DONDERDAG 2 8 JUL) 932
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
UIT ZEELAND
MIDDELBURG
VLISSINGEN
GOES
KERKELIJK LEVEN
f IN HET KRAAIENNEST
loolnslvermindering achtte hij ietwat ge
vaarlijk, omidat er, naar hiji vreesde, be
moeilijking van de verdere o-nd-eirhandei-
1 ingen het gevolg van zou kunnen zijn.
Be vergadering heeft ruim drie uur
geduurd. Het slotwoord van de vertegen
woordigers der moderne en katholieke
arbeiders, waarin zij: hun diepe teleurstel
ling over de houding der regeering te kleln-
nen gaven, W:as zeer scherp*
Verlaging werklaozcnsicuu.
Het dagelijkscth bestuur van bet E.-K.
[Werkliedenverbond heeft aan dien minis
ter van Binnenl. .Zaken een telegram ver
zonden, waarin het, melding makend van
de groeiende ongerustheid en beroering in
de kringen der katholieke arbeidersbewe
ging, verwekt door* tot rapport-Wie Iter, in
tot bijzonder door- tot daarin belichaamde
idee om de steun-normien der w'erklooz'en,
be.iOudens varhooigimg in enkele platte-
landsp-laatsan ,met .15 plet. te verlagen,
een dringend beroep gedaan wiordt opi die
regeering om aan de thans geldende
steunnorinen, die slechts een uiterst sober
bestaan mogelijk maken, niet te tornen.
Het verzoekt in die* gelegenheid te worden
gesteld dit beroeip in mondeling onderhoud!
nader te mogen toelichten.
UIT I)E R.-K. STAATSPAIIJTJ.
Het pucSiitvraagstuk.
Het Secretariaat der E.-K. Sitaatspwrhji
deelt ons mede, dat de (Jomimissie ter be-
studeerimg van bet Paohtvraagstuk, tot
instelling waarvan in de Partijraadsverga
dering van 2,7 Mei 1932 werd besloten,
als volgt is samengesteld
Mr. J. E. H. van Sclhiaik te 's-Graven-
Ihage, lid en Voorzitter van de Tweede
Kamer der S-taten-Ganaraal, als Voor
zitter; Mr. J. J. A. H. Houben te Breda,
lid van het bestuur der E.-K. Sit-aatsr
partij, Prof. dir. W-, J. M. Koenjraadt .te
Hoeven N.-Rr., Hoogleeraar aan het Groot
Seminarie aldaar, G. W. J. van Koèvar-
den te Buren (Geld.) lid en Onder-voorz.
van het Hoofdbestuur van den A. B.
T. B., Mr. P. I. J. Janssen te Maastricht,
lid van de Eierste Kamer dar Staten-
Genei'aal en Ondei'-voarz. van de Katho
lieke Fractie die Kamer; A. J. Looraklkeir
te Haarlem, Lid- van de Tweede Kamer
der Staten-G-enex-aal, Voorzitten- van den
Ned. E.-K. Landarbeidersbond, Ir. H. Be-
melmans, Directeur der E.-K. Landbouw-
Wintersc'hool te Roermond, Mr. F. M. A.
Haffmans, notaris te Helden (L.), als
leden en Jhx. Mr. C. .M. O. van Ni-spen
tot Sevenaer, Advocaat en Procureur te
iVught, als lid en Siecretaris.
De opdracht der Commissie is neerge
legd in een besluit van bet Partijbestuur,
luidende als volgt:
Het Partijbestuur van de R.-K. Staats
partij ,in vergadering bijeen api Zaterdag
25 Juni 1932;
uitgaande van den toestand, zooals die
is ontstaan na de verwerping van de voor
stellen van wbt tot- nieuwe regeling dier
pachtovereenkomst
gelet op de motie van de Rij k ski es-
kringorganisatie Utrecht, voorgelegd aan
de vergadering van den Partijraad der
E.-K. Staatspartij van 27 en 28 Mei
1932, op het, naar aanleiding van die
motie, door het Partijbestuur uitgebrach
te prae-advies, qpi de gedachtebwisBleliing
ter voornoemde vergadering en op de be
sluiten door blaar genomen;
doordrongen van het groote belang van
een behoorlijke regeling van het Pac'ht-
vraagstuk en van den plicht der E.-K.
Staatspartij, om alles in het werk te Stel
len, ee-n zoodanige regeling, zooveel ia
haar vermogen is, te bevorderen;
vooropstellende, dat in een regeling
van bet paclhtvraagstuk bet. sociale karak
ter van den grondeigendom volledige er
kenning behoort te vinden;
Besluit
eene Studiecommissie te benoemen, o-m
het Partijbestuur .omtrent de regeling van
bet Paohtvraagstuk van advies te dienen;
verzoekt aan de Commissie, dit advies
neer te leggen in eien gemotiveerd verslag
en daarbij' zoo mogelijk een regeling in
concreten vorm te formuleeirem, hletizlij als
ontwerp van wet, batizlji in een aantal stel
lingen, welke de grondslagen voor oen
zoodanige regeling aangeven.
Industrie- en Huishoudschool.
Het ^i'plom'a. Voor cpstuumnaaister is
behaald door: J. v. d. Berge, M. Gras
huis, Z. Iluner, M. Orucq- T. Janse, Ji
Karelse, G. Kleijn, Dl de Koning, J. van
LooJ. van Öuwerkerk, K. -Sanderse, N.
Looise.
Diploma A(teUer) verwierven: N. Cor-
nelisse, T. Cornelis-se, L. Dingemansie, LI-
'Eiifï', F. Gillissen, B. Zand-mlan, A. Mol,.
Voor hulp in de huishouding ontvingen
ontvingen een diploma: B. de Kam, T.
Klaassen, J. Monté, N. Mulder, A.Struyck
[T. de Breed.
iDjiplolmla huishoudster ontvingen: C. van
Kasteel, \V. Nieitajans, T. van Nieuwen-
huijzen, T. van Sluijls en
het diploma huishoudkundige A: J. Ba-
rentsen, A. Beukema en L. v d. J/ely.
Voor huishoudkundige (nieuwe regeling)
diplomeerdenF. v. d. Ben-g en RiHartog
De Koninklijke schilderijen-expositie.
In tegenwoordigheid van een aantal
genoodigden heeft Woensdagmiddag id|o
opening plaats gehad van 'de tentoonstel
ling der schilderijen en teek-eningan van
H. M. de Koningin, die thans in twee za
len van het Kunstmuseum te Middelburg
zi„ïi ondergebracht.
De opening geschiedde door den heer
mr. P. Dieleman, die xeide, dat als waar
nemend Commissaris der Koningin de. niet
zoo gemakkelijke, maar eervolle1 taak. op
hem rustte de tentoonstelling te openen.
Allereerst drukte spr. namens den Com
missaris, zijn leedwezen uit, dat hij' nu
juist met 'het voor hem toch ook beperkte
verlof moest ga,an, maar deelde tevens
mee dat de Commissaris van de Zeeuwen
verwacht, dat Zij door een druk bezoek
aan de tentoonstelling zich opnieuw zul
len betoonen te zijnechte vrienden van
het Huis van Oranje.
De werkloosheid.
Het aantal werkloozen steeg in de af-
geloopen week van 882 tot 901van wie
113 in de werkverschaffing werken.
Rijwielpad Walcheren.
Het bestuur van de Vereeniging Rij
wielpad Walcheren heeft zich tot de Ka
mer van Koophandel en fabrieken voor
de, Zeeuwsuhte. eilanden te Middelburg ge
wend met verzoek aan de vereeniging een
jaarlijksc'he bijdrage in de kosten van
onderhoud der rijwielpaden van b.v. f 10
p-er K.M. toe te kennen. Het bestuur zet
uiteen, dat ook de handel belang heeft bij
deze rijwielpaden en wijist op het voor
beeld van Twente, waar de Kamer aan de
rijWielpadvereenigi-ng i' 1000 per jaar uit
keert-
Verg. Breedc Watering.
Gistermiddag vergaderde bestuur en
ingelanden van de Bree.de Watering b-ew.
Ierseke. Aanwezig waren 166 personen,
uitbrengende 216 stemmen.
Dhr. Vereek-e opende de vergadering
waarna dhr. Magendans, yan de prov.
griffie een schrijven van Ged. Staten voor
las, waarna, met het oog op de voorgeko
men onregelmatigheden en slordigheden bij
diverse polder-- en wateirsdh-apsbestu-rien
aangedrongen werd op nauwlettend toe
zicht en scherpe controle op d-e manipula
ties van de ontvangers-griffier. Ged. Sta
ten zullen met uiterste gestrengheid op
treden togen ontdekte verzuimen.
Het verzoek van het bestuur om mach
tiging tot goedkeuring overdracht van hot
huis van dhr. Baning te Haarlem (ge
schatte waarde f 8050) werd goedgekeurd.
Vervolgens las dhr. Magendans de nieu
we 'instructie van den ontvanger-griffier
voor, Welke hem op- finane. gebied hoe]
w!a,t minder vrijheid geeft, dan vroeger
het gc-val was. Wanneer er meier dian
f 5000 in kas is, moet het gestort worden
op de Bank. Voor i-edene opneming van
geld bi, de Bank, is een {nacht iging noo-
dig, onderteekend door |den hf.jkg-raaf en
één gezworene; voor bedragen boven de
f 2000 de onderteekening van één gezwo
rene meer.
Hierna werd overgegaan tot benoeming
van den nieuwen ontvanger-griffier, j
Eerst la,s de -toer Magendans de can-
didatenlijst voor. Er waren ruim twintig
gegadigden, waaronder igiepensionneeide
Ind. ambtenaren, ingenieurs, 'n jonkheer,
enz. enz.ook een zoon van ds Kersten
had gesolliciteerd.
De aanbeveling van 't bestuur luiidde in
alf. volgorde: J. Butijn te Bergen o;p
Zoom, C. Le-nishioek te Kapelle en A.
Mol te Kapelle.
De eerste stemming bracht- nog geen
beslissing; bij de tweede kreeg dhr. Mol
108 van de 216 stemmen en had er dus
juist één te kort voor de volstrekte meer
derheid. Toen volgde herstemming tus
schen hem en dhr. Lenshoek, waarvan de
uitslag was dat dhr. Mol 130 st. behaaldo
en dhr. Lens-hoek 78. Eerstgenoemde werd
dus benoemd verklaard.
B.ij voorkomende zaken deeldf dhr.
Vereekc o.m. mede, da,t het huis van den
vroc,geren griffier aangekocht was door
het Waterschap voor f7760 en dat -tot
tegenwoordige Polderhuis per advertentie
te koop is aangeboden. Kan net naar
wensch verkocht worden dan verhuist hief
kantoor naar de Kade is het gekochte
pejceeJ.
Dhr. Straub ui-t Kloetinge vroeg nog
of het bestuur al besloten had om het
ook door zijn nalatigheid ontstane tekort
gedeeltelijk uit eigen, middelen te dakikau.
De voorzitter antwoordde ontkennend.
Dhr. Sitraub -merkte hierna op, dat hij
zich de vrijheid voorbehoudt telkens daar
op terug 1e komen, (hilariteit).
Vervolgens sluiting.
Voor de vergadering liet dhr. ir. J. II.
C. Kakebeeto kaarten uitreiken met, den
volgenden tekst: „Ingelanden wtansebt gij
de kans op verlaging van dijibgeschot aan
merkelijk te vcijgrooten, kiest mij dan tot
ontvanger-griffier, d-a,ar volgens mijn in
zicht een verlaging in den loop der eerst
volgende jaren van 18 op 12 gulden per
H.A. niet tot de onrnogelijkheden behoort."
Toen dhr. Kakebeake echter bij eerste
stemming slechts 15 stammen behaalde,
trok hi, zi-c'h terug cu verzocht op dhjv.
Lenshoek te stemmen.
Mulo-examens.
Geslaagd voor diplömia A: B. S- Gok-
kes, M. Muller, L. J. Hengstmlaugers)
E. J. Kindenmann, J. G.' van Wj|n|-
kelen, J. van den Bergh, allen te Middefr
burg; M. C. 'Neerbout, Noordgio.uw'e; J.
van Striem WolphaartsdijkK. van Spar-
rentak, Middelburg; B. van den Berge;
M. de Geus. M. Gunst, J. Hariuck, F. J.
Koolwijk, C. J. Meij-lor, allen te VIis-
singen; H. A. Feleus, P. van Duiiven-
'dljke, te Zieriikzee; P. G. van Maldegqmjl
Kortgene; J. C. van de Vreugde, C. J.
de Regt, te Wissekerkla; P. Ova, J. M-.
.Willeimlse, te VLissingen; M. J. van Liere,
Kapelle; P. Kribbe, 's(Heer Abtskerke;
J. Siabbekoorn, VVolpliaartsdijk; I. A,
OVerbeeke, Kapelle; P. G. Sumimiond, te
Vlissingen; M. W. van de Wege, Tliolen
en J. N. de Lege, te Vlissingen.
Voor diploma B: D. la Brujeerf, D|.
Deïst, te Zonnamoire en J. A. Vermazen,
te Middelburg. Afgewezen 5.
Vakschool voor Meisjes.
Het getuigschrift voor de huishoudelijke
vakken chitvangen: L. jloutersè, T. Dam1-
me, M. D-avidse, S. den Herdei", P. Ke.u-
keiaar, L. Klap, J. Koamlan, M. Koeman,
J. v. d. Kreekfcj i
Het getuigschrift voo-r de naaldvakken
behaalden: M. de Bad, D. Bom, K. Fran
ke, J. Reijerse, A. Slmnllegsnge, M. Snoept
Het getuigschrift voor de middagcur
sus ontving L. Provoost-
Het getuigschrift voor Hulp in de huis
houding ontvingenB. Bomi, T. de Kater
en 'J. Mol.
Het getuigschrift voor kostuuimnaaistejr
ontriingen: P. Allemekinders, K. Bouterse,
J. Braam, W. Heintzbergen, J. Polderman
K. v. d. Sande, N. Wjllemise.
KÖCH ruimt op aan spotprijzen.
Lange Kerkstraat, Goes. (Adv.)
Geslaagd.
Het diploma huishoudkundige w-erd
te Dordrecht behaald door amej. D. Mol
hoek. van hier. i
Zakenjubilc.
Zooals ook uit een ahnon'cfc in Wit
nummer blijkt, bestaat het Bureau voor
admi. en belastingzaken van den: heer
A. J. Bleuzé, alhier, 1 Augustus a,sv
tien jaar.
In dien tijd heeft dhr. Bleuzé het ver
trouwen van veel cliënten mbgen win
nen.
Dhr. Bleuzé wordt sinds eenige jaren
bijgestaan door zijln zoon.
Blei-de heeren ons proficiat
Brandwccroefcning.
Op de drukke Middelbungsc'tostraat
heelt de brandweer gisteravond haar ma
teriaal beproefd onder groote belangstel-
lingv au het publiek. Vooral het werken
met d-e motorspuit vei'lokte de jeugd tot
drieste daden, die heel wat jongens opi leen
nat pak te staan kwamen.
Ijskasten, reeds vanaf f 19,eleotri-
sehe ijskasten vanaf f 230,J. M.
Polderman, Goes. Tel. 129. (Adv.).
Hansxvcert. Onze vroegere dorpsgenoot,
dhr. B. Knuiit tijdelijk onderwijzer aan
de E.-K. Jongensschool te 'Harlingen is
nu benoemd aan de St. Michaelsschool'
te Hazerswoude.
Dinsdag werd door deur waar dier Die
Kok te Goes het stalen motorschip' „iSiue-
cies", thans liggende te Hansweert, in exe
cutoriaal beslag genojmlen.
Kruisingen. Onderstaand schrijven is
door burgemëester B. G. de Mul alhier
aan alle te Kruuiingen emi Ha-nswwfc wo
nende landbouwers, welke tarwe. te. viable
hebben, gezonden:
„Wanneer de weei'som'standigh-eldlen raiet
Veranderen, zal binnan enkele, dagen kun
nen worden overgegaan tot het snijden
an het te velde staande graan.
Het ds imie bekend, dat dót kan geschicr
den, zoowel met de»macliime als door han
denarbeid, en -ik kan unie voorstellen,, dat
het snijden inuet de machine u «enig finan
cieel voordeel oplevjert.
Doch ondanks dat, rnleen ik toch een be
roep te miogen doen op uwe medewterkEng
en u te vragen om1 dit ja,ar alle graan
absoluut met de hand te laten snijden.
Ge zult daarmede helpen bestrijden dia
werkloosheid van uw eigen medle-ingezlel
tenen, maar dat niet alleen, ge- zult ook
helpen voorkomen, dat de gemieeutlafmain!-
ciën, die ten slotte toch ook voor een deiel
uw,financiën zijn_ ia nog muider gunstige
conditie worden gebracht, dau zij thans
reeds zijn. l
De Werkloosheid eisclit van de gamiden-
te Zware offers en laat zich aanzien,
dat ook de a.s. winter veel zal moeten
worden uitgegeven.
Om al deze redenen, spraek ik dl© hart
grondige hoop uit, dat ge- ,aan mijn boven
staand verzoek zult willen voldoen en bei-
tuig u daarvoor bij voorbaat mtyn welge-
Weenden dank. I
Op de geWeente-Selcretarie zal u gaarne
bemiddeling worden verleiend bij liet aan
werven van werkkrachten.
Ierseke. In verband Jnfet de slechte uit
komsten der kreeftenvisseberij; waarbij
vooral wat de vangsten betreft, het. koude
voorjaar zijn invloed heeft doen gelden,
en door den buitengewoon grooten in
voer- van buitenla-udsche kreeft een oinlgtei-
kende, prijsdaling volgde, zijn door de
kreeftenvisschers gedurende dte afgelofipen
visc.hperiode aanzienlijke verliezen geleden.
De laatste veertien dagen, toen helt weer
warmer was, heeft de kracht zich in een
aanzienlijk vermeerderd aantal laten van-
gom, waaruit gebleken is,, dat er nog
ruimschoots kreeften op de terreinen aan
wezig rijn. Daar de invoer van buiteu-
landsehe kreeft verpnlinderda en daarvan
een prijsstijging het gevolg wias, a inden
de verliezen zoo niet gaheie|l, dan toch
grootendeels kunnen wordéu gedekt, in
dien de viissoherïj gedurende 'de miaanj
Augustus opnieuW kon worden openge
steld. In verband daaiimjee is door de
vissoliersvereeniging alhier aan dan Mi
nister van Eiconqmlische Zaken het ver
zoek gericht het daarheen te loidein, dat
voor dit jaar gedurende Augustus :de
visscherij- alsnog opnieuw zal worden
opengesteld.
VHecreuhoek. Zondag a.s. worden
vóór en na de H. Missen schildjes ver
kocht, waarvan de opbrengst grootendeels
wordt afgedragen aan liet Nationaal Bu
reau Het Wit-Gele Kruis. Dit Nationaal
Bureau doet in het geheele land zeer veel
goed werk. Reden waarom den aankoop
van een schildje wordt aanbevolen.
Veere. Dinsdagavond hebben zich bij
den burgemeester twee personen aange
meld, die per roeiboot aan wal waren
'gekomen en zeiden, zich aan diefstal valn
een jacht te hebben schuldig gemaakt.
Het bleken te zijn de 32-jariga Edgar
Lake, een Engelschimlan, en de 44-jariga
Johan de Wit. een Zuid-Afrikaandei- van
geboorte. Zij' deelden mee, to .Whitstable
(.Kent) een jacht te hebben gestolen en
met dit sclup op avontuur te zijn gegaan.
Zonder kompas staken zij naar Oostende
over en voeren van daar in de richting
van ons land. In het Veersche Gat ge
komen, zagen zij Veere liggen, en daar zij
honger en dorst hadden, lieten zij het
jacht in den steek en voeren mlet ds
roeiboot naai{ den wal.
De burgemeester hield de beide man
nen aan en bracht hen naar Middelburg
over, waai- zij Op het politiebureau wer
den opgesloten, in afwachting valn hun
voorgeleiding vooi- den officier v. justitie
Nader meldt men: Het jacht, waar
schijnlijk toebehoorend aan den hoen.' Gold-
field te W,hitst able, is te Veetre binnen
gebracht,
Goedkoope trein.
'Woensdag 3 Augustus a,s. rijdt er,
evenals vorige jaren, weer een goedkoope
trein van Vlissingen over Roosendaal naar
Rotterdam en den Haag. Ook "ditmaal be
staat er gelegenheid efen neigenvèrzekering
aan te gaan.
Geen resultaat.
De- conferentie, die gisteren op hlet stad
huis te Vlissingen plaats had, onder lei
ding van prof. mr. Aalberse, rijksb-e-
middelaar, en die betrof het dreigend con
flict in den landbouw te Biervliet, heeft
geen resultaat opgeleverd.
Roldets en Waterschappen.
Bij Kon. besluit zij/n beno.'elm)l:
1. met ingang van 10 Juli tot dijk
graaf van den Oudepolder van St- Philips-
land, A. A. van Nieuwenhuyzen te St.'
Ph'iüp-sland
b. miet ingang van 27 Juli tot dijk
graaf van het waterschap Oudfo-Wiol.s
phaartsdijk J. Goetheer te Wolphaarts
dijk
c. met ingang van 1 Augustus tot ge
zworene van den Oudepolder van Siat
Plrilipsland L. J. van Nienwenhuyzen te
St. Philipsland
d. ,met ingang van 1 Augustus tot ge-
gezworene van het waterschap Ond-W-ol.
phaartsdijk M. L. S|m|allegamge te Wol
phaartsdijk
e. met ingang van 1 Augustus tot ge
zworene van het waterschap - Groot en
Klein Baarzande J. F. de MiUiano te
G-roede
f. met ingang van I Augustus tot ge
zworene van den Nieuw Annex Sitavemisse-
polder Chr. Lüijk Jzn. te Stavenisse;
-g. miet 1 Augustus tot gezworene van
het waterschap D-e Vrije Polders ond-er
Tliolen en P. C. A. de Wit te Tholen;
h. m-et 1 Augustus tot gezworene van
den Adriana-Johannapolder I. D-. Gaakeer
te Schuddebeurs, gam. Noordgonwe;
j. met 1 Augustus tot gezworene van
den van A-lsteinpolder J. J. van Gassen
te Gj-aauw- en Langendapn;
j. miet -ingang van 1 Augustus tot ge-
Z\orene van het waterschap Groede en
Baunst J. B. Becu-Verhage te Groede.
Ee Paiskeuze in (leu loop der eeuwen.
Nu er den laatsten tijd berichten in de
pers de ronde doen als zou de Pauskeuze
worden hervormd, is het wel eens interes
sant de geschiedenis der Pauskeuze na te
gaan. Wanneer in de eerste tijden der
Kerk en Paus mioest worden geköziem,
v'-oreeniigde zich' het presbyterium (zoo
w:erd deze priesterlijke' hijjqeukoimlst ge
noemd). Nada.t de stemmen waren op!g(ei-l
nömten, onder bijlvloeging vamt diie derl
in de stad aanwezige bisschoppen, als
mede van de getuigenissen der personeb,
die de stemmen van het volk vertegen
woordigden. werd dogenen, die het waar
digste werd geacht, tot Paus uitgeroepen.
Deze wijlze van verkiezing duurde voort
tot in het jaar 1059, toen Paus- -Nicolaas
II bepaalde dat voortaan slechts de kars
dinaal-priesters den Paus zouden mlogen
kiezen. Deze regeling werd getroffen met
het oog op het steeds tfleneimfend aantal
geestelijken, dat a.an de keuze dieielnaim)
waardoor, hetgeen onvermijdelijk was, bij
dergelijke bdjieenkom'sten ongeregeldheden
ontstonden. Tengevolge valn allerlei om
standigheden kon deze bepaling betref
fende de Pauskeuze na den dood' van
Paus Nicolaas II evenwel niet worden
op-gevolgd, waarom- Eugenius II en Adria-
nus IV door de geestelijkheid en het volk
werden verkozen. In de derde kerkver
gadering van Lateranen van het jaajr
1159 sloot Alexander III de geestelijk!
heid en het volk voor goed van deze ver
kiezing uit en kende die alleen aan dë
kardinalen toe. D|aa-r de Paus ni-emiaud
tot bpvolger kan benoclmien, komt tot
dus alleen a,an de kardinalen toe dein
Paus te verkiezen, welke verkiezing- in
gewone tijden nergens anders da,n te
Rointe, alwaar de zetel is van den Ap-osto-
ii'schen Stoel, mjag geschieden. Dit werd
voorgeschreven door Paus Pius IV dn
rijn 63e besluit, waarin hiji de bepalingen
van zijn voorgangers de Pausen Alexaür
der ni. Gregori|us X, Clemens V jen
VI en Mulius II heeft vernieuwd, uitge
legd en bevestigd. Ofschotfn men vroe
ger bij de Pauskeuze op vjerstehillende
wijzen te werk ging, zSj-n eir tegenwoordig
slechts vier m'anieren in gebruik, nl. de
verkiezing van den Paus bijl verdrag, bij
ingeving, bij 'besloten stemming en bij
toenadering. De verkiezing bij' verdrag
bestaat hierin, dat de kar'dinalen ter voor-
kqmiing van de moeilijkheden, welke zich
bij een 'Pauskeuze voordoen, overeenkomjen
olml zich bij eenige vooraanstaande kardi
nalen aan te sluiten eln deegene voor Pau^
te erkennen die door hen zal worden
benoam'd. Indien de Pauskeuze o-p< dezb
wijze geschiedt, worden ca- echter steiedé
eenige voorwaarden gesteld, welke door
alle kardinalen, die een dergelijk» Verklei-
zing zijn overeengekomen, moetsn wioirdem
Igieteekend. iWanneer eiSiteir slechts één
of tnfcerdes'e kardinalen, hetzij mondet
ling_ hetzij schriftelijk', zich tegen zhlk
een verdrag verzetten, wordt dit als v'er-
vallen beschouwd. Indien echter alle kar
dinalen zich Imiet een verkiezing bijl ver
drag v'ereenigen, dan wordt er aanstonds
door de vooir de benoeming aangjewezen
kardinalen een acte opgqm.aa.kt, waarbij:
aan de andere kardinalen het recht wordt
ontzegd ziiieh in de besprekingen te men
gen. Hij. die alsdan wordt benoemd, moet
V er w a.r'jri-ng.
Toen de oud-testamentische volkeren in
hun hoogmoed den hemel wilden bestor
men met den Babelbouw, brak de verwam
ring der spraak hun daadkracht. Bij hun
tobdorne nazaten, de socialisten, die zon
der God lióei' op aarde een hamelstehbin
heilstaat denken te kunnen grondvesten,
bespeurt men 'n ongeveer gelijk ve|r)
schijnsel. Hier echter geen misverstaan
met den mond maar met den geest. .Wat
de eene lei-der wit noemrt wijst de andesr
als zwart aan; het grootste kwaad vooir
Jan, prijst Piet als het hoogste goed
aan. Het is een geestelijke -chaos, wieikfa
niets anders aan ruïnes tengevolge kan
hebben.
Die verwarring uit zic-h in het onstoffe
lijke, zoowel als in 'het anfeterieele. Nadat
b.v. de grijze Wdbaut zijtn oudeii-dolm' ont-
eerde door een aanprijzing of' goedpraten
van de verschrikkelijkste mbrecle Ver
wording en d». heiligheid van het huwe
lijk trachtte te schenden, zag men tot
roode leiderskaimp in twee deelien ge
splitst. De eene partij' stelde zich enthou
siast achter den man op, R-ie de teugels
los wil snijden van 's mlensehetn kwade
drillen; de andere valt verwoed den val-
schen profeet olm zijn ontstellende thqor
rieën aan. Wat moeten de arme volge
lingen denken Aan wie moeten zij1 zich
houden?. Zullen ze tenslotte niet dein
weg van den minsten weerstand volgen,
n.l. het breede pad?,
De versplintering laat zich ook elders
gelden. De religieus-socialisten, die war
ter en vuur pogen te vqrzoenen, staan
in de S.Di.A.P. naast de meest uitg|et-
sp-roken godloochenaars. Wat mpeten de
zwakkelingen en onwetenden galooVeu?
Vraagstukken van lagen- orden vindein
een even groote verdeeldheid tegenover
zich. De roode pers loopt over, van- I
twistgeschrijf over de toepassing der cri-
sió-kortingën op" het personeel in over
heidsdienst. D-e demagogen gaan te keen :l
tegen do yolksvertegenWoordigers-partijj-
gcnoioten, die terwille van het algam|eien
belang stemmen vóór 'die koi-tóngen. Deza I
aangevallenen -worden weer verdedigd door
bezadigder elqmonten, wliji de'ziq bet kar
rakteaioos vinden, dat mbn menscheln met
den moed van een Qvertuigóng aatoanidt
in hun eer en waardigheid. Het toppunt |9
'van verwarring is echter wel dat der
zeilde Wibaut, d:e de zelfheheersching op j
zedelijk gebied goeddeels in de lucht wil f
laten springen, op zakelijk terrein den
vinger -waarschuwend opheft en zalvend ('J
over yarani,woordeBjkheidsgev|oel spreekt S
dogenen veroordeelend die dit niet hebben.
Medelijden, diep medelijden moet men H
hebben jn'et de massa,, die dergelijkei Ver- I!
doolden tot gidsen koos.
UITKIJK. I
door het geheele college w|orden erltend
als wettig gekozen, volgens de kanons en
pauselijke instellingen van Gregorius XV.
'Wanneer de voorwiaarden van het Verdrag
zijn vervuld, wordt, hiji dadelijk als HoofÖ
en Opperpriester der Kerk gehuldigd,
vervolgens gekroond en uitgeroep-en als
Wettig verkozen Paus. De verkiezing bij'
ingeving geschiedt, wanneer alle kardi
nalen bijzonder eensgezind saimlenwerken
om! êen van hen tot Paus te verkiezen.
De imleest gebruik'elïjjke wijize van ver
kiezing geschiedt evenwel bij: stdmiming.
Zoo,dra .hij' de stemopneming blijkt, dat
een der kardinalen twee derde d'eteil djer
stamlmen heeft verkregen, wordt hij' 'dade
lijk als wiettig P-aus verkozen en be
schouwd, waarna de stembriefjes worden
verbrand. Indien a,an het vere-isohte aan
tal echter nog eenige staminen 0|ntbre|-
ken, ging imfen vroeger miqestal tot ver
kiezing bij toenadering of acces over. Dit
acces bestond hierin, dat Wanneer de
knjeerdarheid bij het stemmen naar een
bepaalden persoon overhelde, de kardina
len, die tot dusver op een anderen per
soon hadden gesteund, tot den p(ersoon
der meerderheid konden overgaan. Vol
gens een bepaling van Leo XIII in 1892
is de pauskeuze bij acces vervallen en
geschiedt de keuze thans door één of
mleer stemmingen, waardoor slechts één
stern boven de helft wordt gevorderd.
In 1901 werd deze bepaling dooi' Pius X
bekrachtigd. Volgens een bepaling van
Paus Gregorius X, in de kerkvergadering
van Lyon, mloeten de kardinalen; 10 dagen
na den dood van een paus ito conclave
bijeenkomen om zoo spoedig mogelijk een
opvolger te kiezen. Reeds vanouds waa
het de gewoonte, na den dood van een
paus drie dagen te wachten alvorens over
te gaan tot verkiezing van een opVoIger.
Dit gebruik werd in het begin der zevendia
eeuw door Bonifacius III tot een wiet
gemaakt, welke eohter niet altijd in acht
is genomen. Zoo werd bijv. de H. Gregte
rius VII gekozen op denzelfden dag waar
op rijn voorganger Alexander II was
gestorven. Grqgorius X bepaalde echter
in de kerkvergadering van Lyon, dat de
kardinalen in het conclave zoudan gaan
voor het einde van den tienden dag na
den dood van den Paus, hetgeen doojr
paus Pius IV op 9 October 1562 werd
bevestaigd. Gregorius X heeft het con
clave tijdens de tweede kerkvergadering
van Lyon in 1274 op vasten vbet ge
regeld. Vóór dezen t'ijki hadden dfe kar
dinalen niet zooals thans de gew'oopitie,
rich in conclave op te sluiten, m;aar ver-
leenjgden zich als zij' te Ropib Waren
des morgens vroeg in "de kerk van S-t.
Jan van Lateranen, de hoofdkerk vain
S-t. Pfeter. ofwel op een andere gieischikte
plaits. Waren rij 'èï'hter buiten de stad,
dan kwamen zij' ,yoor de verkdeizóng van
een paus bijeen in de hoofdkerk van de
landstreek waar zij'..vertoefden.' Niette
min sloten de kardinalen zich ook voor
den tijd Van Gregorius X somtijds op,
alls er een nieuwe paus mioest wo-rden
giekozen. Het conclaaf bestaat ook thans
nog voor iedere verkiezing vkn 'n nieu
wen paus en werd gewoonlijk in &.et
