PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KLM»-toestel „Koningin Juliana" bij Frankfurt
in een bos neerqestort a
van de ramp
D£ BILT
Als een bulldozer door het bos
.r
Slechts drie van 47 inzittenden
overleefden de ramp
Een zware slag heeft Zaterdag onze nationale luchtvaart en in het bijzonder de K.L.M. getroffen
en bovendien de families V3n 44 slachtoffers in rouw gedompeld, De Douglas D.C. 6, de „Koningin
Juliana", hetzelfde toestel, waarmede H.M, de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard op 1 April as
naar de Ver. Staten zouden reizen, is Zaterdagmorgen omstreeks kwart voor elf, vlak voor de voorge
nomen landing op het grote Duitse vliegveld Rhein-Main bij Frankfurt, neergestort. Vier-en-veertig
var de zeven-en-veertig inzittenden kwamen bij deze ramp om het leven. Het toestel was op weg van
Zuid-Afrika naar Nederland.
Ruim een uur later bereikte het ontstellende bericht Schiphol, waar men zich juist opmaakte voor
de huldiging van een van de K.L.M.-pioniers, de heer Sillevis, die op deze droevige dag juist der
tig jaar in dienst van de Nederlandse luchtvaartmaatschappij was. De reeds in top gehesen vlaggen op
Schiphol werden tot halfstok gestreken. De feestdag was een dag van rouw geworden
Zondagmorgen, nauwelijks vier-en-twintig uui na het bericht van de ramp bij Frankfurt, kwam uit
Bangkok de tijding, dat'ook de K.L.M.-Constellation „Venlo" was verongelukt. Gelukkig bleven in dit
geval passagiers en bemanning ongedeerd.
Amerikaanse soldaten bezig met het vervoer van de slachtoffers.
(A.N.P.-Telefoto)
(Van een speciale verslaggever).
Het totaal verwoeste en in vele brokstukken uiteengevallen wrak van de
trotse Douglas DC6 der K.L.M. „Koningin Juliana", het lyntoestel uit
Johannesburg, ligt thans uitgebrand in een bos vlak bij het Rhein-Main
vliegveld acht kilometer ten Zuiden van Frankfurt. Tussen de ranke, rech.
te dennen, hebben hier Zaterdagmorgen vier en veertig mensen bij een der
zwaarste vliegrampen, die na de oorlog in Duitsland zijn voorgekomen,
het leven verloren.
Na een onderbreking van ruim twee jaar heeft de K.L.M. opnieuw een
dure tol moeten betalen. Van de zeven en veertig inzittenden zyn er nog
slechts drie in leven, nl. de stewardess, mej. Gautier uit Halfweg, de enige
die van de tien koppen tellende bemanning niet gedood werd, een Duitse en
een Zuid-Afrkaanse passagier. Enkele andere passagiers, die in Johannes
burg waren ingestapt, ontkwamen aan de ramp doordat zij het toestel in
Rome hadden verlaten.
Een kwartier na het ongeluk waren
in totaal nog zes inzittenden in leven.
Twee van hen overleden echter tij
dens het vervoer per ambulance naar
een ziekenhuis en een derde, de
Egyptenaar Girgis, is Zaterdagavond
aan de zeei zware brandwonden, die
hij had opgelopen bezweken.
Aan boord van het tot nu toe door
onopgehelderde oorzaak verongeluk
te toestel bevond zich 491 kilogram
plaatgoud, totale geldwaarde onge
veer drie millioen gulden, verpakt in
twaalf kisten en afkomstig uit Zuid-
Afrika. Het was een zogenaamde
doorvoèrzending, die dus niet voor
ons land was bestemd. Het goud werd
na de ramp voor het overgrote deel
geborgen, doch Zondag is men bij het
wrak begonnen aan een poging tot
„gouddelven", voor een aantal plaat
jes dat nog zoek was.
HOE HET GEBEURDE.
Omstreeks kwart voor elf Zater
dagmorgen stuurde gezagvoerder
Poutsma de „Koningin Juliana" uit
de vrij laaghangende wolken in een
fijne motregen naar omlaag. Het toe
stel naderde het vliegveld normaal
bij de heersende Zuid-Westelijke wind
uit Noord-Oostelijke richting. Vier
kilometer van de Noord-Oostelyke
uithoek van het vliegveld staat een
Duitse tegelfabriek aan de Oostzijde
van de Frankfurter Strasse, een lan
ge rechte asfaltweg, dio aan beide zij
den begrensd wordt door bossen. En
kele arbeiders van deze fabriek za
gen de machine zo laag naderen, dat
zij een moment vreesden het toestel
tegen de fabriek te zien opvliegen.
Dat geschiedde niet. Het vliegtuig
vloog schuin over de weg en botste
daar met een vleugel in volle vaart
tegen de kruin van een hoge den, die
afknapte. Bij de volgende boom brak
de tip van deze vleugel af, terwyl het
vliegtuig als een bulldozer zijn weg
dwars door de vele bomen voortzette.
Overal vlogen stukken van het alu
minium omhulsel in het rond en tien
tallen bomen braken, met een kra
kend geweld, als luciferhoutjes in
stukken. Dc „Koningin Juliana" on
dervond steeds grotere tegenstand,
zodat zy snel vaart en hoogte verloor
en op steeds dikkere en minder buig
zame stammen stootte.
Welk een enorme kracht er in dit
toestel heeft geschuild, moge blyken
uit het feit dat het zich met daverend
geweld toch nog een geul van ruim
driehonderd meter heeft gebaand
door dit dichte bos. Bij de Frankfur.
ter Strasse brak de eerste vleugel af,
honderd vijftig meter verder liet het
enkele der vier motoren, een stuk van
de staart met het achterste gedeelte
van de romp en het reeds uitgesto
ken landingsgestel achter.
Maar nóg bleef de rest van de bij
na vleugelloze romp met de cockpit
zijn weg voortzetten. Over een af
stand van nog eens ruim honderd me
ter velde het gevaarte opnieuw vele
bomen, tot het zich tenslotte met de
neus in de grond boorde en een laat
ste boom met stronk en al ontwortel
de.
DE BERGING.
Drie Duitsers, die in een vrachtwa-
fen juist daar over de Frankfurter
trasse reden, renden naar het wrak
toe, dat op nauwelijks vijftig meter
van hen af lag, omdat de machine
bijna evenwijdig aan de weg had ge
vlogen. Zij slaagden er met veel I
moeite in een opening in de romp te
forceren en vertelden later,, dat zij
daarbinnen uit de onbeschryflyke
chaos van over en door elkaar ge
worpen stoelen een hartverscheurend
gekreun hoorden.
Zonder aarzelen lichtten zy een
jonge Duitse vrouw, Ruth Horn, tot
voor kort grond-hostess bij de K.L.M.
te Frankfurt, uit het «Tak. Zy was
juist vier dagen tevoren getrouwd en
keerde met haar jeugdige echtgenoot
terug uit Rome waar zy enkele wit-
tebroodsdagen hadden doorgebracht.
Volkomen overstuur rende zy met
twee gebroken armen naar de straat.
Intussen slaagden de redders er in
nog enkele andere inzittenden, onder
wie als enig lid der bemanning mej.
Gaulier, uit de romp te bevrijden door
de riemen; "W'aarntede zij voor de lan
ding aan hun zetels bevestigd waren
door te snijden met een zakmes. Kort
daarop keerde Ruth Hom schreiend
om haar man roepende bn het wrak
terug, maar toen was het al te laat. De
Duitse burgers moesten zich ijlings
uit de voeten maken; met een ver in
de omtrek hoorbare klap explodeerde
een der benzinetanks. Delen van de
machine werden door het bos ge
slingerd, terwijl steekvlammen om
hoog schoten. Wel slaagden de red
ders er bij een moedige poging in ook
de heer Horn nog uit het wrak te
trekken, doch hij had reeds zoveel
brandwonden opgelopen, dat hij tij
dens het vervoer naar het ziekenhuis
de laatste adem uitblies.
Lijdelijk moesten de enkele omstan
ders daarna toezien hoe het vuur zich
Koningin en Prins toch per
vliegtuig naar Amerika
Zullen Koningin Juliana en
Prins Bernhard zich na de ramp
te Frankfurt toch nog per vlieg
tuig naar de V. S. begeven?
Uit contact, dat de Haagse
Courant Zaterdagmiddag met
het Paleis Soestdijk had, is ge
bleken dat aangenomen wordt,
dat er, gezien het stadium van
voorbereiding, waarin de reis
verkeert, geen veranderingen
meer kunnen worden aange
bracht, zodat H. M. deze reis
toch per K.L.M.-vliegtuig zal
maken.
van het wrak meester maakte, ter
wijl zij daarbinnen nog gekreun hoor
den. Binnen weinige ogenblikken ar
riveerden toen, gierend met hun sire
nes, tientallen Amerikaanse en Duit
se ambulance auto's, bulldozers, poli
tiewagens en andere, op het vliegveld
gestationneerde brandweerauto's, die
ae strijd tegen het vuur met schuim
blusa^paraten spoedig hadden be-
Men zette de gekantelde romp met
een kraanwagen overeind en scheur
de met zwaar materiaal de romp en
stuurhut open, omdat de omgekome-
Een telegrafisch overgebrachte foto van de plaats van de ramp.
(AN.P.-Telefoto)
Ir. Smit uit Hilversum overleefde
de slag in de Java Zee
De slachtoffers van de ramp zijn:
BEMANNING:
Gezagvoerder E. J. Poutsma, gehuwd en 2 kinderen; 2e bestuurder J. J
Gart, gehuwd en 2 kinderen; 3e bestuurder A. M. v. d. Stelt, ongehuwd;
le boordwerktuigkundige G. van Etten, gehuwd en 1 kind; 2e boordwerk
tuigkundige H. v. d. Lee, gehuwd en 1 kind; le radiotelegrafist G. Hoef
nagel, gehuwd en 2 kinderen; 2e radiotelegrafist S. de Waard, ongehuwd;
le steward F. J. Koershuis, gehuwd en 2 kinderen; 2e steward J. Blaauw,
gehuwd en 2 kinderen.
PASSAGIERS:
R. J. de Vries (Nederland); H. A. Bennink (statenloos, Nederlander van
origine); Ir. N. J. C. Smit (Nederland); A. de Koning (Nederland); J. H.
Feuth (Nederland)mevr. R. L. Friedsteïn (Zuid-Afrika)mevr. A. W. H.
Woffïndin (Zuid-Afrika); N. Kuhn (Zuid-Afrika); J. Schorr (Zuid-Afri
ka); P. R. Botscheider(Zuid-Afrika)A. J. Gulliver (Engeland); G. Jir-
dirian (Armenië)mevr. I. Schaeffer (Engeland)A. J. Knott (Engeland)
mevr. E. G. Knott (Engeland)J. Schmeidler (Engeland)A. Hansen
(Noorwegen); A. Arvesen (Noorwegen); Capt. K. Larsen (Noorwegen);
Nielsen (Noorwegen); E. Angle (U.S.A.); J. Bickford (U.S.A.); P. Piz-
zonia (Italië); L. Nali (Italië); J. Bezner (Israël); D. W. D. Otzari (Is
raël) Strebelle Frankriik)mevr. F. M. Jardine (Frankrijk)K. Horn
(Duitsland); F. Girgis (Egypte); E. Garber (nat. onbekend); J. Jaffee
(Zuid-Afrika); P. Davies (nat. onbekend); mevr. Steiner (Engeland);
en Abdul Heidi Medjoub (Frankrijk).
Elk ongeluk, dus ook een vliegtuig
ongeluk brengt een golf van ellende
over de nabestaanden. Het veronge
lukken van de „Koningin Juliana"
maakt hierop helaas geen uitzonde
ring. Hoewel alle byzonderheden om
trent de slachtoffers niet bekend zijn,
is een der gevallen buitengewoon tra
gisch. De heer R. J. de Vries, waar
nemend stationschef der K.L.M., was
namelijk op weg van Johannesburg
naar Amstelveen om zijn echtgenote
en drie kinderen, na een korte vacan-
tie in Nederland, mede te nemen
naar Zuid-Afrika. De heer De Vries
had in Z.-Afrika zyn emigratie uit
Nederland voorbereid en was thans
in het bezit van de vereiste papieren.
De heer De Vries was van Augus
tus 1946 af in dienst bij de K.L.M.
Hij was 38 jaar.
Ir. N. J. C. Smit was gepension-
neerd kapitein ter zee van de techni
sche dienst der Kon. Marine. Hij be
reikte de leeftyd van 50 jaar. Ir
Smit was één der weinigen, die de
slag op de Javazee heeft overleefd.
Ir. Smit, die een zwager was van de
huidige staatssecretaris van Marine,
was gehuwd en vader van twee kin
deren. Hij woonde sinds zijn repatri
ëring in Hilversum.
De heer H. A. Bennink uit Apel
doorn heeft bekendheid verworven
door zyn kennis van de Hybride mais-
rassen. Jarenlang heeft hij in de V.S.
waar jjg studies op dit ge
nen op geen andere wijze konden wor
den geborgen. Bulldozers trokken
verschroeide en verbogen delen van
het omhulsel viiteen en daarna werden
de stoffelyke resten op brancards
naar de weg en naar de ambulance
wagens gedragen. Lang niet alle in
zittenden werden in het voorste deel
van het wrak gevonden; een aantal
werd honderdvyftig meter terug aan
getroffen, by het achterste gedeelte
van de romp.
Alle overleden slachtoffers werden
naar de „universitaets klinik" in
Frankfurt gebracht, waar men Zater
dagavond begon met de identificatie.
Een geestelyke van het Amerikaan
se leger heeft de slachtoffers op de
plaats van het ongeluk de laatste ze
gen gegeven.
De zes gewonden werden naar het
zeven en negentigste Amerikaanse
hospitaal vervoerd doch onderweg
overleden twee van hen. Zaterdag
avond bezweek bovendien de Egypte
naar Girgis. De toestand van de Zuid-
Afrikaan dr. Schaumberg is kritiek.
Mej. Gautier bracht het er wonder
baarlijk goed af, evenals mevrouw
Horn.
De ouders en de verloofde van mej.
Gautier hebben haar Zaterdagavond
in het ziekenhuis bezocht. Zij zijn Za
terdagavond per extra toestel naar
Frankfort gegaan. De verloofde van
mej. Gautier is werkzaam op de pas-
goortenafdeling van de K.L.M. op
chiphol.
De bemanning van het
verongelukte K.L.M..
vliegtuig „Koningin Ju
liana" bestond uit tien
leden.
Van links naar rechts
boven: L. E. Poutsma,
gezagvoerder; J. J. Gart,
tweede bestuurder; A. M. I
van der Stelt, derde be-
stuurder; G. van Etten,
eerste boordwerktuig
kundige en H. van der
Lee, tweede boordwerk
tuigkundige.
Van links naar rechts
onder: G. Hoefnagel,
eerste radio telegrafist;
S. de Waard, tweede ra
dio-telegrafist; F. J.
Koershuis, eerste ste
ward; J. Blaauw, tweede
steward en mej. A. J. G.
Gautier. stewardess.
bied heeft verricht. Nog voor de oor
log kwam hij naar ons land. Door zijn
werk heeft de maisteelt in ons land
belangrijke vorderingen gemaakt.
De heer A. de Koning was employé
bij Wilton-Feyenoord te Schiedam èn
de heer J. H. Feuth was directeur van
Kaufmanns huidenhandel te Wasse
naar.
DE BUITENLANDERS
Hieronder volgen nog enkele bij
zonderheden over enkele buitenland
se passagiers, die by de ramp zijn
omgekomen.
Kapitein Larsen was lid van de be
manning van de Nederlandse walvis
vaarder Willem Barendsz, waartoe
ook de Nederlander ir. Smit behoor
de. De Noor Nielsen behoorde even
eens tot een walvisvaartmaatschap
pij en wel de Noorse firma Melson en
Melson uit Larvik. De heer Strebelle
woonde m Parijs, de Amerikaan
Angle was lt.-kolonel by de Ameri
kaanse luchtmacht en gestation-
neerd in Wiesbaden. De heer en mevr.
Knost woonden in Kano, de heer
Schmeidler in Londen.
Zevende ramp na het
einde van de oorlog
De ramp met de „Koningin
Juliana" is de zevende, die de
K.L.M. sinds het einde van de
oorlog heeft getroffen.
De droeve lijst ziet er als
volgt uit:
14 November 1946: Dakota op
Schiphol, gezagvoerder Moreton,
26 doden.
26 Januari 1947: Douglas DC3
op Kastrup (Kopenhagen), ge
zagvoerder Geyssendorffer, 22
doden.
20 October 1948: Constellation
Nijmegen op Prestwick, gezag
voerder Parmentier, 40 doden.
21 Juni 1949: Constellation
Roermond in zee bij Bari, ge
zagvoerder Plesman, 23 doden.
12 Juli 1949: Constellation
Franeker bij Bombay, gezag
voerder Van der Vaart, 45 do
den.
2 Februari 1950 Dakota-post-
vliegtuig in Noordzee, 7 doden.
Gezagvoerder Van der Heide.
Poutsma was veelbelovende
jonge gezagvoerder
Unaniem is het personeel van de
K.L.M. te Frankfurt en de commissie
van onderzoek van mening, dat ge
zagvoerder Poutsma een uitstekende
vlieger was. „Hij stond bekend als
een der veelbelovende jongere ge
zagvoerders, die een zeer moderne
stijl van vliegen had en van wie zijn
chefs zich niet kunnen voorstellen,
dat hy op zijn laatste vlucht verval
len is in de reeds lang achterhaalde,
ouderwetse methode van vliegen, die
in soortgelijke weersomstandigheden
vroeger opgang maakte, nl. om
maar zo gauw mogelijk onder de wol
ken te kruipen en te trachten met
zicht laag over de bomen binnen te
komen", luidde het commentaar van
een der leden van de commissie van
onderzoek.
VERWACHT:
ZACHTER
Overwegend zwaar bewolkt met
tijdelijk enige lichte regen. Aanvan
kelijk zwakke veranderlijke later
matige wind uit Zuidelijke 'richtin
gen. Zach^»>-
195e Jaargang - No. 71
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj. W. de Pagter.
Hoofdred. G. Ballintijn. PL verv.:
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt
ABONNEMENTSPRIJS 44 cL per
week, f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 24 Maart '52
ADVERTENTIEPRIJS 22 cl per
mm. Minimum p. advertentie t 3
Ing mededelingen dnemaai tarief.
Kleine advertenties imax tl regeis)
van 1—5 regels f L—Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad' 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bur^jnissingen^Walstr. 58—60, teL 2355 4 Ijjnen (tf.g.g. 2861 of 2160). M'burg Londense Kaai 29, teL 2077 en 2924; Goes L. Vorststr. 03, teL 2475 (b.g.g 2223): Oostburg. Finlantjstraat 2. telef 16. Temeuzen Brouwerijstr. 2; Zlerikzee N Bogerdstr C 160 tel 7'.
