PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS 19 ct. per week of 2.42 per kwartaal.
Franco per post 2.63 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 6 ct.
ADVERTENTIEPRIJS: Per m.m. 14 cent, minimum per adver
tentie 2.30. BIJ abonnement speciale prijs. Kleine advertenties
(maximum 8 regels) van 1—5 regels 65 cent. iedere regel
meer 13 cent. dlenstaanvragen en dienstaanbiedingen resp. 55
en 11 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad" 10 ct. meer
7ATFPnAfi 90 FFRRÏ TAPï 1 Q4ft De Bureaux van ons blad zijn gevestigd te: Vllsslngen: Redactie
f/rt I LlXL/rtU &\J rUDJt\Ulytk) en Administratie Walstr. 58-60, tel. 10 (2 lijnen), Redactie na
kantoortijd tel. 578; Middelburg; Londensche Kaai 29, Redactie
tel. 3521, Admlniatr. tel. 3541; Goes: Redactie en Administratie
Turfkade 15, tel. 2863, na kantoortijd tel. 2475; Souburg i
Kabaalstraat 45, teL 234; Oostburg: Redactie en Administratie
Breodestraat 45, tel. 102; Breskens: Dorpsstraat 35, teL 21.
186ste JAARGANG NUMMER 42
DIT NUMMER BESTAAT UIT 8 BLADZIJDEN
De Wierlngermeer
121/2 jaar.
Morgen is de Wieringermeer
12% jaar oud. Een feit, be
langrijk genoeg, om aan de
vergetelheid te worden ont
rukt. Want ook Zeeland heeft
een relatie tot dit deel van
Nederland, dat als eerste pol
der in de Zuiderzee de belang
stelling van geheel ons land
tot zien trok. Niet, omdat het
hier ging om een experiment,
waarvan men het resultaat
met do noodige spanning, mis
schien zelfs met gemengde ge
voelens, tegemoet zag. De
Wieringermeer was een stuk
nationale trots en de praktijk
van 12% jaar heeft daarvoor
de sprekende rechtvaardiging
gegeven. Ook al zal het nog
wel eenigen tnd duren voor de
toestand zich geconsolideerd
heeft en al verkeert de polder
voor een afsluitende beoordee
ling nog te zesr in een groei-
stadium. Toch: de Wieringer
meer is onze eerste Zuiderzee
polder;
In de „Excursiegids Wierin
germeer", in 1939 onder aus
piciën van de Wieringermeer-
directia uitgegeven, wordt het
zoo sober en tegelijk zoo wel
sprekend gezegd: „In een
tijdsbestek van negen jaar is
het territoir, waar eeuwenlang
de golven pleegden te kabbe
len .herschapen in een land
streek niet vruchtbare gron
den, voor het overgroote .deel
reeds door pachters bewerkt
met wegen, kanalen, brug
gen, sluizen benevens dor
pen met woon- eri winkelhui
zen, kerken, scholen en kan
torenwoonkernen met ker
kelijk en maatschappelijk le
ven gebied met esn bestaan
van vrijwel allen door hun ar
beid 1
Een gebied van ruim 21000
ha voorloopig nog niet
schikt voor bebouwing en
woning, slechts een stuk van
de Zuiderzee, dat droog geval
len was, waarin slechts de ka-
naalprofi-slen waren aangege
ven. Maar, nadat op 21 Au
gustus 1930 de polder a
drooggevallen, kwamen in
September van dat jaar de
eerste zeshonderd ontginners,
het werden er tweeduizend en
in 1932 kwamen zij met hun
werk gereed.
Zeker was de belangstell
van agrarisch Nederland in
den aanvang gereserveerd,
maar zoodra was het duidelijk,
dat de gronden in den nieuwen
polder schoone beloften inhiel
den, of de gegadigden kwamen
los. Hetgeen niet behoeft te
verwonderen, wanneer men be
denkt, dat in een eeuw tijd de
beschikbare oppervlakte cul-i
tuurgrond daalde van 72 tot
27 ha per inwoner, veroor
zaakt door den snellen bevol
kingsaanwas, welke over het
zelfde tijdsbestek niet minder
dan 230 pet. bedroeg.
De inpoldering van de Zui
derzee was derhalve geen ex
periment, maar weloverwogen,
om meer en goede cultuur
grond voor agrarisch Neder
land vrij te maken.
Aan het Zuiderzeewerk is
de naam van Lely, die als in
genieur het ontwerp maakte
en als minister van waterstaat
in 1918 de wet tot afsluiting
en gedeeltelijke droogmaking
van de Zuiderzee tot stand
mocht brengen, onafscheidelijk
verbonden. Dat een der Wie-
ringermeergemalen zijn naam
draagt is slechts een beschei
den nulde aan de nagedachte
nis van een man, die de beste
deugden van Nederlandschen
ondernemingsgeest en water
bouwkundig vernuft in zich
vereenigde en aan wiens door
zicht en overtuigingskracht
ons land de tot stand koming
van een der stoutmoedigste
Sroledjen dankt, ooit in Ne
erland op waterbouwkundig
De Duitsche vrouw helpt bij de ver
vaardiging der wapens voor hel
front. In een fabriek, waar pantser-
strijdwagens worden gemaakt, worden
bij de montage aanwüilngen gegeven.
Hoffmann-SUpf-Pax m
gebied ter hand genomen.
Vijf en twintig jaar later
redenken wij het 12%-jarig
«staan van den eersten pol
der. Het was Lely niet gegund
de - tot stand koming van de
zen polder te beleven. In 1929
overleed hij, maar in het
machtige Zuiderzeewerk heeft
hij zich een trotsch monument
opgéricht ea in de voortduren
de zorg voor de ontwikkeling
van Neêrlands twaalfde pro
vincie moge ons volk een eere
schuld inlossen jegens een zij'
ner grootste zonen.
Er zijn wellicht bedenkln-
8*
tegen de kolonisatiemethoden,
welke hier zijn toegepast. De
ervaringen echter zijn nuttig
reweest en in ieder geval kan
hans, 12% jaar nadat de pol
der is drooggevallen, women
getuigd, dat de Wieringermeer
een voorbeeld is voor geheel
Nederland en voor het inpol
deringsplan een volstrekt)
rechtvaardiging heeft gegeven.
De resultaten, reeds in de
eerste jaren verkregen, in ver
gelijking met die van aan
grenzende gebiedem wettigen
de verwachting, dat de Wie
ringermeer ook in de toekomst
voor de dekking van onze be
hoeften aan landbouwproduc
ten van groote beteekenis zal
zijn.
In de belangwekkende publi-
caties, welke gedurende de nu
.verstreken periode met betrek
king tot de Wieringermeer
verschenen, zgn tal van waar
devolle gegevens verzameld,
waarvan de kennisname on
misbaar is voor allen, die zich
met Nederlands twaalfde pro
vincie bezig houden. Deze be
langstelling is ook thans ten
volle gerechtvaardigd.
De Wieringermeer met zijn
jonge, krachtige, vooruitstre
vende, met zijn intelkgente
bevolking, zij is een voorbeeld
voor geheel agrarisch Neder
land. Want deze bevolking
weet, dat er moet worden
aangepakt. Weliswaar stimu
leert de Staat de kolonisatie,
maar daarmede wordt edn pol
der niet tot cultuurland. Na
12% jaar mag getuigd wor
den, dat met de Wieringer
meer een stuk cultuurland van
beteekenis aan ons land is
toegevoegd.
Cultuurland in den uitge
breid en zin van het woord. De
waarde daarvan wordt niet
uitsluitend bepaald door cH-
fers en opbrengsten, zij wordt
ook bepaald door den aard en
den arbeid der bewoners. Zij,
de jonge bewoners van nieuw
land kregen de kans van him
leven. Zij hebben de kans ge
grepen en een hechte, gesloten
samenleving gevormd, welke
zich in een betrekkelijk korte
spanne trjds heeft weten los
te maken van de ietwat kunst
matige constructie van samen-
Goebbels over de crisis in het Oosten en den totalen oorlog.
„De vijand zal ons in den aanstaanden zomer weer in oude
offensieve kracht leeren kennen".
Rijksminister dr. Goebbels
heeft Donderdagmiddag op een
massabijeenkomst te Berlijn
het woord gevoerd over de cri
sis in het lOosten en den totalen
oorlog. De reusachtige hal,
waarin de minister sprak, was
overvol met menschen uit alle
kringen van het volk.
De minister zeide, dat nau
welijks drie weken geleden,
toen hg het laatst tot het Duit
sche volk sprak, de crisis,
waarin het Oostelijke front zich
op het oogenblik bevindt, haar
hoogtepunt had bereikt. Het
laatste radiobericht der strij
ders van Stalingrad citeerend,
zeide dr. Goebbels: „een volk,
dat de kracht bezit om zulk
een ongeluk te dragen en ook
te overwinnen, ja Om daaruit
nog meer kracht te putten, is
onoverwinnelijk".
Wg Duitschers, vervolgde de
minister, zijn gewapend tegen
zwakheid. Tegenslagen en on
gelukkige gebeurtenissen in
den oorlog geven ons slechts
nog meer kracht, vastberaden
heid en geestelijke en strijd
vaardige activiteit, die bereid
is alle moeilijkheden en hinder
nissen met revolutionaire geest
drift te overwinnen.
Het heldenoffer in Stalingrad.
Het groote heldenoffer, dat
onze soldaten in Stalingrad ge
bracht hebben is voor het
heele Oostelijke front van
slissende historische beteeke
nis geweest. Dit offer is niet
tevergeefs gebracht. Wij zijn
moedig genoeg om het gevaar
rechtstreeks onder oogen te
zien het koelbloedig en nuch
ter te taxeeren en het dan met
opgeheven hoofd en vastbera
denheid tegemoet te treden.
Eerst dan ontplooien wij als
beweging en als volk altijd on
ze grootste deugden, nl.
hartstochtelijken en gzeren wil
om het gevaar te breken en te
bannen.
Wij doorstaan thans in het
Oosten een zwaren militairen
druk. De stormloop der steppe
tegen ons eerbiedwaardige con
tinent is dezen winter losge
broken met een geweld, dat
alle menschelijke en historische
voorstellingen in de schaduw
stelt De Duitsche weermacht
vormt daartegen met haar
bondgenooten den eenigen wal,
die in aanmerking komt.
Thans zal men begrijpen,
waarom op de partijdagen te
Neurenberg de waarschuwende
stem is verheven tegen de af
schuwwekkende, historischt
revaren van het Oostelijk bols-
ewisme dat een volk vanhgna
!00 millioeh zielen had dienst
baar gemaakt aan de joodsche
terreur en het voorbereidde tot
een aanvalsoorlog tegen Euro
pa. Toen de Führer op 22 Juni
1941 de Duitsche weermacht in
het Oosten tot den aanval liet
overgaan, waren wij ons allen
bewust dat daarmede de be
slissende strnd van deze gigan
tische wereldworsteling aan
brak.
Thans openbaart bij zich in
in geheelen wilden omvang.
Kuier rijst een bedreiging van
het Duitsche rijk en van het
Europeesche vasteland, welke
alle vorige gevaren ver in de
schaduw stellen.
Dr. Goebbels wendde zich
allereerst tot de openbare mee
ning der wereld en proclameer
de drie stellingen van den
strijd tegen het bolsjewistische
gevaar.
Drie stellingen.
De eerste luidtzou de Duit
sche weermacht niet in staat
zijn het gevaar uit het Oosten
te vernietigen, dan zou daar
door het Duitsche rgk en kort
daarna geheel Europa aan
het bolsjewisme ten prooi val
len.
De tweede luidt: De Duitsche
weermacht en het Duitsche
volk alleen bezitten met hun
bondgenooten de kracht, Euro
pa fundamenteel uit deze be
dreiging te redden.
De derde luidt: in uitstel is
woning en bestuursinrichting.
ingermeer is zelfstan
dig geworden binnen de Ne-
derlandsche
schap deel van ons.
En in Zeeland zullen wij
jfaarne, daarbij geholpen door
Ie Zeeuwsche kolonisten, die
it zich vestigden, de relatie
met dit land onderhouden. Zfl
kan voor ons slechts waarde
vol z$ni
mouflage voorziet, zoo draagt
het in de angelsaksische staten
plutocratisch-kapitalistisch
gevaar gelegen. Er moet snel
en grondig gehandeld worden,
anders is het te laat.
T.a.v. de eerste stelling wees
de minister er uitvoerig op, hoe
het bolsjewisme altijd openlijk
heeft verkondigd dat het zijn
bedoeling is niet alleen Europa,
maar de geheele wereld te re-
volutioneeren. Stalin en andere
Sovjet grooten willen deze be
doelingen camoufleeren, maar
dit kan ons niet misleiden. Zij
willen uit den te ontketenen
bolsjewistischen chaos en uit
de dan ontstane wanhoop en
vertwijfeling hun internationa
le bolsjewistisch gecamoufleer
de kapitalistische tyrannie op
richten. Aan onze grens zou
het bolsjewisme geen halt hou
den. Papieren verklaringen of
farantie-verplichtingen tef
eze onweerlegbare bedoel
gen maken geen indruk op ons,
zeide de minister.
Het avondland is In gevaar.
Het avondland is ln gevaar.
Het Duitsche volk is met be
reid zich aan dit gevaar over
te leveren. Achter de aanstor
mende sovjetdivisies zien wij
reeds de joodsche liquidatie
commando's en daarachter ver
heft zich de terreur, het spook
beeld van millioenen hongeren
den en volkomen anarchie.
Te» aanzien van zijn tweede
stelling verklaarde dr. Goeb
bels: de Europeesche staten
met inbegrip van Engeland be
weren, dat zij sterk genoeg zijn
om bijtijds en op doeltreffende
wijze tegen een bolsjewiseering
van Europa op te treden. Deze
verklaring is kinderlijk. Indien
de sterkste militaire macht der
wereld niet in staat zou zijn,
de bedreiging door het bolsje
wisme te vernietigen, wie zou
dan daartoe de kracht hebben
In de hoofdsteden van de mid
delbare en kleine Europeesche
staten troost men zich met het
voornemen zich geestelijk te
wapenen tegen hef bolsjewisti
sche gevaar. Maar het Ooste
lijke bolsjewisme is niet alleen
een terroristische leer, het is
ook een terroristische praktijk.
Het jaagt zijn doel na met vol
komen uitputting van zijn po
tentieel en zonder ook maar
eenigszins rekening te houden
met het geluk, den welstand en
den vrede van de onderworpen
volken.
Het bolsjewisme beeft reeds
in den vorm van de communis
tische partgen zgn vreemdelin
genlegioenen op den grond van
alle democratische landen
staan. Geen dezer staten kan
beweren, dat hg voor een bols-
mom.
Geen Duitscher denkt aan
een laf compromis.
De minister zeide zich niet
te vleien met de hoop door deze
verklaringen de openbare mee
ning in de neutrale en zelfs in
de vijandelijke staten te kun
nen alarmeeren. Dat is ook
niet de bedoeling. Ik weet, dat
de Engelsche pers morgen zal
beweren, dat ik met het oog
op den druk, die wij aan het
Oostelijk front doorstaan,
de eerste voelhorens voor den
vrede heb uitgestoken. Daar
van kan in hét geheel geen
sprake zijn.
In Duitschland denkt thans
niemand aan een laf compro
mis. Het geheele volk denkt
slechts aan een harde» oorlog,
maar als verantwoordelijk spre
ker van het leidende land van
dit continent maak ik voor mjj
jewiseering van binnen uit im-
ia. Het
bolsjewisme slaat
ook geen acht op de grenzen
der volken. Dr. Goebbels wees
er op dat de wereld slechts
keus heeft tusschen een onder
de militaire bescherming der
spil staand en een bolsjewis
tisch Europa. Het jodendom
heeft de angelsaksische staten
op geestelgk en politiek ter
rein reeds diep doordrongen.
Zooals het zich in de Sovjet-
Unie van de bolsjewistische ca
aanspraak op het souvereine
recht een gevaar gevaar te
noemen, als net niet alleen ons
eigen land, maar ons geheele
werelddeel bedreigt.
Dr. Goebbels zeide ten aan
zien van zijn derde stelling, dat
de verlammingsverschijnselen
bij de West-Europeesche demo
cratieën tegenover de doode-
lrjkste bedreiging benauwend
zijn. Het internationale joden
dom bevordert die verschijnse
len uit alle macht.
De maatregelen tegen het
jodendom.
Hét jodendom toont zich hier
weer eens den demon van het
verval en den drager van een
internationale cultuurvernie-
lende chaos. Hoe andere volken
zich tegen dat gevaar te weer
stellen, is ons onverschillig.
Maar hoe wij ons daartegen
verweren, is onze eigen zaak,
waarin wij geen inmenging dul
den. Als het vijandelijke bui
tenland schijnheilig protesteert
tegen onze anti-joodsche poli
tiek en huichelachtig krokodil
lentranen vergiet over onze
maatregelen tegen het joden
dom, kan ons dat niet beletten
het noodzakelijke te doen.
Duitschland althans is niet
van zins zich voor deze bedrei
ging te buigen, maar veeleer
bijtijds en zoo noodig met de
radicaalste maatregelen tegen
haar op te treden.
De militaire druk ln
het Oosten.
In het teeken van al deze
overdenkingen staat de mili
taire druk tegen- het Duitsche
rijk in het Oosten. De oorlog
op zijn hoogtepunt.
sche volk vervult met zijn bond
genooten in den volsten zin van
het woord een Europeesche
zending, wanneer het met de
wapenen optreedt tegen deze
rechts treeksche en allerern
stigste levensbedreiging. Deze
strijd kan en mag slechts met
een overwinning eindigen.
Dr. Goebbels wees er <?p hoe
de worsteling om Stalingrad
een symbool is geworden van
den heldhaftigen tegenstand
tegen het oproer der steppe.
Eerst hier zgn onze oogen vol
komen geopend voor de pro
blematiek, die uit dezen oorlog
voortvloeit. Wg zullen de fei
ten, al zrjn zn nog zoo hard en
wreed, moedig onder oogen
zien. Want onze geschiedenis
heeft bewezen, dat een herkend
gevaar spoedig ook een over
wonnen gevaar is. In het tee
ken van dezen heldhaftigen te
genstand staan onze verderei
allerzwaarste afweergevechten
in het Oosten.
In het Oosten woedt een oor
log zonder genade. De Führer
heeft dien juist gekarakteri
seerd, toen hij verklaarde, dat