PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FORMATEUR DE QUAY ZET DOOR
CHU wil departement
binnenlandse zaken
Sumatratabak kan in
Bremen worden geveild
Rapport Haccoü is nog steeds niet verschenen
V.V.D. blijft weigeren om te ruilen
202e jaargang - no. 94
Dagblad, uitgave van de lirma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 68 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummer» 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 22 april *59
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1^-. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 68-80, tal. 2365 4 lijnen (b.g.f. 8808 of 3848); Middelbar», Markt 11, UL 8841; Ooa», L. Vor«t»tr. «3, tel. 2418 (b.g.». adv. 2384); Oostburg, O. F. de Pauwstr. 9, tel. 30; Terne uien. Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2
(Van onze parlementaire redacteur)
„De kabinetsformateur prof. De Quay stopt niet, hij gaat door", aldus luid
de het laatste commentaar, dat wij dinsdagavond Iaat uit rijn onmiddel
lijke omgeving kregen. Dit antwoord op onze vraag naar de Jongste ont
wikkeling Is typerend voor de situatie. Het wordt als een vermeldenswaar
dig feit beschouwd, dat de formateur niet stopt. Men kan eruit afleiden,
dat hij wel weer voor grote moeilijkheden zit.
Inderdaad wordt prof. De Quay het leven in deze weken bijzonder zuur
gemaakt. Een ander zou het waarschijnlijk al lang hebben opgegeven.
Dat De Quay dat niet gedaan heeft vindt voor een belangrijk deel zijn oor
zaak in de druk, waaronder hij werken moet. Van verschillende kanten
wordt er bij hem op aangedrongen vol te houden. In de eerste plaats wil
men voorkomen, dat deze formatiepoging een grootse demonstratie van
onmacht wordt. In de tweede plaats is men van oordeel, dat een misluk
king aan het begin zou staan van een nieuwe lange lijdensweg. In de derde
plaats zou het alternatief vermoedelijk zijn toch weer een poging tot her
stel van de samenwerking met de socialisten. In de vierde plaats zou dat
voor de liberalen en misschien ook voor de A.R. betekenen, dat zij geen
vertegenwoordigers in het te vormen kabinet krijgen.
Prof. De Quay gaat dus door.
nadat hij dinsdagmiddag van
Korthals van de V.V.D. op zijn vraag,
of deze partij bereid is het haar toe
gewezen departement van binnen
landse zaken los te laten ten behoe
ve van de C.H.U. ten antwoord heeft
gekregen, dat de V.V.D. tot deze me
dewerking niet bereid is. Wij verna-
Geen pessimisme
Het zou misschien nuttig zijn, wan
neer naast het officiële en in
drukwekkende jaarverslag van
de Nederlandsche Bank, ook een een
voudig geschreven en wat populair
der verslag van die instelling ver
scheen.
Een verslag, dat voor nagenoeg
iedereen leesbaar zou moeten zijn, en
dat op ruime schaal verspreid zou
moeten worden opdat iedereen zou
weten hoe de leiding van de Neder
landsche Bank over ons economisch
leven denkt.
Ons economisch leven... waarbij de
huisvrouw, de gepensioneerde en
elke loontrekker het allergrootste be
lang heeft, want het gaat niet alleen
om de welvaart van de kapitaalbezit
ters of de beter gesitueerden... het
gaat om welvaart van het gehele
volk.
Gisteren is het jaarverslag 1958 ver
schenen en hoewel dat woord in het
verslag niet wordt gebruikt, mag dat
jaarverslag stellig gekenschetst wor
den als een „optimistisch" jaarver
slag. Dat is in het nabije verleden
wel eens anders geweest! Meer dan
eenmaal heeft de president-directeur
van de Nederlandsche Bank via zijn
jaarverslagen waarschuwende woor
den moeten richten tot de regering
en tot het Nederlandse volk. Nu geen
waarschuwingen meer maar hoog
stens aanmaningen tot voorzichtig
heid.
Woorden van lof zijn er voor de re
gering en er wordt gewezen op hoop-
Eevende perspectieven.
'ie lof gaat in het bijzonder uit
naar de minister van financiën om
dat hij erin slaagde de overheidsuit
gaven te dekken door belastingen en
door leningen.
Hij paste geen middelen toe, die de
waarde van het geld zouden aan
tasten.
De belangrijkste opmerkingen in
het jaarverslag van de Neder
landsche Bank 1958 betreffen
evenwel niet de financiering van de
overheidsuitgaven, maar het loon- en
prijspeil.
Nadrukkelijk wordt vastgesteld, dat
een stijgende arbeidsproduktiviteit in
stijgende arbeidsvoorwaarden tot
uiting mag komen.
De loon- en salaristrekkenden heb
ben recht op een verbetering van de
arbeidsvoorwaarden als door een ver
betering van de techniek en de orga
nisatie bij gelijkblijvende arbeids
tijd de gemiddelde produktiviteit
van de beroepsbevolking stijgt. Men
zal er echter op moeten letten, dat
de kosten van het levensonderhoud
stabiel blijven.
De verbetering van de arbeidsvoor
waarden zal zich daarom niet met
grote sprongen, maar geleidelijk
moeten voltrekken.
Ook zal men bij het geleidelijk stij
gen van de inkomens er op moeten
letten, dat zich daardoor prijsstijgin
gen zullen voordoen in bepaalde
minder-produktieve sectoren en dat
die prijsstijgingen zeer beslist ge
compenseerd moeten worden door
prijsdalingen in andere sectoren.
Deze laatste zijn dan de sectoren,
waarin de arbeidsproduktiviteit het
sterkst is 1
Dit zijn dan in eenvoudige
woorden enkele overwegin
gen, welke de president van de
Nederlandsche Bank naar voren heeft
gebracht
Men kan er zeker van zijn, dat deze
overwegingen in de loop van dit jaar
vele malen ter sprake zullen komen,
wanneer het bij loononderhandelingen
gaat over de vraag hoever men kan
gaan zonder de stabiliteit van liet
prijspeil aan te tasten.
men, dat de V.V.D. het standpunt in
neemt, dat zij door mensen beschik
baar te stellen voor de zware depar
tementen van oorlog en van marine
en voor binnenlandse zaken en ver
keer en waterstaat, in ruime mate
haar aandeel tot de oplossing van de
crisis heeft geleverd. De V.V.D. is
niet tot verschuivingen, waarbij zij
zelf betrokken is, bereid.
De C.H.U. wenst met name het de
partement van binnenlandse zaken.
Het ministerie van landbouw, visserij
en voedselvoorziening dat met het de
partement van volkshuisvesting en
bouwnijverheid voor haar was over
gebleven wil zij niet aanvaarden.
Binnenlandse zaken was toegedacht
aan de V.V.D.-er mr. Toxopeus. -
WAAROM WIJ?
De liberalen vragen zich af, waar
om, als de C.H.U. tevreden gesteld
moet worden, dat speciaal ten kos
te van haar moet geschieden.
Terwijl koningin Elizabeth 11 van
Engeland over het terrein wandelt
steekt een grimmige raket zijn neus
in de lucht. Een moment tijdens het
bezoekdat de vorstin gisteren
bracht aan een fabriek van elektri
sche apparaten voor de luchtvaart
in Stevenage. De raket behoort tot
een van de produlcten van de fabriek.
Het is een lucht afweerprojectiel van
het type „Thunderbird".
Waarom zou men niet hij de AH.
aankloppen, of bij de K.V.P.?
Als de C.H.U. voet bij stuk houdt, dan
moet de C.H.U., als prof. De Quay
daardoor niet kan slagen, de volle
verantwoordelijkheid van de misluk
king van deze formatiepoging dra
gen, zo redeneert men in liberale
kring.
Dit verwijt lijkt ons echter niet bil
lijk, want de formateur had, toen het
hem gelukt was kandidaat-ministers
van de K.V.P., de A.R. en de V.V.D.
te vinden, nog slechts de departemen
ten van landbouw en van volkshuis
vesting over. Als sluitstuk van zijn
formatie beschouwde hij de toewij
zing van deze departementen aan de
C.H.U. Hij heeft nu echter bot ge
vangen, wat van de C.H.U. op zich
zelf ook weer begrijpelijk is.
Intussen zit prof. De Quay, die
zelf de schuld draagt van de moei
lijkheden waarin hij geraakt is
en wel door zijn vreemde methode
van formeren en niet de C.H.U.
of een der partijen, weer in de im
passe. Het is de vraag of hij op
zijn „ruilbeurs" geschikte gega
digden voor alle departementen
vinden zal.
Hij kan nu twee wegen inslaan
dinsdagavond heeft hij hierover in de
ministerskamer in het Eerste-Kamer-
gebouw in Den Haag ijverig zitten
studeren namelijk opnieuw een
poging aanwenden om de C.H.U. toch
nog bereid te vinden iemand voor
landbouw af te staan of proberen een
reeds aan een A.R. of K.V.P.er aan
geboden departement voor de C.H.U.
te bestemmen.
Het ziet er echter niet naar uit, dat
de C.H.U. van gedachten veranderen
zal. De naam van ir. Staf wordt weer
herhaaldelijk genoemd als minister
van landbouw en dus als redder uit
de nood, doch deze bewindsman heeft
al meermalen duidelijk te verstaan
gegeven, dat hij geen portefeuille
meer ambieert.
Het is opgevallen, dat de heer Beer-
nink, voorzitter van de C.H.U. dins
dagmiddag gesproken heeft met zijn
partijgenoot ir. Geuze, die voor het
bijwonen van de vergadering der Eer
ste Kamer in Den Haag was. Het
zou onjuist zijn, hieruit af te leiden,
dat mr. Beernink geïnformeerd heeft
of de agrarische deskundige ir. Geu
ze wellicht bereid is de portefeuille
van landbouw te beheren.
Van de aan de A.R. toegewezen de
partementen zou alleen dat van so
ciale zaken voor bezetting door een
C.H.U.-vertegenwoordiger in aanmer
king komen. Het is echter zeer de
vi'i ig, of de C.H.U. dit departement
wil hebben en het is nog meer de
vraag, of de A.R. het offer wil bren
gen, drs. Hazenbosch, die voor dit
departement bestemd is, te laten val
len. Het zijn allemaal kwesties, die
prof. De Quay moet trachten op te
lossenmisschien onderzoekt hij
ook nog of de K.V.P. portefeuilles
wil afstaan.
Bij dit alles komt, dat het de C.
H.U. steeds moeilijker wordt om
van haar kant toe te geven. Zij
heeft namelijk behalve een aantal
telegrammen van groepen Chris-
telijk-Historischen, die waarschu
wen tegen deelneming aan een re
gering met K.V.P., A.R. en V.V.D.
nu ook een telegram van de Ka
merkring 's-Gravenhage ontvan
gen, waarin deze verklaart geheel
achter het standpunt van r_~
Beernink te staan.
Nadat drs. Korthals de formateur liad
bezocht, is deze dinsdagmiddag naar
liet kabinet van de koningin op de
Korte Vijverberg gegaan, naar men
mag aannemen om de koningin tele
fonisch van de situatie op de hoogte
te stellen. De formateur vecht door.
Men mag echter niet veronderstellen,
zo komt ons voor, dat hij als hij het
met de C.H.U. niet klaren kan, het
zonder deze partij zal proberen
DUITSE RECHTER WIJST VERZOEK AF
Tegen vonnis zal beroep
worden aangetekend
De tabak van de voormalige Nederlandse ondernemingen mag in West-
Duitsland worden verhandeld. Het Landgericht In Breinen heeft gisteren
het verzoek van de Verenigde Delimaatschappijen en Senembnh om con
servatoir beslag te leggen op 1559 balen tabak uit Indonesië afgewezen.
Het gaat om een partij Sumatra
tabak ter waarde van ongeveer
tweeëneenhalf miljoen gulden, die
door de Deutsch-Indonesische Ta
bak Handelgesell3Chaft, waarin
een aantal tabakshandelaren uit
Bremen en het Indonesische be
heersinstituut voor genationali
seerde ondernemingen paritair
zijn vertegenwoordigd, naar Bre
men is verscheept om daar
worden geveild.
De vraag van wie de tabak is dient,
aldus de rechter beoordeeld te wor
den krachtens het Indonesische bur
gerrecht. En krachtens dit recht zijn
de Nederlandse ondernemingen in
1958 nationaal bezit geworden. Het
gerecht ziet geen aanleiding zich uit
te spreken over de vraag, of de ont
eigening van 1958 grondwettig juist
is geweest.
Na de uitspraak deelde de raads
man van de Nederlandse maat
schappijen, mr. T. Delius, mede
aan te nemen, dat tegen dit von
nis in beroep zal worden gegaan,
Hiertoe staan twee wegen open.
De eerste is een beroep bij het
Oberlandesgericht te Bremen,
hetgeen binnen een maand dient
te gebeuren. De tweede en lang
durige weg is het aanhangig ma
ken van een civiel proces over de
eigendomsrechten van de tabak
bij het Landesgericht, met moge
lijkheden tot beroep bij het Ober
landesgericht en cassatie bij het
Bundesgericht in Karlsruhe.
Voor de uitspraak bestond, evenals
voor de pleidooien, die de vorige
week zijn gehouden, grote belang
stelling en de kleine zaal, waarin de
rechter, dr. H. Kessel, het vonnis
voorlas, was geheel gevuld.
Behalve een groot aantal Bremer ta
bakshandelaren waren er ook Indo
nesische vertegenwoordigers van de
Deutsch-Indonesische tabakshandels-
gesellschaft en de Indonesische am
bassade in Bonn. Inmiddels wordt in
Bremen de laatste hand gelegd aan
de voorbereidingen voor de veiling
van de tabak, die de volgende maand
zal worden gehouden. De veiling zal
plaatsvinden in een havenloods, die i
voorlopig voor dit doel is ingericht.
Een beeld van de overstromingen in
Zuid-Amerika, waar 500.000 mensen
dakloos zijn geworden door de wa
tersnood. In Buenos Aires alleen al
hébben 10.000 families hun wonin
gen moeten ontruimen. Op de boven
ste foto ziet men hoe het water van
de Éio de La Plata zich kólkend door
een breuk in de oeverwand stort. Op
de onderste foto: brandweerlieden in
een buitemoijk van Buenos Aires,
waar het verkeer alleen nog maar
per boot mogelijk is.
Man, die zijn vrouw
doodde, bekent
De 34-jarige operateur D. C. S., die in
de nacht van zaterdag li op zondag
12 april in rijn woning aan het Men-
delssohnplein 29 c te Vlaardingen
zijn 30-jarige echtgenote van het le
ven heeft beroofd, heeft tegenover de
politie een volledige bekentenis afge
legd. Het motief voor zijn daad zou
zijn geweest de steeds slechter wor
dende verhouding in het huwelijk.
S. heeft zijn vrouw zaterdagavond
met een hamer op het hoofd gesla
gen, tengevolge waarvan zij hevig
bloedde. Hij heeft het slachtoffer
hierna naar de slaapkamer gedragen
en daar in bed gelegd. De man, die
geheel overstuur was, heeft hierna
zijn vrouw van het leven beroofd. Na
deze daad heeft S. de hand aan zich
zelf willen slaan door het innemen
van slaaptabletten. Dezer dagen was
de toestand van de man dermate ver
beterd, dat hij uitvoerig kon worden
verhoord.
Macmillan steunt
voorstel-Eisenhower
Premier Macmillan van Engeland
heeft in een brief aan premier
Kroesjtsjew van de Sowjet-Unie zijn
instemming betuigd met het voorstel
van president Eisenhower om kern
proeven op minder dan 50 km van
de aarde te verbieden.
Dit is door een woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse za
ken te Londen meegedeeld. Hij zei,
dat Macmillan op 13 april heeft ge
schreven.
ALLERLEI GEGEVENS ZO LANGZAMERHAND BEKEND, MAAR
Rapporteur berekende als
totale (delta)schade: f117 miljoen
WAAR TOCH blijft het rap-
port-Haccoü? Het is een vraag,
die de laatste tijd steeds weer
opnieuw wordt gehoord in krin
gen van de visserij en vooral
ook van liet beleid. Waarom
komt de Commissie van dertien
er niet mee voor de dag? Zij im
mers was het die nu al weer
enkele jaren geleden aan de
Amsterdamse econoom profes
sor dr. J. F. Haccoü opdracht
gaf rapport uit te brengen over
de schade, die uitvoering van
het Deltaplan voor de sehaal-
en schelpdierencultures tenge
volge zou hebben. Inmiddels is
het rapport gereedgekomen,
maar het ziet er naar uit dat de
commissie van dertien niet veel
haast maakt met publicatie. Al
thans, die indruk maakt het op
de buitenwereld.
„Het moet nog naar de drukker",
verzekerde men ons uit de kringen
van de commissie. „En bovendien
moeten we nog nagaan in hoeverre
deze uitgave gefinancierd kan wor
den", werd er aan toegevoegd. Het is
bekend, dat de commissie pogingen
aanwendt om voor dit drukken sub
sidie te krijgen van de rijksoverheid.
Blijkbaar zijn de kosten zo hoog, dat
dit niet uit eigen middelen kan ge
schieden.
Toch blijft het een vreemde zaak
met dit rapport. Want men zal
zich herinneren, dat vorige maand
óók het provinciaal bestuur met
een publikatie kwam over de scha
de aan de schaal- en schelpdieren
cultures, welke publikatie in feite
neerkwam op een methode, waar
mee elke belanghebbende kan vast
stellen aan de hand van zijn be
drijfsresultaten hoe groot zijn
schade zal zijn. Deze methode be
tekende in feite, dat Ged. Staten
van Zeeland aan de schadevergoe
dingscommissie van de Deltawet
(ex artikel 8) meedeelden, hoe zij
de schade berekend wensten te
zien. Een belangrijke publikatie
dus. En juist daarom is het van
belang kennis te nemen van de re
sultaten, die professor Haccoü met
zijn onderzoek heeft gehad. Maar
de commissie van dertien haast
zich niet....
Overigens begint er zo langzamer
hand allerlei „door te sijpelen" over
het rapport-Haccoü. En uit de gege
vens, die hier en daar bekend wor
den, kan men concluderen dat pro
fessor Haccoü niet zo zeer heeft ge
zocht naar een methode, die elke on
dernemer kan hanteren, dan wel naar
een vaststelling van de gekapitali
seerde schade, die Nederland zal lij
den wanneer het Deltaplan is uitge
voerd.
Dit nationale verlies is zo me
nen wij te weten door hem vast
gesteld op een gekapitaliseerd be
drag van honderdzeventien mil
joen gulden.
In dit bedrag is dus gekapitaliseerd
de schade, die door de cultures wor
den geleden, door de handel, door de
arbeiders, door de conservenindus-
trie en de kreeftenhandel. De rappor
teur heeft daarbij aangenomen, dat
de ondernemers 20 pet. minder winst
zullen hebben als zij elders een be-
Zie slot pas. 2 kol. 3)
ran Nederlandsche Bank
Gisteren is het jaarverslag j
i over 1958 van de Nederland- j
I sche Bank verschenen. Dit i
verslag bevat onder meer de j
volgende punten:
I Verwacht wordt, dat de con- i
I juncturele recessie het uit-
gangspunt zal zijn voor een i
i nieuwe opwaartse ontwïkke-
tog*
Bij een voorzichtige expan-
sie is een geleidelijke stijging
ook in de arbeidsvoorwaarden
tot uitdrukking te brengen,
j Dat kan bet geval zijn als het
i niveau van in- en uitvoerprïj-
zen niet verandert, als de ruil- i
voet geen wijziging ten on- j
gunste ondergaat en het prijs- j
j niveau stabiel blijft.
Er bestaat een opvallende
I overeenkomst tussen de reces- i
cies van 19511952 en van I
19571958. In beide gevallen
I werd het dieptepunt van de in-
dustriële bedrijvigheid onge- j
veer acht maanden na de om-
slag in de ontwikkeling be- j
reikt. En pas nog weer acht j
maanden later kwam de werk- j
I loosheid over haar hoogtepunt i
i heen.
i De netto investeringen in i
I vaste activa door bedrijven
verminderden vorig jaar met
ongeveer 700 miljoen; de
j voorraadvorming nam af met i
900 miljoen. De goederenex- l
port werd echter vergroot; bo- i
j vendien was een opvallend I
verschijnsel de weer versterk-
te buitenlandse aankoop van
Nederlandse effecten.
O De nationale besparingen j
bereikten een na-oorlogs hoog-
tepunt; zij namen met 370
miljoen toe tot 6390 miljoen. f
Op pagina 11 vindt men uit- i
voerige gegevens uit dit jaar- l
verslag.
Havenarbeider verongelukt
Tengevolge van een ongeval is dins
dag de 47-jarige havenarbeider A. E.
Milich uit de Sneeuwbalstraat te Rot
terdam om het leven gekomen. Hij
was werkzaam in het ruim van het in
de Waalhaven liggende rijnschip
„Harpen", toen hij door een grijper
aan het hoofd werd geraakt. De man
was op slag dood.
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
RUSTIG WEER
Bewolkt met opklaringen en op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke
tot matige wind uit westelijke rich
ting. Maximum temperaturen van
10 tot 14 graden.
ZON EN MAAN
23 april
Zon op 5.29 onder 19.49
Maan op 20.25 onder 5.44