PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Reconstructie van het
kabinet mogelijk
Minister Manshoit weigert om
polder gelijk te geven
Verenigde Staten zullen geen
boycot Suezkanaal financieren
Broodoorlog in
Frankrijk
OVERVAL OP BOERENLEENBANK
IN EELDE MISLUKT
de BiLT
VERWACHT...
199e jaargang - no. 221
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer,
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5.85 p. kw.; fr. p. p. 6,10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 18 sept. 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regelB)
23 cent p. regel met een minimum
van 1,—. „Brieven of adree
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureau'
AMERIKAANSE OHEPRODUKTIE WORDT OPGEVOERD
Vlissingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841 Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Nleuwstraat 43. telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zlerikzee. N. Bogerdstr. 24. telef. 26.
Legerkoks helpen huisvrouwen
Legerkoks zijn Franse huisvrouwen
n verscheidene steden in ."Midden- en
Zuidwest-Frankrijk te hulp gesneld
nadat bakkers aldaar hun winkels
hadden gesloten als zet in een „ze
nuwoorlog", met de broodprijs als In
zet.
De legerkoks bakten brood in scho
len en andere geïmproviseerde bakke
rijen, waar de huisvrouwen het kon
den betrekekn.
De bakkers willen, dat hun afne
mers de kosten dragen van de vijftien
procent loonsverhoging, die kortgele
den in de Franse bakkergen van
kracht is geworden. In Parijs en in
vele andere steden hebben zij hun
klanten verzocht als „welwillende bij
drage" twee frank extra te betalen
voor een groot brood. Doch nadat de
politie in een vijfhonderd gevallen
procesverbaal heeft opgemaakt we
tens het verkopen van brood tegen
hogere prijzen dan de officieel vast
gestelde, was een toenemend aantal
bakkers bereid de normale prijs voor
hun broden te aanvaarden.
De Parijse huisvrouwen hebben
nog andere zorgen. De groente- en
vruchtenihandelaren die er veront
waardigd over zijn dat het Parijse
gemeentebestuur heeft vastgesteld
welke verkoopstoeslag zij ten hoogste
boven hun inkoopsprijs op de bekende
hallen mogen berekenen, hebben na-
I melljk besloten twee dagen lang niets
te kopen of te verkopen.
Zal Londense conferentie direct
proefkonvooi uitsturen
John Foster Dulles, de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken» heeft maandag ontkend, dat er enig Amerikaans plan bestaat
voor het bekostigen van de uitvoering van maatregelen, die gericht
zijn op een boycot van het Suezkanaal.
De minister verklaarde tegenover verslaggevers, dat de Verenigde
Staten wel bereid zijn, vergrote uitvoer van Amerikaanse olie naar de
westelijke landen te helpen financieren, als de vaart door het Suez
kanaal „onuitvoerbaar of zeer verminderd" zou zijn. De Amerikaanse
regering heeft gisteren besloten op de olieproducerende Amerikaanse
staten een beroep te doen de beperking van de olieproduktie te be
ëindigen, teneinde te kunnen voldoen aan de Westeuropese vraag naar
olie als gevolg van de crisis over bet Suezkanaal.
Dulles zal vandaag in Londen aankomen voor de conferentie» die
daar gehouden wordt ter oprichting van de gebruikers-associatie voor
het Suezkanaal. Alle landen, die daarvoor uitgenodigd waren hebben
besloten afvaardigingen te zenden.
Diplomatieke kringen in Londen zijn
van mening, dat een der eerste beslui
ten van de conferentie zal zijn het
zenden van een proefkonvooi van de
gebruikersverenigingen door het ka
naal om te zien hoe van Egyptische
zijde hierop wordt gereageerd. Nasser
heeft zondagavond in een interview
met een blad uit India verklaard, dat
men de vereniging niet zal toestaan in
het kanaal werkzaam te zijn. „Wij,
als Egyptenaren zullen zorgen voor
het goed functioneren van het ka
naal.
Als niettemin de vereniging zich
een weg door het kanaal forceert
zou dat agressie betekenen en als
zodanig worden behandeld", voeg
de hij er aan toe. Europese lood
sen, die in Engeland en Frankrijk
uit Egypte aankwamen hebben
verklaard, dat binnen korte tijd
het verkeer door het kanaal zal
spaak lopen. Door het Suezkanaal
werden gisteren drie konvooien
geloodst, die met enige vertraging
de andere zijde bereikten.
Dollarprobleem
Dne grote scheepvaartmaatschap
pijen hebben hun tarieven voor ver
voer van goederen door het Suezka
naal met 15 procent verhoogd. Een
Australische verzekeringsmaatschap
pij verhoogde de premies voor ver
zekering van goederen, die door het
kanaal moeten gaan met 150 procent.
Financiële deskundigen vestigen er de
aandacht op, dat de Suezkanaalsitua-
tie zich veeleer tot een dollarpro
bleem dan tot een olieproblecra ont
wikkelt.
Deze problemen zullen dan ook wel
besproken worden door de wereld
bank en het internationale monetaire
fonds. De ministers van de aangeslo
ten landen komen binnenkort in
Washington samen. Amerikaanse olie
voor Engeland zou voor de Britten
een belangrijke dollarbesparing be
tekenen. Men zou meer in ponden
sterling kunnen gaan betalen. Egypte
daarentegen, zou de dollars, die uit
de kanaaldoorvaartgelden binnen-:
kwamen moeten missen, wanneer de
Amerikanen om de Kaap zouden gaan
varen.
De Indiase minister zonder por
tefeuille Krisjna Menon had giste
ren een onderhoud met kolonel
Nasser. Hij kwam aan, een paar
uur nadat de nieuwe Amerikaan
se ambassadeur in Cairo, Raymond
Hare was gearriveerd.
Menon zoekt een oplossing voor het
geschil om het Suezkanaal. Verwacht
wordt, dat hij er op zal aandringen
dat de kwestie zo spoedig mogelijk
voor de Verenigde Naties wordt ge
bracht. Menon vliegt na zijn bezoek
aan Cairo naar Londen, hoewel India
voor de tweede Suezconferentie daar
niet uitgenodigd is. President Eisen
hower heeft in de afgelopen week
verscheidene persoonlijke - boodschap
pen gezonden aan premier' Nehroe
van India, die gedeëltelijk op de
Suezkwestie betrekking hadden.
Syrië en de Libanon hebben zich
schriftelijk gewend tot de Veiligheids-)
raad van de Verenigde Naties. Zij be-1
klagen zich, dat de militarie opbouw I
op Cyprus een bedreiging van de
reldvrede betekent. De Egyptische
gering verzocht de voorzitter van de
Veiligheidsraad schriftelijk een wa
kend oog te houden op de kwcstie-
Suez.
SCHOTEN UIT STENGUN
Assistente stelde alarm
signaal in werking
Wapenstilstand
Vandaag doet zich het ongew
verschijnsel voor, dat H.M.
Koningin een nieuwe zitting
de Staten-Generaal moet openen met
een troonrede, die geen regeringspro
gramma zal kunnen bevatten. De
troonrede is namelijk opgesteld onder
verantwoordelijkheid van het afgetre
den kabinet Drees en een afgetreden
kabinet heeft nu eenmaal geen pro
gram. Het houdt de lopende zaken
gaande totdat een nieuwe regering
is opgetreden.
Misschien is er geen benauwender
kritiek op onze grote politieke
partijen denkbaar dan dit tries
te feit. Na drie maanden onderhande
len heeft men elkaar niet kunnen vin
den op basis van een gemeenschappe
lijk werkprogram en van een ver
deling der ministerszetels. De vraag
mag gesteld worden of op parlemen
tair niveau het democratisch stelsel
in Nederland nog wel houdbaar is als
de politieke kloven zo diep blijken te
zijn, dat men ze bij een kabinetsfor
matie niet kan overbruggen. Deze
ernstige vraag houdt wellicht tegelijk
de verklaring in waarom er zoveel tijd
besteed is aan het zoeken naar een
(onvindbare) oplossing op zuiver de
mocratische basis.
Welnu, die oplossing kon niet ge
vonden worden, omdat de po
litieke strijd te heftig is. Er
was geen „kabinetsvrede" mogelijk.
In dit verband uit het r.-k. dagblad
De Maasbode de wens, dat er dan toch
maar een wapenstilstand moet komen.
Een wapenstilstand is geen vredes
verdrag zo'n vredesverdrag kan
pas gesloten worden als de verhitte
gemoederen zijn bekoeld of als de
scherpe kantjes van de wederzijdse
standpunten zijn afgesleten. Maar zo
dra er een wapenstilstand is dan kan!
een wapenstilstandscommissie optre
den. Het nieuwe kabinet zou zo'n
wapenstilstandscommissie moeten
zijn. De Maasbode heeft al een naam
en een vorm bedacht voor dat kabh
net. Het zou een reconstructie van heT
kabinet Drees moeten zijn in „sterk
extra-parlementaire vorm" en het zou
intermezzo-kabinet moeten heten.
Dat klinkt fraai. Juist fraai genoeg
om te verhullen, dat het alleen maar
een wapenstilstandskabinet is, dat
aan de grote politieke partijen tijd
wil laten om zich te bezinnen over de
samenwerking, die in ons land on-1
misbaar is voor het voortbestaan van
het democratisch stelsel.
Maandagmiddag is een roofoverval
gepleegd op de coöperatieve boeren
leenbank te Eelde. De dader kwam op
normale manier het kantoor binnen,
waarna hij bij het loket een tweetal
schoten loste uit een stengun, even
wel zonder iemand te raken. De as
sistente v3n de kassier stelde het
alarmsignaal in werking, waarna de
«jader met een auto vluchtte. Op een
van de personen die hem wilde ach
tervolgen loste hij ook een schot. Hij
is in de richting Assen verdwenen.
De overval is geschied door een
ongeveer veertigjarige man met brui-
Van Cauwelaert over het
Schelde-vraagstuk
De heer Van Cauwelaert, minister
van staat, gewezen voorzitter van de
kamer en lid van de Nederlands-Bel
gische commissie voor de waterwe
gen, heeft maandagavond in de
Vlaamse club te Brussel gesproken
over het Scheldevraagstuk.
Sprekend over de „goodwill-werk-
zaamheden" van de commissie Steen-
berghe-Van Cauwelaert, zeide spre
ker niet te begrijpen waarom van de
Belgische regering drie jaar na de in
diening van de adviesbesluiten van
deze commissie nog vrijwel niets an-
anders dan een enkele nota naar Den
Haag w
Met betrekking tot de vermeende
koppeling van Belgische zijde van de
Schelde-Rijnverbinding aan het Del
taplan, zei spreker, dat Nederland
niet mag menen, dat België, wanneer
het eventjes over liet muurtje komt
kijken, ongeoorloofde verlangens
koestert.
i bruin pak en
Hij droeg een
ne hoed, gekleed in
een beige regenjas.
zonnebril. De man eiste van de kas
sier, de heer A. Hartlief, de geldtas
en dreigde te zullen schieten. De kas
sier weigerde, deed, enkele stappen
achteruit en zocht dekking achter de
deur van de brandkast. Op dat mo
ment drukte de 22-jarige assistente
mej. J. W. Boerma, de alarmschei in.
De indringer loste, vermoedelijk
met een stengun, enkele schoten, maar
die raakten niemand. Hij ging aan
de haal. Buiten" tvèrd hij achtervolgd'
door verscheidene buurtbewoners,
maar hij hield ze op een afstand door
nog enkele schoten te lossen. Hij
sprong in een grijze auto (een Peu
geot) die aan de Duinerlaan stond en
verdween in de richting Groningen.
Later op de middag vergezelden de
kassier en zijn assistente dc rijks
politie naar Leeuwarden, waar inmid
dels een aanhouding was verricht,
maar later bleek, dat de man niet de
gezochte was.
Het vorige jaar is op de boerenleen
bank te Eelde ook een overval ge
pleegd, die echter ook niet slaagde.
het terrein van de IFest-
berlijnse industriële jaarbeurs
staat een tweetal raketten op-
gesteld voor het George
H Marshall"-paviljoen. Het zijn
(links) een wac-corporal, ge-
H monteerd op een V-2 en
H (rechts) een 83 meter hoge ra-
ket voor het afvuren van een
H aardsatelliet. Meer dan 1100
firma's nemen aan de grote M
jaarbeurs deel. terwijl vele
landen officiële stands hebben
H ingericht. r£
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Congres Chinese
communisten.
Het achtste congres van de Chi
nese communistische partij is zater
dag in Peking door president Mao
Tse Toeng geopend. 1022 afgevaar
digden die meer dan 10.700.000 leden
van de grootste communistische par
tij ter wereld vertegenwoordigen, wa
ren aanwezig.
Mao Tse Toeng en andere leiders
werden luide toegejuicht, toen zij het
podium bestegen.
China, aldus Mao, steunt Egypte's
naasting van de Suezkanaal-maat-
schapprj en is gekant tegen elke ge
wapende interventie. „Wij moeten de
plannen der imperialisten om span
ningen te scheppen en een oorlog voor
te bereiden volledig laten mislukken."
China moet verder actief steun ver
lenen aan de nationale onafhanke
lijkheids- en bevrijdingsbewegingen
in Azië. Afrika en Latijns-Ameriïïa,
aldus Mao.
Koningin liet zich voorlichten
(Van onze parlementaire redacteur)
Na het falen van prof. De Gaay Fortman, die had te onderzoeken, welke
mogelijkheden er waren voor de vorming van een kabinet, heeft de koningin
zich uitvoerig laten inlichten over de ontstane situatie en over de middelen
die eventueel aanwezig zijn om uit de impasse te komen. Eerst bezochten
haar de gewone raadgevers: dr. Rutg ers, vice-president van de Raad van
State, mr. Jonkman en mr. Kortenhorst, respectievelijk voorzitter van de
Eerste Kamer en van de Tweede Kamer; daarna de fractie-voorzitters van
de grote partijen: mr. Burger (pvda), prof. Romme (kvp), prof. Zijlstra
(ar), prof. Oud (vvd) en de heer Tilanus (ch)> tenslotte de heren dr. Rut
gers (voor de tweede maal dus), prof. Beel, prof. Kranenburg, prof. Donner
en prof. Oud.
Laatstgenoemde vier heren heeft
zij gevraagd haar van staatsrechtelijk
advies te dienen. Zij zijn derhalve niet
als vertegenwoordigers van partijen
gekomen, al zou het zeker geen toe
val zijn, dat zg tot verschillende poli
tieke groeperingen behoren. Prof.
Beel is lid van de kvp, prof. Kranen
burg van de pvda, prof. Donner van
de a.r.p. en prof. Oud van de wd.
Aangezien de heren Beel, Kranen
burg en Oud bovendien hun sporen in
OUD GESCHIL OVER TE HOGE DIJKGE SCHOTTEN
Te Kloetinge opende het lid van Ged.
Staten, de heer A. Schout, de nieuwe
openbare lagere school aldaar. Tini
r»P «ohAirtp Aa v. d. Weele bood hem de sleutel van
&SÏSaan. T.l.n.r.: de heer
Schout, burgemeester mr. H. N. ba
ron Schimmelpenninck van der Oye,
mr. L. G. Wolf, inspecteur van het
lager onderwijs te Goes en wethouder
M. Reijnhoudt. (Foto P.Z.C
landen band of breuk" aldus Van Cau
welaert, die ten slotte tot verstevi
ging yan de eenheidsgedachte aan
spoorde.
Bestuur Polder Walcheren wil
thans in beroep bij de Kroon
MINISTER MANSHOLT heeft de Po lder Walcheren medegedeeld, dat hij
de Herverkavelingscommissïe Walcheren géén opdracht wenst te geven tot
betaling van vergoeding aan die schotplichtigen in de polder, die in het dïjk-
geschot zijn aangeslagen naar een grotere oppervlakte dan hun voorlopig
door de Herverkavelingsconunissie is toebedeeld. Het gaat hier om een oud
geschil tussen de minister en liet polderbestuur, waarover dit bestuur zich
in 't begin van dit jaar nog eens met een uitvoerig adres tot de bewinds
man had gewend. De minister evenwel wenst zijn standpunt niet te wijzi
gen! Het polderbestuur is hierdoor teleurgesteld en schrijft, nu aan de al
gemene vergadering: „Ons blijft thans niets anders over dan U in overwe
ging te geven zich tot Hare Majesteit de Koningin te wenden met een
adres
pig toebedeelde oppervlakte. Wij
vragen echter: kan dit het onrecht
tegenover hen, die minder grond
hebben gekregen en dus te veel
betalen, goed maken Door t.e wij
zen op het onrecht, dat sommigen
wordt gedaan en niet op het voor
deel dat anderen genieten, hebben
wij geen eenzijdige voorstelling
van zaken gegeven" aldus het be
stuur.
„Het feit, dat sommigen profiteren
van een onrechtmatige handeling van
de Herverkavelingscommissie en deze
commissie geen kans ziet dit profijt
teniet te doen, kan nooit een argu
ment zijn om hun, die van die hande
ling nadeel ondervinden, vergoeding
van dat nadeel te onthouden".
DE HOOFDZAAK
Het probleem wordt in hoofdzaak
beheerst door de waag of de Herver
kavelingscommissie bevoegd was tot
de voorlopige toedeling. De minister
stelt, dat de wet nergens verbiedt om
daarmee reeds zo vroeg mogelijk te
beginnen. Maar daarmee wordt naar
het inzicht van het polderbestuur de
zaak omgekeerd: in een wet als de
Herverkavelingswet Walcheren, die
(Vervolg op pag. 2)
In het adres in concept aan de
algemene vergadering overgelegd
wordt het geschil uitvoerig toegelicht
terwijl voorts nader wordt ingegaan
op de argumenten van de minister.
De voorlopige toedeling van de Her
verkavelingscommissie heeft tot ge
volg gehad, dat de meeste grondeige
naren zich minder toebedeeld zagen
dan de oppervlakte, waarvoor zij in
het dijkgeschot van de polder zijn
i aangeslagen. Krachtens het bijzonder
I reglement van de polder is de kada-
I straJe boekhouding de grondslag voor
I het dgikgeschot, zodat het de polder
j niet mogelijk is bij de aanslagen re-
kening te houden met de voorlopige
toedeling.
De minister verwijt echter het pol
derbestuur, dat het een eenzijdige
voorstelling van zaken heeft gegeven,
omdat het niet heeft gerept van die
gevallen, waarin eigenaren meer
grond hebben teruggekregen dan zij
hebben ingebracht.
Inderdaad zijn er zulke gevallen
en wel in hoofdzaak bij de z.g. ge
paneerde bedrijven, zo betoogt het
polderbestuur. „Er zijn dus eige
naren, die meer dijkgeschot zou
den moeten betalen zo zij aange
slagen werden naar de hun voorlo-
de praktische politiek verdiend heb
ben. mag worden aangenomen dat de
staatsrechtelijke vragen, die rondom
de kabinetscrisis gerezen zijn, nu wel
aan alle kanten zijn bekeken.
Het meest voor de hand liggend
achtte men het maandag in Den Haag
dat onderzocht is of de weigering van
het ontslag van de nu démissïonaire
ministers door de koningin mogelijk
is en of dus een reconstructie van het
kabinet de oplossing zou kunnen bren
gen.
In het algemeen is een weigering
van het ontslag, een intrekking van
de ontslagaanvraag of een recon
structie van het kabinet mogelijk. De
parlementaire historie kent er ver
schillende voorbeelden van.
Men verwachtte maandag in de
kring van de parlementariërs, dat de
koningin nadat zij de adviezen van de
vier staatsrechtsgeleerden ontvangen
heeft, enige tijd zal nodig hebben om
tot een beslissing omtrent hetgeen
haar verder te doen staat te komen.
Prinses Beatrix Grootkruis
Nedrfoudse eeuw
Bij koninklijk besluit van 13 sep
tember is prinses Beatrix benoemd
tot Grootkruis in de Orde van de
Nederlandse Leeuw.
Het weer in Europa
Volgens de weerrapporten
maandagavond 7 uur.
Stockholm, zwaar bewolkt
Oslo, "onbewolkt
Kopenhagen, onbewolkt
Aberdeen, geheel bewolkt
Londen, zwaar bewolkt
Amsterdam, geheel bewolkt
Luxemburg, onbewolkt
Parijs, onbewolkt
Bordeaux, onbewolkt
Grenoble, half bewolkt
Nice, half bewolkt
Berlijn, regen
Frankfort, geheel bewolkt
München, onbewolkt
Zürich, nevel
Genève, nevel
Locarno, motregen
Wenen, zwaar bewolkt
Innsbruck, licht bewolkt
Rome, onbewolkt
Ajaccio, onbewolkt
Mallorca, zwaar bewolkt
van
11 gr.
17 gr.
16 gr.
13 gr.
17 gr.
15 gr.
17 gr.
21 gr.
24 gr.
24 gr.
23 gr.
13 gr.
15 gr.
17 gr.
22 gr.
24 gr.
24 gr.
20 gr.
24 gr.
28 gr.
26 gr.
AFNEMENDE BEWOLKING
Droog weer met afnemende bewol
king en perioden met zonneschijn.
Zwakke tot matige wind uit noorde
lijke richtingen. Weinig verandering
in temperatuur.
ZON EN MAAN
19 september.
Zon op 6.23 onder 18.48
Maan op 18.06 onder 5.43
