VOOR GOEREE EN OVERFLAKKEE
De onderwijsvernieuwing
C MEDITATIE VOOR
DEN ZONDAG J
Plaatselijk Nieuws
OPBOUW
daarboven lOcent. Bij tmmun - wSW taffi»
contract aanzienlijke korting CHRISTELIJK NATIONAAL STREEKBLAD
VRIJDAG 4 OCT. 1946
Prijs per kwartaal f 1.50
Losse nummers t 0.15
Advertentieprijs 1—30 mm
14 cent per mm.
Tweede jaargang - No. 41
Adres der redactie, en Ad
ministratie Voorstr. A 239
Postbus 14
Middelharnis Tel. No. 332
Dit blad verschijnt iedere
Dinsdag en Vrijdag
ii.
IsnMoq U0
I!PI'I-P8M
inaqsS |ez
uoSuof ap
•joq j'aa.w
iai 3z JO
Siupnoq
uatrazaq
IP 'U3A0[
uspjooq
fiaSug aa
1U3A3 fiq
IIEE Sou
■>3 opoo.vj
►o ap }aw
puB[ qaiz
JOA SJjn.lD
IIlU 3p til
>(0junpj
tlBS>i3O0"
osqasaStii
M II3JBM
3A ui n.i q
UO S33.I>)
)UB|I3 }3l[
1 ueeS 3A\
is^ijedqn
Iann J3iy\
i usSioui
•Sep 3p
I-ITNM
30 3|3utlf
3pU93[OA
SBA\ 3UIZ
?BUI ';aiu
|S)0.g J311I
U33 >(00
laqqojqas
ClAV U3(Z
uaSui uom
laddsf op
J3UI suo
IJi 3M 31 p
1>( 3P UBB
|0A U333Z
3J II3>(3M
l33ipS}U0
UI 3}}0(S
lp UI flM
)0A }l|3BU
;q 3p ui
UBp WO
10 J3 PJ3M
oq U3 uag
•IM3o LU
[sS J0.I0M
U3.I3p|3q
geg uba
s^fqOJA
to JPJ0A\
(riM 'lUBq
330 3tps
poy-zang
J3i3lqBJV
q >ü[quEE
3ZU0 UBB
|-JBJIBJq!0
|3 |33q oz
'S'WH
(aqopo
U3 U30p
!U ,,UUBW
|>sog u3q
)[J3ASSuid
IiSI[B3pi
[aup 3zuo
qnq jbbu
l}B(n)idB3
iBUBg }oq
IbbIjooa si
a; do 3Z
gusssjd
|U3UI0>( 3Z
P33P IBP
3[3uieqos
uopueq
|l '|BB33||!
'SBBW ap
7^, J3JUIM
'|[BJ 3A0
|}S U3 U31
[nfusgoiu
uappuBj
|Ul3ld3s
S3IJ0UI3W
De algetneene klacht over ons onderwijs
iwas en is dus, gelijk we zagen, dat het te
Intellectualistisch is, te veel gericht op de
'.wikkeling van het verstand en het in-,
Jnompen van veel parate kennis, met ver-
Iwaarli'ozing van het moreele, «esthetische
Kn sociale element. De drie zielsvermogens
Jvan de mensch, verstand, wil en gevoel,
I moe ten harmonisch ontwikkeld worden en
1 daaraan heeft in het verleden veel ont
broken. Men ging uit van het standpunt van
Lie moderne wijsgeer Opzoomer, die be-
fweerde: ..Bouwt scholen, dan kunt ge de
gevangenissul sluiten", m.a.w. maak de
menschen knap, dan worden ze vanzelf ook
.Ltigdzaam. Dit beginsel is echter niet alleen
n et de Schrift in strijd, maar de praktijk
leert, dat het niet opgaat. In vrijwel alle
kringen, ook buiten het Chr. onderwijs,, is
men daarvan thans wel doordrongen.
Voorts moet geconstateerd worden, dat
ons onderwijs veel te individualistisch is
j d.w.z. dat cie hartelooze en onchristelijke
j leuze ieder voor zich" al te veel beschouwd
wordt als de hoogste wijsheid. Bij de kin
deren moet reeds vroeg aandacht geschon
ken worden aan een doeltreffende en krach
tige bestrijding van egoïstische neigingen
en mosten ze worden gestimuleerd tot hulp
betoon aan hun naaste. In dit opzicht staat
ook de Chr. school schuldig. Want wel heef
zij in de dagelijksche behandeling der Bijbei
sc'ne geschieütnis een onschatbaar middel
I an naastenliefde en barmhartigheid aan te
prijzen en ertoe' op te wekken, ook in het
gemeenschappelijk gebed daartoe kracht te
vragen, maar wanneer de onderwijzer een
prachtige les over de barmhartige Samari
taan gegeven heeft en daarin de kinderen
de ócteekenis voorhoudt van dé tekst
Draagt elkanders lasten en vervult alzoo
de wet van Christus", maar vijf minuten latei-
bij het begin van de reken- of teekenles
met dreigende stem feitelijk zegt„Hebt het
hart niet, dat je elkanders lasten draagt of
elkaar in liefde aient", dan is de practijk
toch wel in ernstige strijd met de leer. De
Christelijke school moet een Christelijke
gemeenschap zijn, waarin de geest van
Christus heerschr, die ook daarin openbaar
wordt, dat wij elkander zijn tot een hand
en een voet.
Verder moet als één der elementen van
de onderwijsvernieuwing worden genoemd,
dat ons onderwijs zich meer moet instellen
op de practijk van het leven. Tot dusver
staat het er in menig opzicht naast en
bereidt het niet voldoende voor tot de taak,
die het volle leven stelt. De Lagere school,
heeft uiteraard in dit opzicht slechts be
verschil in verstandelijke aanleg der leer
lingen. Het klassikale stelsel, d.i. het
systeem, waarbij eén geheele klas kinderen
tegelijkertijd hetzelfde onderwijs ontvangt
van "dezelfde moeilijkheid, heeft vanzelf
sprekend hierbij niet geringe bezwaren. De
vlugge leerlingen worden geremd en de
minder met verstand begaafden kunnen niet
mee. Het onderwijs moet altijd ingesteld
zijn op de middelmatigen. Maar het is'nu
eenmaal onmogelijk om het klassikale stelsel
te vervangen door hoofdelijk onderwijs. Ons
Lager onderwijs kost nu reeds ieder jaar vele
tientallen millioenen, doch dan zou het
onbetaalbaar worden eu bovendien zouden
er (liet voldoende leerkrachten te krijgen
zijn voor zulk een systeem. We moeten er
dus mee rekenen, dat de gruote massa onzer
volkskinderen aangewezen is en blijft op
onderwijs in klassikaal verband met al de
nadeelen, die daaraan verbonden zijn. Maar
daarom moet alles in het werk gesteld wor
den om deze bezwaren zooveel mogelijk tot
de kleinste proporties terug te brengen.
Waar de onderwijzer onmogelijk alle kinde
ren hoofdelijk kan helpen, moet de onder
linge steun toegestaan en aangewakkerd
worden. Door aparte reken- en taalboekjes
voor de vluggen moeten deze de kans krijgen
zoo mogelijk een klas over te springen. En
vooral zal ook op ons eiland geijverd moeten
worden voor een aparte School voor Buiten
gewoon Lager Onderwijs aan kinderen, die
op de gewone school niet meekunnen, dat
zijn zij, die twee of meer keeren in dezelfde
klas blijven zitten. Deze kinderen hoor.en
niet op een gewone Lagere School. Zoowel
voor henzelf als voor de andere leerlingen
werkt dit zeer onbevredigend. De> onder
wijzer kan zich niet voldoende met hen bi
moeien. Hij heeft daar geen tijd voor en
bovendien ontbreken hem de leermiddelen
die deze kinderen noodig hebben. Daarom
is het beslist noodig, dat er hier op ons
afgelegen eiland een aparte school voor der
gelijke kinderen komt, niet alleen om hen
veel leed te besparen en nog zopveel mogelijk
hun geringe talenten te ontwikkelen, maar
ook de andere leerlingen te ontlasten van
een rem. Het blijven zitten kan dan beperkt
worden en dit is hoog noodig. Weet men wel,
dat ieder jaar van de ongeveer 1.200.000
leerlingen der Lagere Scholen er 150.000,
dat is het achtste deel, blijven zitten, waar
onder velen voor de tweede of derde keer.
Deze leerlingen kunnen zich blijkbaar niet
aanpassen aan het systeem. Daarbij kost
elke leerling, die blijft zitten, aan het Rijk
meer dan luO guldenHet is daarom beslist
noodig, dat aile kinderen, die op de Lagere
school niet meekunnen, deze verlaten en
gelegenheid krijgen een school voor zwak
zinnigen te bezoeken.
Wat ook vernieuwd moet worden, is het
NOCHTANS
Nochtans hebt gij u niet
bekeerd tot Mij.
Amos 4.
Als een telkens terugkerend refrein lezen
we in Amos 4 de woorden hierboven
afgedrukt.
Vooral willen we het woord nochtans in
deze korte meditatie u voorhouden.
Het woord nochtans wil wijzen op een
onbegrijpelijk iets. Het onbegrijpelijke wat
door Amos hier wordt voorgehouderr is het
zich niet bekeeren tot den Heere.
Als we in ons midden zouden vragen of
we het met Amos eens zijn in dibsiochtans,
wellicht zouden wij het veel beter begrijpen
dan Amos.
Laten we maar eerlijk zijn in de bekente
nis, dat voor ons het zich niet bekeeren tot
den Levende Ood een van zelfsprekende
zaak is.
Wij houden alleen maar rekening met
het wonder des geloofs, terwijl het wonder
van ons ongeloof geheel 'niet wordt gevonden
Maar ais Amos hier spreekt met een
nochtans zich niet bekeeren dan moet hij
dit in verband met de rijkheid der open
baring door den Heere Israel gegeven.
"Als hij ziet op al Gods bemoeienis met
Zijn volk Israel, dan is het hem een wonder,
een onbegrijpelijk wonder, dat daarop een
neen van de kant van Israel mogelijk is.
Zoo wordt door dit Woord den Heere
vrijgesproken van alle onrecht, maar
a.cv-i'ia uc- verband van school en gezin. Wij weten, dat
perkte mogelijkheden, daar ze de ^int^^ren J Christelijk onderwijs de nadriuk gelegci
op het 13e of 14e jaar moet afstaan. Maaru--:... -J
ook in de schoolleeftijd-kan bij de keuze van
de leerstof en van de te onderwijzen vakken
veel meer dan tot nu toe geschiedde, reke
ning worden gehouden met wat het latere
leven eischt. Gedeeltelijk-schijnt dit manco
veroorzaakt te worden door het feit, dat
onderwijzers over het algemeen zelf nogal
eenzijdig zijn opgeleid en veelal ook een
eenzijdig gerichte belangstelling hebben,
zoooat ze als onpractische menschen te boek
staan. Indien ait zoo is, moge erop gewezen
woraen, dat dit euvel de laatste tijd wel
minder wordt, daar vele onderwijzers uit
hooide van hun werkzaamheden buiten de
schooltijd, b.v. aan middenstandscursussen
en in allerlei sociale arbeid, veel meer in het
practische Jeven zijn komen te staan dan
voorheenMaar een feit is het, dat met name
het bedrijfsleven nogal klaagt over de een-
21i<hg theoretische instelling^van de Lagere
scnoul, in het bijzonder over'het gebrek aan
tehstanuigheiQ, veraniwuuruehjkheid en
Pfactiscne zin, terwijl ook de persoonlijk-
iieiosvorming niet voldoende wordt geacht.
Hoewelaeze Klachten overdreven zijn, ntede
jitiuat ae Lagere school slechts met kinoer-
I "Ltcriaal werkt en na het 14e jaar, wanneer
joist oe persoonlijkheid zich begint te vor-
mu;>geui irivloea meer uitoefent, moet toch
woriitii toegestemd, dat er een element van
waarheid in scnuilt. Daarom zal ook in dit
°P2ichtue school zich moeten heroriënteeren
w' vooral in het 7e en 8e leerjaar, liefst op
aparte seholen voor voortgezet gewoon
'ager onuerwijs, een flinke plaats 'moeten
inruimen aan handenarbeid, huishoudkunde,
fee kenen, land- en volkenkunde, handwer
ken tn meer practische vakken.
Er zal ook meer dan tot dusver rekening
motten worden gehouden met het groote
Israel aansprakelijk gesteld voor eigen
verlorenheid en ondergang.
Maar ook in ons midden is plaats, helaas
plaats niet alleen voor het nochtans des
geloofs, maar voor het nochtans des onge
loof s.
Als ook gezien mag worden op de rijkheid
van Godsgoedertierenheid, zoowel in ver
manend als troostend woord-
Als wordt opgemerkt op het voordurend
arbeiden Gods ook in ons midden door
voorspoed en door tegenspoed in ons aller
leven
Zal dan ook niet gevonden worden plaats
voor dit nochtans, voor de verwondering
over de hardheid van ons hart.
Een nochtans waardoor ook wij de- Heere
vrijspreken en ons zelf alleen aanklagen en
beschuldigen.
Een nochtans waardoor de mensch gedre
ven wordt op de eenige plaats, waar de
Heere in gunst en genade nederziet, de
plaats waar wij alle schuld naar ons toe-
krijgen, maar van des Heeren wege ont
vangen in en door het Woord Zijner genade
dat nochtans des geloofs, dat de Heere alle
onze zonden wil vergeven in het bloed
Zijns Zoons.
Arme mensch, die hier van geen nochtans
des ongeloofs weet en weten wil, want de
plaats der rampzaligheid zal zijn oogen
ook doen openen voor Godsrijke genade
bedeeiing, die tijdens zijns leven werd
gegeven.
Openen zoo, dat daar, maar dan te laat,
plaats is voor een nochtans heb ik mij niet
bekeerd, alhoewel het van Godszijde mij
zoo dringend werd voorgehouden.
Openen met een eeuwig berouw niet te
hebben gewild.
O.-Pl.
S.
wordt op het beginsel van de school aan de
ouders, maar in üe practijk ontbreekt daar
aan wel iets. De belangstelling van de
ouders voor de school, waaraan ze hun kin
deren hebben toevertrouwd, iaat over 't
algemeen wel wat te wenschen over. Daar
om moet deze aangewakkerd worden. Ouder
avonden kunnen hier goed werk doen. Als
de kinderen opdrachten mee naar huis
krijgen, b.v. spreekwoorden opzoeken, kun
nen alle gezinsleden helpen. Het Bijbellezen
thuis geschiede in verband niet de Bijbel-
lessen op school. Deze is het verlengstuk van
net gezin en daarom zijn de ouders verplicht
om met hun kinderen en hun school in alle
opzichten mee te leven.
DE NOOD STIJGT.
Het loopt verkeerd in den landbouw
op ons eiland. De vele regens hebben een
grooten achterstand doen ontstaan in de
werkzaamheden. Hier en daar staat nog
koren. Vele hectaren aardappelen zijn niet
gerooid. De suikerbieten moeten geleverd
worden en de fabrieken kunnen vanwege
den geringen aanvoer, slechts op halve
kracht werken. Allerlei andere werkzaam
heden liggen te wachten. Het arbeids
krachtentekort is en wordt benauwend.
Het .is ongetwijfeld de oorzaak van een
loonstandaard, die n ie Mand verwacht heeft.
Ondatiks alles neemt het vermoeden toe,
dat aile veldvruchten niet tijdig zullen
kunnen worden geborgen. Dit beteekent het
waardeloos worden van kostbaar voedsel.
Wanneer de vorst eens vroeg invalt is het
ergste te vreezen.
Het is onverantwoordelijk den toestand
niet onder het oog te zien. Het inzetten van
meerdere arbeidskrachten is onmogelijk.
De arbeiders uit de stad kunnen dagelijks
bezwaarlijk vervoerd worden. Onderbrengen
in of bij particulieren levert groote moeilijk
heden op. We zullen den noodzakelijken
arbeid in het belang van ons volk met de
hier aanwezige arbeidskrachten moeten ver
richten. Derhalve is het plicht in den letter
lijken zin van het woord te werken zoolang
het dag is. Een jaar geleden snakten we om
voedsel. Millioenen menschen snakken nog.
Flakkee mag niet aanzien, dat voesel ver
boren gaat. Niet de vraag, heb ik meerdere
verdiensten noodig moet stimulans zijn,
I doch het bergen van het voedsel. Door het
tariefstelsel zullen door langere dagen de
gezinsinkomsten immers vanzelf stijgen.
We hebben gebeden om Gods zegen op
het gewas. We willen ook danken voor de
oogst. Laten we allen, werkgevers en werk
nemers, werken wat we kunnen, te bergen
wat God geeft.
Laat er geen uur verloren gaan. Als allen
per dag eenige uren langer werken en ge
durende eenige weken ook Zaterdagsmid
dags werken, kan de stijgende nood gelenigd
worden.
Het gaat niet om den boer, maar om ons
volk.
Niet praten, maar doen. Morgen reeds.
Niet wachten op een ander, maar zelf
een voorbeeld geven.
NEURENBERG.
Waar heel de wereld maandentang
naar heeft uitgezien, heeft eindelijk plaats
gehad. Een aantal leidende figuren van het
voormalige Nazi-rijk hebben de uitspraak
van een internationaal gerechtshof gehoord.
Tegen aller „nicht schuldig" klonk bijna
voor allen het „schuldig" en ontdaan van
alle pracht en praal stonden daar de leiders
vot een beweging, die de wereld bijna in
bloed en tranen deed ondergaan.
Velen hebben zich wel eens afgevraagd,
waarom de lange weg der rechtspraak? De
schuld was toch ieder duidelijk. Feller dan
anders is thans na beschuldiging en ver
dediging door de knapste juristen komen
vast te staan dat zij schuldig waren aan
misdaden van de ergste soort.
Het leven benemen zonder rechtspraak
is moord, thans is het beoefening van het
recht.
Tegenover de ..aanslagen vele jaren be
dreven, past niet de wraak, doch het recht.
Het uitvoeren der vonnissen mag dan ook
geen gevoel van vreugde geven. We hebben,
vooral ais Christenen, te erkennen de
majesteit van het recht. God verordende
de Overheid, ook internationaal, om het
recht te handhaven.
Rechtshandhaving behoort te zijn het
straffen voor de schending van de door God
verordende rechtsregels.
Recht heft de barmhartigheid niet op en
barmhartigheid mag het recht niet op
heffen.
Zoo mag bij den Christen het gebed niet
ontbreken dat God bij de veroordeelden
schenken wil, waarachtige belijdenis van
zonden. Voor den grootsten zondaar is
genaide mogelijk, zooals Christus den moor
denaars aan het kruis bewees.
Eenerzijds zij er een huivering bij het
ptoces de hoogheid en heiligheid der God
delijke gerechtigheid, anderzijds zij er waar
achtige bewogenheid met hen, die zich zoo
tegen Gods geboden verzet hebben.
In Christus zijn gerechtigheid en barm
hartigheid verzoend.
MIDDELHARNIS. De aandacht wordt er
op gevestigd dat bij K.B. de bepalingen ge
bruik motorvervoermiddelen weer in wer
king zijn getreden. In verband hiermede zal
weer nauwkeurig worden toegezien op de
naleving van de voorschriften dier besluiten,
zooals het vervoeren van personen en goe
deren, enz.
Naar wij vernemen hebben zich voor
de betrekking van gemeente-opzichter in
deze gemeente ruim 20 sollicitanten aan
gemeld.
De heer Willeboordse, opzichter bij de
Prov. Waterstaat alhier, is met ingang van
1, November benoehid tot gemeente-opzich
ter te Alphen a/d Rijn.
