PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Eden: Kloof tussen Oost en West
wordt steeds groter
Instelling van een Zeeuwse prijs
voor schone kunsten
BILT
Kantlijn
MYSTERIE ROND BESCHIETING
VAN BELGISCHE DAKOTA
AMERIKA ZAL ZIJN POLITIEK
MOETEN WIJZIGEN
verwacht
197e Jaargang-No. 134
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer.: Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Balllntijn; Pl.-verv.:,
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 11 Juni 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm Minimum p. advertentie f 3.
fng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 15 regels f 1.— Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
3ureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg. Flnlandstr 2, telef 16: Terneuzen. Brou werijstr. 2; Zterlkzee. N. Bogerdstr C 160, telef. 26
GENËVE OP DOOD SPOOR
Nog
geen overeenstemming over
wapenstilstandscommissie
De Britse minister van buitenlandse zaken, Eden, heeft Donderdag op
de conferentie te Genève over Indo-China verklaard te vrezen, dat de
laatste debatten over dit onderwerp de kloof tussen Oost en West had
den verbreed. De conferentie diende zich de werkelijkheid voor ogen te
stellen. De laatste openbare vergaderingen hadden de meningsverschil
len wel duidelijker doen uitkomen, doch, naar Eden vreesde, tevens ver
groot. Er was thans geen andere keus dan deze verschillen op te heffen
of toe te geven, dat men gefaald had.
Engeland, zo vervolgde Eden,
bleef bij zijn steun aan de „Colom-
bo-landen" (India, Pakistan. Cey
lon, Bii-ma en Indonesië) voor het
lidmaatschap van de voorgestelde
commissie van toezicht op een wa
penstilstand.
Om practische redenen weigerde
Eden het Sowjetrussische voorstel
om India, Pakistan, Polen en Tsje-
cho-Slowakije in genoemde commis
sie te benoemen, te aanvaarden. Sen
dergelijke commissie zou slechts tot
een impasse voeren.
De wapenstilstandscommissie zou
moeten kunnen beslissen wat er ge
daan moest worden als er verschil
van mening zou zijn in de gemengde
commissies voor het toezicht op de
uitvoering van een bestand, die door
beide partgen gevormd worden.
Pham Van Dong, de vice-premier
van de Vietminh, stelde voor, dat
binnen zes maanden na een staking
van het vuren vrije verkiezingen
in Vietnam zouden worden gehouden.
Hij zette het standpunt van de
Vietminh in vijf punten uiteen:
Nog veertien dagen, dan viert
Walcheren plechtig zijn herstel
en zijn wederopbouw. Nog veer
tien dagen, dan geeft Zeeland op
grootse wijze uiting aan zijn dank
baarheid voor alle nulp uit binnen-
en buitenland na de ramp van 1953.
Het is zo eenvoudig gezegd.
Wat achter die woorden ligt is
wereldhistorie. En uit die Wereld
historie geen zwarte bladzijden, maar
hoofdstukken, die warme menselijk
heid uit stralen.
Wie zich ook maar een seconde
rekenschap geeft van wat het zeg
gen wil wederopbouw en herstel van
Walcheren te herdenken en dank
baarheid te kunnen uiten voor hulp
in nood, doorleeft veertien lange,
veertien zware, maar ook veertien
grote jaren.
Het voorspel van de drie Junida
gen 24, 25, 26 Juni begon op
de 17de Mei 1940, toen Middelburg
in enkele uren tijds van een koste
lijk monument uit het verleden tot
een rokende puinmassa werd.
Het vindt zyn vervolg in de bom
bardementen op Walcherens dijken,
op 3, 6 en 11 October 1944. Walche
ren werd geofferd voor de bevrijding
van Europa. Het zeewater nam be
zit van Zeelands mooiste eiland.
Dat waren de zwarte dagen.
Maar alle ellende ten spijt, zal
men wat daarna volgde toch zien
als een teken van Nederlands groot
heid. De worsteling tegen het water,
om Walcheren droog te maken. Het
titanenwerk van Waterstaat en M.U.
Z. om de dijken te dichten, de ver
beten drift om de elementen te over
winnen.
Om de sterkste te doen vertwijfe
len was de balans, die men na de
sluiting der dijken moest maken:
3000 panden volkomen verwoest,
3400 panden zeer zwaar beschadigd,
11.600 panden beschadigd, en
890 onbeschadigd. Van iedere hon
derd huizen, slechts vijf onbescha
digd. De Dodem door net zeewater
vergiftigd, verzadigd van zout, de
dorpen overdekt met grauwe slib,
feen plant, geen struik, geen boom
ijna, die nog in leven was gebleven.
Niemand vertwijfelde. Men sloeg
de hand aan de ploeg: noodherstel
der beschadigde panden, definitief
herstel, wederopbouw, landbouwher-
stel, herverkaveling, herbeplantmg
volgden. De woorden zeggen niets,
maar er ligt een oceaan van arbeid
in. uitgedrukt.
'Spankracht, wilskracht, energie,
leefdrift waren het, die tot herstel
en wederopbouw leidden. Dat Zee
land dit herdenken mag, het is een
feit, waarop hét trots mag zijn.
De ramp van 1953 heeft Zeeland
slagen toegebracht, waa'.van het
zien nog niet hersteld heeft. Maar
dat men de oehoefte voelt om dank
baarheid te uiten voor hulp, die in
staat stelde om althans de eerste
nood te overwinnen, houdt ui, dat
men de weg naar het herstel betre
den heefu. Geen mooier vorm tot
uiting van deze dankbaarheid had
men kunnen kiezen, dan de Folklo
ristische Manifestatie. Niet alleen
omdat inderdaad geheel Zeeland
hieraan medewerkt, daadwerkelijk
medewerkt, maar ook omdat Zeeland
het mooiste wat het heeft laat zien
op zo grote schaal, dat het woord
Manifestatie inderdaad gerechtvaar
digd is.
Er zit iets aangrijpends in dit zich
opmaken van een ganse provincie tot
dit p.echtig omblikken naar over
wonnen leed en tot het manifesteren
van dahkbaarhiid door het ontslui
ten van de .-i.hr.; kamers van haar
schoonste tradities.
Omdat dit alles laat zien. dat
Zeeland vertrouwen heeft in zijn toe
komst en moedig voorwaarts gaat.
1. Volkomen onafhankelijkheid
voor Laos, Cambodja en Vietnam.
2. Ontruiming van Indo-China
door alle vreemde troepen.
3. Vrije verkiezingen binnen zes
maanden na een bestand.
4. Vestiging van vriendschappelij
ke betrekkingen met Frankrijk en
een band tussen de Vietminh en de
Franse Unie.
5. Waarborgen voor individuele
vrijheid zonder politiek onderscheid
na een hergroepering in zones op
grond van een wapenstilstandsover
eenkomst.
Na een .aanval op het Vietnamese
staatshoofd Bao Dai te hebben ge
daan zeide Dong, dat de door Frank-
ryk aan de Verbonden staten ver
leende onafhankelijkheid „slechts op
papier" bestond.
De Franse delegatie te Genève
speelde „een dubbel spel" en wilde
in werkelijkheid niet onderhandelen.
Beschuldiging.
Molotow gaf het Westen de schuld
voor het belemmeren der onderhan
delingen. De Verenigde Staten wil
den tijd winnen voor „besprekingen,
die op het ogenblik gevoerd worden."
(Molotow bedoelde blijkbaar het mi
litaire overleg in Washington over
de verdediging van Zuid-Oost-Azië).
Frankrijk werd er van beschuldigd,
de onderhandelingen in Indo-China
zelf tussen vertegenwoordigers van
het opperbevel der strijdende partij
en te vertragen.
Bedell Smith, de leider van de
Amerikaanse delegatie, sloot zich
volkomen aan bij Eden wat de kern
punten betreft, die de Britse minis
ter van Buitenlandse Zaken In zijn
rede had peschetst.
Er is nog geen datum vastgesteld
voor een volgende vergadering over
Indo-China.
Italië wil Triest delen
met Joego-Slavië.
Speciale rechten op haven.
De Italiaanse ambassadeur te Lon
den, Manlio Brosio, is te Londen te
ruggekeerd met, naar men gelooft,
een voorlopig Italiaans antwoord
op het Brits-Amerikaanse voorstel
voor een oplossing van het probleem
Triëst.
Volgens Italiaanse berichten uit
Washington en Londen komt het
voorstel op het volgende neer.
1. Verdeling van het vrijgebied
Triëst tussen Zuidslavië en Italië op
basis van de huidige zóneverdeling,
met enkele kleine correcties.
2. Zuidslavië krjjgt speciale rech
ten met betrekking tot de haven
van Triëst. Amerika en Engeland
verlenen financiële hulp bij het aan
leggen van een spoorweg en een
weg tussen de stad Triëst en de
Zuidslavische stad Loebiana.
3. Terugtrekking der Britse en
Amerikaanse troepen uit de Itali
aanse zóne.
4. De nieuwe grens wordt be
schouwd als een de-facto grens. Ita
lië doet geen afstand van zyn aan
spraken op de Zuidslavische zóne.
5. Aanvaarding van de nieuwe
toestand door de Verenigde Naties.
GEVAARLIJKE VLUCHTEN?
Een delegatie uit Zonnemaire met
aan het hoofd burgemeester H. J.
Roelvink, heeft Vrijdagochtend een
bezoek gebracht aan het stadhuis te
Amsterdam De heer Roelvink over
handigde 4 waa/rnemende burge
meester wethouder mr. A. de Roos,
een wandbord, als blijk van dankbaar
heid voor de door de hoofdstad ver
leende hulp.
Vervoerde Belgisch toestel
alleen fok varkens?
De Katholieke volksvertegenwoor
diger Loos, heeft de Belgische rege
ring in de Kamer bij ordemotie ver
zocht nadere inlichtingen te verstrek
ken over „,de beschieting van een
Dakota van de Sabena boven Zuid-
slavisch grondgebied". Is de regering
er wel zeker van, zo vroeg hij, of de
Sabenatoestellen alleen varkens ver
voerden en aan de vluchten van Lon
den naar Zagreb geen gevaar was
verbonden?
De minister van buitenlandse zaken,
Spaak, zeide in zijn beantwoording
van de heer Loos, dat de regering niet
eerder had gereageerd op dit incident
omdat de identiteit van de aanvallen
de straaljager nog niet vast stond. Hij
verzekerde, dat de Sabena-toestellen
niets anders dan .varkens vervoeren.
De „Gazet van Antwerpen" schrijft
van oordeel te zijn. dat het korte ant
woord van de heer Spaak niemand
heeft kunnen overtuigen en rondom
de zaak van de Belgische Dakota een
mysterie blijft zweven. In de eerste
plaats acht het blad het onwaarschijn
lijk dat de Engelsen, die de grootste
concurrenten van de Sabena zijn, hun
varkens door deze maatschappij naar
Zuid-Slavië zouden laten vervoeren.
Een andere vraag is, aldus het blad,
waarom de Sabena voor deze vluch
ten vrijwilligers gebruikt. Dit is toch
niet nodig als het slechts om fokvar-
kentjes gaat en de route bekend is.
Opgevallen is tevens, zo gaat de „Ga
zet van Antwerpen" voort, dat de En
gelsen in Graz klaar stonden om het
George Bidault, die voor Frankrijk
deelneemt aan de conferentie over het
Verre Oosten in Geiièveis naar
Parijs teruggekeerd om daai over
zijn bevindingen verslag uit te bren
gen aan de Franse regering. Foto
linies: Bidault leest zijn rapport voor
aan de Franse Nationale Vergade
ring. Foto rechts: Leden van het
Franse kabinet luisteren op de ban
ken van de Assemblee Nationale
aandachtig naar Bidault.
aangevallen vliegtuig in ontvangst te
nemen en het dadelijk afzonderden.
Hoe wisten zij dat het toestel in Graz
zou landen? En als de valiezen geen
diplomatieke documenten, doch
slechts toiletgerief van de bemanning
bevatten, waarom werden ze dan zo
snel mogelijk door de Zuidslaven in
veiligheid gebracht? En waar ge
beurde de beschieting nu eigenlijk?
Boven Zuid-Slavië? Tito beweert van
niet en ook de Kamervoorzitter, Ka-
miel Huysmans, is deze mening toe
gedaan. In ieder geval, zo besluit de
„Gazet van Antwerpen" wordt de
ongerustheid die heerst door het korte
antwoord van de regering niet wegge
nomen en dit antwoord schijnt eerder
te bevestigen, dat de regering met
het geval verlegen zit of iets te ver
bergen heeft.
Amsterdam tegen
waterwegen
rapport
Nauwgezet onderzoek eerst na
beslissing Deltacommissie.
De Amsterdamse Kamer van Koop
handel maakt zich ongerust over
het rapport ovct de Nederlands-Bel-
gisclie waterwegen van de heren Van
Cauwelaert en Steenberghe.
In de gistermiddag gehouden ver
gadering gaf de voorzitter, mr. D.
A. Delprat, uitdrukking aan zijn
verwondering, dat „dit rapport ter
nauwernood gewag maakt van de
Amsterdamse haven, die toch een
zeer groot belang bij het Rijnver-
keer heeft en met welker belangen
zeker rekening dient te worden ge
houden."
Overigens verklaarde de heei Del-
prat dat, nu de definitieve beslissing
over het derde interimadvies van de
Deltacommissie inzake de afdam
ming van de zeearmen "Og niet is
genomen en dus nog niet vast staat,
welk aspect na eventuele uitvoering
van deze werken de verbindingswa
teren tussen Antwerpen en de Rijn
zullen krijgen, dient te worden af
gewacht. wat ten aanzien van de
Zeeuwse wateren zal gebeuren. Eerst
dan kan een nauwgezet onderzoek
naar de voorstellen van het rapport-
Van Cauwelaert worden ingesteld.
DULLES VERKLAART:
Als Europa verdeeld en
zwak blijft.
De -Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, John Foster Dulles,
heeft in een toespraak te Seattle
verklaard, dat in Europa „de tyd
voor eenheid snel ten einde loopt".
„Er verschijnt weer spanning tus
sen landen op het vasteland van
Europa en het gevaar bestaat dat de
oude krachten van verdelende haat
opnieuw omstandigheden zullen
scheppen, die in het verleden oorlog
tot gevolg hadden", aldus de minis
ter.
De Amerikaanse politiek is gericht
op een sterk en levenskrachtig Eu
ropa, dat de veiligheid van de Vere
nigde Staten en de rest van de vrije
wereld vergroot. Europa moet ech
ter zelf het leeuwendeel van de
Deel van Nederland
zonder stroom.
Een deel van de provincies Gel
derland, Limburg en Noord-Brabant
is gisteravond sinds vijf over half
tien in het duister gehuld geweest.
De electrische stroom was als ge
volg van een storing uitgevallen.
Storingen kwamen voor in Arnhem,
Nijmegen. Tiel. Den Bosch en Ven-
lo. Ook de Veluwe had geen electri-
citeit. De treinen in het betrokken
gebied reden wel, maar met vertra
ging doordat er weinig spanning op
het "net stond.
Pas om vijf voor half elf was de
storing weer opgeheven.
ZEEUWSE CULTURELE ADVIESRAAD STELT VO OR:
kracht opbrengen om zijn eigen
veiligheid te verzekeren, zei hij.
Dat zou alleen mogelyk zyn, als
de hulpbronnen van de afzonderlijke
Europese landen bijeen gevoegd wor
den.
Dulles zei te hopen en te geloven,
dat Amerika zijn politiek ten aanzien
van Europa niet zou behoev en te wij
zigen. Dit zou echter moeten gebeu
ren, als Europa verdeeld en dus
zwak blijft.
Over de toestand in Zuidoost Azië
zei Dulles, dat Amerika nooit voor
het „kolonialisme" zal vechten.
Over de conferentie van Genève:
„De Koreaanse oorlog had beter
nooit gestreden kunnen worden als
tenslotte de agressors en hun mede
plichtigen e- te Genève in slagen de
Verenigde Naties te vernietigen."
President Eisenhower heeft Don
derdag op zijn wekelijkse persconfe
rentie gezegd, dat de Verenigde
Staten zich geplaatst zien voor een
werkelijke ernstige situatie door
communistische bedreigingen, niet
slechts in 't Verre Oosten, doch in
de geheele wereld. Het was niet
voldoende om hieraan het hoofd te
bieden met militaire middelen alleen.
Zou jaarlijks toegekend moeten worden
De Zeeuwse Culturele Adviesraad, sectie van de Stichting Zeeland voor
Maatschappelijk en Cultureel Werk, heeft de gedachte besproken om te ko
men tot de instelling van een Zeeuwse pry's voor schone kunsten. Naar het
inzicht van de raad zou deze prjjs jaarlijks kunnen worden toegekend voor
één van de volgende takken van kunst: beeldende kunsten, muziek, toneel
en letteren.
Voor de toekenning zouden in aanmerking dienen te komen personen of
groepen van personen, die zich in de drie jaren, voorafgaande aan het jaar
van uitreiking, bijzonder onderscheiden hebben op één van deze gebieden
en wel op zodanige wijze, dat zij zich daarmede verdienstelijk hebben ge
maakt voor het culturele leven in de provincie Zeeland. Als eis zou men
verder willen stellen, dat de betrokken kunstenaars, het onderwerp of de
inhoud van de prestatie nauw verbonden moet zijn met de provincie Zee
land.
Vermelding verdient in dit ver
band, dat men bij de nadere toepas
sing en uitwerking van dit voorstel
het begrip „beeldende kunsten" in de
ruimste zin zou willen verstaan en
dus zowel schilderkunst als grafiek,
beeldhouwkunst als kunstnaaldwerk,
glas-in-lood-kunst, weefwerk, wand
schildering enz. in aanmerking zou
willen nemen. Ook uitingen van het
zgn. „edelambacht" waren te dezen
tot de beeldende kunst te rekenen.
Onder prestaties op muziekgebied
de zang. harmonie- en fanfaremu
ziek inbegrepen zouden naast com
positorisch werk mede kunnen wor
den begrepen bijzondere prestaties
als dirigent of als uitvoerend kun
stenaar of groep van kunstenaars.
Onder de categorie toneel, zou men
naast bijzondere verrichtingen van
een bepaalde speler of spelersgroep,
ook prestaties op declamatorisch ter
rein willen rekenen.
Uiteraard dragen deze gedach
ten nog geen definitief karakter.
Het ligt echter wel in de bedoe
ling bij het Provinciaal Bestuur de
nodige stappen en voorstellen te
doen tot de realisering van een
dergelijke opzet.
RAMPGEBIEDEN.
In verband met de culturele ver
zorging in de rampgebieden heeft de
raad uit zijn midden een commissie
benoemd, die deze aangelegenheid aan
een nader onderzoek zal onderwer
pen en in dit opzicht coördinerend
tussen de verschillende organisaties
en belanghebbenden zal optreden.
Waar in vele dér getroffen delen
van de provincie de voorziening op
dit terrein veelal nog in de sfeer van
het eerste aanvangsstadium verkeer
de, zal er naar gestreefd moeten
worden blijvende voorzieningen tot
stand te brengen. Van primair belang
is hierbij de stimulering van de zelf
werkzaamheid der plaatselijke bevol
king.
De commissie staat onder voorzit
terschap van: de heer J. M. A. C. van
Dongen, lid van Provinciale Staten,
Aardenburg; leden zijn: mevrouw L.
Huisman—Griep te Rilland-Bath
mevrouw H. de Vink—Olthoff te Mid
delburg; de heren drs. Th. J. Wester
hout te Middelburg: K. Michaëlis te
Bruinisse; Jacq. de Smit, Goes en A.
A. Schuit te Kortgene.
De raad riep eveneens een com
missie in het leven voor de bestude
ring en nadere uitwerking van een
voorstel aan het Provinciaal Bestuur
inzake de uitgave van het Zeeuws
Woordenboek. In deze commissie heb.
ben zitting genomen: Mej. dr. H C.
M. Ghysen, mr. J. C. J. van Schagen,
de heer G. Ballintijn en drs. Louis
Lockefeer.
De raad nam tenslotte met voldoe
ning kennis van het feit, dat de eer
ste stappen gezet zijn op het pad van
de coördinatie van de verschillende
evenementen op cultureel gebied in
de provincie.
Het plan te komen tot de instelling
van een provincaal agenda-bureau,
door de raad in zijn vorige vergade
ring aanvaard, heeft bij de verschil-1 12 Juni:
lende betrokken instanties warme Zon
belangstelling ondervonden. Door del Maan
Indonesië wenst overleg op
ministerieel niveau.
Op het ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft Donderdagmiddag de
waarnemende hoge commissaris van
Indonesië, mr. Soesanto Tirtoprodjo,
een nota van de Indonesische regering
aan de minister zonder portefeuille,
mr. J. M. A. H. Luns, overhandigd,
waarin zij in antwoord op de Neder
landse nota van 14 April j.l. de wens
te kennen geeft in de tweede helft
van Juni op ministerieel niveau onder
handelingen te voeren met Nederland
over de NederlandsIndonesische
Unie.
Drie nachten verlof voor
parate troepen.
De 50 procent van de parate onder
delen. die elk weekend met verlof
naar huis mogen gaan, zullen voortaan
in plaats van des Zaterdags om 13
uur. reeds des Vrijdags om 13 uur met
verlof mogen vertrekken. In plaats
van 's Maandagsavonds om 24 uur. zal
meD dan echter 's Maandags om 12
uur weer in de legeringsplaats moe
ten zijn teruggekeerd Deze maatre
gel is door de minister van oorlog
genomen om de spoorwegen op Za
terdagmiddag, wanneer vele duizen
den militairen moesten worden ver
voerd. te ontlasten. Bovendien is een
voordeel ervan, dat de militairen nu
drie nachten thuis kunnen overblij
ven-
De regeling is niet louter voor de
zomermaanden getroffen.
Provinciale V.V.V. is voor dit zomer
seizoen reeds een lijst opgesteld, die
verspreid is over de gehele provincie
en waarop, zover bekend, alle voorko
mende gebeurtenissen zijn opgeno
men.
Het ligt in de bedoeüng voor het
a.s. winterseizoen de pogingen op dit
terrein verder uit te strekken.
DE
MINDER WIND, MEER ZON.
Wisselend bewolkt met enkele ver-
3>reid optredende buien. Vrij krach-
ge tot matige Zuidwestelijke wind.
Dezelfde temperaturen als gisteren of
iets hogere.
ZON EN MAAN
Op: 4.20
Op: 17.21
Onder: 20.59
Onder: 1.38
