Kvwsdn Middelburgsche, Vlissingsche, Goesche en Breskensche Courant ilWtfiSTU ABONNEMENTSPRIIS: 183ste JAARGANG NUMMER 260 ZATERDAG 9 NOVEMBER 1940 waarin opgenomen de Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer 18 cent per week of f2.30 per kwartaal. Franco per post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS^ Van 1 -5 regels f 1.50, Iedere regel mem- 30 cent. Bij abonnement speciale prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels f0.50. Iedere regel meer 10 et. (max. 8 regels). POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG). Dit nummer bestaat uit vier bladen GEVAARLIJKE GERUCHTEN Het gerucht ïs als een woekerplant, waarvan een enkel veronachtzaamd stekje voldoende is, om uw tuin te overwoekeren. Woekerplanten vinden overal een voedings- boc" m en zij moeten met wortel en tak wor den uitgeroeid, wil men gevrijwaard zijn voor een herhaling. En dan nog is de uiter ste oplettendheid geboden, want dit gewas heeft een levensdrang zoo onweerstaan baar, dat het uiterst moeilijk is, zijn groei te stuiten. Zoo is het met het gerucht. Het heeft de eigenschap, te blijven bestaan, ook tegen de onweerlegbare feiten in en het berok kent meer ..waad aan personen en zaken, dan menigeen die te goeder trouw ge loof schenkt aan zoo'n willekeurig praatje en daardoor reeds medewerkt aan de ver spreiding vermoedt. Het gerucht in oorlogstijd is de vrucht eener misleidende propaganda, het ge vaarlijkste wapen, waarover de oorlogvoe renden beschikken. Een gevaarlijk wapen, omdat de propaganda er zoo argeloos uit ziet. Men is zoo licht geneigd, het oor te leenen aan propagandistische inblazingen en op dat oogenblik ontstaat het gerucht. Het aanvankelijke doel is bereikt, het zaad is •uitgestrooid en zelfs een nuchter volk als het Nederlandsche blijft er niet immuum voor. De afgeloopen maanden hebben het wel uitgewezen. Zeker, we zijn wel zoo nuchter, dat we aan al te fantastische ver halen met een schouderophalen voorbijgaan, maar het is toch gebleken, dat de propa ganda ook daarop ingeschoten is. De pro paganda, als zijnde de kunst om de bedoe lingen van den tegenstander in een voor eigen zaak dienstigen vorm te interpretee ren, vereischt van den verspreider ervan een groot psychologisch inzicht. Hoeveel te meer, wanneer, zooals in het Neder landsche geval, de propaganda wordt los gelaten op een bezet gebied. Want de toestand van bezetting voor onderstelt bij de bezette bevolking en dat is in 't geheel niet vreemd een ze kere vooringenomenheid en een gereser veerdheid ten aanzien van de handelingen en de bedoelingen van den bezetter. Men kan zulks onverstandig en zelfs onnoozel vinden, het wijten aan een slechte politieke scholing, het feit als zoodanig is onmisken baar en als eerste spontane reactie tot op zekere hoogte te billijken. Van de zijde van de bezettende macht' is zulks in eersten aanleg ook geschied. Naarmate- echter deze toestand, waarin het Nederlandsche volk zich thans bevindt, langer duurt, wordt een volharden in een zoodanige houding van innerlijk verzet voor de bezettende over heid onhoudbaar en onduldbaar. Er ont staan op deze wijze spanningen, die voor de bevolking in haar geheel uiterst schadelijke gevolgen kunnen hebben, wijl de bezetter niet kan 'gedoogen, dat zijn bedoelingen eenerzjjds averechts worden geïnterpre teerd en zijn oorlogsdoel anderzijds wordt geschaad. Het Nederlandsche volk is een nuchter volk, het is bovendien een volk, dat in de beschavingsgeschiedenis van Europa een rol van zeer groote beteekenis heeft ge speeld en dat bovendien op een cultuurpeil kan bogen, waarom menig volk het kan benijden. Deze eigenschappen van hoofd en hart verplichten ook, de feiten nuchter en met zin voor de werkelijkheid onder het oog te zien. Wij kunnen niet blijven staan op het punt, waarop wij den tienden Mei tot stil stand werden gedwongen. Wij hebben ook nu de taak en zij is thans dwingender, tegelijk ook duurder, dan ooit te bou wen aan onze toekomst. Wij mogen herinneren aan de woorden, waarmede de Rijkscommissaris zijn ambt in Nederland heeft aanvaard en waarin hij met nadruk vaststelde, dat Nederland zelf zijn koers in het nieuwe Europa zal kun nen bepalen, rekening houdend met de ge wijzigde omstandigheden. Dat beteékent, dat wij ons aan de consequentie der feiten, zooals ze er nu eenmaal liggen, niet kun nen en mogen onttrekken. Deze toestand van wording vereischt wederzjjdsch begrip en in de gegeven omstandigheden is dit voor de toekomst van land en volk een klemmende noodzakelijkheid. De jongste ontwikkeling, welke in de po litieke en economische verhoudingen valt waar te nemen, heeft vooral dit geleerd, dat wij niet achter deze ontwikkeling mo gen aansjokken uit een zucht tot ver keerd begrepen zelfhandhaving. En ge lukkig, de aanwijzingen zijn er, dat de geest van het roemruchte Holland niet dood is. Wij moeten vooruit, wie ziet naar hetgeen achter is, is niet bekwaam Dat daarbij sprake zou zijn van een over boord werpen van waarden, die hun houd baarheid voor ons land in een geschiedenis van eeuwen en welk een geschiedenis hebben bewezen, dat kan zeker ook niet in de bedoeling van de bezettende macht liggen. We hebben het dezer dagen persoonlijk kunnen hooren uit den mond van den ge volmachtigde voor Zeeland van den Rijks commissaris „Wij zijn niet gekomen, om u onder voogdij te plaatsen". Maar dr. Mün- zer verzuimde niet, daaraan toe te voegen: er zijn grenzen. Nn komen we weer terug bij het uit gangspunt het gevaarlijke gerucht. Het geval heeft niet speciaal betrekking op Zeeland, maar het schijnt niet ondienstig ook voor Zeeland te wq'zen op het gevaar. Een dezer dagen hebben wij een waarschu wing van de Duitsche overheid gepubli ceerd, met betrekking tot de geruchten, die over het jongste bombardement van Haarlem en dat op het Wilhelminagasthuis te Amsterdam zijn verspreid. Deze waar schuwing, dat bij een herhaling of een voortwoekering dezer geruchten de burger bevolking of een deel daarvan mede ver antwoordelijk zal worden gesteld, kan niet worden misverstaan. Ons stellend buiten de beoordeeling der feiten op zich zelf, moet worden vastge steld, dat de geruchtmakerij ook niet is in het belang van het Nederlandsche volk. De propaganda kan zich hier ontpoppen als een tweesnijdend zwaard. Zij is moeilijk te onderkennen en vooral door de wijze waar op zij-wordt gehanteerd, biedt zij den ver spreider alle mogelijke gelegenheid, het gif der verdachtmaking uit te strooien. Zij heeft de beste kansen bij diegenen, die in hun vooroordeel zijn blijven steken en die daardoor niét in staat zijn, de onmisken bare tendenz van dezen tijd te bespeuren, laat staan dan te begrijpen. Men versta ons goed, wij waarschuwen niet tegen het gevaarlijke gerucht met het oog op eventueele represailles, welke die dan ook mogen zijn. Zulks zou neerkomen op het advies, het gerucht in het verbor gene te doen voortwoekeren en er slechts voor te waken, niet gesnapt te worden. Ons volk is een fier volk, een volk met" een groot verleden en met een groote toekomst, een volk' dat op grond daarvan geen vrees behoeft te koesteren. Neen, wij waarschu wen tegen het gerucht zelve en tegen hem, die er de verwekker van is, wie hij ook zij, misschien zelfs in onze naaste omgeving. Want dit gerucht is een staketsel op den weg, die moet leiden tot het herstel van onze zelfstandigheid. Het kwade gerucht is als een stinkende mestvaalt, het is het puin, dat moet worden opgeruimd, voor met den wederopbouw kan worden begon nen. Dan doelen we niet slechts op het ge rucht, dat de oogmerken van de bezettende macht schaadt, we doelen bovendien op de onderlinge geruchtenfabricage, want ook zij remt de ontwikkeling. En dit geldt voor Nederland en voor iederen rechtgeaarden Nederlander wij moeten uit het moeras. Dat zijn we verplicht aan ons verleden. Er moet begrip zijn voor de situatie. Dat begrip mogen wij ook veronderstellen bij de bezettingsoverheid. Zij heeft dit begrip ge toond en zij heeft ter bevestiging daarvan het om zijn integriteit terecht geroemde voorlichtingsinstituut, de Nederlandsche pers, mede willen inschakelen. Zij bewan delt daartoe wegen, die in ons land minder gebruikelijk waren en waarvan de bruik baarheid eerst in de laatste jaren beschei- denlijk werd getoetst. De Nederlandsche pers heeft ook nu een taak, zij is geenszins uitgeschakeld en uit de omstandigheid dat zjj ook niet is gelijkgeschakeld al valt er dan een grootere uniformiteit waar te ne men mag worden geconcludeerd, dat de bezettende overheid de waarde van dit in stituut in haar streven naar objectiviteit heeft erkend. De Nederlandsche pers heeft een groote- taak, maar wil zij haar taak zoo vervullen, dat haar voorlichting tot alle lagen der bevolking doordringt, dan zal het aanbeve ling verdienen, dat ook de provinciale pers in de vervulling daarvan haar volledige aandeel krijgt. In dezen tijd, waarin het accent sterker valt op de provinciale be richtgeving, spreekt de wenschelijlcheid daarvan des te sterker. Want ook in de provincie moet het puin van het kwade gerucht worden opgeruimd. GEEN BEZORGDHEID OVER HET PRIJSNIVEAU. In verband met ongemotiveerde onge rustheid over het prijsniveau hier te lande, wordt er ons op gewezen, dat de statistie ken voor de voornaamste artikelen slechts een matige prjjsverhooging aanwijzen. Bo vendien vernemen wjj dat binnenkort een nauwkeurige regeling zal worden inge voerd welke het prijsniveau zoo zal be- heerschen, dat catastrophale verhoogingen uitgesloten zijn. De herdenking van den achtsten November in München. Hitier spreekt zijn kameraden toe. Het uiterlijk van de herdenking der oude strijders in deu Löwenbraue-keller te Mün chen verschilde dit jaar nauwelijks van die van het vorige jaar. De zaal was aan gepast aan den ernst en belangrijkheid van clen tijd., en stijlvol en eenvoudig versierd. Aan de wanden hingen op gelijke afstanden vlaggen met het hakenkruis. De groote ruimte was reeds lang voor het begin der herdenking tot de laatste plaats ge vuld. Naast het spreekgestoelte waren weer de plaatsen van de rijksleiders Rosenberg, Schwarz, lïühnlein en Himmler. Ook zag men dr. Ley, dra Ohnesorge, Fiehler, Her mann Esser, dr. Weber en Semmelmann. De stoottroep „Adolf Hitier" zat aan de linkerzijde van het spreekgestoelte. Teza men met de familieleden van de dooden van 9 November 1933 zaten de nagelaten be trekkingen van de slachtoffers van 8 No vember 1939 i,n het midden van de zaal op eereplaatsen. Om 18.00 werd de bloed vlag de zaal binnengedragen. Daarop werd de Badenweiler Marsch gespeeld. De Füh- rer verscheen. Een storm van geestdrift rukte de oude garde van haar plaatsen. Toen Adolf Hitier het spreekgestoelte be trad bracht de oude garde hem onbeschrij felijke ovaties. In groote spanning aldus het samenvat tende verslag van het D.N.B. volgden ook thans weer de rnde strijders der partij de woorden van den Führer. Hitier spreekt bij deze gelegenheden als kameraad tot kameraden, voert om zoo te zeggen met hen een gesprek en gaat met hen nog eens den weg, dien toentertijd de strijdende par tij gegaan is gn dien thans het voor zijn levensrecht strijdende volk gaan moet. Het zijn oogenblikkëii? van inkeer en bezin ning. terugblik en herinnering, wanneer de Führer zijn oudste getrouwen nog eens een beeld van het Dvjitschland der nood en ellende," der oneer""en verscheurdheid, van het ongeluk en de wanhoop voor oogen stelt en daarna de harde en moeilijke, doch mooie jaren van strijd en offers in de her innering wakker roept. Met treffende woorden, dikwijls met superieure ironie, kenschetst de Führer den strijd tegen het Jodendom, dat zich tegen de nat. socialis tische beweging, tegen liet nieuwe Duitsch- land heeft uitgespeeld. Met bijtenden spot bewees de Führer, dat alle voorspellingen en alle prophetleën, alle berekeningen en ramingen van den vijand ineengestort zijn en thans évenals toen ineen zullen storten. Met meesleepende woorden formuleerde Adolf Hitier de beteekenis van deze worste ling en dezen strijd voor de vrijheid en eer van Duitschland, voor zijn toekomst en zijn levensrecht. Toen de Führer tegen over de Engelsche begoochelingscampagne en de drogredenen van den vijand de harde en naakte feiten der werkelijkheid stelde en daarna met enkele zinnen liet geweldige militaire gebeuren in herinnering bracht, dat de afgeloopen twaalf maanden gemaakt heeft tot het grootste jaar van het Duit sche soldatendom, dreunde de zaal weer van het Heilgeroep. De Führer sprak echter ook zrjn waardeering uit voor de discipline en houding, de aangeslotenheid en opoffer ingsgezindheid van het Duitsche vader land. De geheele hartstocht van zijn ziel openbaarde zich, toen hij zijn volgelingen uiteenzette, dat de strijd zoolang zal duren, tot het Duitsche volk hem beëindi gen zal met een overwinning. Met de grootste innerlijke bewogenheid luisterde de oude garde naar den Führer, toen hij de nachtelijke 'aanvallen van het Britsehe luchtwapen op de Duitsche bur gerbevolking aan de kaak stelde. Toen de Führer sprak over de harde en onverbid delijke vergelding, die het Duitsche lucht wapen, na langen tijd geduld geoefend te hebben, thans sinds weken op de militaire doelen van Engeland oefent, werden hem opnieuw ovaties gebracht. Toen daarop de Führer de wil van de natie om te over winnen proclameerde en van haar onwan kelbaar geloof en rotsvast vertrouwen in de leiding sprak, kwam aan het Heilgeroep bqna geen einde. Aan het slot van zijn rede, die meer dan een uur duurde, herdacht de Führer no°- eens 't overlijden van de eerste nat. socialis tische bloedgetuigen. Allen geloofden geza menlijk aan het rijk, aan het geloof der overwinning. Deze overwinning zal aan het einde van dezen strijd staan. HOOG WATER OP DE WAAL. De hoogste stand van de Waal voor Nij megen schijnt gisteren bereikt te zijn brj een stand van 11.84 meter N.A.P. De Waal voor Nijmegen had gisteren slechts 10 cM. was, terwijl Keulen gisterochtend bij een stand van 4.90 meter reeds 73 cM. val seinde en ook Lobitli reeds een val van 1 cM. aanwees. De lage kade voor Nijme gen was gisteren nog ongeveer een meter onder water. Het overzetten, ofschoon met groote moeilijkheden gepaard, kan toch regelmatig doorgaan. Men verwacht, bij aanhoudend gunstig weer, spoedig een snellen val van het wa ter. BR00DB0N 14 VOOR EEN RANTSOEN GEBAK. De secretaris-generaal, waarn. hoofd van het departement van landbouw en vis- scherij deelt mede, dat elke der met „14" genummerde bonnen van het broodbon- boekje gedurende het tijdvak van Maan dag 11 tot en met Zondag 17 November a.s. recht geeft op het koopen van een rantsoen gebak. Dit rantsoen bedraagt voor de verschillende hieronder genoemde soorten gebak tenminste het telkens daar achter genoemde gewicht beschuit 75 gram, biscuits en wafels 90 gram, specu laas 140 gram, andere koekjes 200 gram, koek 160 gram, cake 300 gram, gevuld klein kerstgebak (bijv. amandelbroodjes) 400 gram, gevuld groot kerstgebak (bijv. boterletter) 500 gl'am, taart en gebakjes 600 gi'am. Voor geheel of ten deele uit meel of bloem gebakken artikelen, welke hierboven niet zijn genoemd, geldt, dat een rantsoen omvat een hoeveelheid, waarin 70 gram meel of bloem is verwerkt. De bonnen, welke op 17 November niet gebruikt zijn, blijven voorts nog geldig.tot en met Zondag 24 November a.s., met dien verstande, dat zij gedurende de week van 18 tot en met 24 November a.s. niet ge bruikt mogen worden in hotels, restau rants e.d. DE NIEUWE ZENDER LOPIK KOMT 10 NOVEMBER IN BEDRIJF. OMROEPSCHEMA VOOR DE VOLGENDE WEEK. Zondag 10 November zal de nieuwe zen der te Lopik definitief voor den Omroep in gebruik worden gesteld. Van dien dag af beschikt de Nederlandsche Omroep weer over twee golflengten: Hilversum I op 415 m. en Hilversum II op 301 m. Dat beteekent voor alle omroepvereeni- gingen een aanzienlijke vermeerdering van zendtijd. Voor de volgende week'is de verdeeling als volgt; Zondag, 10 Nov. Hilversum I, 415 m.: 8 00—13.00 KRO; 13.00—17.15 AVRO. Hil versum n, 301,5 m.: 8.00—8.30 NCRV; 8.30—9.30 V.P.R.O. 9.30—13.00 N.C.R.V.; 13.00—16.00 KRO; 16.00—17.15 NCRV; 17.15—19.15 KRO. Kootwijk, 1875 m.: VA RA. Maandag, 11 Nov. Hilversum I, 415 m.: VARA. Hilversum n, 301,5 m.: NCRV Kootwijk, 1875 m.: AVRO. Dinsdag, 12 Nov. Hilversum I, 415 m.: AVRO. Hilversum II, 301,5 m.: KRO, Koot- Wijk, 1875 m.: NCRV. Woensdag, 13 Nov. Hilversum I, 415 m.: NCRV. Hilversum II, 301,5 m.: VARA. Kootwijk, 1875 m.: KRO. Donderdag, 14 Nov. Hilversum I, 415 m.: KRO. Hilversum II, 301,5 m.; AVRO. Koot wijk, 1875 m.: VARA. Vrijdag, 15 No.v. Hilversum I, 415 m.: NCRV. Hilversum 11', 301,5 m.AVRO Kootwijk, 1875 m.: KRO. Zaterdag, 16 Nov. Hilversum I, 415 m.: VARA. Hilversum 301,5 m.: KRO. Koot wijk, 1875 m.: AVRO. De VPRO houdt iederen dag om 5 uur een cursus of een lezing. Op Maandag, Woensdag en Zaterdag om 10.00 uur zendt de VPRO een morgenwijding uit. Deze uitzendingen vallen beurtelings op Hilversum I, beurtelings op Hilversum II. VOORLICHTING VAN HET PUBLIEK AANGAANDE OVERHEIDSMAATREGELEN. De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het departement van binnenlandsche za ken, schrijft in een circulaire aan de bur gemeester o.m. het volgende Met de uitbreiding van het aantal over heidsmaatregelen, waarmede het publiek rechtstreeks te maken heeft, wordt onge twijfeld de behoefte om concrete inlichtin gen te verkrijgen aangaande overheids maatregelen op economisch gebied (waar bij in de eerste plaats wordt gedacht aan de distributiemaatregelen) grooter. Gebleken is, dat men zich om voorlich ting dikwijls wendt tot de burgemeesters, die, voorzoover een inlichting niet direct kan worden gegeven, de vragers veelal verwijzen naar het departement van han del, nijverheid en scheepvaart. De secretaris-generaal, wijst er in dit verband op, dat voor inlichtingen inzake overheidsmaatregelen op economisch ge bied in eerste instantie moet worden ver wezen naar de daarvoor in aanmerking komende kamer van koophandel en fabrie ken, aangezien deze kamers omtrent be doelde maatregelen van volledige docu mentatie zijn voorzien. Het departement van handel, nijverheid en scheepvaart blijft bereid die gevallen in behandeling te nemen, welke naar het in zicht der burgemeesters niet in aanmer king komen voor verwijzing naar een ka mer van koophandel en fabrieken. Verzoeken om inlichtingen, van de bur gemeesters zelf uitgaande, kunnen even eens aan genoemd departement worden gericht. Alle verzoeken om inlichtingen moeten worden geadresseerd aan den eco- nomischen voorlichtingsdienst, Rijnstraat 24, 's-Gravenliage. DasS^esiefeti middelen en artikelen zijn in den loop der eeuwen voor het lichamelijk welzijn van den mensch uitgevonden en nog steed; komen er nieuwe bij wat in dezen tijd wel heel belangrijk is Voor U 't prettigrt dat U ze schier alle kunt bekomen b i A. C. van der Rest, ass.-apotheker Lange Kerkstraat Goes. Om 't even of 't 'n geneesmiddel moet zijn. 'n hoestmiddel, levertraan, 'n paar elastie ken kousen, wat verbandmiddelen, 'n pap- soort of wét ook om zoo te zeggen alles haalt U 't best bij Van der Rest Opnieuw slachtoffers van Engelsche bomaanvallen. Bij luchtgevaar niet buiten blijven staan. Ook gisternacht hebben Engelsche vlieg- tuige aanvallen gedaan op Nederlandsch grondgebied. De uitgeworpen bommen heb ben in het algemeen slechts schade van ge- ringen omvang aangericht, daar de meeste op onbebouwd terrein neerkwamen. Eenige woonhuizen hebben zware beschadigingen opgelqopen. Twee personen zijn gedood en vier andere zwaar gewond. In Overijssel en Limburg zijn brandplaatjes neergeko men. Aangezien het in de laatste dagen her haaldelijk is voorgekomen dat personen let sel hebben bekomen door splinters van pro jectielen van het afweergeschut, wordt er nogmaals op gewezen dat de aanwezigheid in de open lucht tijdens luchtaanvallen ge vaarlijk is. ROOSEVELT VERRAST OVER DEN VERKIEZINGSUITSLAG. DE EERSTE PERSCONFERENTIE. President Roosevelt heeft in de eerste persconfe "ntie na zijn verkiezing ver klaard, dat hij door de grootte van zijn overwinning was verrast, want hij had slechts gerekend op de stemmen van 340 kiesmannen en zich dus 110 stemmen ver gist. Roosevelt sprak daarop de geruchten tegen, volgens welke eenigerlei wijziging in zijn kabinet zou zijn overwogen. Ten aanzien van een bericht uit Londen, dat tusschen Engeland, Australië en de Ver. Staten een accoord was gesloten betref fende gemeenschappelijke verdediging en gebruik van steunpunten, of dat dit elk oogenblik te verwachten was, verklaarde Roosevelt, dat dit bericht zeker niet uit officieele bronnen kwam. De Amerikaansche ambassadeur te Lon den, Ke: edy, zou, naar Roosevelt tenslot te meedeelde, voorloopig te Washington blijven om in verband met de ontwikkeling in de komende dagen zijn deskundig advies te geven. Over de vraag of Kennedy daarna naar Londen zou terugkeeren, wil de Roosevelt zich niet uitlaten. REIS VAN VAKVEREENIGINGS- LEIDERS NAAR DUITSCHLAND. Heden is een gezelschap vakvereenigings- leiders van alle richtingen naar Duitsch land vertrokken, waar zij onder deskundige leiding een aantal bedrijven, sociale instel lingen en de werkkampen zullen bezichti-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1940 | | pagina 1