No. 148.
Zaterdag 14 December 1918. Veertiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-JOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
NIEUWJAARSWENSCHEN.
Gelijk in vorige jaren, bestaat
ook thans gelegenheid Nieuwjaars-
wenschen in hetNieuwjaarsuim-
*er der „Nieuwe Zeeuwsche
Courant" te plaatsen en wel a
50 cents voor eene advertentie
van hoogstens 8 regels en a 20
Cts. voor eene z.g. kleine adver
tentie (naam, beroep en woon
plaats vermeldende).
t Opgave dezer advertentiën wordt
aan ons administratiebureau inge
wacht uiterlijk Zaterdag 28 l)e-
oeiaber te 12 uur 's middags.
Wij vestigen de aandacht onzer
agenten buiten Goes op deze be
kendmaking, opdat zij zoo goed-
mogelijk voor het ophalen van
advertenties in hun kring zorg
dragen. Hun opgaven moeten
echter in ons bezit zijn uiterlijk
24 December.
DE ADMINISTRATIE.
Komt de behoeftige Oud-
Zouaven te hulp!
Het sociale programma
der Hegeering
Tusschen Wapenstilstand
en Vrede.
Welk weder zullen wii hebben?
~BINNE-NÜÜÏpr~
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f1.daarbuiten 1.25.
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
vertentiën worden ingewacht vóór balt «en oor 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Boudewl|n de Wittestraat A 135° GOES.
Tel. interc. i Directie no. 94. Redactie no. 97:.
Reclameberichten SO Gt. p. r. BjJ abonnement speciale prjs.
Advertentiën van 1—0 regals 10-20, iedere regel meer 15 Cf.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Wie zich met I Januari a.s. abonneert
op de „Nieuwe Zeeuwsche Courant" ont
vangt van heden af de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Bedrag vorige lijst f 41-50
Wie helpt het bedrag afronden,, tot J 50
alvorens wij na 15 December het opg-e-
haalde geld aan den eerwaarden advi-'
seur van den Zouavondbond afdragen?,
Red.
is Dinsdag,10 December j.l, in de
Tweede Kamer door den minister-pre
sident Ruijs deBeeren'brouck in een
rustige maar krachtige rede blootge
legd, waarmede ©en schitterend ant
woord werd geg'even aan mannen, als
Treub, die het program der regeering
te vaag vonden en aan de socialisten,
die beweerden dat het program uit
angst voor de revolutionaire bedrei
ging zou zijn samengesteld.
Minister Ruys bracht dit programma
als volgt ter kennis van de Volks
vertegenwoordiging
En thans de sociale plannen der
Regeering. Wat de Troonrede hierom
trent mededeelde was sober. Gaarne
wil de Regeering thans meer mede-.,
deelen. Sinds is echter de week van
11 November voorgevallen. .Men denkt
nu dat aan de Regeeving confessies
zijn afgedwongen. Met klem jrrotes-
teert de- Regeering tegen die onder
stelling. Als zij thans met nieuwe so
ciale maatregelen aankomt dan ge
schiedt dat niet' tengevolge van de
dreigementen, maar niettegenstaande
die dreigementen het der Regeering
zeer moeilijk hebbengemaakt alle
hoofdpunten van haar program mede
te deelen. Waarom - zal men vragen
die punten dan niet eerder mede-,
gedeeld? Maar men beoordeel© de ge
schriften naar hun datum. De Troon
rede werd opgesteld: fn oorlogstijd. De
grootste soberheid was toen geboden.
Het lag echter aanstonds in de be
doeling dat de Ministers in de me
morie van antwoord meer zouden kun
nen mededeelen. Trouwens, toen de
Troonrede werd uitgesproken, was de
Minister van Arbeid nog slechts en
kele weken aan zijn Departement werk
zaam. Zijn werkplan stond echter al
vast voor hij zijn portefeuille aan
vaardde. Hij was .daartoe althans be
reid, als hel Kabinet dit plan aannam.
Wat de Minister thans gaat Vnede-
deelen is in hoofdzaak dat werÊplan,
lie enkele, wijzigingen daarin zijn
slechts het gevolg van ontvangen ad
viezen, of van het ophouden 'van den
oorlogstoestand.Voorop staat de in
stelling van een Iloogen Raad van
Arbeid. Daarin zullen zoowel verte
genwoordigers van werkgevers- als ar:
beidersorganisaties zitting hebben. Hij
zal bij het- ontwerpen en uitvoeren
van sociale maatregelen voortdurend
worden gehoord. De Minister ver
trouwt dat het Departementvan Ar-
"beid daardoor zal blijven een frisch
departement. Bij betere voorbereiding
mag dan ook spoedige behandeling
dier wetten worden verwacht. De Mi
nister is voornemens ten spoedigste
een regeling van den arbeidsduur ook
voor volwassenen in fabrieken en
werkplaatsen, voor te stellen op de
basis van den 8-urendag of de 45-urige
werkweek, dus met verbod van Zon-
dagsarbejd en den vrijen Zaterdag
middag. Ook nachtarbeid zal slechts
voor onvermijdelijke technische rede
nen geoorloofd zijn.
Aanvankelijk wilde de Regeering de
behandeling van het ontwerp-Schaper
afwachten, doch thans acht zij 'het
heter deze omvangrijke en moeilijke
materie zelf ter hand te nemen. Op,
een initiatief-voorstel heeft de Re
geering piet voldoenden invloed. Een
initiatief-voorstel is een zaak der Ka
mer, niet der Regeering. Het is dus
in 't belang dier zaak als de Regee-,
ring. zoo spoedig mogelijk een zoo-,
danig wetsontwerp bij de Kamer aan
hangig maakt. De voorbereiding daar
van is reeds ver gevorderd. De acht-,
urige werktij d voor arbeidèrs in dienst
van het Rijk is bij het Departement
van Waterstaat in overweging. Is deze
ingevoerd, dan zal de 8-urendag ook
in Rijksbestekken moeten worden,
voorgeschreven. Ook de Stuwadoors
wet zal in verband hiermede worden
herzien. De invoering van den vrijen
Zaterdagmiddag zal weldra plaats heb
ben. Voorts zullen misstanden in'de,
huisindustrie door de wet worden be
streden. I
Daartoe zullen loonraden worden in
gesteld. De wet öp' de Kamers van
Arbeid zal worden ingetrokken en een
wettelijke bedrijfsorganisatie vastge
steld. Een jvetsontwerp zal worden,
ingediend om de rechtspraak in ar
beidsgeschillen beter te regelen dan.
bij de wet op de Kamers van Ar
beid. Ook de beveiliging en bescher
ming van' de .arbeiders bij bouwwer
ken en van de arbeiders in bedrijven,
.waaringassen van hooge spanning,
worden gebezigd.
En thans de arbeidersverzekering.,
De Regeering houdt vast aan de on
derscheiding tuséchen. deze en de z.g.
sociale verzekering, al is zij voor-,
nemens ook de niet-arbeiders te doen
deelen in de voordeelen der uitkee-
ring op den ouden dag en de ziekte
behandeling.
Agressieve bedoelingen heeft de Ra-
geering niet op dat gebied, gelijk de,
Minister reeds op 9 November in de.
Eerste Kamér mededeelde. Zij wil han
delen in verzoenenden geest. De pre
mies in de invaliditeitsverzekering zul
len geheel vóór 'rekening van de
werkgevers worden, gébracht. De ar
beiders zullen dus met alleen krijgen,
een premievrije ouderdomsrente, liiaar,
een premiévrne; invaliditéitsrente. 'Op
65-jcirigen' leeftijd zal de ouderdoms
rente ingaan en een uitkeering van,
f3 gegeven worden. Er zal "een we
duwen "en weezenrenle worden inge
voerd. Aan de zelfstandigen
zal een vrijwillige verzekering
worden toegestaan, waarvan de Staat,
de administratiekosten zal betalen..
Overwogen zal worden daaraan nog.
andere voordeelen te verbinden dan,
de ouderdomsrente, 40 raden van ar-,
beiders zullen worden opgericht in-
plaats van 80. De arbeiders zullen
de ziekenkassen kunnen beheeren.
Ziektebehandeling zal er komen naast
ziekteverzekering. De Staat zal dahrin
een groot deel .bijdragen.
Een technische wijziging yan de On
gevallenwet. is in onderzoek bij den'.
Raad van State. Het ontwerp-ongm
vallenwet voor de zeevisscherij zal.
technisch gewijzigd worden. De land-,
bouwongevallenverzekering zal wor
den geregeld in 'den zin van steun,
aan hetgeen het particulier initiatief
ten deze heeft tot stand gebracht..
Als dit alles gereed zal zijn; zal de
geheele arbeidersverzekering worden
herzien. Thans een eh ander over de,
volksgezondheid. Een krachtige wo-
ningpolitiek zal worden gevolgd, een
woningtelling voor alle gemeenten ho
ven zeker zielental is in voorberei
ding, eien krachtige vooi'Schotpolitiek,
zal worden gevolgd, in voorbereiding
is herziening der woningwet om de,
Regeering meer bevoegdheden te ge
ven tegen 'gemeentebesturen, die in
gebreke zijn.
Een radicale,herziening der gezond
heidswet wordt voorbereid. Overvlo
gen" wordt vérleening van steun aaiy
noodsanatoria, bestrijding van ge
slachtsziekten, keuring van wareii.
naast die van levensmiddelen; ten,
aanzien van de drinkwatervoorziening
het onttrekken van water aan den
bodem en het vinden van watenvin-
plaatsen 'zijn maatregelen in voorbe
reiding.
Ziedaar het zwaarbeladen werk
program van den Minister van
Arbeid. De Minister voegde, daaraan
toe een woord van, opwekking en van,
waarschuwing. Van opwekking aan de
Kamer om hetgeen 'wórdt voorbereid
met spoed af te handtelen, van waar-,
schuwing voorts om zich aan, dit plan
te houden en niet. dloor initiatief-voor
stellen of moties de volgorde te ver-,
storen.
Er kan gewerkt worden, mits naar
een vast plan en onder kraéhtige lei
ding. Die leiding moet van de Re-
geering uitgaan.
De Pauselij'ke Vredesencycliek.
Hieronder laten 1 wij 'den tekst volgen
van de door de „Osservdtore Romano''
gepubliceerde pauselijke vredesencycliek-
Paus lïenedictus/XV, aan zijn ho.ogwaar-
dige broeders in het bisschopsambt, heil
en apostolische zegen-
Het door de geheele wereld zoo lang
verlangde, wat de christenheid met vurige
gebeden afsmeekte, en waarvoor wij met
vaderlijk hart voor het. welzijn van allen
Ons gebed stortten, is nu plotseling in
getreden. Het wapenrumoer is .verstomd.
Weliswaar- heeft de vrede nog niet plech
tig éen einde gemaakt ,aan den geweldi
gen oorlog- Intusschen échter is tnpt d'en
wapenstilstand ,het bloedvergieten en de
verwoesting te land, te water' en' 'in' de
lucht gestaakt, is-den vrede gelukkig een
weg gebaand.
Om nu een zoo .onverwachte gebeurte
nis te verklaren, zou men menigerlei oor-
zaken/kunnen aanvoeren. Om een der be
langrijkste, oorzaken- te vinden, moet men
echter onvoorwaardelijk opzien naar Herp,
die alle gebeurtenissen leidt, dié door de
vurige, gebeden der goeden tot mede
lijden bewogen, het eerst aan de monsch-
heid heeft toegestaan, zich van de groote
smarten en angsten eindelijk wèer te 'her
stellen-
Het 'is echter' nog noodig, de goddelijke
genade in te roepen, opdat de hemelsche
gave haar bekroning vinde- Binnenkort
zullen de gevolmachtigden der verschil
lende staten, zich in een plechtig con
gres vereenigeh oni aan de wereld een
rechtvaardigen, duurzamen vrede te
schenken. Zij zullen ernstige, moeilijke
besluiten nemen, gelijk ze nog door geen
mpnschelijke bijeenkomst genomen wer,.
den. Zij hebben derhalve een goddelijke
voorlichtingnooilig om. hun. taak .naar
behooren te vervulden.
Daar. -het om besluiten gaat, die met
het welzijn der menscheid ten nauwste
samenhangen, hébben de Katholieken derf
heiligen gewetensplicht voor do deëlne-"
miers aan het vredescongres den godde-
lijken bijstand af te smeeken- Deze nood
zakelijkheid moeten wij allen Katholieken,
in herinnering laten bréngen óni te be
reiken, dat de Vrueht van het onmiddellijk
aanstaande- congres de onmetelijke he-
melsgavé va» een Waren'eh op'de-fee-
gihseleri der gerechtigheid steunenden vre
de moge zijn.-
Het zal nu, 'hoogwaardige broeders,uw
streven zijn, voor 'het copgres de ver
lichting van den hemelschen Vader af
te smeeken. In elke parochie-van uw
diocees meeten, overeenkomstig de om
standigheden, gebeden uitgeschreven wor
den.
Wij van Onzen kant zullen als Aposto
lisch Stedehouder van Jezus Christus, den
Vredevorst, onzeh garischen invloed aan
wenden, opdat de besluiten, die op de
wereld rust, orde en eendracht blijvend
moeten vestigen, overal door 'de Katho
lieken gretig aanvaard en trouw opge
volgd worden.
Gegeven te Rome bij St. Pieter, den
len December 1918.
BEN.EDICTUS XV P-P.
Losse berichfen.
Bijeenroeping van den Rijksdag in
Rijnland?
KEULEN, 10 Dec- De opperburgemees
ter van Keulen, Adenauer, heeft vol
gens de „N- R. Ct." het volgend tele
gram aan den president van den Rijksdag,
Fehrenbach, te Berlijn gericht: Namens
de hoofdstad van het volgens onfeilbare
mededeeüngen tot het uiterste bedreigde
Rijnland, verzoek ik u dringend den Rijks
dag'te Limburg a- d. Lahn of Coblenz
bijeen te roepen, ter bevestigingvan de
regeering Ebert-Haase. Het is een na
tionale noodzakelijkheid onverwijld een tot
vredesonderhandelingen bevoegde regee
ring te vormen- Slechts langs dezen weg
is het scheppen van orde mogelijk-
Belgische annexatieplannen.
BRUSSEL, 11 Dec. In de Kamer van
Koophandel te Brussel is de kwestie van
de annexatie besproken. Verschillende
leden 1 verklaarden, zich. voor 'de motie
van den kring van maritieme inrichtin
gen en spraken den wensch uit, dat het
kanaal en de haven van Terneuzen en
de Westerschelde, evenals de enclavé bij
Maastricht aan België zullen komen-
Ex-keizer Karei.
Een radiobericht uit Parijs' te Genèye
ontvangen meldt, dat de voormalige keizer
Karei zich candidaat zal stellen voor de
Oostenrijksche wetgevende vergadering-
Ook andere leden van de familie Habs-
burg zijn van plan een mandaat te ver
werven.
Uit Lüneb'urg wordt gemeld, dat ge
neraal-veldmaarschalk Voji Hindenburg mi
afloop der demobilisatie' nabij' de stad
zich zal vestigen, om .verder in. rust zijn
dagen te slijten- Hindenburgheeft zich
als woonverblijf het klooster Lüne uitge.
kozen, dat op een kwartier afstand Van
Lünebnrg ligt.
Graaf Andrassy richtte een open brief
aan de Entente, waarin hij ligar waar
schuwt, dat door haar wijze van ingrijpen
in de Tsjecho-SlowakscKe' kwestie éen
gevaarlijke bodem voor durende onrust
bereid wordt. Hij betoogde, dat de lust
der Tsjechdn en Roemeen en om stukken-
van Hongarije bijhun gebied te voegen,
niet' in het belang, van die volkeren zelf
is, en dat een ontevreden en verbrok
keld Hongarije een gevaar zal zijn voor
het evenwicht op den Balkan en in de
oude Donau -monarchie-
Volgens een bericht uit -Parijs heeft,
maarschalk Eoch opdracht 'ontvangen de'
eventueel noodige maatregelen tegen de
anarchie in Duitsc.hland te "treffen- Het
samentrekken van' de tróèpeh 'der geal
lieerden aan de Duitsche grens duurt
voort.
Wilson naar den Paus.
'Een telegram uit Rome aan de „Témps"
brengt dg bevestiging van de reeds gepu
bliceerde 'aankondiging van een bezoek
van Wilson aan den Paus-
.Het blad meldt namelijk;,-dat de Ame-
rikaansclie gezant te Romè," Nelson~Page,
zich gepasseerden" Zondag naar het Vati-
caanbeeft begeven om aan den kardi-
iiaalr^taatssecretaris mee te deelen, dat
'president Wilson, den 23sten December,
een officieel bezoek zal brengén aan den
Paus en kardinaal Gasparri-
-Te Brest, de bekende Fransche zeê-
haven, is alles 'gereed om dén Arnérikadn-
schen president ë,cn schitterende 'ont
vangst te'bereiden- Hij wordt daar heden
•verwacht, wind en weer dienende-
Verwachting tot den avond van 14 Bec
Zwakke tot matigen, later wellicht toene
mende Westelijke tot Zuidweetelijken wind
zwaarbewolkt tot betrokken, waartehljnlijk
regenbuien, Weinig verandering van tempe
ratuur.
Staatssecretaris Solf van' buitenlandsche
zaken in Düitschland heeft zijn ontslag
ingediend-
Do intocht der gardetroepen heeft in
Berlijn plaats gehad. Zij werden door
Ebert toegesproken.
Tweede Kamer.
De minister van financiën, nir- De Vries,
heeft zijn financiëele plannen uiteengezet,
die voornamelijk beoogen het vinden van
middelen om aan de komende kosten der
sociale wetten het hoofa te- bieden-
Hij bleek te zijn een tegenstander van
een heffing ineens;-de - oorlogslast moet
niet gedragen worden door het tegen
woordige geslacht alleen. Verder over
weegt de minister- de opheffing van de
ooriogswinstbeiasting aan het eind van
dit jaar en wil hij-werken in de richting
van de indirecte belastingen- -
'Minister Ruys zegde overweging toe
vanëenë motie-De-1 Mnralt, om het -ouder-
„domspensioen van f '2 op f3 te brengen
met terugwerkende kracht tót 1 Januari
1919.
De Kamer bleek niet voldoende over
tuigd door de woorden van den heer
van Groenendael, die zich van zijn Bel
gische inlijvingsideeën tegenover de Ka»
me'r trachtte te zuiveren. De minister
president deelde mede, dat het onderzoek
naar 's heeren- van Groenendaels .houding
wordt voortgezet. Dr. Nolens, zelf een
Limburger, deed een krachtig woord van
afkeuring hooren over het annexionistiscb
drijven van enkele ontaarde vaderlanders
in Limburg, De groote massa.echter
99, pet. staat niet- dr. Nolens onver
zettelijk inde aanhankelijkheid aan Neder-
land. Dr, Nolens" woorden vonden war
me instemming - in de Kamer.
De-geruchten omtrent het aftreden van
den heèr Van -Karnebeek, minister van
buitenlandsche zaken, werden, door den
nunister-ptesident tegengesproken-
De minister van oorlog heeft uit de
militaire voorraden prikkeldraad beschik
baar gesteld ten behoeve van landbou
wers,- die gescheurd weiland Willen af-,
rasteren.
Hofnieuws.
Woensdagnamiddag heeft do Koningin
een 70-tal kinderen uit 't-Huis van Barm
hartigheid aan den Zuid-Binnensingel Ie
's-Gravienhage in de ge.egenhe.d gesteld
H. M. ion de Prinses een.ge liederen toe
te zingen in den tuin ac-hter het Paleis
Nooidiyinde,
Het Hoofd der school, de heer Pelser,
leidde het koor der kinderen, die daarna
leen lintenspel en ejinige andere spelen
voor die Koningin en de Prinses uit-
v oorden. t i
Een algemeen slachtverbod?
Naar de „Tel." verneemt, wordt van
regeeringswege overwogen binnen zeer
korten tijd een tjlge.heel slachtverbod uit
ie vaardigen- .Dit in- verband mét den
stéeds kleiner wordenden veestapel.
Deze. maatregel zou dus inhouden, dat
aan de gemeenten geen rundéren meer
ter distributie zouden worden vérstrekt-
Centralisatie der R. K. Propagandaciubs
De laatste berichten in de bladen
over de centralisatie der R. K. Pro
pagandaclubs in 'Nederland zouden
aanleiding kunnen geven tot éen mis
verstand, n.l. als zou" van twee kan
ten deze centralisatie thans worden
voorbereid.
Overtuigd' van de. -noodzakelijkheid
der eenheid ook van de R. K'. Pro
paganda, heeft het Haagsch Comité
doen besluiten met zijn plannen ip.
overleg te treden met het H. K. Cen-