n Woon- m Winkelhuis De Groote Oorlog. No. ISO. Donderdag 10 October 1918. Veertiende Jaargang. Verzorg ilivl haar A X'X™"**,oor "'Sd ta jenbare Yerkooping met Pakhuis en Erf Mijnt eiken MliNOlt- JKKIM- nn IIIIUU1NI. V zes maanden gevan- mr. Adriaanse ook van .e aan te toonen, dat t de benzine gestolen worden vrijgesproken, om gestolen waar te ezen is. il van hooi onder Kou- igen L. F. en L. de V. of 5 dagen gevorderd. tot omkeoping van den chter werd tegen L. v. enpolder luidde de eisch 1 vaa 15 K.G. zeespinazie H. uit Krabbendijke f3 rderd. iging van een buurvrouw d. B. uit Souburg f 10 »rderd. ndeling van J. v. d. Vliet, an zijn gras af te blijven, tegen C. K. uit Schore beklaagde, J. F. M. uit paar schoenen tegelijk e tegen zich f20 of 40 ekl. zeide niet te kebben in overtreding was. Jrechtbank te Middelburg |al te behandelen zaken het aanvankelijk slechts (betreffende uitvoer s en st werk toe nam, thans ;1 iets af, maar komen a betreffende' Overtreding et, terwijl o.a. het aantal e diefstal ook steeds toe- i oorlog werd nooit meer per week gehouden, go- ereldkrijg kwam er een 4 dagen bij; thans wordt ek tweemaal een straf- en wel Dinsdag en Vrij- aantal nog zal toenemen, Zaterdag 19 October be- uigen gedagvaard zijn en ttingen in «ene woek iul- tbank to Zlorlkzoo. van 4 October wsrdon Ti. N. W 37 jaar, fabri- te Winschoten, beklaagd ineod in een civisle pro maanden. agent van een meelfabriek rikzes, beklaagd geweest der verordening van den r stelling van de monden elde (commando Zeeland), eruggaaf van de in beslag ade M. Ct. met JaX don wordt het zacht, glanzend en gotvendi fAX versterkt haar en hooFar nurd. voorkomt het uitvallen, f breken en splijten der horem Max verwijdert stof, roos 1 en onrein. Prijs per 6oo»ZScenten, voldoende voor 'k Liter. it afeliitbind met onze haedtaeke- «ing L I. AKKER, Rotterdam. j de meesteDrogiaten, Fa. GEBRs. MULDER, J. LZIER, W. F. DEN HERDER; sweertA. v. d. BERGSovbarf: PEIJLKrabbeadgk.DE KOK; ore;: A. DEN DEKKER; KlMtlage: DE WAARD; Nlouwderp: J. EU WSENSt. iamtoan: Wed. A. RMANDEL, JOS. VINCKWeet- «He L. DEN HOLLANDER; saekerke: VAN DAMME;Riliand: lR. DE GOFFAU; Kamperland: ENDERTSE'e-Heeranhoek C. v. BTERENAagtakarkoC. J- .LJERS. (- le Notaris PILAAR te Geee zal Dinsdag 8 Ootober 1018, vonds 7 uur, te G o e s in „de ins van Oranje", vorkoopen: ingericht veor Dakkarlj, Goes op den hoek van de Wijn- ardstraat en de Zusterstraat, oot 2 Aren 54 Centiaren. Het huis is verhuurd voor f24 r maand. Het pakhuis ko»t n» betaling op het gebruik. WE ZEEUWSCHE MMl Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes fl.daarbuiten f 1.25. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiëu worden ingewacht vóór half eon aar 's namiddags. Kantoor v. d. Administratie: Boudewljn de Wlfteslraat A 135° GOES. Tel. interc.: Directe bo. 94. Redactie no. 97. Reclameberichten 30 Gt. p. r. Bj) abonnement speciale prjjs. Advertentiën van 1—B regels f 0-7.5, iedere regel meer 16 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend. Prins Max van Baden richtte via de Zwitsersche regeering een verzeek tet president Wilson om het vredeswerk te willen inleidenMinisterpresident Burian der Donaumonarchie richtte via de Zweedsche regeering aan president Wil- son een verzoek om wapenstilstand, ter wijl Turkije gelijke verzoeken tot den Amerikaanschen president richtte via ae Spaansche regeering. De centiale mogendheden verklaren zich bereid de vredesbesprekingen te hoeden op de basis der 14 punten van Wilson s vredesprogram van 8 Januari ijls, en de o punten zijner rede vaa S7 september. Om een vergelijking te ma ken tusschen hetgeen de rijkskanselier in zgn jongste Rjjksdagrede als conces- sies eer centralen aangaf en de eischen van Wilson, is het noodig zieh de boven genoemde 19 punten te herinneren. Om hieraan tegemoet te komen, latea wij ze volgen. De 14 punten van Wilson's (Job- gresbooascbap (8 Januari 1918) luiden als volgt: 1. Publieke verdragen, in 't openbaar gesloten, waarnaast geea geheime ver dragen op welk gebied ook, mogen be staan. De diplomatie moet steeds in het pubhek optreden, opdat iedereen haar Kan volgen. 2. Absolute vrijheid der zeeëa buiten de territoriale wateren, zoowel iu oor- logs- als in vredestijd, behalve wanneer de zeeën geheel of gedeeltelijk zijn ge sloten ten gevolge eener internationale actie ten behoeve van de internationale overeenkomsten. 3. Opheffing, voor zoover mogelijk, van alle ecohomische beperkingen en invoering van gelgke handelsvoerwaar- den voor alle naties, welke instemmen met den vrede en zich aaneensluiten voor de handhaving er van. 4. oldoende waarborgen moeten wor den gegeven; dat de nationale bewape ning teruggebracht zal worden tot het uitersts minimum, noodig voor de hand. baZlDg var' de binnenlandsche veiligheid. .?.".vrÜe> openhartige en volstrekt onpartijdige regeling van alle koloniale aanspraken, gegrondvest op een strenge inachtneming van het beginsel, dat, bij het oplossen van al dergelijke vraag stukken van souvereiniteit, de belangen der betreffende bevolkingen even groot gewicht in de sehaal moeten leggen als de billijke aanspraken der regeering, welke zuilen worden vastgesteld 6. Ontruiming van het geheele Russi- sche gebied en een zoodanige regeling van alle quae sties betreffende Rusland, dat hierdoor de beste ea de méést on beperkte samenwerking der andere we reldnaties worden verkregen bij de taak, Rusland een onbelemmerde gelegenheid te verschaffen, zjjn eigen politieke ont- wikkeling en nationale politiek onafhan kelijk te besturen en te voeren, waardoer het zich een oprecht gemeende verwei koming zal verzekeren in den bend der vrge naties, onder een bewind, dat het zelt zal hebben verkozen. Men zal dan meer doen dan het verwelkomen alleen men zal alle mogelijke hulp verschaf- ten, welke het noodig mocht hebben en zelf zou kunnen verlangen De behandeling, welke ia de komende maanden aan Rusland te beurt zal val- len van de zjjde der andere naties, zal de toetsteen zgn van haar goeden wil van haar inzicht in zijn behoeften, in onderscheiding van hun eigen belangen, en van hun medevoelen en onzelfzuchtige sympathie. 6 7. De gansche wereld zal het er over eens zijn, dat België ontruimd en her steld meet worden, zonder dat «enige poging worde gedaau om de souvereini te beperken, waarin .het zich, ge meenschappelijk met alle andere vrije naties verheugt. .?,een enkele andere daad zal in de zeilde mate als deze er toe bijdragen ender de naties het vertrouwen in de k.Ku herstellen, welke zij zeiven "?S®steld ter beheersching hun ner onderlinge betrekkingen. Z°ndner deze heeiende daad is degan vm u l UïT eH is de geldigheid 8. Al het Fransche gebied moet be vrijd worden, en de bezette gedeelten hersteld. Het onrecht, in 1871 door Prui sen aan Frankrijk aangedaan ter zake van Elzas Lotharingen, hetwelk bijna vijftig jaren lang den wereldvrede on zeker maakte, moet ongedaan warden gemaakt, opdat de vrede opnieuw hecht verzekerd worde, in ons aller belang. 9. De grenzen van Italië moeten her zien worden, volgens duidelijk erkenbare nationaliteitsprincipes. 10. Den volkeren van Oostenrijk-Hen- garije, welker plaats onder de naties wij verzekerd en beveiligd wenschen te zien, moet allereerst de gelegenheid tot een autonomen ontwikkelingsgang worden geboden. 11. Roemenië, Servië en Montenegro moeten ontrnimd worden; het bezette gebied moet worden hersteldaan Servië moet eea vrije en veilige weg naar zee worden verzekerd, en de batrekkingen tusschen de verschillende Balkanstaten onderling moeten beheerscht worden door vriendschappelijken raadslag, langs de historisch vastgestelde lijnen van ver wantschap en nationaliteitinternationale waarborgen der politieke en economische onafhankelijkheid en territoriale on schendbaarheid der verschillende Balkan staten behooren te worden vastgelegd. 12. De Turksche gedeelten van het tegenwoordige Turksche Rijk moeten souverein worden verklaard, maar aan de andere nationaliteiten, die thans on der Turksch bewind leven, moet onvoor waardelijk zekerheid voor hun leven en een volstiekt ongehinderde gelegenheid worden gegeven, om zieh autonoom te entwikkelen. De Dardanellen moeten bij voortdu ring open blijven als een vrije doortocht voor schepen en handel van alle naties, ender internationale waarborgen. 13. Er meet een onafhankelijke Pool- sche Staat werden gesticht, die ook het gebied moet omvatten, hetwelk door een onbetwistbaar Poolsche bevolking wordt bewoond, aan hetwelk een vrije en veilige weg naar zee moet worden verzekerd en welks politieke en econo mische onafhankelijkheid en territoriale onschendbaarheid gewaarborgd moeten worden door een internationale overeen komst. 14. Er moet eea algemeene Bond van Naties gevormd worden onder specifieke waarborgen voor politieke onafhankelijk heid en territoriale onschendbaarheid aan groote zoowel als kleine naties te verschaffen- De vijf punten van Wilsen's rede van 27 Sept. zijn de volgende: lo. Onpartijdige gerechtigheid is ver- eischt; men mag geen onderscheid ma ken tusscheH hen, jegens wie wij recht vaardig en hen, jegens wie wij niet rechtvaardig wenschen te zijn. Er mogen geen bevoorrechten zijn, alle volken moeten gelijke rechten hebben v2o. geen bijzonder of afzonderlijk be lang van één eukel volk of groep volken kan tet de basis worden gemaakt van een gedeelte eener regeling, die onbe staanbaar is met het gemeenschappelijk belang van allen; 3o. er kunnen geen volkerenbonden of bijzondere verdragen of overeenkom sten bestaan binnen de algemeene fa milie van den volkerenbond; 4o. en hierop valt alle nadruk: er kunnen geen bijzondere, zelfzuchtige economische combinaties bestaan binnen den bond; er kan geen gebruik worden gemaakt van eenigen vorm van econo- mischen boycot of uitsluiting, behalve als economische straf door uitsluiting van de wereldmarkten, die d«or den volkerenbond zelf kan worden opgelegd als middel vaa discipline of eontrole. 5o. alle internationale oxereenkomsten en verdragen van eiken aard moeten aan de geheele wereld medegedeeld worden Men lette wel op, dat de Centralen de vredesbesprekingen willen zien ingeleid op de basis van bovengenoemde punten .m.a.w. er over willen praten. Wilson eischt de aanvaarding dier puaten zon der, meer, snijdt dus alle discussie erover bij voorbaat af. Laat men de uitlating van een .New- York Times" die keizer Wilhelm eerst wil zien weggejaagd alsvorens men kan onder handelen,'voor wat ze zijn: „words words", zoo blijkt toch de wantrouwende toon die in de besprekingen der Ententeorganen van het vredesaanbod der Centralen door straalt, vooral hieruit te verklaren, dat men aarzelt het nieuwe vredesaanbod uitsluitend aau vredesliefde bij de Cen tralen, speciaal bij Duitschland, toe te schrijven.Dit wantrouwen dat nooit ge noeg betreurd kan worden on een ern stige belemmering voer het zoo begeerde vredeswerk kan blijken, is helaas ook weer een vrucht van het machtsgeschetter der Al-Duitschers-Pruisische militairisten, Jonkers, „e tutti quanti" wier landhonger nimmer wordt gestild en door geen he catomben van slachtoffers, hoe ontzettend ook, wordt bevredigd. Ja zelfs nu nog, nu zij zich den grond onder de voeten voelen wegzinken en getroffen door de verachting van hun eigen weldenkende landgenooten, houden zij niet op de ver zenen tegen den prikkel te slaan. Zoo zond men ons een uittreksel uit een rede van den Pruisischen generaal VonLiebert, dezer dagen te Meissen voor een pan- germanistische vergadering gehouden en aldus luidende: Een vrede door vergelijk maeteu wrj verwerpen „daar een derge lijke vrede den ondergang van ons volk lïees: van onze kaste) voor gevolg zou hebben. Wij hebben een oorlogsschatting noodig. Onze toekomst eischt dat België zoowel m militair als in politiek en eco nomisch gebied in onze maeht blgft". Deze zelfde Pruisische sabeldrager moet in den voorzomer van 1914 te Leipzig gezegd hebben: „Wat Sumatra, Java en vooral Belgisch Congo betreft, wij zullen deze bezittingen nemen als zulks ons goeddunkt" Dergelijke uitlatingen geven zonder twijfel aanleiding hot Duitsche vredes aanbod te wantrouwen. Moge men echter in Ententekringen bedenken, dat een taal als door een Yon Liebert gebezigd, thans door de overgroots meerderheid des Duitschen volks in Mooie en lage kringen ten strengste wordt gelaakt en men zij het ook onder den druk der geleden tegenslagen meer «n meer ervan overtuigd wordt dat niet „macht boven recht", maar „recht boven macht" de eeuige soiiede grondslag is voor het geluk en de welvaart der vol keren. Hiervoor ploit vooreerst de navolgende beteekenisvolle passage uit een pas ver schenen brochure vaa het ceatrumslid Erzberger over België. „Wat de in de JBrusselsche archieven gevonden documenten betreft, dezen had den alleen betrekking op een eveatueele breuk van de neutraliteit door Duitsch land, niet op militaire hulp vaa Engeland in een Duitsch-Franschen oorlog. „Aaa België kan het verwijt van een schending der neutraliteit niet gemaakt werden. België was verplicht als neutrale staat het verzoek van Duitschland om door Belgisch grondgebied te marcheeren, van de hand te wijzen. „Het moet eindelijk eens van Duitsche zijde gezegd worden, hetgeen ik in de centrumfractie van den rijksdag reeds sedert jaren gedaan heb, dat niet gespro ken ban worden van «en Belgische schuld, dat België integendeel gehandeld heeft, zooals het handelen moest in overeen stemming met de verdragen betreffende zijn neutialisatie en dat het onjuist is den Duitschen opmarsch door België te rechtvaardigen met een schuld van België. Dit feit staat thans onomstootelijk vast voor iederen vriend van de waarheid." Vervolgens vraagt de navolgende zin snede van den oud-staatssecretaris Dern- brug onlangs te Chemnitz gehouden, alle aandacht. „Oude en overleefde toe standen hebben ons aan den rand van den afgrond gebracht. Dientengevolge bleef Duitschland zonder voldoende volks vertegenwoordiging met het militairisme als hoofdbeginsel. Doel van het militai risme is een vrede met annexaties, een vrede van geweld en onderdrukking Dit doel kon niet worden bereikt en heeft voor altijd afgedaan." Waar blijkbaar nog zoo veel eerlijke krachten schuilen in het Duitsche volk, zou het jammer zijn, wanneer de Entente omwille van het geschreeuw van «en groep verstokte militaristen en Pan'-Ger- manisten weigerde de haar toegestoken hand aan te vatten. De Daitsclie en Oeetearijkschea pers con- stateeren met nadruk dat niet de militaire ge beurtenissen tot den vredesstap gedwongen heb ben maar dat deze veeleer de laatste schakel vormt „van de keten die nog bij onze vredes politiek gesmeed hebben". Het vredesaanbod der Centralen. Wilson's antwoord. Men seinde ons hedenmorgen Wilson heeft geantwoord dat Duitschland, alvo rens erover een wapenstilstand kan wor den gesproken eerst het bezette gebied moet ontruimen. Roosevelt aan het woord. NEW-YORK, 3 October, ex-president Roosevelt drong in een rede, die hij te Minneapolis hield, op de besliste verwer ping van de vredesvoorstellen van Prins Max von Baden aan. WASHINGTON. Seaator Mie Cum ber stelde in den senaat een motie voor, waarin gezegd wordt, dat Duitschland, vóór wapenst.lstand wordt toegestaan, zijn leger moet demob.lisueren, de vloot over geven, schadevergoeding be^a.en voor de verwoeste steden, Edzas Lotnar.ngen te ruggeven en de oorlogsschatting terug betalen moet, die in 1870 door Frank rijk betaald is. Senator Lodge verklaar de, dat een volledige militaire overwin ning moet worden behaaid en Duitsch land gedwongen moet worden om vrede te smeeken. Os Engelsehe arbeiders. LONDEN, 7 Oct. Reuter verneemt dat het uitvoerend comité van den Engel- schen werkliedenbopd met algemeene stemmen de volgende motie heeft aan genomen „de Engelsehe werkliedenboad vestigt de aandacht van liet volk van dit land op de arglistige en hoogst gevaarlijke taal van de door den Duit schen rijkskanselier medegedeelde vre desvoorstellen. Wg gelooven dat de groote meerder heid der volkeren in de geallieerde lauden vast besloten zijn, - dat er geen vredes onderhandelingen kunnen zijn, zoolang alle gebied, dat door de Duitschers en hun bondgenooten bezet werd, niet ontruimd is. Wij dringen er ten sterkste op aan,, dat er over geen vrede zal gesproken worden, dan alleen op dezelfde voor waarden als aan Bulgarije zijn opgelegd De Fransche socialisten BERLIJN, 8 October. (H.N.) De„Vor- waerts" drukt boven aan het blad het bericht over een Manifest der Fransohe socialisten in vette letters af, waarin Wilson uitgenoodigd wordt, om onder zoo groot mogelijke militaire en diploma tieke waarborgen ep een bespreking van de Duitsche voorstellen in te gaan. BERLIJN, 8 Oct. De „Norddeutsche" schrijft: De „Kólnische Ztg." meent tusschen het program der meerderheids- parijen en het program van president Wilson zekere verschillen op te merken. Daar tegenover kan niet genoeg de nadruk er op gelegd worden, dat de Duitsche regeering en de rijksdagmeer derheid het geheele program van Wilson zonder beperking als grondslag voor den vrede hebben aangenom 'h. Naar wij vernemen, zijn reeds lang op het ministerie van buitenlandsche zaken met parlementariërs en leeraars in het volkerenrecht uitvoerige bespre kingen over de met de stichting van den volkerenbond samenhangende kwes ties begonnen. N B. De „Norddeutsche Allgemeine Zeitung" geldt als spreekbuis der regee ring. Red. Weerden en daden. Niet zonder misnoegen wordt in de klingen der Entente bemerkt, dat, ter wijl Prins Max in den Rijksdag zijn vredelievende woorden sprak, de Duit sche legers Douai, Rousselaere en meer dere Vlaamsehe dorpen in de ascli leg den en mannelijke bewoners dier streken tusschen 15 en 45 jaar naar Duitschland deporteerden of tot het graven van loopgraven dwongen. Dergelijke daden werken prikkelend op den tegenstander. Er gaan dan ook reeds stemmen op om voor de verbrande en geschonden steden Duitsche steden als straf een dergelijk lot te doen ondergaan. Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 10 Oot.: Matige tot krachtigen, aan de kust wel licht stormachtige Zuidelijke tot Westelijken wind, toenemende bewolking, waarschijnlijk eenige regen, aanvankelijk zachter. Een preclamatie van keizer Wllholm aan leger en vloot over de jongste vredes- aanbieding doet zien hoe zwaar voor Duitschland de strijd gaat worden. „Sinds maanden loopt de vijand onder geweldige krachtsinapanmng bijna zonder gevechtspauze tegen uwe linies storm. In een wekenlange worsteling, veelal zonder rust, moet gij volhouden en aan «len in aautal ver m de meerderheid zijnden vijand het hoofd bieden. Daarin ligt Ue grootte van de taak, die er gesteld is en die gij vervult. Troepen van alle Duitsche stammen doen hun plicht en verdedigen op vreem den bodem heldhaftig het vaderland. Zwaar is de positie mijner vloot o:n zich tegenover de vereenigde vijandelijke strijdkrachten te doen gelden en in on- vermoeibaren arbeid het leger in zijn zwaren strijd te ondersteunen. Met trots en bewondering zijn de eegen van het vaderland op de daden van leger en marine gericht. Ik breng u mijn dank en dien van het vaderland. Midden in de zwaarste worsteling valt de ineenzinking van het Macedenisch front. Uw front is onafgebroken en zal het verder blijven. Ik heb in overleg met onze verbondenen besloten dan vijand nogmaals den vrede aan te bieden, doch slechts tot een eer vollen vrede zullen wg de hand reiken. Dit zijn wij verschuldigd aan de helden die hun leven voor het vaderland ge geven hebben. Dit zijn wij verschuldigd aan onze kinderen. Of de wapens zullen rusten, blijft nog de vraag. Tot dan toe mogen wij niet verflauwen. Wij moeten evenals tot nu toe, alle krach» inspannen om onver moeibaar tegen den stormloop des vij- ands stand te houden. Het nur is ernstig, maar wij voelen ons in vertrouwen op onze kracht en op Gods genadige hulp sterk genoeg om ons geliefd vaderland te verdedigen." (w. g.) Wilhelm I. R. De openingsrede van den voorzitter van den Rijksdag. De heer Fehrenbach sprak aldus: „Sinds wij 13 Juli uiteengingen zijn gebeurtenissen voorgevallen, welke ons zorg inboezemen. Ons leger in het Westen is na een geweldig offensief tot het de fensief voor een langzame achterwaart- sche beweging overgegaan. De ontzet tende aanvallen onzer vijanden heeft ons leger in het Westen tot dusverre tegen gehouden., zoodat zij er tot dus verre niet ingeslaagd zijn door te breken. Zoo koesteren wij de üoop en het vaste vertrouwen, dat zg er ook in de toekomst niet in zullen slagen dit defensief te breken. Onze groet en die van het vaderland aan de dappere strijders. In het oosten leden de legers onzer bondgenooten Turken en Bulgaren zware nederlagen Bulgarije is uit den vierbond getreden en heeft een wapenstilstand gesloten. In het binnenland werd het verzoek om ontslag van von Hertling aanvaard. Hoog zal het zijn politieke wijsheid en vaderlandschen zin aangerekend worden, dat hij den nieuwen weg, dien hij zelf niet meer gaan konde, baande. Voor ons staat een nieuwe regeering met prins Max van Baden aan het hoofd. Van de nieuwe regeeriag hopen wij vol vertrouwen, dat zij in steeds nauwer contact met het volk zal komen en slechts bedacht op het welzijn van het volk haar hoog en moeilijk amot zal voeren. Een nieuwe tijd is in het politieke leven van het Duitsche volk aangebroken. Van de prestaties van dezen nieuwen tijd verwachten wij een verzoenende, ophelderei.de uitwerking De naam van den nieuwen kanselier heeft een goeden klank in de geheele wereld. Zijn vrijzinnigheid, zijn aanzien, zijn vertrouwen in de menschheid, die rrr-r

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1918 | | pagina 1