I L Bi
tefeuill
Imen,
Imen,
ladaboomen,
Dinsdag 17 September 1018. Veertiende Jaargang.
bekwame liiisWi
De Groote Oorlog.
ïrloren
MM
SCHERTZING,
hand te koop:
thand te koep
zware gave
16 zware gave
5 zware gave
teeTini,
DIENSTBODE,
i\o. 110.
R. K. lienstbeds
Verschijnt ellen MIHiFJIEKDM- ee VIUUHVOMI.
a, bij J. CALSIJN, c 145,
feerd.
Het nieuwe Ministerie,
De eerste stap in de richting
van den vrede.
De strijd in het Westen.
Welk weder zullen wij hebben
BINNENLAND
Het spoorwegongeluk bij Weesp.
oudend» geld.
rgen tegen goeae be-
hoek.
>onhulSi waarin herberg
-gunning, ruime stalling,
bergplaats, varkens- en
aok, waarbij sedert 33
iet goed succes het Koe-
en landbouwbedrijf
uitgeoefend, alles in zeer
staat, staande en gelegen
besten stand der ge-
Biervliet in de enmid-
nabijheid der R. C. Kerk,
vaarden Mei 1919.
10 hectaren pulk
land met daarop staande
uwschuur in den Beukels-
ander Biervliet, tegen
jriatwog, op 5 minuten
1 van de vorige perceelen,
tvaardea October 1918 of
volgens nadere overeen-
emelde perceelen zijn zoo
jk als ieder afzonderlijk
doet de eigenaar, de
[IS ONGENAE.
deelte der koopsom kan
hypotheek op de panden
blijven.
fvragen tot den eersten
aanstaande te IJzendijke
are der
a J. TH. HENDRIK&E.
tot 2.20 M. wassende op
Èi en do weide aan do
tcdenstraat, langs de
IJzondjjke—Sckoondijke,
bjj den heer EM1LE TAN
to IJzendijke.
|i tot 2.35 M., wassend» op
ede in pacht bij den hoer
VAN HIJFTE te IJzendijke,
ifstedestraat.
tot 2.42 M., wassende op
Ie en hofstodo hiorvoren ge-
rjjvingsbiljetten worden tot
lotober I9i# ingewacht tea
van do Firma i. TH. HEN-
te IJzendijke, alwaar alle ge-
inliektingen worden ver-
ond gevraagd voor gerui-
d werk
CHAMULEAU pe Kwaden-
y A
ond gevraagd
3. COPPENS, Klompenma-
gravenpolder.
id tegen 1 November, in
.K. gezin t« Middelburg,
en bureau dezer Contant,
louw ROTHUIZEN, Lange
:aat, Goes, vraagt tegen
eer a.s.
140 f30 waschgeld.
^Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
,+Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Boude Wijn de Wifteslraaf A 135» GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prqa
Advertentiën van 1—6 regels f 0.75, iedere regel meer 15 Gt.
Eenzelfde advertentie S X geplaatst wordt 2 X berekend.
li.
Men zegt, dat dr. A. Kuyper zich van
den beginne af kantte tegen de vorming
van een rechtseh ministerie, waartoe z.i.
de stembusuitslag van 3 Juli niet noopte
en al zijn invloed aanwendde om een
zitting nemen zijner geestverwanten in
een rechtscb kabinet te verhinderen. Wat
hiervan zij, zeker is, dat de antirevolu
tionaire partij door drie harer beste
mannen aan het kabinet Ruys te schen
ken, het bewijs levert, dat 's lands belang
bij haar beven partijoverwegingen gaat.
Mr. Th. Heemskerk, ona met den
eersten van dit trio aan te vangen, heeft
de portefeuille van justitie aanvaard.
Om zijn groote kennis van het interna
tionaal staatsrecht is zijn zitting nemen
in het kabinet juist in deze kritieke
tijden een aanwinst, hoezeer reeds, in
't algemeen genomen, de geniale be
kwaamheden van dezen staatsman, die
hem het moeilijkste werk haast spelend
doet verriehten, aan zijn portefeuille
zoowel als aan het gansche ministerie,
een bijzonder cachet verleenen.
In 1908 trad de heer Heemskerk op
als formateur en leider van een rechtseh
ministerie, dat tot 1913 aan het bewind
bleef. i
Kort na zijn aftreden in 1913 als Mi
nister werd Mr Heemskerk benoemd
tot lid van den Raad van State, ter
vervanging van den heer Cort van der
Linden, toen deze Minister van binnen-
landsche zaken werd.
Bij de jongste Kamerverkiezingen in
Juli werd hij gekozen tot Tweede Ka
merlid, voor welk lidmaatschap hij een
paar weken geleden bedankte.
Voordat de heer Heemskerk minister
werd was hij reeds langen tijd lid der
Tweede Kamér.
De heer A. F. Idenburg, een Rot
terdammer, die voor de tweede maal
als minister van koloniën optreedt
de eerste maal tijdens het ministerie
Kuyper die gouverneur van Suriname
(1905—1908) en geuverneur generaal van
Nederlandsch-Indië (19091916) was,
terwijl hij, na in 1881 als 20-jarig genie
luitenant bij het Nederlandsch-Indisch
leger te zijn in dienst getreden, jaren
lang in Insulinde doorbracht, zoowel in
actieven dienst als bij het bekleeden
van verschillende ambten, laatstelijk dat
van kabinetschef, mag, wat de kennis
van onze overzeesche bezittingen betreft,
volkomen op zich zien toegepast de
spreekwijze: „mourri dans le sérail, il
en connaït les détours" („opgevoed in
het paleis, is hij er volmaakt in thuis").
In 1899, toen hij kapitein was, erkende
de regeering zijn verdiensten door hem
te benoemen tot ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw. In 1907
werd hij bevorderd tot commandeur in
die orde.
Voorts verwief hij behalve het onder-
scheidingsteeken voor langdurigen Neder
landschen dienst als officier, nog verschil
lende onderscheidingsteekenen wegens
krijgsverrichtingen in de Westerafdeeling
van Borneo en en tegen Atjeb, alsmede
liet Groot Kruis van den H. Schat van
Japan en het Grootkruis der orde van
Hendrik de Leeuw van Brunswijk.
Om zijn karakter en uitmuntende
geestesgaven bij vriend en tegenstander
boog aangeschreven, om zijn ernstige
levensopvatting als christelijk staatsman
een sieraad der rechterzijde, mag èa
het ministerie èn het land zich gelukkig
prijzen, dat de heer Idenburg zijn talen
ten en krachten als raadsman der Kroon
voer het heil der natie wil ten koste
leggen. Houdt men daarbij in het oog,
dat de heer Idenburg een groot vereer
der en toegewijd volgeling van dr. Kuy
per is, en door dezen met klaarblijkelijke
voorliefde wordt geaffecteerd, dan be-
teekent zijn binnentreden in het minis
terie, dat de anti-revolutionaire partij
het kabinet Ruys de Beerenbrouck zijn
vertrouwen en steun niet zal onthouden.
Hoever die steun gaat, blijkt uit
hetgeen „De Standaard", het orgaan der
anti-rev. partij en de spreekbuis van dr.
Kuyper, Woensdagavond jl. over het
nieuwe ministerie schreef. Het blad be
groet het nieuwe kabinet met ingenomen
heid. „Reeds op zichzelf" zoo zegt het
„zou elk kabinet waarin Idenburg
zitting neemt.... een ongemeene aan
trekkelijkheid voor ons bezitten". Wij
zijn, zoo zegt het verder, van harte
bereid „waar noodig en waar doenlijk"
het ministerie te steunen, maar en
hier houdt „Be Standaard" alias dr.
Kuyper een slag om den arm „we
blijven op ons eigen scheepke, onder
eigen vaandel. Aan boord van het
Admiraalschip en onder commando van
de» Admiraal, die er het bevel op voert,
vindt men ons niet."
Waarom niet, zal uien vragen, waar
wij toch een rechtseh kabinet met drie
anti-revolutionaire ministers hebben?
„De Standaard" zal het u zeggen.
„Met de Kabinetten van voorheen, die
uit de drie partijen opkwamen, heeft
dit kabinet niets gemeenschappelijks. Het
treedt op als een geheel nieuwe figuur
in onze politieke ontwikkeling. Boven
den nok van dit kabinet waait de
Roomsch Katholieke wimpel."
Daar hebben wij hetRome vrees,
anti papisme, zelfs bij een man van geniale
gaven als Dr. KuyperDeze gevoelens,
welke iederen staatsman van eenigszins
breeden aanleg vreemd behooren te zijn,
doen den antirevolutionairen leider met
de andere hand terugnemen wat hij met
de eone schonk en hem in hetzelfde
Standaardartikel zeggen „invloed wordt
ons gegund, op breed» schaal zelfs, maar
de vlag die van de steng wappert, is
niet de oude driekleurhoog in top is
en blijft de pauselijke wimpel wapperen,
iets wat ons vooral zoolang de oorlog
duurt in pijnlijk conflict kan brengen".
Dat is op een andere wijze en met wat
mooiere woorden de herhaling der hon
derdmaal als valsch gebrandmerkte thesis
„ultramontanen kunnen g»en goede vader
landers zijn," een kabinet waarvan de
formeerder ea president een Roomsch
Katholiek is, kan gevaar op leveren
voor onze veiligheid, 'tls heel wat ge
zegd, meer, dan zelfs de knappe Dr.
Kuyper verantwoorden kan. Want afge
zien van de vraag of de Roomsche Staat
kunde, gelijk zij zich in dezen oorlog in
de daden van Paus Benedictus open
baart, aan de meest strikte neutraliteit
ook maar «enigermate geweld aandoet,
dringt zich aanstonds aan onzen geest
deze nuchtere bemerking opIs dit
Kabinet, bestaande uit 4 Katholieken,
3 antirevolutionairen, 2 christelijk-histo-
rischen en één man van twijfelachtige
politieke kleur geen rechtseh kabinet,
omdat de leider ervan een Katholiek is
en was het Kabinet Heemskerk met een
linksehen minister van buitenlandsche
zaken, oorlog en marine plus verschillende
Katholieke en andere rechtschen wél
een rechtseh Kabinet, omdat de leider
ervan geen Katholiek doch een Calvinist
was Ziedaar een raadsel moeielijker
voor ons te ontwarren dan dat van de
Sphinx voor de Thebanen. En wat het
„pijnlijke conflict" betreft, dat ons het
Kabinet Ruys zou kunnen brengen, zij
er aan herinnerd, dat bij het verloop
van den oorlog in breeden kring in ons
land met voldoening geconstateerd
werd, dat onze politieke binnenzee door
geen admiraalschip bevaren werd om
in de beeldspraak van „De Standaard"
te blijven van welks mast de politiek-
Calvinistische wimpel woei, met andere
meer begrijpelijke woorden, dat geen
ministerie Kuyper aan het roer stond,
wijl ons dit naar veler overtuiging niet
slechts in een „pijnlijk conflict" zou heb
ben gebracht maar ons in den heksen-
sabbath van den gruwelijken wereldkrijg
zou hebben doen meedansen als satelliet
van Duitschland.
De lezer vergeve ons deze uitweiding,
die wij echter tot goed begrip der zaak
noodzakelijk achtten, want dit goede begrip
wordt niet weinig vertroebeld, wanneer
men de appreciatie van dr. Kuyper van
het nieuwe kabinet zonder meer aan
neemt. Wij hopen nu maar, dat van dit
ministerie niet bewaarheid worde, wat
Jhr. mr. De Savornin Lobman van het
kabinet-Mackay nmest getuigen, dat het
n.l. van niemand meer last en tegen
werking had dan van „De Standaard",
alias Dr. Kuyper.
Als derde antirevolutionair in dit mi
nisterie treedt pp mr. S. de Vries Cz.
een man van strijd en actie, eon „self
made man" in den goeden zin des woords,
die zijn maatschappelijke loopbaan als
hulponderwijzer in zijn geboortestad
Amsterdam begon, daarna in de rechten
stude -irde, advocaat werd, gemeenteraads
lid lid der Tweede Kamer (voor Gouda
en' Sneek), wethouder van Amsterdam
en nu minister van financiën. Amsterdam
mist hem hoogst ongaarne. Be heer De
Vries toch was er bij alle politieke partijen
gezien als geen andere. Hij was aan de
groene tafel in het Prinsenhof in de
Hoofdstad een man, een karakter, een
kracht en een strijdprogram tegelijK.
Vooral in de jaren 1908—1914, toen hij
in stede van wethouder van financien,
wethouder van onderwijs was. Over die
gewichtige periode in zijn werkzaam
leven schrijft men in „De Maasbode
van 11 September aldus:
Hij had alles en allen tegen zich-
Hoe een strijbaar en overtuigd
anti-revolutionair' wethouder van
onderwijs in de hoofdstad, waar
de openbare onderwijzers een poli
tieke macht vormden van beteekonisl
Leiding van en toezicht op het open
baar onderwijs, toevertrouwd aan
een principieel tegenstander 1 Mr.
de Vries begreep hoe de strijd hier
niet alleen werd gevoerd om zijn
persoon. Hij werd een vaandel, een
standaard. 'Hij bewees de goede
trouw van de principieële veerstan
ders der bijzondere school. Hij be
wees, dat wij een strijd der begin
selen wensclien met epen vizier,
niet met intriges niet met slinksche
middelen. Hij was wethouder voer
het onderwijs in de hoofdstad en
de openbare scholen vielen niet in
puin en zij werden niet leeggepompt.
En indien in de rijen onzer tegen
standers allengs meer waardeering
kwam voor de beginselen die wij
in den schoolstrijd altoos belede*,
tegen verdrukking en miskenning
in dan heeft het zoo zuivere, zoo
ongerepte optreden van mr de Vries
als wethouder voer het onderwijs
in de hoofdstad daartoe ongetwgfeld
veel bijgedragen."
Van een man van zijn durf en energie
is als beheerder van 's lands geldmidde
len zelfs bij den schier wanhopigen
toestand der financiën veel te ver
wachten, al hadden velen liever den
heer De Geer in zijn plaats gezien.
N.B. Het hierbovenstaand vervolg van
het artikel, dat wij in no. 108 dezer
courant begonnen, was bestemd voor
no 109, doch kon daarin wegens gebrek
aan plaatsruimte niet worden opgenomen.
Vandaar dat het in dit nummer verschijnt,
terwijl ook thans overvloed van nieuws
berichten ons noopte, de tweede hellt
van het vervolg voor ons volgend num
mer te bewaren. Red.
Zondagmiddag ontvingen wij de na-
volgende gewicktige telegrafische mede-
deeling, die wij aan ons bureau bulleti-
neerden
WEENEN. In eene officieele proclamatie
deelt de Oostenrijksch-Hongaarsche regeering
mede, dat zij aan alle oorlogvoerenden eene
nota heeft verzonden, waarin deze worden
uitgenoodigd, vertegenwoordigers te zenden
naar een neutraal land, teneinde directe,
vertrouwelijke niet-bindende voorloopige be
sprekingen te voeren, zoo mogelijk ter voor
bereiding van eene vredesconferentie. In de
nota wordt gezegd, dat de operaties niet
behoeven onderbroken te worden. Ook Z.
H. de Paus is van dezen stap in kennis
gesteld, benevens de neutralen.
Deor alle vredesvrienden, zelfs door
alle kalmdenkende oorlogsmannen, zal
bovenvermelde stap van de regeering
der Donau-monarcie met belangstelling,
door eerstgenoemden ook met groote
vreugde worden vernomen. Welke ook
de sympathieën en antipathieën zijn,
't strekt Oostenrijk-Hongarije tot eer het
eerst de hand ter verzoening te hebben
uitgestoken.
Ofschoon men van de Entente, levende
in den roes der overwinning - Lloyd
George's redevoeringen, vorige week in
Engeland gehouden waren onder invloed
der jongste successen overdreven chau
vinistisch - ep het eerste gezicht weinig
instemming kan verwachten met ue
aanbod van Oostenrijk, i» er toch nog
bij zeer velen in de landen der gealli
eerden een levendig besef van de enorme
offers aan goed en bloed, aan economische
welvaart enz. welke een voortzetten van
den oorlog ontwijfelbaar na zich sleept,
hetgeen gevoegd bij wat reeds in de
verloopen viertal jaren geleden werd,
het aanbod om althans met elkandei
eens te praten over eene mogelijke bij-
legeing van het bloedig oorlogsgeschil,
niet lichtzinnig van de hand kan doen
Eigenaardig is, dat de Duitsche rijks
kanselier, die verigen Woensdag de ver
tegenwoordigers der Duitsche ^akver"
eenigingen te woord stond, zeide dat
hij ondanks de chauvinistische gezind
heid der Entente vol vertrouwen was,
dat men di ch t er bij d e nvr eji e
is, dan men zelf deakt. Wist
hij toen reeds af van den stap die de
regeering der Donaumonarchie zou on
dernemen?
Wat hiervan zij, zeker is, dat thans
meer dan ooit op ons Katholieken de
plicht rust, om met Z. H. den Paus
van O.L. Heer te verkrijgen dat Hg
vorsten en regeerders gevoelens van
vredelievendheid instorte, opdat hoe eer
zoo beter aan den geesel, die Europa
nu reeds vier volle jaren op het gruwe
lijkste teistert, een einde kome-
Het neutrale land, waarvan in de U.-
Hongaarsche nota wordt gesproken, is
óf Nederland 6f Zwitserland Zal misschien
onze Vredes-lijkkist te 's Gravenhage
weder het paleis worden van den herrezen
Vrede? God geve het!
o
Een nieuwe aanval der Geallieerden
en wel van Amerikanen en Franschen
is ondernomen op het Verdun-front waar
zij Zuidoostelijk van die stad, in de
streek van St. Mihiel, voortdrongen tot
een diepte van 5 a 8 kilometer, een kleine
tienduizend gevangenen maakten en 60
kanonnen veroverden. Nadere berichten
spreken zelfs van ruim 13000 gevangenen
Tot op 22 mijl Noordoostelijk van St.
Mihiel is gansch dé vooruitspringende
hoek in het Verdun-front aan de Duit-
schers ontrukt, waardoor Verdun weer
wat meer uit de Duitsche omklemMing
is verlost Een achttal derpen althans
wat er van over is ligt nu binnen de
Amerikaansch—Fransclie linies. De Duit-
schers doen voorkomen, alsol zij cle
bocht van St. Mihiel vrijwillig ontruim
den, wat echter door het groot aantal
gevangenen dat zij in handen van den
vijand lieten, wordt geloochenstraft.
Nog wordt gemeld dat de Amerikanen
hun offensief inleidden met een kanon-
nade, verschrikkelijker dan ooit m de
Maasvallei werd gehoord
Deze Verdun-operatie stelt de gealli
eerden in staat Metz met liun kanonnen
te bestrijken en is een mooi succes voor
den Amerikaanschen generaal Pershing
en voor den opper „commodore maar
schalk Foch, die ondanks storm en re
eenslagen ook in de streek van Kamerijk
en St. Quentin de operaties met succes
wist voort te zetten. Zoowel bij Havnn-
court als bij Gouzeaucourt en Holnon-
Savoy wisten de geallieerden door te
dringen.
De oorlogseommuaiqué's luiden als
volgt
LONDEN, 14 September. Reuter ver
neemtDe Amerikanen hebben bij St.
Mihiel 15 000 gevangenen genomen en
nog steeds komen er nieuwe binnen.
PARIJS, 14 September. De „Eelio de
Paris" verklaart dat het aantal van 13
duizend gevangenen, gisteren in liet
Amerikaansche communique vermeld, t
duwend liooger is. Onder deze gevangenen
zijn 5300 Oostenrijkers.
LONDEN, 14 September. Reuter ver
neemt Bij het aanbreken van den dag
zijn de Fransclien een nieuwen aanval
begonnen aan weerszijden van Ailette en
tusschen Aisne en Yesle. De aanval in
de richting van het bosch van Coucy
maakt bevredigende vorderingen.
Ten Z. van de Ail'ette namen de
Verwachting tot den avond van 17 Sept.:
Matige, later wellicht toenemende zuide
lijke tot zuidwestelijken wind. Toenemende
bewolking. Later wellicht regen of onweer,
aanvankelijk nog vrij warm.
Fraaschen Mont de Bains en de dorpen
Allemoat en Sancyzij staan 1 hans aan
den rand van Vailly, Aan de Aisne werd
een vordering gemaakt van 1 a 2 mijl
over een front van 11 mijl.
LONDEN, 14 September. Reuter ver
neemt nog over den nieuwen aanval der
FraaschenDe aanval begon om 5 uur.
Een divisie nam 1000 gevangenen en op
hetzelfde front werden in totaal 1800
gevangenen gemaakt.
De vijandelijde tegenstand schijnt zeer
zwak te zijn ofschoon de front-linie sterk
bezet was. Ten Z. van de Aisae zijn de
vorderingen eveneens bevredigend, doch
tot nu toe werden geen bijzonderheden
daaromtrent ontvangen.
Het avance bedreigt den Chemin des
Dames met een omsingeling en brengt
de stad Laon in gevaar. (Msbode)
BERLIJN, 14 September. Het avond
communiqué meldt: Bij Havrincourt
plaatselijke gevechten.
Tusschen Ailette en Aisne zijn sterke
aanvallen van den vijand mislukt.
Tusschen Maas en Moezel ook vandaag
een rustige dag.
WEENEN, 14 September. Het staf-
cemmuniqué meldt: Bij de Oostenrijk-
Hongaarsche troepen op het Westtrent
geen groote gevechten.
Losse Berichten.
Be Tsaritaa toch vermoord?
„Daily Expres" verneemt dat de kei
zerin van Rusland ein h'aar vier doch
ters door dei Bolsjéwiki 'vermoord zijn. De
keizierin-wBduwei (de moeder van den ver
moorden Czaar) werd onlangs aangeval
len door Rooide Garden Je Jalta, doch'
werd beschermd door matrozen der
Zwarte Zee-vloot. Deizen versloegen de
Roode Garden na een .hevig gevecht. De
keizterin-weduwe bevindt z'ich: thans in
veiligheid.
Uit Genèvö wordt gemeld: Het door
Caillaux tegen Hervé, wegens laster, ge
voerde proces werd den löclen September
voor de derde maal naar de volgendel
zitting verdaagd.
H e t ve r h a a 1 va n een-reiziger.
In den droeven chaos van dit ver
schrikkelijk gebeuren was het moeilijk
een relaas van het juiste gebeuren op
te vangen. Wie van de reizigers geen
kwetsuren opgeloopen hadden, waren
te ontsteld om een aaneengesloten ver
haal te geven. Iemand echter, die in een
der wagens derde klasse had gezeten,
verhaalde liet volgende aan een verslag
gever van „De Tijd":
„De trein was lang en vol, er waren
zeer veel passagiers. Vóór de brug over
over het Merwedelcanaal voelden wij
hevige schokken. Wij werden door el
kander gesmeten en de treiu hield stil.
Onze wagen helde over, toen wij uit de
raampjes keken. Wij kropen toen door
het portierraampje naar buiten en zagen
daar iets vreeselijks.
De spoorwegdijk was weggezakt vlak
voor de brug over het kanaal. Op de
brug stomd de locomotief en aan de
locomtief hing een rijtuig le en 2e klasse.
Het tweede rijtuig, ook le en 2e klasse,
was geheel versplinterd. Naast het ver
splinterde rijtuig lag een goederenwagen.
Aan den anderen goederenwagen was
onze derde klasse-wagen gekoppeld, die
staan bleef.
Ontzettend was het gekerm der ge
wonden te hooren. Het personeel van de
locomotief was er met den schrik afge
komen, maar de slachtoffers onder de
vele passagiers waren zeer talrijk."
Omtrent de oorzaak van den lamji
blijkt, dat nog maar 10 minuten vóór