De ups en clowns van Wendell Willkie.
"akkEÓWS
Mr. Stevens uit Detroit
Ongeëvenaard enthousiasme, gevolgd door
teleurstelling en oneenigheid in de
Republikeinsche partij
Prikkelbaar en opgewonden?
Neem 'n "AKKERTJE" - het
werkt kalmeerend op Uw ge-- -
X heele gestel en.... in korten tijd I
log in Europa schijnt er voor het Ameri
kaansche publiek nog slechts één probleem
van de eerste grootte te bestaan Ameri-
ka's positie ten opzichte van de strijdende
mogendheden. Met die internationale kwes
tie staan alle binnenlandsche vraagstukken
in min of meer nauw verband de herbewa
pening, de invoering van den militairen
dienstplicht, de strijd tegen politieke groe
peeringen van on-democratisch karakter,
en zelfs aangelegenheden als die van het
overschot aan landbouwproducten, waar
voor men nu een oplossing wil vinden door
uitvoer naar Engeland op de grootst moge
lijke schaal. Problemen waarover vroeger
in Washington hevig werd gestreden, wor
den nu door de internationale situatie als
vanzelf opgelostde werkloosheid, nog
kort geleden een der hoofdzorgen van de
New Deal, neemt automatisch af door de
versterking van het leger en de snel toene
mende bedrijvigheid in vliegtuig- en wapen
industrie de regeeringscontróle op parti
culiere ondernemingen, vroeger eveneens
een onderwerp van eeuwigdurend debat, is
thans in enkele dagen een feit geworden
omdat het defensie-programma die controle
welhaast onvermijdelijk maakten zoo
gaat het ook met tal van andere kwesties.
Alles draait dus om de presidentieele op
vattingen van de buitenlandsche politiek
en, zooals gezegd, daarover zyn Roosevelt
en Willkie het vrijwel met elkaar -eens. Er
staat trouwens voor Willkie geen andere
koers open, want Roosevelt's buitenland
sche politiek is in het heele land zóó popu
lair, dat een verkiezingscandidaat met een
tegenovergesteld program in November
geen schijn van kans zou hebben. Wat Will
kie dus in de onplezierige positie brengt,
de argumenten van zijn tegenstanders
juist in de voornaamste opzichten te moe
ten beamen en daardoor zijn eigen candida-
tuur in de oogen van het voor détails onver
schillige publiek aan beteekenis te doen
verliezen.
De ervaren politici van de Republikein
sche party zien natuurlyk maar al te goed
in, dat Willkie hun zaak zoodoende in
groot gevaar brengt. Zij hebben hem dan
ook al verscheidene waarschuwingen doen
toekomen en hem dringend aangeraden,
wat minder rond voor zijn meening uit te
komen en toch liever den isolationisten wat
honing om den mond te smeren. Willkie is
daar echter de man niet naar en tal van
Republikeinen, die nog onlangs de nomina
tie van een niet-politicus toejuichten om
dat. zy dien gauw onder hun invloed meen
den te kunnen brengen, merken nu tot hun
verdriet, dat zij zich hebben vergist. "Van
daar dat er allerlei onweerswolkjes aan den
in Juli nog zoo blauwen Republikeinschen
hemel zichtbaar beginnen te worden. We
kunnen ons dan ook gerust aan de voor
spelling wagen, dat Willkie, éls hij dit na
jaar mocht worden gekozen, als president
niet minder vijanden in zyn eigen partij
zal hebben dan Roosevelt nu onder de
Democraten heeft.
"Deze heele verkiezingscampagne is trou
wens, wat dat betreft, een allerzonderlingst
geval. Er gaat geen week voorby zonder
dat leden van de Democratische partij er
gens een „Willkie-for-President"-club op
richten, terwijl groepen van Republikeinen
zich revancheeren door propaganda voor
Roosevelt te maken. En op denzelfden dag,
waarop de Republikeinsche ex-gouverneur
van Michigan, Chase S. Osborn (in 1936
een verwoede Roosevelt-bestryder), ver
klaarde dat hij in November voor Roosevelt
zal stemmen „omdat Roosevelt een huma
nist en Willkie een „inhumanist" is", kon
digde een der groote onaf hankeiyk-Demo-
cratische dagbladen aan, deze keer propa
ganda te zullen maken voor den Republi
keinschen candidaat!
Amerika is ongetwijfeld ook op politiek
gebied nog steeds het land der onbegrens
de mogelijkheden
Wisselende stemr.-.!sig op de
Amsterdamsche beurs.
Hét zakenverkeer op de 'Amsterdamsche
effectenbeurs was gisteren door elkander
genomen, van kalmen aard. Eenige specia
liteiten gaven echter flinke omzetten te
aanschouwen en daardoor werd op de markt
toch nog een cachet van activiteit gedrukt.
De stemming was hoogst onzeker. Bij de
opening was over het algemeen eenig ma
teriaal aan de markt, zoodat de koersen
zich lager stelden, doch daarna trad een
herstel in, terwjjl in het verdere verloop op
de prijsbeweging niet goed peil was te trek
ken. In ieder geval zat er in de markt geen
vaste lijn, maar wel kon worden geconsta
teerd, dat het gemiddelde koerspeil lager
was dan eergisteren. Voor Duitsche fond
sen bestond eerder eenig aanbod, weliswaar
was de verkoopsdi'ang niet groot. De han
del in de Nederlandsche beleggingswaarden
was van rustigen aard. De Nederlandsche
staatspapieren waren niet veel veranderd,
maar eerder toch aan den gedrulcten kant.
Van de locale waarden waren het we
derom Altu's, die de grootste beweging? ver
oorzaakten. Unilevers hadden eveneens een
onregelmatig verloop. De Philips aandeelen
hadden een gedrukt voorkomen en kregen
een verlies van eenige punten te boeken.
De affaire in suikerfondsen was onbetee-
kenend. In rubberfondsen was byna niets
te doen. Tabakken waren stil en prijshou
dend. De scheepvaartrubriek vertoonde niet
veel bijzonders. De koersen weken niet veel
af van die van eergisteren. Petroleurnfond-
sen trokken maar matige belangstelling.
De Amerikaansche afdeeling had een
kalm voorkomen. Naar verhouding van de
verdere kleine stijging in Wallstreet vielen
de noteeringen niet mee.
A Amsterdamsche Bank 108 107%
A K.M. De Schelde
Nat. Bez. 58% 59%
C Ches. en Ohio 31% 33%
C Kans. City South 5% 4%
Ned. Ie lng. 1940 4 100 99%
Ned. 2e lng. 1040 4 96% 96%
Ned. met bel. fac. '40 4 1Ö0 99%
Ned. 1000 '38 (31/,) 388% 87—%
Indië 1000 1937 3 85% 85
A Koloniale Bank 145 146%
A Ned. Ind'. Handelsb. 105 104%
C Ned. Handel Mij. 94 94
A Van Berkels Pat. 53% 53
C Calvé Delft 83 82
A Lever Bros en Unilev. 122 11720
A Philips Gloeil.
Gem. Bez. 188% 18582
C Am. Car Foundry 24 24%23%
C Anaconda Copper 22% 21%—22%
C Bethlehem Steel 68% 67%—68
C General Motor 41% 41
C Kenyec. Copper 29% 29
C North Am. Aviation 15% 14%
C Rep. Steel 16% 16%—%
C Un. States Steel 50% 49—50
C North Am. Cy. 16 16%
A Kon. Petroleum Mij. 233 233—28
C Contin. Oil Cy. 15% 15%
C Philips Petrol. 26% 27%
C Shell Union 8% 8%
C Tide Water Ass. Oil. 8% 8%—%
A Ned. Scheepv. Unie 135% 135 /2- "6%
A Handelsver. A'dam 370 365
A Ned. Ind. Suiker U. 205% 199%
A Deli Batavia Mij. 134 134%
C Deli Mij. 1000 194 194%—95
A Senembah Mij.. 157 15857
C Amsterdam Rubb. 199 1961/298
A Deli Bat. Rubb. Mij. 145 142%
A Hessa. Rubber Mij. 99 98%
A Serbadjadi Sum Rubb. 87 86%
Het Noorderlicht.
Het K.N.M.I. te De Bilt deelt niede In
de avonden van 26 September, 27 Septem
ber en 1 October werd hier te lande Noor
derlicht waargenomen. Aan het meteorolo
gisch instituut te De Bilt werden over het
Poollicht van 26 September zeven berich
ten ontvangen en wel uit Zeeuwsch-
Vlaanderen, westelijk Noord-Brabant, Rot
terdam, Wassenaar en Ede. Over het pool
licht van 27 September kwam een bericht
in nl. uit Schiermonnikoog, terwijl over
het Poollicht van 1 October elf berichten
ontvangen werden uit de provinciën Fries
land, Overysel, Utrecht, Zuid-Holland,
Noord-Holland en Noord-Brabant. Het
magnetisme was in de bovengenoemde
avonden het sterkst gestoord op 26 Sep
tember, toen de grootste afwyking der
declinatie te De Bilt 47 minuten bedroeg.
In den avond van 27 September was de
grootste afwyking 19 minuten en in dien
van 1 October 25 minuten.
.(Van onzen Amerlkaanschen
correspondent)
September 1940.
De benoeming van Wendell Willkie tot
Republikeinsch candidaat voor het presi
dentschap van de Vereenigde Staten is een
uiterst merkwaardig, in vele opzichten
verrassend feit geweest en Willkie's verkie
zingscampagne, waarvan de eerste en kalm
ste helft nu voorbij is, heeft tot dusver ook
al diverse merkwaardigheden en verras
singen opgeleverd. Zelfs in het geval dat
Willkie in November wordt verslagen, zal
de voorgeschiedenis van zijn candidatuur
stof genoeg opleveren voor een boeiend
hoofdstuk in elk relaas van Amerika's bin
nenlandsche politiek.
Van het allereerste begin af was die can
didatuur anders dan elke andere. Willkie
was nog maar vijf maanden geleden een vol
slagen onbekende persoonlijkheid voor 99
van het Amerikaansche publiek en in poli
tieke kringen (zoowel in die van de Repu
blikeinsch als van de Democratische party)
haalde men by het noemen van zijn naam
onverschillig de schouders op. Een kleine
groep van bewonderaars, hoofdzakelijk sa
mengesteld uit zakenlieden, advocaten en
experts op publiciteits- en uitgeversgebied,
begon toen propaganda voor hem te maken.
Maar de politici wilden er niet aan. Zy we
zen er op, dat een industrieel (Willkie was
directeur van een particulier electriciteits-
bedrijf) geen schijn van een kans zou heb
ben, dat Willkie nog maar kort geleden lid
van de Democratische partij was geweest
en in 1932 zelf voor Roosevelt had gestemd,
en dat het trouwens zelfs voor een meer
populaire figuur dan Willkie al veel te laat
was om nog vóór de in Juni te houden
partij-conventie een succesvolle campagne
te organiseeren. De politici bleken het ech
ter by het verkeerde eind te hebben. In de
korte periode van zeven weken, tusschen
begin Mei en einde Juni, raakte heel Repu
blikeinsch en zelfs een deel van Democra
tisch Amerika in een Willkie-roes. In die
zeven wéken werden er meer dan duizend
Willkie-clubs opgericht, gingen vijftigdui
zend vrijwillige propagandisten aan den
slag om handteekeningen te verzamelen
voor petities aan de party-conventie, werd
door één comité propaganda-literatuur ver
zonden aan 475.000 adressen, en kreeg Wiil-
kiè drieduizend uitnoodigingen om spreek
beurten te vervullen 1 Voordat die zeven
weken om waren, was de kort tevoren nog
onbekende Willkie een ernstige mededin
ger voor den zoo populairen Dewey gewor
den en had hij de invloedrijke senators Van-
denberg en Taft al van hun plaatsen op de
candidatenlijst verdrongen. Toen op 24 Juni
de Republikeinsche conventie te Philadel
phia begon, hadden Dewey en zijn verkie-
zings-managers hun hoofdkwartier geves
tigd in Hotel*Walton, een hoofdkwartier
dat niet minder dan 78 hotelkamers in be
slag nam senator Taft en zijn medewer
kers beschikten, zelfs over 102 kameis,
waai-voor ze beslag hadden moeten leggen
op vier hotels. Maar deze beide en alle an
dere candidaten, wier propaganda onder de
deelnemers aan de conventie voortreffelijk
was georganiseerd, moesten het afleggen
tegen Willkie, die géén heirleger van pro
pagandisten had meegebracht en slechts
een suite van twee kamers in hotel Benja
min Franklin bewoonde
WAAROM POPULAIR?
Hoe het mogelijk is, dat een vrywel on
bekende er in zoo korten tyd in slaagde,
zulk een lawine van populariteit aan het
rollen te brengen, dat millioenen en millioe-
nen Amerikanen erdoor werden meege
sleurd? Daarover zou een uitvoerige bro
chure te schryven zyn, waarin o.a. de Ame
rikaansche gevoeligheid voor massa-sugges
tie zoowel als de Amerikaansche geneigd
heid tot het fêteeren van joviale persoon
lijkheden als belangrijke factoren zouden
moeten worden behandeld. Toen de journa
listen Willkie-zelf de vraag stelden, waar
aan hy zijn onverwachtsche populariteit
DOOR R. ARDEN.
ty
De als scheidsrechter fungeerende boks
leeraar moest zijn aanvankelijke oordeel
corrigeeren. Peters bezat wel degeiyk de
vernietigingswil van de Amerikaansche
school. Het gelukte hem Grizzard in een
hoek te dringen. Een hagel van slagen
volgde, maar Grizzard legde een onver
stoorbare hardheid aan den dag. Hy
incasseerde alles, zonder eenige aandoe
ning te laten blijken. En toen, geheel on
verwacht, gelukte het hem, Peters een
zwaren slag toe te brengen. Peters was on-
middeliyk groggy, wankelde een paar se-
vonden, hield zich met al zijn energie op
de been en toen klonk de gong.
De beide stryders gingen ieder naar hun
hoek. Geestdriftige sportliefhebbers namen
de rol op zich van secondanten en hielpen
Grizzard en Peters weer op hun verhaal
te komen.
By 't begin van de tweede ronde mom
pelde Grizzard zachtjes: „schoft". Peters
fluisterde: „kidnapper". Toen waren er
genoeg woorden gewisseld en wat daarop
volgde was een formeele veldslag. De beide
partyen waren volkomen gelykwaardig.
Nu waren zij werkeiyk warm geworden, ze
hadden beiden vergeten, waar ze zich be
vonden, en vochten met de verbetenheid
van twee woedende doggen. Geen van bei
den hoorden ze de gong, die het einde
van de tweede ronde aankondigde, en de
scheidsrechter moest hen van elkaar
halen.
Het publiek, dat reeds lang bemerkt
had, dat het hier niet een zuiver spor
tieve kwestie betrof leefde geestdriftig
mee. Het lawaai was zelfs op het prome
nadedek te hooren en trok steeds meer
nieuwsgierigen naar zich toe. Er werden
zelfs reeds weddenschappen afgesloten.
toeschreef, antwoordde hy „Be zou me
natuurlyk het liefst verbeelden, dat het
komt omdat ik zoo'n kei van een vent ben.
Maar ik geloof dat de .eenige verklaring is,
dat men den vertegenwoordiger of mis
schien den voorlooper van een strooming
in mij ziet". Met die strooming bedoelde hij
naar hy later verklaarde, een algemeene
ontevredenheid over de prestaties van de
beroeps-politici, een erkenning van de be
hoefte aan industrieel leiderschap in een
crisis-tyd, en een einde van het wantrou
wen der kleine burgery ten opzichte van
de zakenwereld. Of hy, wat het laatste
betreft, gelijk heeft gehad, zal de toekomst
moeten leeren maar aan de juistheid van
het eerste motief, de ontevredenheid over
het getreuzel der beroeps-politici in een
tijd waarin bovenal snel gehandeld moet
worden, valt niet te twyfelen. De publieke
opinie in Amerika heeft de laatste maan
den herhaaldely'k en ondubbelzinnig uiting"
gegeven aan die ontevredenheid en bij hun
daden gedurende het eerste oorlogsjaar
hebben regeering en parlement zich telkens
weer door de openbare meening laten voort
stuwen, omdat de burgery blykbaar veel
beter wist wat ze wilde dan haar vertegen
woordigers in Washington dat wisten.
De Republikeinsche partij-conventie zelf
was een der sprekendste voorbeelden van
dien voortstuwenden invloed der publieke
opinie op de politici drie-kwart van de
gedelegeerden, die tenslotte voor Willkie
stemden, hadden hem nog nooit gezien en
een nóg grooter percentage had hem nooit
hooren spreken en had nooit een van zijn
tydschrift-artikelen gelezen maar elk
hunner wist, dat millioenen leden der partij
overal in het land, meegesleurd door een
plotselinge golf van enthousiasme, de nomi
natie van Willkie verlangden en die aan
drang gesteund door het feit, dat de
strijd tusschen de aanhangers der andere
adspirant-candidaten op een dood punt was
gekomen was sterk genoeg om tenslotte
den doorslag te geven.
AFKOELING.
Maar sindsdien zyn byna twee en 'n halve
maand verloopen en een zoo onberedeneerd
enthousiasme als dat van de Willkie-lawine
kan men vooral in Amerika moeilyk
tien weken lang op het kookpunt houden.
Er heeft zich korten tijd na de conventie
dan ook een afkoeling ingezet, die zoo
sterk is dat zy niemand kan ontgaan. De
'Republikeinsche pers tracht die afkoeling,
die ook zij niet kan loochenen, op alle mo
gelijke manieren te verontschuldigen en als
een oppervlakkige inzinking van voorby-
gaanden aard te karakteriseeren, maar het
klinkt vaak of ze daar zelf niet in gelooft.
Zelfs in gesprekken met rechtgeaarde Re
publikeinen krijgt men nu vaak te hooren
„Ik stem natuurlijk voor Willkie, maar ik
vrees toch dat Roosevelt wel zal worden
hei-kozen". En zij, die dat zeggen, waren
twee maanden geleden nog rotsvast over
tuigd van de daverende zege, die Willkie
in November zou behalen
De afkoeling van het enthousiasme da
teert van den dag, waarop de Republikein
sche candidaat de traditioneele verklaring
aflegde dat hij de nominatie van de partij
aanvaardde. Die rede was voor velen, die
tot dusver Willkie alleen hadden bewon
derd omdat zooveel anderen hem óók be
wonderden, een teleurstelling. Want de
candidaat bewees bij deze eerste speech ten
aanhoore van een duizendkoppige massa
ten eerste, dat hij niet zulk een fonkelend
en meesleepend redenaar was als hij zich
(volgens de geruchten in kleinen kring) had
getoond en ten tweede dat hij het in veel
te veel opzichtenmet Roosevelt eens
was
Plotseling drong het toot duizenden door,
dat Willkie weliswaar en fanatieke anti-
New Dealer is, maar dat de New Deal een
zuiver binnenlandsche aangelegenheid is en
op een oogenblik dat Amerika geheel en al
in de buitenlandsche politiek opgaat, haar
vroegere belangrijkheid grootendeels heeft
verloren. Sedert het uitbreken van den oor-
In de derde ronde openbaarde zich by
beiden het ontbreken van een goede trai
ning. Hun bewegingen werden geiydelyk
langzamer en na korten tijd kwamen zy
adem te kort. Ze bleven veel aan elkaar
hangen en de scheidsrechter moest hen
telkens van elkaar halen. Toen de gong
weer klonk, verklaarde de scheidsrechter
den stryd geëindigd. Noch Peters, noch
Grizzard had er bezwaar tegen, ze waren
beiden aan het eind van hun krachten.
De boksleeraar gaf Nde uitspraak, die
naar zijn meening op zyn plaats was:
onbeslist! Niemand verzette er zich tegen,
het was werkeiyk een juiste beoordeeling.
„Heeren, de beide tegenstanders geven
elkaar de hand! Het was een goede, spor
tieve party!"
„Bravo!" riep het publiek. De tegen
standers moesten elkaar dus de hand
geven. Ze deden het.
„Een volgende keer met scherpere wa
pens," mompelde Grizzard daarby.
„Dan zul je er niet zonder scheuren af
komen", fluisterde Peters terug.
Ze verlieten den ring en begaven zich
naar de douches. Toen Peters weer frisch
en opgewekt in zyn kleedkamertje kwam,
zat Stevens daar reeds.
„Een mooie party, Peters Daarvoor
betaal ik je honderd dollar extra. Ik had
niet gedacht dat je tegen dien kerel op
gewassen zou zyn. Ik was bang, dat je
eraan zou gaan!"
Peters kleedde zich aan.
„Wat is die kerel hard", zeide hij, ter
wijl hij zich in den spiegel bekeek. „Ik heb
een paar blauwe en groene plekken opgeloo-
pen. Maar één ding begrijp ik niet. Ste
vens. Waarom heeft hy dat gedaan! Als
je erover nadenkt was het van hem toch
een groote stommiteit! We weten nu, wat
we tevoren niet wisten: dat Grizzard aan
boord is. Als hy zich rustig had gehouden
en in zijn schulp was gebleven, dan ou
het alles voor hem veel makkelijker ge
weest zyn. Maar nu
Stevens geeuwde.
„Een van zijn oude fouten, Peters.
Grizzard is een driftige duivel. Vroeger
heeft hy al eens meer zulke dingen uitge
haald, Ieder wist dadeiyk, als hy op de
proppen kwam, hy kon het nooit geheim
houden. Maar ofschoon hij de gewoonte
heeft, open kaart te spelen, toch blyft hy
gevaarlyk. We moeten namelyk niet ver
geten, dat hy meestal nog een troef in
handen heeft, die hy heel onverwacht aan
het slot uitspeelt. Een gevaarlyk beest,
Peters". Stevens grinnikte kwaadaardig.
„Hy zal vandaag verbaasd zyn. geweest.
Zonder twyfel hebben zyn vrienden hem
inlichtingen gegeven en daarby ook ver
teld, dat mr. Stevens uit Detroit geen
groote vriend van bokspartijen is. Nu
Wilde hy hem op zyn gezicht slaan cn dat
is hem niet gelukt. Nu zit hy \st in zyn
hut en breekt zich het hoofd over de vraag
waar deze mr. Stevens deze lichaamskwa
liteiten vandaan gehaald heeft. Schit
terend!"
HOOFDSTUK IV.
De passagiers van de „Santa Barbara"
vormden een tamelijk bont gezelschap. Er
waren welgestelde kooplieden van ver
schillende nationaliteit, verder Engelsche
officieren, die hun Europeesch verlof
achter den rug hadden en naar den dienst
in de tropen terugkeerden. Ze maakten
daarby expres gebruik van een Ameri-
kaansch toeristenschip, omdat ze nog wel
iets wilden beleven, voordat ze in hun gar
nizoenen terugkwamen. Dan varen er
ryke Amerikanen met hun kinderen, die
blijkbaar slechts hiervoor aan de groote
rondreis deelnamen' om vast te stellen,
dat het „by hen thuis" alles veel moder
ner en practischer was. Dames van alle
leeftijden, die byna alle met een hinder
lijke belangstelling voor het weer waren
bezield: Krygen we geen storm, kapitein?
No, Mylady, de barometer staat op mooi
weer. De hemel zij dank, zei de een;
jammer, zei de ander, het zou zoo
romantisch zyn geweest. Het schip kan
toch niet vergaan? No Mylady. Dat kan
er toch gerust eens een storm komen?
Zeker, Mylady, alleen zouden er dan veel
gevallen van ernstige zeeziekte voorkomen.
De dames, die vóór den storm waren, wer
den daarop onzeker. Daar hadden ze niet
aan gedacht. Dan maar liever zonder storm
en zonder romantiek.
Overigens was het 't oude liedje. Ieder
probeerde zich op zijn eigen wyze te ver
maken. Jurgen Peters had 'zich nog geen
minuut verveeld. Er was zoo veel te zien,
te hooren en te eten. Peters had alleen al
acht dagen noodig om alle inrichtingen
van het schip, die voor het luxueuse ge
mak van de reizigers dienden, te le'eren
kennen. Stevens kwam meestal slechts
twee uren per dag by hem „voor het
zicht van de menschen", zooals hy het
uitdrukte. Ze zaten dan in de hut van
Peters en deden of ze het over zaken had
den. Stevens placht dan tot den steward
te zeggen mr. Stevens wil nu een oogen
blik niet gestoord worden, hy moet wer
ken. Dat werken bestond dan daarin, dat
de beide mannen languit gingen liggen en
hun middagdutje deden of cigaretten
rookten en op verveelden toon zoo nu en
dan eens met elkaar praattem
„Heeft Grizzard je het nog eens lastig
gemaakt
„Nee, heelemaal niet."
„Zou hy alleen aan boord zyn Mis
schien heeft hy hier nog medeplichtigen."
„Geen idee."
„We zullen het wel zien."
„Hm."
„Heb je al met aardige menschen kennis
gemaakt
„Gaat nogalniet veel te beteekenen."
„En de schermleerares
„Die is wel aardig, maar ze blijft op een
afstand."
„Ik zal straks een paar radiotelegram
men opgeven om Grizard voor den gek
Het Rijk komt de
Nederlandsche
orkesten te hulp.
Behalve de subsidies wil het
20 van de salarissen der
orkestleden garandeeren.
Nederlands voornaamste muziekinstel
ling, het Concertgebouw te Amsterdam,
ziet zich voor het komende seizoen voor
byzondere moeilijkheden geplaatst, doordat
verschillende bronnen van inkomsten be-
langrijk minder zullen opbrengen.
De voorloopige verlies- en winstreke
ning overhet boekjaar 1939/40 sluit met
"een tekort van ruim 4000. In het credit
is echter een bedrag van 20.000 geboekt
wegens van particulieren ontvangen bijdra
gen, zoodat het eigenlijke exploitatie-tekort
24.000 bedraagt.
De begrooting voor 1940/41 wyst met de
bestaande overheidssubsidies tengevolge
van de lagere raming der inkomsten een
tekort van ongeveer 75.000 aan. Het be
stuur heeft hierin aanleiding gevonden, bij
het Rijk en by de gemeente Amsterdam
een crediet aan te vragen boven de be
staande subsidies, met de bedoeling, dat
uit dit crediet ter dekking van een moge-
ïyk tekort geput kan worden. Het zal zich
bovendien nog met $en dergelijk verzoek
tot de provincie Noord-Holland wenden.
Het probleem, waarvoor de leiding van
het Concertgebouw zich in verband met
de onzekerheid van de inkomsten gesteld
ziet, doet zich bij. alle Nederlandsche orkes
ten voor en heeft eenigen tijd geleden een
punt van bespreking uitgemaakt in een
door den secretaris-generaal van het de
partement van ondenvijs, kunsten en we
tenschappen met vertegenwoordigers van
"de besturen der Nederlandsche orkesten
gehouden besprekingen.
Deze heeft daarna voor de orkesten een
regeling tot stand weten te brengen, vol
gens welke het Ryk, boven de tot dusverre
verleende subsidies, voor acht maanden
van het seizoen 1940/41 20 pet. van de sa
larissen van de orkestleden garandeert,
mits de besturen der orkesten (eventueel
met steun van de plaatselyke overheid).'
voor het andere deel daarvan opkomen.
Ten opzichte van het Amsterdamsche
Concertgebouw beteelcent deze regeling,
dat het ryk voor deze instelling een ga
rantie van ten hoogste 35.200 uitterkt.
De gemeente Amsterdam zal volgens B.
en W. op voorbeeld' van het Ryk het hare
moeten doen om het Concertgebouw, voor
zoover in haar vermogen ligt, in dezen
moeilyken tyd te steunen.
B, en W. geven den Raad derhalve in
overweging, aan het Concertgebouw voor
het seizoen 1940/41 onder door hem te stel
len voorwaarden een subsidie van 100.500
te verleenen en bovendien een garantie van
20.000 in een mogelijk tekort in uitzicht
te stellen.
Aan het subsidie en de garantie zouden
B. en W. behalve de gebruikeiyke bepalin
gen inzake volksconcerten e.d., de voor
waarde willen verbinden, dat het Concert
gebouworkest kosteloos zijn medewerking
verleent aan 23 van de bijzondere kunst
manifestaties, welke dit seizoen in den
Stadsschouwburg zullen plaats hebben.
Nederlandsche Opera-stichting.
De Nederlandsche Opera-Stichting, welke
zich ten doel stelt, de oprichting van een
nationale opera voor te bereiden, is voor
nemens, indien haar van overheidswege
voldoende financieele medewerking wordt
verleend, in het komende seizoen vyf ope
ra's in te studeeren, welke in verschillende
steden des lands en ook in de hoofdstad
zullen worden opgevoerd.
Blykens de overgelegde begrooting zou
voor 1940/41 in totaal een bedrag van
50.000 aan overheidsgelden beschikbaar
moeten zyn. Het Rijk heeft een subsidie
van 30.000 in uitzicht gesteld het restee-
rende bedrag van 20,000 zou door andere
overheidslichamen moeten worden opge
bracht. Het bestuur der stichting heeft aan
de gemeente Amsterdam een subsidie van
10.000 gevraagd.
B. en W. van deze gemeente meenen dat
het streven der Nederlandsche Operastich
ting door de gemeente Amsterdam moet
worden gesteund en stellen den Raad voor,
aan deze stichting voor 1940/41 een subsi
die van 10.000 te verleenen
te houden. Hy snuffelt vast overal rond."
„Aan wie
„Aan den eon of ander, dat komt er niet
opaari."
„Maar je moet die menschen toch ken
nen
De echte Stevens greinsde.
„Moet ik dat? Ik heb een paar blad
zijden uit het New~Yorksche telefoonboek
by"' me. Als mr. Hawkins op Broadway nu
een telegram krygt, zal hy zeggen, dat het
een vergissing is, en hij zal het in de .prul-
lemant gooien. Als hij wat anders zegt,
kan het me ook niet schelen. Ik ondertee-
ken alleen met Henry. Maar Grizzard, die
misschien kans ziet onze post na te snuf
felen, kan er zijn hoofd ove breken en
zyn vrienden in New York opdracht geven,
de zaak na te gaan."
„Hoe zou een man als Grizzard de kans
krygen om onze post na te snffelen?"
vroeg Peters verbaasd .„Dat is toch abso
luut onmogelyk U bent de vertegenwoor
diger van een bekende Amerikaansche
firma en Grizzard is een camelijk proble
matische figuur. Als u of ik dan natuur
lyk, een paar woorden tot «en kapitein
zeg, dan kan Grizzard toch zelfs gevangen
genomen worden Wij beteekenen toch
wat, niet waar
Stevens knikte. „Natuurlijk beteekenen
wo wat. We hebben zelfs een geweldigen
naam in de Vereenigde Staten maat
Grizzard heeft ook zyn relaties. Geld heeft
hy net zoo goed. Achter hem staat een
heel concern. Ik kan niets tegen hem be
wijzen, anders was de zaak eenvoudig ge
noeg." Stevens wierp zich op zijn andere
zyde en was na vijf minuten vast inge
slapen.
(Wordt vervolgd).