PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
EENHEIDSWET AANGENOMEN
Vele schepen in nood
Zeven doorlaat-caissons nu kant en klaar
Socialisten zullen persoonlijk
hun grieven koning voorleggen
Sanering
Sterk water
Riks
204e jaargang - no 12
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week. 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 14 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 37 cent per
nun. Minim, p. advertentie 4.—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25 „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 68-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 3, tel. 6140 (b.g.g. adv, 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel
Terneuzen. Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel. 2425. adm tel. 2094.
VERZOEK OM WAPENSTILSTAND AFGEWEZEN
Twee Duitse ,.Sabre" straaljagers
zijn vlagbij de Nederlandse grens
bij Nordhorn in de lucht met elkaar
in botsing gekomen en neergestort.
Een van de vliegers werd hierbij ge
dood; de andere kon zich met zijn
schietstoel redden, doch werd ge
wond. BovenHet staartstuk van een
van de machines. Onder: De schiet
stoel van de omgekomen vlieger.
De socialistische partij in België heelt een beroep gedaan op de
Belgische regering om de eenheidswet „in de ijskast" te stoppen.
Er zou voorts direct een „goodwill-conferentie van politieke lei
ders moeten worden bijeengeroepen om een eind te maken aan
de stakingen. Het beroep op de Belgische regering werd gedaan
in het huis van afgevaardigden door Leo Collard, voorzitter van
de kamerfractie. De regering bleef echter doof voor dit verzoek,
waarop Achille van Acker boos opstond uit zijn bank en riep:
„Door uw ijdelheid en eigenwaan voert U België naar een
ramp". De stemming over de wet ging echter gewoon door en de
wet werd aangenomen met 115 tegen 90 stemmen en één ont
houding.
Van Acker zei ook
schelen of het land èr aar, ten gron
de gaat, slechts de onmiddellijke ont
binding van de kamer kan België
redden, U moet ontslag vragen1'.
De regering echter toonde zich vel
vertrouwen in een overwinning, maar
de socialisten verzekerden; „U zult
de arbeiders niet op de knieën krij
gen". Leo Collard voegde hier aan
toe: Het land verwacht van U. dat TT
een groots gebaar maakt''.
„Na de uitslag van deze stem
men", zo zei Collard, verzoek ik
U de wet in de ijskast "te stoppen.
De socialistische partij belooft op
de voorhand de aanvaarding te
zullen steunen van dringende fi
nanciële maatregelen, die in de
nabije toekomst noodzakelijk zijn.
De socialisten in de kamer brach
ten hun leider staande een ovatie.
Sprekende namens premier Eys-
kens verwierp vice-premier René
Lefèvre het socialistische aanbod
voor „wapenstilstand".
Woedend.
HIJ constateerde, dat de regering, ge
steund door een stevige meerderheid
in beide kamers, vastbesloten was de
politiek voor het economisch herstel
van België voort te zetten. Hij voeg
de er aan toe, dat dc regering ook
vastbesloten was snel een eind te ma
ken aan ordeverstoringen.
Woedend stormde Van Acker uit zijn
zetel naar voren en riep: „U heeft de
hand weggeveegd, die wij U hebben
toegestoken vol goodwill. Het kan U
niet schelen dat uw hardnekkigeid
het land tot een ramp brengt,
moet uw ontslag vragen".
Van Acker waarschuwde tegen het
uiteenvallen van België in twee apar
te staten: „De Vlamingen in het
noorden en de Wallonen in het zuiden
met elk hun eigen regering". Ook
Collard waarschuwde tegen deze
breuk in België.
Diplomaten, die op de publieke tribu
ne de behandeling hebben gevolgd
,het kan U niet f gaven uiting aan hun bezorgdheid,
'dat er opnieuw grote moeilijkheden
zullen komen, zowel op het politieke
vlak als op het terrein van de vakbe
weging.
Vooral de opmerking van vele socia
listen, dat het oens rijke Wallonië
wordt uitgezogen en moedwillig op
geofferd door de Vlaamse premier
Eyskens, hebben reeds voedsel ge
vonden onder de Walloniërs. Volgens
de socialisten trekt Eyskens de Vla
mingen voor.
Grieven
Ongeveer 400 socialistische leiders In
het zuiden hebben tijdens een gehei
me bijeenkomst onder meer besloten
hun grieven aan de koning voor te
leggen. Er is een petitie aangenomen
die door een delegatie morgen aan dë
koning zal worden overhandigd.
Er wordt onder meer gevraagd om
meer particuliere investeringen in
het zuiden en om meer kredieten,
omdat de streek wordt getroffen
door een recessie.
De gezondheidstoestand van pre
mier Eyskens is bevredigend,
maar de artsen hebben hem voor
geschreven verscheidene dagen
thuis te blijven. Dit is vrijdagoch
tend van de zijde van zijn kabinet
vernomen.
Koning Boudewijn heeft vrijdagoch
tend in liet paleis te Laken achter
eenvolgens de minister van financiën
Van Houtte, en dè minister van staat
en voorzitter van de senaat, Struye,
in audiëntie ontvangen.
BEMANNING VAN NEGEN VERMIST
Nederlandse Jura
nog niet vlot
P.Z.C.-zaterdagnummer
Er zijn sterke vermoedens dat de
Duitse kustvaarder Miinsterland
vrijdag is gezonken. Een van de
sloepen is door een Deense treiler
leeg aangetroffen. Een andere boot
werd gevonden door een Noorse
viiegboot, die deelnam aan eventu
ele reddingspogingen. Er is ook
wrakhout aangespoeld. Aan boord
van het 427 ton metende schip be
vond zich een bemanning van negen
man, onder wie een vrouw. Men
had bericht ontvangen dat het schip
ten zuidwesten van Oslo in zinkende
toestand was. Men vreest dat het
schip in de hoge zeeën is gezonken.
Er is weinig kans dat iemand de
ramp heeft overleefd.
Ter hoogte van de Bovenwindse Ei
landen is het Griekse tankschip Kis-
savos zinkend. Er had zich in de ma
chinekamer een hevige ontploffing
voorgedaan. Er zijn zwaargewonden,
die door een Panamees schip aan
boord zijn genomen. Er bevinden
zich nog enkele bemanningsleden op
het zinkende schip.
Er heerste enige uren onzekerheid
over hat lot van de kustvaarder Bal
tic. Men nam aan dat het een Neder
landse boot betrof, maar later op de
dag bleek het dat het een gelijkna
mig Duits schip betrof. Hel schip
heeft machinestoring en drijft bij
het eiland Oeland. Er is om sleep-
bootassistentie gevraagd. Er schijnt
ondanks de hoge zeeën en het ruwe
wder geen direct gevaar voor de be
manning te zijn. Het schip maakt
slagzij.
Een van de nieuwste en modern
ste onderzeeërs van de Britse ko
ninklijke marine, de Oberon, is j
vrijdag met een bemanning van
71 koppen aan de grond gelopen,
ter hoogte van de Baai van
Rothesay. Men hoopt dat het
schip in de loop van de zaterdag
morgen los zal komen. De Britse
admiraliteit sprak van een „niet
in onmiddellijk gevaar verkeren".
De Oberon was op proefvaart.
Een eerste poging om het Neder
landse kustvaartuig Jura, op weg
van Vlissingen naar Hull, van de
Engelse kust vlot te trekken, mis
lukte. De kapitein wil trachten op ei
gen kracht met zijn schip los te ko
men.
|lllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hogedrukgebïed met
opklaringen
(Van onze weerkundige
y medewerker).
Maandag' beginnen wij aan de
tweede helft van deze winter,
die tot dusver overwegend
zacht en regenachtig weer
heeft gebracht. Het aantal
H vorstdagen is nog bijzonder
y klein. Dc hogedrukgebieden
worden wel actiever. Ook ge-
M durende het weekeinde zullen
-- wij hiervan merken.
Het hogedrukgebied trekt na-
melijk van het centrum van
j= Engeland naar de Noordzee.
Hierdoor draait de wind lang-
zaam naar noordelijke richting,
y Er wordt een wat drogere lucht
aangevoerd, waarin tijdens het
weekeinde opklaringen zijn te
y verwachten. De temperatuur
blijft ongeveer op hetzelfde ni-
veau, want belangrijk kouder
y kan het voorlopig nog niet
worden. Ook in Zeeland is tot
y nu toe maar veertig tot vijftig
y millimeter regen gevallen in
deze eerste helft van januari.
lllllllllllllllllllllllll
V.N.-troepen in Katanga
in gevecht geraakt
Te Manono in noord-Katanga is het
tot gevechten gekomen tussen troe
pen van de V.N. en strijdkrachten die
voor Loemoemba zijn, zo is vrijdag
avond in Elisabethstad meegedeeld.
Een woordvoerder van de V.N., die
dit bekendmaakte, zei dat hij geen
bijzonderheden kon geven over de
strijd.
Vijf soldaten zouden zijn gewond.
Het is niet bekend of er doden zijn
gevallen. Wel hebben de troepen van
de V.N. „enige verliezen" geleden.
Burgemeester van Oirschot
ernstig onderhouden
De commissaris van de koningin in
de provincie Noord-Brabant heeft de
burgemeester van Oirschot ernstig
onderhouden over het tien jaar uit
stellen van de uitreiking van een
aantal eretekenen voor orde en vrij
heid aan ingezetenen van Oirschot,
aldus het antwoord van de ministers
Toxopeus en Visser op schriftelijke
vragen van het Tweede-Kamerlid
Beernink (c.h.u.). In dit antwoord
staat verder, dat de burgemeester
voor zijn nalatigheid geen redelijke
verklaring kon geven. De ministers
achten deze gang van zaken zeer te
betreuren en in hoge mate onbevre
digend.
pujillllMIIIIIIIIH
Oudste poes van
Italië (24) dood
y Siulïetta. moeder van een on- y
y telbaar kroost en naar alle y
y waarschijnlijkheid Italië's oud- y
ste poes, is vrijdag op 24-jari-
ge leeftijd in Riva Trigoso ge-
storven. Enkele jaren geleden
won Giulietta nationale faam
y doordat zij twaalf verweesde, y
y pasgeboren konijntjes zoogde.
lllllilllllllllllllllliillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Belgisch vliegtuigje maakte
noodlanding in N.-Brabant
In het Brabantse plaatsje Oosteïnd
(gem. Oosterhoüt) heeft een Belgi
sche militaire Piper Cup in de na
middag een noodlanding gemaakt.
Het vliegtuig was op weg van Duits
land naar Brasschaat (nabij Antwer
pen).
De piloot heeft zich volgens de
eerste berichten vergist in de
koers waardoor hij gedwongen was
zijn toestel neer te zetten in een wei
land, ongeveer 200 meter van een
school verwijderd. De piloot verblijft
op het ogenblik in het politiebureau
in Oosterhout. De man is niet ge
wond.
„DE TIJD VAN huisje, boomp
je, beestje is voorbij", zo kan
men deze weck leren op onze
jeugdpagina. In „Tussen der
tien en twintig" wordt name
lijk o.m. aandacht geschonken
aan de exposities ter gelegen
heid van tachtig jaar Ncd. Ver
eniging voor Tekenonderwijs,
waarvan bovenstaande teke
ning een klein onderdeeltje
uitmaakt Op pagina zeven.
Voorts in dit achttien pagina's
tellende P.Z.C.-zateruagnum-
mer: Stemmen uit de kerken
ipag. 3); „Tussen dertien en
twintig" (pag. 7); Radio en
tv. plug Films in Zeeland
(pag. 9); Duikboot „Doll'ijn"
in Kopenhagen en sportnieuws
(pag, li); letterkundige kro
niek en kunst (pag. 13); ker
ken en maatschappij met
feuilleton en „Lezers schrij
ven" (pag. 14) en de kinder
krant op pagina zestien.
Kostbare „vaartuigen"
1.600.000 per stuk
BIJNA 25 METER hoog oprij
zend staan ze (nu kant en
klaar) in een bouwput tussen
Veere en Vrouwenpolder: de
zeven gigantische doorlaat-
caissons, die in het voorjaar
het Veersegat voorgoed zullen
afgrendelen van de zee! Reu
zen van beton en staal zijn het,
plomp en „geblokt" als flatge
bouwen. En de eerste gedachte,
die de leek-toeschouwer be
springt, is: „Hoe krijgen ze
deze gevaarten ooit drijvend?"..
„Dat gaat vanzelf", zegt de
man van rijkswaterstaat naast
ons. „Ze wegen weliswaar bijna
5000 ton, maar als er ongeveer
vijf en een halve meter water
in de bouwput staat, drijven ze
al." En verder toelichtend: „De
diepgang van deze caissons is
namelijk 5.20 meter."
Nu nog staan ze keurig in het
gelid als excercitie-soldaten,
maar al in maart zal het com
mando „uittreden" klinken
Stuk voor f>tuk worden de cais
sons dan naar het sluitgat, dat
nog 325 meter breed in het Veer
segat gaapt, gesleept en tot zin
ken gebracht. ..Eind april of be
gin mei we moeten een gun
stig moment uitkiezen gaan
de schuiven in de doorlaat-cais
sons dan dicht en is de afsluiting
een feit", voorspelt in nuchtere
woorden ir. H. Wiggerts, die
reeds jaren aan deze afdamming
werkt.
Hoelang heeft de bouw van deze
reuzen-caissons geduurd. ..Ongeveer
negen maanden", rekende' ir. L. H.
Hoekema van de Deltadienst voor
ons uit. En Wim Kan citerend,
voegde hij er aan toe: „Dat is de
tijd, die er voor staat"Overi
gens begon al in september 1959
de voorbereiding voor de bouw van
deze loorlaat-caissons, want in die
maand duwden drie draglines hun
grijpers in de Walcherse klei. On
geveer 150.000 kubieke meter grond
moest verwijderd worden vooraleer
de bouwput uitgestrekt genoeg was.
Voldoende ruimte was inderdaad no
dig, want de doorlaat-caissons zijn
45.5 meter lang, 20 meter breed en
18 meter hoog. In feite nog hoger:
op de caisson staat een 2% meter
hoge ballastbak en daarbovenuit to
rent een bedieningsbordes van 4
meter.
Inderdaad: de afmetingen van
een flink flatblok. Maar zo'n
doorlaatcaisson is niet alleen 'n
markant gevaarte, het is ook
een kostbaar bouwwerk: per stuk
zijn ze 3.600.000 waard. Tijdens
„T ewaterlating"
reeds in maart
het vervoer van de bouwput naar
het sluitgat zullen ze dan ook
ongetwijfeld verzekerd zijn....
Bij de bouw van de caissons kwa
men onder meer drie torenkranen
in actie. Bij die drie was een „man
netjesputter", die 40 meter uit de
as van de kraan nog 3200 kilo kon
tillen. Dit zwaar-tillende materieel
was vooral nodig bij het betonstor-
ten, dat in vier gedeelten werd uit
gevoerd: le. de vloer en het opgaan
de werk tot 1.70 meter hoog'; 2e.
van 1.70 tot 14.60 meter hoog; 3e.
tot 18 meter hoog en 4e. de bal
lastbak.
Waterdruk
Aan één zijde van de doorlaat-cais
sons zijn de zware stalen schuiven
aangebracht, die over enkele maan
den het Veersegat bijna hermetisch
zullen afsluiten van de zee. Bij hoog
water zullen die schuiven een enor
me .waterdruk" te verduren krijgen
en daarom kon ook niet volstaan
schuif over de volle lengte van de
worden met het aanbrengen van een
caisson.
Integendeel: iedere caisson heeft in
één wand acht schuiven. En voor
iedere schuif is er een aparte lier
met een aparte electromotor. Wel
geteld 56 elektromotoren en 56 lie
ren waren dus nodig voor de zeven
doorlaat-caissons.
Opmerkelijk is ook dat iedere schuif
uit twee delen bestaat. Als de cais
son nog „geopend" in het Veersegat
staat, hangen deze twee delen (twee
stalen platen) achter elkaar gescho
ven bovenin de caisson. Door dit
systeem kon de bovenbouw tot de
helft teruggebracht worden.
De twee „schuifhelften" zijn als ge- j
heel overigens hermetisch dicht,
want als de doorlaat-caisson geslo
ten wordt, staan de helften precies
op elkaar.
(Zie slot pag. 4 kol. 2
De Vlissingse middenstand houdt
zich intensief met het sane
ringsplan van deze stad bezig.
Terecht. Grote belangen van deze
groep zijn in het geding en het is re-
eel, dat aan het gemeentebestuur
duidelijk wordt gemaakt hoe men bij
de middenstand over dit plan denkt.
Tussen het plan en de opvattingen
van de middenstand zijn er echter
nogal verschillen, zo is nu gebleken.
Wij hebben overigens de indruk, dat
een groot deel van de bezwaren
voorkomen had kunnen worden, als
het gemeentebe
stuur zich des
tijds bij de opstel
ling van de plan
nen op een minder
formeel standpunt
had gesteld. De middenstand heeft
toen namelijk gepoogd via vertrou
wensmannen inzage in de plannen te
krijgen vóórdat zij definitief waren,
maar dat is niet gelukt. Er kon pas
kennis van worden genomen één dag
voordat het plan ter visie werd ge
legd. Wat meer soeplesse aan de
kant van het gemeentebestuur had
destijds wel verwacht mogen wor
den. Nu zit men met het resultaat:
duidelijke meningsverschillen.
De raad van Vlissingen krijgt nu
eind deze maand de opgave een be
slissing te nemen over een plan.
waarop nogal kritiek is. Kritiek, die
echter niet afbrekend is. maar ge
paard gaat met suggesties, welke het
overwegen waard zijn. Overigens
duikt hier en daar nu reeds als con
tra-argument op de mening, dat de
procedure rond dit saneringsplan
reeds te ver zou zijn gevorderd en
dat verwerping van het plan de zaak
op de lange baan terecht zou doen
komen. Wijziging is namelijk in dit
stadium uitgesloten, zodat men moet
kiezen of delen. Wij geloven echter,
dat een dergelijk formeel argument
in zulk een gewichtige zaak nooit
een beslissende rol mag spelen. De
raad zal de overwegingen van de
middenstand ernstig moeten nemen,
zal er niet alleen alle aandacht aan
moeten besteden, maar zo nodig de
consequenties er uit behoren te be
trekken. En wat de lange baan be
treft: het is een argument, dat men
rustig naast zich kan neerleggen.
Waar een wil is, is een weg. Oók in
de ambtelijke wereld.
Er zal voor de komende raadsver
gadering in Vlissingen grote
belangstelling bestaan. Ons
kwam ter ore, dat aan het gemeen
tebestuur is verzocht voor deze gele
genheid op een plaats te vergaderen,
waar de accommodatie voor het pu
bliek beter is dan in de raadzaal,
die maar héél weinig ruimte biedt.
Het is te hopen, dat het gemeentebe
stuur deze suggestie zal opvolgen,
althans die maatregelen zal treffen,
die het mogelijk zullen maken, dat
velen de discussies kunnen volgen.
Het gaat hier om een zaak, waarvoor
de burgerij meer dan gewone inte
resse heeft. Het is alleszins verant
woord tegemoet te komen aan deze
vraag naar feitelijke openbaarheid.
Minister Korthals heeft het
Kreekrakplan op sterk water
-gezet. In tegenstelling tot het
Sloehavenplan, dat eerste urgentie
verkreeg, acht hij het Brabantse
plan geen nationale aangelegenheid,
maar alleen van belang voor de
streek. Voor West-Brabant (en in
aanzienlijk mindere mate voor Zee
land) is dat geen opgewekt bericht,
al moet worden erkend dat het te
verwachten was. Immers, een te zij
ner tijd geslaagd Kreekrakplan zou
betekenen, dat de Westerschelde niet
alleen voor België, maar óók voor
Nederland van overwegend economi
sche betekenis zou worden. En dat
nu past niet in de Nederlandse poli
tiek ten aanzien van België. Op
grond van grote Nederlandse belan
gen immers zou België wel eens fi
nanciële medewerking kunnen clai
men in de kostbare normalisatie-wer
ken van de Westerschelde. Werken
waar Antwerpen dringend behoefte
aan heeft. Het komt kennelijk niet
in het Nederlandse kraam te pas ook
maar een centimeter in deze richting
te gaan.
Volgende week rollen de rijks
daalders weer. Voor vele jon
geren een nieuw verschijnsel,
voor de ouderen een munt, die een
„schok der herkenning" zal geven.
Alsof een oude kennis uit de jaren
van voor de oorlog terug is. Hij is
echter veranderd, uiterlijk en inner
lijk. Uiterlijk: een halve centimeter
kleiner in de omtrek. En innerlijk?
Och, wat konden we er vroeger al
niet voor kopenEn nu? Laten
we het daar maar niet over hebben.
Desondanks is de ..riks" van harte
welkom. Laten we de eerste die we
ontvangen, reserveren voor de hon
gerige kinderen in Kongo
Loemoemba-aanhang schoot
op V.N.-vIiegtuig
Loenioeniba-gezinde troepen te Mano
no in Noord-Katanga hebben vrijdag
gevuurd op eeu vliegtuig van de Ver
enigde Naties, dat Marokkaanse ver
sterkingen vervoerde naar de stad.
Volgens de eerste in Elisabethstad
ontvangen berichten is een Marok
kaan ernstig gewond.
Het vliegtuig was met ongeveer vijf
tig Marokkanen geland en vervol
gens met de gewonde naar Elisa
bethstad teruggekeerd. Volgende
gen zouden niet in
kunnen landen.
