E
N.V. i.o.
Unie
Je adres
Jac. Jonker Gz.
HEMELVAART
ONDERWIJSDAG
chr. onderwijzers en
onderwijzeressen
zitting van het TRUBINAAL te middelharnis
IS
volgende candidate»
2. E. van Ruller Barendrecht
3. A. Hogeweg Rotterdam
4. J. Kogeler Zwijndrecht
5. S. Hammer Goudswaard
6. S. Dekker Nieuwe Tonge
7. P. van den Heuvel Ooltgensplaat
8. J. van der Linde Tinte
gehandhaaft.
n van ons eiland
n.
van Middelharois
te Melissant.
n op lijst 6.
nge en Omstreken
eld voor dit vervoer,
cht disponibel
is vrij, dus U kunt
ngen en het afhalen
nd.
LLEMAN
aat 60 - Tel. No. 39
TONGE
ijven van Voedings-
delen op Flakkee.
's avonds 7 uur hoopt
AMMEN,
le Bond van Chr. Arbei-
dings- en Genotmiddelen,
eweg te Middelharnis
ratische vormen"
tot oprichting van een
rganisatie.
ezoekt deze belang»
an deze organisatie.
jf vraagt
erders.
ambitie beschikken
174 Bur. v.d. Blad.
wwerktuigen
2 - OUDDORP
kteeken")
-221
S voor
menten en Zerken
RT, Middelharnis
Telefoon 312
s mededeelen, dat onze
ingang van 1 Mei j.I.
de vele orders waarop
ijd te kunnen uitvoeren,
ft ons bewezen dat de
or het geachte publiek
ewaardeerd wordt, het-
dat alle orders in vol-
gevoerd.
onzalen.
ien
n en gebakjes
e Botersprits
brood al geproefd?
It plus 1 broodbon.
altijd begeert
inlevering een brood-
ngen.
rijen
rstraat - Tel» 271
opde klantenkaart.
eg 68 - Melissant
Dagdienstbode
gevraagd tegen hoog^ loon en
goede kost tv Middelharnis.
Br. onder No. 173 Bur. v. d. blad.
GEVRAAGD:
nette dienstbode
liefst voor dag en nacht. Hulp
aanwezig, Vrijdag werkster, de
waseh buitenshuis. DAMES
SLIS, Kade 336, Middelharnis.
TERSTOND GEVRAAGD
3 Schildersknechls
SCHILDERSBEDRIJF KARELS
HERKINGEN - MOLENDIJK
Contracttelers gevraagd
voor Brocoli (winterbloemkool)
4,50 per kg.
Savoye-, witte-, roode-, spruit
en boerenkoolzaad.
Enkele soorten Stamboonen uit
voorraad te leveren.
Slitstabaksplanten te koop.
JAC. TAN1S Jr.
Boompjes A 123 Ouddorp.
Vertegenw.: GEBR. SLUIS'
Zaadteelt en Zaadhandel, Enk
huizen.
Te koop aangebodent
2 kuikenhokjes,
1 paar nieuwe beenkappen,
1 nieuwe rijbroek,
1 teekenbord met teeken-
haak, driehoeken en passer
doos,
1 paar motorhandsehoenen.
Brieven onder No. 283, Bureau
van dit blad.
Heropening Veerdienst
Schouwen en
Duiveland-Flakkee
me tingang van 20 April 1946
Vertrek Zijpe 7.30 - 17.30
Vertrek Hoek van St. Jacob
bij Nieuwe Tonge 8.30 - 18.30
Des Zaterdags extra dienst
des middags 14 uur van Zijpe
en Hoek van St. Jacob 15 uur.
Zondags geen dienst.
N.V. Standaard
Hypotheekbank
Rotterdam
Verstrekt gelden op eerste hypo
theek tegen billijke voorwaarden.
Aanvragen te richten aan:
I. VAN DER MEIDE
Beëedigd Makelaar
Langeweg B 101 - Sommelsdijk
Agent voor het eiland
GOEREE OVERFLAKKEE.
Beschermt Uw jonge groenten,
plaats een windscherm van
RIETMATTEN
Wij leveren U alle maten. Goede
wilgen boonstaken hebben wij ook
voor U.
Fa. DE KORTE
TELEF. 24 - OUDE TONGE.
Voor Sommelsdijk en Middel
harnis neemt Iz. GROOTEN-
BOER te Sommelsdijk graag Uw
bestelling aan.
Wij Vulcaniseeren
weer aile soorten banden, rub
berlaarzen, overschoenen, enz.
„VULCAAN"
Mr.Willemstr. 43, Tel. 44834
ROTTERDAM (N).
voox alle soorten
Kool- en Knolplanten
Tomaten- en Tabaksplanten
is weer als van ouds
Hilstraat 12 - Oude Tonge
Uw gewassen verdrinken niet
ais U uw landerijen draineert met
poreuze, en goed doorbakken
dralneerbuizeti
Alle maten zijn voor U in voor
raad. Wij leveren zonder toe
wijzing.
Fa. P. DE KORTE Zonen
OUDE TONGE - Tclef. 24
WEER VERKRIJOBAAR:
Spruitkoolplanten
Witte-, Savoie- en
Roode koolplanten
Tabaksplanten No. 25
Tomatenplanten
Te bevragen bij 22
GEBROEDERS BAL
Oudeiandschendijk C 80
OudeWeiwcg 716, DIRKSLAND.
Gedrukt ter Flakkeescbe drukkerij
M. Boomsma. Middelharnis
VRIJDAG 31 MEI 1946
Prijs per kwartaal f 1,50. Losse nummers f 0,15.
Advertentieprijs 1—30 mm 14 cent per mm.
Elke mm daarboven 10 cent.
Bij contract aanzienlijke korting.
OPBOUW
Christelijk-Nationaal Streekblad voor Goeree en Overflakkee
TWEEDE JAARGANG No. 5
Adres der Redactie en Administratie:
ZANDPAD B 282 - MIDDELHARNIS
TELEFOON No. 332
Dit blad verschijnt lederen Vrijdag
Hoofdredacteur C. M. VOGELAAR
Dat betekent dat Jezus Christus nu, 1946, in
den hemel is, en dat houdt in, dat Hij daar is als
de Koning der koningen, zittende op de plaats der
majesteit, der heerlijkheid, der glorie, èn van de
volkomen overwinning;
en het houdt in, dat Hij daar is met Zijn waar
achtige menselijke ziel en menselijk lichaam - ter
wereld gekomen in Bethlehem, vermoeid en ge
plaagd door het fijne vrome Jodendom, geslagen
door Romeinen, gekruisigd niet om eigen misdaden,
d.i.: met Zijn verzoeningslijden en -dood, en Hij
Is nu in den hemel, biddende vanuit Zijn offer,
vóór Zijn Kerk, als tie Priester, op de plaats tussen
den rechtvaardigen Vader en onrechtvaardige
mensen
en het houdt in dat vanuit Zijn aanwezigheid
daar, en in opdracht van Hem, profetisch door deze
wereld gaat, de Verkondiging van Zijn wederkomst.
Deze enorme rijkdom is Hemelvaart - want deze
Heere Jezus Christus, en geen andere is nu Boven
bij den Vader, èn vanuit dezen Christus, die Boven
is, vanuit dat middelpunt moeten waaiervormig
de lijnen naar alle terreinen van ons leven lopen,
en bij Hem moeten de lijnen van al onze verwach
tingen in één plaats samenkomen, want
wie Hemelvaart belijdt en beleeft - belijdt de
wederkomst in een levende verwachting
Een prachtige psalmregel roept ergens uit:
- O God, mijn ziel en lichaam hijgen
en dorsten naar U,
„hijgen en dorsten" - zó wachten wij den Opge-
varene niet terug - zó worden onze levenssferen
niet door dien Enen beheerst - en zó gaan wij niet
hijgend van heilsdorst naar Hem uit. Hemelvaart
is bij uitstek geestelijke voedingsbodem-geestelijk
leven dat is immers „wandelen in den hemel",
en wij leven zo ontzettend ongeestelijk -; met al
onze activiteit - Kerkelijk, politiek, persoonlijk
toch zo weinig in verbinding met den levenden
Christus.
Maar dat is dan ook volkomen onze eigen schuld.
Het komt niet omdat de Geest er niet is, of niet
in ons zou willen wonen, maar het komt omdat wij
voortdurend den geestelijken band met onzen
Koning verbreken door onze zonden, en in 't
bijzonder door deze zonde - dat wij den Christus
der hemelvaart zo ver mogelijk terugduwen. Wat
hebben wij van het Hemelvaartfeest gemaakt? -
Als feest van de Kerk is het een verschrompelde
vertoning geworden, als feest van de wereld maakt
het dikwijls geen slecht figuur, en de weTeld is
dankbaar dat de Kerk deze „magere" aanleiding
geeft.
De Hemelvaartsdag behoorde een volle kerkelijke
feestdag te zijn. Werd deze Donderdag dat maar
met zijn thans schrale kerkdienstje in de morgen
uren - daar zouden we rustig die 2e Kerst-, 2e
Paasch- en 2e Pinksterdag voor kunnen missen.
Daarop legt de wereld toch meer beslag dan de
Kerk. Het is ól-ongeestelijkheid door onze eigen
schuld en tot ons eigen oordeel, want:
Gedenken we den ten hemel gevaren Koning
Waarom laait het felle vuur van onze kerkelijke
strijd telkens weer uit in het onheilige vuur van
een richtingsstrijd op een groepsmacht? Dat komt
omdat wij zó ongeestelijk zijn dat wij telkens weer
de macht verleggen vanuit den Koning naar de
getalsterkte van onze groep op richting - het getal
dat er in hoogsten zin niet toe doet. Het komt
omdat wij te weinig vertrouwen op de kracht van
het Woord in het geheel der Kerk, (ook in andere
landen 1), door welk Woord (en niet door onze
getalsterkte) onze verhoogde Koning Zijn Rijk
onwederstandelijkjd.i., door de kracht des Geestes,
werken zal.
Gedenken we den verhoogden Heere aller heren
Hoe komt het dat in de politiek (in de verkiezings
propaganda) zo vaak het spook van de demagogie
om de hoek komt gluren en van de insinuatie en
intrigue, zoal niet bij de hoogstaande leiders, toch
bij zeer vele navolgers -?
- het komt omdat we veel te weinig geloof hechten
aan Hem die over alle heren heen, die Hem den
voet dwars willen zetten (hoe belachelijkI) Zijn
uiteindelijke overwinning met rustige zekerheid
tegemoet gaat - en omdat wij er nog altijd niet
genoeg van doordrongen zijn dat Christus ieder
„oneerlijke aanpak", met Zijn vloek achtervolgt.
Gedenken we den ten hemel gevaren Priester.
Hoe komt het, dat er in ons deel van de christelijke
Kerk zo weinig vreugde is - door de droefheid over
eigen zonden zo weinig vreugde, of alleen maar
somberheid, of alleen wanhoop (welk een onchriste
lijk woord 1). Het komt omdat wij zo weinig met
onze gedachten bij Christus verwijlen die Boven is
mèt Zijn priesterlijke offerande, en die daar Boven
is Als Priester om onze berouwvolle kreten op te
vangen en als de secure Advocaat ons vrij te pleiten
bij den Vader. Zó komt het dat wij ook persoonlijk
zó ongeestelijk leven, omdat wij er ons voortdurend
tegen verzetten, om mede opgeheven te worden
in den hemel.
Gedenken wij aan onzen hemelschen Profeet
Zó komt het dat wij zo Weinig waarachtig Kerk
zijn, omdat wij ons niet open willen stellen voor de
profetische Boodschap, die geschiedt in opdracht
van den opgevaren Christus - dat deze Christus
welke is opgevaren, alzo wederkomen zal op de
wolken des hemels, want Hemelvaartverkondiging
is wederkomstverkondiging (Hd. 1 116),wanteen
ware Kerk is een verwachtende Kerk in het
levende geloof.
W. ANKER.
(Vervolg)
In de middagvergadering spreekt eerst de Rijks
inspecteur van het L.O.. Deze is dankbaar voor
het initiatief tot het houden van deze Schooldag.
Deze morgen werd veel goeds geboden en gaarne
wil ik mijn medewerking geven om de aangeboden
plannen te doen uitwerken. Verder wijst spreker
op de taak, die de onderwijskrachten hebben bij
de opvoeding der jeugd, die mede door de degene
ratie en de naoorlogse chaotische toestand zulk
een moeilijke taak is geworden. Spreker betreurde
het, dat de personeelschaarste een oorzaak voor
salarisverbetering moest zijn, maar hoopte dat
ondanks de bezwarende omstandigheden de goede
geest behouden mag blijven.
Hierna krijgt de heer van Oosterom, hoofd van
de school voor Buitengewoon lager onderwijs te
Oud-Beierland het woord. Hij koos als titel voor
zijn lezing: Het zwakke sterken. Opvoeden is,
TEN HEMEL VOERT GIJ OP,
O JESU, OM EEN STEDE
Ten hemel voert Gij op, o Jesu, om een stede
voor mij in 't Paradijs bij U te maken reede,
en ik iig hier alsnog - en is het niet een schand' -
en denk niet aan mijn huis noch aan mijn
Vaderland
Ik heb alree geleefd, veel langer dan mijn Heere:
het wordt nu eind'Iijk tijd, dat ik mij opwaarts
keere.
O ziele, vlied omhoog, o aarde, neem het lijf,
want Jezus, dunkt mij, roept waar ik zoo lange blijf.
JACOB REVIUS.
aldus spreker, afstand scheppen. Dat geeft vreugde,
dat geeft smart. Vanaf de geboorte tut het graf
volgen vreugde en smart elkaar op. Wanneer een
kind normaal is, is er vreugde maar ook smart
maar wanneer blijkt, dat men een kind heeft dat
verstandelijk abnormaal is, is er meer reden tot
smart dan tot vreugde. Niettemin hebben we juist
een taak om in het leven van deze kinderen zo
veel als mogelijk vreugde te brengen. Moeder zal
dus alles doen om haar kind met dubbele zorg
en liefde te omringen, wanneer haar kind komt
te sterven, noemen de buren het dikwijls gelukkig,
dat het nu maar weg is, maar voor het moederhart
is het een zwaar verlies.
Al zullen er gevallen zijn, dat de ouders reeds
voor de leerplichtige leeftijd bemerken, dat hun
kind niet normaal is, toch uit het zich meestal
pas bij het op schoof gaan, het kind kan eerst niet
goed mee, maar als het kind voor de 2e keer in
de klas blijft zitten en soms voor de 3e maal, gaan
de ouders inzien, dat hun kind riet op een gewone
school thuishoortHelaas wordt uit valse schaamte,
dikwijls te lang gewacht met het sturen van hun
kind naar een school voor Buitengewoon Lager
Onderwijs, in de volksmond de achterlijke school
genoemd. Het is echter èn voor het kind èn voor
de Lagere School gewenst, dat liet naar een school
voor B.L.O, gaat. Voordat het daar wordt toe
gelaten, wordt het medisch-intellectueel onder
zocht. Wanneer het intelligentie-quotient (omdat
binnenkort in ons blad uitvoeriger bij dit onder
werp wordt stilgestaan, willen we deze term niet
naaer verklaren) tussen 50 en 80 ligt, zijn ze
voor de B.L.O.-school het meest geschikt. Na dit
onderzoek zijn de ouders nog geheel vrij; wanneer
tot toelating besloten wordt, wordt het kind,
wanneer het niet kan heen en weer reizen in het
huiselijk verkeer bij anderen opgenomen.
Spreker staat dan uitvoerig stil bij de methoden
van onderwijs en toonde de resultaten van wat
de kinderen, die op de L.SchooI onherroepelijk
verongelukken op de B.L.O.-school nog kunnen
bereiken.
In vergelijking met vroeger is er reeds veel ver
anderd; in de Oudheid werd het mismaakte kind
vernietigd, later werd dit wel verzacht, maar tot
in de 19e eeuw kwam het zelfs nog voor, dat men
de krankzinnigen tentoonstelde. Zeer langzaam
werd het beter en thans zijn we gelukkig zo ver,
dat deze patiënten een goede, liefdevolle behande
ling ontvangen.
Ook op dit schone onderwerp volgt een flinke
bespreking. Wij hopen, dat ook mede hierdoor
belangstelling voor het B.L.O. op Flakkee is
gekomen.
Om 4 uur Wordt de vergadering heropend en
spreekt de heer A. de Jong, oud-directeur van de
Vereniging over: In 't voorleden ligt het heden,
in 't nu, wat komen zal. Een volk, dat zijn historie
niet kent is niet waard, dat het een voortbestaan
heeft. Dit geldt ook voor de school. Er moet dus
altijd zijn onderzoek van de historie. Men moet
der waarheid getrouw zijn. Spr. behandelt de
moeilijke, eervolle strijd van de voortrekkers van
onze vrije Chr. School. Alles, wat toen gebeurde,
zegt ons iets voor het heden. Er zijn vele problemen
ook op onderwijsgebied. Zo komt thans de ver
houding der Chr. school t.o.v. de ouders, de kerk
en de staat in bespreking. Dat door de oorlog
meer eenheid kwam, was iets verblijdens en ook
nu willen wij die eenheid, maar dan alleen met
hen, die Jezus erkennen als de Christus. We willen
vernieuwen, maar blijven aartsconservatief als het
de fundamenten onzer samenleving betreft.
Spreker behandelde achtereenvolgens de naam
Chr. School, de verhouding t.o.v. de Kerk en de
verhoudng t.o.v. de Staat.
De school is een maatschappelijke instelling met
een eigen taak en roeping. In de gezinnen, waar
men de kinderen christelijk wil opvoeden, wordt
gevraagd naar Chr. onderwijs. Het woord christe
lijk moet niet als een norm van zedelijk leven
worden opgevat, neen het omvat alles, christelijk
is het alleen aaar, waar het evangelie van Christus
in 't middelpunt staat. Een school zonder Bijbel
is een lichaam zonder hartader. Deze normen zijn
niet door mensen, maar door God zelf ingesteld.
Het Chr. gezin en de Chr. school zijn door Hem
ingesteld.
Het Chr. gezin zij souverein op eigen terrein.
Noch de Kerk, noch de Staat mag hier ingrijpen,
alleen stimuleren. Gedachtig aan de eis: Gij ouders,
voedt uw kinderen op in de vreze des Heeren,
zoeken de ouders middelen om aan die eis te
voldoen. De beginselen, zoals God die eist van de
ouders, moeten dan ook ongerept worden gehand
haafd. Wie dit beginsel aantastte, deed een mis
daad. (Men denke aan het schoolverzet tijdens
de bezetting).
Over de verhouding van de kerk t.o.v. de school
zei spreker: Er was een tijd, dat de kerk grote
invloed had op de school (tijdens de Hervorming
en daarna), er was toen geen godsdienstloze school,
maar vooral in de I8e eeuw ging het waarachtig
Chr. beginsel teloor, de school bracht ons de
neutraliteit, later werd zelfs alle leerstelligheid ver
boden, de wet van 1906 bracht een godsdienst
boven geloofsverdeeldheid. Toen is het verzet
gegroeid. Als dan ook thans gezegd wordt, dat de
kerk het lichaam is, dat de scholen sticht en onder
houdt, is dit niet juist. De kerk heeft toe te zien
op de gezinnen, de opvoeding der kinderen na
afgelegde doopbelofte. Zij mag en moet nagaan
of Jezus Christus is het centrale punt in het onder
wijs, zij kan vermanen, nimmer mag zij echter de
didactische leiding der scholen op zich nemen. Zij
heeft een stimulerende taak bij schoolstichting,
zij verzuime nimmer de voorbede voor het Chr.
onderwijs, het gaat om het zaad der kerk. De
roeping der Staat is een geheel andere, zij trede
nimmer in de rechten der ouders. Zij make het
mogelijk de wensen der ouders te bevredigen,
maar zij schoolmeestere niet.
Wie had ooit kunnen denken, dat het werk van
die oude voortrekkers zo gezegend zou worden.
70 van heel de Nederlandse jeugd ontvangt
thans Bijzonder Onderwijs. Wij hebben eigen
kleuter-, lagere, u.I.o., scholen voor B.L.O., H.B.S.,
gymnasia en lycea, enz.
We blijven samen bidden voor een zuiver Chr.
School.
Nederland blijve het klassieke land der> vrije
school. Niemand strekke de hand uit om ons die
vrijheid te ontnemen.
Deze met jeugdige gloed uitgesproken rede door
een grijzen voortrekker werd met grote aandacht
beluisterd en vanzelfsprekend volgde er een
levendige discussie op.
In zijn slotwoord bracht de voorzitter dank aan
sprekers en aanwezigen en na het zingen van
'k Zal gedenken, hoe voor dezen, ons de Heere
heeft gunst bewezen, werd deze bijzonder goed
geslaagde Chr. Schooldag door dhr. de Jong met
dankzegging gesloten.
Dinsdag 28 Mei had de derde zitting plaats van
het tribunaal te Middelharnis.
President: Mr. C. R. F. van Roggen.
Adj.-Secr.: Mej. Mr. J. M. Hovenkamp.
LedenD. D. Ronings en D. Leydens.
UITSPRAKEN.
M. Breur te Herklngen.
Het tribunaal achtte de ten laste legging tegen
hem bewezen en veroordeelde hem:
le. tot 1 jaar en 9 maanden internering met
aftrek van voorarrest; (einde internering 15 Febr.
1947)
2e. ontzetting uit de beide kiesrechten;
3e. verbeurdverklaring van zijn vermogen be
perkt tot zijn radio.
Klaas en Cornells K'oster te Middelharnis.
Beiden werden veroordeeld tot:
le. internering van 1 jaar en 3 maanden, met
aftrek van voorarrest, welke dientengevolge ein
digt op 11 Augustus 1946 en
2e. ontzetting uit de beide kiesrechten.
W. van Eek, te Stellendam.
Deze werd veroordeeld tot
le. 1 jaar internering, met aftrek van voor
arrest;
2e. ontzetting uit de beide kiesrechten en ont
zetting uit het recht bestuursfuncties te bekleden
in het openbare leven.
Zaak tegen D. Keuvelaar te Dirksland, Land-
wachter.
Na de uitspraken van de in de vorige zitting
behandelde zaken wordt in behandeling genomen
de zaak tegen D. Keuvelaar, die ten laste wordt
gelegd
1. a. sympathiserend lid en later lid tc zijn
geweest van de N.S.B.;
b. de functie van blokleider tc hebben vervuld
bij de Winterhulp en Volksdienst;
c. lid cn penningmeester te zijn geweest van
het Arbeidsfront;
d. aangesloten te zijn geweest bij de Land
wacht cn daarbij dienst heeft gedaan;
e. dat hij zich heeft aangemeld voor dienst bij
de W.A.;
2. dat hij voordeel heeft getrokken uit of door
vanwege den vijand of diens handlangers genomen
maatregelen dooreen hem vanwege de Landwacht
verstrekt één loops jachtgeweer in de winter van
1944 te verruilen voor 3 mud kolen.
Dc president vraagt den beschuldigde of de ten
laste legging juist is, waarop Keu velaar antwoordt,
dat deze niet geheel juist is. Hij is wel sympathi
serend lid geweest, maar geen lid.
President: In 1944 werd men voor dc keus
gesteld of lid te worden of er uit.
Kcuvclaar: Dat is zo. Ik heb een formulier ont
vangen, maar nooit teruggestuurd.
Pres.: U was blokleider van Winterhulp en
Volksdienst?
K.: Het waren allemaal blokleiders, ze werden
zo genoemd.
Pres.: Bent u lid en penningmeester geweest van
het Arbeidsfront?
K-: Jawel.
Pres.: U bent aangesloten geweest bij de Land
wacht.
K-: Ja, drie maanden.
Pres.: Wat deed u zo aI7
K.: 's Morgens en 's avonds rondrijden.
Pres.: Keek u of men in verboden tijd buiten
Was?
K.: Neen. Ik lette alleen op zwarte handel.
Pres.: U bent in 1943 sympath. lid geworden.
Hoe kwam u daartoe?
K-: Ik dacht dat gezorgd zou worden voor betere
omstandigheden voor den arbeider.
Pres.: Ik kan me nog indenken dat u in 1940
dat dacht, maar in 1943 hadden ze zich toch wel
anders ontpopt.
K-: Wij wisten hier haast niets, noch van con
centratiekampen, noch van arrestatie van onder
duikers.
Pres.: U hebt u aangemeld voor de W.A.
U hebt daar een formulier voor getekend. Hoe
bent u daar toe gekomen?
K.: Ik weet er niet van, dat ik zo iets gedaan
heb. Ik heb nooit dienst gedaan, geen uniform
aangehad. Er was een groep onder Koole, die
dienst deed. Ik heb daar nooit aan mee gedaan.
Pres.: U hebt toch het formulier gezien, waar
onder uw handtekening staat. Dat is toch uw
handtekening?
K.: Ja. Ik dacht dat ieder, die sympath. lid
was, automatisch lid van de W.A. werd.
Pres.: Er was geen sprake van automatische
overschrijving.
U hebt uw jachtgeweer geruild tegen kolen.
K.: Ik had het toch moeilijk kunnen bewaren,
dan hadden ze met de bevrijding gezegd: hij had
nog wapens ook.
Leydens: Na dolle Dinsdag is uw houding ver
anderd. Zag u toen dat het verloren was?
K.Neen. Door dc handelingen van dc landwacht
in Rotterdam, waar men op burgers schoot, wat
ik in de korte tijd, dat ik In Rotterdam was,
merkte, ben ik veranderd.
Leydens: Was u niets bekend met wat dc radio
uit Londen mededeelde?
K.: Ik luisterde weinig.
De raadsman van den beschuldigde, Mr. Brlët,
aan het woord.
Mr. Briët ging eerst puntsgewijze dc tenlastc
legging na. Hij attendeerde er op, dat Kcuvclaar
alleen sympath. lid geweest was. Hij is als land-
wachter ondergedoken. K. is inderdaad blokleider
geweest. Daar er weinig N.S.B.-crs waren, was
het nodig dat zij functies bekleedden.
c
MEDITATIE
VOOR DEN ZONDAG
D
TEN AFSCHEID
En ziet, Ik ben met ulieden al de dagen tot
de voleinding der wereld. Amen.
Marth. 28 20.
Jezus neemt, als Hij deze woorden op een berg
in Galilea zegt, afscheid van Zijn discipelen. Wij
moeten hierbij dan niet denken aan dc elf apostelen,
die zijn Hemelvaart vanaf den Olijfberg bijwoonden.
Hier is ongetwijfeld een grootere kring van discipelen
aanwezig en niet ten onrechte wordt door velen
verband gelegd met de door Paulus genoemde ver
schijning der Verheerlijkten Heiland aan meer dan
vijfhonderd broeders op eenmaal.
Hier neemt de Heere Jezus dus afscheid van de
wijdere kring dergenen die Hij liefhad en die Hem
liefhadden en tot hen richt Hij Zijn laatste prediking.
Jezus wekt daarbij geen weemoedige gedachten
op, Hij spreekt geen ontroerende woorden, die de
achterblijvende in tranen doen uitbarsten. Dat is
niet noodig ook. Want al gaat Christus heen van de
aarde, weldra zal de Heilige Geest op hen nederdalen
om in hen te wonen. Daarom moeten ze na Christus
heengaan verblijd naar Jeruzalem terugkeeren om
daar te wachten op de vervulling van 's Vaders
beloften. Want Christus blijft door Zijn Geest nog
bij de Zijnen nadat Hij is heengegaan.
„Ik ben met ulieden al de dagen". Zoo spreekt Hij.
AI de dagen, dat is: in dagen van vreugde en in
dagen van vrede en rust, maar ook in dagen van
woelingen en onrust is Hij bij Zijn gemeente.
Zoo zal het blijven tot het eind der dagen. „Tot
aan de voleinding der wereld". Is dit niet troostrijk
voor de gemeente des Heeren van toen en nu?
Jezus heeft niet voor goed afscheid genomen, maar
geeft de verzekering, dat Hij, ondanks Zijn heengaan
naar den hemel, blijft: Imnianuël, God niet ons.
Het is zijn doel om U op dien blijvenden Christus
te wijzen in dit laatste stukje dat van mijn hand in
„Opbouw" wordt geplaatst. Zooals dc meeste lezers
vermoedelijk wel weten, vertrek ik weldra van het
eiland.
Ik moet dus afscheid nemen, ook als Redacteur
van de rubriek Meditaties voor den Zondag in dit
blad en ik zie als het ware voor mij de wijde kring
van Opbouw-lezers. Nu zal ik geen weemoedige ge
dachten opwekken en tot ontroering probeeren te
bewegen. Dat is heelemaal niet noodig Anderen
zullen deze taak overnemen en voortzetten en dan
gaat al heel gauw alles weer gewoon door.
Maar wel wil ik nog graag verklaren, dat dit werk
van ons Chr. Nationaal-weekblad met vreugde heb
verrricht, in liefde voorde Gereformeerde beginselen
en vol toegenegenheid voor U, inwoners van dit
goede eiland, waar ik zooveel vrienden vond.
Mijn wensch is, dat dc Hverc Jezus zelf U nabij
blijve. De Heere zij met u. Als Hij maar blijft in het
midden der gemeenten, hindert het niet zooveel,
wanneer de Heere sommige dienstknechten over
plaatst. Hem te kennen en bij U te hebben is leven
en sterven Is het allernoodigste.
Echter wanneer die ten hemel gevaren Christus
voor u de groote Onbekende blijft, dan zal Hij u
eenmaal uit den hemel tegenkomen: „Ik ken u niet,
vanwaar ge zijt". Dan zult ge in den dag des oordeels
(dag der voleinding) het gericht niet ontkomen.
Nog is de Heiland ook in deze dagen vol wisseling
en verandering werkzaam om zondaren te zoeken
en zalig te maken. Nog zendt Hij Zijn eeuwige Geest
om menschenkinderen van zonde te overtuigen, maar
ook de weldaden die Christus verwierf te schenken.
Nog wenkt de Heere voort om bij de Zijnen de oogen
te openen opdat zij het zien en zeggen: „Waarlijk
Hij is met ons, zooals Hij zelf het ook bij Zijn af
scheid heeft verzekert: Ziet, Ik ben met ulieden al
de dagen tot aan de voleinding der wereld. Amen".
Oude Tonge Th. G. VOLLEBREGT.
Hij is hulp-Iandwachter geweest. Als zodanig
had hij veel kwaad kunnen doen. Hij heeft het
echter niet gedaan. Integendeel. Hij heeft van
't Hof en Nieuwland gewaarschuwd, dat ze zouden
zoeken naar hun radio.
Toen hij twee dagen in Rotterdam bij de land
wacht ondergebracht was, merkte hij hoe de land
wacht en de N.S.B. was.
Hij erkend, dat hij lid van de W.A. was. Hij
dacht dat het verplicht vVas. K. heeft echter nooit
dienst gedaan.
Dat hij een belachelijk jachtgeweer geruild heeft
voor 3 mud kolen is toch geen voordeel trekken.
Hij heeft het geruild met een goede- Hollander.
Dit punt moet, lijkt mij, vervallen.
Vervolgens beschrijft Mr. Briët het karakter en
de levensloop van den beschuldigde.
K. is iemand met een goed verstand en een
behoorlijke ontwikkeling. Hij is een avonturier.
Nadat hij teruggekomen is uit Amerika is hij een
landwerker geworden. Als zodanig heeft hij een
goede staat van dienst. Ook in 't Kamp blinkt
hij als werker uit.
Hoe is hij bij de N.S.B. terecht gekomen?
In de plaats van zijn schoonvader is hij penning
meester van het N.V.V. geworden. Het N.V.V. is
omgezet in het N.A.F. Op Flakkee waren 165 per
sonen lid van het N.A.F. Deze zijn niet vervolgd.
Uit dit penningmeesterschap van het N.A.F. is
het andere gevolgd.
K. kon zich met de principes van de N.S.B.
verenigen. Niet met de uitvoering.
Hij begrijpt thans wat hij gedaan heeft en vindt
het zelf fout. Velen zien thans hun fouten nog niet
in. Hij zit nu al een jaar. Hij heeft niemand iets
kwaads gedaan. Zijn gezin heeft hem nodig.
Het is voor Nederland een grote financiële last,
dat dergelijke gevallen nog in de Kampen zitten.
De courant mag den schrijven, de eerste land-
Wachter vrij. De maatschappij is niet gebaat met
dergelijke mensen te verbitteren.
Ik vraag hem vrij te laten en een lichte straf
uit te spreken.
Uitspraak over 14 dagen.
Een gevaarlijke brievenschrijver.
De zaak tegen A. RIETDIJK te Herkingen.
Rietdijk wordt ten laste gelegd, dat hij hulp en
steun verleend heeft aan den vijand door M. Dorst
in 1943 aan te geven aan een hogere instantie der
N.S.B. en Ds. W. Anker aan te brengen aan het
Prov. bureau v. Winterhulp, wegens het weigeren
v. medewerking en door tezamen niet andere leden
der N.S.B. te Herkingen in October 1943 enige
burgers, die sympathie betuigden met een gealli
eerden vlieger te laten arresteren of getracht heeft
dit te bewerken;
Voorts dat hij geabonneerd was op het Nat.
Dagblad, sympathiserend lid was van de N.S.B.,
in woord en daad propaganda heeft gemaakt door
o.a. Volk en Vaderland en De Zwarte Soldaat te
verspreiden; dat hij buurtschapshoofd Was van
Winterhulpen Volksdienst en voordeel heengetrok
ken doordat hij zijn radiotoestel mocht behouden
door bemiddeling van de N.S.B.
De laatste beschuldigingen worden door den
beschuldigde grotendeels toegegeven. De president
begint met de beschuldiging van verraad te be
handelen. Hij leest vooreen brief van Rietdijk aan
M. van der Baan, waarin hij schreef, dat M. Dorst
een stoker is tegen Duitsland en steeds anti-Duitse
papieren in de zak draagt en verspreidt. Ook in
de tram heeft Dorst papieren bij zich. Nu van der
Baan dit weet, kan hij zijn maatregelen nemen.
De brief eindigt met: zie hem maar tc pakken te
krijgen.
De president vraagt Rietdijk wat hij daarmede
bedoelde.
Rietdijk antwoordt hierop, dat hij dacht dat liet
toch niet waar was en het daarom niet gevaarlijk
was.
De president leest dan een brief van den be
schuldigde voor, gericht aan het Provinpiaal bureau
van Winterhulp, waarin hij schrijft, dat Ds. Anker
vanaf de kansel mededeelde, dat een gift ontvangen
Was voor Winterhulp, maar dat de kerk niet aan
Winterhulp deed. Als dc gever de gift niet kWam
terughalen, dan zou dc gift aan de Diaconie
geschonken worden. Voorts schreef hij, dat Ds.
Anker een anti-Duitse hetze voerde, zelfs bad voor
de gevangenen in concentratiekampen.
De president vraagt wat het met die brief moest.
Rietdijk: Ilc werd gedwongen erover tc schrijven.
Ik heb dat tot mijn spijt gedaan.
President: Waarom tot uw spijt. Achteraf kan
ik me dat voorstellen. U kon toch begrijpen, dat
dit ernstige gevolgen zou kunnen hebben.
De president gaat thans over tot behandeling
van dc beschuldiging, dat R. mensen, die hun
sympathie aan een piloot betuigden, aangebracht
had.
De president leest een verklaring voor van
Hoogerwerf, waarin deze een gesprek weergeeft,
dat toen tussen Rietdijk, Geldhof en Vroegindeweij
gevoerd is. Rietdijk had gezegd, dat er werk van
gemaakt moest worden, Geldhof had geopperd
Oskam de zaak mede te delen en Vroegindeweij
zeide, dat men het beste naar Kop in Den Briel
kon schrijven.
Rietdijk zegt dat hij onschuldig is.
De president vraagt of R. weet of er ook naar
Den Briel geschreven is. R. zegt dit niet te weten.
De president voert vervolgens aan, dat R. ook
propaganda gevoerd heeft en anderen overgehaald
heeft.
R. ontkent dit, waarop de president mededeelt,
dat dit verklaard is. Deze mensen zijn volgens R.
geen vijanden van hem, waarop de president zegt,
dat hij dan niet begrijpt, waarom deze iets zouden
verklaren, wat niet waar is.
Nadat de echtgenote van Rietdijk enkele dingen
aangevoerd heeft, deelt de president mede, dat
over 14 dagen uitspraak zal worden gedaan.
Zaak tegen B. A. GELDHOF te Herkingen.
Hij wordt er van beschuldigd hulp en steun
verleend te hebben aan den vijand doordat hij
geabonneerd was op Volk en Vaderland, mensen
heeft laten arresteren, die hun sympathie betuig
den tegenover een geallieerd piloot, of getracht
heeft dit te doen en doordat hij in Maart 1945
J. Bestman, die ondergedoken was, aan de Duitsers
heeft verraden.
Voorts dat hij lid was geweest van de N.S.B.,
verspreider van Volk en Vaderland, propaganda
heeft gevoerd, zich gemeld heeft bij de W.A. en
daartoe een opleiding heeft gevolgd.
Tenslotte dat hij voordeel heeft getrokken,
doordat hij zijn radiotoestel mocht behouden en
door zijn lidmaatschap van de N.S.B. in December
1944 niet gedeporteerd is geworden.
De president vraagt of hij inderdaad lid van de
N.S.B. is geweest en blokleider.
Geldhof: Ja, maar geen blokleider.
President: U hebt Volk en Vaderland verspreid.
Geldhof: Ja.
President: U hebt zich aangemeld bij de W.A.?
Geldhof: Neen, ik heb nooit één stap bij de
W.A. gedaan.
President: U hebt zelf in een verklaring gezegd,
dat u aan de W.A. geweest bent. Dit is toch uw
handtekening?
Geldhof: Ja, maar ik ben nooit lid van de W.A.
geweest.
President: Het tribunaal zal de waarde van uw
verschillende verklaringen overwegen.
De president zegt dat Rietdijk schreef over de
blokleider Geldhof.
Geldhof ontkend nogmaals, dat hij blokleider
geweest is.
President: U hebt uW radio kunnen behouden
omdat u lid van de N.S.B. was?
Geldhof: Ja.
President: U was geabonneerd op het Nationaal
Dagblad? Rietdijk verklaarde dit.
Geldhof: Neen. Het waren allemaal losse No.'s.
Daar betaalde je 5 cent per week voor.
Vervolgens vraagt de president naar het verraad,
toen de piloot neergekomen was.
Geldhof ontkent, dat hij met Rietdijk en Vroeg
indeweij er over gesproken heeft. Wat Hoogerwerf
daarvan verklaarde was onwaar.
President: Had u kwestie met Hoogerwerf?
Geldhof: Neen.
President: Rietdijk zeide, dat iedereen er over
sprak. Dat was ook volkomen logisch.
Geldhof: Wij hebben er niet over gesproken.
President: Is er niet over geschreven?
Geldhof: Neen.
President: De kantoorhoudster verklaarde, dat
een kind van Geldhof haar een brief gaf geadres
seerd aan Kop te Brielle. U hebt dus een brief
gestuurd aan Kop.
Geldhof: Het is absoluut onwaar. Als ze eerlijk
willen zijn, dan komt het wel uit wie liet gedaan
heeft.
De president vraagt daarna hoe het zit met het
verraad van Bcstman. Geldhof blijft ontkennen,
dat hij daar schuldig aan is. Als hij het gedaan had,
zou hij het wel zeggen, zei hij.
Dhr. Leydens vraagt nadere inlichtingen over
het verraden van 3 burgers te Herkingen.
Geldhof zeide dat de Ortz-Kom. Huizer heeft
laten komen. De andere dag zijn toen 3 mensen
weggehaald.
Dhr. Leydens: Bracht u dc couranten rond om
er wat aan te verdienen?
Geldhof: Neen. Ik verdiende er niets aan.
Dhr. Leydens: Dus u deed het alleen voor de
goede zaak.
Dc verdediger Mr. Fcykes zegt dat enkele feiten
niet bewezen zijn. O.a. niet dat hij mensen verraden
heeft.