PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Amerikanen: Russen hebben een
voorsprong van jaren
Zondaar Zjoekow uit
presidium gestoten
Morgen laatste ronde van het Delta-debat
DE BILT
RUSSEN SCHOTEN TWEEDE SATELLIET (MET HOND) AF
DUITS PASSAGIERSVLIEGTUIG
VERONGELUKT: ZEVEN DODEN
Vandaag...
200e jaargang - no. 2S0
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; £r. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 4 nov. 1957
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. ..Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 358300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen, Walstr 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b. g. g. 3546 of 3304); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, tel. 2475 (b. g. g. adv. 2
Oostburg, Nleuwstraat 43, tel. 20; Terneuzen Brouwerljstr. 2; Zlerlkzee. red. tel. 24; adm. tel. 26
De Russen hebben de
tweede aardsatelliet af
geschoten. Dit heeft het
Russische persbureau
Tass zondagochtend
meegedeeld. De satelliet
weegt 508.3 kg en be
weegt zich voort met
sen snelheid van 8000
meter per seconde.
Spoetnik 2 bevindt
zich 1700 kilometer bo-
hen aardoppervlak en
maakt een rondgang
om de aarde in 1 uur en
42 minuten. In tegen
stelling tot de eerste
kunstmaan, die zondag
haar 441ste reis rond de
aarde voltooide, bevindt
zich in de tweede een
levende hond aan
boord.
In de luchtdichte ca
bine zijn instrumenten
ingebouwd, die metin
gen doen van de lucht
druk, de intensiteit der
kosmische straling, de
lichaamsfunctie van de
hond en de invloed die
de reis door de ruimte
op de hond maakt.
Deze gegevens wor
den op dezelfde golf
lengte als bij de eerste
spoetnik het geval was,
radiografisch uitgezon
den. Op talrijke plaat
sen heeft men ze giste
ren opgevangen.
Volgens de reeds bin
nengekomen gegevens
functioneren de instru
menten naar wens en
maakt de hond het uit
stekend.
Het lanceren van de
tweede kunstmaan is
volgens Tass opgedra
gen aan de komende
veertigste herdenking
van de Russische revo
lutie.
Radio-Moskou meld
de, dat de radio-signa
len van de nieuwe
kunstmaan aanzienlijk
sterker zijn dan die van
Spoetnik 1. Waarne
mers horen een „flui
tende toon", die een
groot aantal signalen
bevat, waaruit de ge
leerden vele dingen van
belang kunnen opma
ken, aldus radio-Mos
kou.
Professor H. S. W. Massey, voorzitter van de commissie voor het
internationaal geofysisch jaar van de Koninklijke Engelse vereniging
van astronomen, heeft verklaard, bijzonder verrast te zijn door de be
richten over de tweede Russische aardsatelliet. Hij zei te weten, dat
eraan gewerkt werd, maar merkte op dat onder andere het gewicht er
van aantoont, dat de Russische geleerden zeer grote vorderingen heb
ben gemaakt.
Dit is een fantastische ontwikkeling,
die ons weer eens toont hoe ernstig
wij alles wat de Russen zeggen, moe
ten opnemen, aldus prof. Massey.
Prof. di*. D. F. Lawden, hoog
leraar in de wiskunde aan de
universiteit van Canterbury, heeft
in Wellington verklaard aat de
Russen op raketgebied een voor
sprong van jaren hebben op de
Amerikaanse geleerden en tech
nici. Hij zei voorts dat ruimte
vaart voor mensen mogelijk nog
slechts een kwestie van een paar
maanden is.
De directeur van de sterrenwacht
te Leiden, prof. dr. J. H. Oort, heeft
het lanceren van de tweede Russi
sche kunstmaan een „enorme vorde
ring" genoemd. Als de nieuwe satel
liet inderdaad meer dan 500 kilo
weegt en zich op meer dan 1500 km
van de aarde beweegt, dan betekent
dit een grote stap voorwaarts, aldus
prof. Oort, die voorts meent, dat de
Russen de Amerikanen nog steeds
voor zijn op dit gebied.
Prof. Oort geloofde niet, dat bij
het lanceren van de nieuwe spoetnik
een nieuw soort brandstof of kern
energie is gebruikt, omdat de Russen
dat dan waarschijnlijk wel bekend
zouden hebben gemaakt.
In de Verenigde Staten heeft het
bekend worden van een tweede
spoetnik tot heftig commentaar van
verschillende Congresleden op de
Amerikaanse regering geleid, en
zelfs zijn er reecis stemmen opge
gaan die spreken van een snel min
der wordende populariteit van pre
sident Eisenhower.
In officiële Amerikaanse kringen
is men van mening dat de Russen,
ondanks de spanningen in de Russi
sche communistische partij, in staat
enigde
hun prestige in het buitenland te
vergroten en hun strategische positie
te versterken. De grootste verras
sing voor de Amerikaanse geleerden
en technici was zondagmorgen de
grootte en het gewicht van de nieu
we kunstmaan.
In politieke kringen in de Verenig
de Staten is men van mening dat ae
Russen, door juist op dit tijdstip een
nieuwe kunstmaan te lanceren, het
effect op de publieke opinie van de
zaak-Zjoekof wilden verzwakken.
De commissie, die president
Eisenhower van raad dient op het
gebied van de exacte wetenschap
pen, heeft gerapporteerd, dat ae
Amerikaanse voorsprong op de
Sovjet-Unie een zaak van het ver
leden is.
De directeur van het Amerl-
Eisenhower
tanende populariteit.».
kaanse Vanguard-plan (dat de
lancering van een Amerikaanse
kunstmaan omvat) verklaarde
zondagmorgen echter tegenover
verslaggevers, dat het afschieten
van de tweede Russische aardsa
telliet in genen dele het Ameri
kaanse programma voor het af
schieten van een kunstmaan in
begin 1958 verhaast.
De Russische kranten hebben zon
dag vol gestaan over de nieuwe
aardsatelliet die afgeschoten is, maar
ook over het nieuwe vliegtuig dat
door ingenieur Andrei Tupolev ont
worpen is. De Tu-114 is ontwikkeld
uit de beroemd geworden tu-104. Het
is een door vier straalmotoren aan
gedreven verkeersvliegtuig, dat met
170 passagiers in 12 uur van Mos
kou naar New York kan vliegen.
Aan boord van het nieuwe vliegtuig
is onder andere een restaurant inge
richt, dat plaats biedt aan 48 per
sonen.
Het centrale comité (Partijraad)
van de Russische communistische
partij heeft maarschalk Zjoekow
uit het presidium en uit het cen
trale comité gestoten. Het comité
heeft tevens besloten, dat Zjoekow
een nieuwe niet nader omschreven
functie zal worden toegewezen in
overeenstemming met zijn ervaring
en zijn bekwaamheden.
De maarschalk werd ervan be
schuldigd, dat hij de rol van de
communistische partij wilde ver
kleinen, de politieke opvoeding van
de troepen wilde verwaarlozen en
elke kritiek wilde onderdrukken.
Tevens werd hij ervan beschuldigd
dat hij de persoonsverheerlijking
bevorderde en zijn eigen rol over
dreef door zich de grootste lof toe
te zwaaien voor de overwinningen
van het Rode Leger.
In de resolutie die is aangenomen
heet het dat Zjoekow de Leninistische
jartijbeginselen voor de strijdkrach-
;en heeft geschonden en een gedrags
lijn heeft gevolgd, die het werk van
de partijorganisaties, politieke orga
nen en militaire raden bemoeilijkte.
De Prawda, het Russische partijblad
meldt dat Zjoekow zijn fouten als lei
der van de strijdkrachten heeft toe-
;even.
len verwacht dat thans ingrijpende
veranderingen in de Russiscne leger
leiding, nu de invloed van de maar
schalk Zjoekow teniet is gedaan, zul
len plaats hebben.
Het ministerie van buitenlandse za-
zaterdagavond een formele verklaring
uitgegeven, waarin gezegd werd, dat
het wegwerken van Zjoekow de aan
wezigheid van snanningen in de Sow-
jet-Unie en de satelliet-naties bewijst.
Terzelfder tijd werd het Kremlin
door het ministerie beschuldigd van
avonturisme wat betreft de recente
dreigementen tegen Turkije en de
valse beschuldigingen betreffende het
Midden-Oosten.
Zjoekow dit avonturisme aanwrij
ven valt moeilijk te rijmen met de
recente wens van Kroesjtsjew om
Zjoekow een missie van groot vertrou
wen in de Verenigde Staten toe te ver
trouwen. Autoriteiten in Washington
zeggen dat Kroesjtsjew kennelijk de
teugels steviger in handen heeft geno
men, volgens een patroon dat jaren
geleden door Stalin is ingevoerd. De
grote vraag voor Washington is nu
wat Kroesjtsjew met die macht zal
doen ais hij haar kan houden.
Goede kansen voor
Felix Gaillard.
De nationale raad van de Franse
socialistische party heeft zich zondag
voor deelneming aan een regering
van Felix Gaillard, die met de kabi
netsvorming' belast is, uitgesproken.
Dit volgt op een eerdere bekendma
king van de conservatieven, dat zü
Gaillard zullen steunen. Men acht het
thans vrijwel zeker, dat Gaillard tot
premier zal worden gekozen wanneer
hij zijn regering dinsdag aan de
nationale vergadering voorstelt.
Intussen heeft ook de parlements-
fractie van de ex-Gaullisten, die aan
vankelijk aarzelde, meegedeeld, dat
zy „in principe" voor deelneming aan
een regering van Gaillard is.
Kroesjtsjew:
oorlog niet te
verwachten
De Canadese journalist Peter
Dampson heeft met de Russische
partijleider Nikita Kroesjtsjew een
interview gehad. Kroesjtsjew heeft
verklaard, dat de toestand in de we
reld op het ogenblik van dien aard
is, dat er geen oorlog te verwachten
is in de nabije toekomst-
Rusland is, aldus Kroesjtsjew, te
allen tijde bereid een overeen
komst te tekenen voor een ver
bod op proeven met atoomwa
pens. En de wetenschap is vol
gens hem ver genoeg gevorderd
om controle uit te kunnen oefe-
iien op de uitvoering van zo'n
overeenkomst.
Hij stelde voor dat Amerika zijn
troepen zou terugtrekken en verder
stelde hij beperking van strijdkrach
ten en bewapening voor. Rusland
zou zijn troepen uit de Oosteuropese
landen terugtrekken.
Het werk van de Uno-subcommis-
sie voor ontwapening was totaal
zonder waarde, zei hij. De bespre
kingen in deze commissie hadden
aangetoond dat het westen bang is
voor ontwapening.
Hij stelde voor een permanente
ontwapeningscommissie in te stellen,
waarin alle leden van de Uno ver
tegenwoordigd zouden zijn en dat zij
onderhandelingen zou voeren met de
grootst mogelijke openheid.
Woonhuis te Cairo
ingestort: 20 doden
Zaterdagochtend is te Cairo een ze
ven verdiepingen hoog woonhuis in-
festort. Tenminste 20 personen zijn
ierbij gedood, en talrijke raakten
gewond. In een officiële verklaring
over de oorzaak van de instorting is
gezegd dat de eigenaar van het huis
geen rekening heeft gehouden met de
eisen die aan bouw en uitvoering ge
steld worden. Hij had beton noch ijzer
laten gebruiken, en evenmin waren
er steunmuren opgetrokken.
Vlak na opstijgen
neergestort
Een viermotorig passagiersvlieg
tuig van de Karl Herfurtner lucht
vaart-maatschappij te Düsseldorf is
zondagmorgen vlak na het opstijgen
neergestort. Zeven mensen kwamen
om het leven, zes werden gewond.
Het toestel, een gecharterde dc-4,
was om zeven uur opgestegen op het
vliegveld bij Düsseldorf voor een
vlucht naar New York.
Vlak na het opstijgen schijnt het
machinestoring gekregen te hebben.
Het toestel sloeg tegen het dak van
een oud bankgebouw, vatte vlam en
kwam, in een zee van vuur, terecht
in een gebied van volkstuinen. Een
gedeelte van het toestel kwam tegen
een tuinhuisje. De bewoonster van
het huisje kwam om, haar dochter
werd ernstig gewond.
Van de bemanningsleden kwamen
vijf om het leven, onder wie de eer
ste piloot van de kleine maatschap
pij, de 443 jaar oude Karl-Heinz
Stahnke, en de dochter van de direc-
Vijf mensen in Beierse
bergen verongelukt.
Vyf personen zijn op de puntige
rotsen van de 2000 meter hoge Un-
tersberg, in de buurt verongelukt.
Dit bergongeluk had zaterdag plaats
en is een van de ernstigste uit de ge
schiedenis van Beieren.
De berg-politie heeft meegedeeld,
dat twee Duitse soldaten en drie jon
ge meisjes de dood hebben gevonden
na een val van de bergrug van de
zuidwal. Alle vrjf lichamen zijn ge
vonden.
Slechts een van de meisjes is ge-
identificeerd. Het is 'n 18-jarig kind.
De twee Duitse soldaten waren bei.
den 20 jaar oud.
Volgens het rapport van de berg-
politie werden alle vijf berg-beklim-
mers de dood ingesleept. toen twee
van de meisjes in een afgrond stort
ten. Zij trok en de drie andere tocht
genoten achter zich aan.
MORGEN ZAL het Deltadebat
in de Tweede Kamer worden
hervat en zullen de Kamerle
den repliceren op hetgeen dc minis
ters Algera en Mansholt over het ont-
werp-Deltawct hebben gezegd. In ver
band daarmede willen wij vandaag
nog enkele aspecten met name van
de rede, die minister Algera donder
dag heeft gehouden, vanuit een
Zeeuws standpunt belichten. Zater
dag hebben wij ons reeds bezigge
houden met diverse zaken, die niet
rechtstreeks met het wetsontwerp
hadden te maken en in de loop van de
komende jaren aan de orde komen,
thans gaat het om enkele punten, die
in directer verband tot de Deltawet
staan. Daarbij gaat het vooral om pro
cedure-kwesties, waarover in de Ka
mer nogal wat wensen waren geuit,
wensen die er grotendeels op neer
kwamen, dat in de eerste plaats het
controlerecht van de Statcn-Generaal
effectief blijft voor de deltawerken en
dat voorts aan het overleg met de
streek voldoende aandacht wordt ge
schonken.
Waarom toch is juist over deze
twee punten in de Kamer zoveel ge
zegd? Wellicht hangt dit samen met
ongerustheid hierover, dat de mi
nister van verkeer en waterstaat
of de onder hem ressorterende dienst,
die met de uitvoering van de plan
nen is belast te zelfstandig zou op
treden met betrekking tot de afslui
ting der zeegaten. De minister daar»
Niet op alle punten
tevredenheid in Zeeland.
entegen is daarvoor allerminst bang.
Hij betoogde, dat de volksvertegen
woordiging voldoende „de hand aan
de pols" kan houden, namelijk bij de
jaarlijkse behandeling van de begro
ting van verkeer en waterstaat. En
voorts krijgt de Kamer een jaarver
slag, driemaandelijkse verslagen en
zal zij aan excursies naar de werken
deelnemen. Wat het overleg met de
streek betreft, is er eveneens een waar
borg dat het allemaal goed zai gaan,
want de wet schrijft voor, dat de na-
dere'afsluitingsplannen in overleg met
Ged. Staten zullen worden vastge
steld.
Formeel heeft de minister volko
men gelijk. Maar tevens moet
men zich realiseren, dat het ont-
werp-deltawet, zoals het thans ter ta
fel ligt, de bewinsdsman dan toch
maar het recht geeft het tracee van
een dam vast te stellen zonder dat
hij rekening behoeft te houden met
bezwaren van wie dan ook. En daar
om is het ons een raadsel, waarom
de minister zich op een strikt-formeel
standpunt stelt, terwijl toch uit de
Kamer met grote nadruk op verdere
concessies is aangedrongen
Het lijkt toch zeker niet onredelijk
te voldoen aan wat bijvoorbeeld de
K-V.P.-afgevaardigde Vau den Heu
vel vroeg: vaststelling van de Ko
ninklijke Besluiten, die de detail-af
sluitingen regelen, pas nadat de Ka
mer bij de begrotingsbehandeling ge
legenheid heeft gehad haar oordeel
er over uit te spreken. Wanneer een
dergelijke procedure zou worden ge
volgd, dan zou ook de streek gerust
gesteld zijn, omdat dan de volksver
tegenwoordiging fungeert als een „be
roepsinstantie", zoals nu reeds bij de
kwestie van de Veerse schutsluis is
gebeurd.
Het heeft zin in dit verband ook
in te gaan op de veelbesproken
Raad van de Waterstaat, ook al
wordt deze instelling in het gehele
wetsontwerp niet genoemd. Deze
raad immers zal de minister advise
ren over de afsluitingsplannen en
daarom uitgebreid worden, o.a met
sociaal-economische deskundigen.
Voor die uitbreiding kan men de be
windsman dankbaar zijn, maar voor
het overige geven zijn mededelingen
geen reden tot vreugde. Want de mi
nister weigert de adviezen van de
Raad openbaar te makenDeze op
merking nu lijkt volkomen te passen
in zijn schema, waarin aan de volks
vertegenwoordiging in het geheel geen
taak is gegeven bij het vaststellen
van de detailplannen. Zou deze taak
er wel zijn, dan zou de Kamer over
alle kanten van de zaak dienen te
oordelen en dan ook zou het wel eens
nodig kunnen zijn, dat de adviezen
van de Raad van de Waterstaat open
baar gemaakt zouden worden.
De minister heeft nu toegezegd,
dat de gehoorde belanghebbenden
over de uiteindelijke adviezen zul
len worden ingelicht, maar van
volledige openbaarheid kan niets
komen. „De Raad van de Water
staat adviseert de regering en
daarom zou het onjuist zijn om de
adviezen tc publiceren" Maar
waarom toch? Gaat het hier
soms om staatsgeheimen? Is de re
gering soms bang dat de Russen er
met de adviezen vandoor gaan om
ze aan een Spoetnik mee te ge
ven? Het gaat er zo lanzamerhand
op lijken alsof die Raad van de
YVaterstaat in plaats van een advi
serend college een besloten sclia-
Vervolg op pag 5)
Auto rijdt Dedemsvaart in:
één passagier omgekomen
Zateradgavond om acht uur ia de
auto van de heer Smit uit Meppel na
bij Rollekate de Dedemsvaart ingere
den vermoedelijk doordat de bestuur
der schrok voor een paar wielrijders.
De heer S. kon zich met toegescho
ten hulp redden doch toen diens echt
genote mevr. Smit-Berghuis uit het
water was gehaald bleken haar le
vensgeesten reeds geweken.
teur, de 19 jarige Resi Hertfurtner,
die als stewardess dienst deed. De
andere stewardess, de 19-iarige
Doris Stahnke, dochter van de pi
loot, werd ernstig gewond. Twee pas
sagiers, een getrouwd echtpaar en de
tweede piloot, K. Merzenick, over
leefden de ramp. Zij moesten in het
ziekenhuis worden opgenomen. De
derde passagier, een afgevaardigde
van het ministerie van vervoer van
Nordrhein Westphalen, werd gedood.
Het oude bankgebouw raakte in
brand, toen het toestel, dat veel ben
zine rondsproeide, het raakte. De
brand was snel bedwongen. Vrouw en
dochter van de concierge moesten in
het ziekenhuis worden opgenomen.
Men neemt aan, dat de piloot, met
opzet het toestel naar de volkstuinen
gestuurd heeft, om een dichtbebouw
de straat te vermijden.
Vrachtboot „Valstar" drijft
zonder motor rond.
Een 6000 ton grote Panamese
vrachtboot „Valstar", dobbert sinds
woensdag zonder motor rond op de
Atlantische Oceaan ten westen van
Ierland. Zaterdagavond werd als po
sitie opgegeven 200 mijl ten westen
van Shannon. In het radiobericht
werd de toestand ernstig genoemd.
In de ketels wordt hout gestookt
om de elektriciteit en verwarming
aan boord gaande te houden. Don
derdag werd al gemeld, dat de machi
nes het begeven hadden en dat er
storm op komst was. De RAF in Ply
mouth, die deze berichten opving, zal
vliegtuigen en helikopters uitzenden,
zo gauw het weer het toelaat.
De Nederlandse sleepboot „Rode
Zee", die zich zondagmorgen ter
hoogte van Spanje bevond, heeft op
dracht gekregen de „Valstar" te hulp
te komen, maar zal haar niet eerder
dan maandag in de loop van de dag
kunnen bereiken.
De weerberichten voor de Atlanti
sche Oceaan blijven slecht. De „Val
star" werd in Duitsland gebouwd en
is in dienst van de „Alvion Steam
ship Company" voor vrachtvervoer
op de Atlantische Oceaan. De huidige
bestemming is niet bekend.
is het 10 jaar geleden dat
prinses-regentes Juliana,
in tegenwoordigheid van
Prins Bernhard en de En
gelse minister-president
Clement Attlee, te West
kapel le en te Vlissingen
de eerste bomen plantten
ter vervanging van de bo
men, die in de Tweede
Wereldoorlog door het
zeewater werden ver
woest.
is het 12 jaar geleden dat
de U.N.E.S.C.O. gesticht
werd.
liiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifliiiiuiiinuiiiiuini
.VERWACHT.
VEEL WIND
Overwegend zwaar bewolkt met tij
delijke regen. Aanvankelijk storm
tussen zuidwest en zuid. later afne
mend tot stormachtige of harde wind.
Weinig verandering in temperatuur.
ZON EN .MAAN
5 november
Zon op 7.44
Maan op 16.07
onder 17.07
onder 5.20
