Provinciale Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Toestand in Irak onveranderd.
De Roode Zee tot operatiegebied verklaard.
waarin opgenomen de
184ste JAARGANG NUMMER 114
WOENSDAG 14 MEI 1941
Uitgave der Firma s F van de Velde Jr en G. W den Boei
ABONNEMENTSPRIJS:
19 cent week ot 1 2.42 per kwerleel
érenco pee poet i 2.63 pee kwerteeL
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 -5 regels '1.65, iedere regel meer
33 cent Bij abonnemem speciale prijs.
Kleine advertenties van 1-5 regels f 0.55,
iedere --egel meer 11 ct. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR FUBLICITEITSWAARDE. INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS"
De achtergrond der gebeurtenissen.
WITBOEK IN VOORBEREIDING.
Volgens een bericht uit Beiroet luidt het
Jongste Iraksche legerbericht als volgt:
Drie vijandelijke bombardements
vliegtuigen hebben gisteren boven het
troepenkamp van Almoessayah gevlo
gen en eenige bommmen geworpen,
die echter slechts onbeteekenende scha
de aanrichtten. Een vliegtuig werd
neergeschoten en de bemanning ge
vangen genomen. Een Engelsche bom
menwerper vloog gisterochtend boven
Mosoel, doch werd door een Iraksch
jachtvliegtuig tot een landing gedwon
gen. De bemanning werd gevangen ge
nomen. Vijandelijke bommenwerpers
vlogen tegen den avond 7 uur boven
eenige troepenkampen, doch werden
door Iraksche jachtvliegtuigen ver
dreven alvorens zij hun bommenlast
konden laten vallen.
Het Iraksche luchtwapen zette zijn
verkenningsvluchten voort. Alle machi
nes keerden behouden terug. Een vij
andelijke bommenwerper vloog boven
Alnasriyah en liet eenige bommen val
len, zonder echter schade te veroor
zaken. Twee vijandelijke vliegtuigen
wierpen bommen op een politiebureau,
het Iraksche luchtdoelgeschut schoot
een der machines neer en dwong de
andei'e om op de vlucht te gaan.
ENGELSCHE VOORBEREIDINGEN
IN PALESTINA.
Berichten uit Ankara bevestigen, naar
het D.N.B. uit Beiroet meldt, dat de
Engelsche troepen in Palestina koorts
achtig bezig zijn met den aanleg van ver
dedigingsinstallaties. Het agentschap
„Mondo Arabo" meldt, dat het in talrijke
plaatsjes van Palestina tot een versterkte
opstandige beweging tegen Engeland is
gekomen. De Engelsche civiele autoriteiten
hebben in overeenstemming met de mili
taire autoriteiten in "de laatste dagen hun
politiek van uithongeren tegen de boeren
verscherpt, teneinde hen zoodoende te
dwingen voor den krijgsdienst aan te mel
den. In een dorp heeft een groep Arabieren
als vergelding het huis van een Engelsch-
man overvallen, waarin zich verscheidene
Britsche ambtenaren bevonden. Het kwam
hierbij tot een hevige schietpartij, in het
verloop waar-van eenige Engelscheh werden
gedood.
In Haifa is, volgens andere berichten, in
de onmiddellijke omgeving van een Brit-
schen militairen post een bom ontploft.
Volgens een bericht uit Jerusalem hebben
de Britsche autoriteiten in Palestina in de
afgeloopen week weer vier Palestijnsche
Arabieren ter dood veroordeeld.
Uit de laatste berichten omtrent den
strijd in Irak blijkt dat de toestand vrij
wel onveranderd is. Het Zuidelijk comman
do meldt, dat twee Britsche vliegtuigen
boven Amara bommen hebben neergewor
pen, zonder schade aan te richten. De
ring om het Britsche kamp bij Basra is,
volgens het legerbericht van gisteren,
nauwer toegehaald. Het Iraksche lucht
wapen meldt, dat alle gevechtsvliegtuigen
onbeschadigd van verschillende onderne
mingen zijn teruggekeerd.
De vijand heeft luchtaanvallen gedaan
op eenige steden. Tengevolge van den af
weer konden geen bommen worden neer
geworpen. Slechts boven Nasseria gelukte
het vier vijandelijke bommenwerpers bom
men neer te werpen, echter zonder resul
taat. De Iraksche politie in fort Roetbah
heeft Britsche vliegtuigen beschoten, die
laag boven het fort vlogen, in de meening,
dat Roetbah door de Engelschen bezet
was. Toen zij kennis kregen van den
werkelijken toestand namen de vliegtuigen
de vlucht.
Diplomatieke kringen te Ankara volgen
met levendige belangstelling de intensieve
bedrijvigheid, die aan den dag wordt gelegd
in Ankara door dien Irakschen minister
van oorlog, zoo meld* het D.N.B. De Irak
sche minister zou een uitvoerige uiteenzet
ting hebben gegeven betreffende den toe
stand, die in zijn land heerscht ten gevolge
der Britsche agressie. In dit verband wijst
men er op, dat de Engelsch^ ambassadeur
alles in het werk heeft gesteld om een
onderhoud te kunnen krijgen met den
Iraksche minister. Tot dusver heeft deze
ontmoeting niet plaats gevonden en de
vertegenwoordiger van Irak zou te ver
staan hebben gegeven, dat hij niet het
voornemen heeft den officieelen vertegen
woordiger van Londen een onderhoud toe
te staan.
HET IRAKSCHE WITBOEK.
De regeering van Irak werkt op het
oogenblik aan een witboek, teneinde de
wereld op de hoogte te stellen van den
waren achtergrond der gebeurtenissen
welke tot het Engelsch-Iraksche conflict
geleid hebben. Uit de in dit witboek ver
zamelde documenten blijkt, dat de vroe
gere regent, Abdoel Illah, bij den staats
greep op 1 April eerst naar het Engelsche
troepenkamp van Habbaniyah gevlucht is
en vandaar aan boord van. een Engelsch
militair vliegtuig naar Basra vervoerd is.
Op 14 April had de Britsche ambassade
in Bagdad verlof gevraagd om 80.000 En
gelsche soldaten in tien groepen van elk
8000 man door Iraksch gebied te mogen
vervoeren. Op 18 April kwam het eerste
contingent van deze troepen in Basra
aan en de Britsche militaire autoriteiten
vroegen bij die gelegenheid om oerlof, hun
troepen tien dagen op Iraksch gebied te
mogen laten teneinde zich aan tc passen
aan het klimaat. Na afloop van deze tien
dagen werden echter in het geheel geen
toebereidselen gemaakt om verder te rei
zen, doch kwamen integendeel nieuwe con
tingenten te Basra aan. Wegens de dui
delijke schending van het verdrag hebben
de Iraksche autoriteiten toen voorzorgs
maatregelen genomen om het troepen
kamp van Habbaniyah te omsingelen, ten
einde te verhinderen, dat de daar gelegerde
troepen zich zouden vereenigen met de
manschappen, die in Basra geland waren.
Als vergelding voor dezen maatregel open
den de Britsche troepen op 2 Mei het
vuur op de Iraksche strijdkrachten.
Een waarschuwing van de Duitsche regeering.
Uit Berlijn meldt het D.N.B. Officieel
wordt bekend'gemaakt
Na de ontwikkeling van den oor
log in het Oosten der Middelland-
sche Zee moeten in de toekomst
ook gevechtshandelingen der Duit-
sche strijdkrachten op de Roode
Zee verwacht worden. Ieder schip,
dat dit, daarmede tot operatiege
bied geworden, zeegebied bevaart,
stelt zich bloot aan vernietiging
door mynen en andere oorlogsmid
delen.
De Duitsche regeering waarschuwt der
halve dringend voor het bevaren van het
in gevaar gebrachte gebied, dat als volgt
is begrensd
Het Noordelijke deel van de Roode Zee
met inbegrip van de Golf van Suez en de
golf van Akaba tot aan den Noordelijken
keerkring. Uitgezonderd blijven de terri
toriale wateren van Saoedie Arabië.
Een regeling voor het bevaren van het
genoemde operatiegebied door speciaal ge
kenmerkte pelgrimschepen blijft voorbe
houden.
DE VERLIEZEN DER ENGELSCHE
MARINE.
De verliezen der Britsche marine, die in
April, bij de vlucht der Engelsche troe
pen uit Griekenland, zeer groot waren,
duurden in Mei voort. Tusschen 1 en 12
Mei, aldus verneemt het D.N.B, zijn zes
Engelsche. oorlogsbodems tot zinken ge
bracht en vijf in gevechten ernstig be
schadigd. In de zeeën rondom Engeland
hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen een
torpedobootjager, een wachtschip van on
geveer 1.000 ton, een motortorpedoboot
en twee patrouillevaartuigen tot zinken ge
bracht. Bij Malta is, eveneens door een
luchtaanval, een Engelsche duikboot ver
nield, in de golf van Soeda bij Kreta is
een Engelsche kruiser door voltreffers ern
stig beschadigd. Bij de beschieting van
Benghazi door een Britsch eskader zijn
door den Duitschen tegenaanval, onderno
men door Stuka's, drie Engelsche kruisex-s
en toi-pedobootjagers zwaar beschadigd.
Bovendien is een Britsche duikbootval door
een duikboot getorpedeerd.
DUIKBOOT AANVAL OP EEN
CONVOOL
Van een Engelsch convooi in het Noor
delijk deel van den Atlantischen Oceaan
zijn door Duitsche duikbooten 13 vracht
schepen vernietigd, verneemt het D.N.B.
Het eerst gelukte het een duikboot in
actie te komen tegen het door oorlogssche
pen krachtig beschermde convooi en in
herhaalde aanvallen vier schepen tot zin
ken te brengen. De achtervolging van het
stei"k gedunde, doch nog in gesloten for
matie varende convooi werd begonnen door
anöere duikbooten. Ondanks den hevigen
afweer door Engelsche torpedoboot jagers
gelukte het hun negen zwaar beladen
schepen uit het convooi weg te schieten.
Deze nieuwe convooiramp kostte Enge
land dertien met oorlogsmateriaal vol ge
laden vrachtschepen, met een gezamenlij-
ken inhoud van 76.000 b.r.t.
NOORSCHE SCHEPEN TOT
ZINKEN GEBRACHT.
In marinekringen te New York ver
klaart men, dat de voor Engeland varen
de Noorsche vrachtschepen „Augvald"
(4811 ton) en „Profit" (1608 ton) in het
Noordelijk deel van den Atlantischen
Oceaan tot zinken zijn gebracht. Beide
schepen waren onlangs niet oorlogstuig
aan boord) naar Engeland vertrokken.
DE NIEUWE VLEESCHB0N.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij deelt het
volgende mede met betrekking tot de dis
tributie van vleesch en vleeschwaren
De met „15 vleesch" gemerkte
bonnen van de vleeschkaart geven
gedurende het tijdvak van Don
derdag 15 Mei tot en met Donder
dag 22 Mei a.s. elk recht op het
koopen -van een half randtsoen
vleesch, been inbegrepen of een
half rantsoen vleeschwaren.
De met „15 worst, vleeschwaren"
gemerkte bon geeft in bovenge
noemd tijdvak uitsluitend recht op
een half rantsoen vleeschwa
ren.
Het koopen met deze bonnen blijft ge
oorloofd tot en met Zaterdag 24 Mei a.s.
Het rantsoen vleesch, dat per twee
bonnen kan worden gekocht, bedraagt 100
gram.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per
twee bonnen kan worden gekocht, be
draagt 75 gram voor gerookt of gekookt
varkens-, rund-, kalfs-, paarden- en scha-
penvleesch en voor gerookte worstsoorten,
100 gram voor gekookte worstsoorten, rol
pens en knakworst, 125 gram voor lever
artikelen, tongenworst en nierbrood, 150
gram voor bloedworst of 100 gram ver
duurzaamde kip, eend, gans of kalkoen,
been inbegrepen.
Nogmaals wordt er de aandacht op ge
vestigd dat de de met „een rantsoen
vleesch" gemerkte bonnen elk recht geven
op 100 gram vleesch (been inbegrepen) of
1 rantsoen vleeschwaren als boven om
schreven.
DE SCHEERZEEP-BON.
Alleen de paarse bon „K" van de
textielkaart geldig.
De secretaris-generaal van het departe
ment* van handel, nijverheid en scheepvaart
deelt het volgende mede
Zooals bekend geeft de met „k" gemerkte
bon yap de nieuwe textielkaart, welke werd
uitgereikt aan mannen en jongens van 15
jaar en ouder recht op het koopen van 50
gram scheerzeep of een tube dan wel een
pot 3cheercrème.
Nu is echter gebleken, dat ondanks bo-
venstaande duidelijke omschrijving bij ver
scheidene detaillisten ook de met „k" ge
merkte bonnen van de drie andere soorten
textielkaarten worden aangeboden, waarop
in enkele gevallen eveneens scheerzeep
werd afgeleverd. In verband hiermede
wordt er nadrukkelijk de aandacht op ge
vestigd, dat uitsluitend de
paarse bonnen „k" van de textielkaart
van mannen en jongens boven 15 jaar recht
op scheerzeep of scheercrume geven.
Op den met „k" gemerkten bon van de
textielkaart van jongens van 3 tot 15 jaar,
van vrouwen en meisjes van 15 jaar en
ouder en van meisjes van 3 tot 15 jaar,
welke respectievelijk groen, lichtoranje en
blauw van kleur zijn, mag dus geen scheer
zeep of scheercrème worden afgeleverd. Het
afleveren op deze bonnen is strafbaar, ter
wijl daarop begrijpelijkerwijze geen herbe
voorrading zal plaats vinden.
Generaal-veldmaarschalk
Von Wltzleben in Den Haag,
Op een bezichtigingsreis door de weste
lijke gebieden is generaal-veldmaarschalk
Von Witzleben gisteren te 's Gravenhage
aangekomen. De veldmaarschalk bracht
bij deze gelegenheid een bezoek aan den
militairen bevelhebber hier te lande, ge
neraal der vliegers Fr. Christiansen, en
aan den Rijkscommissaris voor de bezette
Necbrlandsche gebieden, Rijksminister
Seyss Inquart.
De ontwikkeling van het
bedrijfsleven.
Dinsdag heeft de afkondiging plaats
gevonden van het derde uitvoeiïngsbesluit
van den secretaris-generaal van het. de
partement van handel, nijverheid 'en
scheepvaart, betreffende den opbouw van
een zelfstandige organisatie ter ontwik
keling van het bedrijfsleven. De publicatie
van dit besluit vestigt nog eens de aan
dacht op de belangrijkheid van het com
plex van maatregelen, welke in de laatste
maanden met het oog op den organïsato-
rischen opbouw van het Nederlandsche
bedrijfsleven zijn getroffen.
Visschers schenken een deel van
hun loon aan Winterhulp
Nederland.
Nu de visschers weer de kustvisscherij
kunnen beoefenen en hun inkomsten daar
door ruimer zijn dan vroeger, hebben een
20-tal visschers besloten' 1 procent van de
inkomsten af te staan voor minder be-
deeldie landgenooten. Als eerste gift had
den zij een bedrag van 2500 gulden aan
geboden.
Deze daad is bijzonder sympathiek, als
men bedenkt, dat de gevaren op zee op het
oogenblik veel grooter zijn geworden. Des
ondanks trekken de visschers er op uit en
is er weer leven in IJmuiden gekomen,
hetgeen ook aan anderen ten goede komt.
Het maken van vingerafdrukken voor het nieuwe persoonsbewijs is een bezigheid,
die met groote nauwkeurigheid moet worden uitgevoerd.
Verkoopen van distributiebescheiden niet
geoorloofd.
Nieuwe voorschriften vastgesteld.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visscherij en van het
departement van handel, nijverheid en
scheepvaart maakt het volgende met be
trekking tot de verschillende distributie
bescheiden bekend.
Het koopen, verkoopen en onbevoegd
voorhanden hebben van distributiestam
kaarten is zooals op deze kaarten is
aangegeven verboden.
Aan dit verbod is een uitbreiding
gegeven in dien zin, dat in den ver
volge ook het koopen, verkoopen,
te koop aanbieden en onbevoegd
voorhanden hebben van de overige
distributiebescheiden zooals alge-
meene bonkaart, vleeschkaart,
bloemkaart, textielkaart, boter- en
vetkaart enz. verboden is, aange
zien het verkoopen van distributie
bescheiden in strijd is met een der
grondbeginselen van de distributie.
Bovendien is het verboden bij het
ruilen van bonnen, al dan niet tegen
geldelijke vergoeding, bemiddeling
te verleenen of gelegenheid tot het
ruilen van bonnen in café's e.d. te
bieden.
Z.g. „ruilrubrieken" in dagb^den en tijd
schriften, alsmede „ruilbureaux" voor dis
tributiebescheiden, zijn dus niet meer ge
oorloofd, terwijl het de pers evenmin is toe
gestaan advertenties betreffende bonnen-
ruil op te nemen.
Voorts is bepaald, dat personen, wier
distributiestamkaarten zijn voorzien van de
gestempelde aanduiding „hoofd", maar die
tengevolge van gewijzigde omstandigheden
geen hoofd van een gezin of samenwoning
meer zijn, of niet meer afzonderlijk een
zelfstandige huishouding voeren, onverwijld
hun distributiestamkaart aan den burge
meester tot wijziging van de gegevens die
nen aan te bieden. Eigenhandig wijzigingen
in deze gegevens aanbrengen is niet toege
staan.
Tevens is een regeling getroffen met be
trekking tot de extra distributiebescheiden,
welke verstrekt worden aan personen, die
zwaren of zeer zwaren arbeid verrichten.
Waxmeer de betrokken persoon dien arbeid
ten gevolge van gewijzigde omstandigheden
niet meer verricht, zullen de extra ver
strekte distributiebescheiden weer bij den
plaatselijken distributiedienst ingeleverd
moeten worden.
Aangezien in de practijk is gebleken, dat
vele handelaren niet de noodige zorg in acht
nemen bij het bewaren van de bonnen en
andere distributiebescheiden, die zij onder
hun berusting hebben, is bepaald, dat ieder,
die terzake van de uitoefening van zijn be
roep of bedrijf distributiebescheiden onder
zich heeft, verplicht is de noodige zorg bij
het beheer en het bewaren daarvan aan te
wenden. Handelaren, die op onverantwoor
delijke wijze met distributiebescheiden om
springen loopen derhalve de kans met den
strafrechter in aanraking te komen.
Een nieuw model bankbiljet van f 10.-.
De directie van de Nederlandsche
Bank maakt ingevolge artikel 17, lid 1
der bankwet 1937 bekend, dat zij een
nieuw model bankbiljet van 10 in
omloop zal brengen.
Op de voorzijde is de tekst
„De Nederlandsche Bank betaalt
aan toonder tien gulden".
geplaatst in een geguillocheerde rozet,
waarvan de kleur van links naar rechts
overgaat van blauw in donker grijsachtig
groen.
De handteekeningen van den secretaris
en van den president zijn respectievelijk
links en rechts onder de rozet geplaatst.
Het rechter gedeelte van het biljet wordt
ingenomen door een gegraveerd portret
naar het schilderij „De schoone herderin"
van Paulus Moi-eelse. Het portret is ge
plaatst boven een compositie van geguil
locheerde rozetten en hiermede te zamen
gevat in een lijst van geguillocheerde
bladmotiefjes.
Het linkergedeelte van het biljet is in
het midden onbedrukt en toont bij door
zicht als watermerk het beeld van een
ouden man Verder komt ongeveer in
het midden van het biljet eenige malen
onder elkaar als watermerk het getal „10"
voor, terwijl in den rechter benedenhoek
als watermerk de paraaf „J. F. de B."
zichtbaar is.1Ter zijde van het portret-
watermerk staan verticaal in sierschrift
de woorden „De Nederlandsche Bank" in
blauwe kleur, onder het watermerk is een
schelpvormige geguillocheerde figuur ge
plaatst, waarin tusschen de kleuren blauw
en bruinrood een figuur van fijne witte
lijnen zichtbaar is. Het overige deel van
de voorzijde van het biljet wordt ingeno
men door een patroon van golvende lijnen,
waarin de kleuren bruin, grijsblauw en
groen elkaar afwisselen aan de boven
zijde is het getal „10" in gestreepte cijfers
tweemaal aangebracht.
Op de achterzijde van het biljet
staat een in rood, blauw en grjjs gedrukt
wapenschild, begrensd door geguillocheer
de rozetten in de kleuren helderbruin, don-
kei*5ruin en groen en omsloten door smalle
gelinieerde banden in helder., en donker
bruine kleur. De ruimten tusschen de ban
den zijn boven en onder het wapenschild
gevuld door gestyleerde afbeeldingen van
oranjetakken in roode, blauwe en grijze
kleur. In het midden over het wapenschild
en de rozetten zijn de woorden „De Ne
derlandsche Bank" in donkerbruine kleur
geplaatst. Ter rechterzijde van het biljet
is ter plaatste van het portret-watermerk
een gedeelte onbedi-ukt gelaten. Dit ge
deelte wordt omsloten door een veld van
blauwe en grijze horizontale golflijnen,
waarop het getal „10" boven en beneden
voorkomt Het getal „10" is verder ge
plaatst in den linker-bovenhoek van het
biljet. Onder het witte vakje is op een
grijzen ondergrond de tekst van artikel
208 van het Wetboek van Strafrecht af
gedrukt De overige ruimte op de achter
zijde van het biljet is linies gevuld met ho-
rizontale en rechts met verticale golflijnen
in afwisselend groene en biuine kleur.
Serieletters en nummers zijn driemaal in
zwart gedrukt, n.l. links en rechts aan de
bovenzijde en links aan de benedenzijde
van het biljet. Het woord „Amsterdam"
en den datum zjjn in den rechterbeneden
hoek aangebracht. De namen van den ont
werper C. A Lion Cachet, en van de
drukkers Joh. Enschede en Zonen zijn bo
ven het portret-watermerk in het witte
vakje geplaatst
De biljetten zijn gedrukt op papier van
ongeveer 144 X 82 mm. en gedateerd van
9 Juli 1940 af.
Het ligt in de bedoeling dit water
merk te zijner tijd te doen vervangen door
een watermerk, voorstellende een druiven
tros met ranken. In dit papier is een pa
raaf-watermerk „De B" in den linkerbe-
xxedenhoek geplaatst
