PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Financiering van afsluiting
zeegaten is niet eenvoudig
Kabinetsformatie: „De draad is
niet afgebroken"
Duits protest tegen
„invasies" te Moskou
BILT
Twee kardinale
punten
FRANKRIJK BEVINDT ZICH AAN
DE RAND VAN INFLATIE
199e jaargang - no. 149
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5,85 p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 26 juni 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm Minimum p. advertentie, 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 3 regels)
23 cent per regel met een minimum
van l,—. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bur. Vllssingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Nieuwstraat 43, telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee, N. Bogerdstraat 24. telef. 26
CONFERENTIE DUURDE TWEE UUR
Overleg met fractieleiders
zal worden voortgezet
(Van onze parlementaire redacteur)
Maandagavond heeft de kabinetsformateur dr. Drees in zijn kabinet op Plein
1813 ruim twee uur gesproken met de voorzitters van de vijf grootste fracties
in de Tweede Kamer, de heren Burger (pvda), Romme (kvp), Zijlstra (ar),
Tilanus (ch) en Korthals (vvd), welke laatste pro*. Oud vervangt. Na afloop
van de conferentie konden geen officiële mededelingen verstrekt worden.
Wel bleek, dat de draad niet is afgebroken. De besprekingen, die eigenlijk
reeds verleden week woensdag, toen dr. Drees voor het eerst de fractieleiders
ontving, begonnen zijn zuil enworden voortgezet. Het is nog niet bekend, wan
neer dat zal zijn. De formateur heeft de bedoeling om vandaag een aantal
personen te ontvangen.
Alle sombere voorspellingen van
sommige bladen ten spijt, die meen
den, dat dr. Drees, wat de kabinets
formatie betreft, reeds op het èind
van de vorige week figuurlijk ge
sproken op zijn laatste benen liep,
ziet hij dus nog steeds kansen.
Kerk en politiek
Kort voor de Kamerverkiezingen
heeft het Nederlands instituut
voor de Publieke Opinie de me
ning van een .groot aantal Nederlan
ders gevraagd over de (minder aan
gename) verhouding tussen Neder
land en de Indonesische republiek.
Het instituut wilde voornamelijk we
ten wat er nu eigenlijk moest gebeu
ren. De helft van de ondervraagden
vond het niet de moeite waard ant
woord te geven. Van de rest was meer
dan de helft geporteerd voor: niets
doen!! Slechts veertien procent van
de ondervraagden achtte het nodig
iets te doen in de richting van toena
dering of bijleggen van het geschil en
slechts 4% waren geneigd de Ver
enigde Naties in te schakelen, terwijl
5krachtiger wilde optreden.
Dit enquête-resultaat is leerzaam
wanneer men het legt naast de jong
ste Nieuw-Guinea-publicatie van ae
Generale Synode der Ned. Herv.
Kerk.
Men legt dan wel twee zaken
naast elkaar, die uiterst moei
lijk vergelijkbaar zijn, omdat
ze op een geheel verschillend vlak
spelen, maar men kan toch tot een
zeker inzicht komen voor wat betreft
de wijze, waarop het kerkelijk ver
toog ontvangen zal worden door het
Nederlandse volk.
Erkennende, dat de leiding van een
kerk het als plicht kan zien zo nodig
dwars tegen de publieke opinie in te
gaan en aeze opinie om te buigen, is
de vraag of dat ombuigen al of niet
zal gelukken op zichzelf een uiterst
belangrijke.
In haar publicatie stelt de Synode
dat de Nieuw-Guinea-kwestie
een bron van (anti-Nederlandse)
haat en beroering is in Indonesië. Zij
wil over het lot van Nieuw-Guinea
laten beslissen door de Verenigde Na
ties en zij vindt dat Nieuw-Guinea op
het ogenblik afgesnoerd wordt van
zijn natuurlijk buurland Indonesië.
Dit is in uiterst beknopte vorm de
strekking van de synodale publicatie.
De kerk en haar leden worden op
geroepen dit alles ernstig te overwe
gen. Wij volstaan met deze beknop
te weergave, omdat het niet in onze
bedoeling ligt op deze plaats dieper
in te gaan op de redenen, welke de
Synode hebben genoopt tot het
schrijven van Tiaar Nieuw-Guinea-
brief.
Wij willen slechts constateren,
dat de spanning tussen het
Nederlandse volk en het In
donesische vrijwel uitsluitend aan de
Indonesische kant bestaat. Het Ne
derlandse volk in zijn brede lagen is
niet geïnteresseerd in de Indonesische
moeilijkheden en het dringt geens
zins aan op een spoedige oplossing.
Het wil rustig afwachten. Het Neder
landse volk heeft geen behoefte aan
inschakeling van de Verenigde Na
ties: slechts 4% van de ondervraag
den bij de opiniepeiling had enig ver
trouwen in dit instituut. Dit geldt
evenzeer voor de Nieuw-Guinea-kwes
tie als voor economische overeenkom
sten met Indonesië. De oproep, welke
de Ned. Herv. Synode doet, komt dus
niet voort uit een drang welke leeft
in het Nederlandse volk. De1 Synode
J;eeft slechts uiting aan gevoelens, die
even in een zeer beperkte kring en
het zou ons niet verwonderen, wan
neer niet meer dan bijvoorbeeld 15%
van de kerkelijk-meelevenden bereid
zou zijn de Synode actief te volgen
op de weg, welke zij thans aangeeft.
Het zou daarom voor de Synode
zelf waardevol zijn indien zij
binnen de Ned. Herv. Kerk een
opiniepeiling organiseerde over
de politieke kwestie, welke zij thans
heeft aangeroerd. Indien de onder
vraagden bereid zouden zijn op het
enquêteformulier behalve een Nieuw-
Guinea-oordeel ook nog hun politieke
richting aan te geven, dan zou een
goed antwoord gegeven kunnen wor
den op de vraag in hoeverre de Syno
de heeft uitgesproken wat in de Ned.
Herv. Kerk leeft en ook op de vraag
in de richting van welke politieke
groepering de Synode zich beweegt
met naar Nieuw-Guinea-actie.
Misschien is het organiseren van
een opiniepeiling in een kerk een wat
vreemde gedachte. Voor het oplossen
van kerkelijke vraagstukken zou zo'n
peiling zeker niet maatgevend zijn.
Maar waar het hier om een vraag
stuk gaat, dat veel meer politiek dan
kerkelijk is, kan er wel ruimte voor
een opiniepeiling gevonden worden.
In elk geval zou het een bijzonder in
teressant experiment worden.
Het lijkt logisch, dat het uiterste ge
daan wordt om tot een oplossing te
komen, hoe sterk op sommige punten
en met name op die van de uitgaven
voor de defensie en de bestemmings
heffing voor de huurverhoging, de me
ningen ook verschillen.
Als namelijk dr. Drees niet slaagt,
dan voorspelt men in parlementaire
kringen in Den Haag ook zijn opvol
gers niet veel resultaat. In de eerste
plaats om de politieke redenen, dat de
heren elkaar niet gaarne het succes
gunnen Nederland een nieuw kabinet
verschaft te hebben en in de tweede
plaats, ómdat elke eventuele forma
teur dezelfde moeilijkheden zal ont
moeten als dr. Drees. Tenslotte zou
men dan toch weer bij hem of bij een
andere socialistische voorman terecht
komen en pas dan zou men bereid zijn
tot een compromis.
Sleepboot zonk: negen
zeelieden verdronken
Negen Philippijnse zeelieden hebben
gisteren het leven verloren, toen de
sleepboot „Vicky" van 760 ton zonk in
zware zee voor Hedkaap Wilson, het
meest zuidelijke gedeelte van het Au
stralische vasteland.
Het vrachtschip „King David" pikte
14 overlevenden op: drie werden ge
red door de tanker „Trochurus", die
ook gevolg had gegeven aan de oproep
voor hulp van de sleepboot. Twee van
de zeelui, die door 4e „Trochurus" wa
ren opgepikt stierven.
Wij vernemen, dat de fractievoorzit
ters in de conferentie, die zij
maandagavond met dr. Drees ge
houden hebben, te kennen hebben
gegeven, dat zij het op prijs zullen
stellen, dat dr. Drees hun in een
volgende bijeenkomst zal aantonen
dat wat de1 defensieuitgaven be
treft, voor 1957 kan worden vol
staan met een bedrag van 1350
1450 miljoen srulden in plaats van
het hogere bedrag, dat de minister
van oorlog en marine, ir. Staf, no
dig oordeelde.
Voorts verwacht men van de forma
teur, dat hij aan de fractieleiders
een praktisch uitvoerbaar compro
mis inzake de huurverhoging zal
voorleggen.
Het is dus begrijpelijk, dat er behoef
te gevoeld wordt aan de voortzet
ting van het gesprek, wanneer dr.
Drees zijn antwoord op deze twee
kardinale punten gereed heeft.
Daarna zullen, indien men tot
overeenstemming komt, ook nog
andere verlangens moeten worden
beoordeeld.
Sowjets zullen radiostudio in
West-Berlijn overdragen
De regering van West-Berlijn heeft
een Russisch aanbod aanvaard om de
grote radiostudio's in de Britse sec
tor van Berlijn, die onder Sowjet-toe-
zicht staan, over te nemen, zo heeft
een Westberlijnse woordvoerder
maandag bekendgemaakt. De Russen
verbonden geen voorwaarden aan de
overdracht.
Het akkoord is bereikt na onderhan-
handelingen tussen Westberlijnse en
Sowjet-functionarissen in de afgelo
pen weken.
Sinds 1952 worden de studio's, die
bij een 450 meter hoge zendmast lig
gen, niet meer gebruikt. De functio
narissen van de Oostberlijnse radio
werden in dat jaar teruggetrokken,
toen de Britse militaire politie een
prikkeldraadversperring om de ge
bouwen legde als represaille voor
Sowjet-„speldeprikken" in twee en
claves van de Britse sector in Oost
duits gebied.
KAPITAAL REPATRIEERT UIT AFRIKA
Kosten van levensonderhoud
na jan. 13 procent gestegen.
De Franse regering heeft de strijd
moeten aanbinden met een inflatie
dreiging, die veroorzaakt wordt door
stijging van de prijzen, een groot be
grotingstekort en de hoge kosten van
de strijd in Algerije. Volgens gewoon
lijk goed ingelichte kringen heeft: de
minister van financiën, P. Ramadier,
de vorige week de financiële commis
sie van de senaat medegedeeld, dat
Frankrijk aan de rand van inflatie
staat. Het ministerie van financiën
verwacht dit jaar een globaal begro
tingstekort van 980 miljard frank
waarvan het slechts 900 miljard frank
kan dekken. Men hoopt thans, dat de
uitgaven van de staat zullen meeval
len, zodat althans dit inflatiegevaar
kan worden bezworen.
Volgens ambtenaren van het mini
sterie van financiën wordt nog niet
overwogen gebruik te maken van het
klassieke wapen in de strijd tegen de
inflatie: een verhoging van het bank-
disconto.
De kosten van levensonderhoud in
Frankrijk bewegen zich reeds vele
maanden in stijgende lyn. Het ver
bond van gezirisorganisaties maak
te onlangs bekend, dat de kosten
van levensonderhoud van een ge
zin van vier personen in mei jl.
13% hoger waren dan in januari
van dit jaar.
De prijzen van groenten zijn sterk ge
stegen als gevolg van de schade, die
de tuinbouw heeft geleden door de
vorst in februari j.l. Verder zijn in
Frankrijk de prijzen van huishoude
lijke goederen hoog, in het bijzonder
van elektrische toestellen.
Naar verwachting zal het besluit
der regering de ouderdomspensioenen
te verhogen eveneens bijdragen tot de
stijging der prijzen.
Tot het teveel aan koopkracht, dat
in Frankrijk bestaat, is bijgedragen
door de terugkeer van kapitaal uit
Noord-Afrika. In financiële kringen
schat men, dat het gerepatrieerde ka
pitaal miljarden frank beloopt.
Een beeld van de grote Russi-
sche demonstratie, welke te Tm-
shino bij Moskou is gehouden
een formatie helikopters „wen-
telwiekt" boven een colonne ge- M
motoriseerd geschut. Bij de de-
monstratie was ook een aantal
westerse autoriteiten aanwezig, m
Nasser kreeg 99.9%
van de stemmen
Volgens de officiële uitslagen is
premier Nasser van Egypte met
5.496.965 (99,9 procent) tegen 2857
stemmen gekozen tot president. De
uitslag van de volksstemming over de
nieuwe grondwet luidt 5.488.225 stem
men voor, 10.046 tegen. Ongeveer 94
procent van de stemgerechtigden
heeft gestemd. Nasser was de enige
kandidaat.
In een toespraak tot een enthousias
te menigte verklaarde Nasser maan
dag, dat „het Egyptische volk de
grondwet zal beschermen en de onaf
hankelijkheid verzekeren". De strijd
ter verzekering van de vrijheid en voor
de vestiging van sociale rechtvaardig
heid zal voortgezet worden, zo zei nq.
Kritiek van Nenni
op Kroesjtsjew
De leider van de linkse socialistische
partij in Itaiië, Pietro Nenni, heeft in
een artikel in het orgaan van zijn par
tij heftige kritiek op de Russische
partijsecretaris Kroesjtsjew geoefend.
Nenni, winnaar van de Stalinprijs
voor de vrede en de enige vooraan
staande socialist in West-Europa, die in
de koude oorlog de zijde van de com
munisten koos, zei dat zijn partij zal
streven naar een socialistisch Italië,
maar dan alleen met de instemming
van een meerderheid van het volk.
De ontspanning tussen oost en west
had zijn pari ij de vrijheid gegeven om
een eigen politiek te voeren.
Kroesjtsjew, aldus Nenni, heeft ge
oordeeld en beschikt zonder dat hij het
nodig vond een minimum aan uitleg te
geven.
Nenni is voorts van oordeel, dat de an
dere Sowjet-'eiders niet vrij te pleiten
zijn van medeverantwoordelijkheid
voor de misdaden van Stalin.
Letterkundige opdracht
voor S. Vestdijk
De minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen heeft aan de letter
kundige S. Vestdijk een opdracht ver
leend, bestaande uit het schrijven van
een aantal opstellen over componis
ten. De heer Vestdijk heeft deze op-
1 dracht aanvaard.
Arrestaties op 't
ambassadeterrein
De Westduitse ambassadeur in
de Sowjet-Uiüe, dr. Wilhelm Haas.
heeft zaterdag bij de Ekssische
plaatsvervangende minister van
buitenlandse zaken Semjonow
krachtig geprotesteerd tegen de
aanhouding van twee personen op
het terrein van de ambassade,
heeft een woordvoerder van het
departement van buitenlandse za
ken te Bonn maandag medegedeeld.
Volgens een door de ambassa
deur overhandigde aide-memoire
hebben Sowjet-militairen op ne
gentien juni op het exterritoriale
gebied van de ambassade twee per
sonen gearresteerd, die zich bij de
Westduitse vertegenwoordiging
wilden vervoegen. Tegen een func
tionaris van de ambassade wisten
de slachtoffers nog te roependat
zü Duitsers waren. De Sowjet-mi
litairen hadden bij hun actie steun
van de Russische conciërge van de
ambassade.
In de aide-memoire wordt het ge
beurde een schending van het volken
recht genoemd en geëist, dat de schul
digen worden gestraft.
Geen overeenstemming over
salarissen kleuterleidsters
De commissie voor georganiseerd
overleg voor het kleuteronderwijs
heeft enkele vergaderingen gewijd
aan de behandeling van de salariëring
van de leidsters bij deze tak van on
derwijs. De besprekingen, waarbij
geen overeenstemming kon worden
bereikt, zijn afgesloten. De regerings
voorstellen zullen thans in de centrale
commissie voor georganiseerd over
leg aanhangig worden gemaakt.
OOK VOOR ZEELAND BELANGRIJK
Pleidooi voor verdeling in
onderdelen van Deltaplan
De Westduitse minister van i
economische zaken, Ludwïg
Erhard, gefotografeerd tijdens
zijn rede bij de opening van de
anti-inflatiedebatten t» de
Westduitse bondsdag. In zijn
foespraalc kondigde hij een aan-
tal anti-inflatiemaatregelen
'ian, waaronder een bouwin-
krimping van 10 procent, be
halve voor de particuliere wo-
•üngbouw en de defensie. Links
zit kanselier Adenauer.
De afsluiting van de Zeeuwse zeegaten is reeds op allerlei manleren een
onderwerp van vele beschouwingen geweest, doch tot dusver is één aspect
wel het minst in behandeling genomen, namelijk de financiering. Er wordt
daarover vrij gemakkelijk gesproken, Want de defensie-uitgaven bijvoorbeeld
hebben het Nederlandse volk geleerd in miljarden te denken. Toch is een
bedrag van om en bij de twee en een half miljard gulden wel de moeite waard
ïïïï.f*Lm" iia«ece besPr«king te onderwerpen. Onlangs is dit geschied door
prof. dr. M. J. H. Smeets, terwijl reeds eerder prof. Tinbergen deze zaak heeft
aangesneden. Omdat de afsluiting van de zeegaten vooral een Zeeuwse aan
gelegenheid is, willen wij hieronder deze financïeringsaspecten samenvattend
behandelen.
Prof. dr. J Tinbergen wees er op,
dat men moet kiezen tussen het Delta
plan, andere investeringen of meer
consumeren Wat een werker in een
jaar presteert kan maar éénmaal wor
den „opgemaakt". Voorts stelde hij de
vraag of de kosten moeten worden be
streden uit belastingen of uit leningen,
aannemende dat de totale staatsuitga
ven daardoor zullen worden vermeer
derd, zodat er diis geen gelijkwaardige
verminderingen op andere posten te
genover staan In ieder geval zullen die
uitgaven op andere punten (wegen
aanleg, herverkaveling, Zuiderzee-
inpolderingen of misschien wel onder
wijs) niet volledig kunnen worden ge
handhaafd, daar de staatsuitgavi
shssing „lenen of belasting heffen"
hangt mede af van de totale verhou
ding tussen die twee en van de belas
tingdruk. Dit wordt een kwestie van
algemene financiële politiek, die
slechts zeer ten dele door het Delta
plan zelf worden beïnvloed.
Onlangs behandelde prof. dr. M. J.
H. Smeets ia „Economie" een andere
belangrijke kant van de kostendekking
van het Deltaplan, n.i. de kant van de
staatsbegrot.ng. De moeilijkheid is n.l.
dat de Statc-n-Generaal ioor het toe
staan van k'edieten over 25 jaar
toekomstige parlementen aan handen
en voeten zullen binden. Hierin lig
gen gevaren voor een democratisch
budget-recht Toch heeft de regering
voor een behoorlijke vervulling van
zijn taak behoefte aan finaiciële mach
tigingen, die niet aan een bepaald jaar
zijn gebonden Men zal de begroting
moeten afstemmen op meerjaarlijkse
kredieten.
Prof. Smeets voert nu een pleidooi
voor het aangaan van verplichtingen
voor werkzaamheden, die financieel
als een min of meer afgerond onder
deel van het gehele Deltaplan worden
deel van ons volksinkomen wel aan I beschouwd, met andere woorden, hijV
hun maximum zijn gekomen. De be-1 (Vervolg op pag. 2)
Voorts beklaagde dr. Haas zich te
genover Semjonow mondeling erover,
dat het aantal bezoekers van de am
bassade van „tientallen" tot „slechts
een paar" is teruggelopen.
De woordvoerder in Bonn verklaar
de naar aanleiding hiervan dat „men
kan aannemen, dat er druk is uitge
oefend op mensen, die de ambassade
wilden bezoeken". Aanvankelijk kwa
men dagelijks talrijke personen naar
de ambassade, die zeiden Duitsers te
zijn en om steun verzochten bij him
repatriëring.
Eisenhower zal in juli naar
Panama gaan.
President Eisenhower is voornemens
tegen het einde van de volgende maand
naar Panama te gaan voor een bijeen
komst van presidenten van Ameri
kaanse staten Hij heeft zijn voorgeno
men bijeenkomst met de Indiase pre
mier, Jawaharlal Nehru, tot begin juli
uitgesteld.
Dit weekeinde hoopt de Amerikaan
se president het Walter Reedhospitaal
te verlaten en zich naar zijn boerderij
in Gettysburg te begeven.
Aanstaande zondag wordt zijn 40-
jarig huwelijksjubileum op de boer
derij gevierd.
De behandelende geneesheren ver
wachten, dat president Eisenhower
binnen drie weken na het verlaten van
het ziekenhuis zijn presidentsfunctie
weer geheel kan waarnemen.
Sjah van Perzië met praal
ontvangen in Moskou
De sjah van Perzië en koningin So-
raya zijn maandag per vliegtuig in
Moskou aangekomen.
De sjah werd ontvangen met een
praal, welke tot nog toe niet is gezien
bij de aankomst van een buitenlandse
gast in de Sowjet-Unie.
Het Sowjet-vliegtuig, dat de sjah naar
Moskou bracht werd op het laatste deel
van de reis door twaalf straaljagers
var. het type Mig-17 geëscorteerd. Geen
enkele buitenlandse bezoeker heeft
ooit bij aankomst een jagerescorte ge
had.
De gasten en de Sowjet-leiders re
den na de ontvangst op de luchthaven
in open auto's naar het Kremlin. Zij
werden door duizenden mensen langs
de route toegejuicht.
Het weer in Europa
Volgens de weerrapporten van gister
avond 7 uur.
Stockholm, zwaar bewolkt 20 gr.
Oslo. regen 15 gr.
Kopenhagen, zwaar bewolkt 20 gr.
Aberdeen, zwaar bewolkt 18 gr.
Londen, half bewolkt 24 gr.
Amsterdam, geheel bewolkt 14 gr.
Luxemburg, '<cht bewolkt 15 gr.
Parijs, licht bewolkt 19 gr.
Bordeaux, licht bewolkt 24 gr.
Grenoble, licht bewolkt 22 gr.
Nice, half bewolkt 22 gr.
Berlijn, geheel bewolkt 16 gr.
Frankfort, gel eel bewolkt 16 gr.
München. geheel bewolkt 15 gr.
Zilrich. gehee bewolkt 17 gr.
Genéve, half bewolkt 19 gr.
Wenen, licht bewolkt 21 gr.
Innsbruck, regen 13 gr.
Rome. licht bewolkt 24 gr.
Ajaccio licht bewolkt 22 gr.
DE
VERWACHT.
VERSPREIDE OPKLARINGEN
Zwaar bewolkt met verspreide op
klaringen en maar weinig of geen
regen. Zwakke tot matige wind uit
westelijke richtingen. Op de meeste
plaatsen, iets hogere temperaturen.
ZON EN MAAN.
27 juni
Zon op 4.24 onder 21.06
Maan op 22.48 onder 8.51
