OUD EN NIEUW IN VREEMDE LANDEN „Veel Heil en Zegen9' op een Nieuwjaarskaartje Velen zoeken vrolijkheid en vertier buitenshuis PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 31 DECEMBER 1952 IED£R VOGELTJE ZINGT, ZOALS HET GEBEKT IS. Niet overal oliebollen en punch Als op Oudejaarsavond de mensen In Nederland zich in de gezellige familiekring om de tafel met oliebollen, punch of chocolademelk en meer lekkernijen geschaard hebben, houden ook de buitenlanders hun „Oud en Nieuw". Ieder vogeltje zingt, zoals het gebekt is en ieder volk viert zijn Oudejaarsavond op de wyze, die bij de omstandigheden en bij zyn aard past. Hoe men in verschillende landen de Oudejaarsavond doorbrengt, daarover schryven onze correspondenten. FRANKRIJK Vrolijke avond met veel eten, drin ken en surprises. Gelooft u ook niet, dat de mèeste mensen op die laatste avond van het jaar een neiging voelen om enigs zins melancho liek te zijn. Om wat weemoedig te denken aan dingen, die voor bij zijn en aan dat oude jaar, dat moet gaan ster ven? De Fransen hebben er echter wat op gevonden om die melancholie geen kans te geven hun oudejaarsge- aachten te versomberen. Zij hebben van de laatste uren van de 31ste De cember de vrolijkste avond van het gehele jaar gemaakt. Zij blijven niet met ingetogen gezichten thuis zitten wachten tot de klok eindelyk twaalf uur wil slaan. Nee, in principe blijft een Parijze- naar op de Oudejaarsavond niet thuis. Hij verzamelt familieleden en vrien den in een van de duizenden restau rants waar de Réveillon gevierd wordt. Die Réveillon is een bijzonder uitgebreide maaltijd die van 1952 tot 1953 duurt. Om een uur of tien gaat men aan tafel, om twaalf uur wordt het eerste glas champagne gedronken, waarna men het nieuwe jaar etend en drin kend ingaat. Het blijft echter niet by een feestelijke maaltijd. Het is na melijk ook de gewoonte, dat de Pa- rflzenaars elkaar tijdens de Réveillon cadeautjes geven. De kinderen krij gen hun geschenken van de kerstman, maar is het niet logisch dat de oude ren, die niet in de Kerstman geloven, niets aan de Kerstboom vinden? De volwassenen komen de 31ste aan de beuit. Daarbij lijkt de manier, waarop men elkaar de cadeau's geeft enigs zins op onze Sinterklaas. Men maakt gekke spotgedichten, men verzint surprises, men zingt iiedjes en ieder een doet zijn best om er een zo vro lijk mogelijke avond van te maken. En er is maar één ding, dat de Réveillon ietwat kan versomberen: namelijk zyn prys. Er is een beroemd cabaret op de Avenue des Champs Blysées, waar men de duurste Oude jaarsavond van heel de wereld kan beleven. De Réveillon kost er onge veer vier honderd gulden per per soon. Alle plaatsen waren reeds we ken van te voren besproken ENGELAND Weinig drukte. In Engeland gaat oud en nieuw vrijwel on gemerkt voorby. Een Oudejaars avond met olie bollen en bis schopswijn kent men niet, noch een vrye, in een feestelijke sfeer gehulde nieuw jaarsdag. Op 31 December en 1 Januari worden nooit bijzondere accenten gelegd. Iedereen gaat z'n gewone gang, met uitzonde ring misschien van een paar men- Die paar mensen verzamelen zich voor kerken en op pleinen om het jaar uit te zingen. Men heft veelal half-religieuze liederen aan, waarin het heil van vrienden en kennissen wordt bezongen. In Londen komen deze „community-singers" op Picca dilly Circus en voor St. Paul's Ca- thedraal bijeen. Op Oudejaarsavond, als het verkeer in de City en het West End voor 't grootste deel van de straat verdwenen is, echoot het gezang van mannen en vrouwen door het hart van de Britse hoofdstad. De ze gemeenschappelijke zang kan ech ter moeilijk als Een algemeen gel dend oudejaarsavond-gebruik worden gezien. Als er tienduizend van de tien millioen Londenaars aan deel nemen, is het veel. Doen de Engelsen weinig of niets aan Oud en Nieuw, voor de Schotten is de jaarwisseling een uitbundig feest. Er worden grote partijen ge organiseerd. waarbij eten en drinken in het middelpunt der belangstelling staan. De plaats van de oliebol wordt bij de Schotten door een soort vlees bal (haggis) ingenomen. „Haggis" is eigenlijk niet anders dan een meng sel van havermout en gekruid vlees. Elke portie wordt als een worst in een stukje (schapen) darm gestouwd. AUSTRALIË Geen slemp en oliebollen, maar bier en oesters. De kille, meest al natte laatste Decemberdagen in een land als Nederland doen verlangen naar de kachel in de gezellige huiska mer, gesloten gordijnen, en naar de geur van warme oliebollen en de vertrouw de geur van de aloude slemp. In een land als Australië echter, behoren de laatste dagen van het jaar doorgaans tot de allerwarmste. En het laatste waarnaar men tegen het jaareinde verlangt is de kachel, de gesloten gordijnen van de huiska mer en de gloeiend warme oliebollen De vettige lucht van de oliebollen en de geur van warme slemp zyn nu eenmaal moeilijk te verenigen mét een warme zomernacht. Het is dan ook begrijpelijk, dat de oudejaarsavond in een land als Aus tralië de mensen doet verlangen naar de buitenlucht en naar koud bier. Daardoor mist de Australische oude jaarsavondviering het intieme, en is hy min of meer een publiek carnaval geworden. Wanneer de laatste uren van het jaar naderen, vullen de straten zich met vaak gemutste en gemaskerde mensen, gewapend met flessen bier, die zingend en hossend het nieuwe jaar willen inluiden. Straatmuzikan ten, in de Australische steden anders nogal zeldzaam, zijn uit alle hoeken en gaten te voorschijn gekomen en tegen middernacht kan er op vele drukke punten geen auto meer door. In de buitenwijken scharen familie en vrienden zich om „barbecues" in de tuin om in de open lucht met bier overgoten gerechten op het open vuur te roosteren. En wie lid is van een club 'n zeilclub, jachtclub, golfclub, zwemclub of andere club klinkt het oude jaar meestal uit aan het strand of in de tuin van het clubge bouw. De bijna de gehele nacht open blij vende restaurants zijn gevuld met lieden met mutsen, maskers en toe ters. Doch op deze wijze brengt slechts een klein gedeelte van het Australische publiek de laatste uren van het jaar door. Vele scheidsmuren vallen in Aus tralië gedurende de laatste uren van het oude en de eerste uren van het nieuwe jaar weg. „New Year revellers" trekken van de ene party naar de andere, en ko men vaak terecht by hun volkomen onbekende lieden. Tijdens „oud en nieuw" mag en kan in Australië welhaast alles. Behalve met ernstige gezichten zijn zonden overdenken. Want „oud en nieuw" is in Australië doortrokken van „good cheer" en carnavalsgeest. ZWEDEN Luidruchtige jeugd en volle theaters. Met een zucht van verlichting sluit de Zweedse zakenman op de middag van de laatste dag van het jaar zyn win kelmet een zucht verlaten honderdduizen den reeds op 30 December kanto ren en fabrieken en met een zucht haalt iedereen de laatste druppel brandewyn van het distributieboekje. Men heeft het gevoel zojuist een zwaar examen (al of niet met de hakken over de sloot) te hebben afgelegd. Maar de depres sie duurt niet lang. Nog enkele uren en het jaar is „gehaakf'. Dat is een feestje waard. Natuurlyk wacht men het midder nachtelijk uur niet in zijn eentje af. De honderd bioscopen, die Stock holm rijk is, de schouwburg en de opera zijn lang van te voren uitver kocht. Geen zaal is meer te krijgen. Iedereen, die zich maar artist voelt, ertoe by, leven in de brouwerij lonnetjes door niet moe met getoeter en gefluit het oude jaar te verjagen. Uit iedere taxi ziet men witte hemborsten stralen. De dames zijn in warme bontjassen gestoken, maar hebben over het hoge, kapsel, de kroon van haar toilet,' slechts een chiffon-doekje. Dat is on voorzichtig. Onvoorzichtig is ook bij vorst nylonkousen te dragen. Maar dat lijkt opzet. Men tart het gevaar en het ongemak, waarin men ver keert. En vooral denkt men niét aan hetgeen te wachten staat. Slechts de oudere generatie doet het iets kalmer aan en luistert ieder jaar weer naar het door Anders de Wahl met uiepe stem voorgedragen „Ring klockan ring" en het luiden der Zweedse klokken. Wie met de tjjd mee gaat, be schouwt dit als een begeleidend stuk je conservatisme, een concessie aan de oudjes. Tien minuten later wordt toch weer om de met electrische kaarsjes gesierde kerstboom gedanst, de boom, die men dansend heeft inge- wijd en op 6 Januari dansend net raam weer uitgooit. ZUID-AFRIKA Houd bier en „braaAvleis" Oud en Nieuw valt in Zuid-Af- rika in het-hartje van-de zomer en de jaarwisseling blijft hier dtia voor de Neder landers, die als emigranten naar het land van „Sari" Marais kwamen een óh-'t wennige gebeur-' tenis. De oliebollen en de warme wijn zijn vervangen door roomys en koud bier; van de gezellige huiselijkheid, die in het oude land eigenlijk de ge hele Decembermaand beheerst, is hier geen sprake. Sinterklaas kwam in zijn overhemd met opgestroopte mouwen en de Kerstboom stond in de huiskamer zo vreemd als een fls- mftts op het Scheveningse strand. En nu gaan we „Oud en Nieuw" vieren temidden van een weelde van bloemen; de rozen, de canna's, de ge raniums en de bougainville vullen de tuinen en de huizen met him geuren; overal langs de wegen vlamt de uit bundige bloemen- en bloesempracht; tot hoog tegeil de bergen staan de dennen en de eiken en de struiken in het groen en in de takken maken kleurige vogels hun nesten, waarin straks de eieren zullen liggen. Het felle licht schittert op de witte huizen, want de zon staat in deze da gen te branden aan een wolkenloze hemel, de bergen en het strand lok ken duizenden tot een picnic in de buurt van de arendsnesten of tot een bad in het doorzichtige blauw-groene water van de oceaan. Maar vanavond, de laatste avond van het jaar, zullen er in de tuinen der villa's en op de erfjes der pon- dokkies de houtvuren van het „braai- vleis" zyn. Schapenbouten en boere- worst zullen op de ijzeren roosters gebraden worden en onder de millioe- nen sterren rondom het Zuiderkruis zal de vredige stilte van de Afrikaan se avond slechts verbroken worden door de weemoedige guitaarmuziek van de naturellen. Groot en helder zal de maan op komen boven de palmen, de krekels zullen ook vanavond hun eentonig wijsje zingen en de gedachten van vele geëmigreerde Nederlanders zul len negenduizend kilometer weg zijn. in het kleine land aan de Noordzee. Namens die allen: Zegen en Vrede in 1953! AMERIKA Het nieuwe jaar wordt per televisie ingehaald Het was een New Yorxse tra ditie om het nieuwe jaar op Times Square, t hartje van de stad, in te halen. Papieren toeter- tjes, feestmut- sen, oalonnetjes, serpentines en ïn- en uitxlappende „blazertjes" gaven het verlichte plein, dat geheel door een mensen massa van tienduizenden in besiag was genomen en waardoor geen auto of motorfiets de laatste twee uren zich baan kon breken, een wonderbaarlijke aanblik. Te wonder baarlijker tegen de achtergrond van „tralies" en houten latten, waarmee de winkeliers van dit ,,show"-plein hun etalageruiten deze avond hoop ten te beschermen. Wij hebben, een jaar of vijf gele den, de laatste van deze massale manifestaties nGg meegemaakt. Sindsdien heeft Times-square op Oudejaarsavond zo'n „vol huis" niet meer beleefd. De extra-politieman nen, die er zijn geposteerd om de lie den. d:e zich omstreeks 11.45 uur n.m. in een a'coholistische wasem Een uit 1466 bewaard gebleven Nieuwjaarswens met een oud Duits op schrift. Merkwaardig is, dat de tekenaar het jaartal niet vermeld heeft hebben gehuld, veilig in de goede richting van 1953 te leiden, hebben het de laatste jaren bijzonder rustig gehad. De televisie is er een van de voor name oorzaken van, dat deze natio nale gewoonte op Times Square in onbruik is geraakt. Wanneer men tenslotte, rustig in een fauteuil geze ten, reportages krijgt voorgezet van de fluitende sirenes, de toeterende schepen in de haven, de feesten in de hotels, de eenzame middernacht- wake in de vuurtorens, waarom zal men zich dan op straat wagen? In wezen viert de Amerikaan „Oud en Nieuw" niet anders dan de Nederlander: Oudejaarsavond is een herdenking, die men het liefst in de besloten familie- of vriendenkring herdenkt. Op het platteland en in de stads-appartementen hangt de groe ne kerstkrans een „welkom"-sein nog aan de buitendeur de electri sche kaarsjes van de kerstboom wor den nog eens aangeknipt; zyn de kinderen eenmaal naar bed. dan spelen de ouderen gezelschapspelle tjes, tot men, tegen half twaalf, aan tafel gaat voor een eterijtje. „Maar de Amerikanen zijn niet zo huiselijk als de Nederlanders", hoort men vaak zeggen. Dat is ook wel zo, in het algeméen. Toch is oudejaars avond voornamelijk het feest van de huiskamer, ook al kan men in ho tels, bars en country-clubs te gast en er met champagne en de „nieuw ste revue voor 1953" de avond door brengen. STEEDS SCHONER VERZEN Er waren leraren bij, die my alles behalve tot deze nieuwjaarsactiviteit inspireerden en bovendien belandde die eerste keer het veel heil en zegen voor de gymnastiekleraar door on oplettendheid mynerzy'ds in de brie venbus van de man, die mij de gehei men van de kwarten- en de kwinten cirkel en van de grote en de kleine drieklanken moest bijbrengen. Maar het kaartje, bestemd voor de zang- Iwued; aan U PLAATSBEWIJS njj "^119^0/1 PASSENGER TICKET NR Jrll J 1ZDUI VAN FROM I NAAR TO HEDEN TOEKOMST Vertrek vliegtuig! Departure aircraft: dattn date BI December 1950 24.00 uur. GELDIG TOT EN MET. 31 December 1051 Bagage» Baggaget een koffer vol goede voornemens. UITGEGEVEN DOOR, ISSUED BY. KONINKLIJKE LUCHTVAART MAATSCHAPPIJ N.V. ROYAL DUTCH AIRLINER «Öfe HOLLAND HoofdLiaioor Htcd OfBc Vï' DEN HAAG THE HAGUE Tcld. 18 00 70 18 3S» IS 3000 LID VAN DB INTERNATIONAL AIR TRANSPORT MEUBBR OP ASSOCIATION (l.A.T.A.) Ret plaatsbewijs ia niet strikt persoonlijk, doch geldt tevens voor Uw familie en vrienden. This ticket is not strictly personal bot also valid for yowr family and frienda. Agenten «tempel Agency stamp Een moderne Nieuwjaarswens. De K.L.M. kleedde haar wens in de vorm van een passagebiljet in. De oude Romeinen gaven elkaar geschenken Eeriyk gezegd, ik stuur met Nieuwjaar nooit kaartjes naar mijn fami lieleden, mijn vrienden, kennissen en relaties. Toen ik in mijn jeugd, na de lagere school, een stel leraren op mij losgelaten zag, die allen aan myn opvoeding en myn verstandelijke ontwikkeling zaten te schaveu, vond mijn vader het nodig, dat ik by deze heren op de eerste Januari beleefd Nieuw jaarskaartjes in de bus ging werpen. Hy zelf verzond er met keurig geschreven adressen ook verscheideneover de post. Ik kon wel lopen. paedagoog terecht gekomen is, is mij altijd een raadsel gebleven. Nadien heb ik geen afzonderlijke schriftelijke Nieuwjaarswensen meer verzonden. Voor zover men van mij nog de betuiging van mijn medele ven met het wel en wee van mijn vrienden en kennissen verwacht, hebben een stevige handdruk en enke le vriendelijke woorden plaats ge maakt voor de kaartjes. Inderdaad, jaren geleden verstuur de men al Nieuwjaarsgroeten. Hoe veel jaar terug begon men daar ei genlijk wel mee? Het antwoord op deze vraag ligt in de grijze oudheid. Vele eeuwen voor onze jaartelling schonken de Perzen en de Egyptena- ren elkaar op hun Nieuwjaarsdag al waardevolle scarabeeën, dat zijn in de vorm van heilige kevers gesme de stenen. De scarabeeën brachten geluk, zoals ook tegenwoordig nog ae Onze Lieve Heersbeestjes, die we met een zachte vertedering' op onze kleren laten lopen, als ze daarop ge vlogen zyn. JANUS MET DE TWEE GEZICHTEN De Romeinen gaven elkaar ge schenken, waarop of waarin een Nieuwjaarswens was gegrift. Men maakte toen dus nog geen gebruik van de kaarten, die pas later in zwang kwamen. Het oudste Romein se nieuwjaarsgeschenk, dat men kent was een lamp, waarop een Nieuw jaarswens was aangebracht en de kop van Janus, de god met de twee gezichten, het goede en het kwade voorstellende, sfond afgebeeld. De uitwisseling van geschenken op de eerste dag van het jaar nam by de oude Romeinen zeer uitgebreide vormen aan. Zo beval keizer Tiberius dat voor elk geschenk, dat aan zijn paleis werd bezorgd, er vier moesten Mensen, die geen Oudejaar vieren worden teruggeven. Lange jaren heeft hij dit kunnen volhouden, doch tenslotte moest zijn schatbewaarder hem er toch opmerkzaam op maken, dat deze vrygevigheid een diep gat in de schatkist begon te slaan. Daar na is een einde aan de gewoonte ge maakt. GELUKSCHIP Voor zover men heeft kunnen na gaan, stamt de eerste papieren Nieuwjaarswens uit 1466. Uit dat jaar is namelyk een houtsnede be waard gebleven van een onbekende kunstenaar, die zijn prent van een onderschrift in oud Duits voorzag, waarin hy melding maakt van een gelukschip, dat uit Alexandrië geva ren komt en voor het nieuwe jaar veel goederen meebrengt. Na de vijftiende eeuw is de schrif telijke Nieuwjaarswens steeds meer in zwang gekomen, doch de nieuw jaarskaart is eigenlijk pas algemeen ingevoerd door de drukkers van ka lenders. Het titelblad van kalenders, die zij uitgaven, voorzagen zy van een spreuk en een wens, die zij Bo vendien afzonderlijk verspreidden en die dan als nieuwjaarskaart gebruikt konden worden. Langzamerhand be gonnen die kaarten los van de kalen ders te ontstaan, nadat reeds wijzi gingen in de afbeeldingen en in de spreuken waren aangebracht. Het vervaardigen van nieuwjaars kaarten werd later een winstgevende bezigheid, vooral voor de gelegen heidsdichters, die in steeds „schoner" verzen het heil bezongen, dat zij aan de ontvangers van de kaarten toe wensten. Zo'n anderhalve eeuw ge leden wist men er wel weg mee. De gedichten konden niet lang en inge wikkeld genoeg zjjn. Hoe uitvoeriger en hoe bonter de kaart, des te welge- meender was de wenszo geloof de men. Aan papier alleen had men niet meer genoeg. Men ging aan het werk met veertjes, met parelmoer, met spiegelglas, met zijde en met an dere materialen, om daaruit bizarre kunststukjes te wrochten. De wensen met mechaniekjes en de uitschuif- kaarten deden hun intrede. ARTISTIEKE AFBEELDINGEN Er bestaan tegenwoordig nog wel heel byzondere exemplaren, doen van dat buitennissige is men toch terug gekomen. Tegenwoordig kan men zeer fraaie kaarten kopen, vervaar digd door kunstenaars in hun vak. Bovendien zijn de gedrukte persoon- ïyke nieuwjaarswensen in gebruik gekomen, die dikwijls lijken op exli- bris en de artistieke hand van ae ma- een gezegend jaar voor"hem~zaï*zön! OudejaarsavondAvond vol huiselyke gezelligheidEen opgewonden kinderschaar rond de farniiietafel, waarop de oudste al gauw de lawaaiige sjoelbak geplaatst heeftOma en opa, die zich lachend .hebben laten overrompelen om mee te doenMoeder nog wat bedrijvig redderend met de heer lijkheden, die goud-bruin glanzend opgediend zullen wordenVader, actief pogend enige orde en leiding te houden in al die ongewone bedrij vigheid Ziedaar het ideaal-beeld, dat wy ons van de Oudejaarsavond hebben geschapen en zoals het gelukkig nog door duizenden beleefd wordt. Door duizenden gezinnen, maar niet door iedereen, zoals we zo graag zouden wensen. RingEen telefoon ratelt. Een gejaagde stem klinkt schor in de hoorn van het toestel. Of de dokter wel onmiddellijk wil komenDok ter is al op weg. Inderhaast heeft hij zijn instrumententas gegrepen. De rustig zoemende motor van zyn auto overstemt zelfs het bronzen geluid van de klokken, die het uur verkon digen, dat oud en nieuw jaar aan elkaar klinkt En wy We happen in de vette en witbesuikerde oliebol, die moeder die middag had staan bakkentotdat ze ze zelf 's avonds niet meer lust te. En we denken er niet aan, dat er een dokter is, die by een ernstige Ïatiënt geroepen wordt, dat er ach- er die dokter een legertje verpleeg sters staat in ziekenhuizen en sana toria, die verlichting willen helpen brengen in het lijden, dat vele men sen hebbèn te doorstaan ook op deze Oudejaarsavond. Dan zijn er de mensen van het spoor, de tram, de telefoon en de energiebedryven. Mannen in roezige fabrieksruimten, die werken, altijd maar werken, omdat het bedrijf hun bedrijf zoals ze altijd trots zeg gen een dienst is aan de gemeen schap, die geen uitstel duldt. Zy zul len klaar moeten blijven staan, zo lang wy er zyn, die het de gewoonste zaak van de wereld vinden, dat we het knopje van ons licht kunnen om draaien op deze Oudejaarsavond, dat we de melk kunnen warmen voor het kopje slemp, dat by deze Oudejaars avond past, of de kraan kunnen openzetten voor het afwaswater aan het eind van de lange gezellige avond in de familiekring. Zwijgen we dan nog maar over de andere vanzelf sprekende werkzaamheden, die deze avond door gaan als op alle andere avonden en nachten. Over de politie mannen, die hun rondjes lopen door stilverlaten straten, over de soldaat, die zijn wachtje klopt en de uren telt, die hem van de aflossing schei den, over de taxi-chauffeur, die re kent, dat er juist deze nacht waar schijnlijk iets extra's te verdienen valt, over de brandweerlieden in de grote steden, in het zware uniform wachtend, tot de harde alarmschei hen niet zelden op zo'n Oude jaarsavond tot hun plicht roept, over de mannen op zee, en bij de ra dio, en over al de eenzamen ter we reld, voor wie deze avond geen ver strooiing te vinden is en geen gezel ligheid. Voor al die plichtsgetrouwen en eenzamen moge dit stukje geschre ven zijn. Enveel heil en zegen, ook voor jullie! ker verraden, of op een humoristi sche wijze het veel heil en zegen overbrengen. De koele, witte kaartjes met alleen de naam van de afzender en een m. h.g. of een G.N. er op en gestoken in smalle envelopjes hebben zich inmid dels gehandhaafd. Hoe de gelukwens dan ook mag worden overgebracht, door middel van een kakelbonte prentbriefkaart, een artistieke, indi viduele kaart, het zelfgemaakte te keningetje van het schoolkind aan zyn grootouders, het eenvoudige wit te kaartje, of de handdruk op een van de eerste dagen van Januari, het is een prettige traditie, dat men bij de jaarwisseling belangstelling toont in het persoonlijke leven van zyn me demens en daarby de hoop uitspreekt dat het nieuwe jaar een gelukkig en POn ÖP7PlïOnil -ianr. ttmm

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 20