De Groote Oorlog.
fro. 115.
Zaterdag 2S September 1918. Veertiende Jaargang.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Verschijnt eiken MAINDAG-JTQENSDAG- en VRI1DAGAV0ND.
De strijd op den Balkan.
De strijd in het Westen.
Welk weder zullen wij hebben
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Gees 1.daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht vóór balt oen uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Boude wijn de Wittestraat A 135° GOES.
Tel. iatere.Directie no. 94. Redactie bo. 97.. 1
Reclameberichten 30 Gt. p. r. Bjj abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van l-=-B regels 0.26, iedere regel meer 16 Ct.
Eenzelfde advertentie 8 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Losse Berichten.
Men seinde ons beden morgen
BERLIJN. Volgens ontvangen berich
ten heeft de Bulgaarsche eerste minister
Manilof aan de Ententebevelhebbers een
wapenstilstand aangeboden. Manilof han
delde zonder toestemming van koning,
parlement en legereoaamande. Militaire
steun aan Bulgarije is in voorbereiding.
(Het aanbod van wapenstilstand kan
niet bevreemden als men weet, dat de
krijgsverrichtingen der Entente ia de
laatste dagen tusschen Vardar en Tsjer-
aa en Vardar ea Stroema een ramp
dreigden te wordea voor Bulgarge, wat
voor Duitschland als bondgenoot zeer
oagelegen komt daar bet iu bet Westen,
waar weer een nieuw offensief is ont
brand, de handen vol heeft. Red.)
Men seinde ons hedenmorgen
LORDEN. Hedenmorgen hebben de
Franschen en Amerikanen een aanval be-
geinen over een front van 65 KM. tus
schen Euippes ea de Maas (Westelijk van
Verdun). Zij zijn bereids eenige mijlen
gevorderd. De vijand ontruimde zijn eerste
stellingen. De opmarsch der Fraasche
troepen, westelijk vam de Argennen, be
draagt verscheidene K.M. De Amerikanen
aamen Varennes, Montblainville, Vaux-
quois, Chettybois, Forges, Malancourt,
Béthincourt, Montvauson, Cuissihautil-
leis, Eeptsarges, Dannevoux, Gerceurt
Draliaceurt. Ruim 5000 gevangen werden
gemaakt. De Engeischen maakten 1500
gevangenen.
(Varennes is in de geschiedenis be-
kend als de plaats, waar de in 1792 uit
Darijs ontvluchte koning Lodewjjk X VI
door den postmeester werd erkend, die
de revoiutioaaireoverheid waarschuwde
welke den koning naar Parijs terug
voerde. Red.)
De strijd In Palestina.
Het aantal gevangenen in handen der
Engeischen bedraagt reeds meer dan
40.000; het aantal veroverde kanonnen
265. De Engeischen bezetten thans
Amman.
De Fran80he yeneraals.
De Frausche briefschrijver van de
Nederlander'schrijft
Ik verneem uit goede bron, dat de
verheffing van de generaals Pétain, de
Castelnau en Fayoile tot den rang van
maarschalk van Frankrijk weldra tege
moet mag worden gezien.
Spoorwegongeluk In Duitschland.
Zondagavond zijn op de ljjn Leipzig
Dresden twee treinen op eikaar geloopen,
waardoor 35 personen gedood, 33 zwaar
en 30 licht gewond werden.
Foch aan het woord.
LONDEN, 25 Sept. (Reuter). De
„Daily Telegraph" verneemt uit Parijs,
dat Pech in een interview in het hoofd
kwartier o.a. zeide:
„Het Britsche leger strijdt beter dan
ooit. Al zijn verliezen zg» weer goed
gemaakt. De Amerikanen vechten prach
tig. Het Frausche leger is hetzelfde
goede oude leger als in 1914. Daaraan
behoeft niets meer te worden toege
voegd".
Over den algemeeaen toestand spre
kend, zeide F och„De vijand is verzwakt
en waggelt, maar hij houdt nog stand.
Vv ij moeten niet denken, dat we de zaken
onmiddellijk klaarspelen. Wij zijn over
den top vam den heuvel en gaan nu
heuvelwaarts. Indien wij onze stuwkracht
ophoopen, als wij gaan als een rolleude
bal, des te beter.
De nieuwe nuntius van België.
De „Corriere d'Italia" verneemt, dat
Mgr. Nicotra, tot dusver nuntius in Chili,
benoemd is tot nuntius ia België.
De Noorsohe handelsvloot en de oorlog.
Gedurende de week, eindigende 21
September, verloor de Noersche handels
vloot één stoomschip (Idaho) en sedert
het uitbreken van den oorlog 925 stoom-
en 197 zeil- en motorschepen, inhoudende
1.206.723 reg. tons, waarbij IU3U personen
zijn omgekomen.
Een toespraak van keizer Wilhelm.
Keizer Wilhelm heelt Dinsdag een
bezoek aau de marine werkplaatsen van
Kiel gebracht en daarbij een toespraak
tot de werklieden gehouden, waarin hij
allen aanspoorde zooveel mogelijk wers
te presteeren, opdat de duikbootoorlog
met volle kracht zou kunnen voortgezet
worden. Aldus moesten de troepen op
de slagvelden worden geholpen om den
zwaren strijd met succes voort te zetten.
Redevoeringen In de vergadering der hoofd
commissie van den Hijksdag.
Niet minder dan zes redevoeringen
zijn Dinsdag in de vergadering der Cen
trale Commissie van den Rijksdag ge
houdenéén door rijkskanselier Von
Hertling, die oen algemeen overzicht gaf
van dan toestand, daarbij betoogende
dat, ofschoon die toestand ernstig is,
het Duitsche volk geen reden heelt tot
kleinmoedigheid, neg eens de voorge
schiedenis van den oorlog ophaalde, be
zien van Duitsch standpunt, en zich voor
de stichting verklaarde van een volkeren
bond; eèn door generaal Von Wrisberg,
die in de plaats van den minister van
oorlog Von 8tein in het bjjzondez den
militairen toestand uiteenzette, daarbij
erkennende het verlies in het W esten
van een aanzienlijk aantal gevangenen
en kanonnen, doch tevens de verklaring
afleggende dat de Duitsche troepen in
hun nieuwe stellingen met vertrouwen
de verdere aanvallen des vijands afwach
ten éen door den kapitein-ter zee Brü-
ninghaus, die, alle pessimistische denk-
beeluen in zake het resultaat van den
duikbootoorlog bestrijdende, op het suc
ces ervan wees en de noodzakelijkheid
betoogde, dat het volk ook in het succes
ervan geloofde; één van minister Ven
Hintze over Duitschlands houding ten
opzichte van de O.-H. nota en Duitsch-
land's bemoeienissen in Rusland, Fin
land en Oekrajinaéén doer vice-kanse-
lier Von Payer, die Duitschland's in het
Oosten geslqton vrede verdedigde tegen
over de kritiek, en ten slotte één tweede
van generaal Von Wrisberg, inhoudende
mededeelingen over den stand der ope
raties in Mesopotamia ea Verzie.
Over België zei Voa Hertling o.a.
„Toen wij België binnentrokken, schon
den wij het geschreven recht. Maar er
bestaat voor individuen zoowel als voor
volkeren een ander rechthet recht van
zelfverdediging."
„Wij kunnen ten opzichte van de be
scherming der kleine naties zonder voor-
behoud vaststellen, dat ons geweten in
dit opzicht rein is."
De heer Hertling dwaalt in beide
uitingen. Zijn eigen landgenoot prof W.
Echücking te Marburg kan hem in zijn
jongst geschreven werk„De velkrechte-
lijke leer van den wereldoorlog" leeren,
dat de Duitsche militaire partij voor het
uitbreken van den oorlog verantwoorde-
lijk is en het recht van zelfverdediging
luer voor Duitschland niet opgaat.
Uit Oekraïne.
Een draadloos telegram van Fran-
sche zijde meldt:
Uit Ziirieh kernen berichten, naar ver
luidt van Russische herkomst, meldend,
dat in Oekraine uitgebreide opstanden
voorkomen. Spoorwegbeambten doen met
de opstandelingen gemeene zaak. Op een
meeting besloten 3U0U personen, ondanks
de bedreigingen van den Duitschen com
mandant, de staking voort te zetten. Een
nieuwe aanslag is gepleegd op generaal
Kirbach den nieuwen opperbevelhebber
der Duitsche troepen in Oekraïne. De
toestand is zeer gespannen, men verwacht
een algemeenen opstand.
De nieuwe departementen.
Men seinde ons Donderdag:
De nieuwe departementen van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen en van
Arbeid zrjn thans ingesteld en als hoofden
daarvan benoemd de ministers dr. J. T. H.
de Visser en professor mr. P. J. M.
Aalberse, die heden op het Loo door
de Koningin zijn beëedigd.
Defensie-Commissie
Het bestuur van den Algemeenen Bond
van R.-K. Kiesvereenigingen in Nederland
heeft eeue commissie ingesteld, teneinde
veoral in het licht der ontwapeningsge
dachte het vraagstuk der verdediging van
Nederland en zijue koloniën, zoowel uit
een principieel als uit een practisch oog
punt in zijn vollen omvang te onderzoeken
en de resultaten van dat onderzoek iu
een aan het bondsbestuur uit te brengen
rapport neder te leggen en heeft in die
commissie benoemd
tot lid en voorzittermr. dr. G. baron
van Hugenpoth tot Aerdt, lid van den
Raad van Etate, te 's-Hage.
Tot ledenE. J. H. Evers, hoofdaal-
moezenier bij het leger te velde, lid van
den Raad van Defensie te 's;Hage P. J.
van Munnekrede, kapitein van den gene-
ralen staf, ieeraar aan de Hoogere Krijgs
school te 's-Mage; dr. J. B. Kors, O.B.,
hoogleeraar in de Thomistische wijsbe
geerte aan het Et. Thomas-Cellege te
Huissen; mr. J. B. Bomans, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, wet
houder te Haarlem, J. J. W. lJsseimui-
den, reserve eerste luitenant te Arnhem
terwijl der commissie als secretaris is
toegevoegdmr. E. H. J. baron van Voorst
tet Voorst, res.-luit. der huzarenstaf der
cavalerie brigade te Den Bosch.
Middenstands-enquête.
Het Friesch Dagblad schrijft:
Ziezoo: de Middenstand is gered 1
Den 15en Sept. 1908 werd een Staats
commissie ingesteld tot een onderzoek
haar de nooden, behoeften, bestaans
voorwaarden enz. van dan Middenstand.
Zij heeft tien jaar gewerkt.
En bracht dan nu verslag uit.
Welk resultaat is neergelegd in der
tien flinke boekdeelen bijgeloovig is
de Middenstand nie>tl te Zamen onge
veer een halve metpr dik.
Schending onzer neutraliteit.
Naar aanleiding van het protest, het
welk doer H. M.'s gezant te Londen tot
de Britsche regeering werd gericht, in
zake de schending der Nèderlandsche
onzijdigheid door 5 Britsche watervlieg
tuigen nabij Ameland op 30 Juni j.l. heelt
de Britsche regeering haar leedwezen
over het gebeurde betuigd.
In hechtenis genomen.
De chef van het levensmiddelenbedrijf
te Delft is iu hechtenis genomen wegens
valschheid in geschrifte. (M. Ct.j
Vee.
Naar wij vernemen staat het aantal
stuks vee, dat door invriezing zal worden
geconserveerd als vleeschreserve nog
geenszins vast. Het zal van de beschik
bare keelruimte afhangen, hoever meu
met de invriezing zal kunnen gaan.
De broodkaart
van het 69e tijdvak is geldig van 27 Sept.
tot en met 3 Üct.
Geen verhoogd suikerrantsoen.
Naar de Tel. verneemt, moet het be-
rieht van de Ned. betreffende de ver
strekking van een grooter rantsoen suiker
óp een vergissing berusten, daar onze
suikeroogst een verhooging niet zal toe
staan. Er zijn dit jaar veel minder beet
wortels geteeld dan andeie jaren, zoodat
niets een dergelijk besluit zou rechtvaar
digen.
Wel bestaat het voornemen om, indien
zulks mogelijk is, gedurende den inmaak-
tijd van vruchten, een verhoogd rantsoen
beschikbaar te stellen, doch ook deze
mogelijkheid is niet bijzonder groot.
Hufshoudjam.
Teneinde te bereiken, «lat het artikel
huishoudjam tot billijken prijs voor de
ingezetenen zal verkrijgbaar zij», ligt het
in de bedoeling van den Minister van
Landbouw het door tusschenkomst van
het Rijks Centraal Administratiekantoor
voor de distributie van Levensmiddelen
aan de gemeente te doen leveren.
In verband daarmede heelt de minister
het rantsoen daarvoer vastgesteld op één
ons per hoofd en per week.
De Kleinhandelprijs is bepaald op f 1.05
per K.G. en f 0.11 per ons uitgewogen.
Rcperatiebons.
DEN HAAG. Het Bureau voor Mede
deelingen inzake de Voedselvoorziening
deelt méüe, dat in verband met de be
perkte hoeveelheden zooileder ook repa-
ratiewerk alleen op bons zal moeten ge
schieden. Deze rantsoeneering zal de ge-
heele bevolking omvatten. De gemeente
besturen zullen uitmaken wie voor re
paratie-bon in aanmerknig komen.
Gemeentelijke Centrale Keuken te Gees.
Menu van 30 Sept. tot 5 Oct. 1918:
MaandagBniineboonensoep met
vleesch, 10 gram boter.
Dinsdag: Aardappels met andijvie en
vleesch, 10 gram boter.
Woensdag: Aardappels met roodekool
en vleesch, 10 gram boter.
Donderdag: Aardappels met peen,ajuin
en vleesch, 10 gram boter.
Vrijdag: Aardappels met mossels, 10
gram boter.
Zaterdag: Aardappels met savoijëkool
en vleesch, vrij.
Wegens tijdsomstandigheden verande
ring menu voorbehouden.
Distributie:
Van 28 Sept. tot 4 Oct. 1918 is ver
krijgbaar
Op bon 9Aardappelen 3 K.G.
Op bon 10: Suiker £1/2 ons.
Op bon 11Chocolade ,1 stuk.
Op boa 12: Aardappelen 2 K.G.
Op bon 13: Aardappelmeel 1 pak of
Sago 1/2 rol per gezin.
Op bon 14: Kaas (na aankomst) 1 ons.
Gues. Zuinigheid is een meoie
eigenschapzoolang ze redelijk is.
Men is b.v. aan de gasfabriek zuinig op
gas. Dat is prachtig en wij allen prijzen
het. Als men nu komt vragen om één
maal in den winter bij een avondgods
dienstoefening in de kerk, doer de om
standigheden geboden, gaslicht te mogen
branden van 68 uur én men hoort dan
van de autoriteiten die er over te zeggen
hebbenhet kan niet, dan legt men zich
er bij neer. Doch als men weet dat bij
andere gelegenheden, b.v. bij hetZ.L.M.
feest op 3U Augustus het licht tot 12
uur met verhoogde druk schitterend
brandde ten gerieve der vreemdelin
gen na twaalven een poosje met
halven druk brandde om daarna weer
m volle glorie te stralen ten gerieve
der vreemdelingen tot ver in den
nacht, dan legt men er zich niet bij
neer, dan zegt menik wou dat ik een
vreemdeling was, want dan word ik op
mijn wenken bediend. Maar als namens
15ÜÜ kerkgangers gevraagd wordt om
voor één keer licht te geven, teneinde
een noodzakelijke kerkelijke plechtigheid
naar behooren te doen plaats hebben,
dan wordt me» niet op zijn wenken
bediend, da» wordt meu met een weige
ring naar huis gestuurd. „Want zoo
heet het dan gewichtig „wij zijn ver
boven ons rantsoen gekomen en moeten
zuinig zijn". Maar toen de feestgenooten
der Z. L M. knusjes bijeen waren
kwam het er met de zuinigheid
minder op aan, ofschoon toen ook Goes
ver boven zijn rantsoen verbruikt had.
Maar toen was het ook feest der Z.L.M.,
wat blief je? Nu geldt het een lof inde
Roomsche Kerk en wie geeft er »u gas
voor zoo iets «n-moderns. Ja, zuinigheid
is een mooie deugd, maar aan zuimgheid
als boven omschreven, is een luchtje
het luchtje van meten met twee maten.
N.B. Naar we vernemen is niet alleen
voor de plechtige sluiting van het aan-
biddingsfeest dat a.s. Zondag in onze
parochiekerk wordt gevierd het feest
valt jaarlijks op den 19en Zondag na
Pinksteren maar ook voor de avond
godsdienstoefening in de Hervormde
Kerk op a. s. Zondag het beschikbaar
stellen van gas geweigerd/Zouden wij
werkelijk als dat verzoek werd toe
gestaan met ons gasverbruik in de
Verwachting tot den avond van 28 Sept.
Zwakke tot matigen, later wellioht toe
nemende Westelijke tot Zuidelijken wind,
zwaarbewolkt met tijdelijke opklaring, later
wellicht weer regen. Weinig verandering van
temperatuur.
malaise komeu? We kunnen het niet
gelooven. „Waar een wil is, is een weg".
Juist, de weg zal er wel zgn, maar de
wil, weet U!
Hedenmiddag heeft in de Groot»
Kerk het kerkeencert van Tilly
Koeien en Louis Robert plaats gehad.
Allen die aanwezig waren hebbe» geno
ten van het nog altijd v»lle, heerlijke
geluid en de welverzorgde voordracht
der begaafde zangeres, Tilly Koenen,
benevens van he aangrijpende wellui
dendheid der orgelmuziek van Robert,
die èn als eigen vertolker Cesar
Franck's „Prière", Baeh's „Faataisie",
Dubois „Ofl'ertoire" en „Toccata" gaf hij
i» hun verschillende nuanceeringen schit
terend weer èn als aacompagnateur
zich een waar kunstenaar toonde. De
zangeres gaf zich bijzonder iu Messager's
„Pour la Patrie" en in het Oostersche
gebed waarvan de sprekende voordracht
imponeerde. Het fijne Engelenlied „Pax
hominibus" bleek door haar subtiel ge
voeld. Kortom gansch de uitvoering va»
deze twee begenadigden in het rijk der
tonen was een genot voor het oor en
een lust voor het muziekminnendgemoed.
Beiden executanten past een warm woord
van hulde voor hetgeen zij gepresteerd
hebben.
De opkomst was vrij bevredigend.
De begrafenis van den heer D.
De Koning had hier Woensdag in allen
eenvoud plaats. Namens het gemeente
bestuur huldigde de heer Fransen van
de Putte de verdiensten van den over
ledene als gemeente-ambtenaar. Een
kleine schare van vrienden en belang
stellenden was aanwezig en onder de
officieele personen werden opgemerkt de
directeur der gasfabriek, de tijdelijke
wethouder, de oud wethouder Ochtman
en de gemeente-secretaris. Een paar
bloemstukken dekten de baar.
Zondagsrust apothekers.
Zondag 28 September is de apotheek
van den heer La Porte geopend. De
beide overige blijven dan gesloten.
Woensdagnacht is ten nadeele vah
mejuffrouw Kambier (Oostsirigèl) al het
op den bleek aanwezige wascligoed mede
genomen. (Z.)
Middelburg. In dëJXangedelft werden
door de politie aangehouden een bur
ger en een militair,; eerstgenoemde droeg
een pakje verdarölft onder zijn jas. Beiden
werden naar;' het politiebureau overge
bracht. waar bleek, dat het een militaire!
deken was, die de militair bekende te
hebben gestolen. De burger werd weet
op vrije voeten gesteld, terwijl de militair
aan de militaire autoriteiten werd over
geleverd.
De politie heeft procesverbaal opge
maakt tegen den milicien soldaat B., die
een paar militaire schoenen verkocht^
die fiog slechts twee dagen in gijn be
zit waren.
Bij de politie is .aangifte gedaan,
dat men zich met een valschen sleutel
toegang heeft verschaft tot een pakhui^
en daar een en ander heeft ontvreemd.
Een onderzoek wordt ingesteld.
De vier zakken bezems, die als ge
stolen aan het station waren aangege
ven, zijn teruggevonden.
Wegens het vervoer yan 10 gakken
boonen is procesverbaal opgemaakt tegen
II. \Yuit Westkapelle en Wi. alhietr.
De politie hield 5 jongens aan
wegens diefstal van dennepalen van eeö
wagen. Zij werden na een uitbrandejr
weer op vrije voeten gesteld. De ouders
kunnen zeker- .krachtig medehelpen zulke
diefstallen te voorkomen door hunne kin
deren op het verkeerde daarvan te
wijzen.
Bij een begin van brand in de
woning v,an luitenant Akkerman aan den
Singel R 189, heeft de buurman L.
Back door flink optreden erger voorko
men. Niemand was thuis en reeds was
het beddegoed aan het brandei».
T ,W
