Organisatie „Wim
werd opgerold
Hulst compleet in
wielerstemming
Marxistische Communes in
Palestijnse woestijn
HEVIGE CONFLICTEN
IN LONDEN
yy
i m 1
«L; W
30 April: wielrendag, die
tot volksfeest uitgroeit
Ook arrestaties in Vlissingen
Wï
W m
m
m.M
Gevaar en problemen dwongen
tot Moskouse methoden
Kiemcel „Gezin" viel weg.
Vijftienduizend toeschouwers?
TWEEDE BLAD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 22 APRIL 1046
My. tot Financiering
van Nationaal HersteL
$xvm
Het spionnage-materiaal, dat het Nationaal Comité en de
groep-Vorrink hebben bijeengebracht, is zeer uitgebreid en
uitermate Interessant. Schreieder en Giskes bestuderen het
te de weken, die volgen op de eerste April 1943, de dag
waarop de S D. zulk een grote slag heelt geslagen.
Daar is allereerst het materiaal, dat Van Looi in zo mas
sale hoeveelheid aan Van der Waals heeft ter hand gesteld.
Dan is er de verzameling van burgem. G. Ritmeester uit
Den Helder: lijsten van fabrieken in Duitsland, Oostenrijk
en Frankrijk, fabrieken die van de lucht uit herkenbaar
zijn en dus prachtige doelen vormen voor de steeds sterker
wordertde Engelse en Amerikaanse bombardementseska
ders. En dan natuurlijk, kan men bijna zeggen de
Duitse verdediginswerken van Den Helder. De heer Toom-
stra heeft gezorgd voor een vliegplan voor jagers boven
het bezette Nederlandse gebied. Ir. C. Th. Groothof lever
de de schetsen van drie sluizen in Limburg, die voor de
Duitse weermacht van groot belang waren. En de heer H.
J. M. Hansen had we hebben het reeds eerder gemeld
de Duitse Radarinstallaties in Brabant in kaart gebracht,
zó nauwkeurig, dat Giskes rood wordt van kwaadheid, als
hij de kadastertekeningen ziet.
Het staat v%st, dat het Na.
tionale Comité en de groep-
Vorrink organisaties van gro
te politieke importantie zijn
geweest, die, mede door de
activiteit van hun spionnrfge-
medewerkers, voor de Duit*
sers een groot gevaar bete
kenden. Daarom hebben de
enkele ingewijden in het
land, die op vrije voeten ble.
ven, weinig hoop, nog ooit
een der gevangenen levend
terug te zien. De bezetter
heeft reeds zovele illegale
werkers van kleiner formaat
ter dood gebracht, dat men
voor de gevangenen van 1
April nauwelijks op een be
ter lot mag hopen.
Alle gevangenen worden
nauwkeurig verhoord
er valt niet veel te ontken
nen, want het bewijsmateri
aal is weken vóór de arresta
tie reeds via Van der Waals
in Duitse handen gegevén-
De heer Vorrink heeft tot
„Sachbearbeiter" een zekere
Bartels, een rechercheur van
betrekkelijk geringe--ontwik
keling, die uitermate geïm
poneerd wordt door de poli.
tieke uiteenzettingen, die
Vorrink nopens tal van
vraagstukken geeft. En als
Bartels hierover met Schreie
der spreekt, stelt de leider
van het Engeland-Spiel zich
m verbinding met Berlijn en
weet te bereiken, dat de ar
restanten niet voor het ge
recht worden gedaagd maar
als bijzondere gevangenen in
een concentratiekamp wor
den opgesloten.
ONVERKLAARBAAR.
Nederland heeft weinig re
den om de SJD..chef Joseph
Schreieder erkentelijk te zijn,
maar het is een daad van
eenvoudige rechtvaardigheid
te erkennen, dat Schreieder
in ieder geval een zekere be
zorgdheid heeft getoond voor
de levens van de mensen,
die hij zelf in de val lokte.
Dit is een van de onverklaar
bare dingen, waaraan de
Duitse tijd zo rijk was; een
van de dingen, waaror
Schreieder in het proces, dal
tegen hem gevoerd zal wor
den, ongetwijfeld met grote
nadruk wijzen zal.
Van der Waals heeft het
direct na het oprollen van
het Nationale Comité weer
druk. Hij heeft in Bergen op
Zoom contact gekregen met
leden van een wijdvertakte
illegale organisatie, de dienst
„Wim", die afdelingen heeft
in Nederland; België en
Frankrijk. De heren A. J. L.
Jütten, D. H. Schortinghuis,
D. J. van Tuyl, G. Lam, D. A.
Stienstra en J W. Vermeulen
behoren tot de vooraanstaan
de figuren van deze onder
grondse groep, die in totaal
meer dan duizend medewer
kers telt. Men helpt personen
die gevaar lopen, naar Zwit.
seriand en Spanje, men
brengt piloten, wier toestel
werd neergeschoten, naar
Engeland terug. En men on
derhoudt verbindingen met
Londen, waarvan de Duitsers
weliswaar het bestaan ver
moeden, maar waarop zij
geen invloeduitoefenen. De
grote organisator van dit al
les "is een zekere heer Van
Meerssen uit Gent
Op zijn bekende, sluwe wij
ze weet Anton van der Waals
zich ook in deze machtige or*
ganisatie In te dringen. Hij
wendt weer al de oude
kunstgrepen aan om het ver
trouwen te verwerven; hij
laat Schreieder weer naar
Londen seinen om een slag
zin, die hij ter legitimatie
heeft afgesproken. En radio-
Oranje roept het gevraagde
bericht ona: „De pot staat op
het vuur".
Inderdaad! Er wordt met
vuur gespeeld! Opnieuw ont.
wikkeld zich het afschuwe
lijk drama van het verraad,
opnieuw krijgt de schurk, die sic
Anten van der Waals is, alle dit
gegevens in handen. Op
nieuw geeft Schreieder hem
nauwkeurige instructies. En
op 20 Juli 1943 worden vele
illegalen in een huis te Apel.
doorn gelokt, waar de S.D.
wacht.... Meer dan tien
dappere Nederlanders vallen
in» handen der Duitsers, wor
den geboeid en met een prop
in de mond op zolder gelegd
en later opgesloten. Een dag
later volgen arrestaties in
Bergen op Zoom en Vlissin
gen.
En opnieuw beginnen de
verhoren. Opnieuw heeft het
sinistere werk van Anton
van der Waals een verzet on
dermijnd en' weggeslagen.
De gehele dienst „Wim"
wordt opgerold; enigen van
de gearresteerden zullen
nimmer terugkeren, de ande
ren zullen tot aan het einde
van de oorlog in concentra
tiekampen verblijven.
IN LONDEN.
En het radioverkeer met de
besmette zenders van 't Éng-
land-Spiel duurt 'voort. De
containers komen in onon.
derbroken stroom.
In Londen echter beginnen
zich sinds Mei 1943 tegen
stellingen te openbaren. Het
oorlogskabinet ontvangt om
streeks die tijd een missive,
waarin met nadruk de vraag
wordt gesteld, of de in Ne
derland werkende agent De
Wilde (Van der Waals!) wel
inderdaad een agent van
Londen is en of er niet sprake
moet zijn van een penetr^ie.
Voorzover thans nog valt na
te gaan, ontstaat daaruit ver
warring, omdat M.I.D. twee
agenten heeft uitgezonden,
die beiden de naam Van der
Wilden dragen (de neven
•Wim en Piet van der Wilden thans".
uit Zuid-Afrika). Ook
staat wederom voo:
thans nog is na te ga
omstreeks diezelfde t|id een
conflict over het feit, dat M-
I-D. zijn werk voortzet naast
B.L, hoewel het laatste, blij.
kens het Koninklijk Besluit
van November 1942, uitslui
tend bevoegd is tot het on
derhouden van de verbindin
gen met bezet-Nederland.
Als tenslotte de regering
ZÜ het dan ook veel te laat
ingrijpt, wordt M-I.D. op
geheven en gaat naast B.L
een nieuwe dienst werken, de
dusgenaamde B.B.O., het Bu.
rau voor Bijzondere Op
drachten, dat zich bezig
houdt met sabotage, wapen
droppings, enz.
Over het werk van dit bu
reau kan slechts met lof ge
sproken worden. Het begon
zijn arbeid op de puinhopen
van de M.LD. en dus onder
de denkbaar slechtste om
standigheden- Voor de Engel,
sen werkte mee major Dob-
son, die de plaats ingenomen
had van Blunt-Bingham. De
Nederlandse leiding bestond
uit de heten generaal Van
Oorschot, kapitein Kleyzing
de kapitein C. de Graaf en
met dankbaarheid mag er
kend worden, dat deze men
sen voor hun taak berekend
.waren en er van gemaakt
hebberi, wat er van te maken
was- Zij hebben van begin
1944 af talloze wapendrop
pings verzorgd, tal van agen
ten doen parachuteren (van
wie met name Bialostowski
uitnemend werk deed) en
zij zagen hun omvangrijke^en
verantwoordelijke arbeid met
vele successen bekroond.
Verschenen is het jaarver
slag 1947 van de Maatschap
pij tot financiering van Na
tionaal HersteL
In totaal werden gecon
tracteerd financieringsoedra-
gen tot een totaal van ruim
122 millioen gulden, waarvan
57 millioen voor uitbreiding
van bestaande bedrijven en
25 millioen voor dé vestiging
van nieuwe bedrijven. Toe
gezegd werden bedragen tot
een totaal van 57 millioen,
terwijl 79 millioen aan voor
schotten werd verstrekt op
rijksbijdragen-
De investeringen bereikten
het totaal van 259 millioen.
De industrie breidde zich
uit, de scheepvaart herleefde
en het vervoer ging vooruit.
De agrarische sector werd
gedrukt door tekort aan
kunstmeststoffen en de4 zui
velindustrie bleef ten achter.
Het schijnbare trage tem
po van de indusftalisatie
vindt zijn verklaring in de
behoedzaamheid van de on
dernemers. Zij strookt niet
geheel met de eisen, die in
het algemeen belang aan het
tempo van de industrialisatie
gesteld moeten worden.
De tolunie met België le.
vert niet alleen voordelen op,
maar vèrgt ook offers door t
prijsgeven van industriële
projecten.
Verwacht wordt, dat het
kapitaalaanbod op de bin
nenlandse markt zal krim
pen.
Voorgesteld wordt een di
vidend van 314 uit te ke
ren uit de winst, groot 6.5
millioen gulden. Er zal een
nieuwe financieringsmaat
schappij worden opgericht i
vóór deelneming in het ka
pitaal van ondernemingen. I
Minder Amerikaanse
films.
Komen de Yankees hier
films maken
De Ned. Bioscoopbond heeft
bekend gemaakt, dat In het
t|)dvak van 27 Februari tot 27
Augustus 1948 het aantal we
ken, dat een bioscoop hoofd
films uit de Ver. Staten kan
vertonen, beperkt moet blijven
tot acht. De oorzaak is de dol-
lardeviezenpositie van ons
land.
Hiermee is voor dit tijdvak
het maximum-aantal speelwe-
ken voor films uit de V. S. tot
de helft teruggebracht. Het
minimum-aantal komt van
veertien op zes.
In bedr|Jfskringen meent
men dat Amerikaanse belang
hebbenden. zullen voorstellen
deze aantallen toch omhoog te
brengen, terwijl dan het be
drag, dat de Amerikaanse on
dernemers zouden moeten ont
vangen boven de som, die de
doilardeviezenpositie toelaat»
ln Nederlands geld betaald zou
worden en ln Nederland zon
bl|)ven. De Amerikanen zouden
dit geld dan te zijner tjjd wil
len gebruiken hetzjj om Ne
derlandse bioscooptheaters aan
te kopen hetzij om hier films
te produceren, zoals dat reeds
ln verscheidene andere landen
van Europa geschiedt, wAarb|j
z|j Amerikaanse acteunl laten
overkomen.
40 JAAR TUBER
CULOSEBESTRIJDING.
Op 4 Mei a.s. zal het 40
jaar geleden zijn, dat de
Noord.Hollandse Vereniging
tot Bestrijding van de Tuber
culose werd opgericht. Hetj
was de eerste provinciale
vereniging op dit gebied. I
H. M. KONINGIN WILHELMINA.
De nieuwste foto der vorstin in haar jubileumjaar.
Gevaarlijke situatie bij
Roosendaal.
De K.N.A.C. heeft de mi
nister van Verkeer en Water
staat verzocht in het belang
van de veiligheid van het
verkeer te bevorderen, dat
bij de driesprong in de weg
WouwRoosendaal aan de
Wouwseweg een parkeer
plaats wordt ingesteld. Ter
plaatse wordt namelijk aan
beide zijden van de weg, in
verband met de aanwezig
heid van twee café's druk ge.
3arkeerd, waarvan het ver
keer ernstige moeilijkheden
ondervindt.
Sovjet-componisten
vergaderen.
Te Moskou is het congres
van Sowjet-componisten ge
opend, dat wordt bijgewoond
door 50.0 afgevaardigden met
inbegrip van toondichters en
musici van 16 verenigde Sow-
jet-republieken. De oudste
Russische toondichter Wassi-
lenko opende het congres. Hij
zeide: „In de 76 jaren van
mijn leven ontmoette ik
Tsiaikofsky, Rimsky.Korsa-
kof, Glazounof. Taneyef, Lya-
dof en Rachmaninof. De mu
ziek is echter nimmer het
onderwerp van zo'n uitge
breide discussie geweest als
v
(Van onze Par|jse
correspondent)
TelAviv, April.
.Objectiviteit kun je niet
verwachten van Joden, noch
van Arabieren of Engelsen.
Alle partijen z|jn te sterk ge
ïnteresseerd. Vandaar dat Pa
lestina zo'n moeilijk land is
voor journalisten. Ik zit hier
over te denken, terwijl onze
jeep over een hobbelige weg
sputtert, die dwars door het
fraaie, doch kale heuvelland
schap slingert. Men heeft ons
de tocht afgeraden. Ook in de
Joodse gebieden zijn overval
len niet denkbeeldig. Met het
gevaar voor ogen rijdt de
chauffeur zo hard mogelijk.
Vooral de bochten neemt hh
met een snelheid, die ongezond
moet worden genoemd.
M|jn gastheer en dé beide
leden van de Haganah spieden
de omstreken af, met hun
guns op scherp. Men heeft mij
©en zielig revolvertje in de
hand gedrukt, waarmee ik
geen raad weet. Wat de Joden
van het land gemaakt, hebben
is hier duidelijk te constate
ren. Van grond heb ik geen
verstand. Maar de heuvels lij
ken me een kwaad mengsel
van steen en zand. Al is het
land al aardig dicht bevolkt
met ongeveer 2.000.000 men
sen, toch z|jn cr hier in de
Zuidelijk punt Nogeb nog he
le streken waar je geen ster
veling tegenkomt. Als oases
ln de woestijn liggen er de
Joodse nederzettingen, veelal
r|jk en welvarend met eigen
ziekenhuizen, zwembassins.enz.
Neen, ik wil geen propaganda
maken voor de Joodse zaak,
doch ik wil evenmin m|jn
blauwe kijkers sluiten voor de
werkelijkheid. We vliegen met
tachtig kilometer door een
haarspeld-bocht. We grijpen
In het land van Hulst is het in deze dagen alles wieler
sport wat de klok slaat! Met snelle sprongen immers
nadert de Ronde van Nederland, het wielersport-
evenement. dat ©lndel|jk ook aan ons land z|jn „Tour" zal
geven, gelijkwaardig aan een een Tour de France, een Ron
de van België, een Ronde van Spanje, van Italië, van Luxem
burg. En men spreekt ln Hulst nauwelijks over iets anders!
uand merkt men nog niet veeP van de gro
te Ronde.
De renners zullen oi
dwars door onze provi
sfce helft van de
April, komende van Eindhoven,
racen, waar in Vlissingen de eer-
j étappe van die dag eindigt ln een sprint.
Dan gaat het de Schelde over naar Breskens, waar gestart
wordt voor een tijdrace naar Hulst, een wedstrijd tegen 't
horloge dus. Zeeland kr|jgt dus ruimschoots gelegenheid
om de internationale sterren op hun stalen rosse? voorbQ
te zien snellen, maar zoals gezegd: van opwinding of van
dag tot dag stijgende belangstelling b|j het publiek Is nog
niet vee! te bespeuren. Alleen ln Zeeuwsch Vlaanderen, daar
laait het enthousiasme op.
Trouwens: in het hart van
Oost Zeeuwsch Vlaanderen
wordt reeds vele maanden hard
ewerkt voor de ronde van
ederland. Nauwelijks hoorden
hier de wielersportliefhebber»,
dat de Ronde-renners ook door
hun streek zouden komen, of
z|j staken de koppen b|j elkaar
en besloten, dat Hulst, als het
enigszins kon, de plaats moest
worden, waar de Zeeuwse
eindigde en een nieuwe
zou beginnen.
MOEDIGE
ORGANISATORS!
De Wieier- en Suportersclub
,De Sportvrienden" spande
zich er voor en toen bleek, dat
voorrecht Hulst een slordl-
10.000 zou kosten,
lit allerminst een reden
was
om
ontmoedigd te z|jn. In tegen
deel: in een ommenen was,
dank z|j de onmiddelflke mede
werking van vrijwel de gehele
bevolking, het benodigde be
drag b|jeen. En omdat men in
Hulst de dingen graag goed
doet, ging men een stapje
verder.
Komen de renners op 30
April? Dat is Prinsessedag!
En waarom zouden we daar
aan in verband met het rege
ringsjubileum van de Koningin
in September geen bijzon
dere luister bijzetten? Vuur
werk dus, het grootste
te Zeeuwsch Vlaanderen
ooit
ver
toond! En muziek, een concert
op de Markt in de kersvers
opgeschilderde muziektent, die
juist weer geplaatst is! En
dan bovendien, om de dag te
vullen, een extra Ronde van
Hulst voor de beste Neder
landse en Belgische amateurs!
Het was geen gemakkelijke
taak, die het Werkcomité Ron
de van Nederland in Hulst
voor z|jn rekening nam. Maar
de heren P. Warnier; Th. H.
Peeters, A. T. Demanez en P.
de Bruyn hadden er zin in en
de zaak is in kannen en krui
ken.
DE POORTEN VAN HULST
GAAN OP SLOT.
Op 30 April -a.s. gaan de
poorten van Hulst gedurende
enige uren op slot. Tribunes
zijn langs een parcours van
1800 meter lengte binnen
de wallen gebouwd, waarop
duizenden een plaats kunnen
vinden. En de bloem van de
Nederlandse en Belgische ama
teurrenners zal dit parcours
maar eventjes 60 keer afleg
gen, een totaal afstand dus
van 108 kilometer. Een spor
tlef kijkspel, dat de moeite
waard ls dus en dat dan ge
volgd zal worden door de aan
komst van de renners uit de
grote Ronde, door muziek
vuurwerk! Een compleet volks
feest! De Hulstenaren z|jn er
trots op, dat ze de zaak so
netjes voor elkaar hebben.
Dankbaar z|jn ze voor de ma
nier, waarop het college van
Ged. Staten meegewerkt heeft
om alles grondig te organise
ren en te regelen en voor de
extra verbindingen, die het
mogeljjlf maken, dat er inder
daad duizenden naar Hulst
komen uit alle windstreken.
ENORME
BELANGSTELLING
maar de meesten schijnen toch
wel uit België -te zullen ko
men. In Zeeuwsch Vlaanderen
wordt op de 30ste April- niet
gewerkt. Omdat duizenden de
Ronde willen zien. Maar ook
in Sint Nicolaas en in Gent
werkt men niet, want de Bel
gen willen eveneens deze ron
de zien! De grens mag "voor
deze speciale gelegenheid ge
passeerd worden op een sim-
peL persoonsbewijs en de kan
toren, die anders vroeg sluiten,
blijven zo nodig langer open.
Geloof dus maar, dat er Bel
gen zullen komen!
Hulst gaat een grote dag
tegemoet.
IN VLISSINGEN
De jonge Wielerclub te Vlis
singen heeft daar de organi
satie van het etappe-einde ln
handen. Eerst was 't de bedoe
ling, dat de rennerS van Mid
delburg direct naar de boot
zouden rijden. Maar dat zou
te gek geweest z|jn. Nu komen
ze Vlissingen door en r|jden
naar de Boulevard, waar in 'n
sprint de rit wordt beëindigd.
Alle hulde voor de jonge ver-
Jbig, die dit mogelh!
te ls Vlissingen -
Uit alle windstreken... tja,lleta voor Walcheren,
enlging, die dit mogelijk maak
te!* Vlissingen kr|jgt dus ook
ruimschoots z|jn deel.
Daar, en in Breskens, waar
voor de tijdrit naar Hulst ge
start wordt, en in Hulst zal de
belangstelling het grootst zjjn.
Maar overal langs de weg
wordt op grote drukte gere
kend, ook op Zuid Bevel and en
op Walcheren, maar bovenal
in Zeeuwsch Vlaanderen, in
Oost zowel als in West. Want
waar de Nederlanders mocjiten
ontbreken maar dat zullen
z|j niet daar komen de Bel
gen.
En laat ons eerlijk z|jn: die
drukte brengt geld in de la--
den!
Hulst heeft ieder jaar twee
maal een wielercriterium. En
ga maar eens aan de midden
stand vragen, of zoiets de
moeite waard is. Niet voor
niets tastte men stevig in de
portemonnaie, toen men etap
pe-eindpunt in de Ronde kon
worden!
Is zoiets nu ook niet eens
ons vast. M|jn wapentje
zwaait met, een sierlijke boog
op de weg.
Stop!
MET EIGEN W APENS
BESCHOTEN.
De Haganah is zuinig op
wapens.' De Irgoen en de Stern
eveneens. Immers alle munitie
moet clandestien worden aan
gevoerd en wordt brj ontdek
king in beslag genomen. De
Engelsen nemen de op de
strijdgroepen gevonden wapens
in §n korte t|jd later worden
de Joden bestookt met hun
eigen guns, die dan worden
fehanteerd door de Arabieren.
'oor de waarheid durf ik niet
in te staan, doch de Joden
zeggen, dat ze over bewijzen
beschikken. Genummerde sten-
guns en revolvers, die 'door de
Engelsen in beslag werden
nomen, zijn later door Londen
doorgeleverd aan de Arabi
sche nabuurlanden en komen
zo terug in Palestina.
Een nieuwe bocht, een nieuw
gevaar. Het gevaar van de
snelheid lijkt me ^voorlopig
groter, dan dat varwde sluip
schutters. En dan, vrij plot
seling, zijn wc er. Een kleine
zijweg, die prima is onderhou
den, leidt ons naar een huizen
complex dat aan alle- zijden
omgeven is door weelderige
sinaasappelbomen en lande
rijen. In 't Hebreeuws klinken
Toeten heen en weer. Alleen
le grote, r|jke sinaasappelbo
men herinneren aan Palestina.
Anders zou men zich evengoed
in Nederland kunnen wanen.
Hier hebben we dan een Jood
se commune, nog- een jonge,
wapt pas in 1937 is zij ge
sticht.
COMMUNISME
Ik begin nu iets te begrij
pen van Moskou's belangstel
ling voor Palestina. Dat Tru
man te elfder ure het verde
lingsplan tot contra-bande ver
klaarde, geschiedde weliswaar
enerzijds om de sympathie der
Arabische landen te handha-
In zijn tweede artikel
geeft onze Parijse cor
respondent zijn indruk
ken weer na een bezoek
aan een Joodse kolonie.
Dat de levensomstandig
heden voor de Joden,
nog afgezien van de ge
varen, allerminst ideaal
zijn voor Westerlingen,
is een gemakkelijk te
trekken conclusie.
ven in verband met de olie
rijkdom, doch anderzijds om
dat een verdelingsplan troepen
van de U.N.O. nodig zou ma
ken. Tot die troepen zouden
ook Russische behoren en...
in Palestina z|jn reeds uitge
sproken communistische ten-
denzen.
Toen onder de Hitler-progroms
de immigratie van Joden
groteske afmetingen begon
aan te nemen, werden de Ara
bische Effendi'S, zoals we dat
in ons vorig artikel hébben
gezien, bang. Men had oor
spronkelijk gedacht, dat" En
geland slechts een handjevol
oden zou toestaan te immi
greren. Hierop had men niets
tegen. Men wilde gastvrijheid
verlenen. Doch met angst en
beven voorzag men dat bin
nen luttele jaren Palestina een
Joodse natie zou worden en
vijftig procent plus één uit
Joden zou bestaan. De rijke
grootgrondbezitters, die dei
ning ontwaarden
het ontwaken der Palestina-
Arabieren onder de druk der
door de Joden gebrachte Wes
terse beschaving, hogere le
vensstandaard en socialisatie..
Het motto werd :de Joden er
uit of wij gaan ten gronde.
DWINGENDE
NOODZAAK.
Men begon te stoken. Voor
zichtig infiltreerden Arabieren
uit de naburige landen en van
.lieverlee nam het aantal over
vallen toe. Het hek was van
de dam. De Joodse kolonisten
bewapenden zich en schoten
terug. Individuele kolonisatie
werd steeds riskanter en om
dat de gezamenlijke commu
nes goede resultaten begonnen
af t$ werpen en ook omdat er
speciaal onder de Oost-Joden
vele Marx-verheerlijkers wa
ren, kregen we gezamenlijke
kolonisatie-pogingen.
Maar om onvruchtbare
grond bouwrijp te maken, om
voorlopig zo goedkoop moge
lijk te leven en om gezamen
lijk de nederzetting té kunnen
verdedigen tegen Arabische
overvallen, moest de samén-
werking een blijvende, georga
niseerde vorm worden gege
ven. Men had de coöperatie
kunnen kiezen. Doch Marx had
te veel aanhangers en zo ge
schiedde .het, dat de gemeen
schappelijke nederzettingen
communes werden, gebaseerd
op de leer van Marx.
Ontdaan van de Stalinisti
sche phrasen poogden z|j het
communistische ideaal te be
leven.
GRAUW EN EENTONIG.
„Ja, we hebben inderdaad
een gezamenlijke kas. In gro
te trekken gezien is het sys
teem heel eenvoudig. Alle va
lide mannen en vrouwen ver
richten arbeid. De meesten z|jn
hier werkzaam in de neder
zetting zelf. Z|j ontvangen
daarvoor geen loon. De op
brengst van de oogst wordt
in de- gemeenschappelijke kas
gestort. Uit die kas worden
levensmiddelen, productie-mid
delen, machines, kledingstuk
ken en alle andere zaken ge
docht, die men in een gecivi
liseerde maatschappij nodig
heeft. Deze worden gel|jkel|jk
onder de leden van de commu-
ie verdeeld. Niemand hier
eeft een dubbeltje in z|jn zak.
Alleen ln het verkeer met de
buitenwereld gebruiken we na
tuurlijk geld. Daar, links van
die bomengroep", en de secre
taris wijst op een laDg, hou
ten gebouw, „liggen de vrijge-
zellenbarakken. leder heeft er
zijn eigen kamertje. Aan de
andere zrjde z|jn de niet ge
trouwde meisjes onderge
bracht en daar in het midden
wonen de getrouwden".
Grauw en eentonig l|jkt me
het leven hier. Man en vrouw
werken beiden. De kinderen
wonen overdag in het kinder
tehuis. Men vervlakt.
Zelfs het zwembassin, waar
op ze zo trots z|jn, omdat het
is aangelegd met eigen raid-
delen, zelfs de uitstekende bi
bliotheek, zelfs de veelvuldige
bioscoop- en toneelvoorstellin
gen kunnen hierin geen veran
dering brengen. De klemcel
der maatschappij, het gezin,
heeft plaats gemaakt voor een
nieuwe eenheid r de commune.
Marx kan trots zijn.
Inderdaad, m|jn gastheer
heeft gelyk. Lang niet leder
een is communistisch en we
moeten het ontstaan zien in
het historische verband. H|j
kan me evenwel niet uit het
hoofd praten, dat hier verder
felijke invloeden heersen, die
zeer gevaarlijk zouden kunnen
blijken te zijn. Ik kan Truman
nu begrijpen.
(Nadruk verboden)
- Het zware onyxeer, dat
zich Maandagavond1 boven
j t." Noord-Oost.Brabant ontlaad-
onder hun de heeft op verschillende
paupers, werden bevreesd voorplaatsen brand doea «tstaan
