Stampede van Calgary:: gegok
met levens en met geld...
N.V.V. herdenkt op 30 Juli het
vijftigjarig bestaan
NOG GEEN OPLOSSING VOOR
AFZET V0EDSEL0VERSCH0T
WERK VAN VLAAMSE TELEVISIE
WORDT STERK BELEMMERD
JACQ. KLEIBOER VAN DE E 55
VRIJDAG 29 JULI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
VAN AMSTERDAM NAAR VANCOUVER (II)
Ook de Indianen vormen
belangrijke attractie
(Van een speciale verslaggever).
„Daar staat een echte cowboy", riep na de parade een moeder enthousi
ast tot haar zoontje. Een hoogst merkwaardige uitroep in de week van de
Stampede. In de eerste plaats omdat een echte cowboy in de stad, zo maar
rijdend, ergens langs de kant van de weg, naar de parade, in plaats van
daarin mee te rijden, inderdaad iets bijzonders genoemd kan worden en in
de tweede plaats, omdat een vrouw in staat bleek, uit al die tienduizenden
en tienduizenden namaak-cowboys, die de straten vulden, een echte te
herkennen
Het; wemelde in Calgary van echte en niet-echte cowboys en cowgirls.
Warenhuizen hielden uitverkoop in alles wat met het Wilde Westen ook
maar op enigerlei wijze verband hield of zou kunnen houden en geen
vreemdeling, gekomen voor de Stamp ede, of hy haastte zich h raison van
een paar dollar zich een „10-gallon"-hoed aan te meten en er aldus het
zijne toe bij te dragen dat Calgary werd: de stad van cowboy-hoeden.
De Stampede van Calgary is intus
sen de beroemdste van heel het Wes
ten en jaarlijks komen er meer dan
een half millioen kijkers uit alle vijf
werelddelen naar wat (nu eens niet
ten onrechte) wordt genoemd „the
biggest out-door show on earth."
Geen wonder, dat Calgary, in enkele
decennia dank zij de olie en het
vee van een onaanzienlijk dorp uit
gegroeid tot een moderne stad van
170.000 inwoners (compleet met een
overdekte ijsbaan, theaters, drive-in
bioscopen en -restaurants), die inva
sie ook dit jaar niet geheel kon op
vangen. Er was geen kamer meer te
krijgen, noch in de hotels, noch bij
particulieren en toen we er na een
vliegtocht van twee-en-een-half uur
waren aangekomen, moesten we nog
per auto naar het tachtig mijl verder
in de bergen gelegen Banff voor een
onderdak (wat overigens geen straf
was).
IN DE ARENA.
De wedstrijden werden gehouden in
een machtige arena, waar omheen
tentoonstellingen van landbouwwerk
tuigen, huishoudbeurzen, kermissen
en eetgelegenheden waren opgetrok
ken als-ook een complete Indiaanse
nederzetting met 40 tenten, waar
stammen uit diverse reservaten af
komstig onderdak hadden gevonden.
Standwerkers waren er bij de vleet
en zij kregen het met menige moeder
aan de stok, zulks naar aanleiding
van de producten, die zij aan de man
trachtten te brengen. Het is nu een
maal ook moeilijk, kinderen duidelijk
te maken waarom baby-schildpadden
en kameleons niet zulke geschikte
huisdieren zijn in moeders ogen!
In de arena, des middags: vier
uren van actie en sensatie by brul
lende luidsprekers en wolken van
stof, de .strijd lussen mens en dier be
geleidend. Een korte woeste rit op
een wild paard, enkele seconden lang,
dan gingen ruiter en paard weer elk
huns weegs. Het paard naar de stal,
de ruiter naar het scheidsrechters-
gebouwtje of naar het ziekenhuis.
Het berijden van wilde paarden
dat we ook te zien kregen leek ons
beslist een ongezonde liefhebbery. De
staldeuren worden opengesmeten,
terwijl enkele drie-mans ploegen
klaar staan. Een seconde later stor-
Indianen maken muziek. Zij vormen
een dankbaar doelwit voor de foto
grafen.
men, luid briesend, op een alles be
halve geruststellende manier de
paarden, die nog nooit een ruiter op
de rug hebben gehad naar buiten.
De bedoeling is, dat de drie mannen
van een bepaalde ploeg het hun toe
gewezen dier, dat alleen een touw om
het lijf heeft, vangen, dan zadelen,
vervolgens hun ruiter er op helpen
en dan maar zien hoe lang hij er op
blijft.
DUIVELS.
Reminiscenties aan stierengevech
ten kregen we bij het aanschouwen
van een der hoofdnummers: de Brah-
maanse stieren, oftewel de zebu's.
Normaal zijn dit bijzonder vreedzame
dieren, maar in de arena gedragen zy
zich als vlees geworden duivels het
geen naar onze inlichtingen een ge
volg is van het feit, dat zij op niet
nader te omschrijven wijze (waarin
ook iets duivels zit) vals worden ge
maakt.
Zodra de dieren hun ruiter hadden
afgeworpen, stormden zij met gebo
gen kop op hem af, maar dan waren
er altijd wel een paar clowns in de
buurt, die de woedende dieren wisten
af te leiden. Die clowns waren ge
weldig. „They stole the show" hoor
den we bij herhaling zeggen en het
was zo. Het was ongelofelijk, welke
risico's'zij durfden te nemen.
CHUCKWAGEN-RACES.
De races met trekkerswagens in
de avonduren brachten evenzeer sen
saties. Het stadion was andermaal
uitverkocht en dat was zeker niet
om het vuurwerk, dat daar later zou
worden gehouden, maar vanwege de
chuckwagen-races over een nalve
mijl.
Er waren zeven heats elk met vier
wagens, die bespannen met vier
paarden en met vier bijrijders erbij
moesten trachten, na op het mid
denveld een 8 te hebben gedraaid om
wat tonnen heen, in de kortst moge
lijke tijd de rit over de ovale renbaan
heen te beëindigen.
Elke wagen kreeg een zekere bal
last mee, ongeveer duizend pond. Na
een proefronde werden de vier wa-
§ens opgesteld, haaks op de race-
aan, in de richting van het midden
veld, waar een voor ieder ongeveer
gelijke route in de vorm van een acht
was uitgezet. Zodra het pistoolschot
in de arena weergalmde, sleepten de
helpere het ballastgewicht in de wa
gens an dan ging 't voort. Zwepen
knalden, wielen ratelden, wolken stof
stoven op en als in een nachtmerrie
jakkerden de 32 paarden en twintig
mannen voort om als eerste terug te
zijn op de renbaan. Er gebeuren maar
weinig ongelukken, wat een mysterie
is, want maar al te vaak raken de
wielen elkaar en gaat er een wagen
ondersteboven.
Stampede betekent gegok met le
vens en met geld. Gaat een cowboy
down en wordt hij gewond, dan staan
al zijn concurrenten klaar om hem te
helpen zijn come back te vieren. Er
is een geest van rivaliteit, maar bo
ven alles van leven en laten leven en
dat is een prettige gedachte.
STUDIE VAN F.A.O.
Dr. Cardon ziet evenwel
zekere vooruitgang
„Voor de afzet van het wereldoverschot aan voedsel en andere landbouw
producten en de distributie daarvan in landen, waar tekorten bestaan, is
nog geen bevredigende oplossing gevonden. Toch gaan we by de bestude
ring van de vele daarmee samenhangende vraagstukken en het coördineren
en bevorderen van de samenwerking tussen (Ie regeringen en landen om tot
de gewenste resultaten te komen de goede kant uit". Aldus verklaarde dr
P. V. Cardon, directeur-generaal van de voedsel en landbouworganisa
tie, F.A.O. der Verenigde Naties, tijdens een vraaggesprek in het Sche-
veningse Kurhaus.
Dr Cardon, die van zijn vacantie in
Europa gebruik maakt om tevens na
der kennis te maken met regerings
personen en leidende functionarissen
vertoeft enige
Woensdag werd hij met minister
Mansholt door de Koningin ontvan
gen en later in zijn vacantie zal hij
een zeiltocht met de Nederlandse
minister van landbouw maken. Er
werd een ontvangst geboden in het
Kurhaus, waar ir C. Staf, minister
van oorlog en ad-interim minister
van landbouw, als gastheer optrad.
Ruim dertig landen nemen thans
Nog steeds geer
Nederlandse
programma's
„Het Laatste Nieuws" schrijft, dat
het werk der Vlaamse televisie zeer
belemmerd wordt, doordat nog steeds
geen Nederlandse programma's kun
nen worden overgenomen.
Het blad herinnert er aan, dat de
Vlaamse televisie, toen zij haar ar
beid begon, geregeld Nederlandse
uitzendingen kon overnemen en aan
de medewerkende artisten een bijslag
van 50 procent op hun honorarium
betaalde. Toen de internationale ra
dio unie die bijslag bepaalde op 25
procent, moest het overnemen van
programma's worden stopgezet, om
dat de Nederlandse televisiestichting
zich aan het voorschrift der interna
tionale unie wenste te houden en de
organisaties der artisten met die by-
slag geen genoegen namen.
Nadat de internationale linie de bij
slag tot 50 procent verhoogd had,
rezen nieuwe moeilijkheden, doordat
de vakorganisaties de bijslag niet al
leen voor de artisten eisten, maar
voor het gehele personeel dat aan
ovex-genomen uitzendingen meewerkt.
De unie wenste daarop niet in te
gaan vanwege de consequenties op
radiogebied.
„Het Laatste Nieuws" betreurt de
ze stand van zaken, met het oog op
de samenwerking tussen de lage lan
den en op de mededinging van de
Waals-Franse televisie. Het zegt, dat
ook de wederzijdse regeringen moe
ten trachten een oplossing voor dit
vraagstuk te vinden, omdat anders
ook voor 1956 waarschijnlijk geen re
geling mogelyk zal zyn.
Treinverkeer Dordrecht-
Sliedrecht gestremd.
Op Zaterdag a.s.
Op Zaterdag 30 Juli a.s. zullen twee
overspanningen van de spoorbrug bij
Baanhoek in de spoorlijn van Gorin-
chem naar Dordrecht worden vervan
gen door nieuwe.
Het treinverkeer tussen Dordrecht
en Sliedrecht zal die dag zijn gestremd
van des ochtends 4 uur tot des avonds
19 uur.
De treinen van Sliedrecht naar
Dordrecht worden vervangen door
autobussen. Op de tijdstippen waarop
anders de treinen van Dordrecht naar
de richting Geldermalsen vertrekken
zullen autobussen rijden naar Gorin-
chem, welke stoppen te Sliedrecht.
Voor reizigers die verder willen rei
zen dan Gorinchem rijden autobussen
van Dordrecht naar het station te Slie
drecht in aansluiting op de treinen al
daar. Deze autobussen vertrekken van
Dordrecht ongeveer 25 minuten vroe
ger dan de „vervallen" treinen. Rei
zigers die van de autobussen gebruik
maken, moeten rekening houden met
een vertraging van ongeveer een half
uur. Bij ongunstig weer gaat de strem
ming van het treinverkeer niet door.
Dit zal echter eerst kort tevoren be
kend kunnen worden gemaakt.
Lof toegezwaaid aan
Prins Bernhard.
Het Britse blad „Daily Sketch" prijst
Prins Bernhard naar aanleiding van
enkele opmerkingen die deze in
Cranwell over het vliegen heeft ge
maakt. Zo vindt het blad de waarscbu-
wing van de prins, dat straalvliegtui-
I gen te sriel en te gevaarlijk zijn om
I stunts mee te maken, goed op zijn
plaats.
Een kortemaar wilde rit.
Engeland «n V.S. wensen
geen Sunfed
Engeland en de Verenigde Staten
hebben zich Woensdag op een bij
eenkomst van de economische en so
ciale raad van de Verenigde Naties,
die op het ogenblik in Genève bijeen
is, uitgesproken tegen de instelling
van een speciaal fonds van de Ver
enigde Naties voor economische ont
wikkeling (Sunfed), zolang nog niet
is begonnen met een algemene ont
wapening.
aan een studie en het coördinerende
werk deel. Het is o.a. gelukt in Egyp
te en in India, waar aanzienlijke te
korten bestaan aan proteïne (eiwit
ten in het voedsel), de situatie zeer
te verbeteren. Daar de F.A.O.-plan-
nen voor een wereldvoedselraad en
later voor een voedselelearings-insti-
tuut, strandden op een g".eprek_ aan
belangstelling én samenwerking en
op onwil van de handel, heeft de F.
A;0. bij het benaderen van het pro
bleem de koers gewijzigd. Van de
grond af aan worden thans de vraag
stukken der overschotten en tekor
ten bestudeerd.
De F.A.O. werkt hier samen met
andere gespecialiseerde instituten
van de Verenigde Naties. Steeds gaat
men bij het zoeken van de oplossin
gen uit van het standpunt, dat de
wereldhandel niet geschaad mag
worden. De F.A.O. geeft uitsluitend
adviezen aan regeringen en groepen
regeringen.
Weliswaar is de werkwijze langdu
riger, doch de vooruitgang doet be
vroeden, dat ook op het gebied der
wereldoverschotten en tekorten aan
voedsel en andere landbouwproduc
ten een reeks gunstige oplossingen
zal kunnen worden gevonden, inci
denteel, zowel als in het algemeen.
THANS MEER DAN 450.000 LEDEN
Diamantbewerkersbond nam
initiatief tot de oprichting
(Van onze parlementaire redacteur).
De Nederlandse vakbeweging viert op 30 Juli a.s. een belangrijk jubileum.
Op die datum is het namelijk vyftig jaar geleden, dat het Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen, het N.V.V., hier te lande werd opgericht.
Op 30 Juli a.s. zal deze oprichting in het gebouw van de Diamantbewer
kersbond in Amsterdam herdacht worden. Het zal een bescheiden bijeen
komst zijn, doch zij luidt een aantal herdenkingen in, die zich uitstrekken
tot in 1956, in welk jaar een groot feestelijk congres van het N.V.V. wordt
gehouden.
Het is niet toevallig, dat het gebouw van de Diamantbewerkersbond is
uitgekozen voor de eerste „plechtigheid". Want in ditzelfde gebouw werd
het N.V.V. een halve eeuw geleden geboren.
De vakverenigingen kwamen pas op
tegelijk met de industriële ontwikke
ling in de negentiende eeuw, eerst
aarzelend, zwak en zonder veel in
vloed, later van meer betekenis. Hoe
wel dus zelfs al omstreeks 1850 vak
verenigingen waren opgericht, kun
nen de bei'oepsverenigingen van de
typografen en de diamantbewerkers,
die in 1866 het levenslicht aanschouw
den, pas de eerste eigenlijke vakorga
nisaties genoemd worden.
Nadat de typografen en de dia
mantbewerkers zich georganiseerd
hadden, volgden de bouwvakarbeiders
en een paar jaar later de scheepstim
merlieden, de steendrukkers, de meu
belmakers, de tabaksbewerkers en
anderen. Wel waren het merendeels
slechts kleine verenigingen, doch
sommige vormden zelfs al werklozen
kassen en in enkele grote steden
kwam samenwerking tot stand in
centrale organisaties.
Het doel van die vakbonden was de
verbetering van de materiële positie
der leden, doch daarnaast werden zij
een soort verzekeringsinstituut voor
werkloosheid, staking en uitsluiting.
De leiders begrepen, dat zij, wilde
men het doel zo krachtig mogelyk na
streven, samenwerking moest zoeken.
In 1891 werd in Brussel het Tweede
Internationale Socialistisch en Vak
verenigingscongres gehouden, dat o.a.
besloot, dat in elk land een arbeids
secretariaat moest worden opgericht.
In 1892 kwam als gevolg hiervan in
ons land het Nationaal Arbeids Secre
tariaat het N.A.S. tot stand. De
meeste van de toen bestaande vak
verenigingen traden toe.
Het initiatief
In 1894 richtten de diamantbewer
kers een nieuwe vereniging op, de Al
gemeen Nederlandse Diamantbewer
kersbond (A.N.D.B.). Men schoeide
hem op dezelfde leest als de beste En
gelse en Duitse vakorganisaties en
met succes.
De A.N.D.B., die niets moest heb
ben van de syndicalistische, dat is de
revolutionnaire geest van het N.A.S.,
bleek het vertrouwen te bezitten van
talrijke Nederlandse arbeiders. Op
zijn voorbeeld werden meer anti-
syndicalistische vakbonden opgericht
en deze wendden zich tot de A.N.D.
B„ met het verzoek het initiatief te
nemen tot de stichting van een nieuwe
centrale organisatie van vakbonden.
De A.N.D.B. had daar wel oren
naar en in Februari 1905 kwamen on
der voorzitterschap van Henri Polak
in het gebouw van de Diamantbewer
kersbond de afgevaardigden van een
aantal vakverenigingen byeen. Men
besloot tot oprichting van de nieuwe
centrale, het Nederlands Verbond van
Vakverenigingen, het N.V.V. Dat was
op 30 Juli 1905, dus nu een halve eeuw
geleden.
De groei
Bij de Stichting telde het N.V.V.,
dat dus een bond is, waarin de afzon
derlijke vakverenigingen zich hebben
georganiseerd, 18.960 leden. Een jaar
later was dit getal tot 26.227 geste
gen en in 1910 noteerde men reeds
40.628 leden. Dat wil dus zeggen, dat
de bij het N.V.V. aangesloten vak
organisaties gezamenlijk 40.628 leden
hadden.
In laatstgenoemd jaar telde het N.
A.S. er nog slechts 3454. Wel steeg
dit aantal in latere jaren, doch ten
slotte is het N.A.S. opgeheven.
Om nog enkele cijfers te noemen:
op 1 Januari van het oorlogsjaar 1914
bedroeg het aantal leden van het N.
V.V. 84.434, op 1 Januari 1918:
159.514. Op 1 Januari 1940, dus even
vóór het uitbreken van de tweede we
reldoorlog telde het NVV 320.000
leden en op 1 Januari 1954 waren het
er 453.949
Naast het N.V.V. zijn ook de K.A.
B., het C.N.V. en het A.N.V. res-
JACQ. KLEIBOER:
organisator van de E 55.
den en de draagvlakken van de Spin
tastten en zich in een ogenblik
dat bleek uit hun opmerkingen
een volkomen juist beeld van de ma
chine vormden.
Dat de kinderen het goed begrepen
hadden bleek uit een getypt verslag
van de hand van Wim van der Ven,
één der leerlingen van Bartimeus. Hy
typte 't op zijn eigen schrijfmachine
in gewoon schrift én in brailleschrift.
Het was een intelligent verslag,
getuigend van goede waarneming.
„Wat ons het eerste trof was de
Rotterdamse reus aan de ingang"
schreef de blinde jongen. En vervol
gens: „De prachtige miniatuur in
stallaties van olietanks, bedx-rjfsge-
bouwen, kraakinstallaties, fabrieks
schoorstenen, tezamen met de eeuwi
ge vlam, maakten een onvergetelijke
indruk".
Zo zag hij „Pernis" door de ogen
van de heer Kleyboer. Maar en dat
is een hint voor allen, die tentoon
stellingen organiseren: „Bij de
stands van Amsterdam en Rotterdam
konden we niet veel bekijken, omdat
alles in vitrines stond..."
De heer Kleyboer stopte het ge
schrift weer bij z'n stukken. „Het
kostbaarste uit mijn archief" zei hy.
pectievelijk de R.K., de protestants-
Christelijke en de neutrale vakcen
trales opgekomen en na de oorlog
heeft zich daar nog bij gevoegd de
communistische E.V.C., doch het N.
V.V." is steeds de grootste gebleven.
Betekenis
De betekenis, die het N.V.V. In de
loop van een halve eeuw heeft gekre
gen, blijkt niet alleen uit het vermo
gen, dat het beheert tegen het uit
breken van de tweede wereldoorlog
bezaten de vakcentrales tezamen
ruim 30 millioen' gulden maar ook
uit de sociale hervormingen, die mede
door zijn invloed tot stand gekomen
zijn uit de vertegenwoordiging in ver
schillende hoge adviescolleges en uit
het aandeel in de uitvoering van een
aantal sociale wetten.
„DE MOOISTE DAG VAN MIJN LEVEN"
„De dag met de blinde kinderen"
„Ik heb héél wat mooie dagen in m'n leven zien komen en gaan" zegt
Jac. Kleyboer, de man, die er zyn beroep van maakt om tentoonstellingen
te organiseren en die dus ook de E 55 in het leven riep. „Maar de 27e Juni
van dit jaar was bepaald de mooiste dag van myn leven. Toen kwamen er
blinde kinderen uit Zeist naar de tentoonstelling en ik heb ze rond mogen
leiden. Het was een belevenis, om nooit te vergeten".
Ze kwamen 's morgens. Het waren
leerlingen van het Chr. Blindeninsti
tuut Bartimeus en: „eerlijk, we ston
den voor een raadsel, hoe we hun al
les, wat er in en om de tentoonstel
ling was, zouden laten zien".
Maar het lukte, dank zy het enor
me vermogen der kinderen de „din
gen" in zich op te nemen en zich er
een voorstelling van te maken.
We begonnen bij de Spin. Fokker's
eerste vliegmachine. Ik vertelde hun
wat Anthony Fokker met dat toestel
had gedaan en ik kreeg beslist tranen
in m'n ogen, toen ik zag hoe ze met
hun gevoelige handen langs de dra»-
