Provinciale Zeeuwsche Courant
n
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Engelsche
luchtaanvallen.
BOMMEN OP KAPEL VAN
R.K. ZIEKENHUIS.
Oplaag 15.800 ex
waarin opgenomen de
184ste JAARGANG NUMMER 9
ZATERDAG 11 JANUARI 1941
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS
18 c*ftt p«r Mtk of f 2-30 par tcwarteaL
Franco por poet f 2.50 por kwartaaL
Afzonderiijlco nummer» 5 cent,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 -5 rogels f 130, lodoro rogot moor
30 oonL B| ebonnoment spoelaio prij».
Klolrto advertontlos ven 1 5 rogels f 0.50,
lodoro regel moor 10 et (max. 8 regels).
POSTREKENING 3S9300 (MIDDELBURG).
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPER
Het herstel van de materieele oorlogsschade.
In onze beschouwingen over den weder
opbouw in 1941 hebben wij dit probleem
Voor het pas ingetreden jaar primair ge
steld. Het aangeven van deze doelstelling
verdient een breedvoeriger toelichting,
want al moge men het dan over het be
ginsel als zoodanig eens zijn, in z^n alge
meenheid kan het tot verwarring aan
leiding geven. Het is noodlg en gewenscht,
dat men het wederopbouwvraagstuk ook
in zjjn details beoordeelt, wil het resul
taat der velerlei bemoeiingen te dezer zake
beantwoorden aan de opvattingen en aan
de verlangens van het Nederlandsche volk.
Inderdaad moet deze wederopbouw wor
den gezien als een zaak van het Neder
landsche volk, als een aangelegenheid van
nationaal belang, waarvan de uitwerking
in overeenstemming Is met de eer en de
traditie van ons geheele volk.
Met een enkel woord hebben we reeds
critiek geleverd op de opvattingen, zoo
als deze zijn neergelegd in de ter zake
uitgevaardigde verordeningen. Op het eer
ste gezicht ziet deze verordening er wel
aannemelijk uit. Immers, daarin is sprake
van een honderd procentige vergoeding
der materieele oorlogsgeweldschade. Doch
bij een nadere bestudeering van deze ma
terie blijkt dit slechts de schoon-schijnende
buitenkant te zijn, terwijl wat er In wer
kelijkheid onder dit honderd procent her
stel wordt verstaan, op tal van punten
zonder meer verwerpelijk moet worden
geacht. Wij prijzen ons gelukkig, dat de
voorzitter der stichting Getroffenen Oor
logsgeweld Zeeland lr. C. Zwagerman ons
inzicht in het wezen van deze verordening
aan de hand van tal van toelichtende
voorbeelden heeft verhelderd en ons de
stof heeft verschaft voor een aantal be
schouwingen, waarvan wij hier de eerste
publiceeren.
Men kent uit wat wij reeds vroeger
publiceerden de voorgeschiedenis. Hoe in
de getroffen gebieden comité's werden ge
vormd, welke zich ten doel stelden, de
grondbeginselen voor een regeling van
het herstel der door oorlogsgeweld aange.
richte schade uit te werken tot een con
creet herstelplan. In een geregeld onder
ling contact konden de wederzijdsche op
vattingen worden getoest, terwijl daaren
boven door officieele en semi- officieele
instanties dit vraagstuk in studie werd
genomen en zoo o.m. in Middelburg heeft
geleid tot het uitbrengen van een gedegen
rapport.
Men mocht inderdaad de verwachting
koesteren, dat voor het herstelprobleem een
bevredigende oplossing zou worden ver
kregen, waar de gangbare opvatting van
de meerderheid van het Nederlandsche
volk ook in bevoegde instanties in principe
werd gedeeld en waar men een vergoeding
van nagenoeg 100 in uitzicht stelde.
De verordening heeft deze verwachtingen
wel zeer teleurgesteld, nadat men in de
kringen der getroffenen tevoren reeds van
eenige bezorgdheid had doen blijken, toen
de taxatiegrondslagen bleken te zijn ge
baseerd op de verkoopwaarde der ge
troffen panden. Van de zijde der Stichting
Getroffenen Oorlogsgeweld Zeeland werd
na grondige bestudeering van de veror
dening een memorandum opgesteld, dat
met een indrukwekkende hoeveelheid cijfer
materiaal aan de betrokken instanties
werd toegezonden en waarin op over
tuigende en onweerlegbaar logische wijze
de opvattingen, neergelegd in de veror
dening, werden weerlegd.
Deze cijfers, waarop wij later nog wel
Uitvoeriger hopen terug te komen wijzen
uit, dat bij een toepassing der verorde
ning van het honderd procent-beginsel
niets maar dan ook niets overblijft.
We willen thans slechts de conclusie
vermelden, waartoe men, voor vijf in
Zeeland getroffen plaatsen komt: Middel
burg, Vlissingen, Sas van Gent, Kapelle
en Wemeldinge.
De schattingsgrondslag verkoopwaarde
9 Mei 1940 geeft voor deze vflf plaatsen
een wel zeer pijnlijk resultaat, van wat de
gedupeerden van de herbouwkosten in
November 1940 uitbetaald krijgen.
In Middelburg in het gunstigste geval
"54 in het ongunstigste geval 12.1
alzoo een gemiddelde van 26.7%. Inplaats
van de 90 100 op welk beginsel de
verordening berust.
De cijfers voor Vlissingen zijn 62.2%,
32.2 en 42.2 voor Sas van Gent 61%,
37.5 en 45 voor Kapelle 75 50
en 55.6 voor Wemeldinge 74%, 58
en 63
Deze cijfers spreken voor t ©ogenblik
voor zich zelf. Zij wtjzen uit, dat tal van
getroffenen in Zeeland in de schaderege
ling nog eens worden getroffen en men
vraagt zich af, wat er op deze .wflze van
het economisch herstel der zwaarst ge
troffen steden terecht moet komen. Men
spreekt van wederopbouw, er worden zelfs
premies in uitzicht gesteld, er worden
maatregelen getroffen hier en dwingende
bepalingen gemaakt daar, maar het begin
ia, wanneer deze verordening consequent
wordt toegepast, dat de getroffenen nog een
beetje dieper in het moeras worden ge
drukt
Waartoe dit alles? Zou dit waarlik de
wensch zijn van het Nederlandsche volk?
Wie zijn oor te luisteren legt, zal op deze
laatste vraag spoedig een afdoend ant
woord krijgen. Twee procent van het
Nederlandsche volk heeft den volledigen
last van het oorlogsgeweld te torsen ge
kregen. Moet het overblijvende deel: 98
van dat zelfde Nederlandsche volk daarbij
werkeloos toezien? Wanneer voor de con
sequentie van deze verordening een karak
teristiek moest worden gegeven, dan zou
deze kunnen luiden: een hoon voor onze
volksgemeenschap.
Het gaat in wezen om de vraag, wat
onder herstel moet worden verstaan. Dan
valt op te merken, dat herstel niet in de
eerste plaats een kwestie van geld is.
Herstel het ligt reeds in het woord op
gesloten wil vooral zeggen, dat de
gedupeerden door de vergoedingen welke
zij ontvangen, onder de verhoudingen,
zooals deze heerschen, op het oogenblik,
waarop het herstel mogelijk is en door de
overheid wordt goedgekeurd, in staat wor
den gesteld, hun vernietigde panden te
herstellen of te herbouwen ongeveer in
den staat, die ovèreenkomt met vroegere
standing, grootte en inrichting, binnen
de begrenzing der officieele bouwvoor
schriften en met Inachtneming van nood
zakelijke soberheid en mogelijke beper
kingen.
De getroffenen moeten in de gelegenheid
zijn hun bedrijf te her-installeer en, met
zoodanige bedrijfs- of beroepsuitrusting,
als overeenkomt met de oorspronkelijke
capaciteit, uitrusting en bezetting met
arbeiders.
Ook de woninginrichting en de beklee
ding dient dan hersteld te worden onge
veer op het vroegere peil, terwijl herstel
tenslotte ook insluit, dat de geldswaarden
worden terugontvangen, die verloren ging
met de vernietigde of beschadigde bedrijfs-
of handelsvoorwaarden.
Ziet, dat is herstel en alleen een
zoodanig -herstel, dat dus gebaseerd is niet
op de verkoopwaarde want dat is een
zuiver speculatieve waardemeter maar
op de vervangingswaarde zal het rechts
gevoel van het Nederlandsche volk als
gemeenschap bevredigen.
Wordt dit beginsel niet aanvaard uit
overwegingen hoe misplaatst ook
dat de getroffenen meer zullen krijgen,
dan hun toekomt wel, dan kan men
consequent doorgeredeneerd, gevoeglijk de
wederopbouwplannen naar de archieven
verwijzen. Want dan wordt Middelburg een
noodwinkelstad en dat is het reeds.
De getroffenen mogen er niet beter van
worden, zoo wordt gezegd. Er zal werkelijk
geen getroffene zijn, die het daarop zal
aansturen en bovendien zijn er nog wel de
machtsmiddelen te vinden, om dit gevaar,
zoo het inderdaad aanwezig ware, te
bezweren. Dit argument houdt in wezen
geen steek en het mag in geen geval
worden aangevoerd om een volkomen lo
gisch. beginsel te verdraaien tot een wan
gedrocht, waardoor de belofte van honderd
procent devalueert tot een aanfluiting der
redelijkheid.
VISSCHERIJ BUITEN DUINKERKEN.
De Duitsche overheid te Duinkerken
heeft, volgns Belgrapress, de hervatting der
zeevisscheij goedgekeurd. Met dit doel wor
den door de marine-administratie alle
visschers en beschikbare booten opge
zocht, Naar thans blijkt zal de Dulnkerk-
sche agglomeratie over 25 schepen de
beschikking hebben.
SPOORWEGONGELUK IN SPANJE.
Nobij het station Casparrates, 15 K.M.
van Teruel (Spanje) heeft zich een
spoorwegongeluk voorgedaan. Van een
goederentrein geraakten verscheidene
wagons los. Zjj liepen in een bocht uit de
rails en stortten van den dijk. Daarbij
werd van het treinpersoneel één persoon
gedood, terwijl er drie zwaar werden ge
wond.
SCHIJNDOOD.
Uit Belgrado meldt het D.N.B.: In het
dorp SegettitsJ bij Oejvideck was een 68-
jarige boer bewusteloos ineengezakt. Men
meende, dat hij was overleden, zoodat hij
in een kist werd gelegd. Toen men bezig
was met het dichtspijkeren van de kist,
keerde de doodgewaande tot het bewust
zijn terug. Hij zeide, dat hij niet aan ster
ven dacht en eerst het einde van den oor
log wilde beleven.
Drie zusters gedood, één zwaar
gewond.
Het A.N.P. meldt 1
Gebruik makend van het gunstige weer
heeft het Engelsche luchtwapen in den
nacht van Donderdag op Vrijdag op een
groot aantal Nederlandsche plaatsen aan
vallen gedaan, waarbij vele brisant- en
brandbommen zijn uitgeworpen. Het groot
ste gedeelte van deze bommen kwamen
buiten de bebouwde kommen neer. Bij de
slordige wijze van bombardeeren, welke
de Engelsche vliegers toepasten, kon het
niet uitblijven, dat tal van huizen, boerde
rijen en schuren schade opliepen.
Twee woonhuizen werden geheel ver
nield, verschillende andere zwaar be
schadigd. In een gemeente werd de licht-
leiding eenige uren buiten bedrijf gesteld.
Er was ook veel glasschade. Een klein
aantal personen werd licht gewond.
Het aantal slachtoffers zou gering zijn
geweest, indien niet in een plaats in het
Zuiden des lands, welke bijzonder zwaar
met brisantbommen werd bestookt, niet
verschillende bommen waren gevallen op
een Roomsch-Katholiek ziekenhuis. Zij ver
nielden een kapel, waar juist de zusters
voor een godsdienstoefening verzameld
waren. Drie zusters werden gedood, een
zwaar gewond en een dienstmeisje licht
gewond. Door luchtdrnk werden nabijge
legen hulzen beschadigd.
Als een middel om de burgerbevolking
te terroriseeren wordt het feit aangezien,
dat militaire doelen nauwelijks zijn aan
gevallen en dat op verschillende bewoonde
plaatsen mitrailleurvuur is geopend. Zoo
zijn bijvoorbeeld in Den Haag de woningen
in de Tholenschestraat, nrs. 59 en 61, door
mitrailleurvuur getroffen.
Een Engelsch vliegtuig is door een
Duitschen jager neergehaald, de vier inzit
tenden zijn gedood.
INZENDING RADI0-
LUISTERVERGUNNING.
Termijn verlengd tot 27 Januari.
Het is niet mogelijk gebleken de huis-
aan-huis-bezorging van het aangifte-formu
lier voor een radio-ontvanginrichting zoo
tijdig te doen plaats hebben, dat iedere
luisteraar aan de verplichting tot aangifte
voor 15 Januari kan voldoen.
In verband hiermede wordt voor hen,
die de circulaire nog niet hebben ont
vangen, de datum waarop de inzending
van het aangifteformulier moet plaats
hebben, nader vastgesteld op Maandag 27
Januari a.s.
Iedere luisteraar blflft echter verplicht
om na ontvangst der circulaire het aan
gifteformulier onverwijld in te zenden.
Ongevals- en zlekengeld-
uitkeerlngen en de loonbelasting.
Nu bepaald is, dat ook uitkeeringen,
welke een arbeider ontvangt krachtens de
ziektewet of de ongevallenwet, onder
worpen zqn aan de loonbelasting, is de
vraag gerezen, wie de belasting van de
uitkeeringen moet inhouden: de werkgever
van den arbeider of he* verzekeringsor
gaan (Rijksverzekeringsbank, Raden van
Arbeid of bedrijfsvereenigingen). Het de
finitieve antwoord op die vraag schijnt
nog niet vast te staan. In afwachting
daarvan hebben sommige landbouw-be-
drijfsvereenigingen voor de uitvoering van
de ziektewet en de landbouw- en tuinbouw-
ongevallenwet aan de leden medegedeeld,
dat zjj in het vervolg nit aleen de onge
vals- en ziekengelduitkeeringen moeten
doen, maar dat zij zoo noodig ook moeten
zorgdragen voor inhouding van de ver
schuldigde loonbelasting. De werkgevers
zijn immers bekend met de gezinssamen
stelling. De uitkeeringen van ziekengeld
enz., niet door het verzekeringsorgaan,
maar door den werkgever, gaat in vele ge
vallen ook met groote moeilijkheden ge
paard.
Intusschen Worden aldus „Ona Platte
land" pogingen in het werk gesteld,
om de ongevals- en ziekengelduitkeeringen
vrfl te stellen van de loonbelasting.
De Japansch-Ned. Indische
onderhandelingen.
Uit Tokio meldt Domei: Op een hem
in de persconferentie gestelde vraag, heeft
de woordvoerder van het bureau voor de
inlichtingen, Isjil, geantwoord, dat de chef
van de Japansche delegatie in Batavia,
Yosjizawa de onderhandelingen met de
Nederlandsch-Indische autoriteiten reeds
heeft aangevangen.
Op tal van punten in de steden ziet men de meeuwen in sierlijke duikvlucht de
hun toegeworpen versnapering teilloos opvangen. (Foto Pax Holland)
Itallaansche torpedo op
vliegtulgmoederschip.
Een bijzondere correspondent van Ste-
fani meldt: een Italiaansch torpedovlieg
tuig heeft gistermiddag in de straat van
Sicilië een vijandelijke vlootformatie ont
dekt. Ondanks het hevige afweergeschut
en de aanvallen der vliegtuigen, die van
het moederschip waren opgestegen, dat
van de formatie deel uitmaakte, slaagde
de bemanning erin zich in een gunstige
positie te plaatsen en een torpedo op het
vliegtulgmoederschip te laten neerkomen,
dat midscheeps getroffen werd. .Een dikke
wolk rook en stoom legde getuigenis af
van het succes van den aanval. Een
kort daarop ondernomen verkenning deed
uitkomen, dat het vliegtuigmoederschip
zwaar beschadigd was. Nog steeds steeg
er een rookwolk uit het schip op, dat
langzaam vooruit kwam, alleen gelaten
door de andere eenheden van het eskader.
BRITSCHE KRUISER GETROFFEN.
De correspondent van Stefani aan het
luchtfront meldt, dat gistei*en een afdee-
ling duikbommenwerpers een aanval op
een vijandelijk vlooteskader ten zuiden van
Pantellaria heeft gedaan. Een zware krui
ser werd door twee bommen van 500 kilo
gram getroffen. Het schip maakte slagzij
en de andere vaartuigen snelden te hulp.
Even later steeg een dichte kolom van
witte en zwarte rook van den kruiser op.
Italië Is vastbesloten.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrift:
„Op den smaad der Britsche propaganda
antwoordt het Italiaansche volk met een
hernieuwden strijdbaren geest en een
krachtige actie op alle fronten. In Albanië
hebben de Grieken tot dusverre het voor
deel van een meerderheid in getalsterkte
en strijdmiddelen gehad, hetgeen bevestigt,
dat de regeering-Metaxas reeds sedert lang
een offensief langs de Albaneesche gren
zen heeft voorbereid. By het begin der
krijgsverrichtingen in Epirus stond één
Italiaan tegenover drie Grieken. Maar in
zekere andere zönes was de wanverhou
ding nog sprekender: in den sector, waar
kolonel Zacco aan het hoofd van het 48s
regiment den heldendood is gestorven,
stond gemiddeld één Italiaan tegenover
tien Grieken. Ondanks deze groote meer
derheid zjjn de Grieksche massa's er niet
in geslaagd, de Italiaansche liniën te door
breken.
In de woestijn van Marmarica brachten
de Engelschen 250.000 man, 800 tanks en
1000 vliegtuigen bijeen. De heldhaftige ver
dediging van Bardia hield deze strijdkrach
ten bijna een maand tegen. Op alle plaat
sen zal het verzet onbuigzaam en hard
blijven. Intusschen geven de Italiaansche
vloot en luchtmacht den vijand geen enkel
respijt. Een Britsch slagschip is getroffen,
twee Engelsche duikbooten zijn tot zin
ken gebracht Dit alles is een bewijs van
de macht en de strijdvaardigheid der Itali
aansche weermacht, die vaster dan ooit
besloten is den oorlog tot de eindoverwin
ning voort te zetten."
EEN NOODLOTTIGE VERGISSING.
Kinderen met gifstof ingeënt.
Naar de LIberte meldt heeft zich in
een laboratorium in Freiburg (Zwitser
land) een noodlottige vergissing voorge
daan. Veertien dagen geleden waren kin
deren van het instituut Monrevers te
Freiburg tegen diphteritus ingeënt. Giste
ren zou de irienting herhaald worden,
doch in plaats van het Antitoxine heeft
men de gifstof gebruikt. Zes kinderen zijn
volgens het blad reeds overleden, andere
zjjn ernstig ziek.
-j
Na 15 Januari alleen
goedgekeurde lampjes.
De Nederlandsche gloeilampenindustrie
heeft deze week een zeer groot aantal
door de rijksinspectie luchtbeschermings
dienst goedgekeurde blauwe gloeilampjes
voor zaklantaarns in den handel gebracht.
Deze blauwe gloeilampjes, welke van het
goedkeuringsteeken I.L.B. zijn voorzien en
voor de gebruikelijke spanningen worden
vervaardigd, mogen in iedere beschikbare
passende zaklantaarn in de open lucht wor
den toegepast, mits wordt zorg gedragen,
dat het licht daarvan niet naar boven
schjjnt en andere deelnemers van het ver
keer er niet door worden verblind, aldus
deelt de rijksinspecteur voor de bescher
ming van de bevolking tegen luchtaanval
len mede.
In verband hiermede kan nè, 15 Januari
slechts het gebruiken van door de rijks
inspectie luchtbescherming goedgekeurde
en als zoodanig met het I.L.B.-teeken ge
waarmerkte voetgangerslantaarns van bij
zondere constructie, dan wel het gebruik
van door de rijksinspectie goedgekeurde en
als zoodanig met het I.L.B.-teekep gewaar
merkte blauwe gloeilampjes in beschikbare
zaklantaarns in de open lucht worden toe
gelaten.
Met nadruk wordt men er op gewezen,
dat voetgangerslantaarns welke niet in
overeenstemming zijn met de voorschriften
der verordening of welke in strijd daarmee
worden gebruikt, in beslag genomen en
verbeurd kunnen worden.
Cumulatie van weduwen- en
weezenpensloen.
De staatscourant van gisteren bevatte
een beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van binnenland-
sche zaken betreffende cumulatie van
weduwe- en weezenpensioen.
Hierin wordt bepaald, dat, indien de
weduwe en weezen van een ambtenaar of
gewezen ambtenaar in den zin der pen
sioenwet 1922 zoowel als zoodanig ten
laste van het algemeen burgerlijk pen
sioenfonds als uit hoofde van den militai
ren dienst van haar echtgenoot of van
hun vader ten laste van het rijk recht
hebben op pensioen, het pensioen ten laste
van dat fonds slechts wordt verleend, in
geval het gelijk Is aan of hooger is dan
het pensioen ten laste van het rijk.
Met weezen worden gelijkgesteld pleeg
kinderen in den zin der pensioenwet 1922.
Pensioenen, welke in strijd met het voor
gaande zijn toegekend tusschen 10 Mei
1940 en heden, worden door den pensioen
raad ingetrokken met ingang van den eer
sten dag van het volgende kwartaal (dus
met 1 April a.s.)
COÖPERATIEVE VLEESCHCENTRALE.
Naar het Agrarisch Nieuwsblad mede
deelt, heeft een commissie uit de land
bouwcoöperaties een plan ontworpen om
te komen tot centralisatie en concentratie
van de bestaande coöp. baconbedrijven en
tot oprichting van een coöp. vee-afzet- en
verwerkingscentrale. De oprichting van
deze coöp. vleeschcentrale verkeert reeds
in een vrjj gevorderd stadium. Het Cen
traal Bureau voor ?n- en verkoop van
landbouwbenoodigdheden zal financiëele
medewerking verleenen.
