PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Levendige gevechtsactiviteit in Zuid-Italië.
Sovjets vallen met de grootste hevigheid aan.
DE VOEDSELVOORZIENING IN NEDERLAND.
03, ABONNEMENTSPRIJS: 19 ct. per wecSc of 2.42 por kwartaal,
en. Tranco per post J 2.63 per kwartaal. Afzonderlijke nummers ct.
ADVERTENTIEPRIJS: Per m.m. 12J ct., minimum per adver-
entie 2.05. BIJ abonnement speciale prjjs. Kleine advertenties
maximum 5 regels) 58 cent, uienstaanvragen en dlenstaanbie-
ingen 50 ct. „Brieven of adres Bureau v. d. Blad" 10 ct meer.
DONDERDAG 21 OCTOBER 1943
DIT NUMMER BESTAAT
186ste JAARGANG
t BLADZIJDEN
NUMMER 243
De Bureaux van ons blad ztjn gevestigd te:VII*singen: Redactie
en Administratie Waistr. 58-60, tel. 10 (2 lUnen), Redactie na
kantoortijd tel. 578; Middelburg: Londensche Kaal 29, Redactie
tel. 3521, Admlnlstr. tel. 3541; Goes: Redactie en Administratie
Turfkade 15, tel. 2863, na kantoortijd tel. 2475; Souburg:
Kanaalstraat 45, tel. 234; Oostburg: Redactie en Administratie
Breedeatraat 45, tel. 102; Breakens: Dorpastraat 35. tel. 2L
Het opperbevel der Duitsche
/eermacht maakte Woensdag
lekend:
Ten Noorden van de Zee
'an Azof hebben de Sovjets
pnieuw ons front aangeval-
n.
Ten Zuidoosten van Kre-
ïentsjoeg duren de zware af-
veergevechten met onvermin
derde felheid voort.
Tusschen Kiew en Gomel
ijn op verscheidene plaatsen
itgevoerde vijandelijke door-
raakaanvallen na verbitterde,
!en geheelen lag aanhoudende
;evechten, afgeslagen.
Aan het overige Oostelijke
ront hebben zich alleen ten
iuidwesten van Welikije Loeki
n ten Noorden van het II-
lenmeer plaatselijke en voor
ins succesvolle gevechten
'oorgedaan.
In de wateren van Vardö
lebben formaties jagers er
lachtkruisers opnieuw een vij-
Indelrjken luchtaanval op een
Duitsch ravitailleeringsconvooi
verijdeld. Zonder eigen verlie
zen werden 14 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
In Zuid-Italië is het in de
bocht van de Volturno .en in
het gebied van Campobasso tot
levendige gevechtsactiviteit
gekomen. Na wisselvalligen
strijd werden Amerikaansche
strijdkrachten uit een tijdelijk
verloren gegane plaats ten
Noorden van Capua terugge
worpen. Uit de andere front
sectoren worden wederzijdsch
artillerievuur en succesvolle
eigen stoottroepactiviteit ge
meld.
Beveiligingsvaartuigen der
marine hebben boven het Ne-
derlandsche kustgebied Dins
dag zes Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen
hebben Dinsdagnacht doelen in
liet gebied van Londen aange
vallen.
De militaire correspondent
pan het D.N.B. schrijft, dat de
slag bij Krementsjoeg zich
aeeft uitgebreid tot de groot
ste krachtsinspanning, tot
dusverre door de bolsjewisten
ontplooid, zonder dat zij er in
geslaagd zijn het gebied van
penetratie te vergrooten.
Door de diepe Sovjet-pene
tratie in de Duitsche stellingen
;usschen Krementsjoeg en
Dnjepropetrofsk op aen Wes-
igiaÉelijken oever van den Dnjepr
iS4»s een gevechtshoek ontstaan,
ivelke basis ongeveer wordt
9s35?evormd door de lijn Krement-
Dnjepropetrofsk
top Zuidwestelijk van
lie lijn ligt. Nog steeds vallen
75de bolsjewisten met de groot-
9Ao?te hevigheid aan. Na hun
362#anvankelijke successen zijn
433*ij er echter niet meer in ge
klaagd, den slag verder naar
7iiaet Zuiden of Westen uit te
902i>reiden. Dit moet worden toe-
sfisreschreven aan de bliksem-
io93aneHe reactie van het Duitsche
n522ommando, dat met het oog
332$P de buitengewone numerieke
HÖomeerderheid van den vijand in
Jl^Jienschen en materiaal, de
ic?i4>uitsche divisies heeft terug-
J^i^enomen, om zoo den eersten
isosaoofdstoot te kunnen opvan-
Volgens alle berichten,
lie beschikbaar zijn, is dat
gelukt.
a De hevigheid van de worste.
•pieg^ê" j8 daarbij niet vermin-
.erd. Integendeel, zij is nog
oegenomen, waaraan ook het
reinig gunstige weer niets
:an veranderen. Bolsjewisten
zoowel als Duitschers concen-
treeren op groote schaal nieu
we formaties en nieuw mate
riaal. De Duitsche luchtmacht
heeft blijkbaar tot taak, de
uitwerking te neutraliseeren
van de vijandelijke artillerie,
die hier op ongekende schaal
optreedt.
In Berlijnsche militaire krin-
fen verheelt men niet, dat van
en afloop van dezen slag veel
afhangt. Het schijnt het doel
van het Duitsche commando
te zijn, met zoo klein mogelij
ke offers door uitwijkende be
wegingen en tegenaanvallen
een linie te handhaven, van
waaruit de overgang van
herfst- naar winterveldtocht
het gemakkelijkste bewerk
stelliga kan worden.
Ook in de andere sectoren
zijn de bolsjewisten actief.
Blijkbaar willen zij den Duit
schers verhinderen, troepen
weg te nemen voor het gebied
van Krementsjoeg, doch deze
overweging berust op een ver
keerde veronderstelling, aan
gezien de Duitschers over ge.
noeg vrije krachten beschik
ken. Tusschen de Zee van Azof
en Melitopol en Noordelijk en
Zuidel. van den weg naar Smo
lensk zijn de bolsjewistische
aanvallen verminderd, zoodat
ze nog slechts plaatselijk ge
noemd kunnen worden. Daar
entegen heeft de Duitsche
luchtverkenning in het gebied
van Leningrad omvangrijke
offensieve voorbereidingen aer
bolsjewisten waargenomen,
zoodat men binnen afzienba-
ren tijd ook hier een nieuwe
golf van Sovjetaanvallen moet
verwachten.
l' w«derlandsche Vrijwilligers
oorlogsmarlne. Opgewekte
*ercitie<llenst. Het geweer moet In
>ar^Paalden tijd worden opgehangen.
arj3et Qaat reeds eenlgszlns, doch de
Jchting moet nog verbeterd worden.
o_Jyettertijd komt dat In orde, want
der toont veel belangstelling en doet
uitstekend zUn best,
Andres-Recla.-Fax m.
Amerikaansche vliegtuigen
boven West-Duitschland.
Naar het D.N.B. verneemt,
vlogen Woensdagmiddag vrg
sterke formaties Amerikaan
sche bommenwerpers bij slecht
zicht West-Duitschland bin
nen. Bijzonderheden zijn nog
niet bekend.
Nieuwe wapens.
De Berliner Lokalanzeiger
publiceert een indrukwekken
de foto van de uitwerking van
een nieuw Duitsch wapen. De
foto toont den voltreffer van
een nieuwe speciale bom
op een fortificatiedoel. De
proefneming met de nieuwste
wapens, aldus het onder
schrift onder de foto tijdens
een arbeidsconferentie, welke
rijksminister Speer heeft ge
houden in tegenwoordigheid
van leidende figuren der
Duitsche bewapening op een
vliegveld in het Oosten, is een
imposant schouwspel gewor
den.
DE INLEVERING VAN
RADIOTOESTELLEN.
Termijn verlengd t.m.
22 October.
Op instructie van den
Höheren SS- und Polizeifüh-
rer wordt de termijn voor de
inlevering van de radio-appa
raten, waarvoor een inleve-
r'ingsplicht bestaat, in ver
band met den grooten toeloop
bij de inleveringsbureaux, met
twee dagen, dus tot en met
22 October verlengd.
A. M. DE JONG
OVERLEDEN.
De schrijver A. M. de Jong
is op 18 October des avonds
zijn woning te Blaricum
door onbekende daders over
vallen en door een revolver
schot gedood.
De Jong werd op 29 Maart
1888 te Nieuw-Vosmeer (N.B.)
geboren. Hij bezocht te Delft
de rijksnormaalschool, waarna
hij van 1906 tot 1919 als on
derwijzer werkzaam was. In
1919 trad hij in dienst van
het dagblad „Het Volk".
Voorts werkte de Jong eenige
jaren aan letterkundige bla
den. Den laatsten tgd wijdde
hij zich uitsluitend aan de
letteren.
RIJKSMINISTER RUST IN
NEDERLAND.
Rijksminister Rust is ter
bezichtiging van Duitsche op-
voedingsin richtingen in Neder
land aangekomen. Na een
hartelgke begroeting door
Rijkscommissaris, rijksminis
ter Seyss-Inquart, werd eerst
een bezoek gebracht aan de
school voor opleiding van on
derwijskrachten te Heer bij
Maastricht. Voor het school
gebouw inspecteerden de rijks
ministers met hun gevolg de
in het uniform der Hitlerju-
gend opgestelde jongemannen,
In een schoolplechtigheld sprak
rijksminister Rust tot de toekomstige
Jonge onderwijzers over de verant
woordelijke taak van den onderwijzer,
vooral in den t\)d van strijd, die
het Duitsche volknog te wachten
staat. ,,Gij moet met de menschen,
die u in handen worden gegeven een
nieuwen tijd, een nieuwe wereld op
bouwen", zeide de minister. Na de
plechtigheid woonden de minister
de Rijkscommissaris verschillende les
uren en den gemeenschappelijken mid
dagmaaltijd der Jongelui bij. Op de
bezichtiging van de school te Heer
zullen bezoeken aan andere opvoe-
dingsinrich tingen in Nederland vol
gen.
In A. H. W. van der Vegt f
Op 81-jarigen leeftijd is in
Hou them bij Valkenburg over
leden ir. A. H. W. van der
Vegt, oud-hoofdinspecteur-
generaal der spoor- en tram
wegen.
Ir. van der Vegt was van
18881903 ingenieur van het
waterschap Schouwen. Daar
naast had hij een technisch
bureau te Zierikzee. Toen er
een comité van actie werd ge
sticht voor den aanleg van
stoomtramwegen op Schou-
wen-Duiveland, was hij daar
aan een stuwende kracht, en
aan zijn technisch bureau
werd de opdracht verleend de
lijnen aan te leggen. Na de
uitvoering werd hij belast met
de exploitatie, onder opper,
toezicht van de Rotterdam-
sche Tramweg-mij., tot deze
de exploitatie van het heele
tramnet overnam. In 1903
werd hij benoemd tot lid van
den raad van toezicht op de
spoorwegdiensten en in 1918
tot voorzitter van den raad.
Bij de reorganisatie in 1923
werd hij benoemd tot hoofd
inspecteur-generaal der spoor-
en tramwegen, welke functie
hij tot 1927 uitoefende.
In de eerste week van October
heeft Winterhulp Nederland voor de
minder bedeelden een bedrag van niet
minder dan 174.441,85 ontvangen.
ZWARTE HANDEL EEN GEVAAR VOOR HET VOLK.
Een beschouwing van
ir. Louwes.
In de Woensdag gehouden
persconferentie heeft de direc
teur-generaal van de Voedsel
voorziening, ir. S. L. Louwes,
een beschouwing gehouden
over de voedselvoorziening in
Nederland.
Spr. begon met te wijzen op
een bestaande begripsverwar
ring over zwarten handel. Geen
verschil van meening bestaat
er over, dat onder den zwarten
handel moet worden gerang
schikt de verboden koop en
verkoop tegen de abnormale
zgn. zwartehandelprijzen, maar
de een zal ertoe rekenen het
meer en meer toenemende on
derlinge goederenruilverkeer,
terwijl er zonder twijfel velen
zijn, die den verkoop tegen nor
male of vrijwel normale prijzen
buiten de gestelde regelingen,
b.v. van den boer aan stedelin
gen of zelfs van den boer aan
zgn eigen arbeiders, als niet tot
den zwarten handel behoorende
beschouwen.
Het hoofdkenmerk van den
zwarten handel is, dat met
goederen, die voor de verdee
ling voor de geheele gemeen
schap bestemd zijn, bepaalde
particulieren worden bevoor
recht.
Of dit nu al dan niet gepaard
gaat met woekerhandel of met
een zeer egoïstisch ruilsysteem,
is een vraag van secundairen
aard.
Nederland is een zeer dicht
bevolkt land en is daarom in
normale tijden een importland.
Onze eigen graan- en peulvruch
tenproductie bedraagt in ge
wone tijden nog niet de helft
van hetgeen we aan granen,
veekoeken e.d. importeeren. Ze.
ker, er wordt uitgevoerd. We
hadden in vredestijd een netto
uitvoer van vleesch: ruim 10
pet. van onze productie; eieren:
ongeveer de helft van onze pro
ductie; kaas: niet heelemaalde
helft. En boter, zal men zeg
gen. Ja, wij exporteerden meer
dan de helft van onze boter,
maar importeerden daartegen
over brjna de dubbele hoeveel
heid aan vetten als grondstof
voor spijs vetten, oliën en mar
garine.
Wij missen nu den invoer van
granen en veevoeder sedert Mei
1940. Wg hadden toentertijd
groote voorraden, die, dit moge
nog wel eens gezegd worden,
wat deze artikelen betreft, ge
heel in Nederland znn geble
ven. Sedert Mei 1940 zouden
we in normalen tijd hebben in
gevoerd tusschen 9 en 10 mil-
lioen ton aan granen en vee
voeder, d.w.z. dat wij sedert
dien tijd voor menschelijke voe
ding en veevoeding minder ter
beschikking hadden pl.m. 8.5
millioen ton of ongeveer de op
brengst van ruim 6 binnenland-
sche oogsten. Sedert Mei 1940
hebben we het moeten doen
met ongeveer rond berekend
5.5 6 millioen ton, terwijl we
normaal ter beschikking zou
den hebben gehad plm. 15 mil
lioen ton. Of voor iemand, die
van groote cijfers houdt: wig
hebben gemist in dien tijd on
geveer achtduizend vijfhonderd
millioen kg graan en kracht
voeder. Zal ieder van hetgeen
er nu nog ter beschikking kan
komen nog een eenigszins dra
gelijk deel krggen, dan is een
uiterst nauwkeurige verdeelmg
noodzakelijk.
Nu behoeven niet veel woor
den gewijd te worden aan den
wel eens zoo genoemden „éch
ten" zwarten handel, nl. den
zwarten handel, die met het
vragen van woekerprijzen ge
paard gaat. De bedrg'vers hier
van behooren tot de allerge
vaarlijkste misdadigers. Heel
gevaarlijk en toch in wezen
ook heel erg immoreel is de
steeds toenemende ruilhandel.
In wezen verschilt hij toch niet
zoo heel veel van den woeker
handel.
Een voor velen wel aantrekkelijke. Ja
zelfs van verschillende zijden aange
prezen, clandestiene handeling, is het
beschikbaarstellen aan anderen, ken-
familie en ook vreemdelingen,
die óf op aanbeveling dan wel op
eigen initiatief komen vragen om
tarwe, koolzaad, rogge, melk of
aardappelen, omdat ze thuis te kort
komen en dat tegen de normale prij
zen. ledereen moet gevoelen, dat dit
wezen tot hetzelfde resultaat leidt
als de andere vormen van clandestie-
handel. Er wordt onttrokken aan
de gemeenschap om een particulier te
bevoordeelen. Een gevaar is ook, dat
bevoordeelde de waar gebruikt
voor den zwarten handeel of voor
ruiltransactles, die ook dikwijls op
den echten zwarten handel uitloopen.
Naar Duitschland?
Het groote motief, waarom
men dezen clandestienën vorm
van verkoop in vele kringen
niet erg vindt en hij zelfs door
ondergrondsche propaganda
sterk wordt aanbevolen, is dat
men zegt, dat de waar anders
toch naar Duitschland gaat.
Wat is daarvan nu waar? Ik
zal mij nu bepalen, aldus ir.
Louwes, tot ongeveer de laat
ste twee jaar, wijl dit de tijd
is, dat wij voor het overgroote
deel van onze eigen productie
hebben moeten leven.
Er is gedurende dien tijd ge
ëxporteerd en er is beschikbaar
moeten worden gesteld voor de
bezettende macht.
Het is moeilijk om in één
cijfer uit te drukken, hoeveel
dit nu voor onze voeding betee-
kent. Misschien is de vraag, die
de menschen het meeste inte
resseert nog: hoeveel zou de
voedingswaarde van ons rant
soen nooger hebben kunnen
zijn, als er geen export was en
als er niets voor de weermacht
beschikbaar was gesteld.
Dit cijfer meen Ik naar beste
weten te kunnen vaststellen
op ongeveer .7 9 pet. Dit wil
zeggen, dat als er in 't geheel
niets geëxporteerd was en als
er niets voor de weermacht
was beschikbaar gesteld en we
alles hier hadden kunnen op
eten/ wat aan voedingsmidde
len er uit is gegaan, we 7 a 9
pet. meer voedingswaarde had
den gekregen.
Van sommige artikelen had
den we niets of vrijwel niets
meer gekregen, b.v. van brood
en boter. Van andere artikelen
was het percentage wel van
beteekenis. Wat 't laatste jaar
betreft zouden we b.v. pl.m. 10
pet, meer kaas hebben kunnen
geven. Van vleesch was dit in
het laatste jaar zelfs 25 pet.
en ook van peulvruchten heeft
export plaats gehad en wel het
laatste jaar pl.m. 20 k 25 pet.
van onzen oogst. Van groente
zou het nog meer beteekend
hebben, als we alle nu geëx
porteerde groente werkelijk
hadden kunnen opeten. Dit was
van verschillende groente ze
ker niet het geval (komkom
mers, tomaten, andijvie, kool,
koolrapen e.d.). Niemand kan
evenwel ontkennen, dat onze
groentepositie in dezen zomer
vrij wat gemakkelijker geweest
was, als we geen export had
den gehad.
Op dit lijstje ontbreken twee
onzer voornaamste exportpro
ducten, nl. boter en eieren,
Iwijl die nu niet meer worden
geëxporteerd, evenmin als con-
sumptievetten. Van onzen in
1939/1940 gevormden voorraad
vet heeft een belangrijke ex
port plaats gehad (ruim 1/3),
terwijl tot Juni '41 ook regel
matig boter is geëxporteerd, zij
het dan niet in zulke groote
quanta als normaal.
Sedert dien heeft de vet- of