ank
i je miu
rieven
otheekbank
De Groote Oorlog.
Vo. 101.
Dinsdag 27 Augustus 1918. Veertiende Jaargang.
Iff,
nt.
eposito.
Spaarkas.
asso-Tarief,
ienst voor
thouders.
Voorstraat 60
in Zeeland:
r. P. v. Hest.
A. Ca ré.
J. M. Joosen.
E. A. Janssen.
Mr. H. C. J. Groot
J. R. Kuijpers.
A. D. de Waal.
J. L. Buissing.
AN
BREDA.
Verschijnt eiken MAAHOAG-JTOENSOAG- en YRilOAGAVOND.
Historisch Protestantsch
URG.
r zijn:
C. VAN DER MINNE.
koop bij insehrijving
koop bij inschrijving
.K. Meid-Huishoudste
Oe strijd in het Westen.
Welk weder zullen wij hebben?
B1NN YHLA ND
n
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Gees f 1.daarbuiten f 1.25.
Afzonderlijke nummers 5 eent, dubbele bladen 10 eaat.
Advertentiën worden ingewacht vóór half een uur '«namiddags.
Kantoor tf. d. AdministratieBoude wijn de Wiffesfraat A 135" GOES.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie ao. 97.
Reclameberichten 30 Gt. p. r. Bij abonnement speciale prjja.
Admertentiën van 1—5 regels 0-75, iedere regel meer 15 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
ial in Eikenhout, Kerkbanken
taaienSchoolbanken ent. enz
pCt.
ren a pari uit.
aanvraag te bekomen ten
tenhandelaren.
Ie
Peren, wassende in de
mgaard van Mej. de Wed.
brss te 's-6rav«npolder, nab
hofstede; en
e Appels, wassende in de
mgaard van den Heer G. Pib
s, nabij hot voorma
wake"- te
nschrrjvini
Sr of uijErli
gustus £918;- des "namil
r, ten Kantore van den Notari
W. NEERVOORT te's-Gravei
Ider.
ssende in den boomgaard bjj d
oie Staak onder Niist.
lichtingen te bekomen bij de
enaar, den heer C. Kosten e
den Notaris H. W. NEER VOOR'
'«Gravenpolder, bij wien de ii
hrijvingsoilkjten moeten worde
gelevérd v/or
Insdag
imiddagsr l ui
De Boomgaard
bezichtigen.
Gevraagd een
een allee«w«dfndj.oud. heer.
Brieven onde#etyfr H H, burea
zer courante
Gevraagd
.ein gezin P. G. boerderij in West
foord-Brabant.
Br. franco onder lett. M, Hulp
ostkantoor Oudemolen, N.-Br»t
,Hat Vaderland" beantwoordt die vraag
o£ het wel aangaat, dat in ons land de
Roomschen zooveel in de melk te brok
kelen hebben en het blad antwoordt:
Op die vraag willen wij zeer gaarne
zoo onomwonden mogelijk antwoord ge
ven, omdat de vragers, die wel danken
dat ze liberalen zijn, maar zich vergissen
in da consequentie waar dat toe leidt,
de eigenlijke vraag, die hem op de lippen,
komt, niet durven uiten. E|n dia vraag
zou moeteil luiden: Heeft de Roomsere
medehurger en zelfs de Roomsch-Kattho.
Jieke priester aanspraak op allesy waarop
in dit historisch Protestantsch Jand, de
Protestanten hebben?
En op die vraag kan voor den liberaal
het .antwo.ord niet anders dan: ja, luiden.
Wie dien royatan weg niet op wil, heeft
geen anderéj keuze dan den lijnrecht tegerif
overgestel-dën. Die moet de Rootmsch-Kai-
thoheken uitsluiten van allé staatsambten,
zooals dat in onze calvinistische repu
bliek Kot geval was; die: moie-t k la Gamtes
de geestelijke orden verjagen, ja die ziou
er eigenlijk toe moeten nomen de Room
sche kerken té sluiten en de aanhangers
van id© Roomsche- leer dwingen in de
catacómben te vergaderen, die hier echter
niet voorhanden zijn. Het één of het an
dere: tertium non idatur". (Epn deirde ver
onderstelling is niet te maken.)
Bovenstaand stukje legt in menig op
zicht een loffelijk getuigenis ajf van de
royale opvatting van „Het Vaderland"'
over de rechten en vrijheden der Neder
landse!» staatsburgers. Alteein mét de uit
drukking „in dit historisch! Protestantsch
land" zijn wij het niet eens. Dat verraadt
weer 'die bij tal van niet-Katholieke Neder-i
landers postgevatte meening, alsof onzis
vaderlandsche historie pas begint bij het
jaar 1572 en al het overige, als in de
nevelen van een barbaarschen oertijd ver
zonken, nauwelijks het noemen waard is.
De waarheid is echter anders. Langen,
zeer Jangen tijd geleden, toen men nog
niets wist van Protestantisme, Calvinisme,
Hervorming enzl., leefde op den Neder-
la.ndschen bodem een nijver, welvarend
volk, één in de belijdenis van het
Roomsch-Katholieike geloof, hetzelfde dat
eenmaal door Willebrordus en Bomfaoius
hier was gebracht. Dat getuigen de ker
ken en profane gebouweneen S.t. Servaes
te Maastricht, een Bom te Utrecht, een
St. Jan te 's-Hertogenbosch, een S.t. Bavo
te Haarlem, de stadhuizen van Sluis en
Middelburg. Dat getuigen ook. de registers
onzer adellijke geslachten, die hun bla
zoenen opvoeren tot aan de kruistochten
of nog boogerop. Dat getuigen de ontel
bare plaatsnamen, die spreken va,n e,en
abdij, een klooster en vrouwstichting aan
God, Gods lieve Moeder of de< heiligen
gewijd. Men denk» aan Egmond, Middel
burg, Rijnsburg en het met kloostersl over
dekte Friesland van vóór de Reformatie.
Dat getuigt het wapenschild dar provincie
Drenthe, ons toonende den „sedesi saj-
pientiae", den zietel der wijsheid, Maria
met het Goddelijk Kind op den schoot.
Dat getuigen een Geert Groot», een Dyo-
nisius de Karthuizer, een Thomasi_& Kern-
pis roeinruchter gedachtenis, een S,t.
Radboud enz-, wier namen tot aan het
verste, nageslacht de glorie verkonden van
Nederlandsche vroomheid en Nederlandr
sch© wetenschap, door het licht van het
Katholieke geloof bestraald.
Ons land :is niet „historisch! Protes
tantsch. Tot diep in de 17e. ee-uw
onze 'Protegtantsch© geschiedschrijvers van
eerlijken huize erkennen dit volmondig
waren de Katholieken in ons land »n
de meerderheid èn op het platteland èn
in de steden. „Historisch" is alleen dit:
dat in Nederland gelijk in al'le landen,
waar de Protestanten dei meerderheid vor
men, door middelen van staatkundigen
en maatschappelijke!! aard, door overwel
diging, vervolging, miskenning en achter
uitzetting de Katholiek-en werden ver
drukt.
Of verder heden ten dage, nu duizlendenl
z.g. Protestanten niet ot slecht zijn ger
doopt, duizenden anderen met de loo
chening der voornaamste christelijke
waarheid feitelijk hebben opgehouden
christenen te- zijn, ons land met zijn aan
eengesloten „bloc" van 2 millioen Ka
tholieken, één en hetzelfde geloof belijdend,
Zonder nuances, zonder versplintering,
zonder scheiding nog een Protestantsch
land kan genoemd worden, blijft een
yniag. .1 i i
Maar zeker is, dat historisfelif gespro
ken, wij Katholieke- Nederlanders de au
tochtonen zijn, d.w.z.. de oe-rechte Ne
derlanders, die de- oudste- en meest on
vervreemdbare rechten kunnen do-en gel
den op dezen vaderlandsche-n grond,
door Roomse!» geloofsverkondigers) met
het zWeeit van hun evangelischen arbeid
door -Roomsche martelaren met. hun bloed
besproeid.
En die rechten, door de Histo-r-iei ge
ijkt, 1a-tem wij ons niet ontnhmen. „Je
maintiendrai" staat in ons landslwa-peii
geschreven. Het wijst ons) Katholieken Ne
derlanders onzCn plicht. En met Go-ds
hulp zullen wij er niet aan verzaken.
Op het geheele front zijn de geallieer
den op het einde der vorige week vor
deringen blijven maken, maar het grootste
is wel de verovering van Albert als
vrucht van een nieuw ingezet Engelsch
offensief. Foch blijf onverpoosd toeslaan
en het ziet er niet naar uit, dat de
Duitschers spoedig het offensief weer in
handen krijgen.
Toch zou een Duitsch succes met het
oog op de ontmoediging die over het
Duitscbe volk is gekomen noodig zijn,
wil men daar erger voorkomen. Hinden
burg schijnt dit ook te beseffen en zijn
terugnemen van troepen bij Merris in
Vlaanderen en in de Vogeezen duidt op
een voorbereiding zijnerzijds van een
offensieven sloot.
'i'e Parijs zijn zoo wordt vandaar
aan het „Hbld" geschreven denamen
van de generaals Mangin, Humbert en
Byng op aller lippen, en onafscheidelijk
verbonden aan de namen van Lassigny,
dat reeds genomen is, Noyon war r van
de val wordt verwacht en Bapaume, dat
door de Engelschen bedreigd wordt. De
bladen bespreken den loop der militaire
gebeurtenissen op zeer optimistischen
toon te meer nu het vèrdragend kanon
tot zwijgen is gekomen en kolonel
Rousset zet in den Petit Parisien" uit
een hoe de Duitschers thans zelfs bjj den
terugtocht niet weten te proflteeren van
de gunstige terreinsgesteldheid, om zich
een betrekkelijke veiligheid te verschaffen.
Maurme Barrès meent dat de eenige
vraag is, in hoeverre de Duitschers er
door hun koppigheid fn zullen slagen om
den val van het Duitsche imperialsme
tegen te houden.
PARIJS, 24 Augustus. Het middagcom
muniqué meldt
In de streek van Lassigny en tusschen
de Oise en de Aisne werd de nacht door
tamelijk levendige artillerie-acties geken
merkt.
Fransche afdeelingen zijn op verschil
lende punten de vgandelgke loopgraven
in Lotharingen binnengedrongen en heb
ben gevangenen mede teruggebracht.
Op het overige front was de nacht kalm.
LONDEN, 24 Aug (R.O.). Het middag
communiqué meldt:
Gedurende den nacht maakten wij
vorderingen in den sector van Albert.
Gevangenen vielen in onze handen.
Vroeg in den morgen werd de aanval
hervat.
Sinds den Ölsten Augustus maakten
wij 14000 gevangenen en veroverden een
aantal kanonnen. Wij volvoerden een
welgeslaagde, plaatselijke operatie ten
Noord-Westen van Neuf Berquin en sloe
gen na verwoede gevechten plaatselijke
vijandelijke aanvallen ten Noorden van
Bailleul, ten Zuiden van Locre en ten
Noorden van Kemmel af.
Gedurende den morgen hadden in ons
voordeel verloopende gevechten ten Noor
den van het La Bassée-kanaal en in den
sector van Groenchy plaats.
BERLIJN, 24 Augustus. Het avond
communiqué meldt:
Strijd tusschen de Scarpe en de Somme.
Engelsche aanvallen ten Zuid-Oosten
van Atrecht en tegen Bapaume zijn mis
lukt. Ten Zuid Westen vaü Bapaume won
de vijand ten Oosten van Thiepval terrein.
Herhaalde Engelsche aanvallen van ten
Oosten van Albert tot de Somme misluk
ten met verliezen.
Tusschen de Ailette en de Aisne wer
den aanvallen der Engelschen afgeslagen.
LONDEN, 24 Augustus (R. O Reuter
verneemt, dat de Engelschen binnen twee
mijl van Bapaume staan.
- i
Losse Berichten.
Belgische cenheldsbetuiglng.
De onlangs gehouden algemeene vriend
schappelijke Vergadering der Belgische
Parlementsleden buiten het bezette ge- i
bied lieeft bij acclamatie een adres aan
genomen, gericht tot leden van het
Parlement in België en aan het bezette
gebied.
Daarin verklaren de eerstgenoemde
staatslieden zich één van hart en ziel
met de fiere leden der balie, die on
wrikbare magistratuur, welke met de
rechtspraak de onafhankelijkheid op
eischt; met al die provinciale en ge
meentelijke bestuurderen, waardige hand
havers onzer tradition met die geleerden
en dienaren van den staat, welke ge
weigerd, hebben mede te werken aan
het welslagen eener manoeuvre, gericht
tegen de nationale eenheidmet die
aroeiders, die liever de hardste ontbe
ringen verkozen te lijdeD, dan ontrouw
te worden aan hun plichtmet de gees
telijkheid, op zoo edele wijze bezield door
de zuiverste vaderlandsliefdemet het
geheele Belgische volk, waarvan alle
rangen en standen hebben gewedijverd
in moed en in eerbiedwaardige zelf be-
heersching". En zij verbinden aan die
betuiging hun meest geestdriftige ver
wachtingen voor België's toekomstigen
bloei en grootheid.
Van de fronten.
Voortdurend trekken de Duitschers in
Fraiikrijk strijdende terug en blijven
Fradschen en Engelschen vorderngen
makên. In particuliere berichten van
FranSchen kant wordt er nadrukkelijk op
geweien, dat de successen behaald wor
den ifiet troepenmachten uit de eigen
sectoreh en zonder gebruik der reserves.
Wanileer Foch overgaat tot het doen
gelden Zijner numerieke meerderheid, zal
men nog iets anders 'beleven. Wat nu
plaats heeft, is geen groote slag, doch
eenvoudig een zoo tactisch mogelijk ge
bruik maken van den na 18 Juli en 8
Aug. noodzakelijk geworden terugtocht
der Duitschers. Gedurende dezen terug
tocht billderen de geallieerden zooveel
zij kunnen door gedurig op verschillende
punten aan te -vallen, steeds krijgsge
vangenen te maken en kanonnen te ver
overen, en den vijand op deze wijze te
nopen nu en dan tegenaanvallen te doen,
wanneer hij zich in een te lastige positie
bevindt.
En vanEngelsche zijde wordt opgemerkt
dat het leidende beginsel bij deze ope
raties schjjnt te zijn niette veel eerzucht
te toonen, wanneer het succes te kost
baar dreigt te worden. Zulks schijnt dan
het geval te zijn bij Roye en Noyon,
welke beide plaatsen door de Duitschers
hardnekkig vastgehouden worden en door
de geallieerden wel in een vrij nauwen
kring omsingeld, doch nog altijd niet ge
nomen zijjn.
Van het Italiaansche front vallen geen
gebeurtenissen van beteekenis te vermel
den, evenmin als uit Rusland en Siberië,
waar alles tezaam genomen, Boi-
sjewiki en Tsjecho-Slowaken elkaar zoo
ongeveer in evenwicht houden.
Verklaringen van maarschalk Foch.
PARIJS, 24 Aug. In een interview,
dat Foch na de overhandiging van den
maarschalkstaf aan vertegenwoordigers
der pers verleende, zeide hij
Gij hebt kunnen constateeren, dat de
operaties, welke wij den 18den Juli be
gonnen zijn, zeer goed verloopen. Wij
zullen ze voortzetten.
Wat de toekomst betreft' wil ik mg
van alle voorspellingen onthouden: de
werkelijkheid is meer waard dan alle
schoone beloften. Het kan tot niets
dienen om overdreven verwachtingen op
te wekkende daden alleen hebben
waarde Al mijn pogingen zijn op de
werkelijkheid gericht.
Wat onze bewonderenswaardige troe
pen betreft, gij kunt er van zeggen het
geen gij wilt, gij zult er nooit genoeg
goeds van zeggen, gij zult hun moed en
heldhaftigheid nooit genoeg prijzen.
Niettegenstaande de verschroeiende
hitte, de vermoeidheid en alle moeilijk
heden rukken zij steeds op. Zij strijden
zonder verpoozen.
Men gunt hun geen rust. Dat men hen
niet aflost geeft weinig. Men kan hun
toch vragen wat men wil en zij volvoeren
het prachtig.
Ziet, zeide maarschalk Foch, terwijl
bij een kaart toonde, wat zij sinds den
ldden Juli gedaan hebben. Op deze kaart
zijn de vorderingen door de geallieerden
sinds den 18den Juli volbracht, dag voor
dag aangegeven.
En Foch herhaaldeWij zullen door
zetten. Wat de Engelsche troepen betreft,
deze zijn schitterend Niettegenstaande
de hitte zetten ook zij hun opmarsch
voort.
De Amerikanen zijn bewonderenswaar
dige soldaten. Men zou hun slechts één
verwijt kunnen maken dat zij te krachtig
doorzetten. Ik ben verplicht hen tegen
te houden. Geen verhevener lof voor een
troep. Zij vragen slechts om voorwaarts
te gaan en zooveel mogelijk Duitschers
te dooden.
Het offensief der Engelschen.
BERLIJN. 24 Aug. Off. Legergroep
Bupprecht en BöhnDe Engelschen heb
ben hun aanvallen naar het Noorden tot
ten Zuidoosten van Atrecht en naar het
Zuiden over de Zomme tot Chaulnes uit
gebreid De legers van de generaals Von
der Marwitz braken den aanval van den
numereik sterkeren vijand. Een zeer hevig
artilerie-vuur van Atrecht tot Chaulnes
leidde bij het aanbreken van den dag het
gevecht in. Aan beide zijden van Boyelles
weken onze troepen overeenkomstig be
vel voor den opdringenden vijand al strij
dende terug op CroisillesSt. Leger.
Te Noordwesten van Bapaume namen
wij den strijd op in de linie St. Léger
Achiet le-GrandMiraumont. In den vroe-
ochtend mislukten daar de vijandelijke
aanvallen. In den namiddag veroverde
bij een nieuwen aanval de vijand terrein
in de richting van Mory. Pruisische regi
menten, uit het Zuidoosten voor den te
genaanval aangevoerd, wierpen den tot
voorbij Mory voortgedrongen vijand terug.
De in de richting van Bapaume onder
nomen vijandelijke aavallen drongen onze
linies terug op Behagnies-Pys. Plaatselij
ke reserves brachten hier den vijand tot
staan en sloegen des avonds nog ver
scheidene sterke aanvallen af.
Aan beide zijden van Miroumont mis
lukte tot viermaal toe een aanval op on
ze linies. De vice-wachtmeester Bauer-
meister van de tweede batterij van het
regiment reserve;veldartillerie No. 21 ver
nietigde hier met één kanon alleen 6
tanks van den vijand.
Ten Oosten van Hamel vatte de vijand
voet op den Oostelijken oever der Aucre.
Zijn aanvallen uit Albert mislukten ten
Oosten van de stad. Teneinde aansluiting
te krijgen bij Pys namen wij onze linies
van de Ancre terug vanaf Miraumont tot
te Oosten van Albert.
Ten Zuiden van de Somme sloegen
Pruisische troepen, die reeds op 9 Aug,
aldaar een Engelsche doorbraak verhin
derd hadden, ook gisteren de tegen Cap
py, Vaucaucourt en Fermandovillers ge
richte aanvallen der Engelschen tot ten
Westen op deze linies terug.
Aan berde zijden van Azere, Oise Ai-
lette kleine infanterie-gevechten tusschen
de Ailette en de Aisne zetten de Fran-
schen hun aanvallen voort. Des voor
middags werden partieele aanvallen af
geslagen, des avonds ging de vijand, na
een zeer trommelvuur tot een grooten
aaneengesloten aanval over, die echter
mislukten. In een tegenaanval wierpen
wij den vijand, die tijdelijk tot Crezkau-
Mont—Juvigny en Chavigny waren voort
gedrongen naar zijn uitgangsstellingen
terug.
Ue kampementen en colonnes van den
vjjand werden in de ravijnen van Véza
ponin met goed succes door onze slag
vliegeskaders aangevallen. Luitenant
Udet behaalde zijn 60e overwinning in de
lucht.
Verwachting tot den avond van 27 Aug
Zwakke tot matigen wind uit Zuidelijke
richtingen. Tijdelijk opklarend, later waar
schijnlijk weer regen of onweer. Iets war
mer.
Het dagboek van den Czaar.
De „Vossische Zeitung" vervolgt de
publicatie van het dagboek van den
Czaar, zooals deze door de „Isvestia"
is voortgezet. Ditmaal zijn de eerste
dagboekbladen na het aftreden van den
C2aar gepubliceerd. Daar blijkt uit, dat
de Czaar zijn aftreden vrij kalm aan
vaardde, ofschoon het afscheid van zijn
officieren hem vrij zwaar schijnt te zijn
gevallen en ook het verschil in behande
ling, zooals hij die gewoon was en hij
die na zijn aftreden moest ondervinden,
hem zeer schijnt getroffen te hebben.
Merkwaardig is, dat blijkt uit het dag
boek, dat de Czaar in het geheim over
eengekomen was naar Engeland te gaan.
Tijdens de regeering van prins Ewow
en Kerensky is tusschen deze en den
Czaar een geheime overeenkomst gesloten
waardoor den Czaar het vertrek naar
Engeland mogelijk zou worden gemaakt.
Er bestaat een brief in cijferschrift, die
nog gepubliceerd zal worden en door
jSrins Lwow aan den Czaar was gericht.
Kerensky heeft deze overeenkomst voor
het volk en den Soldatenraad geheim
gehouden. Hij had den Czaar bezocht,
teneinde hem te verzoeken zijn familie
leven zoo veel mogelijk te beperken om
niet tegenmaatregelen van den Raad
uit te lokken. Ter voorkoming van moei
lijkheden had de Czaar hieraan voldaan.
De vliegeraanvallen op Parijs.
De Duitsche vliegeraanvallen schijnen
de Parijzenaars niet bijster te veront
rusten, vanwege de voortreffelijke paraat
heid van het afweergeschut. Gedurende
den aanval van Donderdagochtend stroom
den duizenden naar de pleinen en hoog
gelegen punten, om met groote nieuws
gierigheid de verdediging in de lucht te
volgen en te applaudiseeren bij de wer
king van het afweergeschut, en bij de
vervolging der vijandelijke vliegtuigen
door de Fransche vliegers. De Duitschers
bleven op zeer groote hoogte en slaagden
er niet in over de stad zelf te vliegen.
(„De Tijd.")
Grey en Lansdowne
Het pacifistische tijdschrift „Common
Sense" schrijft, dat lord Grey het geheel
en al eens is met Lansdowne betreffende
de noodzakelijkheid om spoedig tot een
vrede door overleg onder de oorlogvoe
renden te geraken. Het blad zegt, dat
de meening van deze beide groote staats
lieden aan het publiek te denken geeft.
Men moet zich door de oorlogspers, die
er nog steeds op uit is, om de beteekenis
van de Lansdowne-beweging te verklei
nen, niet op dwaalspoor laten brengen
Oe Poolsche kwestie.
Volgens de „Taglische Rundschau" zal
de Poolsche kwestie aldus worden opge
lost.
Aartshertog Karl Stepha.n van Oostenrijk
zal met toestemming van den Dnitschen
pn den Oostenrij-kschen keizer, den Pool-
schen troon bestijgen en Polen zal door
militaire en handelsconventies met die
Centrale rijken, vooral met Duitschland.
verbonden worden. Daardoor is de Oost-en-
rijksch-Poolsch-e oplossing van de baan,
maar overigens is .aan de aanspraken
van Oostenrijk ver tegemoet gekomen dooi
de toestemihing van Duitschland voor een
Ilabsburger als toekomstig koning van
Polen, wien een reeks waardevolle con
cessies de aanvaarding zijner regeering
verlichten zal.
Zoo zullen de Polen vrije scheepvaart
op den Weichsel én gebruikmaking van
de Dantziger haveln als vrijhaven krijgen
en zal de grenskwestie overeenkomstig
hun eisch-en geregel dworden, Wilna zal
van Litau-e-n afgescheiden en aan Poten
toegewezen worden. Ook de kwestie van
bet gouvernement Cholm, di-e- in Polen
zulk een stormachtige opwinding gewekt
heeft, zal opnieuw onderzocht en, zoo
mógelijk, in Poolschen zin worden op
gelost.
Verkiezing Tweede Kamer.
De voorzitter van het Centraal Stem
bureau.
Overwegende dat de heer mr. Th.
Heemskerk te 's-Gravenhage zijne benoe-
