PROVIKCIALE ZEEUWSE COURANT
Eisenhower doet een suggestie
inzake bewapeningscontröle
Staten over bouw van inrichting
voor geestelijk gestoorden
HITTEGOLF DUURT VOORT IN
EUROPA EN JAPAN
BREDE GLIMLACHRECEPT
VOOR DE STAATSLIEDEN
198e Jaargang-No. 166
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5,85; p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 19 Juli 1955
ADVERTENTIEPRIJS 515 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 4.—.
Ing mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 ct. per regel met een minimum
van f l.— „Brieven of adres
Bureau v o. Blad" 25 cent meer.
Giro No 359300 P.Z.C„ Middelburg.
Bur. Vlisslngen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304): Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63. telef. 2475 (D.g.g. 2228): Oostburg, Finlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee. N Bogerdstraat 24. telef. 2
CONFERENTIE TE GENEVE
Boelganin tegen bespreking over
communistische landen
Op de topconferentie van de Grote Vier te Genève heeft Eisenhower
Maandag: als eerste spreker het woord gevoerd. Hy zeide: Het is tijd, dat
alle gordijnen of ze nu zyn van kanonnen, van wetten of van regeringen,
beginnen te verdwijnen. De president verklaarde, dat het Amerikaanse
-volk de vriend wil zijn van de Sowjet-volken.
Het is van oordeel, dat zekere volken in Oost-Europa niet de vrijheid
hebben gekregen, die hun in overeenkomsten in de oorlog is beloofd. Het
overheersende probleem noemde Eisenhower dat van de bewapening. Een
verrassende aanval met atoomwapens kan meer vernietiging veroorzaken
dan tot dusver ooit is geschied.
Om deze reden dient de conferentie misschien te overwegen of beper
king van de bewapening het best kan worden aangepakt door eerst te
streven naar betrouwbare methoden van toezicht op, en inspectie van,
militaire inrichtingen.
De president merkte verder
„We kunnen hier, in een paar uur
op een paar dagen, niet verwachten
alle problemen van de gehele wereld
op te kunnen lossen. Doch we kun
nen de eerste stappen zetten op een
nieuwe weg naar een rechtvaardige
en duurzame vrede".
Westelijke waarnemers zijn van
mening dat Eisenhower een grote
stap heeft gedaan om de kloof
tussen Rusland en het Westen te
overbruggen, vooral met betrek-
Groteske figuren
Wanneer politiek en liefde (of
verliefdheid) zich vermengen,
dan ontstaan groteske figu
ren, die moeilijk begrijpbaar zijn.
Daar is de Tsjechische mevrouw Si-
spera. Zy was Engelse en in de oor
logsjaren huwde ze een van de dap
pere Tsjechische mannen, die van
Engeland uit als piloot voor de vrij
heid vochten. Deze man vertoeft nu
in 'n Tsjechische gevangenis. Mevr.
Sispera, die met haar man in Tsjecho-
Slowakije woonde kreeg kortgeleden
behoefte met haar drie kinderen naar
Engeland te gaan.
De Engelse pers hief een klaaglied
aan over de zwaar getroffen vrouw
achter het ijzeren gordijn en alles
werd in het werk gesteld om me
vrouw Sispera naar Engeland te la
ten gaan. ze had zich inmiddels van
haar gevangen echtgenoot la
ten scheiden om de terugtocht naar
Engeland te vergemakkelijken.
De politiek kwam er aan te pas.
Mevrouw Sispera beminde de
vrijheid, die achter het ijzeren
gordijn niet te vinden was. De En
gelse journalisten bezwoeren, dat het
een wreedheid zou zijn deze vrouw
achter het ijzeren gordijn te laten
ènde Engelse regering deed ten
slotte stappen in Praag.
Vorige week arriveerde mevrouw
Sispera met haar kinderen en met
een stoet van journalisten op het
vliegveld Schipnol.
Daar dook plotseling de vrijheid
zelve op, welke mevrouw Sispera zo
zeer beminde. De vryheid heette
Chudy en zij had de gedaante aange
nomen van een Tsjechische m'neer
die reeds enige tijd vriendschap met
mevrouw Sispera had gesloten en die
haar voorgegaan was naar Duitsland
en Engeland.
Mevrouw Sispera lachte wat verle
gen toen de journalisten het hadden
over de „grote" vrijheid, welke zij
gezocht had en ze zei tenslotte, dat
ze in Engeland wel alles zou uitleg
gen, nu ze haar Chudy had.
De Engelse pers zit thans met die
groteske verwarring tussen po
litiek en liefde. Kranten hadden
al gemeld, dat de Tsjechische rege
ring de oorlogsheld Sispera in vrij
heid wilde stellen als mevrouw.
Sispera in Tsjechoslowakije bleef,
maar ze kon niet blijvenwant
haar wachtte de vrijheid.
Men krijgt toch uit deze dingen
wel de indruk, dat de Engelse rege
ring dit geval Sispera helemaal niet
prettig kan vindenDat die rege
ring zich driemaal bedacht zou heb
ben als ze vóór haar stappen in
Praag de juiste verhouding tussen
politiek en liefde in het geval Sispe
ra had gekend!!
Een soortgelijk geval is thans in
Nederland gaande. Hier ver
blijft de Scheveningse mevrouw
Weiher-Toet, die uit het verre Polen
naar haar geboortedorp terugkeerde
voor de begrafenis van haar vader.
Ze liet haar man Josef en vier kin
deren achter in Polen en nam al
leen het jongste kind mee naar Ne
derland.
Destijds trouwde ze als 18-jarig
meisje met de Poolse visser Weiher,
die ze in Scheveningen leerde kennen.
Jarenlang is ze een Poolse huisvrouw
geweest, maar nu ze Nederland te
rugzag, wil ze geen Poolse huisvrouw
meer zyn. Haar man en vier kinderen
moeten het in Polen maar uitzoeken.
Zy zelf wil in Nederland blyven
ze bemint de vryheidDe Neder
landse justitie wenste haar terug te
zenden naar Polen, omdat haar vi
sum verlopen was. Daarom is ze nu
ondergedoken en een advocaat beT
pleit haar belangen.
Er wordt getracht de Nederland
se minister van Justitie in een
dwangpositie te brengende
vrouw zou onaangename dingen ge
zegd hebben over het communisti
sche bewind in Polen.
Ze bemint thans de vrijheid. An-
king tot de internationale contrö-
le die benodigd is om een. derde
wereldoorlog te voorkomen. Zijn
voorstel voor een „eerste stap" in
deze richting was een overeen
komst tussen de grote mogend
heden voor onderling toezicht op
militaire instellingen.
De tweede spreker, de Franse pre
mier Edgar Faure, kwam met enkele
nieuwe voorstellen betreffende ver
zekeringen aan Rusland. Hij deed de
suggestie aan de hand de strijdkrach
ten van een eventueel herenigd
Duitsland niet groter te doen zijn
dan de strijdkrachten die West-
EISENHOWER
..gordijnen moeten verdwijnen
Eisenhower sprak
met Zjoekow
President Eisenhower heeft
Maandagochtend bij het begin
van de Geneefse conferentie de
Russische minister van defen-
sie, maarschalk Zjoekow, har-
telijk begroet. De beide man-
nen, die aan het einde van de
H oorlog vrienden werden, hadden
elkaar sedert 1945 niet meer
gezien. Nadat zy nieuws had- n
j§ den uitgewisseld over hun fa-
milie, zeide Eisenhower op har-
M telijke toon tot de maarschalk:
„tot vanavond aan het diner".
Naar gemeld hebben de Ame-
M rikaanse president en Zjoekow
in de laatste maanden een par-
ticuliere correspondentie ge-
H voerd.
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllI
Duitsland op basis van de huidige
overeenkomsten met het Westen zijn
toegestaan.
Veiligheidsverdrag
Nadat de conferentie voor het
middagmaal was geschorst, sprak
na de hervatting de Britse premier
Sir Anthony Eden. Premier Eden
bracht een plan naar voren voor een
onderling veiligheidsverdrag tussen
Oost en West, met deelneming van
de grote vier en een verenigd Duits
land. Tenslotte kwam als laatste
spreker de premier van Rusland,
Boelganin.
Hy stelde een plan voor ter ver
mindering van de spanning in de we
reld, dat in twee etappen zou moe
ten worden uitgevoerd.
In het eerste stadium zouden de
partijen van het Europese veilig
heidsstelsel nog aan haar verplich
tingen, voortvloeiende uit de ver
schillende door haar gesloten ver
dragen, gebonden zijn, maar zich te
vens verplichten geschillen langs
vreedzame weg op te lossen en af te
zien van het gebruik van geweld.
In het tweede stadium zouden de
betrokken landen de verplichtingen
op grond van het collectieve veilig
heidsstelsel volledig moeten nako
men, terwijl dan het Noordatlantisch
verdrag, de Paryse overeenkomsten
en het verdrag van Warschau ge
heel zouden worden afgeschaft.
Boelganin was er tegen, dat op de
conferentie wordt gesproken over de
toestand in de communistische lan
den. Dit zou inmening in hun bin
nenlandse aangelegenheden beteke
nen.
(Vervolg op pag. 3)
130 DODEN IN DUITSLAND
In Wenen en Genève
32 graden
Zowel in West-Europa als in Japan
duurt de hittegolf voort, en het aan
tal slachtoffers van hitte en onwe-
ders blijft stygen.
In Duitsland is de hittegolf de
tweede week ingegaan. In totaal zijn
hier reeds 130 personen om het le
ven gekomen door zonnesteken, blik
seminslag en verdrinken. De hoofd
stad van Oostenrijk, Wenen, had
Maandag de heetste dag van het
jaar, met temperaturen van 32 gra
den Celsius.
In Zweden was het, ondanks hel
dere zonneschijn, iets koeler dan
voorheen, als gevolg van een koele
bries uit het Noordwesten.
Ook in Japan duurt het abnormaal
warme weer voort. Door de hitte is
het aantal slachtoffers van de slaap
ziekte in Tokio deze zomer gestegen
tot 32.
deren zeggen, dat die vrijheid de ge
stalte van een man heeftname
lijk de man van haar overleden zus
ter. Met die man zou ze gaarne in
het huwelyk treden. De moeder van
deze man bevestigde de geruchten.
De advocaat van mevr. Weiher trekt
echter de geruchten in twijfelHij
pleit voor de „grote politieke vrij
heid", welke iedereen zo graag gunt
aan mevr. Weiher en aan alle Polen.
7 iedaar weer de groteske figuur
als politiek en liefde zich vermen-
J gen
Men kan echter niet zonder meer
om een ongelukkig huwelijk of
om een gelukkige (tweede) liefde de
grenzen van een land openzetten,
nog daargelaten dat men dan op het
gebied van de liefde een vrijheid toe
staat, welke in het eigen land zeker
niet voor iedereen aanvaardbaar is!!!
Zolang het niet gaat om politieke
noodzakelijkheid kan naar onze me
ning de Nederlandse regering niet- an
ders doen dan zulke vrouwen terug
zenden naar het land, waar ze thuis-
behoren en waar ze een eigen gezin te
verzorgen hebben!!
Ook in Genève, waar thans de lei
ders van de grote vier bijeen zijn,
was het Maandag weer erg warm.
Hier werd een temperatuur gemeten
van 32 graden celsius.
Deze telefoto uit Genève geeft een
algemeen overzicht van de openings
zitting van de conferentie van de
Grote Vier in het Geneefse Volken
bondspaleis, op Maandagmorgen.
Atoomenergie voor
algemeen gebruik
Het electrieiteitsnet van Niaga-
ra-Mohawk power Corporation" heeft
voor het eerst in Amerika stroom
ontvangen, die door middel van
atoomenergie was opgewekt en be
stemd was voor algemeen gebruik.
De stroom wordt opgewekt door
een reactor van hetzelfde type als
van de reactor, die in de „Sea Wolf",
de tweede atoomduikboot, die bin
nenkort te water gelaten zal worden,
zal worden gemonteerd. Het betreft
hier ongeveer tien millioen watt.
Bij de plechtigheid, waarmee de
stroom „overgedragen" werd, zeide
admiraal Lewis Strauss, voorzitter
van de Amerikaanse commissie voor
atoomenergie, dat „over twee jaar of
minder" de eerste volledige electri-
sche centrale gereed zal zijn, die aan
het gebied van Pittsburgh 60.000 ki
lowatt zal leveren.
Einde van staking
in Antwerpen
Het Antwerpse stakingscomité heeft
een manifest uitgegeven, waarin de
havenarbeiders gevraagd werd het
werk te hervatten. Het comité erken
de daarmee een feitelijk al bestaande
toestand, want reeds Zaterdagmiddag
had de aanwerving van havenarbei
ders, wat hun aantal betreft, een
vrijwel normaal verloop gehad.
Groepen stakers trachtten de aan
werving met geweld te beletten, en
bij botsingen met de politie vielen er
gewonden. Bij de aanwerving van
Zondagochtend behoefde de politie
niet meer op te treden.
De wilde staking heeft drie weken
geduurd. De Antwerpse scheepsagen
turen hebben de buitenlandse redery
en telegrafisch verzocht haar sche
pen weer naar Antwerpen te zenden.
AANKOMST BIJ VERGADERZAAL
Zelfs Molotow deed mee
De leiders van alle vier de mogendheden arriveerden voor de eerste
zitting in het „Palais des Nations" te Genève met een brede glimlach.
Het eerst kwam de Britse premier, sir Anthony Eden. Hij werd gevolgd
door de Franse premier, Edgar Faure, en vervolgens door de Russische
premier maarschalk Boelganin en de leider van de Russische communis
tische partij Kroesjtsjew. Beide Russische leiders glimlachten breed
toen zij uit hun auto stapten en groetten twee knappe secretaressen van
de Verenigde Naties, die naar hen zwaaiden.
Zelfs de gewoonlijk nogal nors kij
kende Molotow, de Russische minis
ter van buitenlandse zaken, toonde
een brede glimlach, volgens aanwe
zige journalisten, de breedste, die hij
ooit heeft laten zien.
Dè laatste., die arriveerde was de
Amerikaanse president, Eisenhower,
omgeven door een zwaar bewapende
macht van de Amerikaanse veilig
heidsdienst. Ook Eisenhower glim
lachte opgewekt en toonde de aanwe
zige fotografen zijn bekende brede
grijns.
Nadat alle „onbevoegden" uit de
conferentiezaal waren verwijderd en
de deuren gesloten, werd de zitting
formeel geopend door president
Eisenhower.
Vrolijke sfeer.
In Genève heerst een bijna vrolij
ke sfeer; de gehele wereldpers
schijnt er te zijn samengetrokken.
Er zijn een 1500 journalisten bijeen
in het pershuis, een oud gebouw, dat
een rol placht te spelen in de verkie
zingstijd en thans door de stad voor
de pers beschikbaar is gesteld.
Hoeveel beschermers er voor de
president zijn gekomen, weet men
niet precies. Het zijn er tientallen.
De lijfwacht van de president heeft
het overigens niet gemakkelijk. Alle
vliegtuigen, auto's, woningen, gan
gen en zalen, die Eisenhower be
treedt, zijn kort tevoren grondig on
derzocht. Behalve op bommen ook
op geheime microfoons, clandestiene
VELE VRAGEN OVER PLAN „VERPLEEG- EN RUST HUIZEN"
Géén doublure van „Vrederust" en
opzet niet te ruim
In alle afdelingen van de Provinciale Staten is het voorstel van G.S.
inzake financiering van de bouw van een inrichting voor geestelijk ge
stoorden, dit naar aanleiding van een verzoek van de Stichting, „Ver
pleeg- en Rusthuizen „Walcheren", breedvoerig besproken. Daarbij wer
den vele vragen gesteld. Zo vroeg men zich af of hier sprake zou zijn van
een doublure met „Vrederust", of de bouw niet te groot van opzet is, of
het wenselijk zou zijn, dat één of meer leden van G.S. zitting krijgen in
het stichtingsbestuur en of niet te hoog wordt gegrepen, gezien de decen
tralisatie, die bij de bouw van dergelijke inrichtingen thans is waar te
nemen en welk standpunt hel college ten opzichte van soortgelijke aan
vragen zal innemen.
In een uitvoerig antwoord op het
algemeen verslag geeft het college te
kennen, dat het een vertegenwoordi
ging zijnerzijds in het stichtingsbe
stuur niet nodig acht. De samenstel
ling van dit bestuur biedt een vol
doende waarborg voor een goed be
leid. Zij merken ook op, dat de fi
nanciële positie der stichting gezond
is. Zij verzorgt thans 112 mensen,
die in de te stichten inrichting beho
ren te worden opgenomen. Deze pa
tiënten zijn afkomstig uit geheel
Zeeland, hoofdzakelijk echter uit
Midden-Zeeland. Bovendien is het
aantal aanvragen van dien aard, dat
de te bouwen inrichting niet te groot
geacht wordt.
Het antwoord van G.S. bevat me
dedelingen van de Stichting Zeeland
voor Maatschappelijk en Cultureel
Werk over de behoefte aan inrichtin-
ëen voor geestelijk gestoorden,
'aaruit blijkt, dat bij een aantal be
jaarden, dat gelijk is aan 10 der
bevolking Zeeland bereikt dit per
centage binnenkort tenminste
één-duizendste der bevolking in een
inrichting voor geestelijk gestoorden
behoort te worden opgenomen. Hier
op voortbouwend concludeert de
stichting, dat er in Zeeland een to
tale behoefte bestaat van 275, ver
deeld als volgt: Walcheren 75, Beve-
landen 65, Schouwen-Duiveland 25,
Tholen 15, West-Zeeuwsch-Vlaande
ren 30, Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
65.
VOORZIENING.
Schematisch voorgesteld zou voor
ziening in deze behoefte kunnen ge
schieden met één tehuis voor Wal
cheren, de Bevelanden en een deel
van West-Zeeuwsch-Vlaanderen, één
voor Schouwen-Duiveland, Tholen en
St. Philipsland, in combinatie met
een tehuis voor lichamelijk niet-va-
liden. Vermoedelijk kan het zieken
huis in Noordgouwe hiervoor wor
den gebruikt en één tehuis voor de
rest van de provincie.
De Stichting „Walcheren" heeft
een ruimer verzorgingsgebied dan
Walcheren alleen. Dit wordt aange
toond met de bezettingscijfers van
„Overduin", de huidige inrichting,
die wegens opzegging van de. huur
verlaten moet worden. De Stichting
Zeeland concludeert tenslotte, dat de
bouw van een inrichting met 128
bedden verantwoord is.
G.S. merken verder op, dat de te
stichten inrichting geen doublure is
van „Vrederust". Zij is dan ook niet
bedoeld als een psychiatrische in
richting. Men stelt zich voor uit
sluitend geestelijk invaliden, in
hoofdzaak bejaarden, te verzorgen.
Het is gewenst een grote mate van
decentralisatie toe te passen bij het
stichten van inrichtingen voor de
verzorging van valide bejaarden,
voorzover dit uit een oogpunt van
Vervolg op oag 2)
aftappingen van telefoonlijnen e.d.
De detectives keuren al het eten en
oefenen toezicht uit in de keuken.
De Zwitsers hebben een indruk
wekkend apparaat voor de veiligheid
geschapen. In tegenstelling tot de
Amerikanen is de Russische bewa
king nogal onopvallend. Zondagmor
gen zijn de Russen in een bijna open
wagen rustig door Genève gereden
als om te laten zien, dat ze het con
tact met de gewone wereld zochten.
De burgers van Genève zelf zijn
overigens maar matig ingenomen
met al die drukte. Het begon al met
de generale repetitie vorige week
van de afzetting van de straten,
waar Eisenhower passeerde. Twee
Geneefse bladen hebben elkaar al in
de haren gezeten over het aantal mi
nuten, dat het zelfs bewoners van
een desbetreffende weg niet geoor
loofd is te komen en te gaan.
Soskamo naar Mekka
President Soekarno is Maandag
met een vliegtuig naar Mekka ver
trokken. Hy werd uitgeleide gedaan
door een groot aantal officieren; zo
wel generaal-majoor Oetoyo als kolo
nel Loebis bevonden zich onder de
aanwezigen.
Soekarno verklaarde met een ge
rust hart te vertrekken omdat de to
lerantie van beide partijen in de le-
gerkwestie en hun bereidheid tot
overleg hem daartoe in staat stelden.
Het antwoord van het leger is Zon
dag aan de regering overhandigd
maar men weigerde bijzonderheden te
geven.
Zeven partyen menen, dat het Indo
nesische kabinet zijn mandaat dient
terug te geven, indien blijkt, dat het
regeringsvoorstel voor, het oplossen
van de legerkwestie niet kan worden
aanvaard. Omstreeks 30 zetels in het
parlement zh'n hierbij in het geding.
Het weer in Europa
Volgens de weerrapporten van Maan
dagavond 19 uur:
Stockholm: licht bewolkt 22 graden
Oslo: onbewolkt 22 graden
Kopenhagen: onbewolkt 22 graden
Amsterdam: zwaar bewolkt 20 graden
Londen: regen 22 graden
Luxemburg: half bewolkt 30 graden
Parijs: half bewolkt 31 graden
Bordeaux: ilcht bewolkt 29 graden
Grenoble: licht bewolkt 32 graden
Nice: onbewolkt 28 graden
Ziirich: zwaar bewolkt 32 graden
Genève: half bewolkt 32 graden
Locarno: licht bewolkt 31 graden
Berlijn: geheel bewolkt 30 graden
Frankfort: onweer 33 graden
München: onbewolkt 30 graden
Rome: onbewolkt 35 graden
VERWACHT...
ONBESTENDIG WEER.
Veranderlijke bewull-ing met plaat
selijk regen of onweer maar ook tij
delijk opklaringen.
Dezelfde of iets iageie 'emperatu-
ren dan gisteren. Overwegend matige
wind uit Noordelijke richtingen.
20 Juli
Zon
Maan
ZON EN MAAN
4.44 onder 20.51
6.06 onder 21.03