Provinciale Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Oplaag 15.800 ex.
De Engelsche
luchtaanvallen.
waarin opgenomen de
184ste JAARGANG NUMMER 15
ZATERDAG 18 JANUARI 1941
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS!
IS aam Mf aaak oi f 2.30 par kwartaal.
Fraaeo par pott (2.50 par kwartaal.
Aftoederiljke MMimm 5 ce«L
ADVERTENTIEPRIJS!
Vm 1 -5 rag all 11 AO, tartara rapat maar
30 aar*. B« abonnamaM apactala prfjx.
IQM*. aSvartanttaa»aa 1 - 5 rapa* 10.50,
tartara ragat maar 10 et. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit vier bladen
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Zeeland, gaat herbouwen.
wy hebben den laatsten tijd eenige som
bere klanken ten beste gegeven» met be
trekking tot het herstelprobleem, dat velen
in Zeeland met zorg en ongerustheid ver
vult. In onze beschouwingen hebben wjj
slechts uitdrukking gegeven aan datgene,
wat ln de harten van zeer velen, gedupeer
den door het geweld van den oorlog, leeft.
Het is een algemeen landsbelang, dat men
deze zaken ook eens vanuit den gezichts
hoek der gedupeerden zelf beziet en het
herstel niet verbindt aan overleggingen
van dikwerf al te administratieven aard
Voor de gedupeerden toch is herstel en
wederopbouw niet in de eerste plaats een
administratieve aangelegenheid, bq hen
wegen de zuiver menschelqke overwegin
gen het zwaarst. Hebben ^wq daarmede een
domper willen zetten op het eigenlijke werk
van den wederopbouw Geenszins, wq heb
ben slechts getracht duidelijk te maken,
dat het een niet van het ander te scheiden
is en dat voortreffelqke plannen slechts
dan ten volle tot verwezenlqking kunnen
komen, wanneer met de belangen der gedu
peerden ten volle rekening wordt gehou
den. Want zy zullen ervoor hebben te zor
gen, dat in de herbouwde steden een nieu
we welvaart zal opbloeien, Wq behoeven
daarover niet uit te weiden de herbouwde
steden van Nederland, hoe fraai en voor—
treffelqk en met hoeveel eerbied voor het
verleden zq ook mogen worden ingericht,
zullen doode steden worden, wanneer de
menschen, die belast zullen worden met
den economischen wederopbouw en dat
zyn toch ook de gedupeerden van Mei 1940
met een te zware belasting van hun
energie en hun geestelqk en maatschappe-
lqk vermogen worden geroepen tot .een
arbeid, die in zich zelf reeds zoo veel van
het doorzettingsvermogen zal vergen.
Maar daartegenover staatZeeland wil
houwen aan een nieuwe toekomst. Zeeland
zal ook bouwen aan een nieuwe toekomst
en het zal alle middelen aangrqpen, om
van dien herbouw het mooiste te maken,
dat er van te maken valt. Daarom ook
mogen wq met intense voldoening de publi
catie begroeten van het wederopbouwplan,
zooals dat dezer dagen in groote trekken
werd openbaar gemaakt. Het is ons daar
uit duidelqk geworden, dat uren in Den
Haag en ook in Middelburg geenszins heeft
stilgezeten. Inderdaad is dit van groote
beteekenis, dat in een tyd van enkele
maanden niet slechts een dienst uit den
grond werd gestampt, maar dat deze dienst
tastbaar werk heeft geleverd van zoo groo
te waardq' als waarvan de plannen voor de
onderscheiden plaatsen in Zeeland blijk
geven.
Na de Meidagen was er niets. Slechts de
chaos van verwoeste steden en dorpen, van
geïnundeerde gebieden en vernielde kunst
werken. De opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht verstrekte aan dr. ir. J. A.
Ringers de opdracht, in dezen chaos een
heid te scheppen niet alleen, maar boven
dien, om in een geheel nieuw organisato
risch verband den wederopbouw van Ne
derland ter hand te nemen. Dr. Ringers,
die als directeur-generaal van den Rijks
waterstaat zqn sporen reeds had verdiend,
heeft als Regeeringscommissaris, later als
Algemeen Gemachtigde van den Weder
opbouw en sedert kort als Algemeen Ge
machtigde voor de Bouwnijverheid, in kor
ten tijd een omvangrijk apparaat opge
bouwd en in de veelheid der problemen een
eenheid geschapen, welke hem in staat
stelde constructief werk te doen. Construc
tief in de eerste plaats, waar het ging om
het herstel van bruggen en verkeerswegen,
het bevaarbaar maken van rivieren en het
ontsluiten van geblokkeerde spoorlijnen.
Een belangrijk onderdeel van het weder-
opbouwwerk was het wederom bevaarbaar
maken van de stroomen en rivieren en het
lichten van de vaartuigen, die gedurende
de oorlogsdagen tot zinken waren gebracht.
Deze schepen moesten bovendien versleept
en hersteld worden en reeds het vorige jaar
waren 600 schepen hersteld, terwql een
groot aantal zich in een vergevorderd sta
dium van herstel bevindt.
In Zeeland waren alleen reeds 300
schepen gezonken. Aan 240 eigenaren
werden reeds vergoedingen in uitzicht
gesteld, waarvan 120 gevallen geheel
zijn afgedaan, boedelschade inbegre
pen. Voorts zijn aan 60 eigenaren
voorschotten verstrekt voor aankoop
van inventaris en inboedelartikelen.
Het eigenlijke herbouwwerk, men hééft
dit in Middelburg wel ervaren, begint met
de voortzetting van den afbraak. De orga
nisatie van het puimruimen behoorde tot de
eerste opdracht van het Regeeringscom-
missariaat. Een organisatie, welke veelom
vattend was en waarvan het noodig was,
dat zij spoedig tastbare resultaten te zien
gaf. Immers, ook een psychologische fac
tor viel er ln deze opdracht te onderkennen
en het kan niet worden ontkend, dat de
spoed, waarmede het opruimingswerk ter
hand werd genomen, er zeker toe heeft
bijgedragen, om de getroffenen in de eer
ste plaats, maar daarnaast ook het geheel e
Nederlandsche volk tot de werkelijkheid
terug te roepen en de bezinning te herge
ven op wat er in de naaste toekomst te
doen stond. Dat antwoord is gegeven
wederopbouw.
Het is belangwekkend, thans eenige cij
fers te geven, met betrekking tot het puin
ruimen. In Middelburg moest 80.000 M3.
puin worden geruimd, waarvoor de kosten
werden geraamd op 350.000 terwql in
Rotterdam een hoeveelheid van 2.5 k 3 mil-
lioen M3 puin moest worden verwerkt,
waarvoor de kosten 'werden geschat op 19
millioen gulden. De kosten blijken echter
in de praktijk wat mee te vallen, hetgeen
niet wegneemt, dat ook een bedrag van
12 millioen gulden wel karakteriseerend
mag worden genoemd voor de beoordeeling
van den omvang van de ramp, die Rotter
dam heeft getroffen.
Het eigenlijke wederopbouwwerk hééft
zich tot nog toe in hoofdzaak binnens
kamers afgespeeld. Slechts hier en daar,
wanneer er sprake was van bepaalde on
derdeden, zooals de onteigeningen, welke
voor een deel ook betrekking hadden op
niet verwoeste stadsgebieden, kreeg men
gelegenheid een blik achter de schermen
te werpen. En daaruit mocht men wel
concludeeren, dat de wederopbouw geen
frase was en allerminst een zoethouder^
voor het groote publiek. Voor niet minder
dan 21 plaatsen in den lande moesten
nieuwe plannen worden ontworpen in een
organisatie, welke vanaf den grond moest
worden opgebouwd. Het is goed, dat men
zich bij de beoordeeling van het gepresteer
de werk van deze omstandigheden goed
doordringt en dan kan de conclusie slechts
luiden, dat vanwege het Regeeringscom-
missarlaat voor den Wederopbouw inder
daad voortreffelijk opbouwend werk is ver
richt met betrekking tot den herbouw der
getroffen gebieden en steden. In de laat
ste weken zqn voor de onderscheiden ge
troffen gebieden bijzonderheden gepubli
ceerd omtrent de herstelplannen. Thans is
Zeeland aan de beurt gekomen.
-
Uit den aard der zaak valt het accent
op de plannen van Middelburg, doch daar
naast moet ook aandacht worden ge
schonken aan wat voor de andere getrof
fen plaatsen in ons gewest werd voor
bereid. Samenvattend kan worden gezegd,
dat er voor alle plaatsen naar gestreefd is,
het herstel tevens dienstbaar te maken
aan verbeteringen, waaraan reeds vroeger
de noodzakelijkheid was aangetoond. Dat
daarbij een aaupassing is gezocht by de
plaatselijke omstandigheden en dat de aan
gebrachte correcties niet geforceerd wer
den, mag in het algemeen als de groote
verdienste der plannen worden beschouwd.
De ontwerpers hebben op gelukkige wijze
de aanbevelingen van plaatselijk deskun
digen ln htm plannen verwerkt. Zij hebben
zich dus bij voorbaat een beperking opge
legd en de projecten zooals deze thans
openbaar zijn gemaakt zijn er in de eerste
plaats op gericht het karakter der plaat
sen beter te accentueeren. Voor Middel
burg geldt dit wel ln bijzondere mate.
Immers hier zijn de ontwerpers er van
uit gegaan, het typisch-stedelijke ka
rakter van Middelburg een zoo mogelijk
scherper toets te geven en naar uit wat
wij van deze plannen thans hebben gezien
zyn zij daarin ongetwijfeld geslaagd. In
het plan-Middelburg spreekt de eerbied
voor het verleden van de stad. Neen, Mid
delburg wordt geen museum, geen opeen-
hooping van min of meer geslaagde imi
taties, geen in wezen doode stad. Middel
burg in zijn nieuwe gedaante zal een le
vend organisme worden, waarin de herin
nering aan het verleden behouden zal zyn
gebleven. Bovendien een stad, die aan
gepast aan dc behoeften van dezen tijd, de
mogelijkheid heeft tot ontplooiing en die,
mede doordat dit plan moet worden gezien
in het kader van het streekplanontwerp
voor het eiland Walcheren belangwekkende
perspectieven ter expansie biedt In dit
nieuwe Middelburg zullen de getroffenen
een nieuwe welvaart kunnen opbouwen,
waar ook gestreefd is naar een concen
tratie, welke ln veel afwijkt van het voor
bijgegane. De Middelburgera zullen bou
wen: zij zullen dat doen, gelijk de andere
getroffenen in Zeeland. Het ia daarom
te hopen, dat er nog een weg kan worden
gevonden, om hun ook in de regeling der
door Ieder hunner geleden schade de mo
gelijkheid te verschaffen, zich aan den
opbouw van de vernietigde welvaart met
volle energie te geven. Deze twee elemen-
ten van het wederopbouwprobleem hangen
Duizenden soldaten van het leger van Tsjang Kai Sjek hebben zich in de afgeloopen weken aan de Japansche troepen
overgegeven. De manschappen in het krijgsgevangenkamp. (Foto Weltbild)
EEN PACT TUS5CHEN
TSJ0ENGK1NG, ENGELAND EN
DE VER. STATEN
De Tokio Nitsji Nitsji' méldt in een spe-
caal bericht, dat volgens betrouwbare in
lichtingen uit China op 1 Februari een
driemogendhedenpact zal worden gesloten
tusschen Tsjoengking, Engeland en de Ver.
Staten. Een afzonderlijke overeenkomst
tusschen Tsjoenking en Londen ia hieraan
reeds voorafgegaan.
Naar Domei in dit verband verneemt,
heeft Tsjoenking zich tot Engeland en de
Ver. Staten zoowel als tot Birma gewend
om den spoorweg BirmaYoennan weer in
orde te brengen.
Engelsche aanvallen op
N.W.-Duitschland.
Eenige vliegtuigen hebben in de eerste
helft van Donderdagnacht, naar het D.N.B.
verneemt, Duitsch gebied aangevallen. In
Noordwest Duitschland werden eenige
bommen neergeworpen, die echter slechts
geringe schade aan gebouwen aanrichtten.
Militaire of militair-economische doelen
werden niet getroffen. In een stad werd
slechts een school met brandbommen be
stookt. De brand is inmiddels gebluscht.
Persoonlijke schade is niet voorgekomen.
De termijn voor aangifte van
radlo-ontvanginrlchtlngen
verlengd.
In verband met de omstandigheden dat
nog niet alle radioluisteraars een circulaire
hebben ontvangen en dus ook nog niet in
het bezit zijn van een aangifte-formulier,
rijst de vraag hoe men kan voldoen aan
de verplichting tot aangifte van zqn
ontvanginrichting voor 15 Januari.
Deze moeilqkheid geldt voor beide cate
gorieën van luisteraars n.L voor de toe-
stelbezitters en voor de aangeslotenen op
een radiocentrale. Het is o.m. door gebrek
aan het noodige materiaal, onmogelijk ge
bleken de huls- aan huisbezorging
van de circulaires en het in te vullen
aangifteformulier zoo tijdig te doen plaats
hebben, dat iedere luisteraar aan de ver
plichting tot aangifte vóór 15 Januari kan
voldoen.
In verband hiermede heeft de leiding van
het staatsbedrijf der P.T.T. bepaald, dat
voor hen, die de circulaire nog niet heb
ben ontvangen, de datum waarop de in
zending van het aangifte-formulier moet
hebben plaats gehad, nader is vastgesteld
op Maandag 27 Januari a.s. Elke luisteraar
blijft uiteraard verplicht ora na ontvangst
der circulaire het aangifte-formulier on
verwijld in te zenden aan het hoofdbestuur
der P.T.T., derde afdeeling. De verplich
ting tot betaling der luisterbijdrage is
natuurlijk ook voor deze luisteraars op
1 Januari 1941 ingegaan.
onverbrekelijk samen. Het schoons plan
voor Middelburg kan op bevredigende wijze
verwezenlijkt worden, wanneer de eigen
lijke bouwers in de hun toegewezen scha
deloosstelling de voorwaarden voor de uit
voering van hun opdracht ontvangen. Dan
zal de voldoening over wat nu door de
ontwerpers van het plan tot stand werd
gebracht volledig kunnen zjjn.
GOEDKEURING VAN
OPDRACHTEN EN BOUW
VERGUNNINGEN.
Naar men weet, bepaalt artikel 3 van
het besluit betreffende de bouwnijverheid,
dat alle opdrachten tot uitvoering van
werken op het gebied van waterbouw,
spoorwegbouw, wegenbouw, burgerlijken
bouw eu utiliteitsbouw, onderworpen zijn
aan de goedkeuring van den algemeen ge
machtigde voor den wederopbouw en voor
de bouwnijverheid. Ook de door de ge
meentebesturen te verleenen bouwvergun
ningen moeten door den algemeen gemach
tigde worden goedgekeurd.
Dr. Ringers heeft dezer dagen een rond
schrijven verstuurd, waarin hij mededeelt,
dat tot nader order bovenbedoelde goed
keuringen kunnen worden geacht te zijn
verleend.
Men kan dus voorloopig ten aanzien
van die zaken handelen als tot dusver
gebruikelijk was.
Moet men een vasten slager
kiezen
In een ledenvergadering van de Nieuwe
Leeuwarder Slagersvereeniging deelde de
voorzitter mede, dat varkensvleesch in de
nabije toekomst niet meer verkrqgbaar zal
zqn. Besloten is dan ook de varkens-
vleeschcommissie op te heffen, komen er
toch nog varkens, dan zullen die door de
plaatselijke toewqzigingscommissie worden
verdeeld.
Ook de kwestie van de losse klanten ls
met de Duitsche en Nederlandsche autori
teiten besproken. Men wil de losse klant
een vasten slager doen kiezen en diens
naam komt dan ook op de vleeschkaart.
Dit wacht nog op goedkeuring uit Den
Haag.
Dit is gedaan om nog kwaliteitsvee te
krflgen, hoewel het al aardig den kant van
de eenheidskoe uitgaat.
Voor de boer komen nu vaste markt-
handelaars, waarvan de rayoncommissies
weer kunnen koopen. Hoe alles zal loopen
is nog niet bekend. Te Utrecht wordt nu
de eerste proef genomen.
Wel wordt het geen vrtje handel, want
het bestuur stelt zich voor, dat voor heel
het rayon een vaste commissie zal koopen.
De aardappelschaarschte In
België.
De Belgapress meldt, dat de controle
diensten van de bevoorrading in een twin
tigtal gemeenten van de provincie Hene
gouwen huiszoekingen hebben gedaan by
de voortbrengers van aardappelen. De uit
slagen waren merkwaardig, want meer
dan 1 millioen kg. werd in beslag geno
men. Men verwacht overigens nog andere
inbeslagnemingen, daar de controleurs hun
TWAALF DOODEN BIJ VLIEGONGELUK
IN HONGARIJE.
Het verkeersvliegtuig uit den geregelden
dienst van de Hongaarsche luchtvaart-
maatschappy Malert, is Vrydagochtend op
het traject BoedapestKlausenburg vlak
voor een tusschenlanding op het vliegveld
van Crosswardeln neergestort. Behalve de
uit drie personen bestaande bemanning zyn
negen passagiers om het leven gekomen.
De overige inzittende passagier^ werden
deels ernstig gewond.
Weer twee personen gedood.
Van officieele zqde verneemt 't A.N.P.,
dat Engelsche vliegers Donderdagavond en
-nacht op verschillende plaatsen van ons
land brisant- en brandbommen hebben ge
worpen. Het meerendeel dezer bommen
werd van zeer groote hoogte afgeworpen
zonder het doel te treffen. Zq ontploften
in het open veld zonder schade aan te
richten. Op een plaats werd het telefoon
net beschadigd en ergens anders de wa
terleiding gestoord. Een aantal boerenhof
steden werd door bomscherven of door
luchtdrukwerking beschadigd.
In een dorp werd een woning door een
treffer grootendeels vernietigd. Helaas
vielen hierbq slachtoffers. Een vrouw en
een acht-jarig kind werden gedood en een
man gewond. Elders kreeg een boerdery,
welke door een brandbom werd getroffen,
ernstige brandschade.
Stortte Woensdagnacht 'n Engelsch vlieg
tuig brandend neer, ook Donderdagnacht
slaagde het afweergeschut er in een der
aanvallende Britsche toestellen onschade-
ïyk te maken. Twee der inzittenden van
dit toestel sprongen met parachutes naar
beneden. Zy zyn krijgsgevangen gemaakt.
Een van hen is gewond. Vm het lot der
overige leden van de bemanning is nog
niets bekend. Zy, die hierover inlichtingen
kunnen geven, dienen zich *e wenden tot
het dichtsby gelegen bureau van een Ne
derlandsche politie-instantie of tot het
dichtsbyzijnde bureau der Duitsche weer
macht.
ff4", v*
Wintersport In Noorwegen. üe dik-
besneeuwde wegen door de wouden
bieden een ideale gelegenheid voor
ski-tochten (Foto Weltbil<0
