PAGIM r Jonge vrouwen helpen medemensen i j' 11 EENVOUDIGE KISTJES: PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 17 JANUARI 1959 INTERKERKELIJK EXPERIMENT TE UTRECHT: Eerste „diaconaal jaar" groeit wellicht uit tot landelijk plan „Diaconaal Jaar": Zullen die woor den een landelijk bekend, en voor al: een landelijk gehanteerd begrip worden? De eerste ervaringen van de Interkerkelijke Commissie Utrecht, die in september 1958 met het experiment begon, doen er het beste van verwachten. Zestien meisjes tussen 17 en 20 jaar werken in Utrecht aan dit eerste diaconale jaar mee. Zij heb ben hun studie of beroepskeuze een jaar opgeschort en werken nu als hulpen in bejaardentehuizen, zie kenhuizen, kindertehuizen en een revalidatie-inrichting. Er is een groot tekort aan verpleeg sters en verpleeghulpen in allerlei in richtingen voor de zieke, de gebrek kige, de bejaarde, de zorgbehoevende mens. Eén van de oorzaken daarvan zou kunnen zijn, dat die inrichtingen meestal een nogal gesloten gemeen schap vormen in de ogen van de bui tenstaanders, en dat het leven daar een vrij sombere indruk op hen maakt. De kennis van het inrie-rr^ngs- leven te vergroten, de vervreemding te doorbreken, is een belangrijk doel op zichzelf. Toch is dit doel, evenmin als de op heffing van het tekort aan personeel, niet de eerste opzet van het interker kelijk experiment. Die. opzet is vooral, de belangstelling van de mens in dit geval van het gemeentelid te richten op de medemens in nood. Het streven is duidelijk een gevolg van de tegenwoordige specialisatie op elk gebied. Zoals in de gehele maat schappij, is ook in de kerkelijke ge meenten de zorg voor de medemens grotendeels uit handen van de indivi duele gemeenteleden genomen. Maar, meent de interkerkelijke commissie, het persoonlijk, dienend contact van mens tot mens mag niet verloren gaan. Het is door „beroepskrachten" nooit volledig over te nemen. Het leken-diaconaat wil men dus nieuw leven inblazen. De Utrechtse commissie deed in het voorjaar van 1958 een beroep op meisjes en vrouwen tussen 17 en 30 jaar om een jaar af te staan van hun studie of werk, en het als hulp in een inrichting te gebruiken voor de direc te hulp aan de medemens. Als gevolg van die oproep werken nu zestien meisjes (de oudste is twintig) als verpleeghulp. Voor sommigen van hen is het diaco naal jaar praktisch gezien van groot nut: als voorbereiding op een ver pleegstersopleiding bijvoorbeeld. Voor anderen betekent 't materieel gespro ken een offer. De meisjes hebben vrije kost en inwoning in de inrichting waar ze assisteren, zij genieten de ge bruikelijke sociale voorzieningen en krijgen een maandelijks „zakgeld" van vijftig gulden. De ideële achter grond van hun werk blijft het belang rijkste element in het diaconale jaar. Geregeld worden er bijeenkomsten gehouden, waarin zij hun ervaringen kunnen uitwisselen en zich op de we zenlijke betekenis van hun werk be zinnen. De meisjes werden zoveel mogelijk naar eigen aanleg en voorkeur ge plaatst. Voorlopig komen de meeste deelneemsters uit Utrecht en de na bije omgeving van die stad. Maar ook meisjes uit Amsterdam, Den Haag en zelfs één uit Dedemsvaart werken mee aan het Diaconaal Jaar. Zij noemen zich de diah's: diaconale helpsters. v Mejuffrouw wika P. S. van dei- Pol, die de leiding van het experi ment heeft, heeft met ons gepraat over de eerste ervaringen die be paald wel bemoedigend zijn. De meisjes houden het voor haar ge heel 'nieuwe, ongewone werk met enthousiasme vol; er heeft zich reeds een jongen aangemeld met de vraag of er ook voor hem werk aan de winkel was. En wat het belangrijkste lijkt: het ziet ernaar uit, dat andere plaat sen in het land er wel voor voelen het Utrechtse voorbeeld te volgen. Of een meisje van zeventien niet wat jong is om. hoe zijdelings dan ook. al te worden betrokken in de problema tiek van zieken, herstellenden en be jaarden? Slechte ervaringen heeft men er tot nu toe niet mee gehad, maar: „Het is natuurlijk niet toeval lig, dat een meisje achttien moet zijn om aan de verpleegstersopleiding te mogen beginnen", zegt mej. Van dei- Pol. „Het is dus best mogelijk dat het beter zal blijken, ook bij ons de aanvangsleeftijd iets te verhogen". De Hei-vormde, de Gereformeerde en de Christelijk Gereformeerde Kerk hebben tot nu toe meisjes „geleverd" voor het Diaconale Jaar, maar veel meer kerken hebben meegedaan aan opzet en uitwerking van het experi ment. De meisjes komen uit verschil lende milieu's en hebben zeer ver schillende opleidingen achter de rug: ulo, huishoudschool, h.b.s., middelbare meisjesschool. Wat men geleerd heeft, is voor dit werk niet de belangrijkste voorwaarde; wel de houding, die de mens aannneemt tegenover zijn me demensen. De bereidheid om zich op die houding te bezinnen en de medemens daad werkelijk te helpen, is in het eerste, Utrechtse, diaconaal jaar aanwezig- gebleken. Ze blijkt zo groot, dat het al mogelijk was om iri principe tot een landelijke opzet te komen van deze vorm van lekendiaconaat. Hoe die landelijke opzet precies ge organiseerd moet worden, kon wika Van der Pol ons nog niet vertellen. Maar het lijkt of het dit moment, ruim vier maanden na de start van het Diaconaal Jaar eens in het hele land een bekend en in daden omgezet 1 begrip zal worden. mm 5 Maak eerst een plannetje! Beslist U na uitgebreid,' nuchter na denken dat U zult profitéren van de opruiming? Of roepen do eerste aan kondigingen van die opruiming een instinctieve reactie bij U op („erop- af!"), waar het redelijk overleg ver der niet aan te pas komt? Zulk een „eropaf'-reaetie kan U een heerlijk spannende middag bezorgen en een aantal kleine triomfen over de be dragen, die U bij de opruimingsaan kopen bespaart. Maar is dat gevoel van triomf van lange duur? Of kent U ook uit erva ring die langzaam opkomende twij fel na de grote slag, dat miezerige gevoel, dat waarschijnlijk alleen de vrouw ooit overvalt, omdat zij het is die de koopjesjacht kent? Het is de ontdekking, dat er aan alle koop jes toch wel heel wat geld is opge gaan. en dat een deel van de koop jes eigenlijk niet nodig was geweest- Kopen in de opruiming, dat staat vast, kan ons veel geld besparen. Maar misschien mogen we U één raad geven: ga er niet zonder meer op af. Ga eerst thuis rustig ervoor zitten om uw inventaris op te ma ken. Bepaal wat er aan die inventa ris ontbreekt. Maak daar een lijstje van op en zet bovenaan wat U het dringendst nodig hebt. En ga daar naar zoeken in de opruiming. Gaat U zonder plan te werk, dan is er grote kans dat U door het span nende element in de koopjesjagerij wordt meegesleurd en overgehaald tot aankopen, die U later zult be treuren. Een knalrood hoedje van drie kwartjes kan een koopje zijn, ozoutv Zó verscheen de Nederlandse manne quin Betty Stamer tijdens de mode show, waaraan zij niet vijf van haar collega's deze weelc in Londen meewerkte: in een (korte) cocktail japon, welke met een roos was af gezet. De show, gewijd aan model len van de Nederlandse ontwerper Ferry Offerman, werd gegeven aan de vooravond van de gala-première van de film „Operatie Amsterdam", welke plaatsvond in het Leicester Square Theater in de Engelse hoofd stad. I Advertentie) Voor het tere Baby-huidje "babyderm-poeder maar als U geen enkele mantel hebt waar een rood hoedje goed bij staat, zal het hoedje ongebruikt in een kast blijven liggen, en dan zijn die drie kwartjes weggegooid geld! Ixaeriijiz k'widerspeeiqoecl Italië: geen „empirelijn" meer? Het Italiaanse mode-seizoen is deze week ingezet met een show van ac cessoires, schoenen en handtasjes. Men voorspelt dat de nieuwe Itali aanse mode de vrouw meer zal doen lijken op een Sophia Lorcn dan op een keizerin Josephine. Ook de Ita liaanse haute couture heeft de empi relijn verlaten en zal taille en boe zem weer op de voorgrond doen tre den. De zeer hoge taille van de empi- re-lijn is weer daar waar zij volgens de menselijke anatomie hoort. (Advertentie) flaliana, de heer lij lie versnapering bij hoest, en verlioitdlieiil EEN PRODUCT VAN KING- EN RANGFABRJEKEN' TONNEMA N.V. SNEEK Voorzichtig met die winterhanden! Gauw last van winterhanden of wintervoeten Misschien kunt U ze voorkomen door 1. buiten goede (niet te strakke) handschoenen of wollen wanten te dragen. 2. als uw handen buiten koud zijn geworden, ze niet direct te roosteren bij de kachel, maar ze rustig een tijdje te masseren 3. de handen geregeld met een goede handcrème te behan delen (in ieder geval steeds als U ermee in het water ge weest bent) •1. nooit te nauwe schoenen te dragen; 5. ook de voeten liever te warmen door wat gymnastiek dan bij de gloeiende kachel; 6. wollen kousen te dragen; 7. nog hygiënischer dan normaal met de bedreigde handen, tenen en hielen om te gaan, want als er onverhoopt toch barstjes in de huid ontstaan, is een infectie nog het enige dat ontbreekt om U tot wanhoop te. brengen. Gerda van Haeringen uit Dedems vaart is achttien jaar. Ze denkt haar toekomstig bestaan op te bou wen in de een of andere vorm van maatschappelijk xoerk, maar tot sep tember van dit jaar doet zij mee aan het diaconaal jaar, als experi ment georganiseerd door de Inter kerkelijke Comissie in Utrecht. Hier is ze aun het werk als verpleeghulp in een kindertehuis van het Leger des Heils. Kookboek van „T esselschade" De dames C. van Limburg Stirum- Vnn der Willigen en C. M. van Lan- schot zijn geen onbekenden op het terrein van de koohboekschri.jverij. Reeds tweemaal publiceerden zij een verzameling recepten in de boek jes „Lekker eten" en „Eet eens wat anders en thans is van haar hand een derde kookboek verschenen, het „Kookboek van Tesselsehade Ar beid Adelt". Het bijzondere van dit boekwerkje is, dat het een verzameling recepten be vat. die de beide dames naar Ameri kaans voorbeeld hebben verzameld; zij zonden aan vele vooraanstaande Nederlandse wouwen een circulaire met het verzoek om ditmaal eens geen geld, maar een recept te willen afstaan voor „een goed doel" (in dit geval het werk van de Vereniging Tesselschade-Arbeid Adelt). In ant woord op deze circulaire kregen zij tientallen, vaak originele recepten toegestuurd. Het resultaat is een kookboekje vol afwisseling: men vindt bijvoorbeeld bij de afdeling soe pen een receptje voor Chinese kip pensoepen, bij het hoofdstuk „vis" een recept voor stokvis-op-z'n-Spaans en voor zalm op Schotse wijze klaar gemaakt; Begum Liaquat Ali Khan leverde recepten voor een Pakistaans bitterhapje en voor een Pakistaans vleesgerecht; de Amerikaanse film ster (van Nederlandse afkomst) Audrey Hepburn stuurde een recept voor een appelmoesdessert. Doordat vele diplomatenvrouwen gehoor ven aan de oproep, kon menig recept met een exotisch tintje worden op genomen in dit fleurige kookboekje met de handige plastic spiraalrug. Het boekje is een uitgave van Tessel schade-Arbeid Adelt te Amsterdam, en is te koop bij de winkels en depots van dc vereniging. 0 Een fabrikant van dameskleding in New York heeft een japon gemaakt die van schouder tot knie een bespotting is van de Franse „Ligne Sac" (door ons overigens al bijna vergeten). De stof werd bedrukt met een tekst, die de jurk eveneens van schouder tot knie bedekt: „Wees mooi in een aardappel zak. HIJ lijkt op een zak, zit U als een zak en is een zak". En onderaan, in de buurt van de zoom: „verliest zijn vorm gegarandeerd, zonder strijken!" Het, allereenvoudigste stuk dat te zien was op een te Amsterdam gehouden speelgoedten toonstelling, vonden wij eigenlijk het mooist: een grote kubus, een vierkant kistje dus, maar dan mooi glad afgewerkt en geschil- derd, en met een open kant. Een handige va der kan het zelf maken. Wat moet mijn kind met een kistje? denkt U misschien. Met één kan het inderdaad niet veel beginnen, maar met verschillende van die kistjes kan een kind een groot aantal jaren blijven spelen. We zagen ze, op een rijtje naast elkaar, als opbergkastjes en als bank. Dat zijn al de eenvoudigste bestem mingen. Maar twee naast elkaar, met nog twee cr bovenop, vor men een poppenhuis, een hele rij op elkaar een toren. Voor wat grotere kleuters is er een speeltafeltje van te bouwen, voor nog een groter kind zelfs een miniatuur-bureautje, of een boekenkastje. Een jongetje zal er garages van maken, een meisje misschien een winkel tje. Twee rijen boven elkaar van drie of vier kistjes, van de wand af de kamer inkomend, zullen een heerlijk be schutte, eigen speel hoek kunnen vormen, met bergruimte erbij. De mogelijkheden zijn legio. De kistjes die wij za gen waren zo ongeveer veertig centimetér in het vierkant, maar kleiner of groter kan natuurlijk ook. Niet al leen wat hun praktisch (speel-)nut betrof, vormden ze een uitzon dering. Ze kunnen de fantasie van het kind eindeloos aan het werk zetten, en dat kan niet gezegd worden van alle speelgoed, omdat het vaak zo grotemens- achtig goed in elkaar zit, dat er net zo wei nig mee te knutselen en te fantaseren valt als met een treinstel van de Nederlandse Spoorwegen. Dc tentoonstelling ging ervan uit, dat er ook in kinderspeelgoed veel onwaarachtigs op de markt komt, „kitsch" dus, al is dat begrip moeilijk te omschrij ven, en dat speelgoed voor. hetzelfde geld goed, mooi en prak tisch kan zijn. Iedere speelgoed- en boekverkoper kent de klanten, die, enigszins besluiteloos, hun pro bleem: welk cadeautje voor Jantje of Marie- tje, trachten op te los sen door eenvoudig te vragen naar „iets voor een kind van acht". Voor verkopers een moeilijke opgave, want wie zegt of dat kind van-acht graag knut selt, of liever winkeltje speelt, of zich liever een boekje laat voor lezen? De Amsterdam se tentoonstelling gaf een overzicht van wat nu zo ongeveer bij ba by-, kleuter- en school leeftijd past. Als speel goedkopers dat maar vast allemaal wisten, zouden ze het bij hun keuze al veel gemakke lijker hebben. Hier is een kleine op somming: baby moet beslist geen te kolos saal speelgoed hebben, en geen speelgoed dat afgeeft. Kleine wollige beesten, een bal van pluche (naar onze smaak niet erg hygië nisch voor kinderen die graag „proeven" waar ze mee spelen!), beest jes van leer, rinkelende plasticballcn; zij vor men zo'n beetje het baby-speelgoedrcpcr- toire. Voor het kindje dat zijn wankelenue schreden begint te zet ten, zagen we veel die ren van hout, wat gro ter dan die voor het wiegekind, maar altijd makkelijk te hanteren. Ook slappe poppen, met slingeren de ledematen en uitge voerd in vrolijke kleu ren, en houten figuur tjes die gemakkelijk in of op elkaar te zetten zijn, kan de beginnen de kleuter hanteren en waarderen. En gelukkig: voor het kind van vier, vijf jaar en misschien nog iets ouder zijn er ein delijk bon\vd07.en zon der al die poortjes, pi- laartjes en andere tier lantijnen, zoals die ja renlang aan bepaald niet de beste voorbeel den van woningbouw werden ontleend. Of gelukkig Misschien heeft een kind die op smuk toch nog liever dan plastic-elementen voor een moderne wol kenkrabber In het algemeen heeft de „gerijpte kleuter" graag iets dat beweegt: een houten spoortrein- tje bijvoorbeeld een pop die aan te kleden is. De lagere-schoolleeftijd gaat gepaard met zeer gevarieerde wensen bootjes, treintjes, win keltjes met een heuse inhoud, houten en me talen meccano's, boer derijen met beesten, kwartetspelen; het mag voor veel kinderen best een beetje „moei lijk" zijn. Maai-, lijkt ons, geen betere basis voor het speelhoekje dan die doodgewone kistjes, met een beetje goed materiaal zelf te ma ken, en met de aller meeste mogelijkheden voor de gebruikertjes. tct ozctifv Het was zo maar een artikeltje, dat mij toevallig onder de ogen kwam, en het onderwerp leek aantrekkelijk genoeg om even door te lezen. Want wat is zo typisch vrouwe lijk als de neiging om alles, wat ons in de handen komt, angstvallig te be waren Er zal wel weer een behoorlijke dosis instincten of onderbewuste neigingen aan vast zitten al geloof ik voor mij dat de vrouwen die de oorlog be leerd hebben er een zeer bewuste be- waarwoede uit overgehouden hebben. Hoe het zij, de schrijfster in kwestie was van huis uit een bewaarstei', en haar woning met royale kastruimte liet dat ook onbelemmerd toe. Haar Dleidooi om alle kleinigheden, waar- ian een gelukkige herinnering ver- ijonden was, toch niet schouderopha lend naar de vuilnisemmer te verwij zen, verloor daardoor geenszins aan kracht. Tot mijn verbazing echter bleek die piëteit haar sbherp afgeba kende grenzen te hebben. Het geval is te curieus om niet te vertellen. Uit de dierbare ge- erfde familiepaperassen, die de schrijfster naarstig aan het schiften was, kwam ook een bundeltje te voorschijn, dat aan een overleden tante had toebehoord. Bij het losma ken daarvan bleek het allereerst een stapeltje brieven te bevatten, naar behoren met een lintje omstrikt. Het deed mij denken aan de: „Letters in a teapot" van Galsworthy en het ver loop was nog radicaler. Na het lezen van enige regels uit de bovenste brief bleek de schrijfster ongewild een kleine tragedie opgegra ven tc hebben. Met Tante dood en be graven, maar stellig niet bestemd om door een nieuwsgierige vreemde gele zen te worden. De nicht, ontroerd door de ontdek king, deed het enige wat de discretie hier voorschrijft: het gehele bundeltje brieven ongelezen in snippers scheu ren. Wie dit leest voelt een genegen waar dering voor dit gebaar in zich opko men. Afblijven, niét kijken, wég doen is voor een vrouw geen kleine op gave. De nieuwsgierigheid naar het levens geheim van een ander is een diepge wortelde drang; niet voor niets zijn de vragenrubrieken in de verschillen de damesbladen een attractie op zich zelf (alleen deze wetenschap al moest velen ervan weerhouden haar hele le vensinventaris te kijk te zetten voor de indiscrete ogen van duizenden vrouwspersonen, onder wie niet wei nig halfvolwassen spotvogels). Een winstpunt méér voor deze hoffe lijke uitzondering: de brieven gaan in snippers de prullenmand in. Maar op de brieven volgen geheel andere pa- ys\mu{ pieren. Een bundeltje diploma's, nuch tere zakelijke documenten, die in of ficieel schoonschrift verklaren welke bekwaamheden en bevoegdheden Tan te zich in de loop der jaren zoal had orworven Ogenschijnlijk is er geen groter tegenstelling denkbaar dan tus sen die vergeelde corresponden tie is het ver mis om naar een teleurgestelde liefde te gissen? en deze certificaten van haar volgehou den inspanning. Het hart en het ver stand ze zijn immers eikaars vol strekte tegenpolen in het spraakge bruik Maar in Tantes leven kon deze com binatie wel eens heel verklaarbaar zijn geweest en de diploma's het noodzakelijk vervolg op de brieven. Deze diploma's, vergeeld en verkleurd, misschien al lang door de praktijk achterhaald, in feite waardeloos en doelloos zij betekenden niettemin een groot certificaat van een dieper „góed zedelijk gedrag", van een le vensmoed en zelfdiscipline die ver boven hun beperkte actuele waarde uitgingen. Maar de nicht, die zopas nog de pië teit zo fijngevoelig betrachtte, ziet hier opeens niet in wat zij aan de na gedachtenis van een sterke persoon lijkheid verplicht is. Diploma's? Van niet en gener waarde, bewaren heeft geen zin daar gaat het al in stuk kenGeen wonder dat zij hier, naar zij zelf argeloos vertelt, in bot sing komt met een huisgenoot die juist de kamer binnenkomt. Hij ziet dat verscheuren, zelfs van een oud en verlopen diploma, als een ontoelaatbaar vandalisme. Hoe kun jeals man ziet hij nog iets anders dan nutteloze stukken pa pier. Hier ligt een stuk vakman schap. een stel bewijzen van maat schappelijke prestaties. Een man zal zomin een diploma ver scheuren als een staaltje precisie werk vernielen, zolang hij' geen pri mitieve b&i'baar is. Voor de prestatie, ongerekend wie haar leverde, heeft hij altijd respect. Het is een standpunt dat veel vrou wen maar gemakshalve over het hool'd zien. Voor haar wordt de waar dering van de vrouw door de man hoofdzakelijk bepaald door haar uiter lijk. Maar de werkelijkheid, bevestigd door dit kleine voorval, wijst uit dat de vrouw „die wat presteert" behoor lijk hoog aangeslagen wordt. De schrijfster begreen daar echter niets van. Zodra de oppositie de ka mer uit was, greep zij het volarende diploma en verscheurde het lékker tóch. Ik vraag me nadien belangstel lend af: waarom toch nog vastgeroest in het kinder- Misschien ondanks alle emancipatie Mjk bijgeloof, dat het hart alléén 'vaarde heeft in een vrouwenleven, en het. verstand enkel goed genoeg is om bij tc springen in geval van nood? SASKIA.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 10