PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONAFHANKELIJKE REPUBLIEK CYPRUS
Londense conferentie
volledig geslaagd
In 3 grote mijncentra
wordt niet gewerkt
Expositie „Dit Maakt
middel voor grotere
Tholen":
export
Na jaren van haat en vijandschap
Vandaag...
MINISTER SOEBANDRIO WEER
OP WEG NAAR INDONESIË
202e jaargang - no. 43
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 20 febr. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of. adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 88-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 31, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostbürg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2: Zïerikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Einde ballingschap voor Makarios
Op de gisteren te Londen gevoerde besprekingen van de ronde
tafelconferentie over Cyprus is overeenstemming bereikt over
de stichting van een onafhankelijke Cyprische republiek. De be
sprekingen te Londen zijn thans geëindigd. Volgens gezagheb
bende kringen in Londen zal de nieuwe republiek Cyprus onge
veer binnen een jaar tot stand komen. In de komende drie maan
den zal een begin worden gemaakt met het overdragen van de
bevoegdheden. Er heerste, reeds voordat de officiële bekendma
king werd gedaan, een begeesterde stemming op het eiland Cy
prus. Griekse en Turkse Cyprioten wensten elkander geluk, een
ongewoon verschijnsel na jaren van wederzijdse verdenking,
haat en vijandschap.
Probleem Tliolen
Men streeft er in Tholen naar sa
men de handen uit de mouwen
té steken, opdat er iets goeds
totstandkome. Het is verheugend, dat
de eilandbewoners-zelf zich hebben
beraden over de vraag wat er kan ge
beuren, wat er gedaan moet worden
om een oplossing te vinden voor het
waarlijk niet geringe „probleem-Tho-
len". Dat beraad is terug te vinden in
een rapport gisteren verschenen
van de commissie voor de werkver
ruiming, een uit de bevolking voort
gekomen instelling, die zelf het onder
zoek ter hand heeft genomen. Met
dit rapport, wil men nu op het eiland
rond de tafel gaan zitten oni met
elkander over de hier aan de orde ge
stelde problematiek te spreken. Een
verheugend initiatief! Hoe goed der
gelijke besprekingen zijn, blijktuit
de lezenswaardige en in het rapport
opgenomen verslagen van vergade
ringen, welke de commissie vorig' jaar
op het eilahd heeft belegd. Woorden
van lof over al deze, activiteiten zijn
niet misplaatst, integendeel! Aan de
andere kant evenwel zou het onjuist
zijn dit nieuwe rapport kritiekloos
voorbij te gaan.
Enkele vragen. Hoe is het Thoolse
probleem het eenvoudigste sa
men te vatten? Antwoord: er
ontbreekt voldoende werkgelegen
heid. Wat is nationaal gezien een van
de belangrijkste middelen om daarin
te voorzien? De aanwijzing van ont
wikkelingskernen. En met dit ant
woord is dan tevens een zaak van het
grootste gewicht aangeroerd, die
evenwel door de commissie niet als
zodanig wordt gezien.
Zij stelt in haar rapport, dat enige
jaren geleden pogingen werden aan
gewend om bepaalde plaatsen als ont
wikkelingskern aangewezen te krij
gen. Maar zegt de commissie nu
„deze pogingen vonden bij de over
heidsinstanties niet het verwachte
onthaal, mede doordat de belangen
van het eiland niet eendrachtig ken
baar wedden gemaakt". Wij geloven,
dat deze formulering een elegante
aanduiding is van de gang van zaken
in deze kwestie. Voor zover wij we
ten was het zo goed als zeker, dat
Sint-Maartensdijk als kern zou wor
den aangewezen, doch door activitei
ten van met name het gemeentebe
stuur van Tholen, dat zich op het
standpunt stelde dat héél het eiland
moest worden aangewezen, was het
advies van het provinciaal bestuur
aan de minister zodanig dat de be
windsman meende dit niet te kunnen
opvolgqn. Gevolg: er kwam géén
kern.
Nu willen wij geenszins betogen, dat
een industrie-kern destijds de reme
die was voor alle Thoolse kwalen,
maar wel dat dan de mogelijkheid tot
industrialisatie op het eiland groter
zouden zijn geweest dan nu het geval
is. Het rapport evenwel zegt, dat men
zich niet blind moet staren op een
aanwijzing tot ontwikkelingskern. En
als een van de redenen daarvoor
wordt de zesde industrialisatienota
aangehaald, waaruit zou blijken dat
de ondernemers zich vaak in andere
plaatsen dan in de kernen vestigden.
Dat laatste is juist. Maar rh de indus-
trialisatienota en niet in het rap
port wordt ook vermeld waarom.
Namelijk door het ontbreken ter
plaatse van een reeds gevestigde, flin
ke industriële aanzet, alsmede tenge
volge van de invloed, uitgeoefend door
naburige bloeiende industriële centra.
Oorzaken duS, die óók op Tholen een
industrialisatie wel eens kunnen doen
mislukken. Daarom geloven wij dat,
waar elders het welslagen van de in
dustrialisatie soms al mislukte in een
kern, er voor dit slagen zónder kern
toch wel héél weinig hoop is......
Is men niet wat te optimistisch op
Tholen Het rapport spreekt ze'fs
ergens van „keuze" van bedrijven.
Zal er wel veel te kiezen rh'n
Het rapport is helaas niet zonder
schoonheidsfoutjes. Enkele
daarvan willen wij hier toch wel
aanstippen. Zo wordt gezinspeeld op
een te verwachten memorie van toe
lichting, terwijl bedoeld is memorie
van antwoord, welk stuk bovendien
reeds is verschenen. Er wordt tussen
(Zie slot pag. 3 kol 1)
Het Britse ministerie van buitenland
se zaken gaf het volgende communi
qué uit: „De conferentie over Cyprus
is, na geslaagd te zijn, donderdag
middag geëindigd. De partijen zijn
tot een overeenkomst gekomen. De
volledige details van de overeenkomst
en de betreffende documenten zullen
maandag gelijktijdig worden gepubli
ceerd in Londen, Athene, Ankara en
Nicosia. De geest van samenwerking
heeft gezegevierd".
De Britse premier, Macmillan, heeft
in het Lagerhuis megedeeld dat
Groot-Brittannië voornemens is zo
spoedig mogelijk een einde te maken
aan de noodtoestand op Cyprus. Dit
zou de vrijlating van gevangenen, het
regelen van amnestie en de terugkeer
van de verbannen personen met zich
meebrengen. Het Huis was afgeladen
toen Macmillan een debat over bui
tenlandse zaken onderbrak om be
kend te maken dat een overeenkomst
over Cyprus was bereikt. Macmillan
zei dat de Grieks-Turkse besprekin
gen ervan uitgingen dat het Verenigd
Koninkrijk, die gebieden onder zijn
soevereiniteit zou houden met de
nodige rechten en faciliteiten
noodzakelijk was om aan zijn strate
gische verplichtingen te kunnen vol
doen. Beide landen hebben ook toege
stemd het voortdurend gebruik van
deze faciliteiten te waarborgen.
Zorlu, de Turkse minister van buiten
landse zaken, verklaarde tegenover
de verslaggevers: „Iedereen heeft ge
tekend, Macmillan, Karamanlis (de
Griekse premier) allemaal. Er is over
de gehele linie overeenstemming be
reikt. Ook aartsbisschop Makarios
heeft getekend. Er is geen compro
mis geweest". Premier Menderes van
Turkije heeft de overeenkomst gete
kend in het ziekenhuis.
De Britse premier Macmillan en
zijn Griekse ambtgenoot Kara
manlis reden, na elkander de hand
te hebben geschud, tezamen in
Macmillans auto weg. Kort na hen
vertrok de Griekse minister van
buitenlandse zaken Averoff. Toen
hem om commentaar werd ge
vraagd, spreidde hij zijn armen
uit en zei: „Honderd procent".
Verslaggevers vroegen aartsbisschop
Makarios, of hij naar Cyprus terug
keerde. „Ja, binnen enkele -dagen",
antwoordde hij.
NAVO functionarissen in Parijs
noemden het nieuws van de onderte
kening het einde van een lang geschil
dat een schaduw had gelegd over de
betrekkingen tussen drie NAVO-
bondgenoten Groot-Brittannië,
Griekeland en Turkije. Zij herinner
den aan de pogingen van de secreta
ris-generaal van de NAVO, Spaak, en
diens voorganger, Lord Ismay, om
partijen bij elkaar te brengen.
In diplomatieke kringen bij de V.N.
werd gezegd dat de overeenkomst
waarschijnlijk de genezing zal bren
gen van wat wel eens de „blijvende
zere plek" in het westerse bondge
nootschap werd genoemd.
In Athene verschenen dagbladen
met een extra-uitgave. Het publiek
reageerde kalm op het nieuws van
de overeenkomst. Men had dit al
enigszins verwacht na de berich
ten van donderdagmiddag dat de
conferentie een goed einde nabij
was. De oppositie in het Griekse
parlement niaakte bekend dat zij
een motie van afkeuring zou indie
nen wegens „het verkeerd behan
delen van de kwestie-Cyprus".
GEEN ERNSTIGE INCIDENTEN
Kamer vóór kolenpolitiek van regering
De algemene staking in de Belgische mijnen heeft een kalm verloop en
ernstige incidenten hadden zich tot donderdagmiddag niet voorgedaan.
In de drie grote mijncentra lag het werk geheel stil. In tegenstelling met
hetgeen in de ochtend van socialistische zijde was verklaard, blijken de
mijnwerkers in de Kempen niet aan de staking deel té nemen.
De mijnstreek was donderdag in een dichte mist gehuld en de samenscho
lingen in de nabijheid van de wegversperringen waren kleiner van om
vang dan in de afgelopen dagen.
De wegen door de Borinage en de an
dere mijnstreken zijn nog steeds on
begaanbaar, hoewel in Bergen de
versperringen hier en daar zijn op-
In Moskou wordt op liet ogenblik een
tentoonstelling gehouden, die de eco
nomische vooruitgang in beeld moet
brengen. Een van de inzendingen is
deze raketpunt 'met natuurkundige
instrumenten, die tot een hoogte van
452 km werd geschoten en vandaar
met een parachute weer naar de aar
de kwam.
geruimd. De stakingsposten hebben
evenwel hun posten niét verlaten èn
houden alle vervoermiddelen aan. De
ze .posten bewegen zich op motoren
door de gehele streek, teneinde erop
toe te zien dat de orders van de vak
bond worden pageleefd.
Het treinverkeer is normaal hoewel
op enkele plaatsen sabotage werd ge
constateerd. De trein uit Parijs kwam
donderdagmorgen met vertraging in
Brussel aan, doordat aan beide zijden
van het station Frameries de draden
van de seininstallatie waren doorge
sneden.
Nabij bet station van Bergen bleek
men ook de telefoondraden van het
veiligheidsstelsel té hebben doorge
knipt. Dit had tot resultaat dat deze
plaats over geen enkele seinmoge-
lijkheid meer beschikte en de verbin
dingen tussen Brussel en Charleroi
totaal waren verbroken.
Tot nu toe werden in de drie sta-
kingsgebieden nog geen betogin
gen gehouden en slechts hier en
daar kwamen samenscholingen
voor. In Frameries, Paturages,
La Bouverie en Cuemes blijft de
-atmosfeer evenwel gespannen.
De Belgische kamer, van volksverte
genwoordigers heeft zich donderdag
met 118 stemmen voor, 78 tegen en
drie onthoudingen uitgesproken voor
de regeringskoienpolitiek.
Alle rooms-katholieke en liberale af
gevaardigden steunden de regering,
terwijl de socialisten ,en de commu
nisten tegen stemden.
Aan de stemming is woensdagavond
een stormachtig debat voorafgegaan,
waarin de socialisten de eis stelden
dat de regering haar plannen tot
sluiting van een aantal Belgische mij
nen, die met verlies werken, zou op
geven. De socialistische afgevaardig
den drongen ook aan op nationalisa
tie van de in particuliere handen zijn
de Belgische mijnbedrijven.
Donderdag hebben de socialistische
kamerleden verklaard een wetsont
werp te zullen indienen, dat voorziet
in nationalisatie van alle in particu
liere handen zijnde bedrijven der
Belgische steenkool-, gas-, elektrici-
teits- en kernenergie-industrieën.
De liberale vakbond heeft de re
gering verzocht van de Hoge Au
toriteit der E.G.K.S. gedaan te
krijgen dat de sluiting der mijnen
in een langzamer tempo wordt
voltrokken dan thans is voorzien
en iedere sluiting te doen samen
vallen met de oprichting: van een
nieuwe industrie waar de zonder
werk komende mijnwerkers dan
emplooi zouden kunnen vinden.
Vijf Joego-Slavische geleerden, die
indertijd aan een hevige radioactieve
straling waren blootgesteld en in het
Parijs'e ziekenhuis „Curie" met suc
ces werden behandeld, zijn in hun va
derland teruggekeerd. Op de foto
ziet men een van hen, Rajkó Maksit-
so, die door zijn broer aan het station
van Belgrado verwelkomd wordt.
ff ...hoopt men bij Wilton-Feijen-
s oord te Schiedam de verbou-
H wing van het vracht- en passa-
H giersschip „Willem Ruys" tot
luxe toeristenschip te hebben
voltooid, waarna het op 7
H maart met twaalfhonderd pas- f|
sagiers voor .een reis om de
wereld zal vertrekken;
j§ ...bestaat het Zeiss-Planeta- M
i§ rium van de Haagsche Courant p
te Den Haag 25 jaar, welk ju-
f| bileum op 21 februari zal wor-
p den gevierd. I§
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif
„SCHILD VOOR AUSTRALIË"
„Onze aanspraken eindigen
met Ned. Nieuw-Guinea"
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, dr. Soebandrio, heeft
donderdag gezegd-dat Australië een
vriendschappelijk gezind Indonesië
Dr. Van Roijen
vroeg opheldering
over Baird's
opmerkingen
De Nederlandse ambassadeur in de
Verenigde Staten, dr. J. H. van Roij
en, heeft donderdag het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse za
ken opheldering gevraagd over de
anti-Nederlandse opmerkingen, die
het hoofd van de Amerikaanse mis
sie voor bijstand in Djakarta, J. C.
Baird, zou hebben gemaakt.
Dr. Van Roijen heeft een half uur
gesproken met de onderminister van
buitenlandse zaken, die speciaal be
last is met Europese aangelegenhe
den, Livingston Merchant.
Dr. Van Roijen zei na het onder
houd tegen journalisten, dat de on
derminister beloofd had de kwestie
uit te zoeken.
„Als de opmerkingen inderdaad ge
maakt zijn, is dit zeer ernstig", zo
voegde hij hieraan toe.
Volgens persberichten heeft Baird
gezegd, dat het verdringen van de
Nederlanders in Indonesië een psy
chologische druk van de Indonesiërs
had afgenomen. „Betreurd wordt dat
dit niet kon gebeuren op_ vreedzame
en vriendschappelijke wijze, maar ik
zie niet hoe dit zou kunnen worden
vermeden indien Indonesië volledige
onafhankelijkheid en vrijheid zou
krijgen. In zeker opzicht moest een
of andere stap worden gedaan",,
ZELFS JUKEBOXEN EN AMUSEMENTSARTIKELEN
Werkloosheidsbestrijding door de
uitbreiding van industrieën
„De mogelijkheid voor Tholen om uit de werkloosheidsimpasse te komen
is, dat bestaande industrieën en ambachten zich moeten uitbreiden. Door
zelf initiatieven te ontplooien kunnen de bedrijven op liet eiland Tholen tot
verdere expansie worden gebracht". Dit verklaarde donderdagmiddag de
directeur-generaal voor de middenstand en het toerisme, mr. H. M. S. van
Oers, bij de opening van de door de Commissie Werkgelegenheid Eiland
Tholen georganiseerde tentoonstelling „Dit Maakt Tholen" in de nieuwe
veiling van de stad Tholen. Mr. Van Oers wees er op, dat men doelbe
wust moet streven naar export van de op het eiland gemaakte goederen en
produkten. Hij noemde deze twee dagen durende tentoonstelling een mid
del om tot meerdere export te komen en daardoor mede een stimulans te
zijn voor de verdere ontwikkeling van de Industrie op het eiland. Hierdoor
kan dan een aandeel worden geleverd in de bestrijding van de (structuele)
werkloosheid op Tholen, meende de dire» eur-generaal.
De tentoonstelling, waaraan bijna
dertig Thoolse ondernemers mee
werken, geeft een indruk van wat op
dit eiland wordt geproduceerd. Zo
wordt men geconfronteerd met typi
sche Thoolse produkten als oesters
en gezuurde mosselen, verschillende
soorten confectie, artikelen van de
houtverwerkende industrie, landbouw
werktuigen in verschillende grootten,
diverse soorten banket en koek en
zelfs parfumerieën en cosmetica. De
talrijke genodigden hebben tevens
kunnen constateren, dat het eiland
Tholen ook producent is van jukebo
xen en amusementsartikelen!
Al deze artikelen, produkten en goe
deren waren zeer overzichtelijk in
fraaie stands tentoongesteld en uiter
aard waren de ondernemers wel be
reid het een en ar Ier over hun zaken
te vertellen. Een enkeling ging zelfs
zover, dat hij genodigden nader ken
nis liet maken met zijn produkten.
Zo kregen de directeur-generaal voor
de middenstand en het toerisme, mr.
Van Oers en de waarnemend-commis
saris der koningin in de provincie, de
heer M. J. van Poelje o.a. een vaat
je oesters:
Ontvangst
De talrijke genodigden, onder wie
van de Economische Voorlichtings
dienst, tal van Kamers, van Koophan
del voor andere landen, de voorzitter
van de Kamer van Koophandel voor
de Zeeuwse Eilanden, dc heer C. A.
Kammeraad te Middelburg, de direc
teur van de Stichting Zeeland voor
Maatschappelijk en Cultureel werk,
mr, J. Hornstra en de directeur van
het Economisch Technologisch Insti
tuut voor Zeeland, drs. M. C. Ver
burg, werden 's morgens ontvangen
in het stadhuis van Tholen, waar bur
gemeester mr. A. J. v. d. Hoeven een
begroetingswoord sprak.
Hij roemde de initiatiefnemers
van de tentoonstelling. Hij ver
klaarde zijn toehoorders, dat men
Tholen de laatste jaren maar zo'n
beetje links'heeft iaten liggen.
Waarom is in het secondair uit te
voeren Deltaplan geen verbinding
Gorishoek-Y erseke opgenomen
zo vroeg hij zich af. Tholen moet
ook in de richting van Zeeland
worden ontslotenzei spreker ver
der.
Na de ontvangst, die in een gemoede
lijke sfeer verliep, werd de maaltijd
gebruikt in hotel „Zeeland", waarna
(Zie slot pag. 8 kol. 1
nodig heeft als schild tegen het ove
rig deel van Azië. Een door Indonesië
in vriendschap bezet westelijk Nieuw-
Guinea zou een schild kunnen zijn zo
als het overige deel van Nieuw-
Guinea tijdens de Tweede Wereldoor
log is geweest. Voor zijn vertrek van
het vliegveld van Sydney vcor de te
rugreis naar Djakarta zei dr. Soeban
drio niet van mening te zijn dat hij
wijziging in de houding van de Aus
tralische regering teweeg had ge
bracht.
Op de waag of zijn bezoek een succes
was geweest antwoordde hij: „Nee,
het bracht wat ik ervan had ver
wacht. Ik heb geen wijziging in de
houding van de Australische regering
teweeg gebracht". Hij zei bereid te
zijn elke verzekering te geven dat als
Indonesië het beheer over westelijk
Nieuw-Guinea overneemt, het niet
het overige deel van het eiland zou
opeisen. Onze aanspraken eindigen
met Nederlands Nieuw-Guinea. Indo
nesië en Australië moeten vrienden
zijn. Op zekere dag zult U ons mis
schien nodig hebben". Op de vraag
wat hij daarmee bedoelde antwoordde
minister Soebandrio: „In de komende
vijf tot tien jaar zou van alles kun
nen gebeuren".
Geldig tot hedenavond
LATER ENKELE
OPKLARINGEN
Overwegend droog weer met aan-
vank->'ijk mist, maar later enkele
opklaringen. Zwakke tot matige,
langs de Waddenkust later krach
tige wind tussen zuid en west. Ho
ge e temperaturen.
ZON EN MAAN
21 februari
Zon op 7.45 onder 18.03
Maan op 16:12 onder 6.17
