PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
WOENSDAG 21 MEI 1941
De legerberichten van gisteren.
ABONNEMENTSPRIJS
19 ct per week of 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent
ADVERTENTIEPRIJS
Van 15 regels 1.65. Iedere regel
meer 33 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 15
regels 0.55. Iedere regel meer 11 ct.
(max. 8 regels.)
Dit nummer bestaat uit
8 bladzijden.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSCHE, VLISSINGSCHE, GOESCHE EN BRESKENSCHE COURANT
UITGAVE DÉR FIRMA'S F. VAN DE VELDE JR. EN G. W. DEN BOER POSTREKENING 359300, PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT, MIDDELBURG
Directie F. van de Velde, F. B. den Boer
184ste JAARGANG. NUMMER 120
HoofdredacteurJ. C. Visser, Vlisslngen
DB BUREAUX van de Provinciale
Zeeuwsche Courant rijn gevestigd te i
VLISSINGEN: Redactie en Admini
stratie Walstr. 58-60. tel. 10 (2 lijnen)
•Redactie na kantoortijd tel. 578
MIDDELBURG Londensche Kaai 29.
Red. tel. 269. na kantoortijd tel. 825
Administratie teL 139
GOES Red. en Admlnlstr. Turfkade
15, tel. 2863, na kantoortijd tel. 2475
OOSTBURG Redactie en Admlniatr,
Breedestraat 45, tel. 102
SOUBURG Kanaalstraat 45, tel. 85
BRESKENS Dorpsstraat 35, teL 21
INGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING ..DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS"
De Nederlandsche tuinbouw heelt het bestaan, om reeds thans de eerste druiven ter markt te
brengen. In de kassen te Vleuten rijpen de kostelijke trossen (P.x-Holl.ndJ
KROATIE'S NAASTE
TOEKOMST.
In kringen uit de omgeving van de Kro
atische regeering wordt verklaard, dat
door de uitroeping van den hertog van
Spoleto tot koning en door de Italiaansch-
Kroatische overeenkomsten de grondslag
van de souvereiniteit van Kroatië verze
kerd' en zijn internationale positie voor
goed gevestigd is. De komende weken zul
len gewijd zijn aan den verderen binnen-
landschen opbouwarbeid- Weldra is de
staat dari naar binnen en naar buiten ge
consolideerd, zoodat de kroning kan ge
schieden als uitdrukking hiervan. Inmid
dels hoopt men ook de grenzen van Kro
atië aan alle zyden definitief bepaald te
hebben.
Aan de kroningsplechtigheid zal volgens
een blijkbaar geïnspireerd bericht van de
Hrvatski Narod de vorming van een
volksvertegenwoordiging voorafgaan, die
vertegenwoordigers van alle gebieden,
standen en godsdiensten zal omvatten. De
ze volksvertegenwoordigers zullen ook de
troonsbestijging van den hertog van Spo
leto plechtig moeten bevestigen. Men is
niet voornemens een afgeronde grondwet
op te stellen, doch de grondbeginselen zul
len naar het voorbeeld der autoritaire sta
ten overeenkomstig de' behoeften orga
nisch ontwikkeld worden.
EGYPTISCH SCHIP TOT
ZINKEN GEBRACHT.
DIPLO HEKELT BRITSCH-AMER1-
KAANSCHE COMMENTAREN.
Het Egyptische s.s. „Zam Zam" dat oor
logsmateriaal vervoerde en aan boord
waarvan zich ruim honderd Amerikaan-
sche burgera bevonden, op weg van Per-
mambuco naar Kaapstad is door de Duit-
schera tot zinken gebracht.
Het D.N.B. bericht nu, dat dit geval
door de Engelsche en door de interven
tionistische pers dier Ver. Staten wordt
uitgebuit in den geest der oorlogsophitsing
van de Amerikaansche openbare meening
tegen Duitsdhland.
De Londensche Daily Telegraph schreef:
De tweehonderd Amerikanen, die op de
„Zam-Zam" om het leven kwamen, vor
men een nieuwe bijdrage tot de toekomsti
ge houding van de Ver. Staten. De News
Chronicle schreef, dat men in de Ver Sta
ten <ie volledfige consequenties trekt uit
den ondergang van „Zam-Zam".
In de Ver. Staten heeft de voorzitter van
het Britsch-Amerikaansche- ambulance
corps verklaard, dat het tot zinken bren
gen van de „Zam-Zam" een nieuwe daad
der nazi-barbaarschheid is. De Ver. Staten
moeten inzien, dat aan dit soort bar-
baarschheid een halt moet wondien toege
roepen. De New York Times sprak van een
meedoogenlooze en lukrake oorlogsvoering
onder schending van onbetwistbare voor
schriften van het volkenrecht en algemeen
erkende geboden der menschelijkheid.
Tegenover deze uitlatingen constateert
de Diplo: sneller dan de oorlogsophitsers
gehoopt hadden, die het geval van de
„Zam-Zam" in den geest der politiek tot
uitbreiding van den oorlog nog lang had
den uitgebuit, is de waarheid aan het licht
gekomen. Het schip „Zam-Zam" is inder
daad op zee door een Duitsch oorlogsschip
als goede prijs buitgemaakt en dan tot
zinken gebracht. De bemanning en de pas
sagiers werden allen in veiligheid ge
bracht, daarna door een koopvaardijschip
overgenomen en behouden aan land ge
zet. In ieder opzicht is dus voldaan aan
de wetten eener humane oorlogsvoering in
overeenstemming met het volkenrecht.
Een nieuw gruwelsprookje, zoo besluit de
Diplo, heeft daarmede een snel einde ge
vonden. Al die oorlogsophitsers zijn aan de
kaak gesteld, die, zooals eens bij de „Athe-
nia", den dood wenschten van Amerikaan
sche burgers, om daaruit voor hun oor
logspolitiek stof te putten.
Na de capitulatie van den hertog
van Aosta.
Telegram van Victor Emanuel.
De koning-keizer Victor Emanuel heeft,
naar het D.N.B. meldt, den hertog van
Aosta een telegram gezonden van den vol
genden inhoud: „Ik heb je houding als
bevelhebber en soldaat met levendige deel
neming en trots gevolgd. Ik heb je de gou
den medaille voor dapperheid verleend met
den wensch in jouw persoon ook hen te
onderscheiden, die onder je bevel hebben
gestreden en zich jegens het vaderland
verdienstelijk hebben gemaakt.
ij
Almone di Savoia-Aosto, hertog van
Spoleto, die uitgeroepen is als koning van
Kroatië, en Irene, prinses van Grieken
land en Denemarken, koningin van Kro
atië, ^Pax-Holland.),
DE ENGELSCHE VLOOT IN DE
MIDDELLANDSCHE ZEE.
DE POSITIE AFHANKELIJK VAN DE
BEZETTING DER STEUNPUNTEN.
De zee-strategische positie van Enge
land in de Middellandsche Zee vormt het
onderwerp van een beschouwing van den.
Duitschen vlootdeskundige, schout-bij
nacht Carl Taegert.
Hij schrijft, naar die Berlijnsche corres
pondent van het A.N.P. meldt, dat thans
voor Engeland de oude ervaring bevestigd
wordt, dat de heerschappij ter zee van een
maritiemen staat begint te wankelen, wan
neer hg niet meer zeker is van zijn steun
punten. Dat dit op het oogenblik het ge
val is toont de schrijver aan met de vol
gende pun:en:
1. De enkele, nog zelfstandige staten
aan de Middellandsche Zee staan thans
niet meer, zooals voor den veldtocht op
den Balkan onder den overheerschenden
invloed van Engeland. Voor de algemeene
zee-strategische hoofdtaak der Engelsche
vloot, de beveiliging van het 3800 k.m.
lange traject van Gibraltar naar Port Said
zijn de eens onbeperkte heerschera op de
Middellandsche Zee uitsluitend aangewe
zen op de eigen steunpunten.
2. De eigen steiinpunten hebben niet
meer de beteekenis van vroeger. Op Gi
braltar zijn reeds verscheidene malen ver
liezen berokkenende luchtaanvallen onder
nomen door Italiaansche toestellen en
„vliegtuigen van onbekende nationaliteit".
De mogelijkheid van zulke aanvallen is er
nog steeds. Malta is door voortdurende
luchtaanvallen zoo geschokt, dat het door
zware zeestrijdkrachten nog nauwelijks
gebruikt wordt. Ook Alexandrië en het
Suez-kanaa.l zijn reeds blootgesteld ge
weest aan sterke aanvallen.
3. Dc huidige hoofdzaak \'an de Engel-,
sche vloot, verhindering van het zenden
van versterkingen naar de Duitsch-Itali-
aansche troepen naar Noord-Afrika is
niet meer uitvoerbaar. De weg tusschen
Sicilië en Tripolis is slechts 500 kon.
breed, d.w.z. voor snelle vaartuigen onge
veer de afstand van een halven dagmarsch.
Bovendien kunnen die tha.ns in grooten ge
tale in Griekenland beschikbaar wordende
Duitsche duikbommenwerpers tezamen
met de sterke Italiaansche ,zee- en lucht
strijdkrachten de noodzakelijke ravitail
leering voor Noord-Afrika verzekeren.
IJsland wil een republiek worden.
De IJslandsche zaakgelastigde in Ko
penhagen heeft Dinsdag op instructie van
zijn regeering de Deensche regeering me-
dlegedeeild, dat het IJslandsche VaLthing op
17 Mei met algemeene stemmen het vol
gende besluit heeft genomen
1. IJsland heeft het recht verkregen tot
definitieve opheffing van den bond met
Denemarken, aangezien Denemarken niet
in staat was zijn uit de bondsovereen-
komst tusschen IJsland en Denemarken
van 1918 de tegenover IJsland aanvaarde
verplichtingen na te komen. IJsland is
niet voornemens deze bondsovereenkomst
te vernieuwen, al acht het het op grond
van de heerschende omstandigheden niet
doelmatig formeel den bond geheel op te
heffen en een nieuwe staatsorde in te
stellen, hetgeen echter niet langer dan tot
het einde van den oorlog achterwege mag
blijven.
2. Het Valthing maakt als zijn doel
bekend IJsland te maken tot een re
publiek, zoodra de bond met Denemar
ken ook formeel is opgeheven.
DEENSCHE REGEERING WEET
VAN NIETS.
De Berlingske Aftonavis beweert naar
het D.N.B. meldt van Deensche regeé-
ringszijde vernomen te hebben, dat men
nog gcenerlei mededeeling omtrent beslui
ten van het IJslandsche Alting ontvangen
heeft. De regeering neemt een afwachten
de houding aan.
Uit Deensche politieke kringen ver
luidt hieromtrent echter, dat een dergelgk
besluit van het Alting in strijd zou zijn
met de bepalingen met het unieverdrag
van 1918, want volgens paragraaf 18 daar
van heeft het IJslandsche Alting slechts
het recht te besluiten tot het openen van
onderhandelingen over herziening van dit
verdrag.
De IJslandsche gezant te Kopenhagen,
Svein Bjoernsson, die genoemds wordt als
candidaat voor den post van IJslandsch
staatshoofd, bevindt zich op het oogenblik
niet in Denemarkeh.
Stockholms Tidningen meldt, dat de IJs
landsche zaakgelastigde te Stockholm
verklaard heeft, dat de nieuwe toestand
genoopt heeft tot het besluit van het IJs
landsche Alting IJsland tot een onafhan-
kelgken staat te verklaren en de unie met
Denemarken op te heffen.
Spaansche kinderen weer
huiswaarts.
Uit Madrid meldt het D.N.B.: De com
missie ter bescherming van minderjari
gen heeft meegedeeld, dat de terugkeer
der kinderen, die indertijd tijdens den
burgeroorlog door de Spaansche regee
ring, welke tegen generaal Franco streed,
naar het buitenland gestuurd waren, als
voltooid beschouwd kan worden. In totaal
werden 5.000 kinderen naar hun ouderlijk
huis in Spanje teruggebracht. Verreweg
het grootste deel had in Frankrijk en En
geland verbleven. Vele kinderen, die sinds
drie of vier jaar in vreemde gezinnen ge
woond hadden, kenden bij hun terug
komst hun eigen ouders niet meer,
HET DUITSCHE.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Een duikboot onder bevel van kapitein
luitenant Lehmann-Willenbrock heeft uit
convooien 33.000 brt. aan Britsche tank
schepen tot zinken gebracht.
Duitsche duikbommenwerpers hebben on
der bescherming van jachtvliegtuigen sche
pen in de Soeda-baai en vliegvelden op
het eiland Kreta aangevallen. Zjj wierpen
een kruiser van de York-klasse in brand,
vernielden zes jachtvliegtuigen van het
type Hurricane op den grond en stelden
zes stukken luchtdoelgeschut buiten ge
vecht.
In het zeegebiedrondom Engeland ver
nietigden gevechtsvliegtuigen ten Zuid
westen van Weymouth een Britsche duik
boot en beschadigden in Milfordhaven een
groot koopvaardijschip zwaar.
Bij aanvallen op de Engelsche Zuidkust
schoten Duitsche jagers in luchtgevechten
zes Britsche jachtvliegtuigen en een ge
vechtsvliegtuig neer.
Bureau voor burgerlijke verdedi
ging in Amerika.
President Roosevelt heeft den burge
meester van New York, Laguardia, tot
leider benoemd van het in oprichting zijn
de bureau voor burgerlijke verdediging,
meldt de Associated Press uit officieele
kringen te Washington. Laguardia heeft
den post aangenomen. Het zal in de eer
ste plaats de taak van dit nieuwe bureau
zijn, in het geheele land een systeem van
luchtbescherming te orga niseeren en de
nationale en plaatselijke verdedigings
plannen te coordineeren. De formeele aan
kondiging van het nieuwe federale bureau
heeft Roosevelt om persoonlijke redenen
voorloopig uitgesteld. De president is van
Zgn maagkwaal nog niet geheel herstel
en blijft op doktersadvies voorloopig nog
thuis.
Herdenking Joris van Severen.
Heden werd te Amsterdam de sterfdag
herdacht van Joris van Severen, den stich
ter en leider van het Verbond van Diet-
sche Nationaalsolidaristen, die vorig jaar
te Abbéville werd vermoord.
Des morgens werd in een der R.K. ker
ken een mis van requém opgedragen.
Des avonds belegde het Verdinaso een
bijeenkomst, waar Van Severen plechtig
werd herdacht. Een portretteekening, hem
voorstellende als oppersten leider der
D.M.G., vervaardigd door Clamor Linde
man, werd onthuld, waarna de organisatie
leider K. van Wennink, een rede uitsprak,
waarin hy de grootsche politieke visie van
Van Severen en diens sterke persoonlijk
heid memoreerde. De plechtigheid had een
besloten karakter. i
Te 's-Gravenhage heeft de nationale
jeugdstorm een herdenkingsbijeenkomst
belegd.
F. van de Walie f.
Te Amsterdam is, 62 jaar oud, overle
den de heer Fr. van de Walle, oud-tweede
voorzitter van het Nederlandsch Verbond
van Vakvereenigihgen. Uit het meubelma-
kersbedrijf voortgekomen, had hij zich al
spoedig in de vakbeweging ingewerkt. In
1919 was hij tweede secretaris van het N.
V.V., in 1920 secretaris en in 1928 tweede
voorzitterhet vorige jaar in Januari
werd hij gepenstonneerd.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
vielen gevechtsvliegtuigen haveninstallaties
aan de Zuid- en Zuidoostkust van Enge
land aan.
In Noord-Afrika wederzijdsche activiteit
van verkenningstroepen.
De vijand is overdag noch des nachts
boven het Duitsche rijksgebied verschenen.
HET ITALIAAN SCHE.
Het weermachtsbericht nummer 349
luidt als volgt:
Noord-Afrika: Aan het front van Ta
broek hebben wij kleine vijandelijke acties
afgeslagen, waarbij gevangenen werden
gemaakt. Onze luchtformaties hebben
Mersa Matroeh en Tobroek gebombar
deerd, waardoor groote branden zijn ont
staan. De vrjand heeft een luchtaanval on
dernomen op Benghazi.
Oost-Afrika: In den sector van Gondar
is die vijand door onze energieke tegen
acties uit de stellingen verdreven, waarin
hij zich op 17 en 18 Mei h»d weten te nes
telen. De aan den vijand toegebrachte ver
liezen zijn aanzienlijk. Onze verliezen zijn
eveneens groot.
Naar eenheid in het bouwbedrijf.
De Nederlandsche aannetmersbond en
patroonsbond voor de bouwbedrijven in
Nederland, af deeling. Rotterdam, de pa-
troonsvereeniging, Rotterdam sche bouw-
kring Algemeen Belang, de Nederlandsche
Katholieke bond van bouwpatroons, afdee-
ling Rotterdam en omstreken en de eerste
patroonsvereeniging Rotterdamsche bouw-
kring, hebben een overeenkomst gesloten,
tengevolge waarvan is opgericht de F. R.
W. B., de federatie Rotterdamsch werk-
geversbedrgf.
Het doel van deze nieuwe federatie is
te rijn een orgaan van samenwerking en
gezamenlijke vertegenwoordiging en een
orgaan in gevallen, waarin zulks door de
overheid wordt gewenscht. Men heeft hier
mede het oog op de uitvoering van bur
gerlijken-, utiliteits-, water-, spoor- en we
genbouw in Rotterdam en omgeving.
Secretaris is <3e heer J. Hartman,
Zwaerdecroonstraat 21a.
ENGELSCHE UITZENDINGEN S.N.O.
Heden begint de B.N.O. in haar En-
gelsch programma van 22 uur met een
nieuwe serie lezingen, getiteld: The Dutch
achievements in the Netherlands East-
Indies. Deze zendingen zullen het geheele
leven in onz énOost behandelen en doen
uitkomen wat ons land in Oost-Indië
heeft gepresteerd.
KANO OVERVAREN.
Een der Inzittenden verdronken.
In de Rotte te Rotterdam is een twee-
persóonskano, waarin gezeten waren de
18-jarige M. F. de Waard, en de 15-jarige
expeditieknecht C. Maasbach, overvaren
door het motorschip „Fientje". De kano
kapseisde en beide jongelui raakten te
water, de 20-jarige W. J. Pronk, wonen
de in een woonschip in de Rotte, sprong
hen na en wist De Waard op den wal te
krijgen. Maasbach werd gered door den
schipper van het motorschip. De laatste
bleek een wonde aan een der beenen te
hebben opgeloopen en kon, na in het zie
kenhuis te zijn behandeld, huiswaarts
keeren, maar de levensgeesten van De
Waard, welke men gedurende een uur
heeft trachten op te wekken, bleken ge
weken te zijn.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
De „Provinciale Zeeuwsche Cou
rant" zal Donderdag (Hemel
vaartsdag) niet verschijnen.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllll
DE NIEUWE VLEESCHB0N.
De 8ecretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat onderstaande bonnen van de
vleeschkaart recht geven op de daarbij
vermelde rantsoenen vleesch en vleeschwa
ren.
Bon ,16 vleesch" van de vleeschkaart 1
per twee bonnen 100 gram vleesch, been
inbegrepen of een rantsoen vleeschwaren.
Bon „16 worst, vleeschwaren" van de
vleeschkaart: per twee bonnen één rant
soen vleeschwaren.
Verbruiksperiode: 23 Mei tot en met 30
Mei a.s. Kooptrjd: 23 Mei tot en met
4 Juni a.s.
Een rantsoen vleeschwaren bedraagt75
gram voor gerookt of gekookt varkens-,
rund-, kalfs-, paarden- en schapenvleesch
en voor gerookte worstsoorten, 100 gram
voor gekookte worstsoorten, rolpens en
knakworst, 125 gram voor leverartikelen,
tongenworst en nierbrood, 150 gram voor
bloedworst of 100 gram verduurzaamde
kip, eend, gans of kalkoen, been inbe
grepen.
Bouw en verbouw van bijzondere
scholen.
OPENBARE AANBESTEDING MET
RECHT VAN MEDEDINGING VOOR
EEN IEDER NOODZAKELIJK.
De secretaris-generaal van binnenland-
sche zaken heeft door tusschenkomst van
de colleges van gedeputeerde staten en op
verzoek van zijn ambtgenoot van opvoe
ding, wetenschap en cultuurbescherming,
het volgende medegedeeld aan de gemeen
tebesturen.
In sommige gemeenten wordt de aanbe
steding van den bouw of verbouw van bij
zondere scholen door de desbetreffende
schoolbesturen beperkt tot, aannemers, die
bij een bepaalde organisatie zgn aange
sloten.
Uiteraard moet het wenschelijk worden,
geacht, dat in gevallen als hier bedoeld,
waarbg zij het indirect overheids
gelden worden besteed), een zoo ruim mo
gelijke gelegenheid tot mededinging wordt
geboden en niet zekere categorieën van
aannemers tevoren worden uitgesloten.
Weliswaar laat de Lageronderwijswet het
bestuur eener bijzondere school ten, aan
zien van den bouw of verbouw van scho
len, waarvoor de in die wet voorgeschre
ven procedure geldt, in beginsel vrij in dd
wijze van aanbesteding, doch, indien B. en
W. der gemeente zich niet kunnen veree
nigen met de wijze, waarop het schoolbe
stuur den bouw (verbouw) wenscht te
doen uitvoeren of tot de opdracht daarvan
aan één of meyr aannemers te geraken,
kunnen, zg zich goedkeuring van de op
dracht voorbehouden of een openbare aan
besteding met recht van mededinging van
een ieder voorschrijven.
De secretaris-generaal van opvoeding,
enz., zou het zeer toejuichen, indien de ge
meentebesturen in de gevallen, waarin
aanbestedingen als hierboven bedoeld wor
den beperkt tot bepaalde categorieën van
aannemers, indien mogelijk, gebruik zou
den maken van de in de wet neergelegde
bevoegdheid en een openbare aanbesteding
met recht van mededingin voor een ieder
zouden voorschrijven.
De colleges van Gedeputeerde Staten
zijn uitgenoodigd aan de gemeentebesturen
te verzoeken aan de hierboven aangege
ven gedragslgn in voorkomende gevallen
toepassing te jevc
