PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KONINKLIJK PALEIS
IN VLAMMEN
Kuststrook hecht
in Joodse handen
Schildersvlam
was dejoorzaak
BILT
Brief van Stalin aan
Henry Wallace
Tholen wil wel vaart
Inventaris in veiligheid
gebracht
191e Jaargang-No.lt 5
Uitgave van de Firma Provinciale
Zeeuwse Courant, Middelburg.
Drukkerij Fa. F. vah de Velde Jr.
Vllssingen.
Dit. bladverschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Algemeen
Christelijke feestdagen.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 19 Mei 1948
ABONNEMENTSPRDS: 25 et. per
week: 3.20 per kwartaal; franco
per post I 3.45 per kwartaal. Losse
nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: 12 ct. per
mm., minimum p advertentie 2.
Giro nr 359300 P.Z C„ Middelburg.
Bureaux te Vlissingen: Vlamingstr. 16-18-20 (tijd.) tel. 10 en 51 - Middelburg: Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes: L Vorststr. 55. tel 2475 (b.g.g.2223) - Oostburg: Gratamastr. 3, tel. 102 - Temeuzen: Brouwerijstr- 2 - Zterikzee: Nwe Bogerdstr. G 160. tel. 26.
ZEEUWSE ZETEL
VERLOREN.
Heel langzaampjes aan ko
men de verkiezingen, nodig
in verband met de grond
wetswijziging, in zicht en
hgel langzaampjes begint liet
Nederlandse publiek zich er
voor te interesseren. Jammer
toch, die politieke onverschil
ligheid..... Beseft men dan
niet, dat het erom gaat, hoe
wij in de komende regerings
periode geregeerd zullen
worden?
Een opinieonderzoek heeft
aangetoond, dat er vermoede
lijk zeer weinig veranderen
zal bh de komende stem
busstrijd. De communisten
lopen wat achteruit, de nieu
welingen van Vrijheid en
Democratie zullen wat winst
boeken, de grote partijen be
houden hun positie, wat na
tuurlijk niet wegneemt, dat
de mogelijkheid aanwezig is,
dat na de verkiezingen een
veranderde coalitie aan het
roer komt. Men weet die din
gen nooit van tevoren.
Het merkwaardige is ech
ter, dat er beslissingen vallen
nog voor de verkiezingen er
eljn. Belangrijke beslissingen
vaak- Ook ditmaal is zulks
geschied. En het was een be
slissing. die voor Zeeland van
grote betekenis is.
Bii de candidaatstelling in
de samengevoegde kieskrin
gen Den Helder, Haarlem,
Leiden, Dordrecht en Middel
burg zijn namelijk de Zeeuw
se R.K. candidaten W. Grof-,
fen en J. van Dongen terecht'
gekomen op plaatsen, die het
practisch zekér doen zijn, dat
de R. K. Zeeuwse Kamerze
tel verloren is gegaan.
Nu is het niet aan ons 'om
ons te mengen in de interne
aangelegenheden van de Kf-
V.P. Maar er stond hier een
Zeeuws belang, op het spel en
daarom menen wij er toch,
iets van te mogen zeggen.
En dit wel voornamelijk,
omdat de zetel ten dele ver
loren is gegaan door ondis
ciplinair optreden van de
overigens zich zo door disci
pline onderscheidende K-V.P-
leden- Zelfs in eigen provin
cie immers bleven de Zeeuw
se candidaten Groffen en v-
Dongen enige honderden
stemmen beneden hun voor
naamste concurrent uit het
WestenDit kan zijn uit
werking niet gemist hebben,
het moet de resultatep in de
andere kieskringen wél nade
lig hgbben beïnvloed. En dit,
gevoegd bij het fèit, dat Par
tijbestuur en Partijraad wei
gerden de Zeeuwse zetel
schriftelijk te garanderen
met de geruststellende mede
deling dat de Katholieke
Zeeuwse Kamerzetel toch
wel veilig zou» worden ge
steld. heeft er toe geleid, dal
deze zetel thans gevallen is-
Misschien, dat er nog iets
aan te doen' is, de kans is
echter zeer gering-
Wij betreuren dit. Want
Zeeland kan eigen Kamerle
den opperbest gebruiken. De
heren van der Feltz en Mes
in de Tweede Kamer, de heer
Hommes in de Eei-ste. zijn
woordvoerders gebleken, die
in staat en bereid zijn om
krachtig te pleiten voor de
specifiek Zeeuwse noden en
belangen. Zij hebben op de
-bres gestaan voor Zeeland en
zij hebben resultaten
weten te bereiken. Zonder
hun activiteit zouden Zeeland
verscheidene tegemoetkomin
gen ontgaan zijn- Jammer"
daarom, dat een hunner af
valt.
Eigenlijk had Zeeïknd in
deze Tweede Kamer drie re
presentanten, daar voor de
P.v d»A. jhr- Schorer mede
gekozen was. die echter be
dankte- Zal het nu zo wor
den, dat Zeeland van 3 op 1
terugvalt?
Wij vrezen het.
Drie procent van de Ne
derlanders woont in Zeeland-
Drie Kamerleden zou dus
overeenstemmen met de be
volkingsomvang- Eén Twee
de Kamerlid is voor Zeeland
zeer beslist te weinig.
Nogmaals: jammer, dat het
zo loopt en nog wel mede
door eigen schüld.
Prins Bernhard naar
Gelderland.
Z. K. H. Prins Bernhard
zal op 8, 9 en 10 Juni een
--zoek brengen aan Gelder
land, in hoofdzaak de Achter
hoek en Lijmers. De tocht
van de Prins kan gezien wor
den als een voortgezette uit
voering van zijn plan, diverse
streken van ons land meer
in het bijzonder te leren ken-
nen.
DÉ
voorspel r
ZELFDE WEERBEELD.
Weersverwachting, mede
gedeeld door het K-N-M.I. te
De Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Droog en over het alge
meen zonnig weer, met iets
lagere temperaturen. Meest
matige wind tussen Noord .en
Oost.
Toestand bij Jeruzalem hachelijk.
Volgens de laatste berichten over de krijgsverrichtingen
in Pales Una is de positie van de Joden in en hij Jeruzalem
hachelijk geworden. Ook Tel Aviv wordt bedreigd, hier
staan 50 000 man aan Joodse troepen geconcentreerd voor
de beslissende slag in de kustvlakte. De Arabische haven
stad Acre heeft zich aan de Joodse troepen over gegeven.
Daardoo» beheerst de Haganah thans het gehele Noordelij
ke gedeelte van de Palestijnse kust, met uitzondering van
de haven van Haifa, welke nog in Britse handen is.
TEL AVIV BEDREIGD.
De wanhopige pogingen van
de consulaten der Christelijke
naties een wapenstilstand te
bewerkstelligen in Jeruzalem'
vóór de historische kerken ver
nietigd zullen zijn, zijn ver
geefs. De stad is volop strijd
toneel. De 1300 Joden, die in
de. oude stad zijn opgesloten,
blijven zich tot het uiterste
verweren. De 15.000 belegerde
Arabieren worden op hun
beurt ingesloten door Joodse
strijdkrachten "buiten de oude
stadsmuren, terwijl deze laat
ste Joodsé1 ring weer van de
buitenwereld is afgesloten
door de Arabische hoofdmacht.
Alle toegangswegen tot Pale
stina worden door Arabisch
geschut beheerst, zodat aan
voer onmogelijk is.
De voorlopige hoofdstad van
Israël, Tel Aviv, is weer door
enkele vliegtuigen gebombar
deerd. Een bom viel daarbij
op een busstation. 20 personen,
die in de rij op de bus ston
den te wachten, «berden hierbij
gedood. Arabische leiders me
nen, dat het binnenrukken in
Tel Aviv nog slechts een
kwestie van een paar weken
is. De Joden echter hebben
tanks en artillerie rondom de
stad geconcentreerd en staan
gereed de stad tot het uiterste
te verdedigen.
De Veiligheidsraad heeft na
enig gediscussieer over de
vorm van de tekst een vragen
lijst goedgekeurd, die aan de
Arabische en Joodse autoritei
ten zal worden gezonden. Deze
lijst moet binnen 48 uur be
antwoord worden.
Het gebied, dat door de
Joodse staat. Israël wordt op
geëist, is belangrijk groter dan
het gebied, dat volgens het
bekende verdelingsplan van
Palestina gis Joods gebied
wordt aangegeven. In de bij
gaande kaart komen de ver
schillen tot uitdrukking. Deze
omvatten de oorspronkelijk
aan_ de Arabieren toegedachte
gebieden Galili% en Samaria,
de viakte van Jezrecl en de
Jorda*_'a vallei.
Inlevering van
buitenlandse effecten
vóór 15 Juni a.s.
De Nederlandse Bfcnk heeft
een lijst gepubliceerd van
buitenlandse effecten, die
vóór 15 Juni ais- aan haar
moeten worden aapgeboden.
Verwacht kan worden, dat na
deze tweede aanwijzing voor
lopig geen verdere dollar-
fondsen voor aanbieding «en
overdracht aan de Nederland
se Bank zullen worden aan
gewezen.
Nog een wijzig'ng van
de Grondwet.
Het inkomen van de
Koningin na de troonsafstand
Bij de Tweede Kamer is in
gediend een wetsontwerp tot
het in overweging nemen van
een voorstel tot verandering in
de Grondwet, strekkende tot
aanvulling van.de tweede afde
ling van het tweede hoofdstuk
met een bepaling nopens het
inkomen van de koning of ko
ningin, die afstand gedaan
heeft van de kroon.
De Grondwet treft geen
voorziening inzake het inko
men uit' 's rijks kas van de
koning of koningin, die afstand
gedaan heeft van de-ltroon;
Het nieuwe' lid van art. 26
wordt voorgesteld als volgt:
„De Jioning of koningin, af
stand gedaan hebbende van de
kroon, geniet uit 's rijks kas
een jaarlijks inkomen, waar
van het bedrag bij de wet
wordt vastgelegd".
Financiering economisch
herstel van Indonesië.
Bii de Tweede Kamer is
ingediend een wetsontwerp
tot oprichting van de Neder
lands-Indonesische maat
schappij tot. financiering van
het economisch herstel van
Indonesië N.V- en verlening
van garanties voor investe
ring in Ned.-Indic- Dit wets
ontwerp is te beschouwen als
het complement op het ont
werp van wet regelde de
credietverstrekking aan Ned.-
Indië.
Het maatschappelijk kapt.
taal van het vennootschap is
gesteld op 300 millioen In
dische courant.
De geschiedenis
van het Paleis.
Het Kon. paleis Noord
einde werd in 1533 door
een particulier gebouwd
en in 1584 door de Sta
ten van Holland aan
Louise de Coligny,. de
weduwe van Prins Wil.
lem I, ten geschenke ge
geven Daarna kwam
het door erfenis in bezit
van de Pruisische ko
ningin, die het tót wo
ning van de Duitse ge
zant bestemde, terwijl la
ter het gebouw door de
weduwe van Prins Wil
lem V voor het Huis
Oranje werd aangekocht-
In 1795 werd het staats
domein, doch na het
herstel onzer onafhanke
lijkheid weer het eigen
dom van het Huis van
Oranje en sindsdien werd
het steeds door de Ko
ninklijke familie be
woond. De laatste res',
tauratie dagtekent van
1891.
Binnenkort
onderhandelingen
in Indonesië.
Het stadium van de Ne
derlands-Republikeinse on
derhandelingen, bereikt door
de besprekingen te Batavia
en Kalioerang. is thans zo
ver gevorderd, dat verwacht
mag worden, dat in de ko.
mende drie weken de eigen
lijke onderhandelingen zullen
beginnen op basis waarvan 't
politieke accoord zou moeten
worden bereikt*
Dinsdagmiddag, even na half vier, is er een uitslaande
brand uitgebroken in 't Koninklijk Paleis aan het Noord
einde te 's-Gravenhage. De brand ontstond doordat schil
ders bezig waren oude verf af te branden. De brand be-
Son op de bovenste verdieping. Aanvankelijk kreeg men de
tdruk slechts te doen te hebben met een binnenbrand, doch
mede door de vrij sterke wind sloegen binnen korte tijd de
vlammen aan alle kanten naar buiten. Vooral aan de
achterzijde van het paleis was het dak weldra een vuurzee.
Van alle kanten stroomde het publiek naar het Noordeinde.
Prins Bernhard was reeds spoedig ter plaatse.
baarheden van het paleis me
de in veiligheid te willen bren
gen. Onmiddelgk begaven zich
vrijwilligers in de linkervleu
gel van het paleis, waarna
zij in allerijl begonnen schil
derijen, meubels, kostbare va
zen, kledingstukken enz. in
de paleistuin neer te leggen.
Nadat Üe voornaamste kost
baarheden uit de linkervleu
gel in veiligheid waren ge
bracht, vormden de vrijwilli
gers eer keten en gaven elk
ander zo het kostbare ser
vieswerk door. uit de ramen
van de bovenverdieping wer
den kleren en beddengoed
naar omlaag geworpen.
Van verre af kon men bo
ven het centrum der stad 'n
grote goor-gele rookkolom
zien, die door de Noordoosten
wind in schuin opwaartse rich
ting omhoog werd gedreven.
Op alle .bruggen en pleinen
stonden mensen en van mond
tot mond werd gezegd: „Het
Paleis staat in brand".
MET VEREENDE
KRACHTEN
Toen- de brand hevig op de
bovenste verdieping van het
paleis woedde, werd aan dege
nen, die brand gade sloegen,
de vraag gedaan om de kost-
BASIS. VOOR RUSSISCH-AMERIKAANSE
BESPREKINGEN
-Maarschalk Stalin heeft
persoonlijk geantwoord op
de open brief, die Wallace
tot. hem richtte. Het ant
woord van Stalin is door
radio Moskou uitgezonden.
Stalin noemt de brief van
Wallace „een document van
het grootste belang" .en'ver
klaart: „Ik ben Van oor
deel, dat onder de politieke
documenten van de laatste
tijden, die de consolidatie
van de vrede, de totstand
koming van internationale
samenwerking en de verze
kering van de democratie
beogen, de open brief Aan
Wallace, candidaat van de
derde partij voor de presi
dentsverkiezingen in de V.S.,
het belangrijkste is".
„Het is mogelijk, dat men
voor of tegen het program van
Wallace is, doch niettemin is
één ding zeker: er is geen
staatsman, die geeft om vrede
en samenwerking tussen de
volken, die dit program kan
negeren, daar het de hoop en
het streven van de volken
De stad moet zijn bevolking uitbreiden.
Vertier en industrie.
Het Brabantse welvaarts
plan spreekt over enige „do
de" Zeeuwse dorpen. Dat is
geen prettig, geluid, en er
spreekt een miskenning uit
van 't streven naar-welvaart,
dat ook bestaat in Zeeland-
De bevolking van Brabant
heeft zich met grote energie
geworpen op de industrialisa
tie. Zij streeft inderdaad de
Zeeuwse bevolking in dat op
zicht voorbij, maar ook in
de Zeeuwse steden en dorpen
tekent zich de drang naar
nieuwe bedrijvigheid af.
Veel van wat nu soms „dor"
hout schijnt te zijn, zal in de
toekomst opnieuw uitbotten.
Dat is nu reeds merkbaar
in de stad Tholen, waar men
er van overtuigd is, dat men
het Brabantse ontwikkelings
tempo moet bij houd A, wil de
stad niet afzakken tot een
stille dorpsgemeenschap.
EEN LEVENDIGE STAD
Dertig jaar geleden was
Tholen een levendige stad
met veel vertier. De stad was
een typisch centrum van een
bedrijvig eiland- De verbete
ring van het verkeer met
Brabant heeft aan die bedrij
vigheid weinig goed gedaan.
Nu de Thoolse brug weer in
gebruik is, merkt de Thoolse
middenstand dat op het ogen
blik heel sterk. De autobus
sen en vrachtauto's, die het
verkeer met Bergen op Zoom
verder onderhouden.
snorren wel over het eiland,
maar ze concentreren de aan
dacht niet op de stad Tholen,
doch op Bergen op Zoom.
Hoe licht komen daardoor
de bewoners van de Thoolse
dorpen er toe als ze bepaalde
inkopen moeten doen of an
dere zaken afhandelen, in
eens naar Bergen op Zoom
te rijden en niet eerst eens
rond te zien in de stad Tho
len.
HERLEVING?
Dat zou niet zo opvallen
als Tholen nog dezelfde tie
rige en fleurige stad was ge
weest van dertig jaren gele
den, toen er voor de midden
stand heel wat werk aan de
winkel was en er winkelwe
ken, tentoonstellingen, plaat
selijke feesten en allerlei
ontspanning waren, welke de
stad aantrekkelijk maakten
voor de eilandbewoners. Tho
len heeft echter een goed
deel van die aantrekkelijkheid
verloren en men zoekt, nu
naai' een geneesmiddel tegen
die kwaal.
Het is wel duidelijk, dat de
middenstand van Tholen te
zamen met de burgerij alles
in het werk zal moeten stel
len, om aan de stad weer het
levendige karakter te geven,
dat zij vroeger bezat.
INDUSTRIE.
Reeds enige tijd geleden is
men tot het inzicht gekomen,
dat Tholen zijn inwonerstal
moet opvoeren. De gedachten
gaan nu uit naar vestjging
van industrie. Tholen kan
daarvoor terrein aanbieden
in de Dalempolder, ten Noor
den van het stadscentrum.
Het zal echter niet eenvoudig
zijn dit terrein voor de vesti
ging van industrie geschikt te
maken, want een industrie
terrein moet nu eenmaal goe
de verbindingen te land en te
water hebben en die verbin
dingen zullen heel wat geld
kosten.
Het arbeidersvraagstuk is
evenmin eenvoudig. Wel ver
wacht men, dat in de komen
de jaren verscheidene hon
derden landarbeiders door de
mechanisatie van het land
bouwbedrijf overbodig zullen
worden, maar voor het ogen
blik zijn die ^arbeiders nog
niet beschikbaar en men zou
dus de stad Tholen geschikt
moeten maken voon vestiging
van arbeiders, die van elders
komen. De vrees bestaat, dat
deze arbeiders de centra met
meer vertier en ontspanning
zullen prefereren boven Tho
len en daarom is het wel no
dig, dat bii het zoeken van
nieuwe welvaartsbronnen ook
dit probleem nu reeds beke
ken wordt.
ACTIVITEIT!
Veel zou reeds gewonnen
zijn, wanneer Tholen's burge
rij sterker dan thans de aan
dacht zou weten te vragen
voor de stad door op gezette
tijden werkelijk iets aantrek
kelijks te bieden zowel aan
de eilandbewoners als aan
hen, die van buiten komen.
Alles hangt af van de acti
viteit, die de middenstand en
de burgerij zelf kunnen ont
plooien. Schiet die activiteit
tekort, dan zal Tholen nog
meer dan thans door de Bra
bantse activiteit overvleugeld
worden en dan zal achteruit
gang daarvan het gevolg zijn.
naar de consolidatie van vrede
weerspiegelt, waardoor het
ongetwijfeld de steun zal heW-
ben van vele millioenen ge
wone mensen. Ik weet niet, of
de regering der V.S. het pro
gram van Wallace goedkeurt
als basis voor overeenstem
ming tussen de Sowjet-Unie
en de V.S.
Wat de regering van de
sowjet-Unie betreft, deze Is
van mening, dat het pro
gram van Wallace zou kun
nen dienen als een goede en
vruchtbare basis voor een
dergelijke overeenkomst
voor de ontwikkeling van
de internationale samen
werking, daar de Sowjet-
regering van mening is, dat
ondanks het verschil van
economisch stelsel en ideo
logie, liet naast elkaar be
staan van deze stelsels en
een vreedzame regeling van
de geschillen tussen de Sow
jet-Unie en de V.S. van
Amerftca niet alleen moge
lijk, doch tevens ongetwijfeld
noodzakelijk is In het be
lang van een algemene
vrede".
,-De brief van Stalin whs
gedateerd op 17 Mei.
GEEN GUNSTIGE
INDRUK.
Het antwoord van Stalin
op de open brief van Hepry
Wallace, heeft in Amerikaan
se regeringskringen een wei
nig gunstige indruk gemaakt.
Het komt volgens velen niet
te pas, dat buitenlandse
staatshoofden zich in verbin
ding stellen met een Ameri
kaan, die een uitgesproken
tegenstander van de politiek
van Truman en Stalin is.
De regering van de V. S-
heeft officieel Stalins voor
stel tot besprekingen tussen
de Sowjet-Unie en de V. S-
op basis van de open brief
van Henri Wallace aan Sta
lin, verworpen.
De tekst der verklaring
zegt:
„Het departement heeft
kennis genomen van de pers
berichten over een verkla
ring van premier Stalin in
antwoord op een open brief
van de heer Wallace".
„Het oordeel van premier
Stalin, dat een vredelievende
regeling van de hangende
problemen mogelijk en nood.
zakelijk is, is bemoedigend,
maar de specifieke kwesties,
in premier Stalins verklaring
opgesomd, zijrt geen bilatera
le kwesties tussen ons land
en de Sowjet-Unie.
In verband met de ver
mindering van de hoeveel
heid beschikbaar gestelde de
viezen voor fotografisch ma
teriaal, Is men in vakkringen
zeer pessimistisch t.a.v. de
voorziening van amateurs met
rolfilms e.d.
HOUTRUST HIELP
MEE
Allerlei materiaal, dat ten
toongesteld was op de brand
weertentoonstelling op „Hout-
rust" werd naar de brand in
het paleis aangevoerd.
's-Avonds om' zes uur kon
men met vrij grote stelligheid
aannemen, dat de brand fn
het paleis bedwongen was.
De grote balzaal op de eer
ste verdieping van net mid
den-voorgedeel te was toen ge
heel verwoest, evenals de ge
hele bovenste verdieping. Op
deze verdieping huisae perso
neel. Vleugels en achterge
deelte van het paleis hebben
grote waterschade gekregen.
Honderden manschappen van
marine en landmacht hebben
zich beijverd kostbaarheden,
meubels, tapijten, verzame
lingen en schilderijencollecties
te redden. Het meeste daar
van werd door de marechaus
see per vrachtauto wegge
bracht naar de koninklijke
stallen en daar opgeslagen.
Volgens een hógc functio
naris van het paleis beperkt
de schade zich voornamelijk
tot 't gebouw en van de daarin
aangebrachte kostbaarheden
kunstwerken, voor zover
hij het kon overzien, is slechts
enig ten dele antiek glas- en
servieswerk gebroken.
Kunstvoorwerpen, tapijten
i schilderijen van enige
waarde zijn alle of vrijwel al
le g^red, ook al zijn verschil
lende schilderijlijsten gebro
ken. De garderobe van H.M.
is. voo: zover aanwezig, ge
red.
De paleistuin leek een op
slagplaats van meubelen.
Beeldhouwerken. schilderijen,
vitrines en lichtornamenten,
statieportretten en allergori-
sche voorstellingen lagen of
stonden tusen rollen tapijten
gordijnen, sofa's, stoelen
en tafels tussen de rozenbed
den op de gazons.
STRENGE BEWAKING
De paleistuin en naaste
omgeving werden streng be
waakt door rijkspolitie, mare
chaussee en rechercheurs in
burger. Een gezelschap journa
listen, dat in de gelegenheid
werd gesteld een bezoek aan
de paleistuin te brengen, werd
na afloop volgens de regelen
van de kunst gefouilleerd zo
als trouwens iedereen, die de
tuin verliet. Men was vooral
i bevreesd voor souvenirjagers
In de gangen van het paleis
stond het water wel tien c.m.
hoog en al de genen, die by
de blussings- en reddingswerk
zaamheden waren- ingezet
moesten door het water wa
den.
PLAFOND NAAR
BENEDEN
Het gehele plafond van de
grote balzaal is naar beneden
gekomen. Men vreesde dat
ook het midden-gedeelte naar
beneden zou komen, hierdoor
zou waarschijnlijk de vloer
van de balzaal doorzakken.
Daarom werd de grote vesti
bule van het paleis ontruimd.
Met grote pieken stak men
gaten in het plafond van de
vestibule om daardoor het wa
ter naar beneden te laten
komen, waardoor de druk op
de vloer van de balzaal ver
minderd werd
DE OORZAAK
De brand is ontstaan in het
dak van de linkervleugel. Daar
waren enige schilders bezig
met het afbranden van de
daklijsten. Op een gegeven
ogenblik is tussen de zinken
laag en het plafond een brand
je ontstaan, waar men niet bij
kon komen. Men dacht aan
vankelijk, dat het niet zo erg
was, doch toen het vuurtje
zich uitbreidde, maakten de
schilders een gaatje om bij 't
vuur te kunnen komen. Hier
door kon de wind 't vuur aan
wakkeren, waardoor 't gehele
plafond spoedig in brand
stond.
Sromen water vieln in de
vestibule naar beneden, doch
de portier hield, gekleed in 'n
regenjas, trouw de wacht bij
de telefoon.
De brand is niet direct op
gemerkt. Toen er reeds een
aantal militairen in het pa
leis was om bij de reddings
werkzaamheden te assisteren,
zat nog een deel van het huis
personeel rustig het koper te
poetsen
SCHADE 3 TON-
De commandant van de
Haagse brandweer, de heer
C. W. P. Otten, deelde Dins
dagavond mede dat de schade
aan het paleis naar zijn schat
ting een kwart millioen tot
3004)00 gulden bedraagt. Hij
zeide, dat ondanks uitdrukke
lijk voorschrift van de poli
tieverordening aan dit histo.
risch gebouw met vuur ge
werkt is, in dit geval een
verfbrander, zonder dat de
brandweer gewaarschuwd is»
dat zulks zou geschieden.
De ,heer Otten zeide niet te
begrijpen, dat dit werk werd
toegestaan, omdat het hout
werk van het paleis, dat zes
a zeven millimeter dik onder
de verf zit, „zo vermolmd en
verdroogd is, dat het bij wij
ze van spreken door de verf
bii elkaar wordt gehouden."
Naar zijn mening is te lang
gewacht na het ontdekken
van de brand, om de brand
weer te waarschuwen, al zou
dit ook maar vijf of tien mi
nuten zijn geweest.
REEDS VROEGER?
Hij heeff horen zeggen, dat
omstreeks twaalf ur in de
middag eveneens door toe
doen van een verfbrander 'n
brandje is ontstaan, dat ech
ter met in het paleis aanwe
zige brandblusmiddelen ge
blust is. Ook klaagde de heer
Otten erover, dat* de bevel
hebber van de eerste brand
weerauto, die na het alarm
„kleine binnenbrand" om een
paar minuten over drie aan
het paleis kwam, niet vol
doende inlichtingen heeft ge
kregen over de situatie van
het gebouw. Waarom een
half uur is gewacht vóór het
alarm „grote brand" is gege
ven is hem voorshands nog
een raadsel.
Het paleis is op beurspolis
verzekerd- Volgens oordeel
van deskundigen is het ge
bouw te herstellen. De scha
de, die door de brand werd
veroorzaakt, beperkt zich tot
het receptiegedeelte, t.w. de
grote balzaal en de daarvoor
aan de straatzijde gelegen
balconzaal en kieine balzaal-
De grote eetzaal, die achter
de grote balzaal ligt, bleef
volkomen intact evenals de
bijzonder kostbare Indische
zaal met zijn vele kunstschat
ten uit Indbnesië en zijn ge
beeldhouwde lambrizeringen
en plafond van exotische
houtsoorten- De ^>oven de
drie vernielde zalen gelegen
zolderkamers, waarin meubi
lair en goederen waren opge
slagen. zijn totaal uitgebrand.
Naar werd medegedeeld, is
er door de opdrachtgeefster
en de firma, die de schilder
werkzaamheden zou uitvoe.
ren lang gedelibereerd over
de te volgen methode bij het
verwijderen van de oude
verflaag. Tenslotte is, vol
gens een mededeling van de
Haagse recherche, het af
branden contractueel vastge
legd, omdat men geen andere
oplossing kon vinden. Enige
uren na het begin der werk
zaamheden, zo schijnt wel
vast te staan, is regds een
begin van brand in de kiem
gesmoord met blusmiddelen
van het paleis. Tussen half
drie en drie uur is opnieuw
brand ontstaan in de brede
daklijst, die langs de voorge
vel van het middengebouw
loopt, Deze daklijst heeft in
verband met de windrichting
als een schoorsteen voor zich
zelf gewerkt en ook het vuur
blijkbaar tussen de plafonds
der bovenzalen en de zolder
verdieping gebracht.
Volgens commandant Otten
mag men van geluk spreken,
dat het paleis z.g. zigzagda
ken heeft en dat dikke mu
ren het brandende gedeelte
van het niet.aangetaste ge
deelte scheidden. Bij moder
nere bouwwijze, zou waar.
schjjnlijk veel groter schade
zijn aangericht.
De Haagse brandweer werd
vrijwillig ter züdc gestaan
door een hypermoderne mo
torspuit uit Wcstzaan, die uit
een brandput tegenover het
paleis met vier stralen de
zestien Haagse slangen kwatn
versterken.