PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Adenauer en De Gaulle tegen verzachting
van houding in krisis - Berlijn
In Middelburg kan men spoedig
weer heel „Walcheren" overzien
BILT
VERZET TEGEN AFKONDIGING
VAN „DUIDELIJKE CRISIS"
Vandaag...
202e jaargang - no. 54
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 5 maart '59
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no, 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr I
tel 2355 4 lijnen (b.g.g. 8508 of
Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. P. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zienkzee. red. tel 2425, adm. tel. 2094.
MACMILLAN IN LAGERHUIS TOEGEJUICHT-
Eisenhower: suggesties van Britse
premier niet geheel uitvoerbaar
De reis van MacmiUan naar Rusland is gisteren onderwerp geweest van
overleg en besprekingen. In het Lagerhuis heeft Macmillan een verklaring
afgelegd. Hij werd zowel door conservatieven als door socialisten toege
juicht. In Parijs hebben president De Gaulle en bondskanselier Adenauer
overleg gepleegd. In Washington wijdde president Eisenhower een gToot
gedeelte van zijn persconferentie aan de besprekingen, die in Moskou zijn
gevoerd. In Leipzig kwam premier Kroesjtsjew aan, die in scherpe be
woordingen het westen waarschuwde geen geweld te gebruiken als de
Sowjet-Unie haar controlebevoegdheden op het verkeer tussen West-
Berlijn en West-Duitsland aan Oost-Duitsland overdraagt, Oost- en West-
Duitsland kunnen volgens de Russische premier slechts door een akkoord
tussen beide staten worden herenigd.
verzetten tegen verzachting van
zijn houding in de crisis om
Berlijn. Zij hebben zich uitge
sproken tegen de onderhande
lingen zoals de Engelse premier
Macmillan diè heeft voorgesteld.
Er zou wel een verschil in het
Franse en Westduitse 3tandpunt
zijn overgebleven. De Gaulle gaat
uit van de overtuiging, dat bij
alle vastbeslotenheid in de eerste
plaats de eenheid van het Westen
moet behouden worden, terwijl
Adenauer stelt dat het Westen
tegenover Moskou op geen enkel
punt moet toegeven.
Amerika blijft
gekant tegen
Rapacki-plan
Dc Engelse eerste minister verklaar
de in het Lagerhuis nuttige gedach-
tenwisselïng gehad te hebben met de
Russische regeringsleider, al hadden
de besprekingen hem de overtuiging
gegeven dat oost en west op vele
punten diepgaand van oordeel ver
schillen. Maar de besprekingen met
Kroesjtsjew over de vermindering
van dè conventionele en kernbewape
ning in de Middeneuropese zone - zo
als indertijd al in 't plan Rapacki
was voorgesteld - waren nuttig en
constructief geweest.
Uit gezaghebbende bron te Pa
rijs wordt vernomen, dat bonds
kanselier Adenauer en president
De Gaulle tot het standpunt zijn
gekomen dat het westen zich
met alle kracht moet blijven
Met toewijding
Het eerste deel is verschenen van
het rapport, dat de commissie-
Koersen uitbrengt over een reeks
droeve dingen, die zich bij de materi
aal-aankopen voor de landmacht heb
ben voorgedaan.
De commissie-Koersen is een Twee
de Kamer-commissie die werd samen
gesteld op 8 mei 1958 om een onder
zoek in te stellen naar zulke zaken
als de helmenaffaire, de gasmasker
kwestie, het geval van de jeepwiel
tjes, de zaak van majoor K. en nog
enkele algemeen bekende affaires, die
een zekere blaam wierpen op het di
rectoraat materieel landmacht.
Het thans verschenen eerste deel van
het rapport doet geen nieuw licht
over deze zaken stralen. Het herhaalt
de reeds bekende feiten en veroor
deelt die feiten. De publikatie ervan
had rustig kunnen wachten tot het
tweede deel van het rapport gereed
zal zijn. Vermoedelijk is dat tweede
deel heel wat belangrijker, want
daarin komt onder meer een verbete
ring van de parlementaire controle
op de besteding van de defensiegel-
den aan de orde. En om verbetering
van de controle gaat het tenslotte.
In een bijgevoegde „nota van opmer
kingen" erkent minister Staf de ge
maakte fouten en hij verontschuldigt
zijn departement daarvoor. Ook dat
was en is geen nieuws, want onge
veer een jaar geleden heeft de minis
ter datzelfde reedrf tegenover het par
lement gedaan.
Maar er is toch zowel in het rap
port van de commissie als in
het ministeriële antwoord iets
naar voren gebracht, waarover een
opmerking valt te maken.
De commissie constateert, nadrukke
lijk, dat bij 't di rectoraal materieel
landmacht een aantal bekwame offi
cieren en ambtenaren dienen, die hun
taak met grote toewijding verrichten, i
„Over het geheel genomen zijn zij er i
in geslaagd het aanschaffingspro
gram te realiseren, zoals de leiding
zich dat voorgenomen had". Het is
goed dat daarop nog eens de nadruk
is gelegd want bij een deel van het
publiek is de voorstelling ontstaan,
dat het hier ging om corruptie en on
bekwaamheid op grote schaal en dat
het hier een Augiasstal betrof, die
met bezems schoongemaakt diende te
worden.
Een Augiasstal y/as het stellig niet!
Er zijn wel een 'aantal fouten ,en
zeer ernstige fouten - gemaakt, maar
men mag niet zoggen, dat het gehele
beleid heeft gefaald. Met dat laatste
zou men de zaak grotelijks overtrek
ken, want dat beleid is vrij goed ge
weest. Het misdadige geknoei had
slechts betrekking op een kleine frac
tie van de enorme sommen, die voor
de legeraanschaffing werden uitgege
ven.
Overigens willen we daarmee de
gemaakte fouten volstrekt niet
verkleinen Het is zelfs eniger
mate spijtig, dat de minister in zijn
„nota van opmerkingen" wel de in
druk wekt. dat hij met deze verklein-
arbeid bezig is.
De minister erkent, dat door de hel
menaffaire schade is toegebracht..
ook aan het moreel van de troep. Hij
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
De Westduitse minister van buiten- -
landse zaken Von Brentano zei naar
aanleiding van Macmillans bezoek:
Ik zie geen speciale reden tot ver-
heugenis. Van de zijde der Duitse
delegatie in Parijs werd duidelijk
gemaakt, dat Adenauer een erken
ning in feite of naar de vorm van
de Oostduitse regering door de wes
telijke mogendheden als onjuist zou
beschouwen en als gevaarlijke con
cessie aan de Sowjet-Unie.
De reis van de Engelse premier naar
Moskou noemde Eisenhower nuttig
en hij vond dat Engeland er in ieder
geval tevreden over mag zijn. Maar,
zei hij, de wereld zal moeten afwach
ten of Macmillans besprekingen met
Kroesjtsjew geleid hebben tot een
feitelijke vermindering van de span
ningen in de wereld en de starheid
van het Kremlin.
Macmillan heeft in Moskou enkele
Engelse voorstellen ten aanzien
waarvan de Verenigde Staten een ze
ker voorbehoud in acht nemen over
het doorbreken van de impasse in de
Geneefse conferentie besproken.
Amerika heeft geen bezwaar tegen
de Engelse ideeën, als Macmillan die
als zijn persoonlijke, of de Britse,
voorstelt. Maar, zo merkte Eisenho
wer op, studies van de Amerikaanse
autoriteiten hebben uitgewezen dat
Masmillans suggesties niet geheel
uitvoerbaar zijn. Verdere mededelin
gen wilde Eisenhower over dit onder
werp niet doen.
Hij noemde het uiterst rampzalig
gis Ameria algemene mobilisatie
zou afkondigen met het oog
op de spanning inzake Berlijn
en andere wereldproblemen. Ame-
rika's afweer tegen een verras
singsaanval achtte hij voldoende.
Maar het Westen kan en zal niet
afzien van zijn rechten en ver
plichtingen in West-Berlijn.
Over de herbewapening van West-
Duitsland verklaarde Eisenhower dat
deze pas begon nadat West-Duits
land in 1954 tot de Navo toetrad.
Oost-Duitsland daarentegen had in
1950 al 50.000 man onder de wape
nen en in 1953 een 140.000.
De Verenigde Staten blijven gekant
tegen het Rapacki-plan van een ge
neutraliseerde zone in Midden-Euro
pa, omdat het de grote problemen
niet in overweging neemt, die ver
antwoordelijk zijn voor de spanning
tussen oost en west, aldus hebben
Amerikaanse hoge ambtenaren giste
ren gezégd.
De Russische steun voor dat plan
is gebaseerd op de hoop, dat het
plau de verdeling van Duitsland zal
bestendigen en leiden zal tot het te
rugtrekken van de Amerikaanse
strijdkrachten uit Europa, voegden
die ambtenaren daaraan toe.
KOLEN SITUATIE IN EUROPA
Belgen bleven in gebreke
bij modernisering mijnen
Bij de bespreking van het Belgische
verzoek aan deJËogo Autoriteit om
afkondiging vaH een toestand van
duidelijke crisis op de kolemnarkt in
de E.G.K.S. bleek de meerderheid van
de raad van ministers der gemeen
schap maandag van oordeel te zijn,
dat hier geen sprake is van een Euro
pese crisis, maar van een zuiver Bel
gische crisis, zo werd te Parijs ver
nomen.
De afkondiging van een toestand van
duidelijke crisis zou inhouden, dat de
Hoge Autoriteit aan de raad van mi
nisters voorstelt maatregelen te ne
men tot bepérking van de produktie
en de invoer van kolen.
Volgens gewoonlijk goed ingelichte
bron te Parijs weigert Frankrijk ech
ter akkoord te gaan met maatregelen
die erop zouden neerkomen, dat
Frankrijk wordt gestraft voor de mo
dernisering van zijn mijnindustrie,
die het heeft bereikt.
Deze Belgische kolencrisis, zo meent
men te Parijs, is toe te schrijven aan
het feit, dat de Belgen steeds in ge
breke zijn gebleven hun mijnen te
moderniseren, hoewel dit hun de laat
ste tien jaar telkens is aangeraden,
nu eens door de O.E.E.S. dan weer
door de E.G.K.S.
Er worden evenwel verscheidene
maatregelen overwogen om de Bel
gische mijnen te hulp te komen,
o.a. een beperking van de invoer
van kolen uit de Verenigde Staten.
is het 500 jaar geleden,
dat Karei de Stoute als Graaf
van Charollais door zijn vader
Philips de Goede werd begiftigd
met de stad Gorinchem, waar
hij vervolgens met grote pracht
op de Grote Markt als heer
werd gehuldigd en zich een
nieuw kasteel liet bouwen,
waar hij veel jaren verblijf
hield; 1
H. lord Beveridge, die wegens
zijn groot deel verwezenlijk-
te sociale hervormingsplannen
„de man van de sociale zeker
heid" wordt genoemd en aan
wie de economischr hogeschool
to Rotterdam in 1946 het ere
doctoraat verleende, te Oxford
zijn 80e verjaardag.
Italië zou bereid zijn de langlopen
de contracten voor de invoer van
Amerikaanse kolen te herzien.
Voorts zou de E.G.K.S. hulp kun
nen verlenen voor de reorganisatie
van de Belgische kolenmijnindus
trie en met name 90 pet..kunnen
garanderen van de lonen der mijn
werkers. die door deze reorganisa
tie worden getroffen.
Afscheidswoord
tot oude Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Dr. Kortenhorst heeft aan het eind
van de vergadering van de Tweede
Kamer woensdagmiddag een woord
van afscheid gesproken tot de leden,
die in de nieuwe Kamer niet meer
zullen terugkeren.
Een tiental Kamerleden zal zeker niet
in de nieuwe Kamer zitting nemen,
't Zijn mevr. Ploeg-Ploeg (p.v.d.a.),
cn dc heren Boekhoven (p.v.d.a:),
Van den Born (p.v.d.a.), Fokkema
(a.r.), Gerbrandy (aj.), Groen, (k.v.
p.), Krol (c.h.u.), Stufkens (p.v.d.a.)..
Van der Weyden (k.v.p.) en Van dei-
Zaal (a.r.). De voorzitter dankte hen
voor hun collegialiteit en ingespan
nen werk.
Bijzondere dank werd ook gebracht
aan de leden van de commissie-Koer
sen en de voorzitter merkte tenslotte
nog op, dat de kabinetscrisis geen
vertraging had doen ontstaan in de
werkzaamheden van de Kamer.
(zie voor verslag
3)
Het doek gaat op voor een nieuwe
voorstelling, in dit geval voor een
nieuw seizoen... De 16-jarige Trix
van der Graaf leidt dat nieuwe sei
zoen symbolisch in door een plastic
hoes weg te nemen van een nog vrij
korte Lange Jan. Want voordat Mi
niatuur Walcheren de poorten op 36
maart weer zal openen, moet de spits
op deze korte Lange Jan nog ge
plaatst worden. OverigensTrix van
der Graaf heeft meer gedaan dan
dit. Zij schreef al 12.000 enveloppen
met reclame voor buiten- en binnen
land. (Foto P.Z.C.)
DIT JAAR: 1.000.000STE BEZOEKER VOOR „MINIATUUR"
Delta-expositie als extra attractie
TWAALF MANNEN EN EEN MEISJE hebben er in de afge-
lopen maanden een dagtaak aan gehad om circa 200.000 binnen-
en buitenlanders ook dit jaar weer gelegenheid te geven Walche-
I ren met één oogopslag te overzien! Want in die afgelopen maan-
den is dé toeristische trekpleister van Middelburg Miniatuur
Walcheren grondig gereviseerd. Zo'n revisie is na ieder zo-
I mer-seizoen broodnodig: de tand des tijds knaagt op dit minia
tuur-eiland nu eenmaal harder dan in de realiteit. Maar dankzij
al die man- en vrouwkracht kan op donderdag 26 maart nog
j juist voor Pasen een als nieuw-geworden klein-Walcheren aan
een ieder, die wil komen, getoond worden. De man, die op die
dag de poorten van miniatuur officieel zal ontsluiten is: prof. ir.
I P. Pli. Jansen, hoofd van de deltadienst van de rijkswaterstaat,
maar in deze provincie vooral bekend als de „droogmaker van
Walcheren".
Dat het juist prof. ir. Jansen is, die
miniatuur officieel weer uit zijn win
terslaap schudt, heeft vanzelfspre
kend zijn reden: meer nog dan in
voorgaande jaren is aandacht besteed
aan de deltawerken. Want in de gale
rij, die zich naast de ingang uitstrekt,
richt rijkswaterstaat een „delta-ex
positie" in. Rijkswaterstaat doet dat
echter niet alleen. Zo kan de heer L.
van der Graaf, administrateur van
miniatuur, die van nature echter te
veel knutselaar is om zich alleen bij
de boeken te houden, U nu al mo
dellen van een windzuiger, wat bak
ken en baggermolens laten zien. Al
die modellen zijn gemaakt door de
schilders en timmerlieden in vaste
dienst van miniatuur, die van het
knutselen hun beroep hebben ge
maakt.
Die modellen zullen een plaats krij
gen in een tien meter breed en an
derhalve meter diep diorama, het
pronkstuk van de delta-expositie.
In dit diorama strekt zich na
tuurlijk in miniatuur een brede
kuststrook van Walcheren uit: van
Vrouwenpolder tot Veere; links lig
gen nog net de lage huisjes van
.Vrouwenpolder verscholen en
rechts rijst het slanke stadhuis van
Veere op. Maar centraal en als
meest belangrijke deel van het dio
rama ligt daar de werkhaven, de
bouwput, de aanlegdïjk, kortom de
plaats, waar het „delta-leven"
bruist.
Daarvoor zijn overigens nog meer
modellen nodig: rijnaken, draglines,
overslagkranen enz. En ook die mo
dellen worden of zijn allemaal door
het miniatuur-personeel vervaardigd.
En het aandeel van rijkswaterstaat?
Het ontwerp! Overigens: rijkswater
staat doet meer. Zo komt er een foto
expositie bij, verschillende materia
len, die bij de deltawerken gebruikt
worden, zullen getoond worden en er
komen 4 grote panelen (6 bij 2 me
ter), die momenteel in Den Haag
klaargemaakt worden. Wat die pa
nelen tonen is zelfs voor administra
teur Van der Graaf nog een verras
sing. En vanzelfsprekend zal ook de
recreatie-mogelijkheid van het drie-
eilandenplan naar voren komen.
Naar Veere!
Ook op Mi matuur-Walcheren zelf is
weer iets nieuws te zien. Ge moet i
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
In de vergadering o-o» de Tweede
Kamer van woensdagmiddag heeft
de heer G. M. Nederhorst (p.v.d.a.)
een interpellatie gehouden over de
crisis in de steenkolenmijnbouw. Fo
to boven: geheel links de heer Ne
derhorst tijdens zijn interpellatie zit
tend aan de tafel v.l.v.r. commies
griffier mr. dr. W. Koops, commies
griffier mr. A. C. de Ruiter en Ka
mervoorzitter mr. L. G. Kortenhorst.
Foto onder: minister Zijlstra (staan
de) antiooordt. Zittend voor hem de
ministers prof. dr. L. J. M. Beel
(links) en mr. A. N. M. Struijcken
(rechts).
Drie kinderen
verdronken
Nabij de ouderlijke woning in Venlo
is gisteravond het 2-jarig zoontje Jos
van de familie Dings in een vijver
verdronken.
In de afgelopen zomer was de jongen
al eens met kunstmatige ademhaling
van de dood gered, nadat hij in een
beek was gevallen.
Woensdagmorgen is het 3-jarig zoon
tje van de familie Van Dam uit Krim
pen aan de Lek verdronken.
Het driejarig zoontje van de land
bouwer Boere te Haastrecht is gis
teren spelenderwijs te water geraakt
en verdronken.
Commissie op Cyprus voor
overdracht bestuur
De gouverneur van Cyprus, sir Hugh
Foot, aartsbisschop Makarios en de
leider van de Turkse genieenschap
op C.vprus, Kntchuk, hebben woens
dag op een bespreking besloten tot
instelling vau een commissie van 10
leden, die de bestuursoverdracht aan
de republiek Cyprus moet voorberei
den.
In de 'commissie zullen zeven Grie
ken en drie Turken zitting hebben,
die tegen het einde van maart zul
len worden aangewezen door gouver
neur Foot na overleg met Makarios
en Kutchuk. Begin april zal een
voorlopige ministerraad in het le
ven worden geroepen die de taak van
de commissie zal overnemen.
Het rechtse Grieks-Cyprische blad
„Ethnos" weet te melden dat de
leider van de Eoka, kolonel Gri-
vas, waarschijnlijk toestemming
zal krijgen om met de mensen op
Cyprus die hij wil spreken, con
tact op te nemen en Cyprus, zo
hij het wenst, te verlaten. Deze
soepele houding van gouverneur
Foot zou het gevolg zijn geweest
van besprekingen tussen Maka
rios en de gouverneur.
Een botsing tussen een autobus met
35 inzittenden en een vrachtauto
heeft dinsdag nabij Portazar in Mid-
den-Mexico aan 27 mensen het leven
gekost. Door de botsing ontplofte de
benzinetank van de bus, waardoor
het voertuig in brand vloog.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
DEZELFDE OF IETS HOGERE
TEMPERATUREN
Veranderlijke bewolking met hier en
daar enige regen. Matige, af en toe
krachtige zuidelijke wind. Dezelfde
of iets hogere temperaturen.
ZON EN MAAN
6 maart
Zon op 7.17 onder 18.27
Maan op 5.33 onder 15.29.