ZO WAS HET IN ZEELAND Gevaren van het Deltaplan voor de Zeeuwse dorpen TOM MANDERS EN COR STEYN IN KORT GEDING GEDAGVAARD KLANKBORD ZATERDAG 17 JANUARI 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 ln begin twintiger jaren verdween .Middelburgs houten Koepoortbruggetje ET WAS in 1923, dat het uit de tweede helft van de vorige eeuw daterende bruggetje bij de Middelburg se Koepoort werd afgebro ken om plaats te maken voor de in 1924 geopende stenen brug, die thans nog steeds in gebruik is. Het was een idyl lisch bruggetje, wonderwel passend bij de rustieke om geving van vesten, bolwer ken en opgaand gewas. De idylle bleek echter in de prak tijk niet bijster meer te voldoen: toen de „Alegemene Woningbouw vereniging" in 1920 en kort daar op de „Christelijke Woningbouw vereniging Volksbelang" op de terreinen achter de Veerse Singel woningen bouwden in de volks mond heet deze bouw nog immer de „nieuwe buurt" kon het. voetgangersbruggetje het verkeer niet meer verwerken. Fietsers móchten er, zij het met de1 fiets aan de hand, gebruik van maken, maar dat was al. Karren en de automobielen uit die dagen moes ten omrijden om de volksmondige „rode" en „christelijke" buurt te bereiken. Trouwens, onder de wielrijders was het ook wel eens „drom men". Voorts had deze toe gangsweg voor fietsers dit be zwaar, dat zij hun karretjes moesten afdragen. et de komst van de nieuwe brug, waarvoor zich met name de S.D.A.P.-wethou- der J. Ondcrdijk heeft beijverd, kwamen de rijbanen aan weers zijden van de in 1735 gebouwde Koepoort. Aan het gedrang kwam een ein de, een hele gebeurtenis uiteraard voor de bewoners van de „nieuwe buurt". Of men daar in die dagen ook al linten voor bezigde, dat zul len de ouderen onder de Middel burgers nog wel weten te vertel len, maar in ieder geval: de brug werd geopend! ...bewaarde herinnering in een winter gezicht... De eerste automobiel, die er als onderdeel Aran het officiële ver toon overheen reed, werd bestuurd door een raadslid, deel uitmaken de van de toen bestaande „Bezui nigingspartij". Indachtig de naam van de partij was dit raadslid niet bijster ingenomen met de bouw van de brug. Toen hij het nieuwe stenen bouw sel gepasseerd was en zijn voer tuig tot stilstand bracht, moet hij gezegd hebben: „Dat is een dure brug voor Jan PetEen wei nig vleiende uitspraak voor de in feeststemming verkerende men sen, die van de brug konden pro fiterenGelukkig is er sedert dien ook op djt gebied veel verbe terd! Het raadslid bedoelde het trouwens zo kwaad niet. De be zuiniging moest wellicht toch ergens vandaan komen iteindelijk: niet uit de brug! Die ligt er nog steeds hét houten, idyllische oeverver- bindinkje leeft alleen nog in de herinnering en op oude foto's, zo als het hierbij gepubliceerde win- tergezicht. Compleet met de tot aan de zijmuren van de Koepoort doorlopende bolwerken en de oude Schouwburg Herinnering is ook de situatie, zo als die was vóór de bouw van de „nieuwe buurt". In de volksmond leeft die situatie echter nog voort met nog wel gebruikte namen als „Stijfselwegje", zoals men de Ja cob Catsstraat vroeger noemde, 't ..Chocoladepad" en de „Smoors gang", waar een ieder nu Lelie straat tegen zegt. Sommige van die namen houden lang stand. Het gebruik ervan en de herinnering aan wat was, laten zich niet ge makkelijk wegwissen. Zoals er ook nog wel mensen zijn, die zich het pontje zullen herinneren, waarmee men, nog vóór de bouw van het houten bruggetje, binnen Middelburgs wallen kon geraken. ...de nieuwe brug met wat bleef: de zwanen... (Foto P.Z.C Wereldomroep gaf gehuwde vrouw rechtmatig ontslag De directie van Radio Nederland Wereldomroep ontsloeg, met ingang j van 15 augustus 1958 de vrouwelijke j employé mevrouw E. B.-D. uit Loos- drecht, omdat zij op 18 juli 1958 in j het huwelijk was getreden. De laat- i ste nam hiermee geen genoegen om- j dat zij van oordeel was, dat Wereld- omroep op principiële gronden hier- I toe niet gerechtigd was. De kwesne werd in december jongst- j leden aan de Hilversumse kanton- I rechter, nir. H. W. Huizinga, voor- j gelegd. De kantonrechter overwoog, dat me- j vrouw B. niet ontvankelijk verklaard j kon worden in haar eis tot nietig- i verklaring van het ontslag en ver- j oordeelde haar in de kosten van de j procedure. De kantonrechter was van oordeel, j dat van een kennelijk onredelijke be- I eindiging van het dienstverband geen l sprake was. Hij erkende de groeiende gelijkstelling van man en vrouw in het maatschappelijk arbeidsproces, i maar verwees naar de bepalingen, van de C.A.O. van de binnenlandse omroep, waarin het ontslag aan de j gehuwde vrouw wordt genoemd. „En deze bepaling aldus de kan tonrechter kan niet als een ken nelijk onredelijke daad in de zin van de wet worden verklaard". Winter blijft kwakkelen. J (Van onze weerkundige medewerker) H In het zuidwesten kunnen wij de winter tot op heden moei- lijk anders dan een kwakkel- s winter noemen, 's Nachts komt er wat lichte vorst voor, maar vrijdag steeg het kwik tot vijf graden Celsius. Dit was het ff gevolg van een zwakke Iucht- aanvoer van de Noordzee, waar het water nog een tempera- tuur van zes tot zeven graden M Celsius heeft. M In het noorden van Nederland is het al vele dagen echt win- ter. De sneeuw ligt daar plaat- selijk nog twintig centimeter H dik en 's nachts vriest het er tien tot veertien graden. Tal 11 van ijswedstrijden zijn daar m voor het weekend aangekon- M digd, maar in Zeeland kunnen de schaatsen voorlopig nog in s het vet blijven. Er is geen kou- m de uit het oosten onderweg en n H van de Oceaan overwegen nieuwe depressies een aanval op de winter te ondernemen. Vee1 zal er tijdens het week- H end niet veranderen. Het zal nog winters blijven, maar 11 meer dan lichte vorst verwach- II ten wij voor Zeeland niet. Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii UIT NIJD „PLAAT" LATEN MAKEN Zij worden beschuldigd van contractbreuk Op vrijdag 23 januari zal voor de president van de rechtbank te Am sterdam een kort geding dienen, dat door de N.V. Phonogram, verkoop maatschappij van grammofoonplaten, aanhangig is gemaakt tegen de ca baret-artiest Tom Manders en de hem begeleidende organist Cor Steyn. De eisende partij meent, dat beide gedaagden contractbreuk hebben ge pleegd. Begin januari heeft dit twee tal, dat tot de komende zomer con tractueel aan de N.V. Phonogram verbonden is, uit gramschap met op zet een plaat laten opnemen en in de handel brengen door His Master's Voice, aldus wordt ons bevestigd door Tom Manders zelf. Op de ge wraakte plaat is een nieuw liedje van Tom Manders, getiteld „Dorus", op genomen. Het wordt gezongen door Manders zelf samen met „Tante Leen" uit Amsterdam en Cor Steyn begeleidt hen aan het orgel. „Mijn vrijheid is mijn kapitaal", zegt Manders. „dat zing ik niet alleen, maar dat is ook mijn levensovertui ging. Ik ben zeer ontevreden over de N.V. Phonogram over de lakse en halfslachtige wijze, waarop zij mijn vorige plaat met ernstige vertraging in de handel hebben gebracht. Die had voor kerstmis in de winkels moe ten zijn, maar was nergens te krij gen, hoewel de vraag groot was. Om nu te bewijzen, dat andere grammo- foanplatenfirma's het sneller kunnen heb ik in 5 dagen tijds het volgende voor elkaar gebracht: een nieuw lied je schrijven, laten opnemen, de pla ten laten produceren en distribueren in de handel." En dan zou er nog iets zijn, dat zijn ergernis had opgewekt. Zijn broer Kees Manders had geruime tijd ge leden een lied over de „Dorus-figuur" gemaakt en wilde dit gezongen door de Jordaan-zangeres „Zwarte Riek" op 'n grammofoonplaat uit laten bren gen. Daarmee ging Tom echter niet zonder meer akkoord. Hoewel er nog besprekingen met tussenpersonen zouden worden gevoerd, bemerkte Tom op 6 januari, dat „achter mijn rug dat lied van Kees toch door Pho nogram was opgenomen." Om twee vliegen in een klap te slaan besloot nij toen bliksemsnel zelf ook een „Dorus-lied" te com poneren en dit bij een andere maatschappij snel in de handel te laten brengen. „Ik heb echter van alle rechten afgezien en verdien aan die plaat geen cent", aldus Tom Manders. Nieuwe incidenten in Leopoldstad. Te Leopoldstad hebben zich vrijdag opnieuw enige incidenten, overigens van weinig betekenis, voorgedaan. Drie Afrikaanse agenten en een Bel gische inspecteur zagen zich gedwon gen met schoten in de lucht een groep betogers te verspreiden die met ste nen naar hen begon te werpen. Nog steeds doen patrouilles de ronde in de straten en houden hefschroef- vliegtulgen van de lucht uit een oog je in het zeil. In de streek van Ponthierstad Is een nieuwe zaak van krokodilmannen aan hét licht gekomen. Deze zaak heeft betrekking op 16 moorden, waarvan één dader 12 moorden bekende. Twee andere ver dachten bekenden ieder twee perso nen te hebben vermoord. De politie nam voorts 150 kg van een „tover- stof" in beslag die volgens de inlan ders iemand sommige machten schonk, zoals snel te groeien en veel mensen te kunnen eten. Het door de krokodilmannen tot dus ver gepleegde aantal moorden be draagt officieel 46, maar aangeno men wordt dat het aantal slachtof fers van deze secte veel groter is. Stichting „Ontwikkeling Brabantse Industrie". .Tn een onlangs te 's-Hertogenbosch gehouden vergadering is besloten tot oprichting van een stichting „Ont wikkeling Brabantse Industrie". Het doel van deze stichting is om in de wildste zin de verdere uitgroei erf ontwikkeling van de industrie in de provincie Noord-Brabant te bevorde ren. In het huidige tijdsbestek, waar in enerzijds het vraagstuk van de werkgelegenheid door de sterke groei van de bevolking bijzondere inspan ning waagt en waar anderzijds door de gunstige ligging en door andere bevorderende voorwaarden een ver dere industriële ontwikkeling ver wacht mag worden, is samenwerking tussen liet bedrijfsleven onderling alsook met provinciale en andere overheden van groot belang, zo me nen de initiatiefnemers. Het bestuur van deze stichting zal zijn samengesteld uit de voorzitters van de vijf Brabantse Kamers van Koophandel en Fabrieken. De commissaris der koningin, prof. dr. J. E de Quay, heeft zich op ver zoek van deze bestuursleden bereid verklaard voor de eerste periode het voorzitterschap van het stichtingsbe stuur op zich te nemen. GEEN VERGUNNING. Toen José Almeido te Abergaria-a-Velha (Por tugal) thuis kwam en zijn wouw in de armen van Mario Coelho aantrof schoot hij zijn rivaal dood en ver wondde zijn vrouw ernstig. Hij werd echter vrijgesproken, maar veroordeeld tot een boete omdat hij geen vuurwapen-vergunning had. NIET OPJAGEN. De vermaarde beeldhouwer Jacob Epstein kreeg drie jaar geleden opdracht voor-een werk. dat hem 5600 pond zou heb ben opgeleverd. Het ging om de vervaardiging van een decoratief paneel voor een win kel-centrum. De directie van die onderneming vroeg dezer dagen om een eerste schets, waarop Epstein zei, „dat hij er niet van hield opgejaagd te wor den". „Europese commissie" pleegt overleg over vrijhandelszone. Per 1 maar! definitieve voorstellen verwacht. Tijdens een vrijdagochtend gehouden persconferentie heeft prof. Hallstein verklaard, dat de uitvoerende com missie van de E.E.G. volgende week contact niet de zes Euromarkt-.rege- ringen zal opnemen over de vrijhan delszone. Binnen een periode van twee weken zullen deze besprekingen afgesloten worden. Tegelijkertijd zul len onofficiële besprekingen worden gevoerd met andere dan de zes rege ringen der Europese gemeenschap pen. Op 2 en 3 februari zal prof. Hall stein in liet Europaliuis in Londen een spreekbeurt vervullen. Van die gelegenheid zal hij gebruik maken, zo, zeide hij, van gedachten te wisse len met. leden der Engelse regering. Hot lid van de E.E.G.-commissie Jean Rey heeft vrijdagmiddag in de geza menlijke vergadering van het Euro pese narlement en de assemblee van de Raad van Europa bevestigd, dat de uitvoerende commissie per 1 maart definitieve voorstellen zal doen met betrekking tot de vrijhandels zone. De voorgestelde maatregelen zullen een multi-lateraal, liberaal en evolutionair karakter dragen, zo zei- de hij. Sommigen wensen, dat de zes lan den van de E.E.G. zich in de ze ventien landen van de O.E.E.S. op lossen, doch deze hoop zal men moeten opgeven. Men zal moeten aanvaarden, dat de zes de motor van de Europese integratie zijn en van iedere vooruitgang naar een liberalisatie van het handelsver keer. Nederlandse expeditie naar berg Ararat. De dertigjarige journalist R. R. Giit- lich uit Rijswijk zal op 10 februari met drie andere Nederlanders ver trekken vcor een expeditie naar de berg Ararat. Het gezelschap wil, naar de heer Gütlich verder meedeelt, de berg verkennen, filmen en foto graferen en zien of er iets is waar door de vermoedens omtrent de aan wezigheid daar van resten van de ark van" Noacli gesterkt kunnen wor den. STEMMEN UIT DE KERKEN. De kerk zal moeten „bemiddelen" De laatste weken hebben wij in dit dagblad de vervolgartikelen kunnen lezen over de bevrijding van de mond van de Wcsterschelde in 1944, de operatie „Switchback", de barre strijd om West Zeeuwsch-Vlaanderen en die andere operaties, die Zuid-Beveland en Walcheren hebben bevrijd. Wij .hebben ze van nabij beleefd. We hebben er midden in gezeten. We hebben van ver de ontploffingen en branden gezien. We hebben van dichtbij de beschietingen meegemaakt. En tocli wisten we niet wat er nu precies ge beurde. Nu pas krijgen we van een van de bevelhebbers, die er direct bij betrokken was, een samenvattend overzicht. Iets dergelijks vindt nu plaats. Het gaat in een langzamer tempo. Maar wij, in geheel Zeeland, beleven het. We zitten er raidden in. Allerlei ge beurtenissen spelen zich af, wat verder weg en dichtbij. En toch kan ook hier de vraag «vorden gesteld: Weten we wat er eigenlijk gebeurt? We doelen op de langzaam voortschrijdende werkzaamheden voor het Delta plan en de in wat sneller tempo voortgaande uitbreiding van de Rand stad Holland, die op de een of andere manier beslag zal leggen op heel het Deltagebied. trokken zal zijn en hoe zij de ge meenteleden moet begeleiden nu de samenleving van het dorp waarin hij staat, tot op de bodem toe aan het veranderen is. Dit artikel is zonder naam verschenen alleen maar getekend met „pastor loei", predikant ter plaatse en het dorp .waarover het gaat is genoemd met de gefingeerde naam „Oostbrug- ge". Die anonimiteit is hier wel noodzakelijk, want 'anders wordt zulk een artikel vooral gelezen als betrekking hebbend op dat ene dorp. En dan weten we wel hoe het daar mee gaat Er wordt gevraagd: Wie is de boer die dat gezegd heeft? Welk is het gezin, waarmee dat ge beurd is? Dan zijn er altijd mensen die in hun wiek geschoten zijn omdat iets zwart op wit gedrukt staat. Al hebben we een vermoeden in welk deel van het Delta-gebied dit Oost- brugge gezocht moet worden, dat gene wat hier geschreven is, geldt voor alle dorpen in dit gebied, ook voor die in onze provincie, die tot nu We lezen ei veel van in onze dag bladen. Aan voorlichting ontbreekt het waarlijk niet. En toch is de vraag niet overbodig: Weten we in Zeeland zo in 't algemeen geno men wat er op het ogenblik bezig is te gebeuren en hoe ook onze pro vincie wordt omgewoeld, dieper dan het bij de bevrijding in 1944 het geval is geweest., hoewel ook deze dieper is gegaan dan verwoeste huizen en dorpen? Langzaam aan is zich iets aan het voltrekken, maar de schaduwen van morgen bekken nu reeds over onze eilanden. Om ons daarvan iets te la ten zien, is verschenen liet laatste nummer van het Sociologisch Bulle tin van het Sociologisch Instituut van de Ned. Herv. Kerk. Een predikant van een kleine ge meente in het Deltagebied tekent, in een artikel van 40 bladzijden, welke veranderingen er ln zijn gemeente gaande zijn en staan te gebeuren en hij doet een poging om aan te geven op welke wijze de Kerk daarbij be- toe een landbouwend karakter heb ben bewaard. „Het platteland is immers op drift geraakt en ons dorp bevestigt de concrete waarheid van deze alge mene uitspraak van dag tot dag en van uur tot uur". De Randstad dringt de dorpen binnen en daar door worden de fundamenten van de agrarische samenleving tot in haar diepste voegen geschokt. „Oostbrugge is Oostbrugge niet meer zeggen sommigen, meestal ouderen, vol spijtige heimwee". Die Randstad zal haar greep steeds uitstrekken en haar greep wordt met de jaren steeds vaster „totdat Oostbrugge aan haar eind geholpen zal zijn". Het Deltaplan maakt dat een steeds groter gebied hierbij betrokken zal zijn. Ook de schrijver van deze brochure is van oordeel dat voor zijn gemeente de stormramp van 1953 openbaar heeft gemaakt een proces dat reeds lang aan de gang was, maar dat eerst nadien enigermate de belang stelling heeft verkregen die het ver dient. „De winternacht is het begin voor een nieuwe dag geworden. Maai wat zal deze brengen?" Oostbrugge wordt getekend als een gesloten dorpsgemeenschap, waarin rangen en standen van oudsher on derscheiden zijn, een dorp van „oude feodale structuur". Dit dorp met zijn vaak uit de middeleeuwen stammen de verhoudingen, wordt langzaam aan opengebroken. De wijze waarop dit getekend wordt, is zeer leerzaam voor ieder die te maken heeft met het platteland in het Deltagebied. VERANDERINGEN Wat ons hier natuurlijk het meest in teresseert is de invloed van al deze veranderingen op het geestelijk leven en op de plaats van de Kerk, nu en in de toekomst. Overal worden de land bouwbedrijven al meer machinaal en „elke nieuwe landbouwmachine bete kent de verdergaande ontmythologi sering van de wereld, waarin wij te (Zie slot pag. 4 kol. S) Het Wereldgebeuren Cairo bekeken Eugene Black, president van de Wereldbank, heeft zich weieens erovei beklaagd dat hij als fi nancieel onderhandelaar „zoveel heeft gereisd en zo weinig heeft gezien", j Maar hij vertoeft nu al zo. lang in de I Egyptische hoofdstad Cairo, dat hij daar langzamerhand wel de weg zal weten en uat hij ongetwijfeld ook pi ramides en anuere meruwaardighe- I den van nabij neeft bekeken. Het I doel van zijn bezoek lag overigens weer niet in ue sfeer der ontspanning. Er moesten ingewikkelde onderhan delingen worden gevoerd, waarbij en- kele honderden miljoenen ponden sterling waren betroKken. Toen hij vorige week naar Cairo vloog was het zelfs nog de vraag of die bespre kingen wel zouden doorgaan. Black had de taak op zich genomen, te be middelen in het financiële geschil dat sedert de Suezcrisis normale betrek kingen tussen de Engelse en de Egyp- tiscne regering in ue weg heeft ge staan. Financiële conflicten zo veelomvat tend en zo „hooglopend" als dat ussen Lonclent en Cairo doen zich niet zo vaak voor. Egypte's president Hamal Abdel Nasser stond erop, dat Engeland de Egyptische steriingcegoeden zou vrij geven, die „bevroren waien toen hij net Suezkanaal „Egyptianiseerdc" (210 miljoen pond sterling). Boven dien eiste hij vergoeding voor de scuade, die in het najaar van 1956 bij de gevechten in de zone van het Suezkanaal ontstonden. Wat de Britse premier Harold Mac- milian betreft: die wenste dat Egyp- te de inbeslagneming van Engelse zakelijke eigendommen teniet zou uoen. Bovenaien had hij van zijn kant duidelijk gemaakt, dal scnadever- goeaing moest worden betaald voor Britse militaire uitrusting die de Egyptenaren hadden ingepikt op da eens zo machtige basis te Suez. De door Egypte geëiste bombarde- ments-schauevei goeenng werd op 40 miljoen pond gesteiü; oe waarde van van de Britse militaire installaties in dit geding zou meer dan 400 mil joen pond bedragen. vVeinu, het genatte Black om beide partijen bereid te vinden, dit geschil in onuerlinge besprekingen waarbij hij goede diensten zou verlenen, on der ue loep te nemen. En gisteren be richtten oe persbureaus, dat de on derhandelingen tot een positief resul taat hebben geleid. De financiële over eenkomst, aie over enkele dagen for meel zal worden ondertekend, is gisteren al meteen in werking ge treden. Men heeft de inhoud van deze overeenkomst nog niet bekend gemaakt, maar hlxjkens uitge lekte gegevens zou de Engelse re gering de bevroren ponden van Egypte willen vrijgeven en zou Egypte bereid zijn, uaarvan 87 mil joen aan Engeland over te maken, als schadevergoeding voor in beslag genomen zakelijke eigendommen. Verder zou men nebben afgesproken, om de Egyptische eis tot vergoeding voor oorlogsschade en de Britse tot betaling der in beslag genomen mili taire uitrusting te laten vallen. Ge zien de verhouding van beide bedra gen (40 en 400 miljoen) houdt deze laatste regeling een financieel nadeel aan Britse zijde in. Overigens zullen de Engelsen een niet in ponden sterling uit te drukken voordeel hebben mee- berekend: herstel van diplomatieke betrekkingen met Egypte kan Grool- Brittannië's positie in het Midden- Oosten allegn maar ten goede komen. En ook aan Egyptische kant was het politieke tij van dien aard, dat de wens tot herstel van zulke diploma tieke relaties aanwezig moest wor den geacht. Nasser heeft immers niet alleen moei lijkheden met wat communistisch on dergronds gedoe in Egypte en Syrië, maar hij houdt zijn hart vast voor de ontwikkeling in Irak, waar naar het schijnt een hevig duel gaande is tussen communisme en („zijn") Ara bisch nationalisme. Voor Nasser is naar het schijnt een periode aange broken waarin hij het raadzaam acht bij zijn politieke gelaveer een meer westelijke koers te kiezen. Aan de Amerikaan Black komt in tussen de eer toe, dat hij van dit gunstige tij gebruik heeft kunnen maken om een oud en inge wikkeld conflict tot een oplossing te brengen. Hij heeft eens gezegd, te houden van vier b's: bankieren, base ball, Balzac en Bourbon. Men mag aannemen dat hij dit weekeinde al leen aan de laatste drie b's zal den ken na alle inspanningen die hij zich deze weken op internationaal niveau voor de eerste b heeft getroost. EUGENE BLACK ..succesvol met eerste b... Prins Bernhard naar conferentie in Oosterbeek Onder voorzitterschap van Z.K.H. Prins Bernhard zal in Oosterbeek ge durende dit weekeinde een bijeen komst van het „steering-committee" der Bilderberg-conferenties. uitge breid met enkele daartoe uitgenodig de personen, gehouden worden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 3