rivinciale lieiwsclie Sourasst
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Winterhulp
71 edertand
5553 of 877
VRIJDAG 13 DECEMBER 1940
183ste JAARGANG NUMMER 290
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS t
18 cent per «reek of f 2.30 per kwerteaL
Franco per post f 2.50 per Wartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1 —5 regels f 1.50, Iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1—5 regels f 0.50,
Iedere regel meer 10 et. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG).
Dit nummer bestaat uit twee bladen
AAN GE S L O T EN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICIIEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DA GB1A D P E R 5"
Geen koehandel bij de schaderegeling
De vorige week is de regeling van de
oorlogs-schadevergoedingen bekend ge
maakt en in officieele toelichtingen is het
principe, dat aan deze regeling ten grond
slag ligt, nader uitgewerkt. Zij zal door
velen met gemengde gevoelens zijn begroet
en speciaal in de kringen der direct be
trokkenen zal zg bij een dieper doordrin
gen in deze materie geen volledige bevre
diging schenken. Wij zullen nog wel gele
genheid hebben de regeling op haar details
te toetsen, doch mogen reeds thans con-
stateeren, dat, van hoeveel goeden wil zg
ook getuigt, de jongste verordening tot
regeling der oorlogs-schadevergoeding
geenszins in alle opzichten den geest ademt
van een nationaal dragen van den nationa-
len nood. Tot deze conclusie komt men ook
bg een objectieve beoordeeling, wgi in vele
gevallen één ign staat te worden getrok
ken waar van uiteenloopend aspect spra
ke is.
Er is bij meer dan één gelegenheid op
dezen kant van het herstelprobleem de
aandacht gevestigd en het zal, gelet op de
nu gepubliceerde regeling, wel niet de
laatste maal zijn geweest.
Het beginsel, dat aan het herstelprobleem
ten grondslag ligt, moet liggen althans, is
nog lang niet algemeen als juist aanvaard.
In een eerste opwelling heeft het Neder-
landsche volk gereageerd met de bereid
heid, dat dit herstelvraagstuk een nationale
aangelegenheid was, een vraagstuk, dat
slechts door het Nederlandsche volk in
zijn geheel in echt nationalen, Nederland-
schen zin behoorde te worden opgelost.
Maar de aanvaarding van' dit beginsel be-
teelcende niet, dat men zich er met een
bydrage aan een nood-collecte zou kunnen
afmaken."
De door het oorlogsgeweld getroffenen,
deel van de groote Nederlandsche gemeen
schap, hebben den last voor het overgroote
deel van ons volk moeten torsen en wan
neer velen door de opeenvolgende gebeur
tenissen dat besef wellicht hebben verloren,
de getroffenen zelf gevoelen dagelijks de
volle zwaarte van dien last op Zich
drilleken, zg gevoelen dien iederen dag
meer. De buitenstaander, die zoo licht ver
geet, heeft daarvan geen begrip en het
kan hem niet kwalijk worden genomen.
Maar bepaald onjuist is het, wanneer men
vergelijkingen gaat treffen tusschen den
eigen oogenblikkelijlcen stoffeigken nood,
de zorg over prgsstggingen, waardever
mindering en maatschappelijken achteruit
gang en datgene wat de getroffenen uit
de Mei-dagen hebben ervaren. Want hier
staat men voor absoluut onvergelpltbare
grootheden.
In zijn redevoering voor de Zeeuwsche
Landbouw Maatschappij heeft mr. P. Die-
leman de situatie, zooals deze zich met
betrekking tot de schaderegeling voordoet,
scherp geformuleerd. Het gaat niet om
een starx-e fiscale beoordeeling, maar om
een regeling, welke haar grondslag vindt
in de overweging, dat Nederland een na
tionale plicht heeft in te lossen.
Het uitgangspunt, aldus stelde mr. Die-
ïeman het, zg hoeveel is billpk, om een
rechtmatige en volledige schadeloosstelling
te geven. Een royale regeling, welke voor
honderd procent bevrediging kan schenken
en dus' geen muggenzifter^, evenmin een
vergoeding welke redelpke gronden mist.
Neen, een regeling, waarin de beste eigen
schappen van het Nederlandsche volk hun
weerspiegeling vinden.
Schrikt men terug voor dat woord
royaal? Zou het Nederlandsche volk dan
zoo ver verwijderd zpn geraakt van zpn
koninklijke tradities, dat het tegen een
royale regeling opziet?
Is een vergoeding van honderd procent
te veel in vergelpking met wat er aan
waarden onherstelbaar werd vernietigd?
We kunnen de vraag ook anders stellen:
Acht het Nederlandsche volk zich te dezer
zake geroepen, koehandel te dx-ijven?
Men komt onwillekeurig tot een zooda-
nigen gedachtengang bp het lezen van een
commentaar, dat de „Volkskrant" dezer
dagen heeft geleverd op de zoo juist geci
teerde redevoering van den voorzitter der
Z. L. M.
Het blad stelt de vraag, of niet iedereen
met prgsverhoogingen te maken en te
vechten heeft. Is 't niet een prachtig staal
van gemeenschapszin, aldus de vraag, dat
de geleden schade vergoed wordt?,
Welk een vorstelijk gebaar 1
Het blad neemt het den heer Dieleman
kwaigk, dat hp critiek heeft geleverd op
de houding van de heeren, die in het voor
malige ministerie van Financiën de lakens
ultdeelen.
Denkt hg, bij zgn praten over een
„royale" vergoeding, ook aan de honder
den millioenen, die de vergoeding der oor-
logsgeweldschade nu reeds zal kosten?.
De „Volkskrant" voegt er misprijzend
aan toe Onze weg gaat ook niet over
rozen en het spreekt zelfs van „het vel
over de ooren halen".
Op deze wpze, zoo heet het dan, zouden
de slachtoffers veel beter af zijn, dan wie
slechts indirect, maar des te gevoeliger
worden getroffen. Wat goed is, moet men
goed laten en niet het onderste uit de kan
willen hebben.
Ziet, dat is nu: Holland op z'n
smalst! Wanneer de opvatting van
de „Volkskrant" gedeeld zou worden door
de menschen, die uiteindelijk de beslissing
in banden hebben, dan zag het er voor het
getroffen Zeeland, voor Rotterdam en de
Grebbe zeker niet rooskleurig uit.
Het is goed, thans nog eens nadrukke
lijk vast te leggen, dat in de geciteerde
beschouwing iets zeer belangrijks over het
hoofd wordt gezien. Onvergelijkbare groot
heden, inderdaad. Maar denkt de „Volks
krant" dan werkelijk, dat de getroffenen
nu wel over rozen gaan? Denkt het blad,
dat de Middelburgers en de Rotterdam
mers met de vernieling van hun panden
en wat daar nog bij komthun tol
aan den oorlog hebben betaald en nu van
verdere soesah verschoond blijven? Neen,
zp hebben dezen last bovendien te torsen
en erger nog. Zp zagen de aanwezige voor
raden verloren gaan en hadden dus een
onmiddellpken achterstand. Zij werden
daarenboven ernstig belemmerd in de
voortzetting van hun bedrijf. Dat zij reeds
thans hun zaken konden hervatten, is een
tastbaar bewijs van de volkskracht en
daarin zijn zij mede een voorbeeld voor de
geheele Nederlandsche gemeenschap, ook
voor dat deel dier gemeenschap, dat op
grond van de „slechte tp'den" bezwaar
maakt tegen het royale gebaar. Hierin
ligt bovendien opgesloten een miskenning
van het begrip „royaal".
Het herstelprobleem is niet een fiscale
aangelegenheid. Wanneer het Nederland
sche volk zich ten deze voor iets heeft te
hoeden, dan is dat voor de on-Nederland-
sche krentenwegerg. Want dan kan de zui
nigheid de wijsheid wel eens bedriegen
De critiek van de „Volkskrant" is on
gemotiveerd. Zij is on-Nederiandsch en
bovendien misplaatst, wpl zg het herstel
probleem in zpn wezen miskent.
De heer Dieleman heeft zeer terecht de
puntjes op de i's gezet en hij verdient den
dank van zeer velen voor zijn duidelpke
stellingname.
Geen koehandel, geen afschepen met een
schijn van volledigheid, maar een eerlijke,
billijke en royale vergoeding. En dat wil
zeggen honderd procent
DE WAARDEBONS DER
WINTERHULP NEDERLAND.
Uitreiking geschiedt binnen
enkele dagen.
Waar binnen enkele dagen een aan
vang zal worden gemaakt met de uitrei
king van de waardebons ad 0,50, 1,00
en 2,50, brengt het hoofdbureau der
W.H.N. het navolgende ter kennis van
het publiek:
De plaatselijke directeuren der stichting
ontvangen deze waardebons ter uitreiking
aan hen, die voor extx~a hulpverleening in
aanmerking komen. Op de x-ugzijde boven
aan dienen naam, adres en woonplaats van
den betrokkene te worden Ingevuld, terwijl
gelijktpdig de plaatselpke dii-ecteuren door
hun handteekeningen de geldigheid dezer
waax-debons garandeeren.
Degene wiens naam op de rugzijde is
vermeld, kan deze bon in alle winkels, wat
deze eerste serie betreft uiterlpk tot SI
Maart 1941, in betaling geven.
De leveranciers op hun beurt kunnen de
waardebons onmiddellijk verzilvere bij alle-
banken en spaax-banken, nadat zij op de
rugzpde door het plaatsen van hun firma
stempel en handteekening hebben ver
klaard, resp. levensmiddelen, kleeding of
brandstoffen aan den bezitter te hebben
geleverd.
De betreffende financieele instellingen
zenden vex-volgens de waardebons ter ver
zilvering naar de Kasvex-eeniging N.V.,
Amsterdam, wat deze sex-ie betreft uiter
lpk voor den 31en Mei 1941, waarna deze
instelling op haar beurt de eindafrekening
met den directeur generaal der W.H.N.
verzorgt.
Ten overvloede wordt er nogmaals op
gewezen, dat uitsluitend levensmiddelen,
kleeding en brandstoffen door winkeliers
en handelaren mogen worden geleverd.
Wat de levensmiddelen betreft spreekt
het vanzelf, dat hiermede voor het le
vensonderhoud noodzakelpke voedingsstof
fen worden bedoeld. Van deze gelegen
heid wordt gebruik gemaakt om een drin
gend beroep op de leveranciers te doen
van het bovenstaande goede nota te willen
nemen. De verstrekking van alcoholische
dranken is vanzelfsprekend verboden,
De nieuwe bonnen.
BROOD EN GEBAK.
•Elk der met „19" genummerde bonnen
van de broodkaart geeft-gedurende de week
van Maandag 16 December tot en met Zon
dag 22 December a.s. recht op het koopen
van 125 gram roggebrood öf 100 gram an
der brood.
Voorts geeft elke der met „19" genum-
mei'de broodbonnen recht op het koopen
van een rantsoen gebak. Dit omvat voor
de hierna genoemde bakkerijproducten tel
kens ten minste het daarachter geplaatste
aantal grammen. Beschuit 75 gram, bis
cuits en wafels 90 gram, speculaas 140
gram, andere koekjes 200 gram, koek 160
gram, cake 300 gram, gevuld klein kerst
gebak (b.v. amanöeibróodjes) 400 gram,
gevuld groot korstgebalt (b.v. boterletter)
500 gram, taart en gebakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of
bloem gebakken producten, welke hierbo
ven niet genoemd zgn, geldt, dat een rant
soen een hoeveelheid omvat waarin 70 gr.
meel of bloem is verwerkt.
De op 22 December nog niet gebruikte
bonnen blpven voorts nog geldig gedurende
de week van 23. tot en met 29 December
a.s., met dien verstande, dat zij gedurende
laatstgenoemde week xxiet mogen worden
gebruikt in hotels, rstaurants, e.d.
EIEREN.
Gedurende het tpdvak van Maandag 16
December tot en met Zondag 22 December
a.s. geeft de met „22" genummerde bon
van het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van één ei. De bonnen,
welke op 22 December nog niet gebruikt
zpn, blijven geldig tot en met Zondag 29
December a.s., met dien verstande, dat ook
zp gedux-ende de week van 23 tot en met
29 December a.s. niet gebruikt mogen wor
den in hotels, restaurants c.d.
PEULVRUCHTEN.
Gedurende het tijdvak van Dinsdag 17
December tot en met Zondag 12 Januari
1941 geeft de met „103" genummerde bon
van het algemeen distributieboekje recht
op het koopen van Yz kg. peulvruchten.
VLEESCH.
Gedurende het tpdvak v«n 'Maandag 16
December tot en met Woensdag 25 Decem
ber a.s. geeft elk der met „12 vleesch"
gemerkte bonnen van de vleeschkaart recht
op het koopen van 100 gram vleesch, been
inbegrepen, öf een rantsoen vleeschwaren.
De met „12 worst, vleeschwaren" gemerkte
bon geeft uitsluitend recht op het koopen
van een rantsoen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 25 December a.s.
nog niet gebruikt zijn, blijven nog geldig tot
en met Zondag 29 December a.s.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon
kan worden gekocht, bedraagt 75 gram
voor gerookt of gekookt varkens-, rund- of
kalfsvleesch en voor gerookte worstsoor
ten, 100 gram voor gekookte worstsoorten,
x-olpens en knakworst, 125 gram voor lever-
artikelen, tongenworst en nierbrood en 150
gram voor bloedworst.
BOTER, MARGARINE EN
SLAOLIE.
Zooals reeds eerder bekend werd ge
maakt geeft de met „21" genummerde bon
van de boterkaart zoowel als van de vet-
kaart gedurende het tp'dvak van Zaterdag
14 December tot en met Vrijdag 20 Decem
ber a.s. recht op het koopen van 250 gram
boter of margax-ine. De bonnen, welke op
20 December nog niet gebruikt zpn blijven
voorts nog geldig gedurende de week van
21 tot en met 27 December a.s. Voorts
geeft de met „21" genummerde bon gedu
rende het tpdvak van 30 November tot en
met 27 December a.s. recht op het koopen
van een halve flesch slaolie.
Het afleveren van de hoeveelheid slaolie,
welke onder afgifte van de met „21" ge
nummerde bon is gekocht, is uitsluitend
toegestaan gedurende het tpdvak van 14
December 1940 tot en met 31 Januari 1941.
De met „21" genummerde bonnen geven
dus géén recht op het koopen van vet.
PETROLEUM VOOR VERLICHTING.
De secretaris-generaal van het departe
ment van handel, npverheid en scheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het tijdvak
van Maandag 16 December a.s. tot en met
Zondag 19 Januari 1941 de met „periode c"
gemerkte zegel van de serie welke is uit
gereikt ten behoeve van hen, die voor ver
lichting in het huishouden uitsluitend op
het gebruik van petroleum zpn aangewe
zen, recht geeft op het koopen van 2 liter
petroleum.
De waardebon dient tot zgn volle waar
de in betaling te worden aangenomen. Ge
heele of gedeeltelpke inwisseling tegen
contant geld mag xxiet plaats vinden. Mis
bruik van dezen waardebon wordt straf
rechtelijk vervolgd.
Do directeur generaal heeft bepaald,
dat deze waardebons door de stichting
W.H.N. zullen worden gebruikt, teneinde
zeker te zijn, dat de ter beschikking ge
stelde gelden zoo nuttig mogelijk zullen
worden besteed. De plaatselijke directeur
kan, indien zulks in bpzondere gevallen
noodzakelijk wordt geoordeeld, de waarde
bons door zpn werkgemeenschap doen in
wisselen tegen levensmiddelen, kleeding of
brandstoffen, teneinde de hulpbehoevenden
in natura te helpen. De directeur generaal
verwacht dat de leveranciers uitsluitend
prima materialen zullen leveren - op de
waardebonnen der; W.H.N.
Om als muzikant bij het staforkest van den Opbouwdienst toegelaten te worden,
moesten de candidaten deze week te Den Haag proefspelen, waarbij leerares
van het Centraal Muziekinstituut van den Opbouwdienst als jury fungeerden
CFoto Schimmelpenningh)
Hevige aanvallen op
Birmingham.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
lag het zwaartepunt der Duitsche lucht
aanvallen van gisternacht op Birming
ham. De aanvallen waren buitengewoon
hevig en duurden den geheelen nacht
voort. Een zoo langdurige aanval is tot
dusverre niet op een Engelsche stad ge
daan. Er is een geheele reeks branden uit
gebroken.
Ook boven andere deelen van het land
verschenen in den afgeloopen nacht Duit
sche toestellen, die bommen lieten vallen.
In Londen is een „zekere schade" aange
richt.
Omtrent het resultaat van deze aanval
len verneemt het D.N.B. nog, dat de stad
weer door talrijke Duitsche vliegtuigen in
voortöurenden aanval met vele honderden
tonnen springstof bestookt werd.
In de avonduren van Woensdag start
ten de Duitsche formaties bij bedekten
hemel en vonden boven Midden-Engeland
een op vele plaatsen gescheurd wolken-
dele, zoodat zij boven Birmingham goed
zicht hadden. Werden x-eeds bp de vorige
aanvallen bijzonder belangrijke doelen ge
troffen, dit werd nog voltooid door het
hevige bombardement van dezen aanval op
verkeersinstallaties en belangrijke raviail-
leeringsbedrijven als watertorens, electri-
sche centrales en gasfabrieken. In totaal
konden omstreeks 25 uitgestrekte groote
branden en een reeks kleine in het zuide-
lpk en noordelijk deel van de stad, mits
gaders in het centrum geteld worden. Een
steekvlam van vele honderden meters, die
den nachthemel geelachtig rood bescheen,
gevolgd door een ontploffing, was vermoe
delijk van een der gasbedrijven afkomstig,
die door voltx-effers vernietigd werden.
De t.tale indnxk van alle terugkeex-ende
vliegtuigbestuurders is, dat door dit bom
bardement een brandeffect van langen
duur bereikt is, waaraan vermoedelijk niet
zoo spoedig een grens gesteld kan wor
den. Alle vliegtuigbestuurders deelden
mede, dat het Engelsche luchtafweerge-
schut in het geheel geen uitwerking had
en de aanvallen van de Duitsche gevechts
formaties xxiet in het minst kon belemme
ren.
AANVALLEN OP SCHEPEN.
Gisteren waren Duitsche bommenwer
pers onderweg om afzonderlijk varende
koopvaarders en konvooien.'met bommen
en door rechtstreeksche beschieting aan
te vallen. Hierbij slaagden zij er in één
schip vaix 3000 b.r.t. aan de Engelsche
Oostkust ixi de nabpheid van Harwich uit
een konvooi te dx-pven, te beschieten en
met bommen te bestoken, waarbp voltref
fer-s geplaatst konden worden aan den
boeg en op het dek, zoodat op het verlies
ervan gerekend kan worden.
Een andere koopvaarder van 1000 b.r.t.
wex-d door een andere formatie zwaar ge
bombardeerd en ernstig beschadigd.
SHEFFIELD ZWAAR
GEB0MARDEERD.
Naar het D.N.B. verneemt, hebben gis
teren sedert de vroege avonduren sterke
Duitsche gevechtsformaties bommen van het
zwaarste kaliber op Sheffield geworpen.
Sheffield in Midden-Engeland is het bijzon
der belangrijke centrum van staalindustrie
en wapenfabricage.
In een onafgebroken reeks stegen de
Duitsche machines op van haar bases in
Frankrpk en België. De vliegtuigen konden
hun bommen met de grootste nauwkeurig
heid op de buitengewoon belangrijke wa
penfabrieken werpen. De teruggekeerde be
manningen van de toestellen der eerste golf
deelden mede, dat reeds na enkele uren
op verschillende plaatsen hevige branden
woedden. Men kan aannemen, dat door het
voortduren van het bombardement deze
branden een zoo reusachtigen omvang heb
ben aangenomen, dat de aanvallen kunnen
worden vergeleken met de grootscheepsche
acties tegen Londen en.de steden in de
Midlands.
Levering van boter aan
handelaren.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visschei'ij heeft een
wpziging gebracht in het crisis-zuivelbe-
sluit 1940, waardoor het aantal handela
ren, aan wie de boterproducenten ver
plicht zpn een gedeelte van hun productie
te leveren, wordt beperkt tot hen, die irx
de basisperiode van de totale door hen in
gekochte hoeveelheid boter, zijnde ten
minste 250.000 kg., ten minste 60 pet.
rechtstreeks hebben betrokken van pro
ducenten en ten minste 60 pet. lxebben
verhandeld aan anderen dan consumenten.
Faciliteiten voor het goederen
verkeer tusschen Nederland en
Duitscbland.
De Duitsche rijksminister van financiën
heeft door een in,den Reichsanzeiger van
11 December 1940 gepubliceerde verorde
ning betreffende wpziging van douane
tarieven terv vergemakkelijking van het
goederenverkeer tusschen Nederland en
Duitschland bepaald, dat van 16 December
1940 af de goedei'en, afkomstig uit de be
zette Nederlandsche gebieden, vx-ij van
douanerechten zgn.
De regeling geldt niet voor goederen,
die zich op den dag van het inwerking
treden der verordening reeds in het
douaneverkeer van het Duitsche douane
gebied bevinden.
Winterhulp Nederland,
Den Haag no. 555 3. Als
bank der Winterhulp
Nederland is aangewezen
de Kasvereeniging N. V.,
Amsterdam, no. 877,
Stort op
Be brengt geluk in veler leven!
Sheffield, dat 500.000 inwoners telt, is het
centrum der Engelsche staalpx-oductie.
Evenals in Coventry liggen de staalfabrie
ken over de geheele stad ver-spreid.
Volgens te Stockholm ontvangen be
richten, werd de industriestad verscheidene
ux-en onafgebroken door Duitsche formaties
bestookt met brand- en dynamietbommen
van alle kalibers. Het centrum der stad,
aldus de Britsche berichtendienst, is bp-
zonder zwaar getroffen. Het ziet er naar
uit, of de verwoestingen even groot zijn
als die te Coventry, Bristol, Southampton,
en in andere Engelsche industx-iestedeii, die
groote Duitsche luchtaanvallen hebben on
dergaan.
