PROVOCATIE WERKTE ALS BOEMERANG De Sowjets weer bereid tot elke misdaad jegens God en de mensen Gerë zette kleine uitbarsting op touw om revolutie te bedwingen KLANKBORD KON. LUCHTMACHT WERD VOOR TIENDUIZENDEN OPGELICHT DINSDAG 11 DECEMBER 1956 PROVINCIALS ZEEVWBE COURANT i ACHTERGRONDEN VAN DE HONGAARSE OPSTAND (I) (Door Russell Jones van United Press). Londen 10 december. - Er is altijd een laatste drup pel voor nodig om de emmer te laten overlopen, een laatste aanleiding om mensen tot een geestestoestand te brengen waarin het verlies van eigen leven minder telt dan het verlies van de vrijheid. Op 23 oktober liep deze laatste druppel in de em mer, in Hongarije en er zijn zeer concrete aanwijzingen dat de uiteindelijke vonk die de revolutie in Hongarije deed ontbranden een opzettelijke communistische pro vocatie was die als een boemerang terugsloeg op de stalinistische communistenleider Ernö Gerö. Ik mag nu schrijven over wat door ervaren waarne mers in Boedapest algemeen als juist wordt aanvaard dat Gerö een kleine uitbarsting op touw zette om de reeds smeulende revolutie te kunnen bedwingen, dat hij wind zaaide en storm oogstte. Gerö wilde van enkelen het voorbeeld voor velen maken. Maar in plaats daarvan werd het Hongaarse volk onder de dreiging van de wapens van de geheime politie en de tanks van het Rode Leger een sterke een heid, sterker dan ooit tevoren in de geschiedenis. Russen al uit Kiew op 21 oktober De volgende feiten kan ik aanvoeren die deze theorie ondersteunen 1. Sowjet tank-eenheden die later in Hongarije opereerden vertrokken uit het gebied van Kiew (Rusland) op 21 oktober, twee dagen voor de strijd begon. 2. Tenminste een gemechaniseerde Russische divisie vertrok uit kazernes bij Timosoara, Roemenië, op 22 oktober. 3. Sowjet-troepen in Hongarye zelf kwamen op 23 oktober om twee uur in alarmtoestand en waren op weg naar Boedapest om zes uur, vier uur voor het bloedbad op het parlement s-plein. 4. De rede van Gerö op de avond van de 23e oktober, waarin hij de demon stranten als contra-revolutionairen omschreef en alle hoop op een zachter regiem de kop Indrukte. 5. Er zijn sterke aanwijzingen dat een deel van de wapens door de opstan delingen gebruikt door de geheime politie werden verstrekt. Niemand kon beter dan Gerö de stemming van het Hongaarse volk peilen. Bijna moorddadige hoge prij zen, schaarste aan gebruiksgoede ren, „tijdelijk" vrijheidsbeperkingen die elk jaar meer blijvend bleken te zijn, dat was de oogst van tien jaar communisme. Maar als Gerö meende dat hij door het stoken van een klein vuur, en het met geweld uittrappen daarvan het volk onnieuw zokunnen beheersen, bewees hij.slechts de ge weldige haat van het volk voor zijn regiem en de Sowjet-Unie niet te kun nen schatten. En hij verrekende zich door niet te beseffen dat Hongarije van Poznan gehoord had waar de Po len de ketenen van het stalinisme had den afgeworpen. In plaats van te vluchten nadat de politie honderden op het parlements- plein gedood had, in plaats van zich in hun huizen te verbergen toen de Russische tanks arriveerden, trok de bevolking zich slechts ver genoeg te rug om wapens te grijpen zich te her groeperen. Toen de Russen de volgen de morgen in alle sterkte oprukten waren de opstandelingen heer en meester in de stad. Het Hongaarse le ger liep over en artillerie en tanks steunden de strijd. Olympia (Slot van Dag. 11 laten lopen, opdat ze elkaar Iconden omarmen en schouderklopjes geven, maar dat was schijn. Werkelijkheid was het gevecht in het polo-bad en het ruwe spel in de eindstrijd om het voetbalkampioen schap. De Engelse auteur J. B. Priestley heeft er enkele dagen geleden nog eens de aandacht op gevestigd, dat het een waandenkbeeld is als zou sport de toeschouwers of de naties of de volkeren, verbroederen. Het tegendeel is waar. Internatio nale sportwedstrijden drijven de zaak juist op de spits en rijten oud zeer open. Dat is de mening van Priestley en hij heeft gelijk. Internationale sportwedstrijden zijn alleen maar mogelijk tussen vol keren, die elkaar vriendschappelijk gezind zijn. zo vriendschappelijk ge zind, dat de sportwedijver niet kan ontaarden in haat en nijd, in gevech ten en geschreeuw. Is men elkaar niet vriendschappelijk gezind, dan moet men liever niet tezamen naar het sportveld trekken. In Nederland heeft men dat wel goed begrepen, toen men niet naar Melbourne wilde gaan om daar deel te nemen aan internationale sport wedstrijden, waarbij men ook moest uitkomen tegen naties, wier politieke en geestelijke structuur weinig sym pathisanten heeft in Nederland. Zulke sportontmoetingen krijgen altijd een onaangename bijsmaak en dat moet. men terwille van de sport vermijden. Misschien zagen de oude Grieken het niet zo verkeerd toen ze bij hun eerste Olympiades alleen maar men sen toelieten, die behalve van een ge lijke sportieve ook van een geestelijke instelling waren! WE'G WIJS. De Armeense regering heeft gisteren bekendgemaakt dat et- een nieuw volkslied in de maak is. Het huidige volkslied is niet geschikt meer omdat het Stalin verheerlijkt. De andere veertien Sowjetrepublie- 'ken zullen vermoedelijk spoedig een soortgelijk besluit nemen. Niet alleen de woorden, maar ook de wijs van het Armeense volkslied zullen worden veranderd. GEHEUGENSTEUNTJE. Knoflook maakt volgens sommigen het geheu gen sterker. Een Amerikaanse fabri kant van consumptie-artikelen heeft die opvatting produktief gemaakt voor zijn zaak. Hij heeft reukeloze artikelen op de markt gebracht, die het voor verliefde paartjes mogelijk maakt, elkaar voor altijd in het ge heugen te prenten zonder de neus dicht te moeten houden. Toen de strijd voortduurde gingen steeds meer Hongaren tot actief ver zet over. En het 'hele volk raakte on der het Russische vuur tot een vaste eenheid. De twee grote namen die uit de re volutie naar voren kwamen waren die van Imre Nagy, een lid van de party, en luitenant kolonel Pal Maleter, die in de tweede wereldoorlog naar de Russen was overgelopen en als parti- saaii naar zyn land was teruggekeerd. Het is waarschijnlijk dat Nagy en Maleter beide in zekere zin opportu nisten waren, namen door het volk aangegrepen uit het verlangen naar leiderschap, maar dit doet niets af aan het feit dat beide uit milieus afkom stig waren die de communisten ver trouwen inboezemden. Ondanks de pogingen van de Rus- IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIl 7 Nooit tevoren in de jongste geschiedenis heeft een volk zo heldhaftig een nationale zelf- moord geriskeerd als het volk s van Hongarije dat vrijheid zocht. Van alle buitenlandse correspondenten in Boedapest Press. Hjj was de enige Anieri- g s kaanse journalist die achter- H bleef toen de Russen op 4 no- vember het lxeft weer in han- n den namen. Vorige week ee woensdag werd Jones uit Hon- garye gezet, maar hy vertrok ee niet zonder een grote hoeveel- g heid zorgvuldig gemaakte aan- tekeningen die de 37 dagen van stryd behelsden. Dit is het eerste van vyf ar- g tikelen geschreven door Rus- sell Jones op grond van 'deze M aantekeningen. Zijn artikelen g zuilen trachten tot dusverre onbekende achtergronden van de revolutie te belichten en e.en theorie op te bouwen waaruit men de uitbarsting zal kun- èe nen begrijpen. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIHI De aanleg van. het industrieteivein .in Zierikzee had een bepaalde moeilijk heid, n.l. de weg naar de ha/ven. Een- aanlegplaats is inmiddels aan die zuidkant van de Nieuwe Haven ge reed, gekomen en om een zo kort mo gelijke weg naar het terrein te heb ben is er 'een coupure in de dijk ge maakt, voorshands bij gebrek aan industrie afgesloten, maar na liet ge reedkomen van de sluis constant open. Wat dit laatste betreft, is er nog geen enkele vooruitgang en hei- laat zich aanzien, dat ha de inge bruikname van de sluis in Brouwers haven, dit de enige plaats in de Schouwse zeewering blijft, die uit gesproken zwade is. (Foto P.Z.C.) sen en van de marionetten-regering Kadar om de wereld ervan te overtui gen dat de contra-revolutionairen een in werkelijkheid nationale opstand hadden aangestookt, zijn zij er tot dusverre slechts in geslaagd drie na men te noemen van deze „contra-re volutionairen". Twee daarvan waren Sandor An dras en Miklós Gimes, schrijvers die zo stalinistisch waren dat ze aan de protesten van de schrijversfederatie gedurende de zomer geen aandeel hadden. Het derde, en meest beschul digde, zondebokje was Josef Dudas. Het vraagstuk-Dudas Dudas verscheen plotseling op de voorgrond toen de Sowjet-troepen op 30 oktober werden teruggetrokken. Alhoewel hij geen deel had gehad aan de strijd benoemde hij zichzelf tot voorzitter van de revolutionaire raad van Boedapest. De laatste openbare daad van deze mysterieuze man was de aanval op het ministerie van bui tenlandse zaken door een paar van zijn handlangers op 2 november. Zon der reden blijkbaar betraden deze het gebouw, schoten geweren af vanuit de vensters en joegen een aantal ty pisten angst aan. Het gebouw had niet de minste belangrijkheid, want alle verbindingen kwamen samen in het parlement. Dudas werd later op de avond gearresteerd, maar werd naar men zei door generaal Kiraly, Hongaars bevelhebber te Boedapest, vrijgelaten. Wat betekenden zijn daden De meesten geloofden dat hij een „agent-provocateur" was, maar voor wie? Namens wie? Sommi- fen dachten dat de hand van Nagy ier achter zat, die wilde bewijzen dat hij in staat was contra-revolu tionairen te bedwingen. Anderen dachten dat hij agent was van de Russen en van Kadar, om te laten zien dat Nagy de contra-revolutie niet aan banden kon leggen. A Vie hy ook geweest is: hij ver dween de nacht voor de tweede Sow- jet-aanval werd ingezet en sindsdien heeft men niets meer van hem ge boord. Het is duidelijk dat de revolutie van 23 oktober door de gewone mensen van het gewone volk is veroorzaakt, mensen die niet langer de terreur en de druk van het regiem wilden ver dragen. Het was een revolutie van arbei ders en intellectuelen die vochten voor economisch socialisme en intel lectuele vryheid. En voor het recht om vrijuit te kunnen spreken, vrijuit te kunnen kiezen, in vrijheid hun kinderen te kunnen opvoeden. Hiervoor zal het Hongaarse volk blijven vechten. Drie personen gearresteerd De Koninklijke marechaussee heeft drie personen gearesteerd, die ervan worden verdacht de koninklijke lucht macht voor enige tienduizenden gul dens te hebben benadeeld. De gearre steerden zijn de heren W. V., eigenaar en directeur van een tweetal fabrie ken te Voorburg en te Leidschendam, W. van der L., bedrijfsleider van de heer V., alsmede S. N., technisch amb tenaar van een vliegtuigfabriek te Dordrecht. Een vierde persoon, de heer A. van D., employé van het be drijf te. Leidschendam, die een onder geschikte rol zou hebben gesneeld, is aangehouden doch na verhoor heenge zonden. De drie gearresteerden zouden zich onwettig hebben verrijkt bij de bouw van straaljagers voor de luchtmacht. In het bedrijf te Leidschendam werden onderdelen vervaardigd voor de vlieg tuigen, die in de fabriek te Dordrecht werden gebouwd. Sinds januari van dit jaar zou de heer V. in samenwer king met de heren V. d. L. en N. voor dit werk een te groot aantal arbeids uren in x-ekening- hebben gebi-acht, waardoor de toestellen enige tiendui zenden guldens te duur kwamen. De valsheid in geschrifte, die hiervoor nodig was. zou gepleegd zijn door de heer Van D., die hiertoe door de heer V. 'zou zijn geprest. Uriel Birnbaum overleden Zondagmorgen is op 62-jaxïge leef tijd te Amersfoort overleden de heer Uriel Birnbaum joods dichter, schrij ver en denker. De heer Birnbaum is al in de jaren dertig uit Oostenrijk naar Nederland uitgëweken. Hij ver bleef toen geruime tijd in Schevenin- gen, maar moest in de ooi-logsjaren op last van de Duitsers naar Amers foort verhuizen, waar hij tot 1945 kon onderduiken. De heer Birnbaum is een zoon van de filosoof en Ju- daïst Nathan Birnbaum. In tegenstel ling met de opvattingen van zijn va.- der was de heer Uriel Birnbaum een tegenstander van het Zionisme en 'n aanhanger van de Habsburger mo narchie. Van de hand van de heer Birnbaum zijn tal van gedichten ver schenen. 0 Twee Amerikaanse soldaten, die na het einde van de oorlog in Korea liever naar China gingen dan naar de Ver enigde Staten zijn zondag te Hongkong aangekomen. Zij wensten naar hun va derland terug te keren. rillon gcschon- if Nederland zal de- zer dagen in Wushingtun de s nieuwe ambtstermijn van pre- sident Eisenhower en vice-pre- ee sklent Nïxon inluiden. illlllllllllllllllllllllllH Eduard van Beinum doctor honoris causa Gistermiddag is Eduard van Beinum in de aula van de gemeentelijke uni versiteit te Amsterdam bevorderd tot doctor honoris causa in de letteren en wijsbegeerte. Met. deze ere-promotie wil de universiteit van Amsterdam hem huldigen ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als dirigent van het Concertgebouworkest. De promotor was prof. dr. K. Ph. Bernet, hoogleraar in de muziekwe tenschappen aan de Amsterdamse uni vex-siteit. De promotor roemde Van Beinunxs eerbied voor de mens als een van zijn meest aantrekkelijke kwaliteiten. „Uworkest is niet het instrument dat gij bespeelt, het is een republiek van kunstenaars onder uw leiding". Nadat hij de doctorsbul had aan vaard, sprak dr. Van Beinum een rede ui.t, waarin hij o.a. aandacht vroeg voor de ver-houding tussen de overheid en de voornaamste organen der open- bax-e muziekbeoefening. Hij stelde in dit verband, dat de overheid financiert niet uit willekeur doch op grond van sociale en culturele beginselen, waar uit een vaste, traditionele beleidslijn is geresulteerd. Het knelpunt van het subsidie systeem wordt telkenjare gevormd door de uitkomsten van de rekenin gen van dat jaar, waardoor het onmo gelijk is op langere termijn een arti stiek beleid te ontwerpen. Sprekend over zijn eigen plaats in het muziekleven, zei dr. Van Beinum: „Een dii-igent is in beginsel een mu zikant. doch door zijn aard en aanleg- bespeelt hij niet meer het een of ande re instrument, doch speelt hij samen met de kostelijke instrumenten, die ex- ter wereld bestaan: met mensen, die muzikanten zijn". Nijmegen krijgt monument voor Karei de Grote De gemeenteraad van Nijmegen heeft maandag in zijn eerste begrotings vergadering met 28 stemmen vóór en 9 stenxmen tegen het voorstel van B. en W. aangenomen tot het oprichten van een monument voor keizer Karei de Grote. Gedacht wordt aan een in drukwekkend ruiterstandbeeld op het Keizer Karelplein. N.A.V.O.-SECRETARIS-GENERAAL ISMAY Veiligheid is belangrijkst Lord Ismay, de secretaris-generaal van de N.A.V.O., heeft gisteravond tijdens een persconferentie gewaar schuwd. dat de Sowjet-Unie „is te ruggekeerd tot het stalinisme Lord Ismay voorspelde, dat de Sowjet-Unie thans weer bereid is tot elke soort van misdaad tegen God en de mensen. ,.De jongste gebeurtenissen in Hon garije hebben duidelijk aangetoond, dat de mensen in het Kremlin precies hetzelfde zijn als tevoren", aldus de secretaris-generaal. Lord Ismay zei verder, dat de nieu we N.A.V.O.-zitting (vandaag) zal plaats hebben „tegen de achtergrond van Ruslands terugkeer tot een poli tiek van voor de liberalisatie..." Zelfs rle meest skeptisehe waarne mer geloofde volgens lord Ismav aan vankelijk dat er zich in de Sowjet- Unie nu eindelijk een veranedring had voltrokken en dat het niet slechts een wijziging van taktiek betrof. „Maar nu is opnieuw gebleken, dat onze veiligheid hel belangrijkste vraagstuk is", aldus de secretaris-ge neraal. De gebeurtenissen in het Mid den-Oosten hebben volgens lord Ismay de Russische bedoelingen 'aan de zuidelijke flank van het N".A.V.O.-gebied .aan het licht ge bracht. Hij voegde er aan toe, dat die gebeurtenissen verder „de grootste breuk" in de geschiedenis van het westelijk bondgenootschap hebben veroorzaakt. Lord Ismay zegde toe. dat de N.A.- V.O. al het mogelijke zal doen om „waar voor zijn geld" te krijgen door een herziening van haar defensie-op- bouw. Hij acht het van vitaal belang dal voor eens en altijd een beslissing wordt genomen ten aanzien van de N.A.V.O.-troepen. De secretaris-gene raal liet echter in het midden wat „in deze tijd -van zich snel ontwikkelende techniek" minimum-eis is. Lord Ismay onthulde, dat de mili- J taire en politieke sirategen van de N.A.V.O. een geheime handleiding hébben samengesteld met betrekking tot de mogelijke stroomlijning van I de N.A.V.O.-strijdmacht. Bijzonderheden van deze stroom lijning zullen door de N.A.V.O.-minis- ters worden geregeld. ..Het komt er op neer," aldus lord Ismay, „mankracht door machine kracht te vervangen, en dat kost tijd Het Wereldgebeuren Geen rem Hoe kan er sprake zijn van kri tiek of zelfkritiek in het Na tuurkundig Instituut, wanneer 102 leden van het personeel familie van elkaar zijn, terwijl sommigen on der de directe supervisie werken van hun familieleden?" Dat zei de Russin Ekaterina Alexeyevna Foertscwa, op het communistische partycongres te Moskou in 1952. Er was daarna, zo als het in de officiële verslagen heet te. „beweging in de zaal, gelacht' Voor zo'n kritische dame was er in de rangen van de communistische partij wel een mooie plaats; een da me, die niemand en niets ontziet, komt men niet elke dag tegen... Eka terina Foertscwa, die van beroep behalve partijpropagandisle ook scheikundige is, werd minder dan twee jaar later de communistische leidsvrouw van de stad Moskou. In febrxiai-i van dit jaar werd zij als eerste vrouw in de geschiedenis van de Russische communistische partij plaatsvervangend lid van liet presi dium, en dus eigenlijk de machtigste vrouw in de Sowjet-Unie. In hoever re haar man, Nikolai P. Fyrioebin, ambassadeur in Joego-Slavië, nog een autoriteit bóven haar is. vormt een vraagstuk apart. Wel staat het vast, dat zij in de herfst van 1954 al met partij baas Krocsjtsjew en pre mier Boelganin mee mocht voor poli tiek overleg met de Chinese commu- nistenleiders. En dat zij. zo nauw met de Kremlinleiders samenwerkend, zonder twijfel een grote invloed kan oefenen. Men zou nu zeggenmisschien probeert Ekaterina wel, om fiaar mederegeerders wat te remmen in hun wrede politiek tegen over het Hongaarse volk, dat naar vrijheid hunkert. Wie weet. probeert zij achter de schermen aan het bloed vergieten een eind te maken. Maar zondag kwamen degenen die dit dachten bedrogen uit. Ekaterina Foertscwa trad van ach ter de schermen, zelfs van achter het IJzei-en Gordijn, tevoorschijn. Haar kameraad Soeslow, aan wie men in het westen het moordende ingrijpen in Hongarije voornamelijk heeft toe geschreven, had geen visum gekre gen van de Italiaanse regering. Als Soeslow op uitnodiging van de Hon gaarse communisten hun congres in Rome zou bijwonen, vreesde men on geregeldheden. Maar Ekaterina kreeg wel de nodige papieren. Zij was de grote vrouw die de leiding nam over de Russische congresdelegatie, die verder uit minder bekende man netjes bestond. En zondag heeft zij in de bijeenkomst te Rome een toe spraak gehouden. Uiteraard moest in die speech ook de Hongaarse opstand aan de orde woixlen gesteld. Sommigen verwachtten, dat Ekateri na wat verlegen zou doen, nu de Russen voor het forum van de Ver enigde Naties telkens opnieuw voor hun onmenselijke optreden officieel veroordeeld worden. Maar zij trad op zoals zij tot nu toe altijd gewend was: felle kritiek oefenend op ande ren. Zij sprak onder meer over de „modderige golf van leugens en las ter", die uit het westen kwam. En over de Hongaarse opstandeling-en zei ze dit: „Als zij gewonnen hadden, zou Hongai-ije een broedplaats zijn geworden van oorlog in het hart van Europa". Eraan voorbijgaand, dat de Russen zélf van Hongarije een strijd toneel hebben gemaakt. Zo kwam Ekaterina Foertsewa helemaal in het schuitje terecht van de Italiaanse partijsecreta ris Palmiro Togliatti, die al bij de opening van het congres niets anders had gedaan, dan de Russische koers uitzetten. In zyn openingsrede voor de ruim duizend Italiaanse en hoog geplaatste communistische afgevaar digden uit zestien andere landen had hij zijn steun gegeven aan het Sow- jet-optreden in Hongai-ije. Een klein lichtpuntje in dit duistere gedoe was het, dat twee Italiaanse sprekers on omwonden verklaarden, geen geloof te hechten aan de bewering, dat de opstand in Hongarije het werk was van facisten en contra-revolutionai ren. Hebben die sprekers voldoende aanhang om de Italiaanse communis tische partij (de grootste in de wes telijke wereld) over te halen tot „een eigen weg naar het socialisme", zo als in Joego-Slavië en Polen het ge val is? Dat zal in de verdere loop van het. congres (dat 'n week duurt» moeten blijken. Misschien dat er ook andere afgevaardigden onder de in druk zijn van de demonstratie van dertigduizend vrouwen in Boedapest, die xiiet haar bloemenruikers op weg naar het graf van de onbekende sol daat de Russische tanks trotseerden. En van wie enigen buiten zichzelf raakten en een Russische generaal aanvielen, waarna de Russen vuur den... Die betoging was in elk geval onrechter, dan wat die andere vrouw Foertsewa, daar in Rome zei. Twee havenarbeiders in Rotterdam verongelukt In de Lekhaven te Rotterdam heeft zich maandagmiddag bij het laden van een binnenschip een ongeval voorgedaan, dat het leven heeft ge kort aan twee havenarebiders, terwyl een derde licht werd gewond. De slachtoffers waren de 43-jarige W. P. H. n en de 25-jarige L. P. uit Rotter dam. Arbeiders waren bezig een hijs ijze ren pijpen, die een gezamenlijk ge wicht hadden van 2500 kilo in het binnenschip „Vios." te laden. Op on geveer tien meter hoogte boven het schip gleden de pijpen uit de strop, drukten de houten luiken van hét schip in en kwamen op de twee ha venarbeiders terecht, die op slag wer den gedood. Canadees vliegtuig (62 passagiers) vermist Boven Brits-Colunibia wordt een Canadees vliegtuig met 62 personen hoofdzakelijk voetballers aan boord vermist. De piloot had nog mo torstoring en brandgevaar kunnen melden vóór het radio-contact ver broken werd. Men v reest, dat het toe stel is neergestort. In dat geval zon er weinig hoop zijn voor de passagiers.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 5