i DER
landsche Volk
NIGROIDS
^ste arbeider,
menschen.
EERSTE BLAD
STE
Ssten October, trad
ieken te Eindhoven
:n« en buiten!andsche
jamen werken thans
ikbaar voor het ons
ertrouwen. Wij zullen
nog te versterken,
te leveren
lat de wetenschap
k kunnen bieden.
ZATERDAG
13 OCTOBER 1928
ROSA MARINA
HEIRENBAM
Bij kleine Kinderen
ooo
LIPS
Prijs per kwartaal 1,-
Losse nummers 0,07s
ADVERTENTIËN
van 16 regels 1,20
Elke regel meer 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
1,per plaatsing tot een maximum
van 10 regels, elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt lederen
Woensdag- en Zaterdagmorgen.
Het wordt uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis,
10E JAARGANG. - N°. 97
Week-revtie.
Binnenland.
Op de halfjaarl{jksche persbijeenkomst van
de K L.M. heeft de directie een overzicht
gegeven van de resultaten van den zomer
dienst 1928 en ook nu weer toonen de ver
strekte gegevens, hoe de K.L.M. kan bogen
op steeds gunstiger resultaten. Eenige dezer
gegevens zullen dit duidelijk demonstreeren.
Het passagiersvervoer is gestegen van
11028 in 19127 tot 14800 in het algeloopen
seizoen, het goederenvervoer van 287.176
K.G. tot 430.000 K.G., briefpost van 17.365
K.G. tot 31.759 K.G. en de pakketpost van
9434 K.G. tot 14.700 K.G.
Over de gebeele Ujn is er dus een belang
rijke vooruitgang te bespeuren en toont aan,
dat hetgeen door de K.L M. wordt gepres
teerd, dat dit iedere vergelijking met het
buitenland glansrijk kan doorstaan. Het doet
het Nederlandsche hart goed te weten, dat
ook op dit terrein de nationale driekleur mee
in het voorste gelid staat, dat we ons een
waardige plaats hebben veroverd op lucht
vaartgebied. Onvermoeid doorzetten en steeds
de veiligheid vooropstellende, is het gelukt
de belangstelling van het publiek aan te
wakkeren en heeft de K.L M. zich het ver
trouwen van het publiek weten te verwerven.
Het volgende jaar zullen opnieuw elf proef
vluchten naar Indië worden ondernomen en
indien de verdere plannen der directie wor
den verwezenlijkt, dan komt er tegen het
einde van 1931 een vaste en geregelde lucht-
verbinding met Indië en gaan we binnen
een week tfid even naar Insulinde overwip
pen of misschien zelfs in een paar dagen.
Momenteel wordt voor passage naar Indië
per vliegtuig 3600 betaald, doch dan hoopt
men dit terug te brengen tot ongeveer 2000.
Over eenige jaren gaan opoe en schoonmoe
der eventjes in de vacantie naar Indië, doch
of dit laatste de K.L.M. populair zal maken,
betwijfelen we ten zeerste.
In een onzer groote dagbladen lazen we
een berichtje over al te dure collecteurs,
waartegen de Armenraad reeds jaren op
treedt. Voor liefdadige doeleinden moet meer
malen gebruik gemaakt worden van be
roeps-collecteurs en dat deze menschen
daarvoor behoorlijk betaald willen zijn, is
niets tegen. Er schijnen zich evenwel ge-
vallen te hebben voorgedaan, waarbij maar
eventjes 40 tot 50 van de opbrengst in
den zak der collecteurs terecht kwam. Schan
delijk hooren we reeds zeggen en inderdaad,
dat lijkt gewoon naar niets.
Volgens Mr, J. Everts in „De Schakel, is
ons Staatsbedrijf der Posterijen al een even
dure collecteur, hetgeen toch zeer zeker
niemand van die goede en brave tante Pos
zou hebben verwacht. Volgens het artikel
van Everts, verdwijnt er per gelukstelegram,
waarvoor 0.40 meer wordt betaald, welke
f 0.40 volgens de reclames ten goede komt
aan de jeugdbeweging, ook maar even ƒ0.20
in den zak van tante Post het geendus 50
is. Als we ons goed herinneren staat er op
de reclames, die het gebruik maken van deze
gelukstelegrammen moeten bevorderen, ook
nog zoo iets te lezen over fijngevoeligheid.
FEUILLETON.
DOOR
MELATI VAN JAVA.
12)
Zij lachte door haar tranen heen, evenals nu
juist de zon door de donkere wolken brak en als
het ware stroomen licht over de golven blies.
„Och, ik ben zoo kinderachtigmaar 'tis
zoo mooi, zoo mooi."
De dokter had van terzijde het tooneel aange
zien; hij had gelachen om Frank's tooneelmanoeu-
vre, maar toen hij haar tranen en verwarring zag,
keerde hij zich eensklaps om en ging naar de
straatkant.
Een poos bleef hij daar staan en streek met de
hand door de dikke, volle haren; daarna keerde
hij terug naar de tafel, waar Frank aan de beide
meisjes zijn schetsen liet zien.
Jans sprak geen woord; juffrouw Bol had thee
binnengebracht en koekjes en Jans at en dronk
met smaak. Rose-Marie alleen toonde haar groote
belangstelling in hetgeen haar getoond werd, en
toen Frank haar vroeg of hij eens haar portret
mocht maken, zag zij eerst den dokter aan of zij
haar toestemming zou geven.
,,'tZal een groote dienst zijn, Roosje, dien je
mijn neef bewijst, zeide de dokter; „hij is nog
aan het studeeren; ik heb van zulke dingen geen
verstand, maar hij zegt het dat het teekenen van
Alles is betrekkelijk op dit ondermaansche
doch dat de Posterijen, die zich blijkens een
overschot van 9 millioen in blakenden wel
stand bevinden, voor liefdadige doeleinden
zich zooveel laat betalen, is toch werkelijk
geen overdreven fijngevoeligheid. Wij vinden
het gegeven voorbeeld van zeer bedenkelijken
aard en zijn het volkomen met Mr. Everts
eens, als hij aandringt op teruggave van een
deel der hiermee gemaakte winst.
voor de keej
30 ets. per doosje
(Adv.)
Zoowel in Amsterdam als in Den
heeft de politie het hard te verduren gehad
tegen al te woelige elementen. In Den Haag
is de aanvaller der politie doodgeschoten en
in Amsterdam ligt een der daders in het
ziekenhuis. Zijn toestand is zorgelijk. Twee
agenten zijn hiervan tevens slachtoffer en
zijn zoo toegetakeld, dat ze voorloopig geen
dienst kunnen doen. Het is in de groote
centra's niet gemakkelijk voor de politie om
de orde te handhaven en medewerking onder
vindt ze zelden of nooit. Het heeft ons meer
malen verbaasd, waarom in bepaalde stads
gedeelten een zekere bandeloosheid wordt
getolereerd. Enkele gedeelten hebben schijn
baar het recht om wat extra herrie te schop
pen, zonder dat er krachtig wordt ingegrepen.
Zou het nu langzamerhand niet eens tijd
worden dat ook hieraan een einde komt. Het
is toch in elk geval verkieslijker dat een
deel dezer baliekluivers voor maanden wordt
blauw geranseld, dan dat eenige agenten
eerst als slachtoffer vallen?
Buitenland.
De internationale politiek is in volle har
monie met den tijd van het jaar. De herfst
heeft iets weemoedigs over zich, iets mats,
de dagen zijn korter dan de nachten, de duis
ternis overheerscht. Aan den internationalen
politieken hemel overheerscht eveneens de
duisternis. Vroeger was de duisternis juist
ideaal voor diplomaten, was het zoo'n beetje
gewoonte om in het geheim wat te mod
deren en deze oude gewoonte is voor eenigen
een behoefte geworden. De Volkenbond zou
hieraan een Jeinde maken, omdat de laatste
oorlog voor den zooveelsten maal nog eens
weer duidelijk en klaar had bewezen, waar
al die geheimzinnige internationaal-politieke
onderonsjes heen leiden.
Het gehannes der Britsche regeering met
Frankrijk over de vlootbeperking is een over
tuigend en afdoend bewijs, dat deze politieke
onderonsjes nog lang niet hebben afgedaan,
In het veen ziet men niet op een turfje en
de Volkenbond heeft reeds zooveel teleur
stellingen tezien gegeven, dat het ook hier
op een meer of minder niet zou aankomen,
ware het niet, dat dit wel de grootste klap
is, die aan het werk van Genève is toege
bracht.
Zoowel de Fransche als de Engelsche
regeering beleven al zeer weinig plezier van
hun geheime plannenmakerij en vooral de
uw hoofd gelijk staat met het volgen van een jaar
lessen aan de academie."
„Ik wist niet dat ik zulk een belangrijk hoofd
had," zeide zij lachend; „als 't u plezier doet, wil
ik heel graag voor u zitten, maar ik mag toch
wel blijven haken, want mijn sprei moet spoedig
af."
Frank verzekerde haar dat hier niets tegen was,
„En als u een vogelverschrikster teekenen moet,
kan u van mij gebruik maken, zeide Jans grijns
lachend.
Na dezen dag kwam Frank dagelijks bij de
meisjes, als zij op het strand zaten en maakte
zijn schetsen; hij sprak over allerlei onderwerpen,
droevige en ernstige, vroolijke en onbeduidende;
altijd bestudeerde hij dan Rose-Marie's wisselende
uitdrukkingen, maar hij werkte nog niet; alle
dagen kwam hij ontevreden thuis.
„Er is niets met dat kind te beginnen," sprak
hij tot zijn oom. „Geen expressie houdt ze vast,
die ziel heeft zoo'n haast zich uit te storten, dat
het niet mogelijk is voor potlood of penseel haar
te volgen. Maar ik geef het niet op!"
„Alles goed en wel, Frank! maar laat de mensch
den artiest geen poetsen spelen, want dat verdraag
ik niet. Die kinderen staan nu onder mijn be
scherming."
„Wees gerust, oom! De mensch is heel dood in
mij, als hij ten minste ooit geleefd heeft."
„Praatjes!"
„U gelooft me niet en toch is 'tzoo! 't Is het
werk dat mij pakt, dat mij niet loslaat. Ik geloof,
dat ik op 't spoor ben van de nieuwe manier. Zij
moet mij dat leerenik had de heele wereld kunnen
rondreizen en niet dat vinden, wat het toeval mij
in de stoomtram voor de voeten werpt. Het vibree-
Engelsche regeering staat bloot aan felle
critiek. Alle Engelsche bladen vallen de
regeering hierover aan en de conservatieve
pers is zelfs nog feller dan de andere bladen.
De conservatieve pers beweert bovendien
nog, dat de Franschen de Engelschen fijntjes
bij den neus hebben genomen. Nu Amerika
ronduit heeft verklaard, dat het niet mee
wenscht te doen, zijn al de hieraan verbon
den voordeelen voor Engeland vervallen, ter
wijl blijkt dat Engeland als prijs voor de
Fransche medewerking heeft toegestemd in
de Fransche wenschen, om bij de ontwape
ning te land de „geoefende reserve" buiten
beschouwing te laten. In 1927 heeft Enge
land zich krachtig tegen dit standpunt der
Franschen verzet, omdat een dergelijk stand
punt iedere ontwapening te land onmogelijk
zou maken en Frankrijk zich hierdoor de
hegemonie ter land verzekerde. Tot 1930 is
Engeland gebonden om Frankrijk in deze
wenschen en verlangens te steunen, het was
de prijs voor Fransche steun om Engeland
in dezelfde positie ter zee te brengen, En
gelsche politiek staat dus met leege handen
en heeft bovendien voor de geheele wereld
en inzonderheid voor Amerika een meer dan
belabberd figuur geslagen.
En terwijl wij dit neerschrijven, hult
Londen zich nog steeds in geheimzinnigheid
en is het Britsche Ministerie nog steeds niet
tot publicatie van de nota-wisseling met
Frankrijk overgegaan. Nu evenwel ook het
Italiaansche antwoord is binnengekomen,
Amerika en Japan hebben reeds eerder ge
antwoord, is Londen volgens eigen beloften
wel verplicht hiermede voor den dag te
komen.
Het Italiaansche antwoord op dit onge
lukkige voorstel brengt geen nieuws. Het
Italiaansche standpunt over ontwapening is
voldoende bekend en sinds '27 niet meer
gewijzigd. Italië verklaart zich bereid te
treden in vaststelling eener globale tonnage,
doch wenscht vrij te blijven, hoe deze globale
tonnage zal worden aangewend en verdeeld
over de verschillende schepeD.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Wat de ontwapening te land betreft, wil
Italië nooit zwakker bewapend zijn, dan
welk ander land ook. Volgens de huidige
toestand kan Frankrijk in korten tijd, met
inbegrip der geoefende reserves, ongeveer
8 millioen man in het veld brengen, excusez
du peu, en hieruit volgt dus wel, dat Italië
zijn legerorganisatie nog wel een weinig
kan uitbreiden. Van ontwapening gesproken.
Als we dit alles overdenken, dan ziet de
toekomst er werkelijk niet bepaald schitte
rend uit en hapert er nog wel een weinig
aan voor het ideaal is bereikt. Er is meer
duisternis dan licht, de internationale atmos
feer is geladen en wacht slechts op een
plaatsslijke ontploffing, om automatisch het
in vuur en vlam te zetten.
Eenige troost voor dit alles geven ons de
verkiezingen, zy het nog in een ver verschiet,
die toch in aantocht zijn. De eenigste ver
dienste hiervan is, dat we althans worden
gepaaid met talrijke mooie beloften, waar
we ons net als een drenkeling aan een stroo-
halm zoo graag aan vastklampen. Een mensch
heeft beloften, heeft hoop noodig, zonder
dat zou het leven iets onmogelijks zijn. En
met beloften is men in de politiek scheutig,
omdat ze niets kosten en omdat ze voor het
grootste gedeelte toch niet worden ingelost.
Meermalen is dit verschijnsel reeds gecon
stateerd, het is niets nieuws. De schuld ligt
niet bij de politieke leiders, doch bjj het
publiek. Bij de groote verscheidenheid van
politieke partijen zijn er zeer velen, die in
werkelijkheid niets of hoegenaamd niets
kunnen bereiken en terwille van een zetel
worden er dan maar heel veel beloften ge
daan. Het is wel eens vermakelijk met welke
vage beloften de kiezers worden tevreden
gesteld.
De vorige week zijn de conservatieven te
Yarmouth met een kluitje in het riet gezon
den en nadien hebben we de toekomstmuziek
van Labour kunnen bewonderen. Er viel niet
veel aan te genieten. Af en toe ging het er
heftig toe en werden er zware eischen aan
de leiding gesteld. Eenige bekende extre
misten verweten Mac Donald dat Labour wel
de communisten aanvalt, doch niet de kapi
talisten. Dat een deel der Engelsche arbeiders
Labour den rug zal toekeeren en zal stemmen
op communisten is buiten kyf.
Ondanks dit zijn de kansen voor Labour
en Liberalen gunstiger dan voor Baldwin en
vooral het laatste fiasco op buitenlandsche
politiek geeft de tegenstanders der regeering
machtige troeven in de hand, die ze wel ten
volle zullen weten uit te buiten. „Geheime
diplomatie" sprak Mac Donald op dit congres,
„is als een zak met een kat er in. De een
houdt den zak toe, een ander'haalt de kat
er uit, om te laten miauwen, doch sir Austen
Chamberlain heeft op dit gebied iets nieuws
gebracht. Uit zijn politieken zak steekt alleen
een staart en iedereen mag raden, wat aan
dien staart vastzit. Het slot van het congres
van Labour was een motie, waarbij de bui
tenlandsche politiek van Chamberlain werd
veroordeeld.
Het allervermakelykste geval heeft zich
te Berlijn afgespeeld. De Berlfiners die reeds
meer dan hun lief is, hebben genoten van
de grofheden der communisten, hebben nu
eens van harte gelachen, toen bekend werd,
hoe ze er in geslaagd waren een journalist
Schwarz der Vorwarts en het perceel der
Rundfunk er tusschen te nemen.
Schwarz zou voor de radio een rede houden
voor zijn roode geestverwanten. De com
munisten hebben hem reeds een dag te voren
opgebeld en hem namens de Rundfunk ver
zocht om een foto, opdat deze tijdig kan
worden afgedrukt in verband met zijn te
houden rede. Tevens werd Schwarz mede
gedeeld. dat hfi per auto zou worden afge
haald. Toen de communisten den volgenden
dag op het opgegeven uur met een auto
voorreden, waarop een bord aangebracht was
waarop te lezen stond: „Voor de gasten der
Rundfunk, stapte Schwarz heel gerust in.
Hij kreeg echter al spoedig argwaan, doch
de communisten maakten zich toen bekend
en dwongen hem onder bedreiging zich kalm
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Uw merk rooktabak. Kt eer-
malen daags rookt gij^ een pijp
'•Evenveel malen moet en kan dit
een genot voor U< zijnIndien
&ij eenmaal D. E. Hecrcribuai
hebt gerookt is Uw keuze voöc
goed bepaald omdat dit mprfc
'door zijn heerlijken gcae:'ed:
zachten smaak het rooken inder
daad tot een; onverdeeld (jenot
maakt.
ECHTÉ FRIESCHË
'Reeds vanaf 50 cl. per ponjf
20 et. per ons 10 ct. petjj ons
te houden. Ze reden hem eenige uren buiten
Berlijn en zetten hem daar af.
Inmiddels ging Schulz, communistisch afge
vaardigde vaneen rijksdag naar het Voxhaus
en deelde hier mede, dat hij kwam voor het
houden der rede van Schwarz. Hij werd voor
de microfoon gebracht en begon met het
voorlezen van het begin der rede van Schwarz,
aangezien de dienstdoende beambte volgens
instructie, meeluisterde. Deze beambte werd
door andere communisten onder handige
voorwendsels weggeloktjj en aan den praat
gehouden en zoodra de beambte zich had
verwfiderd, tapte Schulz uit het communis
tische vaatje een rede volgens het bekende
succes. Hij deelde den luisteraars meteen
mede wie hij was en hoe Schwarz was ge
fopt. Toen hij zijn rede had beëindigd kwam
de beambte terug en kondigde de verbaasde
luisteraars gewoon aan, dat na de rede van
Schwarz het volgende nummer zoo en zoo
zou beginnen. Schulz verliet het Voxhaus,
na het aangeboden honorarium te hebben
geweigerd en is er in geslaagd zich meer
dan 24 uur verborgen te houden, zoodat de
politie in verband met zijn immuniteit als
lid van den Rijksdag niets tegen hem kan
beginnen.
De Vorwarts is hevig verbolgen over deze
poets en het communistische blad de Rota
Fanna verkneukelt zich. Laatstgenoemd blad,
dat het eerst een uitvoerig verslag van het
gebeurde gaf, met de foto van Schwarz er
bij, verdedigt zich door op te merken, dat
alle politieke partijen voor de radio mogen
spreken, behalve de communisten. Er wordt
ren van zulk een physionomie weergeven, dat is
noch nie da gewesen."
„En krijg je het al?"
„Nog niet, maar dat zal wel komen!"
„Haast je dan wat, want hun tijd schiet op.
in Amsterdam zal je de kennismaking wel niet
kunnen voortzetten."
De meisjes kwamen een enkelen keer bij den
dokter; juffrouw Bol kon haar antipathie tegen
die kale mamselen nog niet geheel en al overwin
nen, maar behandelde hen met een zekere neer
buigende vriendelijkheid, die een weinig te over
dreven was om gemeend te zijn. Rose-Marie kwam
er graag; gewoonlijk bracht zij bloemen mee of
grassen; het eenvoudigste wist zij zoo te schikken,
dat het een bevalligen, sierlijken indruk maakte;
er ging als het ware een tooverkracht van haar
vingers uit, die aan alles wat zij aanraakte poëzie
en schoonheid gaf. Wanneer de dokter thuiskwam
en zijn woonkamer betrad, wist hij altijd wanneer
Rose-Marie er geweest was; een zeker, ik weet
niet wat, scheen de kamer te vervullen, en er een
andere atmosfeer in gebracht te hebben.
Juffrouw Bol kon dan wel pruttelen over den
rommel, dien- de „Fransche madame" hoe zij
aan dat Fransche kwam begreep niemand er
in gemaakt had, maar er iets aan veranderen dat
durfde zij niet; de dokter had het streng verboden.
Trof hij het meisje aan, dan liet hij haar praten,
en wist niet wat hij dan liever deed, haar aanzien
of naar haar luisteren. Beide was even aantrekke
lijk en boeiend; zijn vrees voor een poging van
Frank, om haar het hoofd op hol te brengen, was
sinds lang geweken.
Al vertrouwde hij zijn neef op dit punt niet
geheel, zoo kon hij toch over den uitslag van
Franks vermoedelijke pogingen zeer gerust zijn.
Rose-Marie sprak altijd even onbevangen over
mijnheer den schilder; van alles wat hij vertelde
of beredeneerde begreep zij slechts de helft; het
was zoo geleerd, zei ze. „En als de dokter iets
zegt, dan kan ik er dadelijk bij."
Haar opvoeding was zeer verwaarloosd, maar
haar heldere geest, haar gave van „assimilatie en
intuïtie", zooals Frank het noemde, stelde haar in
staat zich onmiddellijk iets eigen te maken, wan
neer zij er ten minste belang in had.
Frank's theoriën over impressiën en kleuren
lieten haar koud, maar zij wilde graag eens zien
wat hij maakte; hij schetste haar van achteren,
van opzijde, maar nooit van voren, of dan met
zoo diep gebogen hoofd, dat er niets van haar
gezicht kwam te zien.
„Ik wou juist zoo graag mijn gezicht zien," zeide
ze lachend.
„Dat komt later," antwoordde Frank; „eerst
moet ik het karakter van uw persoonlijkheid
weergeven in alle richtingen, en als ik dan met
uw gezicht begin, dan druk ik er mijn eigen stempel
op. Ziet u, ik moet eerst al uw verschillende
stemmingen trachten te concentreeren, wil ik er
in slagen ze allen tegelijk in eens uit te drukken,
maar daarvoor is noodig, dat ik studie maak van
alle expressies, waarover u te beschikken hebt.
Begrijpt u me?"
Zij schudde lachend het hoofd. „Nog niet goed!
maar zooals u zegt, 't zal wel komen, denk ik,
vóór dat ik een jongetje ben!"
„Mag ik u dan iets vriendelijk vragen? Denk
nu eens aan iets heel akeligs, dan wil ik trachten
die impressie te bestudeeren."
„Kom dan."
moet men de ontstoken of smettende deelen
met Purol inwrijven en de huidplooien droog
houden door ze te bepoederen met Purol-poeder.
Purol in doozen van 30 en 60,ct., tube 80 ct.
Purol-poeder in bussen van 60 ct. en 1 gld.
Verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten
(Adv.)
Zij verzamelde haar gedachten een oogenblik;
toen scheen het of zij het licht opzogen uit haar
gelaat, een weemoedige trek kwam over haar
lippen, haar oogen staarden somber voor zich uit;
zij scheen alles te vergeten en eenige minuten lang
bleef zij onbeweeglijk zitten. Ademloos werkte
Frank voort; voor het eerst had hij ruim tijd haar
gelaat in zich op te nemen en het met eenige krijt
strepen weer te geven; plotseling vertrok zich haar
mondje, haar oogen zwollen op, groote tranen
sprongen uit haar oogen, en haar hoofd omkeerend
begon zij luid te schreien.
„Maar wat is er nu toch weer!" riep Frank
geërgerd, en liet zijn boek vallen. „Wat scheelt je?"
„Ach, mijnheer!" snikte het meisje, „word niet
boos, ik kan het heusch niet helpen, maar u heeft
me gezegd, ik moest aan iets akeligs denken, en
toen dacht ik aan mama's sterfbed, en het was
of alles nog eens gebeurde enhet werd mij
te sterk."
Zij schreide een poos door en kon niet tot be
daren komen.
Frank stond op, half boos over die sentimitali-
teit, half geamuseerd door haar ongekunstelde
manier.
„Je bent een mal spook," zei Jans; ,,'t is immers
alles gekheid; schaam je, je zoo aan te stellen."
„'t Is mijn schuld niet! Och mijnheer, ik wil u
graag plezier doen, het is al overDaar!" Zij
drukte den zakdoek tegen de oogen. „Nu lach ik
weer.u zal er geen last meer van hebben,
geloof me!" De stralen schitterden weer in de
droppels, maar Frank's liefhebberij was er af.
(Wordt vervolgd).
