PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zoeken naar drenkelingen van
bark Pamir wordt voortgezet
Bladeren vallen, maar steigers
rond lantaarn Oostkerk zakken...
BILT
AANVAL OP BLOKKENVORMING
IN DE VERENIGDE NATIES
200e jaargang - no. 228
Dagblad, uitgave van de tinna
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 58 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 27 sept. 1957
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnim. p. advertentie
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
J3 cent p. regel met een minimum
van f 1.—. ..Brieven of adres
oureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3546 of 3304); Middelburg, Markt 51, telefoon 3841; Goes, Lange Voratetraat 63, telefoon 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg, Nieuwstraat 43, telefoon 20: Terneuzen. Brouwerijstraat 2: Zterlkzee. N. Bü^crcis-.raai 2*. te'- 2-.
OP VERZOEK VAN DUITSLAND
Vijf overlevenden vertellen relaas
over gevecht tegen storm en zee
De Amerikaanse marine-attaché te Bonn heeft verklaard dat het schip
„Absecon" van de Amerikaanse kustwacht, opdracht heeft gekregen om
te blijven zoeken in het zeegebied ten westen van de Azoren waar de
„Pamir" is vergaan. Het schip heeft opdracht te blijven zoeken tot zons
ondergang, zondag.
Het Westduits ministerie van transport heeft alle Westduitse schepen
opdracht gegeven het zeegebied waar de „Pamir" verging, te helpen af
zoeken. De gezagvoerders van deze schepen moeten zich voegen naar de
aanwijzingen die de „Absecon" van de Amerikaanse kustwacht, leider van
het speurwerk, geeft.
De laatste uren van de „Pamir", de
Duitse viermaster die bij de Azoren
ia vergaan, wordt geschilderd in een
rapport, dat door de opperbevelheb
ber van de Amerikaanse marine-
strijdkrachten voor het oostelijk deel
van de Atlantische oceaan en de Mid
dellandse Zee te Londen is ontvangen
van het Amerikaanse transportschip
„Geiger", aan boord waarvan zich
vijf overlevenden van de ramp be
vinden.
Sparen
Enkele dagen geleden is er nog
eens de aandacht op gevestigd
dat dc P.T.T. wel zeer vrij
moedig is geweest met het verhogen
van bepaalde tarieven. Deze grote
overheidsinstelling heeft niet ge
aarzeld aan het Nederlandse publiek
omvangrijke lasten op te leggen.
Zij aarzelt evenwel, wanneer het
er om gaat aan haar clientèle enig
voordeel toe te schuiven. Hierbij
wordt gedoeld op de rijkspostspaar
bank. Terwijl de rentetarieven in
Nederland met sprongen omhoog
gegaan zijn en gemeentebesturen
bij hun gemeentenaren circulaires
aan huis laten bezorgen waarin ze
beleefd verzoeken de spaarpennin
gen van die gemeentenaren te mo
gen lenen tegen een stevige rente,
weet de rijkspostspaarbank van
niets.
Die bank blijft zich vastklemmen
aan het minimale rentepercentage
waaraan zij reeds jarenlang ver
knocht is.
Dat er thans leningen uitgeschre
ven worden tegen ongeveer twee en
een half maal het rentepercentage
van de rijkspostspaarbank zegt de
beheerders van de rijkspostspaar
bank blijkbaar niets alleen iets bij
het uitzetten van gelden.
Bij het uitzetten houden ze wel de
gelijk rekening met de gestegen
rentevoet en ze incasseren dus wel
de voordelen van die hoge rentevoet
Zij verzuimen echter de winst
ten dele door te geven aan hun
kleine spaarders.
In dit verband mag ook wel opge
merkt worden, dat er nog meer
spaarinstanties zijn, die van de
hoge rentevoet profiteren en voor
wie dus ook de vraag begint te spe
len in heverre hun clientèle moet
delen in dat voordeel.
Dit geldt onder meer voor levens
verzekeringsbedrijven en voor pen
sioenfondsen.
Vanzelfsprekend moeten deze be
drijven evenals de spaarbanken
- bepaalde risico's afwegen. Nie
mand zal verlangen, dat zij met hun
premieberekening als trekpoppen
zouden reageren op het stijgen of
dalen van de rentevoet. En ieder be
grijpt, dat na een stijging ook een
daling moet volgen, zodat deze be
drijven dus uitsluitend met langja
rige gemiddelden kunnen werken.
Maar de huidige stijging van de
rentevoet is al zo geruime tijd gaan
de en zij is zo omvangrijk, dat er
toch wel eens van die instellingen
- evenals van de rijkspostspaarbank
- 'n verklaring mag komen, waarom
men de cliëntèle nog niet kan laten
delen in het profijt en wanneer dat
zo ongeveer aan de orde zal ko
men.
De overlevenden verklaren hierin
onder meer het volgende. De „Pamir"
ontving zaterdagochtend om acht uur
het eerste bericht over de orkaan, die
het schip naar verwachting twee uur
later zou treffen. De bemanning
kreeg opdracht zich op de storm voor
te bereiden. Een uur later werd de
wind zeer krachtig.
Er werd opdracht gegeven de zei
len te reven. De wind was echter
zo sterk, dat de mannen niet in
staat waren de zeilen van de voor
mast binnen te halen, zodat deze
door de storm werden weggevaagd.
Dit gebeurde vervolgens met de
andere zeilen.
Door de druk van de wind tegen het
schip ontstond een slagzij naar bak
boord van 30 graden en tenslotte van
40 graden. De dekken werden over
stroomd en de mannen waren ge
dwongen zich aan de bovenste rand
van het schip vast te klampen. Bij
een slagzy van 35 graden gaf de ka
pitein bevel de zwemvesten om te
doen en hij liet rantsoenen sigaretten
en alcohol uitdelen.
Men was slechts in staat een klein
rubbervlot te water te laten. De red
dingboten werden echter later door
het water van het schip losgeslagen.
Omstreeks 11.45 uur kantelde de J?a-
mir" geheel en zonk. waarbij de man
nen die in de touwen en de tuigage
vastzaten, mee in de diepte nam.
Golven van tien meter hoogte en
een door de storm veroorzaakte dich
te waternevel maakten het ademha
len voor de overlevenden, die in het
water dreven, moeilijk. Twee red
dingboten werden zwaar beschadigd.
Een andere was echter intact ge
bleven en hierin klommen 25 man
nen. Andere overlevenden zwom
men naar de beschadigde boten,
die vrijwel onder water waren ver
dwenen, maar nog drijvend waren.
Vele mannen lagen 24 uur zonder
eten of drinkwater- tot hun nek in
het water. Vijf schipbreukelingen
stierven of sprongen uit een der
boten ondanks de pogingen der an
deren om hen tegen te houden.
Luitenant-kolonel Bressan, die de lei
ding heeft gehad van de grootste red
dingsoperatie voor overlevenden van
de „Pamir" is gisteren in Engeland
aangekomen en heeft verklaard dat
hy het zeer onwaarschijnlijk acht dat
nog overlevenden zullen worden ge
vonden. Hij zei te veronderstellen, dat
al wie niet in een reddingboot van de
„Pamir" wist te komen waarschijnlijk
door de haaien zijn gedood.
TOESPRAAK VAN MINISTER LUNS
Kans op vergroting van
tegenstellingen.
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, heeft donderdag, in een toe
spraak tot de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties over in
ternationale vraagstukken, ver
klaard dat wanneer de verschillen
de, binnen de volkerenorganisatie
bestaande, groeperingen in „blok
ken" zonden worden omgevormd,
dit de bestaande geschillen zou ac
centueren en versterken.
Minister Luns maakte onderscheid
tussen regionale groepen, die hij
nuttig achtte en blokken, die vol
gens hem gevaarlijk zouden kunnen
zijn.
„Wanneer deze groepen dienen om
inzichten en politiek van haar leden,
te coürdineren, kunnen zij een heil
zame invloed hebben.
Indien zij echter worden aange
wend om de geschillen, die tussen
gebieden in verschillende delen der
wereld bestaan, te verscherpen, kan
dit leiden tot vergroting der reeds
bestaande tegenstellingen.
En dit gebeurt, indien een groep
zich in h&ar geheeel achter een be
lang of eis van een harer leden stelt
zonder in te gaan op het wezenlij
ke va de zaak, waar het om gaat.
Op dit punt wordt de groep een
blok. Een dergelijke ontwikkeling
zou gevaarlijk zijn en wij moeten
allen pogen haar te vermijden", al
dus mr. Luns.
De Nederlandse minister van
buitenlandse zaken maakte deze
De 86-jarige president van de Bel
gische kamer, Camille Huysmans.
is in Watersmael-Boitsfort in het
huwelijk getreden met de Slf-jarige
mevrouw Ida Smissen, directrice
van een technische school in Diest.
De heer Huysmans is sedert janua
ri 1955 weduwnaar. Links van hen
een der getuigen, professor Bollen-
gier.
opmerkingen in een kritische be
spreking van hetgeen hij noemde
„gebreken in het werk der Ver
enigde Naties". „Sommige aan
de volkerenorganisatie voorge
legde geschillen vallen buiten
haar beoordelingsgebied en
bepaalde gevallen zou een oplos
sing mogelijk buiten de Verenig
de Naties bereikt kunnen wor
den", verklaarde de heer Luns.
Minister Luns vervolgde „het komt
voor, dat herhaalde besprekingen
van eenzelfde onderwerp en het
aanvaarden van resoluties hierover
meer kwaad dan goed uitrichten.
Het zou verkeerd zijn, indien de
Verenigde Naties teveel zouden wil
len doen of zouden willen voorgeven
dat zij alleen rechtvaardige rege
lingen tot stand kunnen brengen".
Mr. Luns noemde het ontwapenings-
vraagstuk een „zaak van buitenge
meen belang". Hij verklaarde dat
Nederland het „veelomvattende en
tot in bijzonderheden uitgewerkte
„Westerse plan voor een eerste ont-
wapehingsfase steunt.
Als tweede, reeds lang hangende
vraagstuk, dat de aandacht vereist
noemde ministerc Luns het wegne-
De vijfde fokveedag voor n
Walcheren bracht donderdag
een mooie collectie rundvee op
het veilingsterrein te Middel- j|
H burg bijeen. M
(Foto P.Z.C
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
Autobus van dijk gevallen:
zeven arbeiders gewond.
Een autobus, waarin 66 arbeiders
uit Steenbergen en Halsteren op
weg waren naar Rotterdam, is gis
teren bij de „Blauwe schuit" tus
sen Steenbergen en Kruisland van
de hoge dijk gestort. Het ongeluk
gebeurde, doordat de bus, van de
firma Liefbroer uit Bergen op Zoom
uit moest wijken voor een tegenlig
ger, De bus raakte in de zachte
berm, kantelde driemaal zijwaarts
de dijk af en kwam in de' polder
sloot' terecht.
Zeven van de inzittenden werden
min of meer ernstig gewond. Zij
werden naar 'n ziekenhuis in Steen
bergen gebracht. Vijf van hen kon
den, na verbonden te zijn, weer huis
waarts keren. De andere twee ver
blijven nog in het ziekenhuis.
men van het nog steeds toenemende
verschil tussen de economische en
maatschappelijke vooruitgang in de
hoger en in de minder ontwikkelde
landen.
Minister Luns verklaarde voorts dat
Nederland het verontrustend bleef
achten, dat er in het Midden-Oos
ten nog geen vrede en rust heersten.
De minister sprak voorts over de
nog steeds „tegen de wensen van
het Duitse volk", bestaande verde
ling van Duitsland.
„Niets mag worden nagelaten om
een einde te maken aan deze abnor
male en in zichzelf gevaarlijke toe
stand", zei hij.
Dag Hammarskjöld weer
secretaris Ver. Naties.
De veiligheidsraad heeft donderdag
met algemene stemmen Dag Ham
marskjöld aanbevolen voor 'n twee
de ambtstermijn van vijf jaar als
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties. Dag Hammarskjöld heeft
het mandaat aanvaard.
Twee vrouwen waren jaren
in hun kamer opgesloten.
De politie van Indianapolis heeft,
toen zij een klacht onderzocht be
treffende de kwalijke geur die uit
een apartement opsteeg, daar twee
vrouwen gevonden, die vijf zeven
jaar in drie kamers opgesloten heb
ben gezeten.
De vrouwen waren de 80-jarige
Anna Chowning en haar 45-jarige
dochter Lucille Chowning. Zij waren
door twee zoons van de oude dame,
broers dus van Lucille, jarenlang
opgesloten gehouden.
Een der broers, de 64-jarige
Euégene Chowning, is gearresteerd.
Zijn broer. Frank, tandarts van be
roep, wordt nog gezocht.
De vrouwen waren, toen de po
litie de sloten van het apartement
verbrak, gekleed in vuile huisjapon
nen. Zij droegen lange kousen, maar
waren niet geschoeid. Zij knipper
den tegen het daglicht, toen zij ein
delijk buiten kwamen, op weg naar
een ziekenhuis, waar men haar
baadde, schone kleren aantrok en
een goed maal gaf.
Eugène heeft tegenover de politie
verklaard dat de broers de dames
niet de straat op wilden laten gaan,
uit angst dat zij onder een auto zou
den komen. Wat de ware oorzaak
van deze vreemde opsluiting is (de
politie schat dat de gevangenschap
vijf a zeven jaar duurde), heeft de
politie nog niet kunnen ontdekken.
BEHOUDEN BAROKKE BOUWKUNST
Wapens van Amerika
voor Tunesië.
President Bourguiba van Tunesië
heeft donderdag in een radiorede ver
klaard dat de Verenigde Staten be
reid z\jn Tunesië te helpen bij de po
gingen om het Tunesische leger be
hoorlijk uit te rusten.
Bourguiba zei dat de Amerikaanse
regering dit niet graag bekend wilde
maken Zij ging echter akkoord met
een publieke verklaring „om een ein
de te maken aan tegenstrijdige be
richten". Borguiba zei voorts dat de
wapens in oktober in Tunesië zullen
aankomen. En of ze nu uit Italië of
ergens anders vandaan zullen komen,
het zullen in elk geval wapens van
westelijke landen zijn, aldus Bourgui
ba.
Bourguiba zei ook dat hij de Fran
se regering via haar ambassadeur in
Tunesië hééft verzocht een tijdsche
ma op te stellen voor de evacuatie
van de Franse troepen uit Tunesië.
Voorts heeft, hij gevraagd om oprich
ting van een bank van Tunesië en
kredieten voor zijn land.
Vier tijgers in circus uk
hun kooi ontsnapt.
Bezoekers van het circus Hagen
beek, dat in Witzenhausen staat
kregen de schrik van hun leven toen
zij zagen dat vier tijgers poogden
uit hun kooi, die werd schoonge
maakt, te ontsnappen.
Twee tijgers konden door de op
passer teruggedreven worden de
kooi in. maar de twee andere tij
gers ontsnapten. Het publiek, waar
onder talrijke kinderen, vluchtte in
alle richtingen.
Circusmensen van Hagenbeek sne
den de twee vluchtende tijgers de
pas af, en konden voorkomen dat
zij het circusterrein verlieten.
Toen de tijgers gevangen en weer
in hun kooi gestopt waren, bleek
dat een hert, tot de equipage van
het circus behorend, door een van
hen gedood was, en dat een tweede
hert eveneens was aangevallen.
Nog voor de winter moet top van
Middelburgse koepelkerk dicht
HOOG BOVEN het Middelburgse straatgewoel, boven de bomen
van het Molenwater en boven de patriciërshuizen aan de Dam, werken
de restaurateurs van Neerlands mooiste koepelkerk, de „gouden-eeuw-
se" Oostkerk en de wind waait in hun haren. De herfst is vroeg geko
men met regen en stormvlagen en het water sloeg door de glasloze
lantaarn van het fraaie bouwsel, striemde de nog verveloze binnen
kant van de koepel en verdreef de zondagse kerkgangers naar de
Nieuwe Kerk, waar nu vanaf 25 augustus iedere zondag drie inplaats
van twee diensten worden gehouden. Maar zo vlug mogelijk, nog voor
dat de winter komt, moet de lantaarn worden gedicht. Met drie lagen
glas, glas-in-lood en nog eens een dubbele met gas gevulde glaswand.
Iedere dag gaan er drie loodgieters naar boven en zover dat in het
werkschema past, de mannen van de restaurateur, de fa. Woudenberg
en Zonen uit Middelburg. Een circa tien mensen tellende ploeg werkt
constant aan het herstel van de tussen 1644 en 1667 gebouwde kerk,
die in de laatste oorlog vele wonden opliep. En waaraan nu eenmaal,
zo de gemeenplaats het wil, de tand des tijds volop knaagde
van origine protestantse bedehuis,
hoeveel de restauratie precies zal
kostenHet zijn alle vragen,
die niet op een maand en duizend
gulden juist zijn te beantwoorden.
De hele winter kan er in het bede
huis niet gekerkt worden, dat staat
wel vast. De restauratie-begroting is
op rond 127.000.-^ geraamd, maar
Granaten hebben de buitenkant van
het machtige bouwsel gehavend, het
geweld heeft gapende bressen gesla
gen in kapitelen, lijsten en pilasters.
De gekwetste delen zijn en worden
verwijderd en vervangen.
Wanneer de restauratie geheel
voltooid zal zijn, wanneer er weer
gekerkt zal kunnen worden in dit
nu het werk ettelijke maanden aan
de gang is, worden al schattingen
van anderhalve ton gemaakt
Zo gaat het nu eenmaal bij kerk
restauraties. Alles wordt nauwkeurig
nagelopen, de kosten van de „grote
lijnen" in het werk, zoals het herstel
van lantaarn en stoep, zijn wel aan
te geven, maar bij de uitvoering
komt men steeds weer onderdelen te
gen, die om vernieuwing vragen. En
wat de tijd betreftMen schat
anderhalf tot twee jaar, men werkt
eenvoudig tot het klaar is
Dertig procent
Dat de restauratie van dit barokke
gebouw veel van de Kerk vraagt,
ligt voor de hand. Circa dertig pro
cent van de totale kosten zal door
hervormd Middelburg byeen moeten
worden gebracht. Over geheel Neder
land genomen is zeven-achte deel van
de historische monumenten her
vormd bezit. Men weet in de kringen
van de Hervormde Kerk wel, dat dit
ook zo z'n lasten meebrengt
In Middelburg wordt ondertussen
éénmaal per maand een speciale
„restauratie"-collecte gehouden.
Zelfs van buiten Middelburg komen
soms grote giften binnen van men
sen, die het behoudende werk voor
deze prachtige architectonische con
structie willen steunen. Dat de kerk
voogdij dit weet te waarderen
spreekt voor zichzelf!
De Oostkerk zal oorspronkelijker
uit deze restauratie te voorschijn ko-
(Vervolg op pag. 2)
Het weer in Europa.
Volgens de weerrapporten van gister
avond 7 uur.
Stockholm, onbewolkt. 8 gr.
Kopenhagen, halt bewolkt, 12 gr.
Aberdeen, regen, 11 gr.
Londen, licht bewolkt, 15 gr.
Amsterdam, licht bewolkt, 14 gr.
Luxemburg, licht bewolkt, 14 gr.
Parijs, onbewolkt, 35 gr.
Bordeaux, zwaar bewolkt, 18 gr.
Grenoble, zwaar bewolkt, 20 gr.
Nice, onbewolkt. 22 gr.
Berlijn, onbewolkt. 14 gr.
Frankfort, licht bewolkt, 12 gr.
München, regen, 15 gr.
Zürich, zwaar bewolkt, 18 gr.
Genève, zwaar bewolkt, 20 gr.
Locarno, nevel, 15 gr.
Wenen, regen. 14 gr.
Innsbruck, zwaar bewolkt, 17 gr.
Rome, zwaar bewolkt, 25 gr.
Ajaccio, regen, 25 gr.
Mallorca, zwaar bewolkt, 29 gr.
VERWACHT.
DROOG WEER
Droog weer met vanuit het noord
westen toenemende bewolking,
maar vooral in het zniden aanvan
kelijk nog zonnig weer overwegend
matige wind tussen west en noord
west. Ongeveer dezelfde temperatu
ren als gisteren.
ZON EN MAAN
28 september
Zon op 6.37 onder 18.27
Maan op 12.29 onder 21.10