PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Een totale controle van Duitse
herbewapening onmogelijk
Tentoonstellings congres in het
raadhuis te IJzendijke
oE BILT
LINKSE PARTIJEN EISEN
AFTREDEN VAN DE REGERING
RUSSEN ACHTER MENSENROOF
IN WEST-BERLIJN
197e Jaargang-No. 224
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Balllntijn; PL-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; t 5 85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 23 Sept. '54
ADVERTENTIEPRIJS O cent per
mm. Minimum p. advertentie 11/—»
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 6 regels)
van 1—regels t 1.Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven oi adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 393300 P.Z.C. Middelburg.
Bur. Vllsslngen. Walstr. 58-60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg. Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Finlandstr. 2. telef. 16; Terneuzen. Brouwerijstr. 2; Zlerikzee. N. Bogerdstr C 160. teief.
VOLGENS GENERAAL GRUENTHER:
Geallieerd opperbevelhebber tegen
verbod van atoomwapens
In een toespraak tot Franse industriëlen heeft generaal Alfred Gruen-
ther, de opperbevelhebber der Geallieerde strijdkrachten in Europa, ver
klaard, dat de werkelijke garantie tegen een nieuwe Duitse aanval bestaat
uit de voortgezette aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Europa en
in de talrijke waarborgen van de Navo.
Een totale eontröle van de Duitse herbewapening acht de generaal on
mogelijk.
Zelfs met deelneming van Duitse strijdkrachten zal het Westen zwakker
blijven dan het Sowjet-blok.
Generaal Gruenther sprak zich uit tegen het verbod van atoomwapens,
zoals wordt voorgesteld door de Sowjet-Unie.
Hij was evenmin voor een verplich
ting om zijn toevlucht tot atoomwa
pens slechts te nemen als een repre
saille ingeval van een aanval.
„De enige oplossing is de oorlog
zelf onmogelijk te maken. Wij willen
een programma van ontwapening op
alle terreinen en niet alleen op één
gebied", aldus Gruenther, die voorts
verklaarde er zeker van te zyn, dat
oorlog voorkomen kan worden.
Engeland zou de voorkeur geven
aan Navo-garanties met het oog op
de Duitse herbewapening, zo wordt
uit Londen vernomen. Het is evenwel
bereid op de komende conferentie
het plan van de Franse premier te
onderzoeken. Men acht de Navo-or-
ganisatie doelmatiger voor het uit
oefenen van beperkingen op Duits
land dan een Europese organisatie.
De voorzitter van de buitenlandse
commissie van de Westduitse Bonds
dag, dr. Eugen Gerstemaier, heeft
Nederlands
squadron
in Duitsland
Opgenomen in Geallieerde
luchtmacht.
Het Nederlandse tactische verken-
nings squadron no. 306 van de Konink
lijke Luchtmacht, dat nu deelneemt
aan de in West-Duitsland aan de gang
zijnde oefening „Battle Royal", zal
na afloop va.n deze oefening in Wcst-
Duitsland blijven. Het squadron zal
worden opgenomen in de tweede ge
allieerde tactische luchtmacht, maar
administratief blijven ressorteren on
der de chef van de Nederlandse lucht
machtstaf, Iuitenant-generaal-waarne-
mcr A. Baretta.
De tweede geallieerde tactische
luchtmacht staat onder commando van
de Britse luchtmaarschalk sir Harry
Broadhurst.
Een en ander kan als het begin van
een integratie worden gezien.
Noors schip op de rotsen
gelopen.
zich uiterst pessimistisch uitgelaten
over het welslagen van de Londense
conferentie. Hij verwacht, dat Frank
rijk ondanks de algemene toezeggin
gen van Mendès-France zou traenten
een regeling te treffen, die voor
Duitsland discriminerend zou zijn.
Bovendien had hij de indruk, dat de
Britten weinig neiging tot een com
promis vertonen.
In officiële kringen te Bonn twij
felt men er echter niet aan, dat zo
wel Eden als Dulles de Duitse eis zul
len ondersteunen, dat Duitsland ook
tot de Navo moet kunnen toetreden,
wanneer het beschikkingsrecht over
de Duitse troepen bij deze organisa
tie zal komen te liggen.
Directie N. S. uitgebreid.
Ingevolge besluit van de gisteren te
Utrecht gehouden buitengewone alge
mene vergadering van aandeelhouders
van de N.V. Nederlandse Spoorwegen,
is de directie der vennootschap uitge
breid door de benoeming tot directeur
van de huidige chef van de dienst van
de exploitatie, Ir. J. Wessels Boer.
De nieuw benoemde directeur zal op
1 October a.s. zijn functie aanvaarden.
Levenslang geëist in Goudse
moordzaak.
Tegen de 31-jarige opzichter A. L. L.
uit Gouda, die door de arrondissè-
mentsrechtbank te Dordrecht wegens
moord op zijn echtgenote tot 18 jaar
gevangenisstraf was veroordeeld, is
Woensdag in hoger beroep levenslange
gevangenisstraf geëist. Verdachte was
ten laste gelegd zijn vrouw met arse
nicum om het leven te hebben gé
bracht.
De zaak werd behandeld voor het
gerechtshof te 's Gravenhage.
De procureur-generaal zeide in zijh
requisitoir, dat L. tot driemaal toe een
poging heeft gedaan om zijn echtge
note van het leven te beroven. De
derde maal lukte het hem. In koelen
bloede heeft L. zich van zijn vrouw
ontdaan, zich vóór haar dood reeds
verzekerend van een opvolgster.
Uitspraak over 14 dagen.
Verdediging Formosa
Door Amerikaanse vloot
In officiële Amerikaanse kring is
verklaard, dat de Amerikaanse zeven,
de vloot in actie zal komen bij een
grootscheepse communistische lucht
aanval op Formosa. De opperbevel
hebber, admiraal Alfred Pride, was
door president Eisenhower gemach
tigd te beslissen wanneer en onder
welke omstandigheden zijn schepen
en vliegtuigen zullen worden gebruikt
tegen de communisten. De vloot zal
spoedig worden versterkt met het
grote vliegdekschip „Midway" en 16
torpedobootjagers. De Amerikaanse
vloot in de Stille Oceaan telt dan 15
vliegdekschepen, een tiental kruisers,
150 torpedobootjagers en 60 duikbo
ten.
Het 1920 ton metende Noorse stoom
schip „Nordstjernen" is Woensdag
ochtend vroeg ter hoogte van Raft-
sundet, In Noord-Noorwegen, op een
rots gelopen en gezonken. Kort na de
stranding sprong één der ketels.
Vissers in naburige dorpen schrok
ken wakker door de onafgebroken
huilende sirene van het schip en het
hulpgeroep der schipbreukelingen. Zij
wierpen zich in hun vaartuigen, om
hulp te bieden. Een aantal opvarenden
was in goede orde in de sloepen ge
gaan. Anderen waren over boord ge
sprongen en klampten zich, nadat de
„Nordstjernen" was ondergegaan, aan
drijfhout vast.
De vissers slaagden er in meer dan
tweehonderd schipbreukelingen te red
den. De meeste geredden, hadden zich
aan rotsen vastgeklampt, of lagen uit
geput op kleine naburige eilandjes.
Verscheidene hunner moesten met
een zenuwschok in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Er zijn twee personen om het leven
gekomen.
Geen schoolgeld meer
Gebleken is, dat de gemeenten en
een aantal schoolbesturen na 1 Sep
tember 1953 geen schoolgeld meer
hebben geheven in de oude omvang.
Aan het alsnog opleggen van aan
slagen en het innen van schoolgeld
zouden grotere organisatorische en
practische bezwaren verbonden zijn
dan de restitutie van reeds betaald
schoolgeld, met zich medebrengt.
In verband hiermede menen de mi
nisters de datum van inwerkingtre
ding van het wetsontwerp op 1 Sep
tember 1953 te moeten handhaven.
De schoolgelden voor het lager
land- en tuinbouwonderwijs zrjn niet
wettelijk geregeld. In verband hier
mede is het bezwaarlijk de schade
loosstelling wegens gemis van
schoolgelden in de wet op te nemen.
Het ligt echter in de bedoeling, aan
de schoolbesturen compensatie voor
de gederfde inkomsten te verlenen.
Dader van moord te
Deventer bekent.
Woensdag heeft de 38-jarige monteur
van de B. uit Fijnaart bekend, de 51-
jarige gehuwde lompenkoopvrouw. H.
van Elburg uit Deventer, te hebben
vermoord
Hij was met de vrouw achter een
garage aan de Zutphenselaan in De
venter gegaan en had haar daar ge
worgd.
HET SCHANDAAL IN ITALIË
Van inmenging beschuldigd
De linkse Italiaanse partijen hebben Woensdagavond het aftreden van de
regering geëist na de arrestatie van twee vooraanstaande personen, die ge
noemd zijn in het verdovende middelenschandaal. De regering werd door de
linkse partijen beschuldigd van „schandelijke inmenging" in het onderzoek
naar de dood van Wiima Montesi. De partyen dreigden met een stemming
over de vertrouwenskwestie.
Premier Scelba heeft Woensdagavond het linkse verzoek om een onmid
dellijk debat over het aftreden van Attilio Piecioni als minister van buiten
landse zaken ingewilligd.
De magistraat die de zaak onder
zoekt, dr. Sepe. heeft de twee gear
resteerden. de 31-jarige Piero Piecio
ni en de 46-jarige Markies Ugo Mon-
tagna, Woensdag ondervraagd.
Naar verluidt, betalen beide man
nen 500 lire per dag voor een luxe
Prins Bernhard is Dinsdagavond
naar Zuid-A frilca vertrokken. Boven
aan de trap van de regerings-Dakota:
een laatste groet aan de achterblijvers
Exportfust West-Duitsland.
Met ingang van 23 September a.s.
zullen bepaalde sortimenten appelen
en peren naar West-Duitsland alleen
mogen worden uitgevoerd in eenmalig
fust.
cel.
De goudroof te Londen.
Scotland Yard vraagt
Nederlandse hulp.
Scotland Yard heeft de Nederlandse
poli tie-autoriteiten om medewerking
verzocht btf de opsporing van het ge
stolen goud en het arresteren van de
dieven.
Men acht het mogelijk, dat de die
ven tot een internationale bende be
horen en dat de diefstal is uitgevoerd,
nadat van het Europese vasteland be
paalde inlichtingen waren ontvangen.
In de laatste tijd zijn in voor de
Britse staatsbank bestemde goudzen
dingen uit het buitenland een aantal
vervalste gouden souvereinen
goudstukken ter waarde van 20 shil
ling) aangetroffen. De nagemaakte
goudstukken waren echter wel uit
goud vervaardigd en in sommige ge
vallen was het goudgehaite zelfs ho
ger dan bij de wet voorgeschreven.
Men meent nu. dat de nagemaakte
goudstukken mogelijk afkomstig zijn
van dezelfde bende, die de onderha
vige gouddiefstal pleegde en dat de
dieven op deze wijze het gestolen goud
te gelde wisten te maken
Twee kisten met staven goud werden
Dinsdagavond b\j een brutale overval
in Londen gestolen. De overval ge
schiedde vlak voor het i>rachtkan-
toor van de K.L.M toen het K.L.M.-
personeel bezig was het goud in een
vrachtauto te ladenTwee mannen
namen de kisten uit de vrachtwa
gen, laadden die over in een bestel
wagen en reden ttt dolle vaart ermee
weg. Foto: Het toneel van de overval:
de wagen op de voorgrond werd om
de vrachtwagen heen gereden ten
einde de weg te blokkeren, terwijl de
dieven zich met de bestelwagen uit
de voeten maakten.
Paratyphus te Katwijk
Men heeft de indruk dat. voor wat
Katwijk en naaste omgeving betreft,
het hoogtepunt van de partyphus-
epidemie nu is bereikt. Thans kun
nen nog secundaire infecties verwacht
worden, maar op het ogenblik zijn
deze nog niet geconstateerd.
Enige nieuwe patiënten zijn er de
laatste vier-en-twintig uur bij geko
men, meest mensen die zich al eer
der ziek voelden maar lang geaarzeld
hebben met het waarschuwen van een
dokter. In Katwijk, Rijnsburg en Val
kenburg tezamen is het aantal pa
tiënten nu 196, in Noordwyk en
Noord wykerhout 40 tot 45.
In Wassenaar zyn twee „verdach
te" gevallen, maar de gegevens daar
over zijn nog erg vaag. In Terneuzen
lijdt een meisje, dat in Katwijk heeft
gelogeerd, aan paratyphus.
Brits militair vliegtuig
verongelukt
Woensdag ig bij Stansted (Essex)
een troepentransportvliegtuig bij het
opstijgen verongelukt en in vlammen
opgegaan. Alle 50 inzittenden, militai
ren, die op weg waren naar het Na
bije Oosten, verlieten het vliegtuig snel
en ordelijk, nog voor de vlammen hen
bereikt hadden. Slechts de laatste man
liep lichte brandwonden aan het ge
zicht op.
Twee motoren van het toestel, een
York van de „Scottisch Airways"
stopten plotseling, toen het nog geen
meter boven de grond was. Het vlieg
tuig kwam scheef op de grond terecht.
De toegesnelde hulpdienst vond pas
sagiers en bemanning in veiligheid.
ONTVOERING VERHINDERD
Chef geheime politie organisator
De Westberlijnse politic heeft Woensdag, na de arrestatie van twee van
ontvoering verdachte personen, bekendgemaakt, dat een chef van de Rus
sische geheime politie, luitenant-generaal Makarof, de man op de achter
grond is geweest bij vele ontvoeringen uit West-Berlyn in de afgelopen ne
gen jaar.
De afdeling van de Westberlynse politie, die zich toelegt op contra-spion-
nage en het verhinderen van ontvoeringen naar Oost-Duitsland, verklaarde,
dat generaal Makarof werkt onder de naam „Sahsa". Een paar jaar gele
den was hij nog kapitein, nu is hjj de voornaamste man voor Sowjet-spion-
nage in West-Berlyn.
De twee verdachte mannen, de 61-
jarige Willi Berger, alias „diaman
ten Willi", en de 31-jarige Hans We
gener, werden Woensdag gearres
teerd voor het huis van een zaken
man in de Britse sector van West-
Berlijn. De zakenman, wiens naam
niet is genoemd, had opgemerkt, dat
het tweetal zich urenlang voor zyn
huis ophield. Hy waarschuwde de po
litie, die de mannen aanhield, na de
grens tussen West- en Oost-Berlijn
gesloten en het huis omsingeld te
nebben. Een huurauto is in Deslag
genomen.
De politie deelde mede, dat „dia
manten Willi" trachtte ongewapend
de zakenman te ontvoeren, nadat hy
er niet in was geslaagd wapens te
krijgen om het bevel van „Sahsa"
uit te voeren.
Volgens berichten heeft Berger de
Eolitie meegedeeld, dat de zakenman
eeft gewerkt als Russische spion in
Bever geschoten te
Bergen op Zoom
In het jachtveld in de Augustapol-
der onder de gemeente Bergen op
Zoom werd door enige jagers een be
ver aangetroffen van ruim een meter
lengte. Het dier, dat door de jacht
hond reeds was aangevallen werd met
een kogel neergelegd. Het is opge
zonden naar de landbouw hogescnool
te Wageningen.
West-Berlnn. doch dat „Sahsa" in
lichtingen nad ontvangen, dat hjj ook
tegen de Sowjet-Unie werkte. Ook
verklaarde Berger, dat hit nog enke
le uren voor zijn arrestatie in Oost-
Berlijn met „Sahsa" had gesproken.
Een derde man, die aan ae ontvoe
ring zou meewerken, had op het
laatste ogenblik verstek laten gaan.
„KUNST EN PUBLIEK"
Rapport via Ver. Ned. Gemeenten
naar de belanghebbenden
In het raadhuis te IJzendijke is Woensdag op initiatief van de burge
meester van deze gemeente, jhr. L. E. D. S. von Bönninghausen, een ten-
toonstellingscongres gehouden, dat werd bijgewoond door een aantal ver
tegenwoordigers van Zeeuwse gemeenten, waar regelmatig exposities wor
den gehouden, door vertegenwoordigers van gemeenten uit Friesland, Bra
bant en Limburg en door mr. F. J. Duparc namens de minister van O., K.
en W.
Als resultaat van twee inleidingen, gehouden door de heer D. F. Lun-
singh Scheurleer, Rijksinspecteur voor Roerende Monumenten, en dr. A. B.
de Vries, directeur van het Mauritshuis te Den Haag, en van de daarop ge
volgde discussies, besloot men een rapport op te stellen, dat via de Vereni
ging van Ned. Gemeenten ter kennis van belanghebbenden zal worden ge
bracht. In dit rapport zal in de eerste plaats aan de orde komen de vraag
of het wel wenselijk is véél exposities te houden. Voorts zal de mogelyk-
heid tot een coördinatievorm bezien worden.
Tot deze laatste conclusie kwam
men nadat uitvoerig de vele moei
lijkheden en mogelijkheden onder
ogen waren gezien, waarvoor vele
tentoonstellingen organiserende ge
meenten en ook verenigingen, kunst
kringen e.d.) zich gesteld zien bij het
streven naar het tot elkaar brengen
van kunst en publiek. Waarbij veel
al ook de commerciële zijde een rol
speelt in de vorm van bevordering
van vreemdelingenbezoek.
In zyn openingswoord behandelde
jhr. Von Bönninghausen, voorzitter,
Het betreffen hier de sortimenten enkele bestaande problemen, met als
James Grieve, Cox Orange Pippin, voornaamste: „Welk soort expositie
Laxton Superbe. Jonathan en Golden ligt het publiek het meest"; een
Delicious voor de appelen en Beurre i vraag, waarop zo bleek bijzon-
Hardy, Bonne Louise, Triomphe de der moeilijk een afdoend antwoord is
Vienne, Doyenne du Cornice en Con- te geven.
ference voor peren. De eerste inleider, de heer Lunsingh
Scheurleer, achtte het een goed ini
tiatief van IJzendijke om te trach
ten in deze materie enige ordening
te brengen. Hij wees op het belang
dat met het houden van exposities
in de provincie gediend wordt: de be
woners van de ver buiten de centra
gelegen gebieden in hun eigen, ver
trouwde omgeving in aanraking bren
gen met de kunst. Ook hij echter,
evenals nadien dr. De Vries, achtte
het gevaar van een teveel aan ten
toonstellingen groot. Overleg is wen
selijk, aldus spr. Het aankweken van
belangstelling bij de eigen bevolking
zou volgens spr. bevorderd kunnen
worden door het houden van rond
leidingen in buiten de zomermaanden
te houden exposities, en door lezin
gen.
Vervolgens sprak de heer Lunsingh
over een aantal practische moeilijk
heden, zoals het ontbreken van ge
schikte expositie-ruimten, tekort aan
competente personen voor het hou
den van rondleidingen, e.d.
Standaard-exposities.
In het vervolg van zijn betoog zei-
de spr. o.m., dat speciale tentoonstel
lingen, met kunstschatten uit de
grote musea, binnen afzienbare tijd
vermoedelijk tot het verleden zul
len behoren. Het verplaatsen van
kostbare kunstwerken biedt te grote
risico's.
In overleg met het ministerie
van onderwys, kunsten en weten
schappen zal echter getracht wor
den „standaard-tentoonstellingen"
te brengen, welke samengesteld
zijn uit ojn. collecties van 17e en
19e eeuwse schilders, bodemvond
sten, kunstnyverheidsproducten,
enz.
Voorts noemde de heer Lunsingh
een aantal voor het welslagen van
een tentoonstelling vereiste factoren
ten aanzien van transport, assuran
tie, propaganda, inrichting en cata
logus. In het vormen van aepóts voor
vitrines de voor elke expositie
onontbeerlijke en veelal moeiljjk ver
krijgbare attributen zag spr. een
oplossing voor deze zyde van het
„tentoonstellingsvraagstuk."
Tenslotte wees spr. op het toege
nomen aantal exposities: 326 in 1953
tegen 246 in 1952, en op het toene
mende bezoek aan musea en tentoon
stellingen (buiten de „raadhuis-expo
sities") 1.221.000 bezoekers in 1953
tegen 859.000 in 1952.
Dr. A. B. de Vries, die vervolgens
het woord voerde, zeide o.m., dat de
musea weliswaar niet meer gezien Maan
Audrey Hepburn treedt
in Nederland op
Audrey Hepburn, de filmster van
gedeeltelijk Nederlandse afkomst,
komt begin November naar Neder
land om er in vijf steden op te treden
ten bate van de Bond van Nederland
se Militaire Oorlogsslachtoffers. Op
1 November wordt zy op Schiphol
verwacht Op 2, 3 en 4 November
treedt zy achtereenvolgens op in Am
sterdam, Den Haag en Rotterdam en
de twee dagen daarna tn Arnhem en
Eindhoven of omgekeerd. In Rotter
dam zal zij optreden in het restaurant
van 't Groothandelsgebouw. Voor de
andere steden is de plaats van optre
den nog met vastgesteld en ook over
het programma valt nog niets te mel
den. daar de Bond van Militaire Oor
logslachtoffers pas enkele dagen ge
leden definitief bericht kreeg van de
aankomst van Audrey.
Tweede ontsnapte in
Den Haag gegrepen
De Haagse politie heeft in de
nacht van Maandag op Dinsdag om
streeks één uur de tweede gevange
ne, die Zondag uit het Huis van Be
waring te Den Haag was ontsnapt,
opnieuw in arrest gesteld. Het was
de 24-jarige L. J. B., die aangetrof
fen werd bij familie in Duindorp. De
eerste ontsnapte was reeds eerder
gegrepen.
worden als „persoonlijk jacht-terrein"
voor musea-directeuren en „erken
de" kunstminnenden, maar dat hij
niettemin met angst en vreze de ten
toonstelt ings-epidemie" in den lande
bezag.
„Er is eens gezegd, dat men den
volke na de bevrijding „brood en
culturele spelen" heeft geboden", al
dus spreker, die evenwel ook de waar
de van cultuurspreiding, zoals die
door het ministerie van O. K. en W.
wordt nagestreefd, onderkende, zoals
hij ook \vaardering had voor de ac
tiviteit op cultureel gebied van vele
burgemeesters.
Voor het naderbrengen van kunst
tot het publiek, achtte spr. een „gees
telijke traming van de ogen" in dit
sterk visuele tijdperk echter noodza
kelijk. In dit verband poneerde dr.
De Vries de stelling, dat de kunst
uit het verleden slechts uit het heden
(Vervolg op pag. 2)
VERWACHT...
VRIJ ZONNIG WEER.
Koude ochtend. In het Noorden van
het land nog een enkele bui. overigens
droog en vrij zonnig weer met matige
tot zwakke wind. hoofdzakelijk uit
Westelijke richtingen. Iets hogere
middagtemperaturen.
ZON EN MAAN.
24 September:
Zon, op 6.28 onder 18.36
op 3.37 onder 17.18
