PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Tito krijgt steun van bijna 50.000
Hongaarse communisten
De Zeeuwse landbouwers
hadden een goed jaar
BILT
Alle grotere ondernemingen in
Hongarije worden genationaliseerd
Nieuwe spits voor de
Lange Jan
125 gram koffie per
zes weken
Fiscus belet reserveringen
Nog kleine groepen militairen
naar Indonesië voor aflossing
MIE
DE
VOORSPELT:
192e Jaargang No. 315
Directie van de Velde en F. B
den Boer Adj W de Pagter,
Hootdred. G BalUntyn, Pl.verv.s
W. Leertouwei en H. A öosshardt
ABUNNfcUVLBNiSFKlJS 32 et. per
week; 1 3.90 p kw.; fi p p. i 4.15
oer kw Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 30 Dec. 1949
Ingez. mededelingen dubbel tarief.
Kleine advertenties (max.8regels):
van 1—5 regels t 1.—, Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur VUsslngen Walstr 58—60. tel 2355. 4 lijnen (b.g.g. 2358); M'burg Londense Kaal 29, tel. 2077 e
Goes: L. Vorststr. 63. tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12, tel. 102 - Terneuzen: Brouwerfjstr. 2 - Zierikzee: N. Bogardstr C 160, tel. 26
Alleen kleine bedrijfjes blijven zelfstandig.
Volgens te Wenen uit Boedapest ontvangen berichten, zou het in de
Hongaarse communistische party tot een splitsing zyn gekomen. Byna
50.000 partijleden zouden zich in het geheim tegen de „imperialistische po
litiek" van Rusland hebben verklaard. Zy zouden contact ivillen opnemen
met de Joegoslavische regering en geiykgezinde groepen in Duitsland,
Tsjecho-Slowakye en Bulgarye.
In een boodschap, die aan de „Tito-
isten" in Duitsland zou zijn gezon
den, klaagden de Hongaarse mede
standers over een groeiende Russi
sche infiltratie in het leger, de grens
bewaking, de geheime politie en de
industrie van Hongarije. In de plaats
van de hoge Hongaarse politie-func-
tionarissen, die gedurende het pro-
ces-Rajk zijn verwijderd, zouden 84
Russische agenten zijn gekomen.
Voorts wordt in cie boodschap ge
zegd, dat de „40.000 man Russische
troepen in Hongarije de bevolking
van Zuid-West-Hongarije terrorise
ren door hun slecht gedrag".
NATIONALISATIE
Donderdag is een regeringsveror
dening gepubliceerd, op grond waar
van alle ondernemingen met meer
dan tien werknemers in Hongarye
genationaliseerd worden. Ook buiten
landse ondernemingen vallen onder
het besluit. Aan alle eigenaren, Hon
gaarse zowel als buitenlandse, wordt
schadeloosstelling beloofd.
Men is te Boedapest van mening,
dat, na het van kracht worden van
de nieuwe regeringsverordening, bui-
tenlandse of Hongaarse particulieren
in het vervolg niet meer als eigena
ren van belangrijke ondernemingen
zullen mogen optreden. Alle vergun
ningen en patenten komen aan de
staat. Officieel is verklaard, dat de
Hongaarse regering niet tot nationa
lisatie van kleine bedrijven of fa
briekjes zal overgaan.
Naar schatting vallen 1500 maat
schappijen te Boedapest en omgeving
onder de bepalingen van het nationa
lisatie-besluit, waaronder fabrieken,
drukkerijen, foto-technische labora
toria. scheepvaart- en riviertransport
bedrijven, grote garages, restaurants
die meer dan tien kellners in dienst
hebben, grote juweliersbedrijven en
kledingmagazijnen.
Men meent, dat de kleinere bedrij
ven uiteindelijk in coöperaties zullen
worden samengevoegd.
Laatste H.V.K. terug
In Nederland.
Donderdagmiddag kwam het K.L.
M.-Iijntoestel uit Batavia op het vlieg
veld Schiphol aan met aan boord de
laatste Hoge Vertegenwoordiger van
de Kroon, de heer A. H. J. Lovink.
Hij werd op het vliegveld verwelkomd
door de ministers Van Maarseveen.
Van Schaik en Goetzen. Namens de
minister-president was mr. C. L. W.
Fock. secretaris-generaal van het mi
nisterie van algemene zaken, ter be
groeting aanwezig.
In een gesprek met de pers zeide
de heer Lovink dat hij het volste
vertrouwen heeft in de toekomst van
de nieuwe Indonesische staat. Dit
vertrouwen geldt ook in het bijzon
der 4e samenwerking 'tussen Neder
land en Indonesië. Hij baseerde dit
vertrouwen op de omstandigheid, dat
de Nederlanders in hun hart slechts
het geluk en de voorspoed wensen
voor het Indonesische volk. Daarvan
zijn de Indonesiërs zich ook terdege
bewust.
De strijd in China.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft van de Chi
nese nationalistische regering bericht
ontvangen, dat haar strijdkrachten
mijnen hebben gelegd bij de ingang
van de Yangtse en de door de commu
nisten bezette haven van Sjanghai.
Geen vaargeul in deze wateren is
opengelaten, aldus dit bericht.
Wij publiceren hierboven een foto
van de maquette van de Lange Jan,
die gemaakt werd naar het ontwerp
van architect Jan de Meyer.
Deze foto werd in opdracht van
het gemeentebestuur vervaardigd,
toen op 19 December de gemeente
raad van Middelburg in besloten zit
ting kennis kon nemen van dit ont
werp, en ook de maquette getoond
werd.
Aan de Zeeuwse bladen en de niet-
Zeeuwse bladen, die met Zeeuwse
edities verschijnen, is deze foto
daarna ter beschikking gesteld op
de uitdrukkelijke voorwaarde, dat
zq niet gepubliceerd zou worden
voor het gemeentebestuur toestem
ming gaf.
Een Brabants blad heeft deze
voorwaarde naast zich neergelegd
en de foto gepubliceerd in zyn
Zeeuwse editie. Onder die omstan
digheden is er voor ons geen reden
om de foto langer in het archief te
laten liggen.
Elders in deze editie vindt men
beschouwingen over het ontwerp en
uiterst belangwekkend vergelykrngs-
materiaal.
Nadrukkelijk vestigen wij er de aan
dacht op. dat het ontwerp van de heer
Jan de Meyer nog de goedkeuring
van de Rijksdienst voor Monumenten
zorg behoeft,
Avro-voorzltter neemt
geen ontslag.
Het algemeen bestuur van de Avro
is Donderdag in de studio te Hilver
sum bijeengeweest om de ontslagaan
vrage van de directeur, de heer W.
Vogt, te bespreken. De vergadering
duurde ruim 6 uren. Na afloop werd
het volgende communiqué verstrekt:
,Het algemeen bestuur der Avro
heeft in zyn vergadering van heden
de ontslagaanvrage van de directeur
niet aanvaard. Het heeft de gerezen
geschillen met het dagelyks bestuur
besproken en bygelegd en in aan
sluiting daarop heeft het zyn volle
dig vertrouwen uitgesproken in het
beleid van de directeur en hem ver
zocht aan te blyven. De heer Vogt
heeft aan dit verzoek voldaan."
Aanvaring bij de mond van
de Waalhaven.
SLEEPSCHIP APOLLO AAN"
DE GROND.
Het uitgaande Griekse s.s. „Stefanos
S" is Donderdagmiddag bij de mond
van de Waalhaven in aanvaring ge
komen met het Rijnsleepschip „Apol
lo". Dit laatste vaartuig kreeg zoda
nige averij, dat het om zinken te
voorkomen aan de grond moest wor
den gezet. De „Stefanos S" liep een
lek op aan de voorsteven en kon de
reis niet voortzetten.
De „Apollo", een groot sleepschip
van 1484 ton, had juist in de Maas
haven 1350 ton mais geladen en werd
nu door de sleepboot „Mars 2" naai
de Waalhaven gebracht. Vermoedelijk
door verkeerd manoeuvreren van de
Griek is de aanvaring ontstaan. De
..Apollo" werd ongeveer midscheeps
door de voorsteven gegrepen.
Margarineprijs wordt
niet verhoogd.
Naar wij vernemen, ligt het niet in
de bedoeling van de regering de mar
garineprijs op 1 Januari a.s. te verho
gen.
Duitse weduwe erft
8 millloen uit Amerika.
De 75-jarige weduwe Rosa Koehler
uit Schwaebisch-Hall heelt een dezer
dagen acht millioen dollar geërfd.
Haar beide kinderen. Lina Wieland
en Ernst Koehler. zullen ieder 2.5
millioen krijgen. De weduwe en haar
kinderen zijn rechtstreekse nakome
lingen van de Amerikaanse snuifta
bakkoning Herman Schaefer, die in
het begin van de negentiende eëuw
uit Duitsland emigreerde Sinds 1922
hebben hondérden. die de naam
Schaefar droegen, naar de erfenis ge
dongen.
Thans heeft net Amerikaanse mini
sterie van buitenlandse zaken de gel
den vrij gegeven voor uitbetaling aan
de drie genoemde erfgenamen, die in
zeer bescheiden omstandigheden ver
keren. I
De Provinciale Zeeuwse
Courant zal op Maandag 2
Januari normaal verschijnen.
Desgewenst te mengen met
surrogaat.
De regering heeft besloten de nog
aanwezige voorraden koffie nor
maal te blyven distribueren, doch
met een vermindering van het rant
soen, dat voortaan per zes weken
125 gram zal bedragen. De eerst
volgende koffiebon, welke op 26 Ja
nuari 1950 zal worden aangewezen,
zal dus recht geven op 125 gram
koffie. Deze bon zal dienen voor 'n
periode van zes weken.
Op deze wijze kan de rantsoene
ring nog geruime tyd worden voort
gezet. De prijs var de aldus gedis
tribueerde koffie zal niet hoger zijn,
dan de thans geldende prijs, doch
naarmate de voorraden „goedkope
koffie" uitgeput raken zal een ge
ringe prijsstijging onvermydelyk zijn.
Daarnaast zal koffiesurrogaat van
goede kwaliteit vry in de handel in
ruime mate verkrygbaar zijn. De
grondstoffen voor een goed surro
gaat zijn in voldoende mate aanwe
zig. Iedereen zal dus desgewenst, zy
het beperkt, deze koffie kunnen
drinken, eventueel aangevuld met
surrogaat, waarby men zelf de ver
houding van het mengsel kan bepa
len. Het is te betreuren, dat de ver
mindering van het rantsoen het ka
rakter heeft van een onaangename
surprise bij de jaarwisseling, aldus
de regering, maar het is belangrij
ker, dat een tydige aankondiging
van de komende vermindering de
consument reeds thans in staat kan
stellen eën begin te maken met een
zuinig verbruik van de op de lo
pende bon verkregen koffie.
Textielindustrie aanvaardt
5 loonsverhoging.
Tussen de textiel-werkgevers-fede-
ratie en de bedrijfs-unie van textiel
arbeiders is overeenstemming verkre
gen over de toepassing der vergun
ning van het college van Ryksbemid-
delaars om binnen bepaalde grenzen
tot een loonsverhoging over te gaan.
De kwestie van de verhoging der
lonen is voor de organisaties van
werkgevers en werknemers in net
beroepsvervoer op de weg aanleiding
geweest in gemeenschappelijk overleg
te trachten tot overeenstemming te
komen.
Onderwijzers ontevreden over
salariëring.
Tijdens het in Leeuwarden gehou
den congres van de Ned. Onderwij
zersvereniging werd een motie aan
vaard, waarin by de regering en het
parlement wordt geprotesteerd tegen
de ontwikkeling van de salariskwes
tie. Een en ander wordt fnuikend ge
noemd voor de goede geest in het
onderwijzerscorps en schadelyk voor
het onderwijs.
De meerderheid van de aanwezigen
was er tegen, dat de politieke delin
quenten, die voor de klas mogen
staan, gelegenheid krijgen toe te tre
den tot de N.O.V. Besloten werd tot
oprichting van een paedagogisch cen
trum.
De Zeeuwse landbouwer kan bij het afscheid van het oude jaar tevre
den zijn over de resultaten welke 1949 hem gebracht heeft. Met uitzon
dering van enkele gewassen, werd een uitzonderlijk goede oogst ver
kregen zoals in geen jaren werd gekend.
Aan ir. M. A. Geuze, voorzitter van de Z. L. M. vroegen wij naar zijn
indrukken over het oogstjaar 1949. Ook bij hem overheerste de dank
baarheid, doch niettemin moest de heer Geuze enkele waarschuwende
geluiden laten horen.
„Zeker, de oogst was over het
algemeen zeer goed. Maar dat. had
de boer ook hard nodig, na de
moeilijke voorgaande jaren. Een
bezwaar is echter, dat de fiscus bij
gunstige bedrijf suitkomsten zo'n
groot deel vraagt. In een jaar als
1947, toen er stroppen werden gele
den, kon de boer deze alleen dragen.
De landbouw is een wisselvallig be
drijf. Goede en slechte jaren wisse
len elkaar af. Nu moet het zo kun
nen zijn, dat de winsten ten dele
worden gereserveerd voor minder
goede jaren. Met de huidige belas-
tingpolitiek is dat niet voldoende
mogelijk. Daar komt nog bij, dat de
Minister van mening is dat de jpres-
taties van de landbouw in dè toe
komst nog moeten stijgen, opdat de
agrarische sector 60 van de ex
port voor zyn rekening kan nemen.
Dit brengt echter met zich mee, dat
de boer ruim in de contanten moet
zitten om door mechanisatie e.d.
zijn bedrijf te moderniseren.
- „Was de gehele oogst onver
deeld gunstig?"
„Nee# zo is het niet, merkte ir.
Geuze op. De aardappeloogst was
bijv. minder dan die der andere ge
wassen, hoewel toch ook niet van
een slechte opbrengst kan worden
gesproken. Laten wij hiervan zeg
gen: het was een normale oogst.
Wat echter dit jaar bijzonder op
viel, was het geweldig lage suiker
gehalte van de bieten. De kilo-op
brengst was wel hoog, doch. bij een
gehalte van gemiddeld even 15
tegenover plm. 17 normaal, is het
te begrijpen, dat deze campagne zo
wel voor de fabriek als voor de boer
niet zo gunstig is geweest als wel
licht wordt verondersteld. De uien-
oogst was slecht, doch de prijs heeft
veel goed gemaakt. De aardappel
prijs is nog altijd matig. Doordat de
boeren te vroeg verkocht hebben,
profiteerden zij niet ten volle van
de hoge gerstprijzen.
TOENEMENDE
MECHANISATIE.
In 1949 viel ook een verdere toe
neming van de mechanisatie in de
Zeeuwse landbouw waar te nemen.
Onze zegsman had echter de indruk
dat men niet altijd even verstandig
te werk gaat. Er zijn te veel lichte
tractoren en het gebruik van een-
scharige egploegen kan zeker niet in
alle opzichten rendabel genoemd
worden.
Of men niet het gevaar loopt,
dat de bedrijven overgëmechani-
seerd worden?
Ir. Geuze vreest daarvoor niet di
rect. De goede landarbeiders blijven
wel werk houden. Alleen in gebie
den als O.-Z.-Beveland en W.-Z.-
Vlaanderen waar weinig arbeids
krachten zijn, is men wel eerder ge
neigd volledig te mechaniseren.
MEER VRIJHEID.
In 't afgelopen jaar kwam voorts
meer vrijheid voor de landbouw,
hetgeen zich o.m. demonstreerde in
de inkrimping van het P.V.C.-appa-
raat. Deze weg naar de vrijheid is
eensdeels het gevolg van de te dien
opzichte algemeen merkbare ten-
denz in Europa en anderdeels spe
len de verwachtingen van de ko
mende Benelux hierbij een rol.
Een groot bezwaar is echter nog
steeds de strenge controle op het
vee in de grensstrook. Aan de bona
fide boeren, die in aantal sterk
overheersen, worden hierdoor extra
lasten opgelegd. Gehoopt wordt dat
op korte termijn deze kwestie voor
paarden, varkens en schapen gere
geld kan worden. Voor rundvee
staat dit nog niet zo gunstig.
STICHTING VOOR
DE LANDBOUW.
Tevreden toonde onze zegsman
zich over het werk van de Stichting
voor de Landbouw. Voor gezamen
lijke belangenbehartiging bij de
Overheid is de Stichting een onmis
baar instituut geworden. Dit jaar
kwam het proefbedrijf te Bruinisse
tot stand en de besprekingen inzake
„II wacht op scheepsruimte".
Donderdag is in de Eerste Kamer
zonder stemming een wetsontwerp
aangenomen, waarbij de regering
gemachtigd wordt tot eind 1950 mi
litairen overzee te houden.
Verscheidene leden stelden hier
over vragen, omdat zij de wet onnodig
oordeelden. De heer Reyers (CH)
bijv. zeide het als enige taak van
de regering op te vatten een zo
snel mogelyke afvoer van de Ne
derlandse troepen. De heer Algra
(A.R.) vroeg de regering ervoor te
zorgen, dat de militairen, die in In
donesië blyven of daarheen gezon
den worden, een duidelyk inzicht
krijgen in de redenen daarvoor.
De minister van oorlog, de heer
Schokking, zeide, dat het ontwerp
vooral van technische aard is. De
Grondwet stelt eisen en daaraan
moet de onderhavige wet voldoen.
De verhouding tussen de Neder
landse troepen en de T. N. I. hangt
veelal af van de persoonlyke instel
ling der officieren.
De minister gaf te kennen, dat
het inderdaad nodig is, dat nog
kleine groepen naar Indonesië gaan.
Het zou onbillijk zijn degenen die
ze moeten aflossen, langer daar te
houden. Het aantal geneeskundigen
dat gereed stond voor uitzending,
is zeer aanmerkelyk teruggebracht.
Overigens moet bedacht worden, dat
het onbiliyk zou zyn als men aflos
sing niet liet doorgaan.
Wanneer men vraagt: Wat is de
zin van het verder verblijf in Indo
nesië, dan moet het antwoord zyn:
U wacht op scheepsruimte.
Als de omstandigheden blyven zo
als ze zyn, is het mogelijk, dat van
Indonesische zyde een beroep zal
worden gedaan op de tienduizenden
militairen van wie vele technisch
bekwaam zyn, om hand- en span
diensten te verrichten.
„Prikkellectuur-drama" ten einde
De Bredase rechtbank heeft een
eerder gewezen vonnis van de Til-
burgse kantonrechter, waarby de
agent van de spoorwegboekhandel V.
van A. uit Tilbyrg wegens verkoop
van „prikkellectuur" tot een boete
van 25 was veroordeeld, vernietigd.
Ook de boekhandelaar F. de W. uit
Tilburg werd vrygesproken. Het door
hem verkochte boek „Lady Chatter-
ley's Lover" werd niet zinnenprikke
lend geacht.
In 9 dagen 6000
Nederlanders in Rotterdam
aangekomen.
Het laatste schip, dat komende uit
Indonesië dit jaar meerde aan de
kade van de Kon. Rotterdamse Lloyd,
was de nieuwe „Friesland". Na ruim
1 jaar afwezigheid nam het schip lig
plaats achter de „Willem Ruys" in
de hoek van de Schiehaven.
Met de aankomst van de „Fries
land" werden in slechts negen dagen
tijd alleen reeds via de kade van de
Lloyd niet minder dan bijna 6000 per
sonen aan het Nederlandse inwoner
tal toegevoegd, terwyi in deze 9 da
gen langs dezelfde weg nog geen 1500
personen het land verlieten.
Het Centraal Bureau Vergoeding Mi
litaire Vorderingen wordt ingaande 1 Jan.
1950 opgeheven.
De Noord-Hollandse electriciteitscen-
.rale te Velsen zal uitgebreid worden.
G.S. van N.-Holland hebben in verband
daarmee een voorlopig bedrag van f 6
millioen gevraagd.
Zeeland had in 3.949 een record-oogst. Deze mooie oogstfoto behoort tot
de bekroonde opnamen van de in Oct. j.l. door de Zeeuwse agrarische
raad te Goes georganiseerde foto-tentoonstelling.
de oprichting van een strocellulose-
fabriek naderen hun eindstadium.
Over het uiteindelijke resultaat valt
echter nog niets te zeggen.
HET ONDERWIJS.
Grote vooruitgang viel dit jaar
ook te bespeuren op het gebied van
het landbouw- en landbouwhuis-
houdonderwijs. Verschillende nieu
we scholen werden opgericht. De
belangstelling voor het landbouw-
huishoudonderwijs is groeiende en
na de moeilijke beginjaren voor het
lagere landbouwonderwijs wijst de
practijk ook uit, dat bij vestiging
van een school de animo hiervoor
steeds toeneemt. De debatten bij de
onderwijsbegroting in de Kamer
doen verwachten dat het achtste
leerjaar en eventueel ook het ze
vende wel benut kunnen worden
voor het volgen van de landbouw-
huishoudschool of het lager land
bouwonderwijs.
Als belangrijke gebeurtenissen
voor de Zeeuwse landbouw in het
afgelopen jaar kunnen verder nog
gememoreerd worden de installatie
van de studiecommissie verzilting
en verdroging van gronden, alsmede
de stichting van de Zeeuwse coöpe
ratieve aan- en verkoopvereniging
van vee. Op 1 Augustus begon deze
vereniging haar werkzaamheden en
sindsdien werden reeds verscheide
ne tonnen omgezet, zodat zij wel in
een behoefte blijkt te voorzien.
(Vervolg op pag. 2)
Marine-basis Soerabaja aan
de Alri overgedragen.
De marinebasis Soerabaja werd
Dinsdagmidag om 20 minuten voor
6 door haar commandeur F. T.
Burghard overgedragen aan kolonel
Soebiakto. Na een redevoering van
commandeur Burghard, werd de Ne
derlandse vlag neergehaald en het
rood-wit gehesen. De torpedoboot-
jager „Kortenaer" schoot 21 saluut
schoten af, welke beantwoord werd
door een battery van de Alri, welke
de Nederlandse vlag hees, overeen
komstig het internationaal ceremo
nieel als een oorlogsschip een be
vriende basis bezoekt.
Woensdagochtend volgde de plech
tige overdracht van de korvetten
„Morotai" en „Tidore", die over
eenkomstig de wens van Soekarno
genoemd zullen worden naar de In
donesische zeehelden Patioemoen en
Hang Toeah.
IETS KOUDER.
Weersverwachting, geldig tot Vrij-
Zwaar bewolkt met plaatselijk op
klaringen en vooral aanvankelijk op
verschillende plaatsen mist. Overwe
gend droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen Zuid en Oost. Iets kou
der.
