mmoRD Partij van de Arbeid niet in kabinet Dr. Adenauer: West-Duitsland zal buitenlandse politiek niet wijzigen Twee Zwitsers na ontsnapping spoedig gegrepen REACTIES OP BESLUIT EN REDE BONDSKANSELIER DONDERDAG 9 APRIL 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT S „POST VAN PRESIDENT BELANGRIJKER DAN MEN DENKT Besluit kandidatuur presidentschap snel maar weloverwogen genomen Bondskanselier Adenauer heeft woensdag in een radiorede verklaard, dat zijn besluit om zich voor het presidentschap kandidaat te stellen, „snel genomen doch weloverwogen was". Hij noemde zijn beslissing juist. Zij was genomen om de continuïteit van de politiek der bondsrepubliek voor jaren te verzekeren. Dr. Adenauer verklaarde dat de bondsregering noch in de huidige periode van onderhandelingen, noch in de komende paar jaar haar standpunt in kwesties van buitenlandse politiek ook maar enigszins zal wijzigen. Volgens hem is de post van president veel belangrijker dan men denkt. Vervolgens sprak de bondskanse lier over de aanvallen van Britse zijde op zijn politiek. Hij was, naar hij zei, het over het algemeen eens met de opvatting van presi dent De Gaulle van Frankrijk over een z.g. zone met verminderde spanning. Op 25 maart had deze gezegd dat het zin zou hebben om een dergelijke zone in te stel len, mits men tot ontwapening in het gebied tussen de Atlantische Oceaan en de Oeral zou overgaan. De aanvallen van Britse zijde op De Gaulle naar aanleiding van „zekere meningsverschillen" w7aren, naar het oordeel van dr. Adenauer, gematigd gebleven. „Als zij echter tegen ons en speciaal tegen mij zijn gericht, ne men deze aanvallen steeds in sterkte toe", aldus de bondskanselier. Ik ben van oordeel dat dergelijke overbodige en storende factoren uit de politieke discussie zouden moeten worden geweerd, nu wij allen lots- verbonden zijn. Vaak heb ik mij af gevraagd of er ergens intriganten zijn. die, om redenen van buitenland se politieke aard, trachten de betrek kingen tussen het Britse en het Duit se volk te bederven. Ongelukkiger wijze is de stemming in Engeland tegenover Duitsland sinds enige tijd en niet voor het eerst sinds het begin van de conferentie te Washing ton systematisch bedorven. Aan de Duitse kant zal alles worden ver meden wat maar enigszins zou kun nen bijdragen tot versterking van de anti-Duitse gevoelens in Engeland", zo verklaarde de bondskanselier. Hij had premier Macmillan tijdens diens bezoek aan Bonn op deze toestand gewezen en er zijn leed wezen over uitgesproken. Ook had hij hem gezegd, dat hij deze toe stand „zelfs van Brits standpunt gezien onbegrijpelijk" achtte. Dr. Adenauer zei dat het natuurlijk was, dat men bij een eerste gedach- tenwisseling zoals die in het begin van deze maand te Washington is ge houden, niet onmiddellijk over alle betrokken kwesties overeenstemming had bereikt. Er was echter niet de minste reden om aan te nemen, dat Plan voor bouw van 2 schepen die Queen Mary en Elisabeth moeten vervangen De Engelse minister van vervoer, Watkinson, heeft in het Lagerhuis meegedeeld dat tussen dc Cunard White Star Line en John Brown, een van de grootste Engelse scheepswer ven, momenteel onderhandelingen gaande zijn over de bouw van twee nieuwe Transatlantische passagiers schepen, die de „Queen Mary" én de .Queen Elizabeth", beide houder van het Blauwe Lint, moeten vervangen. De minister kon deze mededeling doeu omdat de Engelse regering aan deelhouder van de Cunard is. Minister Watkinson zei, dat de rege ring ver strekkende garanties zal vragen met betrekking tot de effici ency en de modernheid van de nieu we schepen, aangezien zij na hun in- dienststelling met straalvliegtuigen zullen moeten concurreren. Hij merk te op dat de Amerikaanse regering de Transatlantische scheepvaart zeer zwaar subsidieert, maar dat dit voor de Cunard geen belemmering behoeft te zijn. Concertgebouworkest in mei naar Engeland Het Amsterdamse Concertgebouwor kest treedt van 3 tot en met 7 mei in Engeland op en wel 3 mei in Leeds, met Jacob Krachmalnick, viool, als solist; 5 mei in Hudders- field; 6 mei in Leicester; 7 mei in Londen. In het programma dat op *5 en 7 mei wordt uitgevoerd, is Flothuis' symfonische muziek opgenomen. De gehele maandag 4 mei is gewijd aan de opname voor de B.B.C. van Mahlers 7e symfonie. Dr. Eduard van Beinunr leidt al deze concerten. ONTMOETING OP HOOG NIVEAU. Volgens berekeningen van de Utrecht se sterrenwacht, hebben de Russische Spoetnik 3 en de Amerikaanse Ex plorer 4 elkaar gistermorgen om even over half vijf boven midden-Neder land gepasseerd. Helaas bedekte het dikke wolkendek deze ontmoeting tussen Oost en West op hoog niveau voor het oog der waarnemers. SCHOTSE OPLOSSING. Een Schot se handelsreiziger telegrafeerde naar zijn firma in Edinburgh dat hij niet op de afgesproken dag kon terugke ren: het schip zou in verband met stormgevaar in de haven blijven. Prompt kreeg hij een telegram te rug: „Beschouw jezelf met ingang van gisteren als vakantieganger". het bestaande akkoord over belang rijke kwesties niet tot de zaken van minder belang kon worden uitgebreid voordat het overleg tussen oost en west begint. Het resultaat van de besprekingen te Washington was niet, zoals enige bladen hadden gemeld, het gevolg van een onbuigzamer houding van West-Duitsland geweest, maar de weerspiegeling van een gemeen schappelijk inzicht van de westelijke verbondenen. De Westduitse delega tie en de bondskanselier in het bij zonder, had men verweten dat zij niet over dé Britse suggesties voor de instelling1 van een zone, waar men het bewapeningspeil zou moeten „be vriezen". hadden willen spreken. Dr. Adenauer zei in dit verband dat deze suggesties tot dusver zó vaag waren, dat men er moeilijk over kón praten. Over de Sowjet-voorstellen betref fende Berlijn en een vredesverdrag met Duitsland zei de bondskanselier, dat hij onderhandelingen wenste, „zelfs al bestaat er gerede twijfel of de Sowjet-Unie werkelijk bereid is tot ernstig overleg". Politieke waarnemers in Bonn gelo ven, dat het van de persoon van de nieuwe bondskanselier zal afhangen in welke mate dr. Konrad Adenauer als president in staat zal zijn grote invloed uit te oefenen. Toen dinsdag bekend werd, dat Adenauer kandi daat voor het presidentschap was, werden direct reeds als kandidaten voor het kanselierschap de minister van economische zaken, prof. Ludwig Erhard, en de voorzitter van de bondsdag, dr. Eugen Gerstenmaier, genoemd. Woensdag kwam ook de naam van Franz Etzel, de huidige minister van financiën, naar voren. Men slaat zijn kansen hoog aan. Et zel, een overtuigend Europeaan en vroegere vice-voorzitter van de Hoge Autoriteit der E.G.K.S., is meer tech nicus dan politicus. Met Etzel als kanselier zou Adenauers invloed waarschijnlijk verzekerd zijn, aldus waarnemers. De vice-voorzitter van de Westduitse sociaal-democratische partij, Herbert Wehnert, verklaarde woensdag in commentaar op Adenauers radiorede, dat het „jammer en gevaarlijk" is, dat de bondskanselier geen bereid heid heeft getoond om te spreken over Duitse voorstellen ter voorbe reiding van een vredesverdrag. Weh- ner zei dat het gevaarlijk was als op de komende conferenties tussen oost en west de Russische maximumeisen de enige onderwerpen van onderhan deling zouden zijn. Wehner- meende voorts, dat Adenau ers opmerkingen over regeringslei ders van bevriende landen nu niet direct bewijzen dat hij begrip heeft voor de wijzigingen die zich nu in de wereld aan het voltrekken zijn. In officiële kringen in Washing ton gelooft men, in tegenstelling tot de meningen in West-Europa, dat Adenauer als president een Huizen met aluminium- imantel in Heerlen In de loop van deze zomer zal in Heerlen een begin worden gemaakt met de bouw van 3000 woningen. De bouw zal plaatsvinden volgens het z.g. Vasco-systeem. Dit bouwsysteem, dat enkele jaren geleden voor het eerst werd toege past in Kerkrade, wijkt geheel af van de bestaande bouwmethoden. Het werd ontwikkeld door de aanne mingscombinatie Joosten-Reumkens. Het systeem houdt in, dat eerst een betonskelet wordt opgetrokken en overkapt, waarna het geheel wordt omhangen met een aluminium man tel, welke de buitenmuren vervangt. In Heerlen is momenteel een fabriek van deze in aanbouw, waar de onder delen voor deze systeembouw ver vaardigd zullen worden. Woensdagmorgen zijn twee Zioitsers ontsnapt uit het huis van bewaring aan de Amstelveense weg te Amster dam. De politie slaagde erin een van de mannen te grijpen op de Singel nabij de Haarlemmerstraat. Foto: Men ziet hem hier het hoofd bureau van politie binnengeleid wor den flinks). De tweede man werd in het Baltimorehotel aan het Damrak in de kraag gegrepen (foto rechts). belangrijke en wellicht zelfs be slissende invloed op de Duitse bui tenlandse politiek zal blijven uit oefenen. Deskundigen van het mi nisterie van buitenlandse zaken verklaarden woensdag, nadat zij Adenauers rede hadden gelezen, niet te geloven dat Adenauers af treden als kanselier zal leiden tot een soepeler houding der bonds republiek ten aanzien van bespre kingen met de Sowjet-Unie. (Slot van pag. 1) Staf weer als minister zal optreden. Mocht dit het geval zijn, dan zou hij niet bij oorlog en marine terugke ren, Hij voelt daar niet meer voor en bovendien wil de C.H.U. graag het departement van oorlog kwijt. Eventueel zou voor hem in aanmer king komen landbouw, visserij en voedselyoorziening. Hij kwam name lijk, voordat hij minister van defen sie werd, van het departement van landbouw. Hij is landbouwkundig in genieur. Waarschijnlijk keert niet terug mr. Helders van zaken overzee, aange zien zijn departement voor opheffing in aanmerking zou komen. T erugkeren Wat de ministers betreft, die wel zul len terugkeren, zal mr. Cals onge twijfeld weer op onderwijs, kunsten en wetenschappen terechtkomen. Mejuffrouw Klompé zal weer maat schappelijk werk bezetten, doch zij schijnt te verlangen dat haa- depar tement zal worden uitgebreid met de gezondheidszorg, die thans is onder gebracht bij sociale zaken. Mr. Luns zullen we weer op buitenlandse za ken zien verschijnen, maar prof. Zijl stra's voorkeur gaat uit naar finan ciën, zodat voor economische zaken een nieuwe bewindsman gezocht zou moeten worden. De mogelijkheid bestaat dat mr. Van Aartsen terug komt op verkeer en waterstaat. Ook wordt hij wel genoemd voor volks huisvesting en bouwnijverheid. Zou j'uist zijn. wat in Den Haag verluidt, namelijk dat de anti-revo lutionaire drs Hazenbosch in aan merking komt voor sociale zaken, dan zou de korte ministeriële loop baan van mr. van Aartsen beëin digd zijn. Want de A.R. zal slechts twee ministers leveren en met prof. Zijlstra en drs Hazenbosch is zij daar aan toe. Het spreekt vanzelf, dat op het ogen blik volop gespeculeerd wordt. Met zekerheid is omtrent de bezetting van de verschillende posten niets te zeggen. Prof, De Quay wenst het extra-par lementair karakter van het door hem te vormen kabinet duidelijk te onder strepen. (Een extra-parlementair ka binet is een kabinet, dat geen enkele binding met welke fractie ook heeft). De kansen zijn op het ogenblik aan wezig voor een spoedige oplossing van de kabinetscrisis, maar er zijn nog heel wat moeilijkheden op te lossen. De kern van die moeilijkhe den ligt in de sociaal-economische sector. Prof. De Quay uil zo vernamen wij van Kamerleden, die goed op de hoogte geacht moeten worden geen welvaartsloonronde. Hij wenst een vermindering van de consumen tensubsidies, waartegenover dan een loonaanpassing zou staan. Dit is een beleidszaak, waarover de drie con fessionele en liberale fracties het in principe eens zijn. Overeenstemming zal ook moeten worden bereikt over de uitwerking van dit punt. Men is het eveneens eens over de doorvoering van een nieuwe huur- ronde. De vraag is echter op welk tijdstip en tot welk percentage. Wel licht zou de huurverhoging op 1 januari 1960 kunnen ingaan. Twee beelden van het eiland Mada gascar, waar tengevolge van een or kaan en een daaropvolgende over stromingsramp lJfS mensen liet. le ven verloren en duizenden dakloos werden. De bovenste foto laat zien hoe ge- vluchten uit de hoofdstad Tananarive onderdak hebben gevonden in het militaire tentenkamp te Betongolo. Foto onder: getroffenen krijgen voedsel in hetzelfde kamp. Geen geld van „zuivel" voor public relations (Van onze Haagse redactie) Het Produktschap voor zuivel heeft in zijn woensdag gehouden vergade ring besloten geen medewerking te verlenen aan een plan tot gecoördi neerde verzorging van pnblic rela- tion-werk ten behoeve van de export van Nederlandse voedingsmiddelen, dranken en agrarische produkten. De door de minister van landbouw in 1955 ingestelde commissie van overleg voor de exportbevordering ondersteunt dit plan, dat is opge steld door de heer Van de Meeberg, die in de agrarische sector goed thuis is. De commissie had ook een schema uitgewerkt voor de financie ring van het plan, een financiering met bijdragen van de centrale over heid en het georganiseerde bedrijfs leven. Voor 1959 zou het aandeel van het Produktschap voor zuivel op on geveer 4000 gulden gesteld worden. Het dagelijks bestuur van het pro duktschap had het plan echter kri tisch bezien en was tot de conclusie gekomen, dat de uitvoering daarvan geen wezenlijke bijdrage kan leve ren voor de verrijking van het in zicht van andere volken in de beteke nis van de onderhavige voortbreng selen van Nederlandse bodem. Zou men werkelijk qen poging willen doen het publiek in landen, waar naar Nederland bedoelde produkten wil verkopen, te bereiken, dan zou een grootscheepse actie noodzakelijk zijn. VIA TUIN NAAR KORTSTONDIGE VRIJHEID Het Wereldgebeuren Niet ronduit De geschiedenis kan bewijzen dat de democratische ontwik kel ingsmethode vergelijken derwijs langzaam begint. Maar ten slotte kan de democratie aantonen dat zij verreweg niet alleen de meest menselijke maar ook de snelste ma nier is". Zo sprak onlangs de pre mier van India, Jawaharlal Nehroe Hij mag dan een zeer sterke wil hebben die hij nu en dan graag aan anderen zou opleggen; het moge waar zijn dat Hij zich weieens ergert aan kritiek; Nehroe wil toch bij de be vordering van de door hemzelf uit gedachte Indiase vorm van socia lisme democratisch te werk gaan. Nu het totalitaire regime van com munistisch China wreed ingrijpt in Tibet, dat eigenlijk aanspraak mocht maken op verlening van binnenland se autonomie, heeft Nehroe zeker re den om over die verhouding van de mocratie en totalitair systeem nog eens na te denken. En zeer in het bijzonder zullen de betrekkingen tus sen communistisch China en India te New Delhi opnieuw -jnder de loep genomen zijn. Het blijkt nu, hoezeer ook de In diase staatsman, die zo gaar ne de moralist uithangt, machts factoren laat meespreken wanneer hij in het Tibetaanse conflict zijn hou ding bepaalt. Op zijn persconferen tie in het begin van deze week heeft hij immers het Chinese optreden niet openlijk veroordeeld. Enerzijds ver klaarde hij, dat zijn land voor de volle honderd procent instaat voor de veiligheid van de daarheen ge vluchte Dalai Lama, anderzijds zei hij dat India prijs stelt op vriend schappelijke betrekkingen met com munistisch China. Weliswaar stelde hij bij die laatste mededeling voor op, dat India in 'n moeilijke positie verkeert eri aan de eigen veiligheid moet denken. Maar niet geheel ten onrechte schrijft C. L. Sulzberger in The New York Times, te hopen dat Nehroe door deze gebeurtenis sen ertoe zal worden gebracht, een wat bescheidener houding aan te nemen wanneer hij in de toekomst moreel commentaar zou leveren op het doen en laten van andere (en niet-communistische) naties. Er is nog een omstandigheid die maakt dat Nehroe in dit geval niet zo recht door zee gaat als toen het in het verleden erom ging, het Westen te kapittelen voor wat hij als misstappen beschouwde. Het is een oude traditie, overgenomen van het vroegere Britse bewind in India, geen verantwoordelijkheid te nemen voor de bescherming van Ti bet tegen aanvallen van over de gren zen. In navolging van Groot-Brittan- nië gaat India ervan uit, dat Tibet een autonoom gebied is onder Chi nese suzereiniteit. („suzereiniteit" doet aan de beheersende staat zekere rechten toekomen over half-soeve- reinc staten). Dat er in Tibet van 1912 af tot aan de communistisch Chinese inval van 1950 geen spoor van communistische heerschappij was, is voor India geen reden ge weest om deze opvatting te veran deren. En omdat men in India de Ti betaanse kwestie dus min of meer als een „binnenlands-Chinese" aan gelegenheid beschouwt, doet ook de mate van Tibetaanse autonomie voor de regering in New-Delhi weinig ter zake. Het feit, dat India zelf moeilijk heden ondervond met rebelle rende stammen (de Nagas van Assam) wier activiteit was te ver gelijken met die van de Tibetaanse Kramba's vóórdat die hun opstandig heid tot de hoofdstad Lhasa en tót de hele bevolking van Tibet uitbreid den maakte eveneens dat Nehroe's oordeel niet zo zuiver kon klinken als in het verleden weieens het ge val was. Wel vormt de Tibetaanse tragedie een nieuwe ondersteuning van Neh roe's democratische opvattingen die een belangrijke tegenwicht vormen tegen de communistische ideeën, die Peking over Azië wil uitstrooien. Bij een opgelegde, van buitenaf gedic teerde ontwikkeling, zoals die in Ti bet, moet vroeger of later een uit barsting van tegenkrachten komen. Nu ook China „zijn Hongarije" in het geschiedboek heeft geschoten, zullen andere Aziatische volkeren minder - geneigd zijn tot naieve be wondering van wat in Peking wordt georganiseerd. En de democratie zo als die door Nehroe wordt voorge staan, kan de gelegenheid aangrij pen om te bewijzen „dat haar ont wikkelingsmethode niet alleen de menselijkste maar ook de snelste is". Twee cm dikke tralies waren doorgezaagd Twee Zwitsers zijn gisteren ontsnapt uit het Amsterdamse Huis van Be waring n aan de Amstelveenseweg. De politie zette dadelijk de achter volging in en is er in geslaagd een van de mannen op de Singel te grij pen. Jok de tweede ontsnapte Zwitser ion worden gegrepen. Na een lange iclitervolging gaf hij zich in het Bal- imorehotel op het Damrak ge won- Je twee mannen werden in een z.g. lichtkooi onder bewaking gelucht. Zij hebben kans gezien met een ijzer laag een circa 2 cm dikke tralie aan le buitenzijde van de kooi door te :agen, wrongen zich naar buiten en •L'i'schenen, zonder dat blijkbaar ce bewaker dit bemerkte, in de tuin. De weede hinderlaag die zij moesten nemen was een ongeveer 3 meter ho ge muur. Met behulp van een door midden gescheurd beddelaken voor zien van een haak kwamen zij over de muur. Zo belandden zij in de par ticuliere. aan de openbare weg lig gende tuin van de directeur. Daar werden zij het was toen negen uur opgemerkt door een bewaker, die onmiddellijk alarm sloeg. Hij zag de mannen in de richting van de Baars- straat verdwijnen. De politie nam terstond uitgebreide maatregelen. De agenten van de ra diowagens kregen foto's van 't twee tal. De invalswegen naar de stad wei'den afgezet. Het was de politie bekend, dat de Zwitsers twee contact adressen in de stad hadden. Deze werden door rechercheurs in de ga ten gehouden. In de buurt van een der adressen, wist een rechercheur van de vreemdelingendienst al be trekkelijk snel één der vluchtelingen op te vangen. Zijn makker werd door het publiek ontzet en zag kans te vluchten. Niet lang daarna werd ook hij, in het Baltimorehotel op het Damrak, gearresteerd. De twee Zwitsers waren in februa ri aanvankelijk alleen maar aan gehouden als ongewenste vreem deling omdat zij een schuld aan hun hotel hadden. Toen de recher che echter hun namen aantrof op de "lijsten van Interpol, stelde de Amsterdamse politie zich in ver binding met de Zwitserse federale politie te Bern. Het resultaat was dat een uitleveringsverzoek werd gedaan. Op 10 april zal het twee tal worden uitgeleverd en overge geven aan de Zwitserse politie. JAWAHARLAL NEHROE ...voorzichtig... Irak ontkent plannen tot nationalisatie olie-industrie De minister van economische zaken van Irak, Ibrahim Koebbah. heeft woensdag beslist ontkend, dat Irak voornemens is de olie-industrie te na tionaliseren. welke op het ogenblik in handen is van de Iraq Petroleum Company.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 3