Provinciale Zeeuwsche Courant
^1 AARDAPPELEN OP DEN BON.
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
VLOTTE BUREAUCRATIE.
r
Oplaag 16.500 ex. J
Het huurbeschermingS'
besluit afgekondigd.
Anderhalve kilo per persoon per week.
waarin opgenomen de
184ste JAARGANG NUMMER 100
MAANDAG 28 APRIL 1941
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS:
19 cent oe* week.-ot I 2.42 per kwartaal
Franco per post 2.63 per kwartaal.
Afzonderlijke nummer* 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS'
Van 1-5 regel* «1.65. iedere regel meer
33 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertentie* van 1—5 regels t0.55,
iedere regel meer 11 ct. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS*'
Het lot in eigen hand, opdat onze sa
menleving zich naar eigen Nederlandschen
aard kan ontwikkelen. Daartoe is het van
belang, dat men zich op het verleden en het
heden bezinne, niet slechts verantwoorde
lijken zoeke en met een beroep op de toe
komst uitsluitend het verleden koestere.
Het gaat om positieven arbeid. Twee din
gen arbeid positief. Daar ligt de taak
voor het heden en de goede behartiging
daarvan is de meest betrouwbare wissel
op de toekomst.
Zoo is het zaak ook deze tijd van onze
kerheid, van verwarring en tekort aan ve-
"lerlei op zijn positieve waarde te taxeeren.
Het is en laten we nu niet zoo dwaas
z\jn, daarvoor bij voorbaat de oogen te
sluiten onmiskenbaar, dat in de maan
den, die achter ons liggen veel tot' stand is
gebracht, waarmede onder normale ver
houdingen veel meer tijd gemoeid zou zijn
geweest, gesteld dan, dat er Inderdaad iets
van zou zijn terecht gekomen. Dat ge
schiedde niet, men versta ons wèl, omdat
de omstandigheden nu abnormaal zijn.
Neen, de methode heeft een verandering
ondergaan, een verandering ten goede. Wij
leeren minder bureaucratisch, minder com
missoriaal te denken. Wanneer er thans
nog sprake is van bureaucratie, dan kan
men haar zeker de waardeèring toekennen,
dat zij vlotter is, wat betreft de beharti
ging der aan haar toevertrouwde belangen.
Daarvan zien we de bewijzen voor onze
oogen.
Men herinnert zich wellicht nog de brand,
die indertijd een gedeelte van de Middel
burgsche Lange Delft in de asch legde.
Welk een lijdensweg moest er worden af
gelegd, voordat met den wederopbouw een
aanvang kon worden gemaakt Hoe lang
heeft een plan tot herstel van een der pan
den, dat onmiddellijk werd ingediend, in de
portefeuilles van commissies a, b en c ge
rust? Zoolang, dat er van uitvoering niets
terecht kwam. Men denke eens aan het
aspect van de herbouwde straat. Het was
metterdaad de getrouwe afspiegeling van
het verschil van opvatting en inzicht en
wanneer er ooit sprake^was van ontluiste
ring, dan was het wel hier.
Zeker, wij moeten afwachten, wat er
thans van den wederopbouw van Middel
burg terecht zal komen. Het zijn factoren
van anderen aard, die op de plannen van
invloed zijn. Het gaat voor het oogenblik
slechts om het signaleeren van de groote
lflnen. Waar men die vroeger gemist heeft,
daar springen zij thans duidelijk iiy.het
oog. Er is een plan met karakter, dat
reeds thans, nauwelijks een jaar nadat
zich de ramp aan Middelburg voltrok, een
waarborg ervoor is, dat ons de wanver
houdingen gespaard blijven.. Zeker, zoo
wilden wij vroeger ook werkfen, maar w\j
konden het niet, omdat bureaucraten ons
den weg versperden en de goede bedoe
lingen torpedeerden. Thans heeft de bu
reaucratie den weg geëffend. Een bureau
cratie hebberf wij gehouden misschien
heeft zy onder den drang der omstandig
heden wel uitbreiding ondergaan maar
zij heeft het statige zwart verwisseld voor
het vlotte colbert, 't Is niet oneerbiedig,
nu te spreken van de bureaucratie in
hemdsmouwen.
Dat is niet maar een toevalligheid, het
is geen uitzondering, dat de departemen
tale molen vlug draait. Neen, dit is de
ten'denz van een nieuwen tijd. Hier zijn
nieuwe opvattingen bezig zich baan te
breken en wjj mogen blij zijn, dat het hei
lige huisje der bureaucratie het loodje
heeft moeten leggen. Er zal wel niemand
zijn, die er naar verlangt, dat met den we
deropbouw onzer verwoeste steden ook dit
huisje wordt hersteld. Het is in puin ge
slagen en niemand zal er bedroefd om zijn.
Wij kunnen werkelijk vrijer ademen, nu
wij den ouden bureaucratius zien vervan
gen door den vlotten en eleganten jonge
ling, die weliswaar denzelfden naam
draagt, 'maar die den moed heeft gehad de
ramen- open te zetten.
Een nieifwe tijd. Hij is niet verwerpelijk,
omdat de oude tijd zoo goed was. Want
dat goede was in vele gevallen-onverteer
baar oudbakken. Wij kunnen, om in dezen
stijl te blijven, er waarlijk niet rouwig om
zijn, dat de tijd, waarin de politieke kop
stukken warm liepen en hoe voor
het versche cadetje, is afgesloten.
Wij gaan wat vlotter leven en wie tot
deze erkenning komt. begaat geen on
recht jegens het verleden. Het nieuwe is
niet -terstond verwerpelijk, omdat buiten
landers het ons hebben voorgezet.
Het is een Nederlandsche zaak en we
hebben de kans, om het een Nederlandsche
zaak te doen blijven. Maar dat hangt van
de Nederlanders zelf af.
Er worden in dezen trjd heel wat heilige
huisjes gesloopt. Men kan dat betreuren,
omdat de hang naar het verleden, naar
den goeden ouden tijd bij velen zoo diep
geworteld is, dat men in het nieuwe van
den huidigen tijd het goede niet vermag te
ontdekken. Laat men deze menschen niet
terstond en onvoorwaardelijk veroordeelen.
Zulks zou een bedenkelijk gemis aan zelf
kennis openbaren, waar immers allen, hoe
wij overigens ook mogen denken en spre
ken, op een verborgen plaatsje nog iets
van dien goeden ouden tijd koesteren. En
bovendien, wij moeten allen in dezen tijd
van ontwaardiging en vervorming een
geestelijken omzwaai van beteekenis maken.
Wie dezen omzwaai met verbluffend élan
maakt, geeft hoogstens blijk van geeste
lijke onevenwichtigheid en bewijst mis
schien, dat hij in het jonge verleden of met
zijn eigen geweten kiekeboe heeft gespeeld,
of zijn omgeving heeft misleid. En deze
houding verdient, zacht uitgedrukt, slechts
afkeuring. Het Nederlandsche volk is in
zijn geheel genomen een evenwichtig volk,
wars van salto's mortales. Dit moge op
de creditzijde worden -geboekt, aan den
anderen kant mag niet uit het oog worden
verloren, dat deze karaktertrek ook kan
leiden tot verstarring, tot inkapseling en
tot een veroordeeen van het nieuwe om het
nieuwe.
Wij moeten ons in dezen tijd hoeden
voor den weg van den minsten weerstand.
Zoowel in het negatieve als in. het posi
tieve. Deze tijd moge vóór alles zijn karakr
tervormerid en -stalend.
Hetgeen niet wegneemt, dat iedereen de
plicht heeft zich de teekenen van den tijd
schei*p te realiseereri en zich ervan bewust
te worden, dat er een breuk met het ver
leden is gemaakt, (lie, hoe de loop der ge
beurtenissen ook moge zijn, enkeling en
gemeenschap vroeger of later zal plaatsen
voor de consequentie, de periode van voor
den tienden Mei als absoluut verleden tijd
te erkennen.Men kan van meening ver
schillen over de toekomstige politieke en
geestelijke oriënteering, over inrichting en
doelstelling van het maatschappelijk leven,
niemand ontkomt aan de erkenning, dat
een période in de wereldgeschiedenis en
ook in de geschiedenis van eigen land en
volk is afgesloten. Wij leven midden ia de
barensweeën van een nieuwen tijd en het is
dringend noodig, dat men de groote lijnen
van dien nieuwen tijd in zich opneemt en
die poogt te construeeren tót een sluitend
geheel.
Het Nederlandsche volk, zoo ongeveer
heeft de Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied het uitgedrukt, heeft
de toekomst van zijn land in eigen hand.
Daarmede tot uitdrukking brengend, dat
het verzekeren van die toekomst niet een
zaak is van den bezetter, maar een aange
legenheid van het Nederlandsche volk. De
bezetter is dat slechts voor den duur van
den oorlog, maar het Nederlandsche volk
heeft tot taak om reeds thans, gedurende
den bezettingstijd zijn lot en zijn toekomst
te^ onderkennen, daarbij als onafwijsbaar
aanvaardend de gevolgen van een sociale
en politieke revolutie, welke zich over Eu
ropa bezig is te voltreken.
DE ENGELSCHE
LUCHTAANVALLEN.
Het A.N.P. meldt uit Den Haag In den
nacht van Vr'.'dag op Zaterdag vlogen
enkele Engelsche vliegtuigen ons land
binnen en wierpen hier en daar bommen
uit. die geen schade van beteekenis aan
richtten. Vier woonhuizen werden zwaar
der, twee licht beschadigd. Drie burger
lijke. personen liepen lichte kwetsuren op.
Op een andere plaats werd een gasleiding
geraakt, zoodat een kortstondige storing
in de gasvoorziening plaats vqnd. Ten
slotte was er, hier en daar nog eeni&e
glasschade.
De viering van den 1 Mei-dag.
De persdienst van het N.V.V. meldt Op
Donderdag 1 Mei a.s. zullen de kantoren
van het N.V.V. en de aangesloten vakorga
nisaties gesloten zijn. In verband hiermede
heeft het N.V.V. zich tot het departement
van sociale zaken gewend met het verzoek
om op dien dag stempelverlof te geven
voor de werkloozenkassen. Dit verzoek is.
ingewilligd, hetgeen nu beteekent, dat door
de kastrekkers op Donderdag 1 Mei 1941
niet gestempeld behoeft te worden, maar
dat desondanks over dien dag wel uitkee-
ring zal worden verstrekt.
Bescherming van den economisch
zwakkere.
DE RECHTER ALS BEMIDDELAAR.
Heden is in het licht gekomen een be
sluit van de secretarissen-generaal van de
departementen van Justitie en Binnenland-
sche Zaken, waarin regelingen zijn getrof
fen ter bescherming van den huurder
tegen onredelijk op treden van den ver
huurder.
In de dagelijksche persconferentie heb
ben prof. rnr. A. H. M. J. van Kan, raad
adviseur van het departement van Justitie
en dr. Koerner van het rijkscommissariaat
een toelichting op dit besluit gegeven,
waarvan men den tekst elders in dit num
mer vindt afgedrukt.
Prof. Van Kan herinnerde er aan, dat
er wel reeds een huurprgzenbesluit be
staat, waarvan de strekking is „opdrijving
van huurprijzen te voorkomen, doch de er
varing heeft geleerd, dat op verschillende
wjjzen het effect van dit besluit te niet
kan worden gedaan, o.a. doordat de huur
der door den verhuurdér wordt genood
zaakt zijn huis te verlaten. Ten einde deze
praktijken te voorkomen is het huurbe-
schermingsbesluit ingevoerd, waardoor het
huurprjjzenbesluit zoo effectief mogelijk
wordt gemaakt, en bijv. ook verhinderd
wordt, dat in sommige plaatsen van ons
land, waar woningen schaarsch zijn, van
deze schaarschte misbruik wordt gemaakt
om de huurprijzen op te drijven.
In de getroffen regeling is zoowel een
sociaal als een maatschappelijk motief te
vinden.
Men wil den economisch zwakkere
tegen den verhuurder beschermen en het
zou uit maatschappelijk oogpunt dwaas
zijn, indien de menschen thans van wonin
gen zouden moeten wisselen, alleen omdat
de verhuurder misschien een hoogeren
huurprijs zou kunnen bedingen. Aan den
anderen kant gaat men den'huurder na
tuurlijk niet beschermen door dik en dun,
zooals voldoende uit het besluit blijkt. Het
streven van de regeling is de bescherming
te houden binnen billijke en redelijke gren
zen, zoodat ook met gegronde motieven
van den verhuurder rekening kan worden
gehouden en de bescherming zich bijv. niet
uitstrekt tot gevallen, waarin de huurder
zijn verplichtingen niet nakomt, het ver
huurde misbruikt of den verhuurder over
last veroorzaakt.
Dr. Koerner wees er op. dat het natuur
lijk niet de bedoeling is. dat partijen voor
elk meeningsverschil naar den rechter
loopen. Allereerst moet getracht worden
eventueele geschillen door onderling over
leg tot een oplossing te brengen en eerst
wanneer dat niet lukt, zal men goed doen
zrjn geval aan den rechter voor te leggen,
die dan als bemiddelaar kan optreden en
een billijke regeling kan opleggen.
Na de verovering der Orieksche havenstad Kavalla. Duitsche legerwagens
aan de kade. (Weltbild-Pax-Holland).
BROODRANTSOEN VERHOOGD.
In verband met te verwachten ver-
voersmoeilijkheden is, ter voorko
ming van stagnatie in de voorziening
als voorzorgsmaatregel met ingang
van heden de aardappeldistributie
ingevoerd, waaronder alle soorten
consumptie-aardappelen zijn begre
pen.
Het rantsoen is vastgesteld op V/2
K.G. per persoon per week, behalve
voor kinderen beneden den leeftijd
van 4 jaar, die V* K.G. per week zul
len krijgen, terwijl voor arbeiders die
zwaren arbeid verrichten het rant
soen is gesteld op 2/4 K.G. en op 3
K.G. voor hen die zeer zwaren arbeid
verrichten.
Ter compensatie is een extra
broodrantsoen ingevoerd, waartoe de
geldigheidsduur van de broodbonnen
op 6, inplaats van op 7 dagen is ge
bracht.
Onder de distributie zullen alle soorten
consumptieaardappelen vallen.
In de persconferentie van j.l. Vrijdag,
heeft de directeur-generaal van de voed
selvoorziening, ir. S. L. Louwes, een over
zicht gegeven van de aardappelpositie van
het oogenblik.
De totale aardappelpositie en in het bij
zonder de te verwachten vervoersmoeilijk-
heden, waardoor de import van aardappe
len in de naaste toekomst mogelijk stag
natie zal ondervinden, hebben er mede
aanleiding toe gegeven als voorzorgsmaat
regel tot de distributie van aardappelen
over te gaan met ingang van Maandag 28
April.
Met het oog op den omvang van den
beschikbaren voorraad en op den tijds
duur, waarvoor deze voorraad nog moet
strekken, is het aardappelenrantsoen in
het algemeen moeten worden vastgesteld
op 1 Vz kg. per persoon per week.
Voor kinderen, beneden den leeftijd van
4 jaar, die een kleinere hoeveelheid plegen
te gebruiken, wordt het rantsoen lager
gesteld, namelijk op kg.
Daarentegen zullen de arbeiders, die
zwaren arbeid verrichten boven het nor
male rantsoen van IV, kg. per persoon
per week een extra-rantsoen kunnen be
trekken, namelijk van Vi kg. Het totale
wekelijksche rantsoen voor deze arbeiders
zal dus 2 kg. bedragen.
Arbeiders, die zeer zwaren arbeid ver
richten, krijgen een extra rantsoen, grooter
dan dat van de arbeiders, die zwaren ar
beid verrichten, namelijk van 1% kg. Het
totale wekelijksche rantsoen van arbeiders,
die zeer zwaren arbeid verrichten, zal dus
3 kg. groot zijn.
Voor het feit, dat aldus de aardap
pelen moeten worden gerantsoeneerd,
wordt een compensatie geschapen door
instelling van een extra-broodrantsoen.
Dit zal worden bereikt door den gel
digheidsduur van den eerstvolgenden brood
bon van 7 dagen op 6 dagen te stellen.
Hierdoor wordt tevens bereikt, dat het
extra-rantsoen voor kinderen beneden de
jaar de helft bedraagt van dat, van
de normale verbruikers, terwijl het extra
broodrantsoen voor hen, die zwaren, res
pectievelijk zeer zwaden arbeid verrichten
1% respectievelijk 2 X zoo groot is als
het normale extra-rantsoen.
Ook na de eerste week zal een'
extra-broodrantsoen toegekend blijven.
Het is volstrekt niet uitgesloten,
dat over eenigen tijd het aardappelen-
rantsoen zal kunnen worden verhoogd.
Of dit' mogelijk zal zijn, hangt o.a.
van .de weersgesteldheid af. Wanneer het
weder gunstig is, zoodat dè nieuwe aard
appelenoogst vroeg gereed zal zijn, zal
tot vergrooting van het rantsoen kunnen
orden overgegaan. Bovendien bestaat de
mogelijkheid, dat de vervoersomstandig
heden in het buitenland alsnog tot aard
appelenimport in staat zullen stellen. Ook
in dit geval zal verhooging van het rant
soen mogelijk zijn.
De aaidappelkaart.
Bij deze distributie zal binnenkort ge
bruik worden gemaakt van de aardap-
pelkaarten, welke op nader door de plaat
selijke distributiediensten bekend te ma
ken dagen uitgereikt zullen worden. Elke
nader aan te wijzen bon van deze kaar
ten zal per week recht geven op het
koopen van iy> kg. aardappelen. Aan kin
deren, die na 30 April 19.37 geboren zijn,
zullen halve kaarten worden uitgereikt
Personen, die zwaren arbeid verrichten
zullen ieder een. halve kaart extra, dus
in totaal ieder 1*£ kaart ontvangen en
personen, die zeer zwaren arbeid verrich
ten, ieder een heele kaart extra, dus
in totaal twee kaarten.
Geen kaarten zullen worden uitge
reikt aan personen, die uit eigen teelt
of door aankoop tot eind Juni a.s.
voor zich en him gezinsleden met in
wonend personeel beschikken over ten
minste 15 kg. aardappelen per persoon.
Van degenen, die 15 kg. aardappelen
of meer in voorraad hebben, doch niet
per gezinslid over 15 kg. be
schikken, zal een met hun voorraad
overeenkomend aantal kaarten worden
ingehouden. Wie ibet zijn gezin over
15 kg. aardappelen of meer per ge
zinslid beschikt, behoeft dus geen
kaarten af te halen, men is verplicht
aan den uitreikenden ambtenaar alle
gevraagde inlichtingen over den voor
raad, waarover men beschikt, te ver
strekken. Tegen degenen, die niette
genstaande het feit, dat zij over vol
doende aardappelen beschikken, zich
een aardappelkaart doen uitreiken, zal
op grond van de distributiewet 1939
een strafrechtelijke vervolging inge
steld kunnen worden.
In hotels, restaurants e.d. behoeven de
gasten geen bonnen voor aardappelen af
'te geven.
Mede in verband hiermede zullen geen
wisselbönnen voor aardappelen in omloop
worden gebracht.
VOORLOOPIGE REGELING.
Gedurende de weken van 28 April tot
en met 4 Mei a.s. en van 5 Mei tot en
met 11 Mei a.s. zal, in afwachting van
de uitreiking der aardappelkaarten, ge
distribueerd worden met gebruikmaking
van de bonnen der broodkaarten.
De twintig met „15" genummerde
bonnen van de broodkaarten geven ge
durende de periode van Maandag 28
April tot en met Zondag 4 Mei a.s. te
zamen recht op het koopen van
kg. aardappelen. De bonnen, welke
■4 Mei a.s. nog niet gebniikt z\Jn.
blijven voorts geldig tot en met Woens
dag 7 Mei' a.s.
Met nadruk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat de twintig met „15" ge
nummerde bonnen van de broodkaart te-
zamen recht geven op 1% kg. aard
appelen. In verband hiermede wordt drin
gend verzocht de twintig-bonnen ook te
zamen aan een stuk af te geven.
Aangezien aan personen van 14 tot en.
met 21 jaar oud, 1/5 broodkaart extra
is verstrekt, zal déze groep van personen
gedurende twee weken een grooter rant
soen aardappelen kunnen koopen. Üit voor
deel komt bij de ingebruikneming dei;
aardappelkaarten evenwel te vervallen.
Met ingang van Maandag 12 Mei zal
wekelijks een bon van de aardappelkaart
voor het koopen van aardappelen worden
aangewezen. Met nadruk wordt er echter
de aandacht op gevestigd,dat de met
„een rantsoen aardappelen" gemerkte bon
nen reeds met ingang van Maandag 28
April recht geven op iy2 kg. aardappelen
per bon.
EXTRA BROODRANTSOEN.
Zooals boven vermeld is zal in ver
band met de distributie van aardappe
len het broodrantsoen worden ver
hoogd, hetgeen zal worden bereikt door
de distributieperiode voor brood voor-
loopig te verkorten tot zes dagen.
De met „14" genummerde bonnen der
broodkaart geven derhalve gedurende
het tijdvak van Maandag 28 April tot
en met Zaterdag 3 Mei, dus
niet, zooals bij het algemeene bericht
betreffende de bonaanwy zingen is be
kend gemaakt, tot en met Zondag 4
Mei, elk recht op het koopen van on
geveer 100 gram brood of een rant
soen gebak.
Deze bonnen mogen voorts nog ge
bruikt worden gedurende het tijdvak van
4 tot en met 11 Mei a.s. De eerstvolgende,
broodbon zal dus overeenkomstig het bo
venstaande geldig w-orden verklaard voor
een periode van zes dagen, aanvangende
Zondag 4 Mei.
Zij, die brood bakken uit graan van
eigen oogst, en in verband daarmede des
tijds hun broodkaarten hebben ingeleverd,
kunnen zich, indien zy minder dan 15 kg.
aardappelen per gezinslid in voorraad heb
ben, bij de plaatselijke distributiekantoren
vervoegen ter verkrijging van losse rant
soenbonnen voor aardappelen. teneinde
daarmede gedurende h'et tijdvak van 28
April tot en met 11 Mei aardappelen te
betrekken. Hetzelfde geldt voor hen, die
op medisch voorschrift him broodkaart
hebben ingeleverd ter verkrijging van rant
soenbonnen voor andere artikelen.
In een afzonderlijke publicatie zijn de
voor telers, groothandel, handel en instel
lingen van belang zijnde voorschriften be
kend gemaakt.
By beschikking van den secretaris
generaal van het departement yan
landbouw en visschery zijn alle soor
ten aardappelen aangewezen als distri
butiegoederen rn den zin van art. 4
der distributiewet.
