PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZES ZETELS WINST VOOR DE V.V.D.
Zeeland stemde zo:
Vermeer: P.v.&A. zal wellicht in
de oppositie komen
PvdA.herstel na Statenverkiezing
maar verlies van drie zetels
Charges op de Dam
ZO STEMDE NEDERLAND
K.V.P.
gelijk
A.R.
- 1
C.H.U.
- 1
C.P.N. GEHALVEERD
piiiiiiiniiiiniiiiiiii
os BILT
202e jaargang - no. 61
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 13 maart 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Min lm p advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van I.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 26 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus Vlisslngen Walstr. 58-60, tel 2355 4 lijnen (b.g.g 3608 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841, Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. red, tel 2425. adm. tel 2094.
--
Nog juist één minuut voor middernacht ver
scheen donderdagavond op de telex van het A.N.
P. de einduitslag van de stembusstrijd, die het
grote nieuws bracht:
Zes zetels winst voor de V.V.D.;
•Drie zetels verlies voor de P.v.d.A.
Vier zetels verlies voor de C.P.N.;
Twee nieuwe partijen in de Tweede Kamer,
namelijk de Pacifistisch Socialistische Partij
met twee en het Geref. Politiek Verbond met
één;
Van de vier opstandige communisten van de
Bruggroep komt niemand in de Kamer terug;
Verlies voor de A.R. en de C.H.U. met elk één
zetel;
Met een grote sprong, groter nog dan men na de
resultaten van de verkiezingen in 1958 vrij alge
meen had verwacht, is de V.V.D. dus de derde
partij van Nederland geworden. De A.R. Partij
werd naar de tevoren door de V.V.D. bezette
vierde plaats verwezen.
Wederom is de K.V.P., die zich met 49 zetels in
de Tweede Kamer kon handhaven, nu de groot
ste partij van Nederland. Met 1.895.222 stem
men kwam zij op een percentage van 31.59, het
geen een voorsprong van ruim 74.000 stemmen
betekent op de Partij van de Arbeid, die met
30.37 procent thans een „goede tweede" is.
Vrijwel overeenkomstig de verwachtingen ver
loren zowel de A.R. Partij als de C.H.U. ieder
een zetel, hetgeen wat de verhoudingen in de
Kamer betreft echter voor de helft weer min of
meer wordt opgevangen door het succes van het
Gereformeerd Politiek Verbond, dat thans, na
de verlaging van de kiesdeler tengevolge van de
uitbreiding van het aantal Kamerleden tot 150,
aan rond 40.000 stemmen genoeg had om zijn
entree in het parlement te maken.
De meerderheid van K.V.P., AJR.P. en C.H.U.
tot dusver 77 van de 150 zetels is echter ver
dwenen. Met in totaal 75 man bezetten zij thans
precies de helft van het aantal Kamerzetels.
Men moet daar de drie zetels van de S.G.P. en
de zetel van het G.P.V. bijtellen om tot een
krappe meerderheid van 79 zetels te komen voor
de confessionele partijen.
Het verlies van de P.v.d.A. en C.P.N. tezamen
7 zetels bij elkaar is slechts zeer ten dele ten
goede gekomen aan de P.S.P., die er twee van in
de wacht sleepte. De overige vijf zijn uiteinde
lijk terecht gekomen bij de V.V.D., die als de
grote overwinnaar van deze tussentijdse verkie
zingen uit de strijd is gekomen.
Vergeleken met de Statenverkiezingen van 1958
kan worden geconstateerd, dat de V.V.D. de toen
reeds behaalde winst nog heeft weten te vergro
ten. De K.V.P., die toen een vooruitgang van 1.2
procent boekte in vergelijking met de uitslag-
van 1956, is sindsdien 1,3 procent achteruitge
lopen. Dat is stellig een schraler resultaat, dan
men in de K.V.P.-krïngen en ook wel daarbuiten,
Zetelverdeling
1959
1956
P.v.d.A.
47
50
K.V.P.
49
49
A.R.
14
15
V.V.D.
19
13
C.H.U.
12
13
Brug-groep
S.G.P.
3
3
C.P.N.
3
7
Boeren en P.L.M.
G.P.V.
1
P.S.P.
2
P.C.N.U.
150
150
WWAWVW
had menen te mogen verwachten. De P.v.d.A.
heeft een vrij groot deel van het verleden jaar
geleden verlies ongedaan kunnen maken, maar
bleef toch nog 2.3 procent onder het peil van
1956.
De P.Z.C. vandaag
H De volledige resultaten van de f§
verkiezingen zijn in dit 28 pagi-
na's tellende nummer van de
§f P.Z.C. als volgt te vinden: n
Zeeuwse uitslagen (pag. 2);
p „Zeeland naar de stembus"
(pag. 3); landelijke uitslagen
(4 en 15); nieuws uit binnen-
en buitenland (5); foto's nieuw- §i
gekozen Kamerleden (6 en 8);
Zeeuws nieuws (7 en 13); Ka-
raerverkiezingen en „Binnen-
hof" (9 en 10); biografieën nieu-
we Kamerleden (12); commen-
taren Zeeuwse Kamerleden (14)
Vrouwenpagina (17); reporta-
ges en boekbesprekingen (23 en
26). 1
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Waarheen?
Via de stembus hebben de burgers
van Nederland gisteren verteld
in welke trant zij geregeerd
wensen te worden. Wij weten
nu welk deel van het Nederlandse
volk achter de programma's van be-
Jmalde politieke partijen staat. Er
s uit deze cijferverschillen niet zo
heel veel af te leiden. Het is nuttig
die cijfers te weten, maar zij zeggen
niet dat een beslissend woord gespro
ken zou zijn.
Vóór de verkiezingsdag besefte reeds
iedere kiezer (es), dat geen der poli
tieke partijen in staat zou zijn de
absolute meerderheid te verwerven,
om daarna het eigen politieke pro
gram te verwezenlijken.
Men moet die politieke program
ma's dan ook slechts zien als
strijdprogramma's of ten dele
als onderhandelingsprogramma's.
Na de verkiezingen gaan de politie
ke partijen althans in Nederland
met elkaar onderhandelen en dan
pleegt er na langer of korter tijd een
regeringsprogram uit de bus te
komen, een kabinet vormt zich en
het verwerft zich een Kamermeerder
heid.
Dat stadium van onderhandelen staat
dus vandaag voor de deur. Als men
zich nog eens te binnen roept wat de
politieke leiders in de achterliggen
de weken over de mogelijke sa
menwerking met andere politieke
partijen hebben gezegd, dan kan
men moeilijk optimistisch zijn.
De voornaamste vraag is of er
weer een kabinet op brede ba-
eis zal komen. De K.V.P. is nog
altijd voor de brede basis gepor
teerd, maar de P.v.d.A. wil alleen een
brede basiskabinet, wanneer men
zich houdt aan een regeringspro
gram, waarin bepaalde wensen van
de P.v.d.A. nauwkeurig zijn vastge
legd.
Het is duidelijk, dat zo'n verfijnd
gedefinieerd regeringsprogram alleen
maar de vrucht van wekenlange of
zelfs maandenlange onderhandelin
gen kan zijn.
De C.H.U. is nog altijd tot samen
werking met andere partijen bereid,
waarbij van C.H.U.-zijde nog wel is
geopperd, dat men niet bijzonder ge
porteerd zou zijn voor samenwerking
met alleen maar de A.R. en de K.V.
P., dus met uitsluiting van de P.v.d.
Wat de V.V.D. betreft, kan niet ver
wacht worden, dat deze partij zal
deelnemen aan eén regering, waarin
(Zie slot pag. 4 kol. 6X
Bijzonder druk en rumoerige was het gisteravond in de omgeving van het
nationaal monument op de Dam in Amsterdam. De bordessen rond de py
loon stond volgepakt met publiek. Tegen tien uur begonnen honderden op
geschoten jongelui de politie te „jennen". Er werd gejoeld en gefloten als
de bereden agenten hun paarden langs de trottoirs lieten trappelen en als
agenten op motoren tevergeefs poogden enige orde in de deinende mensen
massa te brengen. Een paar keer werden charges met de gummistok uit
gevoerd maar dit sorteerde weinig effect! De relletjes duurden voort.
Om kwart over tien kwam het tot
een uitbarsting. Links achter het
monument klom een onbekend ge
bleven man op een aantal fietsen
en begon de menigte toe te
schreeuwen. Prompt ontstond er
tussen een groot aantal opgescho
ten jongens een vechtpartij, die
enorme opwinding veroorzaakte.
Hoe zouden de
Staten er uit zien
EE Wanneer deze verkiezing ge-
houden zou zijn voor de Provin-
Als een onstuitbare golf deinde plot- j dale Staten, dan zouden er in I
sellng het tiendmzendkopplge pu- B da Zeeuwse Staten enkele ver-
bliek van het Damplein over de g schulvingen zijn opgetreden, g
(Zie slot pag. 12 kol. 5) SSS,'to:ÏÏS&'M
sterkte zouden hebben inge- n
boet: de Anti-Revolutionnaire
Partij zou van zes op vijf ze-
tels zijn gekomen, terwijl ook
de Christelijk Historische Unie n
een zetel zou zijn kwijtgeraakt,
te weten van zeven naar zes
zetels. Deze verloren zetels j=
zouden ten goede zijn gekomen n
aan de Partij van de Arbeid,
die dan met dertien in plaats
van met twaalf zetels in de
Staten vertegenwoordigd zou n
zijn en de V.V.D., die van vier
op vijf zetels gekomen zou
zijn. De zetels in Zeelands
Stagen zouden dus aldus ver-
deeld zijn:
1959
13
9
Zeeuwse Kamerleden
werden herkozen
De vier zittende Zeeuwse
Kamerleden, drs. Th. J.
Westerhout (p.v.d.a.) Mid
delburg, burgemeester J.
M. A. C. van Dongen (k.v.
p.), Aardenburg, C. F. van
der Peijl (c.h.), Kloetinge
en burgemeester D. Kodde
(s.g.p.) van Zoutelande
zijn herkozen. Gisteravond
laat hadden wij met alle
vier nog een kort telefo
nisch onderhoud, dat men
vindt afgedrukt op pagina
14.
Thans
12
9
P.v.d.A.
K.V.P.
C.H.U.
A.R.P.
V.VJ3
S.G.P.'
Totaal
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Percentages
Aantal stemmen
1959
1958
1956
1959
1958
1956
P.v.d.A.
30.87
28.65
32.69
1.821.677
1.654.396
1.872.209
K.V.P.
31.59
32.88
31.69
1.895.222
1.899.020
1.815.310
A.R.
9.39
9.42*
9.91
562.996
544.248*
567.535
V.V.D.
12.22
11.40*
8.77
732.952
658.388*
502.530
C.H.U.
8.10
9.01*
8.43
486.204
520.171*
482.918
Brug-groep
0.58
34.917
S.G.P.
2.16
2.24
2.26
129.621
129.089
129.517
C.P.N.
241
4.14
4.75
I44.37I
239.164
272.054
Boeren en P.L.M.
0.65
0.05
39.852
2.930
G.P.V.
0.67
0.75
0.65
40.033
43.493
37.206
P.S.P.
1.84
0.61
110.174
35.051
P.C.N.U.
0.02
1.340
Overige lijsten
0.85*
0.85
48.774*
48.463
100.-
100.-
100.— 5.998.859 5.774.724 5.727.742 =5
Voor een juiste vergelijking van de uitslagen van deze partijen met 1956
en 1959 dient er rekening mede te worden gehouden, dat deze partijen
in 1958 in de provincies Noord-Brabant en Limburg gecombineerde
lijsten hebben ingediend. De verkregen stemmen zijn in 1958 onder
„Overige lijsten" opgenomen. De verdeling is uit de uitslagen van 1956
ongeveer als volgt te herleiden: A.R. 0.4 C.H.U. 0.3 V.V.D. 0.1
SI
Als U mij vraagt in welke posi
tie de P.v.d.A. zal komen bij de
samenstelling van een nieuwe
regering, dan zeg ik dat dat af
hankelijk is van twee vragen: 1.
Kan men komen tot een vooruit
strevend programma? en 2. Is
Namen der partijen
Percentages
Aantal stemmen
1959
1958
1956
1959
1958
1956
P.v.d.A.
29.3
28.2
32.0
45.659
42.629
48.782
K.V.P.
21.1
21.4
20.9
32.812
32.400
31.879
A.R.
12.5
13.0
.12.8
19.491
19.780
19.505
V.V.D.
11.1
9.6
8.1
17.224
14.506
12.322
C.H.U.
14.9
17.4
15.4
23.273
26.280
23.467
S.G.P.
8.9
9.0
9.0
13.779
13.632
13.656
C.P.N.
0.4
0.5
0.6
576
758
880
Boerenpartij
0.6
0
0
1003
G.P.V.
0.8
0.9
0.8
1304
1.325
1.242
P.S.P.
0.4
0
0
640
Overige partijen
0
0.4
699
Totaal:
100
100
100
155.761
151.310
152.432
men bereid in tegenstelling tot
het verleden zich aan dat pro
gramma te houden? De P.v.d.A.
is in principe wel bereid aan een
regering deel te nemen, maar al
leen als het antwoord op die
twee vragen gegarandeerd gun
stig is. Ik kan U echter wel zeg
gen dat het mij het meest waar
schijnlijk lijkt dat de P.v.d.A.
in de oppositie zal komen, dus
.niet gaan, maar komen. Aldus
sprak de heer Evert Vermeer,
voorzitter van de Partij van de
Arbeid, toen het A.N.P. hem
gisteren om commentaar op de
verkiezingsuitslag vroeg.
(Zie slot pag. 12 kol4)
Geldig *ot hedenavond
WEINIG WIND
Op de meeste plaatsen droog weer
met enkele opklaringen en in de och
tend hier en daar mist. Zwakke wind
dezelfde temperaturen als gisteren of
iets hogere-
ZON EN MAAN
14 maart
Zon op 6.59 onder 18.41
Maan pp. 0.43 onder *=i.i
