PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
D£ BILT
Overeenstemming tussen Parijs en
Marokkaanse nationalisten?
Felle „strijd" boven Westerschelde
om toegangsweg tot Antwerpen
MEVR. B0UMAN ONTZENUWT
WEER GETUIGENVERKLARINGEN
MERKWAARDIG PROTEST VAN
JONGE WEENSE ARTSEN
198e Jaargang-No. 199
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 1 5.85; p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 26 Aug. '55
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 4.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max 8 regels)
23 et per rege) met een minimum
van f 1.—. „Brieven of adrea
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 53—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstr. 2, telet. 16; Terneuzen,t Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. N. Bogerastraat 24. telef. 2
NA BESPREKINGEN IN AIX-LES-BAINS
Komst van generaal Catroux
bevorderde verzoening
Tussen Frankrijk en de Marokkaanse nationalisten is Donderdag; ta Aix-
les-Bains in feite overeenstemming bereikt over de toekomstige betrekkin
gen en het verlenen van onafhankelijkheid aan Marokko binnen het verband
van een nauwe unie.
De Franse premier Edgar Faure deelde aan verslaggevers mee dat nog
niet alles in kannen en kruiken is, maar dat er voortgang gemaakt wordt
en zich een duidelijke weg naar overeenstemming aftekent.
Na drie uur van inleidende besprekingen tussen de commissie van vijf
Franse ministers en de vier afgevaardigden van de Istïqlal, verklaarden de
nationalistische leiders dat een Frans-Marokkaanse samenwerking in de
toekomst wenselijk is. Zy zijn zelfs bereid by eventuele komende onderhan
delingen een verzoenend standpunt in te nemen.
werking met Frankrijk in de toe
komst.
Felle strijd.
In Franse politieke kringen heeft
de Sultanskwestie. aanleiding gegeven
tot een felle strijd. Een groep conser
vatieven verzet zich heftig tegen het
opnieuw contact opnemen met de ver
bannen sultan, enerzijds omdat zij de-
De nationalisten legden er evenwel
de nadruk op, dat men niet veel tijd
mag verliezen, wil de huidige gelegen
heid voor verzoening met succes wor
den waargenomen.
Men neemt aan. dat deze bijeen
komst ook er toe bijdraagt een basis
te vinden voor een betere verstand
houding tussen bepaalde Marokkaan
se groepen onderling.
De tweede belangrijke ontwikkeling
was de aankomst van generaal Geor
ges Catroux, een voormalige gouver
neur-generaal van Indo-China en een
man met zeer grote ervaring op het
gebied van Noord-Afrikaanse zaken.
Zijn invloed op zowel de Fransen als
de Mohammedanen in Marokko is
aanzienlijk. De generaal kwam pre
mier Faure en zijn ministers te Aix-
les-Bains meedelen, dat hij voorstan
der is van een politiek van verzoening
en samenwerking met de Marokkaan
se nationalisten.
Het feit, dat generaal Catroux er zo
over denkt maakt het voor leden van
het kabinet die tegen een liberale poli-
teik in Marokko gekant zijn, veel
moeilijker om hun verzet te handha
ven.
Nieuwe koers.
Een verrassend groot deel van het
Franse volk is het er over eens, dat
een realistische benadering van het
Marokkaanse vraagstuk, zoals pre
mier Faure met zijn plan beoogt,
noodzakelijk is. Deze „nieuwe koers"
houdt, naar van betrouwbare zijde,
verluidt, in dat de huidige sultan, Mo
hammed Ben Arafa, aftreedt en dat
zijn verbannen voorganger. Moham
med Ben Yoessef, uit Madagascar
naar Frankrijk mag terugkeren.
Vervolgens zouden twee of drie Ma
rokkanen een regentschapsraad vor
men, die de weg moet effenen voor
een toekomstige Marokkaanse rege
ring. De Istiqlal, zonder wiens toe
stemming het plan geen kans van sla
gen heeft, stelt deze wisseling in het
sultanaat als voorwaarde voor samen-
Straatbeeld
Het aantal slachtoffers van het ver
keer is in Nederland ontstellend
groot. Jaarlijks sterven door dat
yerkeer vrijwel evenveel, mensen als
tijdens de jongste watersnood. Men
zoekt wel naar middelen om het ver
keer „veiliger" te maken, maar men
slaagt daarin slechts matig, omdat men
voor diepingrijpende maatregelen te
rugschrikt.
Een van die diep-ingrijpende maat
regelen wordt nu in het Haarlems Dag
blad gepropageerd en het is wellicht
goed daarvoor nog eens nadrukkelijk
de aandacht te vragen.
De meeste verkeersslachtoffers zijn
voetgangers en wielrijders. Het
Haarlems Dagblad wijster nu op,
dat men voor de voetgangers in de
steden een beduidend grotere veilig
heid zou verkrijgen, wanneer men de
voetgangers op de trottoirs kon hou
den en hun kon beletten willekeurig
de rijbaan over te steken
Dat kan men bereiken door het
niveauverschil tussen trottoir en rij
baan aanmerkelijk te vergroten. Het
verschil zou minstens een halve meter
moeten zijn. Voetgangers kunnen dan
niet meer naar eigen inzicht de rijbaan
oversteken enauto's kunnen niet
het trottoir oprijden om daar slachtof
fers te maken. Men krijgt dan een ge
heel nieuw straatbeeld.
„De voetganger zal op zijn hogere
trottoir verplicht zijn de beveiligde
en met enkele treden naar de straat
afdalende oversteekplaatsen op te
zoeken, als hij naar de andere kant
wil. De grotere veiligheid, die hier
door wordt verkregen wordt bereikt
met opoffering van het comfort dat
men overal en bij ingeving, de straat
over kan, doch dit laatste is juist de
oorzaak van talloze ongelukken.
Verzonken straten geven bovendien
de mogelijkheid om oversteekgelegen-
heden in de vorm van bruggen te
construeren, waardoor de scheiding
tussen voetganger en snelverkeer
volledig zou zijn en het snelverkeer
bovendien niet belemmerd behoeft te
worden door oversteekstoplichten.
I -v it is een toekomstbeeld, doch al-
I 1 lerminst een utopie. Aangezien
de wegen- en stratenaanleg in
tientallen jaren geen noemenswaar
dige verandering heeft ondergaan en
dus hopeloos verouderd moet wor
den genoemd, zijn grote en soms ver
rassende wijzigingen in de techniek
ervan niet alleen noodzakelijk, maar
onvermijdelijk. Het probleemdat
conservatisme op dit gebied heeft
veroorzaakt kan slechts door naar
verhouding even sterke progressivi
teit worden opgelost".
ze zien als een man die een krachtig
nationalisme voorstaat en anderzijds
omdat zij zich verantwoordelijk voe
len voor zijn afzetting twee jaar gele
den en nu niet de indruk willen geven,
dat zij indertijd een grove blunder
hebben begaan.
Zij vormen in het kabinet-Faure
een 'minderheid en, gezien de ontwik
kelingen van deze week, wordt liet
onwaarschijnlijk geacht, dat zy nog
invloed op de gang van zaken zullen
kunnen uitoefenen. Waarschijnlijk zul
len zij als compensatie het aftreden
van resident-generaal Grandval krij
gen-
Koningin en Prinses
Wilhelmina terug
H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses
Wilhelmina zijn Donderdagmiddag te
ruggekeerd van de vacantiereis in
Noorwegen. De koningin is voorne
mens nog enige tijd op paleis Het Loo
te verblijven en zal waarschijnlijk be
gin September naar Soestdijk terug
keren.
ZAAK-JUNGSCHLAGER
„Verbeterde" processen-
verbaal.
In de zaak-Jungschlager werd giste
ren gehoord de Indonesische getuige a
charge, Hendrik Wouter Swartjes. Hij
legt een verklaring af over droppings,
welke hij zag in samenwerking met
Baden, een ex-inspecteur van politie.
Baden heeft deze verklaring weer in
getrokken, maar Swartjes bleef bij zijn
verhaal.
Ook zou rar, Bouman een briefje uit
de gevangenis hebben gesmokkeld,
waarin deze getuige aan de Indone
sische autoriteiten schreef, dat To-
masoa c.s. alles gelogen zou hebben.
Volgens deze getuige was de moord op
De Koning op 31 Mei 1951 een politiek
misdrijf op last van Jungschlager.
Beklaagde Jungschlager: „De Koning
was een jongere collega van mij. Ik
zal mijn eigen vrienden toch niet laten
vermoorden. Hij liegt".
Mevr. Bouman verklaarde, dat er
inderdaad een briefje was, dat echter
niet door haar man uit de gevangenis
is gesmokkeld.
Get. Swartjes deelde daarin mede,
dat hij kwijtschelding van straf zou
krijgen als hij met de politie zou mee
werken. Hij vertikte dit evenwel ver
der. Mevrouw Bouman zal deze brief
op de volgende zitting overleggen.
Volgens de verdedigster wacht get.
nog een veroordeeling in de moord
zaakDe Koning, waarin hij als een
van de daders werd beschouwd. Er
is hem kwijtschelding beloofd, als hij
met de politie zou samenwerken tegen
Jungschlager.
Swartjes antwoordde, dat hij deze
zaak tot klaarheid bracht. Er was eerst
een onwaar proces-verbaal opgemaakt.
Mevr. Bouman zeide, dat in deze
zaak een verbijsterend aantal „verbe
terde" processen-verbaal beschikbaar
zijn.
Getuige Manoppo werd door mevr.
Bouman ondervraagd over door hem
gepleegde diefstallen, waarvoor hij
door de krijgsraad van de K.N.I.L.
werd veroordeeld. Daarna legde zij een
scheepsjournaal over, waaruit blijkt
dat de „Van Riemsdijck" het K.P.M.-
schip, waarop getuige de beklaagde in
Dec. 1950 in Makassar gezien zou heb
ben slechts op 8 en 29 Dec. daar is
geweest. Maar beklaagde was van 17
Nov. tot 17 Dee. 1950 in Maastricht in
Nederland voor een herhalingsoefening
van de marine.... Daarna was hij
thuis.
Vandaag wordt de zitting voortgezet.
Ultimatum aan de
Soedanese muiters
De gouverneur-generaal van Soe
dan, sir Knox Helm, heeft de muiten
de militairen in Zuid-Soedan order
gegeven om zich over te geven. Hy
gaf hun 24 uur om te antwoorden.
De gouverneur-generaal, die Don
derdag uit Londen te Khartoem te
rugkeerde, zegde in een boodschap
aan de muiters een .volledig en eer
lijk onderzoek" naar hun grieven toe.
Hij zeide dat zij als militaire gevan
genen zullen worden behandeld.
Amerikaanse bemiddeling
in Marokko
Irak geeft opstandelingen
2Vt millioen gulden.
De Arabische landen hebben aan
de Amerikaanse regering gevraagd
„al het mogelijke" te doen om Frank
rijk te overtuigen van de gegrond
heid van de Marokkaanse en Alge
rijnse nationale verlangens.
De Iraakse regering heeft Donder
dag een toewijzing van meer dan 2'/z
millioen gulden goedgekeurd voor
hulp aan de Arabieren, die in Ma
rokko tegen de Franse overheersing
strijden.
Krijffsdans was teveel
In het centrum van Cairo is
Donderdag een oud gebouw van
drie verdiepingen ingestort op
een ogenblik dat zich er onge
veer 200 personen in bevonden
Vijftig personen werden ge
wond, van wie verscheidene
zwaar.
In het huis werd een huwe
lijksreceptie gegeven en op het
platte dak namen de ongeveer
200 genodigden deel aan de uit
voering van een krijgsdans. Mid
den in de dans begaf eerst het
dak het en vervolgens stortte
het gehele gebouw ineen.
Aan de voet van het FransMarok
kaanse oorlogsmonument te Casa
blanca leggen Franse burgers een
krans ter nagedachtenis van hun
landgenoten, die bij de ongeregeldhe
den van de laatste dagen in Marokko
om het lemen kwamen. Duizenden Eu
ropeanen waren bij deze manifestatie,
die rustig verliep aanwezig.
Generaal Leblanc
neemt ontslag
Generaal Leblanc, de commandant
van de veiligheidsdiensten in Ma
rokko, heeft zijn ontslag ingediend,
aldus is Donderdag te Rabat verno
men.
Voor de ontslagaanvrage is geen
officiële reden opgegeven, doch in
kringen in nauw contact met het be
stuur is verklaard dat de generaal
ontslag heeft genomen als protest
tegen de vermeende weigering van
resident-generaal Grandval om de ge
neraal alle strijdkrachten toe te
staan, die deze meent nodig te heb
ben ter onderdrukking van de ter
reur.
Stakingsactie hindert
de patiënten.
Verscheidene groepen jonge tVeen-
se artsen, die twee dagen in staking
zijn uit protest tegen een ontwerp-
ziekenfondswet, trokken Donderdag,
de eerste dag van de staking, langs
de ziekenhuizen in de stad om hun
collega's over te halen zich bij hun
actie aan te sluiten.
Het lawaai dat het komen en gaan
van deze artsen, die allen met auto's
reden, maakte, heeft reeds geleid tot
klachten van patiënten en de politie
heeft dan ook bekendgemaakt, dat
een dergelijk „onverantwoordelijk
optreden" niet toegestaan kan wor
den, aangezien „het leven der zieken
in gevaar wordt gebracht."
"Donderdagmiddag reden de stakers
in groepen door de hoofdstraten van
Wenen, waardoor zij talloze ver-
OEFENING „LOCO"
Goes thans centrum van
luchtverdediging
Sinds enkele dagen razen moderne straaljagers over het ruime Zeeuwse
land. De boer, die op de akker aan het werk is, kijkt op naar de ranke vo
gels, de ogen met de hand tegen het felle zonlicht beschermend. De huis
vrouwen in steden en dorpen schrikken even als de machines laag over de
daken scheren en vragen zich af of de kinderen niet wakker zullen worden.
Zij allen weten dat er een grote luchtverdedigingsoefening aan de gang is.
3Iaar zij kennen niet de organisatie, die nodig is om de verdediging van het
Nederlandse luchtruim practisch op de proef te stellen. Zij zien niet de plot
ters, die in donkere bunkers de vlucht van de „vijandelijke" toestellen op een
plottafel bijhouden, zij zien niet de telefonisten, die urenlang posities en
vliegrichtingen doorgeven aan de batterijen, noch de stuksbemanningen, die
op de kanonnen gespannen het luchtruim afzoeken om op plotselinge aan
vallen verdacht te zijn en die ondanks de hitte de hele dag een zware helm
op het hoofd dragen.
Een f irma, die regelmatig een recla-
me-hcFcopier langs het strand laat
vliegen, heeft dit. toestel uit laten r
ten met een reddingsnet voor baders, i
die in zee in moeilijkheden zijn geko
men. Donderdagochtend is het net of
ficieel in Scheveningxen overgedra
gen', direct daarop werd een de
monstratie met hel net gegeven tij
dens welke reddingdeze opname
werd gemaakt.
De oefening „Loco", afkorting
voor „low countries", is in het leven
geroepen om de luchtverdediging van
Nederland en België te beproeven.
Deze concentreert zich op de provin
cie Zeeland, waarvan de Wester
schelde in dit geval dan weer het
vitale gedeelte is. Het bevel over de
gehele oefening berust bij de Neder
landse generaal-niajoor-vlieg er J. H.
Giessen, een officier met een indruk
wekkende staat van dienst als oor
logsvlieger.
De grens tussen het Nederland
se en het Belgische luchtgebied
'ooptin oorlogstijd even ten Noor
den van de Westerschelde, zo
dat de Belgen verantwoordelijk
•.ijn voor de verdediging van de
toegangsweg naar Antwerpen.
Zy krijgen daarvoor de beschik
king over Nederlandse luchtdoel-
artillerie, die overal in Zeeland
staat opgesteld.
Het centrum hiervan bevindt zich in
Goes.
Daar werkt in een houten barak 't
A.A.O.C. („Anti Aircraft Operations
Centre"), dat 't bevel voert over de
zware stukken van 90 mm, die rond
de stad staan verspreid. In deze ba
rak ontvangt men van de Belgische
luchtmacht de gegevens over „vijan
delijke" vliegtuigen, die het Zeeuwse
luchtruim naderen. Als deze toestel
len hoog vliegen gaat er een waar
schuwing uit naar de zware stukken,
zijn het echter laagvliegers, dan
worden de lichte kanonnen ge
waarschuwd, die hun hoofdkwartier
in Vlissingen hebben Hier is net L.
A. A. C. C, („Light Anti-Aircraft
Control Centre"), dat zyn stukken
over de Zuidkust van Walcheren en
in de buurt van Breskens heeft ver
spreid. De lichte kanonnen zijn niet
alleen afhankelijk van de waarschu
wingen uit Goes. Om tijdig gewaar
schuwd te worden tegen zeer laag
vliegende vliegtuigen, zijn er rond 't
gehele eiland Walcheren uitkijkpos
ten van de luchtwachtdienst uitgezet.
Dit zijn ploegjes van vier man, die
bij het ontdekken van vijandelijke
machines onmiddellijk per radiotele
fonie de battery in Vlissingen waar
schuwen.
Radar
Als een melding bij de stukken
binnenkomt, wordt de opsporingsra
dar van de batterij in de opgegeven
richting gedraaid. Als de doelen op
het scherm verschijnen wordt de
vuurleidingsradar ingeschakeld, die
de kanonnen in staat stelt nauwkeu
rig te richten.
Aangezien de snelheid van moder
ne straalvliegtuigen zeer groot is,
blyft er na een melding maar weinig
tijd over om de stukken te richten
en het bevel tot vuren te geven.
Daarom moet alles zonder tijdverlies
worden doorgegeven en dit kan al
leen door practische oefeningen wor
den bereikt. Daarom is „Loco" in het
leven geroepen.
(Vervolg op pag. 4)
Papieren ter waarde van
ton verdwenen?
Bij de posterijen op het traject Alme
loStuttgart is een aangetekende brief
zoek geraakt met bescheiden voor,
naar verluidt, een geldswaarde van
honderdduizend gulden. Het staat vast,
dat een aangetekende brief, welke de
N.V. textielmachines Reading te Al
melo begin Augustus naar een relatie
in Stuttgart zond, daar tot op heden
niet is aangekomen. De postrecherche
heeft de zaak in onderzoek genomen.
keersopstoppingen veroorzaakten.
Volgens de politie deden de beto
gende artsen invallen in hulpposten
voor noodgevallen. De behandeling
van patiënten in de posten werd
door hen belemmerd.
Overleg inzake
de spelling
Op het ministerie van openbaar on
derwijs te Brussel vonden Donderdag
besprekingen plaats van de chef van
het kabinet van de minister van O, K.
en W., mr. A. v. d. Ent en de secretaris
van de kabinetschef van de minister
van openbaar onderwijs te Brussel, de
heer Moerkerke met prof. Blancquaert
voor het treffen der laatste voorberei
dingen inzake de publicatie van de
voorschriften en aanbevelingen, die
beide regeringen zullen richten tot de
ambtenaren en de scholen in verband
met de toepassing van de leidraad en
woordenlijst der Nederlandse taal.
Ook deze besprekingen voerden tot
volledige overeenstemming
Kus voor de president
Toen president Eisenhower zich
langs een met touwen afgezet pad naar
Independence Hall in Philadelphia be
gaf om een toespraak te houden, sprong
plotseling een ongeveer 35-jarige
vrouw over het touw en drukte de pre
sident een kus op de wang. De presi
dent schrikte op, keek haar aan en bei
den begonnen te lachen. Toen ver
dween de vrouw weer in de menigte.
Het weer in Europa
Volgens de rapporten van
Donderdag 19 uur:
Stockholm, onbewolkt, 27 graden
Oslo, onbewolkt, 27 graden
Kopenhagen, onbewolkt, 24 graden
Amsterdam, onbewolkt, 23 graden
Londen, onbewolkt, 27 graden
Luxemburg, half bewolkt, 22 graden
Parijs, onbewolkt, 27 graden
Bordeaux, onbewolkt, 30 graden
Grenoble, zwaar bewolkt, 28 graden
Nice, zwaarbewolkt, 26 graden
Genève, onweer, 22 graden
Zurich, zwaarbewolkt, 23 graden
Locarno, regen, 19 graden
Berlijn, half bewolkt. 21 graden
Frankfort, zwaarbewolkt, 24 graden
München, zwaarbewolkt, 19 graden
Wenen, licht bewolkt, 23 graden
Innsbruck, regen, 18 graden
Rome, half bewolkt, 30 graden
VERWACHT...
PLAATSELIJK REGEN.
Half tot zwaar bewolkt met hoofd
zakelijk in het midden en Zuiden van
het land enige regen met een kans op
onweer. Iets lagere temperaturen.
Overwegend matige wind uit Oosteln-
ke richtingen.
ZON EN MAAN
27 Augustus
Zon op: 5.44 onder: 19.43
Maan op: 16.27 onder: