijp. In het huis beneden
ontstond een hevig rumoer. Er
werd danig gehoest en geproest
en toen er aan alle kanten ramen
werden opengeschoven kolkte er
een dikke rook naar buiten
„Zou de baron dit voorzien heb
ben?" vroeg Johan zich af, ter
wijl hij op een belendend perceel
overstapte. Tegelijk stak Bobby
Staal, het roek en roil-fenomeen,
in grote ademnood zijn hoofd naar
buiten en riep met verstikte stem
om hulp.
DINSDAG 27 JUNI
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc.'*. 7.00—
24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nws. 7.19 Gram. 7.(5 Morgenge
bed en overweging. 3.00 Nws. 8.13 Gram.
3.50' V. d. huisvr. 9.35 Waterst. 9.40
Schoolradio. 10.00 V. d. kleuters. 10.15
Lichtbaken, lezing. 10.25 Gram. 11.00 V.
d. vrouw. 11.30 Gram. 11.50 Vo!aa:i..
vooruit, lezing. 12.00 Middagklok nood
klok, 12.04 Ben je zestig? 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Gram. 12,50 Act. 13.00
Nws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Platennws.
13.40 Dansmuz. 14.05 Schoolradio. 14.35
V. d. plattelandsvrouwen. 14.45 De witte
hel. hoorsp. (deel 4), 15.25 Gram. 15.30
Ziekenlof. 16.00 V. d- zieken. 16.30 Gram.
17.00 V. d. jeugd. 17.40 Beursber. 17.45
Regeringsuitz.: Nieuw-Guinea kroniek,
door mr. dr. H. J. Roethof. 18.00 Gram.
18.10 Int. tenniskamp. Wimbledon. 18.20
Rep. Tour de France. 13.50 R.V.U.: De
ontwikkeling van de sociale gedachte in
de literatuur I, door dr. A. Saalborn. 19.00
Nws. 19.10 Act. 19.25 Memojandum. 19 30
Nabeschouwing Tour cie France. 19.40
Gram. 20.30 Hier is de KRO. klankb. 21.10
Holland Festival 1961: Klein koor. 21.35
Gram. 21.45 Orgelconc. 22.25 Boekbespr.
?2.30 Nws. 22.40 Gehuwd en ongehuwd,
lezing. 22.5? Cabarelprogr. 23.25 Gram.
23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 in. 1007 ke's. 7.00
AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
VPRO: Dagopening. AVRO: 3 00 Nws. S.ï.ï
Gram. 9.00 Gym v. d. vrouw. 9.10 De
groenteman. 9.15 Gram. 9.40 Morgenwij
ding. 9.55 Boekbespr. 10.00 Gram. 10.50
V. d- kleuters. 11.00 Radiovolksuniversi
teit: Grafische Kunst I. d. Pam G. Rueter.
11.30 V. d. zieken. 12.00 Zang en piano.
12.20 Regeringsuitz.: V. d. landb. 12.30
Land- en tyinb. meded. 12.33 Lichte muz
13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram. 13.25
Beursber. 13.30 Lichte muz. 14.00 Kamer-
muz- 14 40 Schoolradio. 15.00 Lichte muz.
15.30 Act. 16.00 Piano-duo. 1630 V d
jeugd. 17.30 Amateursprogr 17.50 De die
renwereld en wij. lezing- 18.00 Nws. 18.1»
Pianospel. 13 25 Lichte muz. 13.55 Paris
vous parle. 19.00 Gram. 19.20 Gram. 19.40
Zeg het met Anjers, klankb. 20.00 Nws.
20.05 Tosea, opera. 21.09 Speurwerk wijst
nieuwe wegen, klankb. 21.25 Lichte muz.
22.00 Kamermuz. 22.30 Nws. 22.45 Act.
33.00 Gram. 23.55—24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NTS: 20.00 Journ. 20.25 Film rep. 20.40
Dwaaltocht door het .dierenrijk, film.
21.00—22.30 Speelfilm:
VLAAMS-BELG. TV-PROGR.
14 00—15.43 Eurovisie: Rep. v. cl. Inwij
ding v. d. Aartsbisschop v. Canterbury
19.00 aGstprogr. 19.30 Animatiefilms. 19.4.">
Filmrep. 20.00 Uws. en weerber. 20.30
Beelden spraken. 21.00 Eénakter. 22.00
Nwa,
FRANS-BELG. TV-PROGR.
14.1516.00 Eurovisie: Rep. v. d. Inwij
ding v. d. Aartsbisschop v. Canterbury.
10.30 Natuurwetenschappen. 20.00 Jour:,
20.40 Spel. 22.00 Lectuur voor allen. 22 45
